장음표시 사용
31쪽
De anima Dieaearehus duo serIpta eaque dialogiea sorma Composuerat, quorum alterum ex sermonis ficti Ioeo Corinthiactu, alterum a Mitylene, dialogi sede, libri Lesbiaei inseribebantiir et quorum utrumque in ternos libros divisum erat. In illo animam substantia non praeditam omninoque hane vocem sine ullo momento esse contendit, nisi quaedam eorporis exaggeratio vel constitutio intelligeretur in omnibus quae viva essent aequabiliter sparsa neque ab iis ullo modo divellenda, ) in hoc autem scripto, id quod statuere deinde necemario debuit, animae mortalitatem doeulti ') Singularis et ab his plane diversus liber isquo minus philosophieus quam fere dixerim statisti eua fuisse videtur de interitu hominum. Porro G dismations librum, conseripserat in eoque duo divinationis genera, alterum per somnum, alterum per furorem posuerat. ) Haec philos phlea sunt Dicaearchi opera, quae quidem certo cognita habemus, quanquam eompluria Dicaearchea fragmenta, quae sine operis nomine allata sunt, ad genus philosophieum pertinentia gugpieioni favent, qua Dieaearchum praeter illa etIam alia geripta Philosophica composuisse conjiciamus. Ita Platonem ob amorem gensibna nimis inhaerentem reprehenderat , 'J alibi philosophiam ab ambulatione per portl-
eum non pendere statuerat ') et allo iterum Ioeo omnea propitios, honos autem amicos albi reddendos eme d euerat . 3 Peripateticorum Dicaearchus non infimum sine Diqiitreo by Corale
32쪽
dubio tenet locum et etiamsi summa rerum consideratione, quoniam corporum materiae momentum justo Potius. concessit, minus excelluit, omnia tamen ejus scripta, quantum quidem etiamnunc colligere possumus, laudabile studium testantur, quod historieo - criticum di xcris quodque, etiamsi non semper ad principes rerum causas descendit, in sola tamen usus Ruperficie minime omnium Versatur. Dicendi quoque genus ob perspicuitatem ac venustatem laudibus idque inprimis a Cicerone assectum est, qui quIdem, quamvis eum philosophum magni saciat, nonnunqliam tamen eo ita usus sitisse videtur, ut pro auctore non cita erit. In magno quoque prosaico fragmento nil quot exstant loci, qui philosophicam μωriptoris mentem palam to tantur, sicut in Λthenarum descriptione ἐορτα - απατα καὶ Γνάπαυσις, in Tanagraeorum moribus απες re γαρ - πονζριαν et, ubi de Chalcidensibus sermo est, δουλευοντες - προσπιπrοντα. Λ nimis denique hominum perspiciendis moribusque et ingenio exponendis, sicut illius iterum fragmenti nonnulli loci docent. praestantissimi is eaque in re, quod jam Marxius animadvertit, Theophrastoeon discipulo similis suisse videtur.
2 Id ex duobus his Ciceronianis locis satis patet Disput. Tusc. I. 10. in eo sermone quem Corinthi liabitum tribos libris exponit I, 31. . tres libros scripsit, qui Lesbiaci voeantur, quod 3Iitylenis sermo habetur. Dialogi autem quam in his libri, adhibuit forma singularis plane et a primo Aristotele in usum voeata suisse videtures. Goerena ad Cic. de snn. honn. et mali. p. XV s3. Ceterom etiam
33쪽
Aristotelis de anima libro, qui in Plutarchi loco modo meri pio m moratus est, duplex titulus ruit, quod quidem in plurimis quoque
σθαι. φησὶ δὲ ἐν τῆ αδ mν ἐπιγραμμένω ἡ περὶ ταμί' δό- περ n. v. a. Diog. Laert. V, I, 22.3 Hoe in dialogo prineipem personam, cui Dicaearchi sententiae subjicerentur, senem quendam Phthiotam, Deucalionis progeniem et nomine Phereeratem fuisse in Cieeronis Ioco infra asserendo vide-
M Quod de utroque dialogo a Cieerone disertis verbis indieatum
est, ex eaque sola re, quod apud Ciceronem ep. ad Att. XIII, 32 Pluralis utrosque usurpatur, repetendum est. Tres autem libri, quo Cieero eo loeo se maxime nune velle prositetur, intelligendi sunt duo πιρὶ -χῆς dialogi et περὶ της εἰς 'o φωνίου κατοβάσεως liber.5 Dieaearchus animam quatuor elementorum harmoniam esse deelarans ea re nihil aliud significaturus fuisse videtur, quam singulas animae apparitiones nonnisi ex accuratiori, quem constitutio emeeret, omnium corporis partium elementarium consensu prodire. Quae opunio quum Aristotelis doctrinae de entelechia quam dixit constitutorum eorporum, tum Aristoxeni sententiae comparari potest. Tennemannus hi,ti phi I. t. III, p. 336 Dicaearehi sententiam ab Aristotelis entele-ebia eo differre statuit, quod hic omnem eositandi et sentiendi rati nem ex singulari substantia repeteret, quae homini extrinseeus conjungeretur. Ceterum eum eodem viro doctissimo dubitare licet, utrum Dicaearchus animam ἄν-νειν των τεσσαρων στοιχείων nuncupans animi vires earumque apparitiones ex sola compositionis ratione, quae ineorporibus animatis obtineat, an non potius ex singulari vi vitali corpora eommovente repetierit, inprimis quum apud Plutarchum prosera. tur μου δέ τινος μοέχειν αυτην. Hos autem Veterum scriptorum Ioeos quaeso conseras. Cie. Academice. IV, 4o Sed redeo ad animum et eo M.' Satiane tandem ea nota sunt nobis, quae nervorum natura sit, quae venarum Z tenemusne quid animus sit 8 ubi sit 8 denique xlina aut, ut Dicaearcho visum est, ne sit quidem ullus 7 Dispuit. Tusc. . I, 11 , , quid de Dicaearebo di eam, qui nihil omnino animum dieat esse 2 c. 18 ,, Dicaearchum vero cum Aristoxeno, aequali et eondi cipulo suo, doctos sane homines. omittamus, quorum alter ne condoluisse quidem unquam videtur, qui animum se habere non sentiatralter ita desectatuat auis eantibus, ut eos etiam ad haec transferre conetur. Dieaearchus quidem e. 22ὶ et Aristoxenus, quia dimellis
34쪽
erat inimi quid aut qualis esset intelligentia, nullum omnino animum esse dixerunt et inprimis disputti Tuae. I. e. 1o Dieaearchus autem in eo sermone, quem Corinthi habitum tribus libris exponit, doctorum hominum disputantium primo libro multos loquentes saeit; duobus
Phereeraten quendam Phthiotam senem, quem ait a Deueatione o tum, disserentem inducit, nihil esse omnino animum et hoe esse nomen totum inane, frustraque animalia et animantes appellari; neque in homine inesse animum vel animam nec in bestia; vimque omnem eam, qua vel agamus quid vel sentiamus, in omnibus corporibus vivis aequabiliter esse suram, nec separabilem a corpore esse, quippo quae nulla sit nec sit quidquam, nisi eorpus unum et simplex, ita figuratum, ut temperatione naturae vigeat et sentiat. Si Tenuem an nus i. i. hunc Ciceronis Ioeum eum Stobaei Ioco statim exscribendo consere et, utroque inter se collato, Ciceronem Dieaearchi sententiam non recte exposuisse videri eontendit, viro doetissimo hae in re a sentiri equidem nequeo, quum Ciceronis expositio neutiquam impediat, quominus opinionem Dicaearebo a Stobaeo aliisque vindicatam, qua animus quatuor elementorum harmonia praedieatur, simul accipiamus. Contra apud Stobaeum locum de Dicaea relii super anima sententiis legimus, qui sine illo Ciceroniatio intelligi penitus non posset: ex Iamblicho enim haec a Stobaeo asseruntur Ecl. ed. Beeren LI, P. 870
Muης παρα τῆ Μεσωγνω, ubi postrema verba sic translata habest , , alii quod naturae conjunctum est aut a corpore non separabile, cui insit vis vitalis, non tamen ita ut per se in anima subsistat; qualis est Dicaearchi Messenii sententia. Hunc Ioeum Aeetentus ex parte mutilatum esse jure arbitratur: recte quidem, si cum Ciceronis verbis otta figuratum ut temperatione naturae vigeat et sentiat s collocentur, se babere η τὰ τῆ φυσει συμμμιγμένον, in verbis autem η τητοῖ σωματος, si Cicero conseratur ,,uec separabilem a corpore esse dicens, αχώριστον intercalandum esse videri. In verbis autem quae jam sequerentur et quae ejusmodi sensum continuisse viderentur, ut τὸ ἐμiροουσθαι in corpore situm esset, in animo autem utpote aliquid proprium et singulare ἔπαρχον non inesset, lacunam haud sacile exnplendam correctionemque pro certa eam solam statuendam esse con-
35쪽
ieeit, ut pro αὐτή vulgato ex duobus eodicibuε αμα legeretur. Cet
rum Heerentum sequi non possum, si juxta Dicaearchi sententiam de anima quatuor elementorum harmonia Pythagoreorum τετρακτυν coli e dam existimaviti Altero vero Stobaei Ioco ecl. t. I, p. 796, quo- eum ad verba Plutarch. Placit. philos. IV, D congruus est, haec
etiam Matth. ad Nemes. p. 407 την oλην υπόστασιν τῆς viri ης. Te tuli. de auima c. l5. Denique qui negant principale, ipsam prius animam nihil censuerunt; Messenius aliquis Dicaearchus, ex medicis autem Andreas et Asclepiades. M Cic. disp. Tusc, I, 31 , acerrimo autem deliciae meae, Dicaearchus, eontra hane immortalitatem disseruiti Ia enim tres libros seripsit, qui Lesbiaci vocantur,' quod Mitylenis sermo habetur; in quihus vult efficere, animos esse mortales. Ad hoc opus etiam Lactantii loeum refero inat. VII, 13: ia salsa est ergo Demoeriti et Epi- euri et Dieaearchi de animae dissolutione sententia: qui profecto non auderent de animarum interitu mago praesente disserere, qui seiret, certis earminibus eieri ab inseris animas et adesse et praebere se humanis oeulis videndas et loqui et sutura praedicere; et si auderent. re ipsa et documentis praesentibus vincerentur. Iloe jam ob duos Ciceronis Ioeos, quos statim asseram, omni dubitatIone exemtum esse videtur. Nisi autem hoc utroque Ioco librida interitu hominum utpote singularia mentio fieret ae nisi idem Ci
36쪽
cero alio loco libros Lesbiacos eoque ipso tituba custinaeinoraret, conjicere liceret da λιeritu hominum nonnisi aliam librorum Lesbiaeorum vel saltetu aIicujus eorum partis inscriptionem fuisse. Illi autem sunt: Cic. de Osr. II, ,,Εst Dicaearchi liber de interitu hominum, peripatetici magia et copiosi, qui, collectis ceteris causis, eluvionis, pestilentiae. vastitatis, belluarum etiam repentinae multitudinis quarum impetu docet quaedam hominum genera case consumta haec ininimis verba Dicaearchum de mortis bominum genere ex Proseaso et separatim egisse demonstrant, - Mindo comparat . quanto Plures d leti sunt homines hominum impetu, id est bellis aut seditionibus, quam Omni reliqua e lamitate. consol. ad Tuli. ed. Dip. x. IX, p. 35 l. ,, Meritoque Dieaearchus in eo libro, quem de hominis interitu luculentum et eruditum e seripsit, nihil habere dubitationis Putavit, quin multo plures exstinxti sint homines ipsa hominum saevitia et acerbitate, quam omni reliquo genero ealamitatis. Huc autem, 'nisi cui sorte ad alterutrum περὶ scriptum referre libet, Censorinum quoque respexisse putaverim de die natal. ς. Φ: ,,alii semper homines fuisse nec nunquam cita pro vulgato unquam legendum videtur hominibus natos, atque eorum geueri caput exordium, quod adiici solet, pro glossa habeoὶ nullum exstitisse arbitrati sunt; alii vero fuisse tempus cum homines non essent et bis ortum aliquando principiumque natura tributum. Sed prior illa sententia, qua semper humanum genus fuisse creditur, auctores habet rimagoram Samium et Ocellum Lucanum et Archytam Tarentinum omnesque adeo Pythagoreos. Sed et Plato Atheniensis et Xenocrates et Dicaearchus itemque
antiquae Academiae philosophi non aliud videntur opinati. M Dicaearchi liber de divinatione, iυρὶ μονοHic, de qua initar alios etiam Philochortia scripserat cf. Athen. XIV, p. 648. d, bis v
terum locis signis catus est Cic. de divin. I, 3. ,, Reliqui vero omnes - divinationem probaverunt, sed non uno modo. Nam cum Socrates - comprobaret, Dicaearchus peripateticus cetera divinationis genera sustulit. somniorum et furoris reliquit. - 50. Nec vero unquam animus hominis naturaliter divinat, nisi eum ita solutus est et vacuus, ut ei plane nihil sit cum corpore; qu M. aut vatibus contingit aut dormientibus. Itaque ea duo genera a Dicaearcho probantur et, ut ditab, a Cratippo nostro. II. 51. ,, At nostra interest scire, quae ventura sint. Magnus Dicaearchi liber est, nescire ea melius esse
quam scire. Plutare hὶ placiti philos. V, a.1' Mnoriane καὶ
τῆν. Philosophicum quoque Dieaearchi opus Ciceronis ep. adi Alt
37쪽
XIII, 39, Ioeo eritiea ratione dimetissimo, intelligi porae Navius
9ὶ cie. disp. Tusc. IV. M. -Αtqua horum omnium libidinosos esse amores videmus. Philosophi sumus exorti et auctore quidem nostro Platone, quem tiora iniuria Dicaearchus aceti sat, qui amori auctoritatem tribueremus. Sententia per qui praecedentibus phia sophi auam exorti adnexa prima quidem specie dissicilis intellectu videatur. 1M Plutareh. ει πρεσβυτέρφ no uri-μων ed. Reia. t. IX, P. I s, quo quidem loeo non erato seimus quae Dicaearcho et quae soli PI tarcho adscribenda sint, quanquam, si eollocationem verborum Hἔλεγε Λικαίαρχος consideramus, ultima tantum loci pars sententiam Dicaearchi continere videtur. παρὰ παντα δὲ ταυτα χρη ρου--ύειν, λ' -κ ἔστι πολιτευεσοπι μονον - ἄρχειν και πρε-' ' -ὸ μθα-Dωλησω καὶ περὶ τὸ δημα μηνυειν λέγοντας η πα--ς, g οι πολλοὶ του --υεσει- νομίζουσιν, ωσπιρ υμέλει καὶ ep. σοφῶν τους reno τού δίφρου διαλεγομένους καὶ Reολὰς ἐπὶ 'μως περαίνοντας ' η δὲ συνεχης ἐν ἔργοις πρὸ πρά9σιν, ὁρωμένη καθ' ημέραν οὐδαμῶς, cita perspieuitatis causa interpunxi no λα καὶ ς σου λέ-ων αυτούς. καὶ γαρ τοὐς ἐν τοῖς στωκ ανακαροντο ς περ ταπῶν φασι , λ ἔλεγε Aιααίαρχος, -κ ἔτι δὲ τούς εἰς σπον, η προς φιλον βαδίζοντας. oμιον δ' ἰστὶ τῆ φιM- μῖν - παλφυεσ- . xi Plutarcia Sympora. I. IV, init. φίλον δὲ διῖ μη πικρῶς 'no inmeri ἄκουειν ἐκ-ν vos υμεταπτωτον καὶ βέβαιων, ἄλλα κωνως τὀνεύνουν ' ίσπερ φετο Λικαίαρχος εὐνους μὲν -του sese videtur - εὶ παρασκευαζειν απαντας, φίλους δὲ πομῖσθαι τοὐς αγα-ύta 12 Etiam ι στορικωτατος Cieeronis loco, quamquam et possia de acientia historica interpretari, idem valere mihi videtur eum ae μ
13 es. cim ad Atti VIII, L AAd quem ego quas literas, dii immortales, miseram i quantum honoria significantest quantum amoris lDicaearchum mehercula aut Aristoxenum dicerea arcessi, non unum omnium loquacistimum et minime aptum ad doeendum.
38쪽
In Cie. ad Att. II, l2. Dicaearchum recte amas: luculentus homo est et eicis haud paulo melior, quam isti nostri αδικαίαρχοι. VI, 2 obominis non nequam, sed etiam tuo judicio probati Dicaea chi. Tose. disputi I, 3l sedet ieiae meae Dicaearchus 18. , , Dicaeis arehum eum Aristoxeno, doctos sane homines de oss. II, 5. Dicae archi, peripatetici magni et copiosi de sin n. bon. et mal. IV, 28. ,,Quam illorum tristitiam atque asperitatem fugiens Panaetius nee acerbitatem sententiarum nec disserendi spinas probavit, fuitque in altero genere mitior, in altero illustrior; semperque habuit in ore Platonem, Aristotelem, Xenocratem, Theophrastum, Dicaearchum, ut ipsius scripta declarant: quos quidem tibi studiose et diligenter trae tandos magnopere censeo. Ceterum etiam Suidas philosophum pra dicat neque non Strabo talem existimat cf. I, p. I. 14. II. p. 77.15 Cicero Dieaearchi seriptis usus fuisse jam ideo colligi potest, quod singulari eorum studioroperam, dedit eorumque compluria eo potissimum tempore conquisivit, quo in componendis libellis ipse
occupabatur. Neque solum cicero, ut supra vidimus, in relatione nonnullarum rerum, quibus geographica quaedam expositio et narratio de Prthagorae morte addi potest, Dicaearchum secutus, sed etiam formam ejus imitatus est e s. ad Att. Xl II, 3o ,,volo aliquem - λι- - συλλογον, more Dicaearchi.
39쪽
Necundum Suidae locum jam saepius allegatum nihil plane
dubitationis habet, quiu Dieaearchus eluitatem Spartanam ejusque rationem tanta arte et peritia deseripserit, ut qui eam expositionem eontineret libellus per multum temporis in ipsa Spartae urbe luvenibus publice recitaretur. Haec
de recitatione notitia eam quoque ob eaugam magnopere respicienda est, quod qualis fuerit liber haud ambigue i dieare videtur: liber enim qualis Spartania quotannia recrutaretur vix aliter eomparatus e e potuit, quam brevi dicendi genere et exiguo tantum volumine compactus. Quo in scripto Dicaearchum quae ad usum pertinerent maxime respexisse et summa tantum momenta et, ut ita dicam, nonnisi principia vitae publicae Spartanae, quam ProPe in . tuendo vel sortasae etiam publica munera obeundo ipse eoποVisset, exposuisse, cogitamus. Magnopere autem dolemus, quod tam nullum ex hoc libello fragmentum eoque nominatim significato nobis relictum est et quod eo magia dubitare nos necesse egi, num haec Σπαρτρατῶν πολιτεία singulare separatumque opus an caput πολιτειῶν Dicaearcho
probabiliter adscribendarum an denique, id quod Naevius statui posse existimavit, in Vita Graeciae comprehensa fuerit. β) Unus tamen Dieaearchi locus superegi, ubi de Spartanorum phidii iis exponitur idque tanta accuratione tamque consulto fit, ut non aptiorem aedem quam in opere Diuitiaco by Cooste
40쪽
de Spartanorum republica habere potulfise avideatur. Sed Dicaearehi opus, ex quo ille loeus repetitus est, difiertissimul verbis indicatum et Tripoliticua nominatum est, idemque eodem quoque titulo a Cieerone semel memoratum. Tριπολιτικος vocabulum variis praeditum esse P test significationibus; proxima tamen ea explicatio e e Videtur, qua ejusmodi opus ita inscriptum cogituIur, in quo tres civitates tractatae suerinti Deinde quum complures
philosophici libri lique dialogi , sicut Platonis et Antisth
nis, 'b titulo πολιτικοί ex antiquitate nobis restent vel inde tamen de iis reseratur, conjicere possunt ac potuerunt Focem τριπολιεικος fortiorem tantum vim habere quam πο- Drικος simplicem. ') Fuerunt quoque, qui τριπολιτικον de vetere Doriensium tripoli egisse ex eoque nomen traXisse existimareul. Denique vix ullum antiquitatis opus perditum esse crediderim, de quo magis diversae et partim audaciores magisque mirae conjecturae prolatae fuerint, quam de Dicaearchi Tripolitico, donec recentissimo tandem tempore manum unam rectissimam de hoc libro sententiam sorm visse videtur, cujus de eo expositionem, si priorum virorum doctorum opiniones brevi lificavero, hoc loco propositurus
sum, quoniam meliora et neutiora me expromere posse
penitus despero. Dalec pius in Tripolitico vitam trium et vitatum deseriptam suisge suspicatus cautissime tamen, quae istae suissent, in medio reliquit. Doduellus Tripoliticum tripolis Doricae expositionem suisse conjecit,
quam contra sententiam non tantum argumentum de phiditiis tragmenti, quantum id potissimum pugnat, quod Stephanus Byzantinus M) distinetis verbis Dicaearchum non tres, sed quatuor metropoles Doricas statuisse dieit. ' Semlertia ratione loci Ciceroniani habita Τη) Tripoliticum descriptionem civitatum Pellenes, Corinthi et Athenarum
continuisse credidit, quam contra conjecturam apertissime
facit, quod Cicero in Ilieris posteriore tempore scriptis Se Tripoliticum non inventre pronuntiat ' et quod illo Ciceronis loco, ut Passovius reetissime animadvertit, duo singu-