Summa totius theologiæ s. Thomæ Aquinatis, doctoris angelici, cum appendicibus p. Seraphini Capponi ... Primæ supplementum tertiæ partis volumen primum tertium

21쪽

De his, quae pertinent ad statum

episcoporum. a utrum iterat episcopatum Mnetere. a Mirum Aceat episcopatum finaliter recusare. 3 utrum oporteat AEd episcopatum eligere m

- utrum episcopus possit ad religionem transire. s utrum liceat eἱ corporaliter stis subditos

deserere.

6 utrum episcopus pusu fabere proprium. γ utrum peccet mortaliter bona e lesiastica

B utrum religiosi, qui ad episcopatum a sumun-rur , teneantur ad observantias regulares.. QUAES T ΙΟ CLXXXVI. De statu religionis quantum ad ea , ini, quibus.consistit principaliter religionis status.

I utrum status religis rum sit prefectus.

a inrum religiosi remantur ati omnia ransilia 3 utrum voluntaria paupertas requiratAr ad

4 titrum requiratur continentia .s utrum requiraιur Obedientia 4 , . . . .

6 utrum requiratur , quod saec eadant sub voto. d. s.cientia forum votorum. 8 utrum motum obedientiae fit potissimum inter tria mota.

s utrum religiosi semper pereent mortaliter fransgrediendo ea, quae sunt regui .

IO utrum

22쪽

eto vitrum reii οβω eodem genere peccati geminus peccet , saecularis. ' i

De his, quae competunt religiosis.1. utrum liceat eis docere, o praedicam, oealia hujusmodi facere. 2 Atriam iaceat eis de negotiis oeularibus se

di, intromittere . - in .

3 teneantur manibus operari. utrum iaceat sis de eleemos is vivere. utrum ιiceat, eis mendicare. 6 Afrum I eis eis,estimenta caeteris viatam

QUAESTIO CLXXXVIII.

De disterentia religionum.

x utrum sint diverse religiones, vel una tan-

3 --m Hiqua resisto institui possit ad vin

utrum aliqua religio insilui possit ad praedia candum , s huiusmodi opera exercenda. 3 utrum aliqua religio ptist instrui ad sim

. dium scientiae. , φ . T 6 utrum religio , quae ordinatur ad vitam conis templativam , sit potior ea , quae ordia

natur ad vitam activam.

utrum habere aliquid in remmuni diminuae de perfectione religionis .

V. . Q et 8 utrum

23쪽

I N D E X. 2 MVum religis solitariorum sis praeferenda re.

ligioni in societate vivenImm .

QUAE STIO CLXXXIX.

De ingressu religionis a Atrum illi, qui non sunt exercitati in observantia praecepτorum , debeant religi nem ingredi. et utrum liceat aliquos voto obrigare ad religionis ingressum. 3 utrum illi, qui voto obligantur ad religi

nis ingrusum, teneantur votum implere. 4 utrum διu , qui vovent religionem intra re, teneantur ibi perpetuo remanere.

s utrum pueri sint recipiendi in religione. 6 titrram Proprer par cum obsequium aliqui debeant retrahi a religionis ingressu.7 utrum pres teri mrati , vel archidiaconi possint ad religionem transire. 8 utrum de una religione post aliquis transire ad aliam. ς utrum aliquis debeat alias indurara ad religionis ingressum.

IO utrum requiratur magna deIi ratio cum

consanguineis , amicis ad religionis ingressum.

FINIS.

24쪽

SECUNDAE SECUNDI

PARTIS

ANGELICI DOCTORIST THOΜAE AQUINATIS VOLUMEN QUARTUM .

De Sobrietate, in quatuor articulas divisa . DEliade considerandum est de Sobrietate , x vi tio opposito, scilicet Ebrietate.

Et cista Sobrietatem q&ariantur quatuor. Primo. Quae sit materia sobrietatis. Secundo. Utrum sit specialis virtus. Tertio. Utrum usus vini fit licitus. Quarto. Quibus praecipue competat sobrietas.

Utrum materia Sobrietatis si potus. p. g. I J.

A' Primum sic proceditur . Videtur , quod mariteria sobrietatis non sit potus . Dicitur enim ad Roman. aa. Non plus sapere , quam ορονtει D-pere, sed sapere ad sobrietatem . Ergo sobrietas est etiam circa sapientiam, & non solum circa potum. 2. Praeterea . Sapien. 8. dicitur de Dei sapientia, Bbrietatem, oe prudentiam docet , iusitiam , ω vir-xutem; ubi sobrietatem ponit pro temperantia: Sed temperantia non solum est circa potus , sed etiam Circa cibos, & venerea . Ergo sobrietas non est solum circa Potus. Tona. XI. A 3. Praeis V Corale

25쪽

a QUAEST. CXLIX. ART. I.

3. Praeterea . Nomen sobrietatis a mensura sumis vlum esse videtur; Sed in omnibus, quae ad nos perintinent , debemus mensuram servare , ut dicitur ad

a. ad Timoth. a. dicitur : mulieres in habitu ornais o , cum verecundia , oe sobrietate ornantes se : Et se videtur sobrietas esse non solum in interioribus, sed etiam in his quae pertinent ad exteriorem habitum . Non ergo propria materia sobrietatis est po

tus.

Sed Contra est, quod dicitur Eccl. 3 i. AEqua vi ea hoministis vinum in sobrietate: se bibas iliud is derate , eris sobrius.

Respondeo dicendum , quod virtutes , quae ab R- Iiqua generali conditione virtutis nominantur , il- Iam materiam sibi specialiter vendicant ; in qua di iasici Ilimum, & optimum est conditionem eius observare: sicut sortitudo pericula mortis , S tempera ei a delectationes tactus . Nomen autem sobrietatissumitur a mensura . dieitur enim aliquis sobrius,

quasi briam c idest mensuram servans . Et ideci illam materiam specialiter sibi sobrietas adscribit,

in qua maxime laudabile est mensuram servare. Hujusmodi autem est potus inebriare valense quia eius usus mensuratus multum confert , & modicus excessus multum laedit; quia impedit usum rationia magis etiam quam excessus cibi . Unde Eccles 3 r. Sanitas est animae, & corporis sobrius potus. Ui- ,, num multum potatum irritationem , & iram , Eem ruinas multas facit . Et ideo specialiter sobrietas ,, attenditur circa potum, non quemcunque, sed eum m qui sua fumositate natus est caput conturbare , is Acut vinum, & omne quod inebriare potest. Communiter autem sumendo nomen sobrietatis rotest in quacunque materia dici , sicut & supra dia Mum est cis Ia 3. a. a. ω φ I4 I. a. a. 3 de sortitudiis me, & temperantia. Ad primum ergo dicendum , quod sicut vinum anateriale inebriat corporaliter ς ita etiam metaphorice consideratio sapientiae dicitur potus inebriana, Dropter hoc quod sua delectatione animum allicit , ecundum illud Psal. 22. Calix meus inebrians quam praelarui es . Et ideo circa contemplationem sapientiae per similisudinem quandam sobrietas dicia

tur.

Ad secundum dicendum, quod omnia quae ad tem Perantiam proprie pertinent , necessaria sunt Praeis senti vitae, di eorum excessus nocet . Et ideo iri minii a

26쪽

mnibus necessarium est adhibere mensuram ; quod pertinet ad offcium sobrietatis : Propter quod nomine sobriecatis temperantia significatur : Sed modicus excessus in potu plus nocet , quam in aliis. Et ideo sobrietas specialiter est circa potum. Ad tertium dicendum, quod quamvis mensura in omnibus requiratur , non tamen sobrietas proprie in omnibus dicitur , sed in quibus mensura est maxime necessaria.

APPENDIX.

EX art. habes primo 2 quomodo per rationem &oliendas , & recte intelliqas , merito fuisse a Scripturis insinuatum , quod sobrietas est circa p tum , & quandoque etiam circa alia . Ut Eces.secundum quod extenditur inarg. cone. Item ab opis positis per dictum Heli ad Annam, I. Regum I. Usquequo ebria eris' Digere patitisper vinum, quo m cles Si enim ebrietas est circa vinum excessive potatum, ut hic innuitur, sequitur profecto , quod eis ans oppositum, id est sobrietas, erit circa vinum moderate potatum . Item per hoc , quod a temulentia quasi semper denominatur excessus sobrie atis . Ut a. Reg. Id. de Ammon temulento & 3. Reg. a. de Benadab rege temulento , & Iudith ia. II. de Ηο-IOferne vinum multum potante , de quo postea dicitur ly iacebat in lecto nimia ebrieaate sopitus. Quod autem sit circa alia , insinuatur a Roman. I 2. Gyre ad sobrietatem. Et Sap. 8. N ad Titum l. & a.

rin. a. ut extenditur inarg. 2. 3. Item Actu. 26. --

2. Cor. S. Iest. 3. ει Ti. a. Dct. 3. eor. 2.AD Secundum sic.proceditur . Uidetur , quod Babrietas non sit per se quaedam specialis virtus. Abstinentia enim attenditur N circa cibos , & circa potus: Sed circa cibos non est specialiter aliqua specialis virtus . Ergo nec sobrietas, quae est circa P tum, est aliqua specialis virtus. 2. Praeterea . Abstinentia , & gula sunt eirca delectationes tactus , inquantum sensus est alimenti: sed cibus , di potus simul cedunt tu alimentum e GA E anci

27쪽

4 QUAEST. CXLIX. ART. II.

mul enim indiget animal nutriri humido , & sicco Ergo sobrietas , quae est circa potum , non est specialis virtus.

3. Praeterea. Sicut in his quae ad nutritionem peristinent, distinguitur cibus a potu ; ita etiam distin-xuuntur diversa genera ciborum , & diversa genera votuum. Si ergo sobrietas effer per se quaedam spe .cialis virtus, videtur quod circa quamlibet differentiam potus , vel cibi sit quaedam specialis virtus rquod est in conveniens. Non ergo videtur, quod 1obrietas sit specialis virtus. in Sed Contra est, quod Macrobius c. I. I. in Soran. Scip. e. 8 3 ponit sobrietatem specialem Partem te minperantiae.

Respondeo dicendum , quod , sicut supra dictum

est, cquae s. I 46. art. 2. ad virtutem moralem per tinet conservare bonum rationis contra ea , quibus

potest impediri . Et ideo ubi invenitur speciale imis redimentum rationis , ibi necesse est esse specialem

virtutem ad illud removendum . Potus alitem irie-hrians habet specialem rationem impediendi usum rationis; in quantu es scilicet perturbat cerebrum suarumositate . Et ideo ad removendum hoc impedi mentum rationis requiritur specialis virtus, qua erasobrietas.

Ad primum ergo dicendum , quod cibus , n potus communiter impedire possunt bonum rationis, absorbendo eam per immoderantiam delectationis. Et quantum ad hoc communiter circa cibum , & potum est abstinentia: Sed potus inebriare valens impedit speciali ratione, ut dictum est. tantarp. art. Et ideo requirit specialem virtutem. Ad secun aum dicendum , quod virtus abstinentia non est circa cibos , & potus , inquantum sunt nutritiva, sed inquantum impediunt rationem . Et id eo non oportet , quod specialitas virtutis attenda Iur secundum rationem nutritionis . Ad tertium dicendum , quod in omnibus potibusive briare ualentibus est una R eadem ratio impediendi rationis usum : Et sic illa potuum diversitas per accidens se habet ad virtutem . Et propter hoc Deundum huiusmodi diversitatem virtutes non diversificantur . Et eadem ratio est de diversitate ei-borum .

APPENDIX.

Ex art. habes primo quam Odo per rationem oriitendas , merito esse a scripturis , R Macrobio

28쪽

QUIEIT. CXLIX. ART. III. 6

Insinuatum , quod sobrietas est quaedam specialis virtus. A Macrobio quidem; ut inarg. contri Vide quis 43. ar. I. A scripturis Vero, ut Lev. Io. ,, Dixit Do- is minus ad Aaron ; vinum, Et omne, quod inebria- , , re potest, non bibes tu, ia filii tui : quando inistrabitis in tabernaculum testinabnii. , ne moria in ,, mini. Item num . sexto . vir , sive mulieri, cum is se voluerint Domitio consecrare, a vino, &omni, is quod inebriare potest, abstinebunt . Item Lue. i.

M Uinum, & siceram, non bibet. Ex hoc enim , quod scripturae de prohibitione vim , omnisque inebriati vi , pro sobrietate servanda mentionem spe cialiter faciunt , intelligendum relinquunt scholasticis Theologis : quod sobrietas est specialis virtus. secundo vides: quomodo ex iis bene pensatis, ap. plicatis, declaretur, & confirmetur vicissim, &c.

ARTICULUS III. . 72 a Utrum usus vini totaliter sit silicitus. AD Tertium sie proceditur . Videtur , quod usus

vini totωIiter sit illicitus . Sine sapientia enim non potest aliquis esse in statu salutis. dicitur enim

Sapient. 7. Neminem disigis Deus , nisi eum qui cum sapientis libabitat. & infra cap. 9. Per sapien-piam sanati sunt , qtiicunque placuerunt tibι , Dommine , a pνincipio : Sed usus vini impedit sapientiam . dicitur enim Eces. a. Cogita υi in coria meos Urahere a vino carnem meam, tit transferrem animum meum ad sapientiam . Ergo potus vini est universaliter illicitus. a. Praeterea. Apostolus dicit ad Rom. i4. Eonum es non manducare earnem , m non bibere Uinum, nθ-gue in quo frater tuus ostenditur , aut scanda fiet

tiar, aut infirmatur: sed cessare a bono virtutis est vitiosum , & similiter fratribus scandalum Ponere. Ergo uti viao est illicitum. q. Praeterea . Hieronym. dicit , c lib. i. eoni. Jovin. eap. 9. in fn. γ hab. e. ab exονdio, dist. 33. quod vinum eum carnibus pose diluuium es dediea tiam et Christis autem venit in fine oculorum , πextremitatem retraxit ad ργ incipium . Ergo tempore

Christianae legis videtur esse illicitum uti vino. Sed Contra est , quod Apostolus dicit r. ad Timoth. s. Noli adhue aquam bibere, sed modico υino utere propter Romachum tuum , ω infirmitates tuas freqtientes. Et Eccles 3 i. dicitur: Exultatio animae, cor cordis vinum moderato potatum.

29쪽

Respondeo dicendum, quod nullus cibus, vel missus secundum se consideratus est illicitus, secundum sententiam Domini dicentis Matth. i5. Non quod intrat in or , eoinquinae hominem . Et ideo bibera vinum, Detinum se loquendo, non es illicitiam . Potest tamen reddi illieitum per aeeidens et Qua doqtie quidem ex conditione bibentis, quia vino de facili laeditur , vel quia ex speciali voto obliqatur ad vinum non bibendum. Quandoque autem ex m do bibendi, quia scilicet mensuram in bibendo ex cedit . uuandoqtie autem ex parte aliorum , qui ex hoe scandaliEantur. Ad primum e reci dicendum, quod sapie alia potest haberi dupliciaεν . Uno modo secundum modumi communem , prout sufficit ad salutem : Et se non Tequiritur ad sapientiam habendam , quou a tquis a Vino omnino abstineat . sed quod abstineat ab imis moderato usu vini. Alio modo sedundum quendam Perfectionis uradum Et sic requiritur in aliquibus afi perfecte sapientiam percipiendam, quod omnino a vino abstineant, secundum conditiones quarundam rersonarum , & locorum .

Ad secundum dicendum, quod Apostolus non si minplieiter dicit, bonum esse abstinere a vino , sea iacasu in quo ex hoc aliqui scandalizantur. Ad tertium dicendum, quod Christus retrahit nosae quibusdam , sicut omnino illicitis, a quibusdatri uero , sieut ab impedimentis persectionis . Et hoc modo retrahit aliquos a vino propter studium pers

Rionis, sicut & a divitiis, & aliis huiusmodi.

APPENDIX.

EX articulo habes primo ς quomodo per rationem

destruas errorem Eue litarum, qui fabulosa v

laitate delusi c teste B. August. quem refert Gabriel

Prateolus , tit. Eucraritae , Seυeriani putantes , vitem e Satana , & terra germinasse vinum , dicebant, vinum nullo pacto esse bibendum, seu C quod in idem redit vini usum esse omnino illicitum.

Seeundo habes .' quomodo per rationem ostendas, er- Torem hunc merito damnari a Proverb. 3 a. is Dates, vinum his , qui amaro sint animo . Bibant , dis, obliviscantur eqestatis suae. Item ab Ecel. 3r. α,, qua vita hominibus vinum in sobrietater.si bibas,, illud moderate, eris sobrius . Vinum in iucundis, talem creatum est', non in ebrietatem , ab in Noe, tio. ,, Item a. Timoth. I. Et Eccles 3 i. secundum quod

30쪽

quod extenditur in arg. eontri Ubi nota Iν modico , di ly moderate , ly ira sobrietate , ad eavillationes omnes effugandas , & ad vetitates in hae materia admittendas . Tertio vides et quomodo: ex iis bene pensatis, ia applicatis, Sci

Utrum sobrietas magis requiratur in majoribus personis.

AD Quartum sic proceditur . videtur , quod se

brietas magis requiratur in maioribus personis Senectus enim excellentiam quandam homini prae sat . unde seni hus honor , & reverentia debetur, secundum illud Levit. I9. Coram eano eu te ectus-ge , oe honora personam senis Sed Apostolus specialiter senes dieit esse ad sobrietatem exhortandos, secundum illud id Tit. a. Senas, tit sobrii fina. Er. go sobrietas maxime requiritur in excellentioribus Personis. 2. Praeterea . Episeopus in Eeelessa exeellentissimum uradum habet ; eui per Apostolum indicitur Dbrietas , secundum illud I. ad Timoth. 3. Oportes Episcopum irreprehensibilem esse , tintias uxoru viarum , fiobrium, prudentem &c. Ergo sobrietas maxD

me requiritur in personis excellentioribus. 3. Praeterea . Sobrietas importat abstinentiam a vino : Sed vinum interdicitur Regibus , qui tenent summum Ioeum in humanis rebus ς conceditur auin

tem his qui sunt in statu desolationis , seeundum illud Proverbiorum trigesimoprimo : Noli Regibus dare vinum. & postea subdit : Date praeram maeram sibus , vinum his , qui ammo animo sunt . Em sobrietas magis requiritiar in excellentioribus per

Sed Contra est , quod Apostolus dicit r. ad Tumoth 3. Μtilieres smi iter p&dicas , sistas cte. Et ad Titi a. dicitur : Iuυener semiliter hortare, at s b,ii βnt . Respondeo dicendum , quod virtus habet habit

dinem ad duo r Uno quidem modo ad contraria vitia, quae excludit , & concupiscentias , quas resectinnat et Alis modo ad finem , in quem perducit . Sic ergo aliqua virtus magis requiritur in aliquibus dia plici ratione. Uns modo, quia in eis est maior pr altas ad concupiscentias, quas oportet per virtutem