Proverbiorum libellus [segue:] Pollio epistula

111쪽

d. nusqἐeperit. Minimes Canterivinisai Itus Liuius de beIlo punico secundo reseit Claut dium Assellum nobilem Romanorum equire Pportis Capuae cum Iubelio cognomla Taurea eqte eampano eum serotius ad pugnam prouocante cogrcisum esse.qui quum libero spacio inter te Iudificantes me

uulnere pugnam extraherent tunc campanus romano

equorum inquit hoc non equitum certamen eritinis ecapo in cauam hane uiam dimittimus.ibi nullo ad euagan. dum spacio cominus conser entur manus.dicto prope ei eius equo in uiam Claudius duxit. Taurea uerbis ferociorare:minime:sis inquit canterium in fessa quaeruox eodem liuio auctore in rusticum inde prouerbiu prodit e. de cuius sensu multa tradunturialiqui.n legunt Cauterium sed male ut paulo inferius ostenda)di nomeneu iusdam equi fuisse dicunt.qui quum ad mille passus extra Urbem fere progressus repente desecissetidominus in fossa supersidiuhinc prouerbium natum uo'unt. Verum haec mihi parum explorata sentireseram igituriquod ue/ro propius esse ducimus:a quo. M. Antonius noster sabellicus uir unicus memoria nostra eloquentissimus non abhorret Cantetium.n.non cauteriu3 scribendum estud Pro nota accipitur:qua iumenta signabantur: ut ob hoc homines ab his lacerandis suorum dominorum reuerentia abstineret.alitud itaq; Taurea alludes conspecto Claudio in fossa ait minime:sis canterium'in fossa quasi dicat quemadmudum canterium admone e in iumenta grassemur. ita tu mihi uice canterii sis. quos reos uti possum': quibusne iniuria faciamus suorum dominoru3 uel quo/rum uis reuerentia in abstinemus Caeterum Cantcriu

112쪽

Columella appellat ferrum ad urendum Idem libro.ν genus quoddam iugi ex particis factum Cauteriu hisce uerbis uocat itaq; aut ueteres ne nouae radices agant harundine singulis uitibus applicabimus binas:aut si regiois conditio p mittit:deponemus hastilia: quibus adnectant singulae trasuersae plicae in una parte ordinis quod gen iugi Canteriu uocat rustici Canterios aut equos Cato atque Varro de re rustica nucupat O' resticuli adepti sui. Hoc manu faciendum est. Voties aliquid operavi industria aedisseulteis . ri oportere significamus:prouerbialiter dicimus Hoemansi faciequest:qd Adagiu Anneus Seneca Epistbla. li quum de tribus genecibus hominu ad philosophiam se conferetiu loquituriita scribens usurpat. Ita uenio acquid fecit alterialterius magna pars de disicilior latet qdam ingenia facilia de expedita. quaedam manu ut aiunt)facienda sunt:& infundametis suis occupanda.

Iustitia in se uirtutes continet omneSιVstitia in qua uirtutis splendor ut. M. Tulli' in primo ossiciorum ali inest maximus: sa est: sthomine plicii a reddere:quitae modu mortalib' tradet possit.Cui'comites sui liberalitas: magnificetia:pietas gratitudo:scitas:rcligio:obedietia: fides:&aegu mandatorumq; obseruatioraequitas:bonitas:ueritas Unortu prouerbium Iustitia in se uirtutes cotinet omnis auctor Aristoteles:qui in moribus inquit: Nam pilarissimae omnium uirtutum:&nem hesperusmet lucifer ita ad mirabi. lis est de prouerbio dicere consuevimus:Iustitia in se uir.

tutes continet omnis.

Matura satione saepe decipe solere:sera nunc an irata sit.

113쪽

ritiam illis qui citra rem rusticam pharimu uer santuriaeque ae caeteris eonsulamus:haud siletio

hoc uetus agricolaru adagium praetereundum esse duxi. quo intelligant quando semenem facere oporte at.quod a Columella his uerbis probe declaratur qui in quit. Sed quum omnia in agricultura strenue facita sint tu maxie semetis. Vetus est agricolap prouerbiu matura satione saepe decipe solerciseram nunci:quin mesa sit. Tettius e caeso cecidit Cato. Atyrici poetae uerba sunt ironicos dicta.qab erus ditis uice prouerbi passiis usurpari audio. Eteniduo suerunt Catones:Celarinus uidelicet, Uticensis:ambo uirtute insignes ac sapientissimi Vnde fit:*quum quispiam anct illis duobus Catoibus similis se eaeteris sapientia praestare arbitratur:& uitia corrigere audet perinde ae uter cato insectatus e:quu reuera ignauissimus sit.tune prouerbialiter dicere quimus tertius e caeso quasi diuinitus cecidit eato:quia eos quorum miramur uirtutem de caelo cecidire credimusLaaeitius auctor. Illis ne decimam quidem fracusanorum adesse. Iracusas urbem Siciliae clarissimam ad mare uers sus Peloponnessum e Corintho dux Archias.auctor Strabo libro Geographiae sexto nauigans codidit:quae ut ide tradit:adiatas diuitias Mopes puenerui ut'in puerbio diss:minaretur: quade locupletibus di sumptuosis incidisset sermo: Illis ne decima ad syracusanoruadesse. Suo Marte facere. Rouerbio increbruit:ut quum quispiam proprioi ingenio atq; industria sine a terius auxilio aliqde itullum dicamus suo Marte facere:ut Cice

114쪽

to iii triciis libro ait si hanc igitur in t pie,relica a explohimusmullis adminiculis ut dicitur marte nostio: adcotra illud e No sine Thesco. Uum alicis aliea ope adiutulappia meiti legaterae puerbialiter dicimusmo sine theseo fecitiquonia inserithous nullum sine Theseo munus obivit.

Multi Manli Ariciae Egere est in eodice Festi Pompeii uetusta ex quo P epithom quod passim Iegitur circumscriptu,suiu Manium consecrasse Dianae Aricinae lucum Aricinum: quem Suetonius in Iulio Caesare nemorensem uocat a quo Manio multi de clari orti sunt:& per mulios annos suerunt.Vnde prouerbium uulgatum Multi minii Aritiae:jest eluitas Ro ppinq; ad qd adagium clancula Persius alludens Satyra nouissima dixit Accedo bovillaselivum ad uirbi praesto est mihi manius haeresina quum de Eliuo aricino loqretur: manium potius ci alium non te mere dixit sibi haerede praesto futurum. Sed memor prouerbii multi manii Ariciae:eleganter manium nominauit tanqua nome apud aricios uulgatissimum quod interpretes poetae mime aiaduertui. manii praeterea auctore eodesesto dicunt et mane orti sunt.sicut lucirca luce Nos at hie uti adagio possumus. quu3 significare uolumus aliquam familia alicubi uulgatissimam e.&admodu magnam. Delatores quino astigat:irritati Omitianus impator quia iaduerteret nulla pe tempestilentioremultapniciem perniciosiorem delatoru ueneno esscitos oes Vrbe expulit dictbta auctor Traquil . Princeps qui delatores no castigat: irritat. Vox ecade impitore digna inhibus tuencipum cubi

115쪽

eulis uestibuli cs scribessa:uox aureamoco laudatois pconio celebrada. Vn Martia. in mo non scite magis ruere de delatorib'dixit. Turba grauis paci placidael imica caetumiae sp miseras sollicitabat opes. Tradita gelu lis. nee coepit ha ea nocetes:Et delator hei d dabat exilio. Exu lat ausonia profug'delator ab urbe: lmpesis uita uencipis annueres Q uum prouerbium ital dicaturiquasi comune cium uerbum.quis principum neget hane uoce ee pDerbium quod siquis tamen negabit:Tu uide princeps iam adagium fecisti. ci hanc subinde repetens uoce 3 haud quasi minori seueritate ci Domitianus huiusmo pestise tu holu3gen' inscctaris&castigas.' etia ponput 'tuus dicer poti Aceepta uita uide tibi refero in qua quide re

ueluti in eaeteris Federicu parente: mox octauianu patruum tuum pari uirtute imitaris. Asinus magis stramina optat claurum.

Raecum prouerbium est g idest asinos magis stramina optare si aurum . quod de iis dicituri qui quum humiles

Drustici sint:peruenerint licet ad diuitias Mopes tamen suam semper naturam sapiunt. Q uod Flaccus perbelle ostendit. ait Non mutat sortuna genus. Pedatia Sententia est Caput sine lingua. Enatusconsultum auctore clio aut per rogatio/ nem fiebat:quum res dubia erat,4 tune rogabatur unusquis sentetiam sua: lua,uerbis serebat aut per discessionemi: hoc est quando aliqui in Senatu sententiam non dicebat: sed ab alio dictam comprobas bat:moues se de loco:& in partem eius qui dixeranambulans propter quod qui ita sackbatare in sentetia pedibus

116쪽

dicebatur hine facts est illud prouerbiu Caput me Iigua

pedaria sententia estvn eos:qui nimium taciturni sunt. Hic timens Charybdim :incidit:in Scylla3rs Cylla teste Seruio sup tertio aeneidos phorci e Creteidos nymphae filia fuit. hac amabat laucus: que Circe diligebat:sed in 1 Scylla pnior eratiirata Circe fote in quo illa lauabatur uenenis inferit:in que quu illa descedisset:pube tenus in uarias mutata est formas:horrens itaque suam deformitatem se in mare praecipitauit Homer' dicit hane immortale monstrum fuisse Salustius saxum appellat. caes uero de lupi ex ea nati iccirco finguntur:quia ipsa loca plena sunt monstris marinis: ta saxoru3 asperitas illic imitatur canum latratus.Charybdis autem scemina fuit uoracissima. quae quia boues Herculis rapuit: adcuesulminata est Min mare praecipitata. ubi seruat naturam. nam sorbet uniuersa: quae monstra in mare siculo it ma nent:Vergilio dicente dextrum Scylla latus:leuum implicata Charybdis obsidet. ubi dissicilem nauigiis faciunt trasitum:Idem Ver. auctor:Interutran tiam laeti discrimi/ne paruom teneant cursus:quum igit transeuntes unum ex his dum uitant:plerun* in alterum ruant hinc factum est prouerbium hic times Charybdim: incidit in Scylla3. in eum,qui unum formidans periculum in alterum labi tur. quod flacus horatius ita scribens expressit Dum ui tant stulti uitia in contraria currunt .de Scylla es Charybdi Seneca. epistola.lxxixarsati,itidcm refert. Hylam uocatΥla Thyodomatis filius suit pulchritudinis ad

, mirandae. quem Hercules argonautis comcisisIcum ad libidinem duxisse scribitur. Idem aucto

117쪽

restabifi libro.xii. Eu Dionyso de situ orbis quum Mysiam argonautae uenissent:&aquatum ad lacum quenda Pergeret:raptus anum phis dicitur. quod Iuvenalis confirmasse uidetur:quum dixit Et multum quaesitus hylas urnam secut': Dab Hercule adeo quaesitus: st Vergilio dicente in Syleno littus hyla hyla omne sonarct hinc ortu est prouerbium Hylam uocat:de iis: ca obaudiunt. Suspendio Arborelligenda. Linius in praefationes, non nulli aduersus se serim bant.Theophrasti exemplo se ipsum consolatur

ait. n. cernimus et aduersus Theophrastu hominem in eloquentia tantum ut nomen diuinu inde inuenerit scripsust et foemina:& prouerbium idenatum suspen/dio arborem elligendam:hoc est prorsus desperaduce.qn aduers' doctissimos uiros scribere et mulierculae piamutSaepe eteolitor ualde opportuna locutus. Emo.n.ita seris est moribus:quin aliquasso lacrin at aut dicat quod laudari pcssit. Vnde antiquissimus ille uersus uice prouerbii celebrat' est: hoc est Saepe et Rosito ualde opportuna locutus:auctor Gelius Dbroseeundo capite sexto. Multae sub tegulis cubant noctuaei Ysander lacedaemonius auctor Plutarcho posscit Athenarum perium coposuerat quicqd pecularum superuacaneu fuerat.per gylippuri in siciliadueharetexercitustacedaemonia trasmii it Gylippus dissutis ut aiunt laculis no mediocre ex singuIis pecunia subduces denuo c5suitiignorans inesse unicui aitterulas numerum significates.Sparta italiscct Fu ea quae sub

118쪽

duxirat domi subtegulis clam occultasset: Saculo Ephoris tradidiusygilla commostrans. At illi quum reclusisset dubitationem rei asserebat:quot argenti numerus dimi nutus.erat. Seruus interim Gylippi ueniens factum simbolicos indicans dicit multas subtegulis cubare noctuas; eo. n.tempore ἔ plurimum atheniensium gra noctue numis insignabatur.quod uice prouerbi inoicuit. quu ali

quid subambigue sate mutaui dicamus Multae sub tegulis

cubant noctuae.

Psyrice facta sunt. Linius libro . v. eapite. xxxi.quum de quibusdam essulis laquitur:quae ante Asiam sunt:ait inceramaeo at sinu,serciubi hermola' legit psyria neutro

genere pluratiuo numero ex strabone:dices igon bilis ue/tonsula cessit in prouerbium:ut quae parum agnifice ac p/parce fierent ipsyria hoe est,sirice Leta diceretur. Vis illum Calamistis inurere. AIamiltrum auctore Nonio est fistula breuis. qua calefacta tonsores capillos intorquent qui quoniam magis quandoque urunt:quam or/nent capillos. hinc metaphoricos Cicero in Bruto ut te R est etiam Tranquillus in Caesare Innuens ineptos Scriptores qui audent attingere Caesaris comentarios iniasturos potius: qdecoraturos illius Scripta: iquit Sed tu Doluit alios habere paratam unde sumerent qui uellent scribere historia muneptis gratu ortasse secit:qui illa, o lut calamistris inurere.undenos quum quispiam uel ignarus uel omnio ineptus aliquem laudat. haud inelegnaterdicere possumus prouerbialiter uis illucalaistiis inurete. Colchorus inter olcra.

119쪽

Occharurn istieulorum genus quidam esse uo lunt. olus autem ut neminem mediocriter do ctum fugit uile est hinc igitur graecum proueti hium: idest Corchorusnter olera eontra eos manavit qui honoribus magnis inhiant:quum ipsi sint nihili. Semper aliquid noui asseti Assieaι Nastrie teste Plinio li. viii capite.xvi. quum dei leonibus loquituriinopia aquarum ad paucos amnes congregantibus se feris multiformes animalium pari' sunt:uarie foeminis cuius generis mares auttii:aut uoluptate miscente. Vnde uulgatum graeciae dictu

seinpaliqd noui Affrica asserre quod nos prouerbialiter usurpaus:quualicubi nouisem aliquid ee signifieaee uolumus. 5 ecotra:quu,nihil nouite significaus:haud quati minus eleganter dicimus nihil noui habet Affrica. Foelix:qui nihil debet. Ermolaus barbarus super illud Plinianu in septili mo Comitem aeris alieni atque litis e sponsione resert Georgium Merula,probarerat loco sposionem legatur miseriam eundemq; graecum prouerbiu plexuisse:quod tale est:&elix e qui nihil debet pinde ut miserum eue qui debet:necessum sit ut Epigrammatarius poeta Ah miservi demens uiginti litigat annos: Q uisci cui uinei Girgalia ne licet.

Q uae dubites ne ceris. Dem Hermolaus hoc inealce suarum eastigatioi nu ita scribens puerbium facitised etia tutum es.set. uel prouerbio dicente quae dubites ne secetis. : Res est,in cardine.

120쪽

e tant:dicti a similitudine eoru cardinu3:ctica quos ualuae uoluuntur: Vergilius:Foribus cardo stridehat athenis: st sint quasi ianuae Cor. cardo etia pro opportunitate accipi tui ut idem Vergilius Haud tanto cesta bit cardine rerum. Vnde Seruius prouerbium tractu existimat. res est in cardine:hoc est in articulo. Nasum Rhinocerotis habent. Hinoceros animal e unum in nare babens eornu quod subinde attritu cautibus in mucrone acuit Unde prouerbium est Nasum Rhinocerotis habent:de iis qui adsimilitudinem cornu rhinocerotis na sum logu habentes facile queuis irrident. cyboles quo logiore naso iantaco maiores ronchos edat .auctor Martia. lis ait. n. maiorcs nunqua ronchi iuuene a senest. Et pueri nasum rhinocerotis habent.

Omm με standum est. Ntiquum epta cibiu Omnipede nassua . signia sicat. n. no, trepidadu mim et cededu si 1 ope atq; conatu ambobus subnixis pedibus stadu e.

Turdus e transenna lubricum petit.

ortum uidet transenna. mteste Scruio sup.v. eidos extentu sine significat di in ex lane laquei intendutu serista auibus capiundis.io trasenna poitu pro decipulos laqueo ad dccipieducocinnato. si eidem Plauto credimus: u in rudele ait. grvppe gryppe in aetate holum plurimae sunt tralena:ubidccipiunt dolis.atu edepol reas plerulesca imponitur:quisquis auidus poscit Ica3 auariter de