장음표시 사용
11쪽
DE R E M v N T I A T I o M Eeederetur nisi in qu Itum Papa quodammodo ADeus et . id est Dei Vicatius, ut patet ex textu ergo remotio ipstus Pape . quia Papatus omnes dignitates excellit,p nullum superiorem potest fieri. Nullam. ratio ea pili Deus voluerit insseriores dignitates per ipsu n Deum im aut per eorum superiorum dignitatem tolli posse. nec per ipsum superiorem . nisi inquantii ipse supeotior scilicet Papa est Dei vicarius: et tamen vostluit ipsum Papatum, quae est summa dignitas, quae proprie ehristi est. ne dum per inferiorem Deo, sed etiam per inseriorem ieipsa dignitate tolli posse. Et se solus Deus videt tollere polle
papatum Λ nullus alter,ncut multipliciter videtur colligi ex textu praedictae Decretalis. Quarta ratio sumitur ex eo P summa virtus increata aper nullam virtutem creatam videt posse tolli: sed Papatus est summa potestas increata, ergo per nullam virtutem creatam tolli posse videt. Quinta ratio sumitur ex eos nec Papa nec tota creaturarum uniuersias pol iacere ' aliquis
ponti sex non sit ponti sexi ergo multo magis non videt posse facere .l summus ponti sex nost summus pontifex: nam minus est tollere simpliciter pontificem .il summum Pontificem: ergo eum fimplicem pontificem nullus pol tollere nisi Deus,nec summa pontificem vi alius posse tollere nisi Deus. Quod fieret, si renunciare
posset, ita st valeret eius renunciatio. Sexta roex eo, φ papa non est Papa nis per legem diuinam δε non per lege alicuius creaturς. nec om Cnium creaturam simul Ergo nullo modo videtur φ Papa pol sit eximi quod non sit Papa. Non. n Papa ex quo contentit 5e subiicit se legi
sponsae, pol esse non Papa per aliqua creatura, ne per omnes simul, Ut videt. Septima ratio, ex eo quod nullus potest tollere vota alicuius,
seu ab ipso absoluere, ni st ille qui est supra vos tum: sed papatus est quod da votu maxima sua omnia votat na vovet papa defacto ipst Des, quod cura habebit uniuertiliter gregis sui, to. tius. s. uniuersalis Eces estgi de quod deipsts redadet ronem.Ergo ab isto. solus eum Deus absoluere posse videt. Ergo de papa nullo modo vξ fieri posse no papa, nisi tantum odo a solo Deo aliqua rone. Nullus. n. alieno obligatus potest oab obligatione seipsum absoluere, qua tenetur obnoxius. maxime superiori obligatus; sed paspa nullum habet superiorem ntu Deum δε per papatu se Deo obligauit. Ergo a nullo vi posse absolui nist a Deo. Octaua ratio ex eo quod nullus videt seipsum pol se absoluere ; sed st va, teret renuntiatio, videret quod seipsum pollit absoluere. Nona ritio, ex eo quid papalis obuligatio non vῆ posse tolli nist per maiore potes statem a papalis sti sed nulla potentia creata est
maior u papalis ergo fieri no potest quod a papam, nee per aliquod aliud nis per Deum, utqsemel est papa.non sit semper papa, dum vivit, ut videt. Decima ratio ex eo qu6d nulla digniatas ecclest istiea post legitimam eonfirmatione potest tolli, nisi per eius superiorem , sed papa solus Deus est maior.ergo a solo Deo tolli posse ur. Vndecima ratio. ex eo qu6d Apostolus viaecina
vult fic probat sacerdotium christi esse in aeteronum: st adiungit in eternu in sacerdotem,sequitur ipsum et sesaeerdotem in aeterna: ergo nutu Heb. .
lo modo potest esse vita summi Potificis e summi sacerdotis sne summo sacerdotio, ergo res nuntiare non pol ut urin minus extraneum Aerone remotu apparet quod summus pontisex,
qui est verus successor Ne vicatius Iesu Christi, qui est sacerdos in aeternum , possit absolui ab aliquo, quam ab ipso Deo quadiu vixerit nomaneat summus ponti sex, Ac qudd aliquo mos do potest esse vita sumi sacerdotis fine summo sacerdotio, ut videt. Duodecima ratio. ex eo φ PMdcc ι.n diceretur, qudd vita summi sacerdotis esse sis ne summo sacerdotio, argumentum Apostoli, ubi dicit, Secundu legem Mosaicam plures fascii sunt sacerdotes 5 e. penitus nullum videret esse, sed falsttate eontineret. Nam posset argui eontra ipsum, are christus sempiternum habet sacerdo sum. Riadet Apostolus, eo quddmanet in sternum. Dico tibi beate Apostole, Non est verum, quia potest in vita sua renutiareΛ se non erit sacerdos amplius. Ex hae ergo positione, qudd papa renuntiare potest. totius saerae scripturae de verbi Apostoli falsitas sequi videretur ex multis aliis ronabilibus Ae euis dentibus eausis, hoe ipsum , Utrum Papa reo nutiare possit, videtur verist militer de iustissime in dubitatione deduci. Hee igitur sunt illae duodecim rones,quas faciunt prςsati aduersarii vel aritatis, Quod papa renuntiare non potest.
v. m I. Vbi declaratur, quamoti omnis potestas
, specialiter potetis ecdesia ita est a Deo.
Raemissis rationibus aduersarios rum secundu ordine ante factu, consequens est, qudd omnes rones dictas per singula persoluas
mus. Habent autem rones illae smagna parte hoc fundamentum. Quod quia potestas papalis est a Deo ideo per solum Desitolli potest Et quia secundu philosophum, Vero verum consonati salso autem cito dissonat verum: ratio, quae veru dicit in aliqua materia, quanto magis pertractat illam materiam. tanto
magis apparet dictum suum esse verss. Si autem falsum dieat . peritaehido veritatem in materia illa eito veritat dissonabit falsitati. se eito apparere poterit dictum illud esse falsum. Ea ypter de potestate, Quomodo est a Deo, volumus spesciale capitulum facere, ut veritate huius pertractata,clare apparere possit, qudd licet potestas papalis sit a Deo, hoc tamen non obstante, papa Ienuntiare poteth Continet ergo hoe capiatulum
12쪽
P A PAErialum ripatet ex sua rubriea duo. Prima quis A deeimo. Diligit. n. omnia quae sunt, Ne nihiI odi sap3.ὸ
dem est, omnis potestas et a Deo. Seeundanidem est , quod potestis Eesessastiea quoda
erili modo dicitur esse a Deo. Propter prismum sciendum P, quantu ad praesens spectat,
quina viis pbare possumus. 23 omnis potestas
et a Deo, ut ex his viis habeamus materiam insuestigandi, qν multa sunt a Deo, quae possunt tolli operatione humana. Prima quidem via sumitur ex ipsa potet late. Seeunda vero ex ipstatibus, abus innititur potestas. Tertia quide ordine, quem videmus in potestatibus. Quars
ea autem ex causalitate.quae competit potestati. Quinta Ie vltima ex actibus vel ex operibus, ex
quibus habet esse potestas. Prima autem via stesti eoru quae fecisti. Quia ergo omnia sunt opera Dei, omnia diliguntur a Deo inquantu sunt
opera eius. Si ergo potentia reperitur in Deo, de in creaturis, oportet qudd potentia creaturarum derivata sit a potentia Dei. Exponatu rer
go ne verbum, qu habet in Iob, qudd eti Deus
potes sit. oportet quia a potentia eius sint omnes alii potentes: et quia nullus abiicit Opa sua, consequens est, qudd Deus potentes non abiisci, eum fle ipse sit potens,a qua potentia omnis alia potentia derivatur . Secunda via ad hoe de secanti sumitur ex ipsis rebus, quibus innititur ipsa potentia: hmoi autem res quibus potentia innitis. sunt bona interiora Δe etia bona exteriora. Napatet. Possumus. n. dare quanda maximam ges B per utram bona sumus potentes ad aliqua . ad
neralem quia qn aliquid reperitur in superiostibus Ac in inferioribus.illud repertum in supeatioribui est eaul, repertorum in inferioribus, ut puta st motus reperitur in caelestibus tanquain superioribus,1c in istis aliis, tanqua in inferioribus,consequens est, quia motus eatli sit eausa omnium aliora motuu. Propter qu6d dieie. s. Phys Motus egii est vita in entibus . Quia neutinuum differt a non vivo, ex eo quia viva mo
uetur, non vivum non mouet, eum omnia mo
veantur Ppter m tum raeli. ideo motus eςli. prem mouene omnia erit quast vita omnium. st hoe dictum,est dubium in erraturis prout coparatur ad creaturaς,nullo autem modo duquae non essemus,st careremus illis bonis. Vocamus. n. bona interiora, quge fim sunt in nobis. sue fini bona eorporalia, euiusmodi sunt meabra nostra: flue stat viri es fundatae in eorporalibus , sevi sunt poteriae motiuae 5e sensti uς, tam exteriores neut sunt quini sensus, si etiam interiores se ut sui sensus eomunis, imaginatio, aestimativa, memoria.& hmob siue fini potentuno orpantes, ne ut sunt intellectus fle voluntas. Per oia. n. illa Ma,quq sunt in nobis, sumus potentes ad aliqua facie da, ut per mebra multa facimus, quae sine membris facere non possemus. Et per potentias motivas Ac per sensitivas exteriores ut per vissium,auditum, , hmoi multa pol
hium est prout ereaturo comparant: ad Deum, C sumus, quae sine illis non possemus: sic per po quia si quid reperie in Deo Ac in creaturis opor tentias senstiuat interiores,ut per sensum comutet qu6d id repertum .in Deo sit eausa repertoriam in creaturis; ut si sapientia repetie in Deo de inerraturis, oportet quda sapientia reperta in Deci , si eausa euiusm sapientiae repertae iamdes .a erraturis. Seeundumque modum habee Ee lesiastici primo, omnis sapientia a Domino Deo est. Et ibidem subditi Fons sapientiae uerbei Dei in excellis. Igitur st sapientia est in Deo, siue in excelsis, oportet quia illa sapientia se habeat
ut fonsa quo omnis alia sapientia derivatur. b. 3. e Seeunda hune etiam moda loquitur Apostostus ad Eph. 3. eum ait. Huius rei graua flecto genua mea ad patrem Uni nostri Iesu ehristi, Mnem , 6c aestimatiuam, fie memoriam multa operari possumus, quae non possemus sine illis. Per
Potentias . non organicas, ut per intellectum
5eronem, multa possumus, qus non possemus sne illisi immo philosophus in . i. Politi eorum st. Hi q. voeat intellecta 5c ronem esse Ruissima arma. Propter qudd hominem perfectu virtute dicte esse animalium optimum, separatum autem a lege Ae iustitia dieit esse animalium pessimul quia,
ut ait, habet quissima arma: habet. n. intellecta 5: r5nem, quae si vult tonuertere ad bonu, erit optimus animalium, si ad malil erit pessimus. Fundatur ergo potentia nostra in bonis, quae quo omnis paternitas in caelo se in terra nomia D sunt in nobis. Fundatur etiam δe in bonis, quae natur. Vr. n. esse rario Apostoli , qtita est pateranitas in diuinis, oportet qudd ex illa paternitate esse habeat quaecunm alia paternitas: stue paternitas illa sit in Hiis quantu ad Angelos, qui sunt patres nostri inquantu intendunt saluti nostrae inue fit in terris quantum ad homines, qui
ut alios generant, vel ut alios regunt, sunt eoru
patres. Si ergo poteria est in diuinis, quia Deus est stim me omnipotes, oportet qstdd ab illa potentia omnis alia potentia derivetur. Secunda
hunc iram modum pol exponi illud quod hasbetur Iob, 3 6. Deus potentes non abiicit, eum Iob. 36.4 de ipse si potens. Spectat. n.ad quenlibet agentem diligere opera sua, iuxta illud Sapientiet uniant extra nos utputa in diuitiis . At in saeuitatibus. Multa n. p ossumus per facultates Ne per diuitias, quae fine illis non possemus. In his ergo duobus generibus bonoru, ut in bonis exterioribus Ac interioribus, eonfistit omnis potesia nostra, vel etiam euiustunt erraturae. st dieaturaqu6d etiam potentia noma eosistit in habendo amieos, in habendo subiectos.Constat,
qudd 6e hqe redueuntur ad illa, quia si subditi
vel amici non haberent bona exteriora vel interiora in nullo essemus potentiores Ppter eos.
Si ergo omnis potentia nostra vel cuiuscunt erraturae fundae in bonis exterioribus vel interioribus, dubitare an omnis potentia sit a Deo,
13쪽
. p. r. . Potrati l se perest iana , erus autem usus an
est dabitare an omnia bona sint a Deo. Tu ergo certum sit omnia bona esti a Deo, certu est mnem potentiam esse ab ipso . Et ex hoe illaeonsideratio Topica dicit, Potentiam esse degenere bonorii, quia semper fundatur in aliquibus bonis. Omnis ergo potentia, ut diximus, est a Deo, quia omnia bona sunt a Deo. Et exinde sequitur, in potentia semper sit bona, qa regin abus sundatur semper bonae sunt: usus tamepotentia: pGt esse bonus 5e non bonus. Nam fle membris proprii; uti possumus bene fle non bene. Et potetiis tam subiectivis a motivis, quisbus etiam potete; sumas, uti pol sumus bene ferion bene. Ipso. n. intellectu A: ipsa rone Ne ipsis artibus,ti: scient iis,quae sunt inutissima arma qneis male utimur,& optima arma quando bn utimur ipsts. possumus uti bene ': non bene. Diuitiis etiam Ac facultatibus potest quis bene be nobene uti. Ideo dicit in primo Rhetoricorum qihoe est coe eum omnibus bonis sexceptis viratutibus i puta robore, sanitate, diuitiis, amicitia: talibus. n.quis p derit utens iuste Ic nocebit, lapspiei utens intulte. Omnium. n. talium bonorum,
Per quae potentes sumus, vias psit esse bonus flenon bonus. Ipsis etiam virtutibus non sormaliter, sed materialiter contingit aliqfi male uti, ut puta quando de virtutibus iuperbimus. Formaliter. n. virtutibus semper bene utimur, quia viratutes de se semper inclinant ad bonum, sed masterialiter accipiendo virtuteς, no prout per eas perfecti Ne informati agimus. sed prout lunt materia 5: obiectum nostrae costderationis, Ac prout de eis possumus superbire, ne virtutibus possumus male uti. Ipsts etiam bonis exterioribus pquae multotiens potentes sumus, bene be male uti possumus. Et quia loquenda est de potestas te, sicut loquimur de rebus, super quibus iandatur potestas: st cui res semper sunt bonae sed eas rum usus pol esse non bonus: se potet as semi est bona, sed eius usus poteth esse non bonus.
Non. n. vitiatur aurum, nee dr aurum esse non bonum, propter hoc P aliquis eo male utatur.
Ideo dr in .s Ethieoru, Debemus orare φ diuistiae,quae sunt bonae in se. stnt bonae nobis. Bosne. n. sunt diuitiae, sed sunt malς ei qui eis male utitur Sieeu omnes res bonς fine, sunt iii masiae, male utenti. Ita 5e potestaς quς libet bona
est. sed potest esse mala male utenti. Aduertens dum tame, φ licet res quaelibet bonae stat, multotiens bonum ea abstinere a multis bonis, ut vacemus maioribuς bonis . Et quis coniugium bonum sit, bonum est a eonnubio abstinere. ut virgines existentes magis possimus vacare diuinit. Ideo dicit Apostolus prima Cor. r. Qui
matrimonio iungit virginem suam, bene facit, bc qui non iungit melius facit. Sie Ae de rebus teporalibus licet ipsς bonae sint, abrenuntiarem eis ut possit quis liberiuς vacare diuinis. p esse per senioris meriti .Sie 5e potestates qaantum sevi bonae sint, a multis in potestatibus abstine A do, potest nobis esse ad meritum. Attamen ira pter ect mune bonum psit multotiens esse maioris meriti se potestatibus implicare,il a potestatibus abstinere. Sed de hae materia non oportet hie loqui diffustius.Sumeit. n. scire, quantum ad praesens ipectat, P potestas semper bona est 5ea Deo et , usus tame poteth itis potest esse non bonus. Aduertendum etia in illud qd dictu est de via potestatis, veritatem nere potest de amantione potestatis. Nam licet res istς exteriores bonae sint.eas tame possumus aliis usurpare, beiniuste eas pol sidere: in propter iniustitiam nos stram res non vitiant nee fiunt malae. Et quod dictum est de rebus, verum est de potestate , Pipsa semper bona est , usus tamen Ne aequisitios eius potest esse non bonus. Tertia via sumitur Tertia ma. ex ordine qud videmus in potestatibus.Vult. n. Deus quoda ordine gubernare uniuersum, ut
inferiora regantur per superiora. Ne sint subdiata superioribus: seeundum que modum loquii Aug. tertio de Trinitate, ubi ait , Voluntas Dei est prima Ne summa eausa omnium. Et ibidem vult, P per volutatem Dei quodam ordine res
gatur uniuersa erratura, ut corpora graui Osra vel grossiora per subtiliora, Λ: omnia corpora per spiritum. Si ergo ste est in regimine naturali. φ quoda ordine regat uniuersa creatura, ita P creatura inferior regatur per superiorem,
oportet ne esse in regimine hominum 5c in rea mine morali, ut subditi regantur per potestac tes sibi praestaentes. 5e potestas inferior per su/periorem in quo ordine maxime resulget diutina sapientia se diuina bonitas. Nam ordinare potiis me attribuit sapienti: nam ex hoe omnia in sapientia facta sunt, quia omnia per diuinam sipientiam sunt congrue ordinata. Et inde est,
quod sapietes philotaphi dixerunt duplex Bonum .s bonum ducis di bonu ordinis, ut patet ex. E. Metaphy. Dixerunt etiam qu6d post bo 'num ducis non est tantum bonum, neut est bonum ordinis. Nam quod omnia ordinata sat
sub duce, hoe est magis bonum post bonu das citi ne quod omnia ordinata sint sub Deo. hoe est maius bonum post Diuinum bonu. Qu6d ergo hoe bonum ordinis, quod est tantum boD num non sit a Dea est in conuenien et dicere. Et
quia ex limoi ordine qu6d unum fit sub alio sumitur ratio potestati ideo dicit omnis potestas
esse a Deo. Propter Ie Apostolua ad Rom. t 3.cum prius dixisset,quda no est potet is nil sit a Deo statim subdit.Quae autem a Deo sunt ordinata sunt. Vult ergo ex ipso ordine potes statum probare Apostolus. qusa non sit potestas nista Deo. Quarta via ad hoc idem sumit ru in
ex causalitate, quae competit potestati. Nam potestas ut potestis est, est eausa effeten;: ss autem nt eausa deficiens, hoe non est potestas ut potestas est te ut potentia, sed ut est in potentia seeudum quem modia loquit Aug. t a. de Ciuitate Dei eum ait, Nemo igitur quaerat essiciente causam
14쪽
ν A P AE. sim male voluntatis. N5. n. est effetens. sed dei Aficiens. Vnde ae ibidem vult. quod malum non habeat causam eicientem, sed deficientem Ex inde etiam et . quos tam Aue quam Origenes I u. .a exponentes illud Ioannis. Et sine ipso factu est nihil .dieunt hoe intelligendum esse de peecae io, quod secundum se nihil est, quia secundum se non habet eausam emcietem, sed deficiente. Ex nobis . n. est . quda deficiamus, sed ex ipso
deo est quod aliquid faciamus iuxta illud, Sine
lora. ε xa me nihil potettis faeere. O .naes ergo caula efficientes reducuntur in primum et ficiens, 5: sunt
a primo em ciente vi a Deo. Et quia potestas ut diximus secundum ' hinoi est eausa emetem, consequens et ii non est potestas nissa Deo.Qr' Quinta re ultima via sumitur ex actibus vel ex Boperibus, ex quibus habet esse potestas. Et haec via potissime respicit ordinem potestatu in actis bus humanis, vel in moralibus. Primae. n. quas tuor vis de ad naturalia & ad moralia adaptari possunt. Nam ubicunq; eontingat potestas manibus hominum, siue eontingat ex actu generationis, ut in his quae suecedunt iure haereditario,ideliqui iure haereditario hiat aliqua potes statem suesti exeonsensu ut in his quae fiunt per electionem vel etia dato,a, non sti potestas
legitima sed usurpata. ipsa potestas sema de granere bonorum est licet forte possessor esset malus, vel male uteretur ea, vel no legitimo modo
aequisuisset illam. Et quia, ut diximus, loquedu C. est de potestate sicut loquimur de rebus , super quibus landatur hmoi potestas. Nam qui habet potestatem, vel habet eam, quia habet sub se castra, ciuitates,& homines: vel quia habet diuistias artificiales se ut sunt numismatae vel quia habet diuitias naturales , sicut sunt ea quae sunt in substentamentum eorporis . . alitercunt sumat limoi potestas. ipsa quidem bona erit, stae ut se res bonae sunt licet usus sue acquisitio rerum, vel potestac possit esse non bona. ameia .n furtiue habeatur aurum ipsum quidem aurum bonuerit licet moduς hndi, vel modus utendi possit esse non bonus. Dicemus quidem P totus mundus regitur Diuina prouidelia i Ael homo unus assii matur ad potestate, vel assumatur alter. hoe est ex diuino opere, vel ex dis Duina permissione ut ex hoe omnis potestas dicatur et se a Deo. Ex hoe autem patere potest, fim
proponebatur in Rubrica huius eapituli,vis elicet quod omnis potestas est a Deo. Ae specialiter potestas ecclesia mea. Nam si eut dicimus de rebus prout sunt a Deo, ne dicimus de modis
essendi, prout Deus est in rebus. Dicimus. n. 93 per praesentia,essentiam.& potentiam est Deus
in rebus omnibus generar literi sed in his, quae spectant ad salutem nostram, dicitur Deus esse specialiter. Nam licet illis tribus modis si Deus in omnibus rebus generaliter, speciali in modo est in omnibus Iustis per gratiam, in Beatis per gloria. Unde dicitur Deus ad nos venire cum nobis suam dat gratiam: de a nobis recedere, eusuam gratiam perdimus. Igitur et a deus speciali modo di esse in nobis quantum ad ea quae spesctant ad salutem nostram .ideo licet quada prouidentia totum mundu regat generaliter . 'c de toto uniuerso sti fibi curae generaliter: quodam
tamen speciali modo euram gerit de Ee lesia sua, Ne de hominibuς saluandis, iuxta illud Pauli ad Corinth. Nunqd de bobus eura eli Deo Certum est quidem,' Deus Ne de bobus 5: de
omnibus suis creaturis habet euram Ne prouidetiam: quia6est duo passeres alti veneunt. unust si illorum non eadet super terram stile pre nostro, idest sine puidentia patris nostri. Decim snibus ergo habet prouidentia, sed illam curarii de illam prouidentiam, qua habet de sua Ecelesia 5e de nobiς, non habet de allist animalibus. Et quia quanda spetialem euia habet de nobis
5e de ecclesta sua, ideo omnino eit latendum. Pnullus ad pote itatem ecclesiastiea assumitur, nane speetali diuino ope vel sine speciali eius persmissione. Et st aliquando, ut inquit Iob. Addus eiteosiliarios in stultum finem. de iudieti in stu, porem. Hoe fit, quia illi, qui debent eonsulere de persona ecclesiastica eligenda, se qui debent iudicare quq persona sit assumenda ad Mesellasticum regimen, ducuntur in stultum finem qa praeficiunt hominem non idoneum, β: non habentem lassicientem scientia ad regendu . Omanis ergo potestas est a Deo secundum quenda modum generalem, de totus mundus regit diuina prouidentia, ut fine Dei prouidentia nullus assumatur ad aliquod regimen , Λ: fine ea nulli eompetat habere aliquam potestatem. Quodatia spati modo potet a s eeelestastica est a Deo. quia quodam speciali modo Deus habet euriadi prouidet iam de Mesessa sua de de nobis. Diuitam locuti sumus, quomodo omnis potestas est a Deo,ut ex hoc habeamus viam ad soluendum multa argumenta ad opposituna, quς fundata sunt super limoi fundamento.
Cap. V. Vbi declaratur, ιν omnes ill e qui , uiae,
mιibus o lendebatur a Deo esse quamlibet potes statem, possunt ad nostrum propositum adapta
ri, uidelicet cy Papa remuntiare potessi
Icet non si nostra intentio principalis declarare in hoc capitusto. Papa renunciare poteli, lade hoe in sequetibus specialiter
damus soluere rationes oppostras volentes probare, quM Papa renuntiare non possit, ideo volumus declarare, quod omones illae q uin* viae, per quas os edimus in praeeiacti eapitulo omnem potestatem esse a Deo, sunt ad nostrum propositum et no ad oppossium. Ex illis quidem quini viis erant quatuor
15쪽
generaIes, ostendentes φ omnis potestas tam in regimine naturali, quam in morali eli a deo. Quinta vero via specialiter videbatur respicere mortale negotium. Et quia rones aduersarios rum ex hoc fundamento .s, papalis potestas est a Deo, nos impugnare eonantur ideo ostendere volumus,l tam primae quatuor vix generales, si etiam quinta 6e vItima specialiter nostru propositu ,l papa renuntiare pol, arguunt dea mat. Erat quidem prima via sumpta ex parate ipsius potentis. Nam quicquid reperit in deo di in creaturis,oportet, quda illud repertum in
deo sit causa omnium repertorum in creaturis: di quia potentia reperit in deo Ne in ereaturis, ideo a potetia reperta in deo, erit omnis alia potentia. Arguit. n illa ratio, P non est potestas, quae non ut a deo : sed no arguit, opere creas urarum non possit potestas tolli, vel amoueri,
vel desinere esse. Ista ergo clostlio generalis , omnis potestas est a deo, vel omnis sapientia esta deo pst praetaxata regula, quia a potentia in deo est omnis alia potentia, Δe a sapietia in deo est omnis alia sapientia. 5e a persectionibus in deo, sunt omnes aliae persectiones: ista quidem uniuersalis regula non tollit operationem creaturarum, qn ip R erea turg cooperant adhnisii
persectiones mon sunt. n.superuacua opera dis uinae sapientiae nee sunt creaturae otiolae, ut potest haberi Sapientiae. ι . Et quia in his, quae sata deo, cooperans ipsae creaturae, ideo sicut ereaturae cooperane ut illud fiat, se operatide ereaturarum fieri pol ut illud non fiat. Prima ergovia qua concludebatur in prFedenti rapitulo,s, omnis potestas est a deo,& quod papatus esta deo sicut Ae alia bona sunt a deo, non obuiat dicto nostro. papa renuntiare potesti sed potius quantu ad praesens spectat, asserit dictu nostru , qudd renutiare poti quia illud qd ste est adeo, quod ad illud piat eoopari creaturae, creas turarum opere tolli potest, ut patet per praelia habita, quia qua uis papatus sita deo. in quia ex eisdem esitrario factis ut ex eonsensu eligentia de ex assensu electi qu6d iste sit papa, fiet de nopapa papa ibe ex eisdem contrario modo factis ut quod eligentes consentiant qu6d papa renatiet Ne sit no papa fle ipse assentiat, cessabit in eo papalis pias 5e fiet de papa non papa. Via ergo prima quda omnis potetia est a deo sumpta re ipsa potentia, est pro nobis qu5d papa renunatiare potest. Erat aute seda via sumpta ex ipset rebus. Na quia omnis potestas sundat ut in alia quibus rebus:Mut oes res bonae sunt Δe oes ressum a deo, ste omnis potestas est de genere bonorum se non est pias nisi a deo. Ex illa igie se eunda via non arguit qucia non pol snt opere creaturam amoueri potestitest nam 5e st platea sunt a deo Mut 5e res .in ad prodanionem reta aliquid eooperani creaturae. Ille ergo rei, ad quaru productionem aliquid eooperane erras turgi nullum urincoueniens si opere creaturas
rum tolli possunt; ut si ad productione pluuiae
operatur sol, vapores humidos eleuans,eadem oceastone solis ineotrarium facta, vapores.s humidos deste eate, tollitur pluvia. Sic quia ad hoc qudd aliqua persona fit papa cooperantur homines ipsum eligendo, Λ: eooperatur ipsemet electioni de se factae assentiendo:ideo seut opera humana ad hoc eooperane, ita operibus humanis poterit hoe tolli. Ista ergo seclida via est pro nobis, quo papa renuntiare potest. Sed dices, Nunquid omnia .ad quae operamur creaturae. possum opere creat uraru tollit Dicemus st illa operatio no excedit facultatem creaturae. s potest opere ereaturaru fieri, poterit Ope creaturarum tolli. Nam licet destructa non possint semper refici, qa no semp a priuatione ad habitum fit regressus: eonstructa in poliunt destrui. Et st instantiam ur habere in spiritualibus, apparebit in sequentibus qu6d non est instantia, ubi ereditur esse instantiar quia spiritualia , quae se pnt construi quae non possunt destrui, Loe est. quia aliis eorporalibus, quae ad illa spiritualia cooperans aliquid est collatum supra facultate naturae: sed de hoe in sequctibus clarius prosea quemur. Nuc aute scire sufficit. qudd si ex ipstarebus volumus arguere omne potestate esse adeo non ppter hoc obuiatur dicto nostro. neepplet hoc coeludit, quod papa renuntiare nopolliti sed potius, quod renuntiare potest. Erat
tertia via, per quam venebamur oem potestate esse a deo, sumpta ex ipso ordine.que videmus in potestatibus . Vult. n. deus, ut dicebatur, quodam ordine gubernare uniuersum, ut inseriora regantur per superiora. Iste etiam modus, que
videmus in regimine uniuera , uoluit deus Pesset in regimine hominii ut quia aliqui essent superiores,aliqui inferiores, aliqui essent subdiatis, aliqui praelati: ex quo ordine sumitur ro potestatis. Et quia ille ordo est a deo institutus Aeordinatus tam in regimine rerum si in regi misne hominum, ideo, ut dicebatur, Apostolus sis gnanter cum prius dixisset non est potestas nia a deo: statim postea subdit, Quae autem a deo
sunt ordinata sunt:ut ex ipso ordine. unde sua mitur ratio potestatiς. sum cienter appareat no est potestas nist a deo. Sed ex illa uia no obsutatur proponto nostro: immo magis edes udicppositu nrm. quod papa renuntiare pol. Namst ex ordine que videmus in rebuς, arguimus omnem potestatem en a deo: ad istum in ordine ips res cooperantur: ut si aer est supra aquam ordine naturali, in ad hoe qu6d hee materia, i qua est forma aeris, sit supra materia in qua est form1 aquς, cooperantur corpora et lestia beetiam ista inferiora: quia potest subtiliari aqua. de fieri inde aer, Ne ex hoe habebit superius: se etiam potest aer ingrcitrari opere creaturaru se fiet inde aqua, cla habebit insertu . Et quod diactum est de ordine rera naturalium quod opere naturae fit haec res superior 5: haec inferior:
16쪽
p A P AE. se eode operem cotrarium facto quod est supe A licet per potestate diuina:ideo eon eludere poprius fiet in serius, ut st a tione naturali aqua subtiliet 5e qat aer, qd erat in serius fiet supet ius: sse
eade actione naturali ineontrariu facta. utputa,
saeringroiletur, fiet aqua. 5: quod erat supe rius fiet inferius. Hoe et in regimine holam veritatem habet. Nam Ne homines.s sit regimen seseulare sue eccles isticu, possunt sibi praeficere alios supra se ita φ ad lim sit regimen Λ: ad huaiusmodi potestate eo operent ipsi homines. sibi aliqudprqfici edo:&cooperet ipse, qui eli pri sectus ih indi regimini assentiendo. Et ut descendamus ad piatem papalem. lieet IimSi potestis
fundet in quodam ordiae, prout ops alii sunt inferiores Ie ipse est superior: ad hunetsi ordia sumus, quod non est potestas nis a deo. Sed ex hae via generali, quae arguit de omni potestate quod fit a Deo, non eoncludit quod papa res nuntiare non pol, sed potius quod renuntiare potest. Nam quod hoe fit eausa, be hoe eausata
ex opere naturae contingere pot: quia loquens
do de eausis agentibus ut hie loq uimur. ad causam spectat agere ad ea usatum vero pertinet suscipere actione agentis. Sed quodlibet ages agit ut es in acta 5e agit per suam formam i de illud quod recipitur in passo ab agente. est forma vel persectio aliqua, per qua patiam assimilat agenti. Sed eum forma inducere in materia, Ac rem uere forma a materia, fit opus naturae, quia nasnem cooperati sunt ipsi holis, videlitet ipsseles B turale est ipst materiae ut est subiecta contrariis ctores consentiendo ut hie papa sit superior eooperatus est et ipse electus, h uie superiorita, ii de se factae assentiendo. Sie ergo in naturalibus, opere naturq fit inserius superius: Ne opere naturae in cotrarium facto. superius fit in serius. Ideo dictum est, nihil esse tam naturale a mo/rale quod per eadem, per quae sunt condita, inseontrarium facta non destruatur. Fm quem modum philosophus est in. a. Eth. Q d ex elidem
virtus generatur Ne eorrumpiturr ex eisdem. n. ut ex operibus nostris ineontrarium tamen fas istis, generantur virtutes 5e corrumpunt. Sic ex
eisdem ut ex consensu eligentium 'e assensu electi in contrarium in factis, fiet de tolletur pras palarmis, quod possit expoliari una forma Ac inadui alia: ad opus naturae reducere possumus,
quod hae e si causa β: hoe sit caulami vel quod hoe sit activum Ne hoe passuum. Et quia iquae
opere naturae fiunt per opus naturae tolli psittergo a simili potestas et lesta mea, ad quam eos
Operatur opus humanum, opere humano tolli potest. Immo st volumus descendere ad sumame activum in istis naturalibus,1: ad summa potestatem in Ecclesiasticis, dieemus quod vi hoent multum Ne summe activum, hoc autem mulstam passivu. per opus naturae fit contrario modo facta. Nin materia, quae est sub forma aeris, multa rarefiat Ac intendatur in calore. fiet inde paliLVt seligentes sentiant,se electas assens C ignis qui est maxime activus: Si uero eontrario
cat quod ne papa,erit in eo potestas papalis: stem eisdem in contraria factis, ut st Ne eligentes renuntiationi consentiant, de qui fuerat electas re nuntiat te assentiat ' non sti papa, non erit amplius papa de desinet esse in eo potestas papalis. NOTA Immo plus credimus, quod si prς fieietes aliquE
in papam, nullo modo aissentirent quod consectus renuntiaret, ipse in ne praefectus liber S A
sponte renuntiaret coram ei; qui eum praesecerint, non ulterius esset papa. Quia non oporotet a, tot requirant ad destruendu quot ad construenda Nam stad eonstruendu Ae ad hoe maliquis sit papa requiritur virum , de consensus prςficientium . Ne assensus praesectit non tamen modo fiat, ut puta si materia, quae est sub forma ignis condensetur 5: remittatur in ea calor, fiet inde aer,qui est multu passivus uta quod opere naturae contrario modo factae acti uu fiet pati
suum 5: econuerso. Ex illa itaq; via gnati s qua
arguitur oem potestate esse a deo ex causalitas te 5e actione rerii. patet quod per idem edtrario modo factum, aliquid generat Ne corrumpitur: vis opere naturae per raretinionem generat. ignis,opere naturae per eon delationem , quae opponitur rarelictioni. corrumpetur ignis. Et
quia ignis est summe activas, 6e summe habet potentia agendi inter haec inferiora. coseques est, quod summa potentia agendi in istis inutio oportet quod ambo concurrant ad destruens D ribus per id e contrario modo lactu, generabit dum, Λc ad hoe φ prefectus no ulterius sit paspa, sed ex superabundanti est, quod ibi utrunm
nta occurrat. Quinta vero via ad ostendendu oem potestate esse a deo sumebat ex causalitate quς
competit potestati. Dicebatur. n q, potestas viri quod limcti est causa Metens, no deficiens. Nas sit potestas deficiens, hoe non competit ei, ut est potestas vel ut est potentia, sed ut est impoteria. osse n deficere non est posse, sed est non posse. Et quia ocs causae essicientes reducuntur in ea uiam effetetem prima: fc quod sint causae,
hoe hiat ex causa prima.consequens est, P ocs
Iotestates redueant in ptatem prima; 5e quod ni potestates hoc hnt per piatem prima, videaAe destruetur. Qua Pp st hoc volumus adaptaore ad sumam potestatem de regimine hominu , quq dr potestas papalis . dicem us quSd sicut potestates, quas videmus in rebus naturalibus sunt
a deo .lsi quia ad potestates illas cooperatur nastura, ideo tales prates sicut psit per natura fieri, se opere naturae contrario modo factae possutcorrumpi 5c tolli, ita quia etiam suma potestas in hae sphera activoru Ne passivorum per opus naturae gnatur 5: tollituri se &ptas Ecclesiasti ea licet si a deo in quia ad limoi potestatem Eeelesta meam eooperantur hoIes, cosequens est. qudd per opus humanu contrario modo factu
polst talis potestas esseΛ desinere esse ita quo
17쪽
DE RENvNTIATIONEA: summa potestas Eeeles astiea euiusmodi est Apotestas papalis tolli poterit. st ex istis naturalisbus volumus sumere exemptu, eum si ea, quae videmus in naturalibus, volumus adaptare ad
regimen hominu, Ne ad potestate Ecclesiastica. Dicemus ergo,2ν potestas ecclestastica, Ae etiam summa potestas inclit est pias papalis qui ad huiusmodi eooperant homines, ut 'pius dictum est quia cooperat ibi consensus pr*ficientia, Neallanius praesecti, ideo si hoe in eontrariu fiat. tolletur a praesecto in papam potestas illa, be ex tune praesectus h moi non ulterius habebit iurisdictione papale vi s postea eligatur be praeficiatur alius, non erunt duo capita, nee erit pa hoe ecclesta monstruosa, quia primus, qui renuntiasuit destitit esse caput. Sed diceret aliquis nos ina Buoluere scientias sermonibus imperatis, q uia dicet nos accipere fundamentu invalida cotra qumultς instantiae piat ais gnari, qm non quicqd
fit opere humano pol per opus humanu tolli. Est. n. instantia in matrimonio. Nam solus eo nsensus facit matrimonia st post eonsensum coniuges dissensiam, matrimonii vineulum no tota letur. Est etiam instantia in impressione e harao cteris, quia si in ordinibus saeris character ima primitur cet in baptismo, 6e in eofirmatione, per nullu opus humanum poterit hmoi e haraeter remoueri. Pnt etiam multae aliae instantiae
assignari quant si ad spiritualia, quae facilius fiat,n destruantur. Sed quia rones sequentes aliqua Cliter ista tangunt, ideo in prosequendo ola ista soluentur. Ad pii ς autem in im sit dictum, nse est hae e proposito vera, videlicet, Quicquid opere humano fit, humano opere tolli pol. Si autem in aliquibus habet instantiam, hoe est qa aliquid aliud obuiat. Ideo,ut in prosequedo pastebit oes huiusmodi instantiae non sunt eontranrm propositum, quia in nro proponto nihil obuiat, ut in sequentibus rapitulis clarius osten detur. Ea pa si ex eosensu praeficientiu , de assensu prςfecti, pr ficitur quis in papam, his ineontrarium lactis, no amplius erit papa, idest no amplius habebit iurisdictione papale m. Viso, quo
illae vix quatuor gitales per quas arguit i non est potestas nisi a Deo. non sunt eotra nos, sed potius sunt pro nobis, quia ex qualibet earum Deo cludere pollamus quod papa renuntiare potesti volumus exequi de via quinta. prout spasradaptatur ad hane materiam prout deus habet
palem prouiden iam de sua ecclesta, Ne specialide rapite Mese , ut nullus prociatur ut sit eaput Ecclesiae sine speciali dei opere. ves sine speciali eius permissione, ut ex hoe pias papalis speeialiter dicatur esse a deo. Na st deus habet spes
etalem eura de sua ecclessa, si assumptus ad tale regimen sit insufficies nee sciat ee lesiam gubernare, nonne quilibet existimare debet, quod stispalis diuinus initin, tus,p ste assumptus eMat.& alius expertus Ne scientia prςditus praeficiatur
in papam 'Sed diceret aliquis,st deus habet spes etalem euria de sua resesta se de eapite ecclesς. quo fieri potest quod ne simplex praeficeres ita
caput. Sed, ut diximus, potestas papalis specialister est a deo, sed Φ si in hoe vel in illo, non est semp ex speciali diuino opere, sed esse potest ex speciali diuina permissionei ita quod semper esthge potestas spaliter a deo in hae plana, vel in illa. vel ex speciali eius opere,vel ex ipstas p misssione speciali. Et si volumus assumptionem de eessione C testim adaptare ad hς e duo, assum aptione eius adaptabimus ad spalem dei permissilonem .de cessione ad specialem eius operatiosnem. In assumptione quide refulgebat diuina permissicii in cessione, diuina operatio. Q d s inde his nesciremus reddere eam vel ronem, diceremus eum August. a et de Ciuitate Dei, qui ait,
Fixam in rationem apud nos esse, no sine rone omnipotente facere, via animus humanus infirmus ronem no potest reddere. Ergo si animus noster nesciret reddere ronem. nullo in modo concedere debemus omnipotente dnm aliquid sine rone sacere,vel sine rone aliquid permitteare. Nam 5e si permittit mala. hoc in facit, ut inde eliciat bona iuxta illud August.in Enchiridion. Omnipotens non sineret mala fieri, nisi adeo
omnipotens esset, 'posset de malis bona elicere. Immo si nulla eet alia ratio, quare deus illud permisit, hoe esset satis lassicies, quia tune adimopletum est quod dr. t. Corinth. t. Perdam saupientiam sapientiu N: prudentia prudentium reprobabo. Quia . n. tanto ine vacaverat ecclesa,
qua vacationem qui habebant caput eligere seu ceram, quia sorte nimis de sua prudentia confidebant, eongruum fuit. ut eoru reprobare prudentia. 5: tald eligerent, de quo euidenter aps pareret, quod nesciret dei ecclesiam guberna,
te.Sed volens Christus eopati Ecesectae spons suς. nolens suam ecclesiam sub imperito gubernatore diu consistere, pie debemus credere, in
fuit eius speciale opus,& spalis instinctus 2, se
assumptus renuntiaret Sc cederet.
Cap. VI. In quosoluitur ratio prima arguens o non potest papa renumtiare uel cedere, sua fas
Rguebatur superius contra renuntiationem papae, quod cum
papatus sit a solo deo,& quae adeo vel ab alio superiori eomittuntur,a nullo piat in seriori res nutiari: papatus qui a solo deo est, a nullo inferiori remoueri potest. Sed haeeratio falsa quidem recipit quia peerat in matesimi& non lallogizat quia peccat in forma. Dis stinguendum est ergo, quomodo pias papalis est a deo solo.& quomodo no est a solo deo.
Nam ii loquimur de limoi potestate in se, dices mus omnia esse a solo deo,quia quis posset illaptatem culilli .
18쪽
potestate dare hominibus. quod ligatus in tera Ara. sit ligatus in esto:& solutus in terra, si solustus in eqlo,nis solus Deus nam illa est tanta poteliasqu6d solus Deus eam toferre potet . Sed s eonsideratur Iimoi potestas prout est in hoc vel in illo.se pro tanto est a solo deo,qa omnia opera nostra attribuenda sunt Deo, sexta illud
h..ta. Istiae.Omnia n. opera n rac peratus es nobis.
Ipse et .nqui operatur omnia in omnibus, sequi operat in nobis velle Ae petii rere. Sed quae sunt ste a solo deo quia ei soli debet attribui omne opus nrm,quia ab ipso est si operamur a no Masmiis his est stin opere deficimus, no excludit coope
omaior . rationem nram, quia eoadiutores dei sumus.
Ipst. n. li fixe omnia sunt attribuenda, quia iide solus in bonis nostris operibus est laudans Bdus mos t fi sumus cooperatores eius. Igitur si a
solo deo est papatus est in in hae persona vel in illa per eooperatione humana Et quia ad tale
pratem habendam interuenit opus humanum, ideo opere humano desinere pol, quia coopea ratione h umana esse habuit. Exemptu aute hasbemus in naturalibus Ne in gratuitis. In naturalibus quidem de anima humana in gratuitis vesro de gratia. Nam quis dubitare pJt quod anisma humana est a solo deo 'Nam anima humasna immaterialis est, quia , ut dicit ille Boethius, N ulla spirituali, substantia alicuius materia: inanititur sundamento. Dato in quod anima hua
mana haberet materia parte sui, no in fit ex materia praeiacente, ita φ oporteat no per erratio cne pducatur in esse. quς aute non nisi per errationem plueunt a solo deo produci psit, iuxta Eret. . i8.4 illud Ezechielisio es antius, meς sant: quia pererratione a solo deo an ita a in esse pro dueitur.
Sed licet anima humana sit a solo deo, est in in
hoc corpore per operatione naturae, ut P Operationem virtutis, quae est in semine, tarmantis
membra, Ne depurantis humidu radicite in mestitis: quod faeiedo disponit eorpus ad susceptionem animς,ita φ humidu radicate depuratu est dispositio eor potis, ut sit in eo animae idem huamidum factum impuru, disponit eorpus, ut sesparet ab eo anima: hoc. n. modo moris ho. qaealor naturalis depascit humidu radicate.& eos sumit carnem ram. Istud inconsumptum res Dstauratur per ciba siue per alimentum, sed istud ql rei taurat no est ita purum, neutest illud qleonsumitur. Sicut si aliqui; extraheret vinu ab aliquo dolio, de poneret ibi aqua totiens. n posset hoe sacere,q, esset vinu ita aquosum, P non posset Beere vini opus. Sic et in proponto semper eonsumitur illud quod est magis purum,&restauratur quod est min us tm ergo pJt homo vivere, Ac totiens posset se fieri, qudd erit raro ita impura, φ non posset facere carnis opust sa quod oportet anima recedere a corpore. er idem ergo eontrario modo se hsis insunditur anima eorpori,& destiat esse in corporema
per humidu radicale purum in membris sormatis disponitur eorpus ut infundaΞ illi anima, fle. deus infundit illi animam i cte per idem h umida
factum impuru disponitur eorpus,ut separetur inde anima. Exemptu etiam hemus in gratuitis de gratia, na nullus dubitare pol quin gratia sta solo deo it fidistin hoe hole vel in illa coosperatur ibi voluntas humana ut voluntas est, quae suscipit gratiam. Nam nullus adultus pinsuscipere gram nisi per voluntate conuertat se ad deum, a quo est gratiar nam si deus errauit tesne te loquendo de adultis a non iustificabit te Au . e aersne ter oportet. n. qudd per voluntate te couer Ap.Ser. F.
tas ad deum a quo est gratia, si uis suscipere gratiam. Nam neut si vis illuminari, oportet quω
te eonuertas ad lumen iste si vis habere gratiam, oportet P te conuertas ad sontem gratiae. Ars guttur ergo ne a solo deo est anima humana fiea solo deo infunditur in hoc eorpore, ergo nonis per sola virtutem diuina potest separari ab
hoc corpore. Constat s istud argumentu est falsum: Ueccat. n. in materia, quia falsa recipit,be peccat in serma,quia non concludit vel no sui
logizat. Falsum qdem recipit, quia ea dicis quod anima humana est a solo deo. st intelligas ς, itant a solo deo, de in se re in hoe corpore, ' nihil
cooperatur ibi natura, falsum est: N: quia aliter
non concludit ratio praefata nisi sub hoe sensul anima humana ita sit a deo, N: in se bo in hoe corpe, qu6d ad hoe nihil operat Natura, ideo bene dictum est qucid praedicta ratio falsa recis
pit, 3c peceat in materia. Rursus ratio prς fata non syllogizat vel non e5eludit, quia peccat informat nam cum dicit Anima humana a solo deo infunditur in hoe eorpore, ergo non potab hoe eorpore tolli ope Natur . nec alio opere a diuino,ita qu3d nee eator naturalis potest , per suam natura tin depascere humidu radicaste, qudd corrumpat hominem , nee ad aliud poterit homine permutare, sed solum opere diuino poterit hoe fieri. patet falsum esse. Pe catin .haee ratio per accidensi accidit humanae animae ut infunditur hine eorpori a solo deo. qudd tollat ab hoe eorpore opere naturae vel opere alio a diuino, quia no tollitur anima ab hoc corpore opere naturae prout infundit illi, corpori a solo deo,sed prout illi infiistoni eoosperatur naturainam st potest natura disponere corpus ut infundatur ei anima, pol ne naturatra smutare corpus Ne reddere ipsum se indispositum, quod ab eo separabitur anima. Aecidit ergo animae quod dictu est quia hoe non eo mpetit ei prout a solo deo est insula. sed prout illi infusoni alia sunt eooperataina si alia psit eoosperari ut huie corpori insundatur anima, poterunt etiam alia cooperari ut ab illo corpore et separetur anima: fe quia aeeidens, ut hie de aecidente loquimur,est una de. t 3. fallaciis,cii ergooes illae .i 3,fallaciae de quibus agit in Teneliis, a. Elemb. non syllogizant nee eoncludunt Ac peccant informa. cdsequens est quod praefata ratio, quae
19쪽
DE RENUNT AT ONEpeerat per fallaesam aceidentiς, non syllogizat nee concludit ae peceat in forma: quod declarare volebamus. Ostensum est itam quod ro ar/guens quod anima ronalis, quae est infusa hute corpori.a solo deo est. non pol ab illo eorpore opere naturae vel alio opere a diuino tolli vel separari, peccat in materia, quia salsa recipit: &peccat in forma, quia non arguit nee eoncludit nee syllogizat. Ideo per simile manifeste patet. qucia ratio arguens quod quia pias papalis esta solo deo,ideo non pol opere humano ab homine tolli, peceat in materia, quia falsa recipit, Λ:peccat in forma, quia non syllogizat nec conseludit. Nam si dieat,quod ptas papalis ne est a solo deo in hoe homine , quia ad hoc quod ille homo sit papa, nihil eooperati sunt homi nes, patet salsam esse. Et quia limoi ratio non concludit uniuersalr nist sub hoe sensu, ideo bndictum est, quod falsa recipit & peccat tu maiesria: peerat. n. hmoi ratio per fallacia aecidentis:
accidit n .ipst potestati papali l potest tolli per
opus humanu in quantia est o deo, quia prouthmoi potestas est a deo non tollit per opus humanum,sed prout talis pias est in hoe homine qudd eo operantur ad hoe ipsum homineς, poterit per opus humanum tolli ab hoe homine vel desinere esse in illo homine. Erat autem ad hoe idem aliud exemptu de gratia: na st dictus modus arguendi valeret, sequereξ qudd nuna quam per culpa nee per pam aliqua tolleretur gratia. Arguat ergo ne, A solo deo gratniana
ditur animae ergo non nis a deo gratia poterit remoueri ab anima, sed eulpa & peeeatum non sunt a deo quia, ut supra tersimus, omnia per
ipsum facta sunt i& stoe ipso iactum est nihiU.
D. r. a Peccatu vel culpa. Fm quod plureς sanctorum exponunt: eulpa ita. de peccatu, quae no sunt a deo, non poterunt tollere gratiam ab anima.
quae a solo deo infundit animat. Constat quod Ee haee ratio sicut re alia .falsa recipit de no syllogizat: peccat. n. in materia se in forma: nam si se
esset gra a deo P nihil ad eam h ndam eooperaretur fio, n6 posset opere humano tolli ad ql nihil eooperari pol opus humanu. Oportet ergo quM illa ratio gratia est a solo deo , ergo non nis opere'diuino tollit, sub hoe sensu in telligatur, quod ita sti gratia a solo deo, quddad eam hiadam nihil eooperetur vel cooperati
possit homo: Fm que modum est ppo sttio sauis pn qudd praefata ratio falsa recipit de peceat
in materia. Rursus non syllogizat& peceat in orma, quia peccat per fallaciam alentis taeeidit enim gratie quod tollatur per voluntate nos stram se auertentem adeo prout limoi gratia est a solo deo. Non. n. tollitur gratia ab homia
ne puta solo deo, sed put ad eam hiadam coosperari pol humana voluntas: eade. n. voluntas contrario modo se hias cooperabit ut sit in nos
bis gratia. de vi pdamus grani. Sicut ide homo aliter de aliter se hias cooperari pol ut illuminet fiseeonuertat ad lumen . Ac ut obtenebret sis
auertat a lumine: sic eadem voluntas cooperas
bitur ut stim nobis gratia st se eo uertat ad deia, qui est fons gratiae.& qui illuminat hominem ngratiim,& eo operabitur ut perdamus gratiams se avertat a fonte gratiae. Quia igitur ad hasbendam gram cooperatur homo si se conuerstat ad deu, ne eo nitatio modo se hias tollet abeo gratia si se avertat a deo t ne se in proposito, quia it papalis potestas si in homine.cooperastur prςficientes de etia ipse praefectus at sentiens do .st hςe ineontrarium fiant, destnit esse papa/lis potestas in homine illo. Est ergo diligenter notanda. qu6d, quantu ad pias spectat, simile est de papatu in est in hoe homine. se de gratia ut est in hae anima. Namno possumus per nos ipsos habere gratiam, quia ut ait apostolus) No
est volentis svelle nee currentis teurrere , sed miserentis est Dei. Non est. n. in potestate nia, nis iuuaremur adeo quod possimus conuertiad m. Ideo hr Iere 3 i.Conuerte me de cover Iere. 3 .etar. Nist. n. deus noς eonuerteret, no possemus
eo nuerti ad ipsum ipsum. n. velle nostrusi boanum est 5e perfectu, operatur in nobis Deus, iuxta illud. Qui operatur in nobis velle cla per fi Philipp. 3. .cere. Possumus ergo per nos ipsos deficere Iea uertere nos a deo, seu non possumus per nos
ipsos pficere de eonuertere nos ad ipsum. Sic Aein yposito, per se ipsum potest quis renuntiare papatu Δe noesse papa. sed non suffcit φ assensetat papatui ad I, quda sit papa: ad construe dum. n. hoc quos aliquis sit Papa, duo oportet
concurrere,ut supra tetigimus, assensum praeficien via ,6cassensum praesecti: sed ad hoe qu6d non sit papa . sufficit solus assensu; praefecti lassentiat renuntiare de quia renuntiet, vino fit ulterius Papa. Est et notanda diligenter. φ in aliis praelationibus inserioribus, ut puta in epis eopatibus, in Archiepiscopalibus non pol quis pro libito renuntiare quod non teneat habere curam de grege sibi eomisso, quia hute obuiat statuta superioris. Neepphoe infringit illa resigula generaliς, per ea de eontrario modo facta res construitur&destruitur, vin aliquis eligat in Om per assensum eligentium .le assensum electi.&assensum metropolitani eonfirmantis es,
erit ille eps. Dato in quia omnia ista editario modo fiant, ut quod eligentes de pt sectus iam in epm, & Metropolitanus contrario modo se habeant, ita φ omnibus eis placeat φ iste cedat, non Pst hoc poterit eedere. q uia eporum translatio, depositio, de concessio soli est Romano
Pontifici reseruata , vidi extra de translatione eporum Inter eorporalia. Dedit. n. Romanus
Pontifex in electoribus di Metropolitano. possint ep/n statuere. sed non dedit eis pratemqu6d possit eius cessionem excipere. Propter qu4d ad eo nitruendum epeta quatuor eo neuro creo runt , videlicet assensus eligentium assensui elea qua streti. assensus Metropolitani Gfirmantis ipsum, comrrmia
20쪽
ω voluntas papae de eulus voluntate est op Metropolitanus possit epra confirmare: Ideo nia adsit voluntas papae, di nist papa sit de hoe specialiter requis tus, Eps confirmatus non psit cedere. Sed cu papa nullum habeat superior c.toatum et in potestate . t nullo. n.iure ligatur,cupossit cedere. qn velit. Pollit. n. cedendo peccas re,' posset cedendo mereri. St. n. viderit se vitalem Ecclestae, ad fugiendii laborem & ut pareeret carni suae cederet, grauiter peccaret. Sed
si videret se insumetenti: ad gubernandu Geses stam. D il a nollet qudd bonu publica sub ipso
langueret, si hoc modo cederet, multa merereatur. In potet ate ergo sua ei cedere eum vult t& si cedat tenebitur eius celso : sed caueat quo animo illud faciat. Sed diceret aliquis. Non posset etiam papa cedere, si vellet quia sicut eps confirmatur per superiores. i. per papa, qui vel isimeon firmat vel legem codidit qualiter debeat eo firmari suae eonsensu papae, ita φ non pol cedere: ita electio papalis confirmat per deum, ita apstine alsensu diuino non poterit cedere. Sed inales obiectiones sunt modici ponderisi na limindiuina ecthimatio no est aliud nist quia, ex quot ite ipse pJt esse papa, quia est a duabus partis bus eligetium electus x acceptatus, si ipse assentiat electioni, deus cJfirmat. i. acceptat qd factu est. Sic cle in propositoicum nulla iura possint papam ligare: sicut in potet late sua est alsentire electioni re at Iumere illud onus, ne postquam assumpsit,in potet a te sua est deponere huiusimodi onus,ae renuntiare illi oneri. Si enim appareret aliquod diuinu statutum quod papa renuntiare non posset, se ut apparet papale statutum quod epus fine assensu paps non potest cedere, certu esset quod rone statuti superioris . papa renuntiare non posset . quia resa papa no habet superiore hominem. loquendo de homine puro, habet in superiori: deum, vel habet superiorem Christia qui non est ho purus. i. no est homo tisi , sed est homo di deus. euius statuto ligari p6t. Sed nund Christus hoe statuit, immo possumus dicere quod est impossibile quod isiexps hoc statuisset: eo n. modo quo est impossistem statuisset legem ita quasset impossibile eli, quod statuit set qucu papa renuntiare non posseti iniqua. n. esset lexi non pot redere, qui manifelle esset insufficiens ad ecclesiam gubernandum. Quicui. n. papa cederet. quo nulla statutu superioris eum ligati. qn potest hoe facere teneret cessio sua, Ac non haberet ulterius iurissdictionem papale. Et quia deus ne administratres Ut eas Pprios cursus agere sinati ut dicit August in de Ciui. des lib. vii. eap. xxx. cum iste stiproprius cursus rerum, quod quilibet pol prosprie ossicium assumptum deponere, nisi ad id laciendii superiori statuto prohibeatur , nullam causam videmus, nuIlam ronem eonspicimus, quare papa renuntiare non possit Ne s deus no acceptet suam renuntiatione, eo ipso ili ipse se A PAE. σι vult gubernare munda,' res suos pinios eursus agere sinat. Notandii et quoid in adnunistratione rerum 6: in eo quod deus sinit res agere suos eursus, aliq5 fit diuina permissione, aliqudiuina operatione. In papa quide duo sunt, de quibus loeuti sumus, assumptio,& cessio inon
oportet in quod lem p viritu sit diuina operastione. Sed aliqn unum est diuina permissione, aliud vero diuina operatione, aliut, potest esse econ uerso. Si ergo assumae qui manifeste est in lassiciens, hoe pertinebit ad diuina permissios
nem. Si aute talis cedat videbitur pertin re ad diuinum instinctu Ne ad diuinam operationem. Sic aute esset econuerso, qutid eligeret, qui, fimquod patitur humana stagilitas, esset manifestet sufficiens, N: ille pn peerata nra cederet, assumsptio esset attribuenda diuino instinctui Λ: diutinae operationi cessio vero diuinς permitsoni. Ex his autem reuertamur unde venit sermo, dicentes contra aduersarios, qui sorte per eonfirmatione i per aeceptatione diuina vellent se iuuare t volentes ex hoc quod papa non pol ce/dere, quia ex quo assensit papa tui, deus hoe aeaceprauit, rone cuius nullatenus renuntiare pota
Sed quis esset illius demetis, q ut diceret op deus
acceptaret assumptione hominis manifeste inslufficientis, te cessione non aeceptaret Quis clesset illius dementis. qui diceret quod illud qupro charitatestistu eli,eontra eliaritate militas
re debeau Et qd pro bono publico stilum est. debeat contra bonu publicu militaret Cum ergo eonstitutio capitis pro bono publieo factast.ea ta si tale sit eaput ς, non fit sufficiens adhndam euia de mebris, quis diceret qucid deus
assumptione talis capitis aceeptaret. non aut acceptaret cessione ipsius n6ne ista ratio indicat, quod assumptio esset attribuenda diuinς pmissioni cessio aute diuino instinctili de operatiosnit Propter qs tanto magis acceptaret Deus eius cessionemq assumptione, quanto ea quae fiunt diuino instinctu Ne operatione.magis utar procedere ex diuino beneplacito, a quae fiunt ex eius permissione. Concludamus ergo Ae diacamus, quod siue fit papa inscius. siue scius, caad hoe nullo superiori se obliget mandato. rei nuntiare Ne cedere potest. Et si cedat aut renuntiet,tenebitur eius cessio Ac renuntiatio . Prospter quod qtum ad polla cedere vel renutiare, nulla eis dita: sed dita esse pol le ex parte dei, Δ:ex Pte cedentis. Ex parte quide dei. quia si forte Pp peccata nostra eederet qui esset ad regnum utilis iuxta fragilitatem humanam. fieret ex diutna permissione; sed st cederet qui non esset sum ciens. fieret ex diuino inllinctii 5e ex diuina operatione. Rursus pol esse differentia ex parte eedentis, quia si cedens hoe faciat, videns se no susficientem.& timens ne bonum publieu sub ipso langueat, merebitur. Si autem hoc faciat non