Proverbiorum libellus [segue:] Pollio epistula

101쪽

ω hodie fit id, seu cibi is lio sine artificio in sub

perficie aquarum substentantur. significat enim aliquid sine disseultate alienove adminiculo agere ut faciunt:quinandi artem callent:quod Flaccus Horatius in primo sermonum prouerbialiter usurpat dicens inebra animum Q tuum nabis sine:cortice. sc me cucete.

Mattea iuuant.

Eorgius Alexandrinus enarras huc Martialis laeua

libro x.Sed te Mattea sola iuuat:ait hoc graecu esse prouerbium de iisiqui supra modum descati sunt mattea .n. quae tranquillo Caligula sceminino genere protu lit:praeciosa edulia sunt .apud graecos maryasin significat mattearseu macu eas conficere: hoe est ganeat cibaria lein gulososvidelicatos usurpati eleganter potest: Cupreuum scis smularae. η Oe auctore Phorphyrione graecum est adagmin malum pictorem et ab Horatio in poetica arte re/γ eensitu qui quum nesciret aliud bene pingere: q eupressum:ab hoc nausagus quinam petiit:in tabella fa tum suu3 exprimi.ille autem interrogauit num ex cupresit, se velet aliquid adiici hic igitur in ludicrum prouerbii cesi sit in eos qui reIieta propria materiaique exequi desperat: i importune alios ornatus inducunt. la Leoni mortuo barbam uellisιli Eo animal ferocissimum facile in iram prouocat' i uertitutiinquam natura ipsa pronus est. Verum . mortuus ut caetera omnia animalia quamuisι irritatus minime excitatur. Vnde factum est prouerbium it 9 quum quispiam uult aliquem excitare. qui moueti non

ιι potest:dicatu Leonis mortuo barbam uellis.quq.Martia

102쪽

lis libib. x. inligesa; usus esse uideturrubiitasquit Q uare si pudor eiuligella noli Barbam uellere mortuo leoni.

Oderunt dum mettuunt.

Aius Caligula Princepes Suetolo Auctore tragi cum illud subinde iactabat:oderint dum metuat. ex tuo exclamat'Seneca dicens oeem ilia dira Nabommandam oderint dum metuant:Syllano scias se culos riptam idem libro ii.de clementia considero multas uoces magnas:sed detestabilis in uitam humanam peruenisse ut illam Oderint dum metuant. Cicero quoquMi prima antonianari midemus etiam inqua in fabulis ipsis illis qui oderint du metuat dixerit: pet nitiosum fotriti. Vox autem haec tragicaelu&:ab Atreo crudelissio apud poe tam tragicu3 usurpata. cuius rei mentio quoque fit ab eodem.M. Tullio in prima de officiis:sed quum et ussit, luseustos diuturnitatis: eotraque beniuoletia fidelisci uel ad perpetuitate. debet bonus Princeps potius diligi vela

timeri predare. n. Enrtus ciem metunt oderunt quem

quisque odit perisee a petit:& nesce e multos timeat que multi timent.ad opes autem Principis tuendas nihil aptius beniuolentia subditorum.haec sunt munimenta tirmissimamae arces inexpugabiles.& udait uetissime Frus apud enophonteres non est aureum)caeptrum . st re gnum seruet: sed animi ciuium scaeptru sunt regibus ueris limum axime decurum.& Bias prieneus ciuibus om nibus placere stude. habet id.n. multum gratimcontra superbia semper nocuit dicere solebat Dion usius Turannus uincula adamanaina esse metum:uiolentia:clavcm: o de/cem milia armatorum. Sed quis non uidct magis uincula

adamantina&esiciti dici debere beniuolentiam uusticia:

103쪽

beneficentiam at4 clamentia Igitur quu glariose sit dilgi: inuidiosum uero atq; caducu metui. pge inc te vide. de prnis insite uestigiis:collige i uti facis tuo ciuium beniuoletia. dato opera ut sis magis diliged'cl timed' sfecto ut citra assentatione uera ,stear. null'unisuis ta3thatus fuit si illustrisii ges se stria olb' Vrbinatib':caeteris suis subditis o sexui:oibus aetatib'chara e Certati tucu Octauiao patruo amaris:colerisi*baris. Denla Vrbinates sne te uiuere nec uolui nec possunt. Felitia dom' nostrae Ciuitatis caput.spes. salus est. Cui ocium salu/tem libertatem tranquillitatem.omnia denique quibus iam multos annos fruimur. bona accaepta reserimus:perquam iam immutari potvox illa dira oderint dimetuattinuoce amabile. diligat nec metuat. diligimus. n te ac patruum ardetissime:pinde ac patres nostri Federicuparentem tu amaruimec metuimus. colimus certati nee paut scimus:ueremutanec horrescimus.di faxint ut ita tu simul cum patruo diutissime floreas ou. n.florebimus nos itidem sed eo iam reuertatur unde digressa e*ratio Hare

vox itaq; iuencipu est: xi eos loco prouerbii uulgata qua3 ideo inter prouerbia referre placuitvit Ptincipibus de Regibus dignum aliquid attigisse uideremur.

Hoc bene sit.

Oe apud antiquos prouerbium fuit.quemadmoti dum dii bene uertauaut scelix faustum sit:quoties rem admodum magnam inusitata3 aggressuri erant.Na sic Persius satyra. iiii auarum ueluti re magni sumptus ecenaturuinducit dicentem hoebn sit. Liuius itidem ab urbe condi. quum detrecentis fabiis illis inutientes ustibus loquitur:ut illud inquit armen fausta

104쪽

at scella mittant:& alibi in hane sentefitiam saepius sol

lix fauitum ditati:& Apuleius in Asino aureo libro se cudo. quo uti maxie decet in cibus rebus subeudis. Nootb'tuta inter cyaneas petras coligit nauigatis. Yaneae petrae auctore Strabone libro fm 5e teres 'io.quas symplegadas uocauete non nul Ii perhizantiacioris angultias asperrimum nauigantib' secere transitum radeo ut ab Symplegadibus plecteidessertabiles dictae sint.ipsit Iasenis nauigatio per illas fuisse dicitur. Vnde uu o ortum est prouerbium.no omnib' tuta inter cyaneas petras stingit nauigatio. quoties gnificare uolumus a locis piculis e cauendu nec eo se temere comittedu stilla ipsa capia pus incolumes euaserint.possumus et in eos usurpare. uideo aliqd Ulege tautuit:ppetrare audet uide clate se fecerini haud poenas dederit.

De manu in manum.

Oe quavis adagiu satis omnibus uulgatum sit:ta mensuu apud idoneos scriptores reptam:s serti apud Cicerone non praetereundu silentio duxi. calib. epistolaru familiariuuivii.ad Caesarem quu et Trebatium commendat. Neq; inat impedio:quominus si tibi placuerit:etia hisce eum ornes gloriae insignibus,totu deni molem tibi trado de manu ut aiunt in manu tuam haec ille. eterv hoc prouerbiu ordinem significat. Eit n. tractu ab his, quoivsimul sedetiu uel ordinatim itantia manus:hoce de unius in alterius manu traditum at da primis ad extreos.econuerso, calce ad fronte defertur. ut sit in acie equitinet hodie. quum ab ultimis aciei quippiam ad luem os p singulatu equitum manus depzrtatur. Ccempiam contra sus est: tediti minerua.

105쪽

Leander in secusso puerbior iit Hercule Adod

statua conspicatu dixisse:cecropia cotra sus est. tqditi Minerua qd postea in eos dici coepit qui potentioribusta sapietioribus aduersari uolunt 'id phileti cus ut ipse testatur superqriada Cicero is epistola lib.υι ad Aul.Torquatu latinu fecit.&hune uersu ita tradu Icit Cecropiam contra sus est.tenditq; minerua3 eui' sensus talis est:qualis illius mineruam docet. Nihil Sacrum. Liud item ab Hercule tractum qd Theoeritus hi aepolico scripsit.is. n. quum in macedonia intras/set:uida multos ex quodam sacello prodeuntes: uolens ipse etiam ingredi:cui nam dicatu esset interro/gauit. quum audiuisset Adoni:respondit nihil sacru hee est nulla re dignum:innuens nulli fere deo sacratu quod mox in prouerbiu cessitnat quoties rem nullius ponderis significare uolumus:picamus nihil sacrum.

a Crotolata 'ostreus/:is reliquos graecori gm' Roto Calabriae eluitas e.de qua Ouidi'plene ι v. metamor.scripsitrubi ait: Nee in hospita tecta

erotois:qua auctore Straboneni. vi. geogra qua Achiui adeo oraculum coepissent:ut oderet Myscellus ad consideradum locu accessit:qui quum a aedificam cer/neret Subarim a uicino sumine cognomen habentem: hanc praestantiorem esse iudicauit:ea'π reuerso ad oracuIum denuo ait roganti nunqd hane pro illa codere datuesset. Deus has reddidit uoces erat. n. Gibbus mysteli' Terga breuis miliae tuo de pectore omitte.Caetera perci rens frustra:en uenatis iniqua. At recta quodcunq; datur tu laude probato. reuersus igitur Crotone costi uxit fuit

106쪽

at eiultas te bellicae pitiissima nee parua exereedis Athle iis opera dedit. in unius ital olympiadis ludis septe uitrici caeteros studio suparunt:crotoniatae fuere oes ex quo

prouerbium factu est qui Crotoniatap postremus estiis reliquorum graecorum primus est quod perurbane quidem oceleganter nos usurpare possumus.quu3 uolum' populum aliquem aut ciuitatem longe caeteris populis urbibus ue nobiliorem excellentioremq; ee significare. Unde illud alterum est.propter quod huius ciuitatis origine aliquato accuratius reddidi: ut iure ab ovo ut dicitur coesiste uidear.

Crotone salubrius asseriti Eius hoc quoq; teste Strabone eodem geogr. Ii vi prouerbium est Crotone salubrius asserit: dinde ortum esse aiunt. quia locus ipse ad salubritatemvi bonas habitudines propter athletarum multitudinem plurimum conferat.de quo PIi. etiam lib. tertio meminit. Nos igitur quum uolumus quempia lacum seu Ppter aeris teperiemqua una quide re idem Strabo hispaniam scelicem appellariseu propter amoenitatemnat Flaecus Horatius de tu, buri eciniosaluberrimum esseti sanitati admodum congruum ostendere. dicimus prouerbialiter Crotone salubrius est:uel asserit supple aliquisteui contrarium est illud:quod paulo superius de Scolo Pago uulgatum retulimus. Hic Mysorum ultimus est. m assia teste Pli. li.qnto. e Dionysio de stu orbis: Stra.in.xii. Phrygiae ruincia . Mysi aut populi quonia hinles&despicabiles sunt hie apd grae:

sustititu sermone puerbiu. Vt quoties cespia ludibrio du

107쪽

cebatur:hin mysolum ultimus esse dieeretur Auctor Cicero in oratione pro Lucio Flacco ubi inquit Q id

Porro in graeco sermone tam tritum atque celebratu maequa siquis despicatu ducitur:ut mysop ultim' esse dicate

nos quoque elegater in ridiculos homines utipossumus.

Atheniensium renouemus uel exemptu.

Icero in liminari pagina prima antonianas liuere bialiter ita locul' est Nec uero usq discedebama nec a re pu deiicieda oculoste eo die:quo in aede Telluris conuocati semus in quo templo quatu in me H. it:ieci fundamenta pacis: Atheniensiui renouauiuet'exemplum. significare uolens se olum actapieruati inita,riaru memoria penitus delenda esse censuisse. Cuius exe/pli origo est. Bello peloponesiaco multis atheniesu nomecensentibus esse deledummegalibusq; partanis:pax sub conditione data est. ut res publica ex lacedemoniis trigilaiectores acciperet. qui omnes mox facti tyrani oppressas seruitute tenebant Athenas.Thrasybulus ci filius phyle,confugit munitissimu3 in attica castelluande coparata multitudine haud sane magna tyranos i se eutes turpiter repulit. qui Ptinus in urbe amissis armis refugere.Critias in secundo proelio cecidit Uranoru Dux. pax facta pausa

niae lacedaemonici Regis interventu:his coditioibus ut triginta tantum tyranni&. x ptores exilio assicerentur. Eius na ii in exilium migrarunt.Tunc at Thrasibulus ii hertatis uindex legem tulit:nequis antea aetas crum accusereturaex uero illa uocata est obliuonis iniuriaru qua Athenienses amnestiam appellauerunt. Auctores Valerius libro. iiii. de moderatioe frogus in cinior Aemilius p/bus inuitarasybuli.Nos igit quum actarum relicta

108쪽

obliuiscendu3 significare uolumus doeo prouerbi scite dicere possumus: Atheniensium renouemus uetus exeptu Vna hirundo non facit uer

u Entus Fauonius ad viii. calendas marcias stare Icipitis oratio dicete Solvitur actis hyems grata ui e ueris di favoni. quem chelidonia uocantiab hirundinis visu. graece. n.hirundo appellatur. quonia3 eo sale icipiete hirundo auis aduena ad nos traiecto poto trasu lathineest puerbiu illud Vna hirudo no facit utre Apertum pectust Voniam aut illud hominu genus praestatissma. est . qui afictis uerbis abhorretes prudentis. n. reboni uiri est:aut amare:aut odisse palam quicqd in pectore habetullud ipsum in fronte gerut hoc est ostedunt. prae se serunt. uel pessimi sunt: qui secus faciunt umde Cecilius ait Nam hi sunt nimici pessimi fronte hilarot corde tristi:auctor est Gelius lib. xiiii.capite.ix.Hinc orta Proverbiu Apertu pectus:cui' Cic.in amicitia meminit. Boni pastoris est todere pecus no deglubere. t Iberius Caesar auctore Tran callo praesdibus one randas tributo p uincias suadentibus rescripsit Boni pastoris esse tondere pecusvio degluber per hanc bracteatam sententia significare uolens prouinciales a praesi di bus non esse usi ad uiuu dcspoliandos deglubi. n. p cus dicis:cui pellis detrahitur. ut auctor est Fest M. Varro in ptimo de re rustica capi. xlviii. tradit,luma dici folli

hcc est decortice . tullus subit magnanimos rcmi ne

Dotes.quo fit hoc lepidu Tiberii dictu a puerbi:loco iis ab magistratus peruulgatum est. Simile fit udo e ecclesiati

109쪽

nicu:qui nimis mugit.elicit sanguine. Veru loge aliter q

Τiberius:issauius Vespasianus factitabat.qicuratoru3 rapacissim ua quel ad aptiora olfficia ex idustria solitus erat Emouere:quo lecupletiores mox codenaret.qbus quide3Mulgo pro spogiis dicebatur uti. quod cisis siccos made facere:& exprimeret humentes. Auctor Ide Suetonius. Figulus ollis ansas ponit. Uum in rebus agundis nobis integrum est parq bitratu agere:prouerbialiter dicimus figulum ollis ansas ponere.&. n.sibi integrum est in quali bet parte uasis ponere ansam.

Sero sapiunt phryges. Roiani ob Helenae raptu diu graui bello affleti de

cimo deniq; ano eam uelle:quari simul rapta erat: petentibus graecis reddere coeperant. Sed a ea sapientia troiano serotina erat:&nimis tarda qppeqtum demurescipiscere coeperant: uuies eoiisorent deploratae de aegritudo irremidiabilisthinc uetus puerbiu3 increbruit: Sero sapiunt phryges.ad quod alludens Cicero libro epistolarum .vi. ad Trebatissaltrin equo troiano scis edim extremo sero sapiunt. in extremo dixit. hoc e in extrema parte tragoediae:cui titultis erat equ' trotaus ubi iterpraetes

haud dubie hallucinates magis sensu iplicant: explicet. nos at hoc puer bio monemur prius lincipiaus recte consulere. post. n rerum exitin qui ut Fabius ille maximus dictitare solebat stultorum magister est:sero sapimus: decut aiunt cta agimus. Lachrymae Crocodili. Rocodilum Nilus habet lat Plinius libro octa uo tradit quadrupes animal hominibus terra pariter atque aquis insessu3:hebetes oculcs in aqua

110쪽

habet: extra accerrimi uissus eli. conspecto homine emit tit lachrymas: mox appropinquantem deuorat. Vnde fa/ctum est prouerbium Iachruma crocodili de iis: qui sub specie pietatis homines fallunt. Perfricui faciem eos est eorum: qui eum pudore aliquid agunt ut faciem perfricentinatura ipsa ad id impellcnte qsa ad abigendu sanguinem. qui ex praecordiis ad haeiei superficie cossuit. π quod Aristoteles in problematibus quaerit cur pudores uerecundia facies hominis eru/bescere:timore uero demetu pallescere soleat. quu praeser tim pudor ut testis est Gelius libro decimo octauo capite sexto nihil aliud sit:ci timor futurae repraehensiois. ita. n. ab eo diffinitur. hinc ergo ortum est prouerbium rutquoties dicere uolum' nos pudore deposuisse:dicam' p/fricui facie hoc e pudore expuli. Q uod Plinius i suo pommio usurpiit ita scribes,fricui facie:nec tameniseci. Di genes autem inci non alienae uidens adolescentulu tu hore perseusvico fide ait fili:huiusmodi est uirtutis colora Laertius auctor li vi Calliga maximini. Rouerbium est apud Iulium Capitolinum . qui ait calciametu maximini fuisse maius heis uestigio atq; mesura. Vnde uulgo tractum fuit: ut de longis o ineptis hominibus diceretur Calliga maximinia Gallinaceu lac facile ibi in uentu est.

liqvu proverbiu :ide 3 Plinius spraefatio e ait uelut lactis gallinacei spare possis itiolum te hau stu:quu significare uolum' oia in aliquo loco reperiri:aut dicamus gallinaceu lac facile ibi in uetu est qua