장음표시 사용
71쪽
creueris. In hanc spem Guliermus ab inani laeca, ut plerunque accidit, ambitione facile prolapsus in Hispaniam nauigarata. Vbi comunicatis cum rege contasiliis, quum voti cupiditatisque suae fortunam tentare decreuisset, galeatos amplius trecentos equites, leuem armaturam equitum peditum in naues su
stulit is in Italiam est reuersus. is de causis Otho profunda prudentis solerti ingenio probe agno
scens, quantis animi recessibus Guliermi consilia co-derentur, nihil antiquius atque validius habuit, quam parum synceri ducis animum peramplis pecuniae muneribus expugnares Matthaeus Vicecomes iam plane bello, pace spectatis operibus magnus, dies mora extrahetem iocabundus incitabat. An rnquit Gulierme illa vim bellici vigoris, qua una laude maxime flores,hac infami cuctatione amittes tu nos tecumilitaris nominis dignitate spoliemur sonuenere iam undique auxilia, tantaeque nobis adsunt copiae, ut hoc tempus quod tibi segniter deperit, morari de
hoste victoriam videatur. Aduenerant enim Simon Advocatus a Vercellis, a Nouaria Guliermus Brusatus, Antonius Langustus a Ticino, aucterius Rusca Simonque Locarnas e Como, qui suarum ciuitatum magni roboris auxilia contulerant. Itaque Gulielmus compressa aegritudine animi, uti non minus accepto auro quam pudore deuictus, Carrocciti eduxit, ad Vaprium, ubi hostes Costiterant contendit. Fuere in eius exercitu, Vt aliqui authores scribunt, ad
triginta milia peditum,& sex milia equitu, in quei supra duo milia cataphractorum equitum censebat
72쪽
tur. Invasit Cassbnum insolitus pavor tanto conspecto exercitu, ita ut in eo semper antea intrepido pugnacique, expediendi consalii vim omnem excuteret. Non putarat enim Mediolanenses publica Carroccii signa aduersum se adeό celeriter educturos, remque sibi tantiim fore cum Gulierino Othonianisque clientibus, bona victoriae spe plenus existimabat. Appropinquante itaque hoste, in id consilii discrimen erat
deductus, ut si ultra amnem se recipere, exercitumq3
seruare vellet, id nedum commode, sed nec sine in genti perturbatione,summHque periculo facere posset. Relinquebatur ut audacter irrumpendo, iniqui certaminis aleam subiret, aut se ad oppidum circunuallari atque obsideri pateretur. Quod quum indecorum ac miserum sore iudicaret,uti dignum erat fortissimo Duce, toties victores, instructa acie conflixit, ediditque supremo virtutis conatu egregium facinus. Nam quum undique circunuenta acie, tanta hostium natillitudine caederetur, Germanos equites cohortatus ut honesta nec inulta morte concideret,
conglobato cuneo ad Guliermi vexillum prostratis Hispanis penetrauit occisoque signifero illudarii piens discerpsit, atque ibi demum interclusus legione interfectusque est. Tum verό Turriana acies undique pulsa trucidataque ad flumen se conuertit ibi quum plerique natando metu mortis, na Ortem non tinae rent, magna ex parte summersa est. Periit&in vado Gothostedus Turriantis Cauernae filius, deletaque sunt penitus Rainaudi auxilia is enim Laudi Pg-peiae substiterat. Cremonensium verb& Laudensium Duces capti. Pugnatum est ad aprium septimo Calendas
73쪽
Iendas Iunias, anno quarto ab Decumana victoria, quae sicuti Principatum Othoni dederat,ita haec eum sublato undique metu confirmauit. Honestatus est Cas onus sepulchro non ignobili, quod adhuc extra Vaprium in aedicula conspicitur: retinetque adhuc proximus ager eius praelii memoriana, quum ab incolis Tumanae cladis nomine vocitetur. Nec multo
pὀst Laudensibus bellum indictum, depopulatiisque
est eorum agros ulternatis tanta acerbitate, ut Laudenses villarum castelloriimque vastatione perdOmiti, de pace legatos ad Othonem miserint. Inde Guliermus in Cremonenses duxi si multisque detrimen'tis illatis, bellum aliquandiu est productum . Nam
Placentini, Parmenses, Mantuani, Regieses Cremonensibus opem attulerant. Ad extremum inter eos inita pax,& in centum annos proclamata ea conditione ut captiui utrinque dimitterentur 9 Turriani, eortimque ex professo sititores his urbibus exularet. Interea Comensis Guliermum in decem annos Imperatorem suum declararunt, concessaque est ei suprema potestas condendi atque antiquandi munici pales leges. Sed id unum omnino est cautum, ut de captiuis Tumanis, qui in Baradelli arce erant, ius omne Comensi populo relinqueretur. Atque ita a Comensibus liberaliter susceptus, iurauit se populi Rusconarumque partium iussu, aduersus eorum hostes, ut res posceret, bellum egregia fide gesturum . Inde frequenti comitatu Mediolanum rediens, uti tot re rum secundo successu elatus, ad insana consilia re uerti secret3 hostilia moliri,& cogitare demum coepit, quibusnam artibus Othonis existimationem c5E. i.
74쪽
uellere,circunuenire hominem iam plane senem, deniq; urbis imperium inuadere posset. Ipse primiliti ingenio procaci,auido, inexplebili, Reipublica accumulatis tot sumptibus,grauis inuisus esse coeperat, quum sibi arroganter adscriberct recentis praelii sectoriam, Othoni ciuibus pacis beneficium obiectaret ob id inflatius atque superbius quam antea
sese gerebat,ita ut non omnino dissimulate ad principatum aspirare Videretur. Ante omnia Bosui Doatiam veterem aduersae factionis ducem , Cremonen-
sitimque tyranum, in cuius tabernaculo Aetiolinum expirasse docuimus,Soncino in oppido Othone frustra reclamante constituit:iitque familiam illustrem ac opulentam imperii utique aemulam Othoni opponeret,Soresinas incitauit ut sese efferrent, xliis ci
uibus aequarentur,qui nobilitate pares, nec omnino
virtute uiuitiis superiores, libertate opprimere videretur. Postremὀpostulauit ut Ioanni Pogio, ipsius similiari, Praetura coserretur inde enim sibi gradum sacere ad dominatum maturabat. Itaque Pogio Praetore statim duae sunt exortae factiones: magna pars ciuiu Othoni sauebat in altera cospiciebantur Gulier-mus ipse &Pogius Praetor, atq; ite Soresina familiar& quanqua occulte Castellioni duce Guidone cuius opera per id tempus auro corrupti custodes c carcere Baradella arcis Guidone Turrianu eduxerant, Musica Mereccus eripi nequiuere. Ea res Othonem grauissime pupugit, tulereque id iniquo animo Comenses, qui a Mediolanensibus capitalem iniuriam ingrate sibi fieri querebantur. In id graue salutis ac imperii
discrimen intestini hystis perfidia coniectus Otho,
75쪽
67 dissimulatione in praesens opus esse existimabat, adedui cuncta iniquao immoderata petenti, perblandos
familiariore condonaret . Caeterum intensissime vi gilabat, ut consilia&progressus eius notaret, multa que pollicendo amicos hosti detraheret, sese a re pentina vi domestici hostis tueretur. Interim Gulier mus domestico bello in Montemserratum reuoca
tus, Vercellas proficiscitur. Ita celeriter adhibitis in consilium amicorum fidelissimis, non deest occasioni Otho quid faciendum sit Matthaeum admonet,
correptisque armis ipse equo prouectus, ad Praetoria nas aedes contendit Pogius domo magistratuque
Urbe excedere cogitur. Creatur nouus PraetorVbertus eieccaria familia,sive ut ait Merula Iacobus Suma-
ripa Laudensis, in reliquos scilicet menses, ut coni ctari lubet. Ita breui in tutiore statum restituta Republica , di depulso omni metu , Iacobus clarolus Soresinae in exilium aguntur. Nonulli porro ex Ter,etastis, Balbis qui cum Guliermo consilia miscue
rant, extra decimum lapidem relegantur:&Soresina rum domus, quam illi ex ruinis Turrianarum aedium condiderant, incursu plebis solo aequatur. His consectis rebus Otho, ut sese aduersus vim acerrimi so tentis hostis confirmaret, in Germaniam ad Rodul-phum Caesarem legatos cum muneribus misit, obtusitque ei amicitiam,liberalemque operam venturo in Italiam ad recipiendam Romani imperii corona. Caesar tametsi Turrianis antea fauerat, ex usu tamen rerum suarum, cum Othone certo amicitiae foedere coniungi maluit,quam profligatarum part um, qua-xum Principes caesi captiq; essent inane nomen tueri. E. ii.
76쪽
Itaque Othonem, trasmissis niore Caesarum ampli simis literis, in clientelam fouendum tuendisinque recepit, misique ei Germanos equites, qui in speciem Praetorianae alae corporis custodiae adessent. His de causis Guliermus bellum quod parabat, facile auertit in Derthonenses Alexandrinos Sed non multo post Turriani in spem renouandi belli, repetenda q;
patriae sunt erecti, initio a Comensibus exorto : qui quum veteres laxiores agri terminos sibi reddi, uti antea cauorum memoria possedissent, a Mediolanensibus postularent, ab his nequaquam pro iure foederisis amicitiae benigne& liberaliter responderetur, armata iuuentute agros Leucensium, Clivata
tensium expugnatis castellis occuparunt, finesque eos protulerunt victricibus armis, uti ex iurevi aequo
antea petierant. At Mediolani quum haec essent nuntiata, Senatus Comenses arroganter ac hostiliter fecisse iudicauit. Ita in eos numerosus exercitus est eductus, cui praefuit Matthaeus Magnus Ab eo Coinenses superati, castris exuti sunt, multisque caesis pluribus captis, onusti Comensium praeda, Mediolanenses domum redierunt. Hanc cladem grauissime tulit Comensis, quόd in se vicinum S socium , atrocius quam in barbarum hostem Mediolanenses gladium exercuissent: is' potissimum&dux&author cladis extitisset, qui paulo ante ciuitatis ipsorum Praetor imperator suisset: cuius recentis beneficii me
moriam, ut superbus usaeuus amisisse videretur. Ita que in eo dolore grauius decernitur aduersus enim Vicecomites repente coniurant vinculis exolvunt Muscam kHereccum Turrianos: eos Praeturae digni-
77쪽
tate exornant:pecunia armisque instruunt, bellum vehementibus animis in Matthaeum ac Othone parant Ad Petiam ipse Guliermus,eo Comensium de
creto magnopere laetatus, pes atque operam possicebatur: cuius viri Vim, tanquam pugnacis ab recet iniuria concitati, graueis valde periculosam Otho
ni futuram intelligebant. Eo modo Turriani iuuenes peracerbo carcere post septimum annum Mesem undecimum educti, acre bellu αtum Othoni, kMatthaeo demum, eo pulso in exilium acto variis successibus intulerunt. Sed quoniam ductu Magni Matthaei haec gesta sunt, in eius vita aptius ac illustrius perscribentur. Iam enim in eum ab eximia vir tutes rebus feliciter bello gestis , praeclaris ducibus parem, Otho senex omnia humana iura contulerat,
adedit truque magistratum unus occuparet cimpleret. Gerebat enim bellum uti Dux equitum Magister, quum opus foret, ae Tribunali Praetoris patietissime ius dicebat: scilicet ut ipse omnium litium disceptator iudex ex arbitrio iudicaret, omnis subinde prouocatio tolleretur, graui ciuium incommodo ad serendas lites excogitata. Sed mirum in moductus nomen atque potentiam adauxit ulterna inexpectata calamitas, qui Turriani. Comensibus opportune coniunctis, iam Othoni graue bellum in tu terat atque id tum Vehementiore studio reparaturus esse uidebatur. Nam cuido Castellioniis Thirrianis adhaeserat vir inter primores consilio clientelis atq;
opibus insignis erat en in Guidonis Turriani qui Bara tello effugerat, auuculus Igitur Gulier mus quunefario scelere Derthonensem Episcopum necasset, E. iii.
78쪽
in manus Alexandrinorum ex insidiis captus deuenit, apud quos serrata in cavea atrocibus corporis atque animi tormentis excruciatus interiit. Gratias igitur Otho diis immortalibus agens, quόd se votorum omnium compotem fecissent, uti iustam ab omni labore ivacationem nactus, apud Clarae vallis coenobium sacrata quiete fruebatur opprime confisus praecellent prudentia virtuteq; Matthaei Magni. Huc
enim ipse a tenera aetate seuere, diligenter educarat,
institueratq; his moribus quibus in omni bellica vel ciuili actione ad certam laudem semper illustris, tanto imperio dignus esse videretur. Magnitudine quippe nitati, patientia, humanitate, religioneque, do mestico splendore cunctos anteibat nemo ei corporis ac ingenii vigore par crat altitudine ver3 consilii facundia, oris atque habitus dignitate, antiquis heroibus aequabatur. Nec eo quisquam prole felicior
fuit .in quinque enim eius filiis Otho ipse peracri iudicio, miram certamque indolem ad propagandum imperium quasi diuinans prouidebat. Et iam ex his
Galeacius, Marcus cui Balatroni cognomen fuit, ad militarem aetatem peruenerant: in Ioanne atq; Luchino , optimorum Principum indoles elucebat. Postremus Matthaei liberorum Stephanus stir, caeteris prole quam vita felicior, quum ad hunc filii nepotesque, Si qui nouissime imperarunt pronepotes, recta serie respiciant. Eo modo quum ad Claram
vallem amoenissimis in hortis Otho tuendae valetudini operam daret, frequentaque comitatu insignium philosophorum sacratorumque virorum Oblectaretur, saepe de diuinis humanisque rebus iucundissime
79쪽
O Tm O. Idisputans senio potius quam morbo consectus, e vi ta discessit, Augusto mense eius anni qui fuit a partu Dei para Virginis nonagesimus quintus supra mille seducentos Impleuerat septimum Moctogesimum annum, nullis paulo molestioribus morbis obnoxius. Ita ut mihi procul dubio omnium Principum longe felicissimus decessitis evideatur. Vsq; eis siquidem, paticis concesso Parcarii munere, vixit summa gloria plenus, ut, quod ambitiosa cupidaq; mortalitas maxime optat, posteritati suae laetissimus interfuisse videatur. Hoc epta tum amoreo eius sepulcbro insculptuin, ante sacrarium Templi maxi=ni legitur. I,icbtus ille pater patria,Lx gloria patrum,
Fulgor u litiae de basis,arcaso i r,
LargitorῬeniet,portus petatis egenis,
Inti vita pastor quem moles nulla laborum Ardua deuicit populo latura quietem, Ille pus prince , , rasulamabilis , quem
Altus irtutum splendor conuenerat omnis,
inta Mediolanum radiabat lampade tanta, Totaquefulgebat regio:nunc palla adempto. Clara Vicecomitum proles enerabilis Otho, Ob dolor ob ulvus, cinis j bo mamoresai ius. GH RI S I pater i 'cquiescat spiritus in te. Annis undems ter enis ters e diebus Pr it Ecclesiae pastor bonus Ambro ianoe, Mille ducenteno, quinto,nouie si deceno
arto hic Augusti bi liquit gaudia mundi. E. iiii.
80쪽
Imago Matthai Magni in habitu purpureo Vicarii imperialis Modoetiae in templo maximo conspicitur, effigiem templi a se instaurati Diuo Ioan Baptistae offerens:sed alteram alterius orbitius Senator in tabula nobis ostendit.