장음표시 사용
231쪽
2uid,si ras aliqua manserint indiυisae Agetur communi dividundo , siquidem perIudicem sit facta divisi, quia iudicium familiae erciscundae.
cuna universale sit, let Delial Humi nitituitur l. 2O. . D. b.
Potestne rescindi divisio, facta sub praetextu lanis ZSi a testatore sit facta , tantum attenditur, an degitima sit relicta iis, quibus debetur: in autem a Iudice, vel inter cohaeredes privatim, habebit locum l. 2. d. de rescind. endit licet etiam sors intervenerit: quia sors in hac re non ad quantitatem designandam adhibita est, sed ut intelligeretur, quae res singulis per- sinis obvenire debeant. Caeterum, si testator dixerit, se velle aequalitatem inter haeredes servare inaequaliter diviserit subveniendum eli cohaeredi, qui magnam inaequalitatem probat. Debentne etiam cautiones pro mictionibus prastarip Id est necessarium. l. s. g. pen. g. h. victio enim est praestanda, sive testator diviserit, sive iudex : nisi testator praelegaverit. l. 77. . . deuexat. 2. Sin autem cautiones de evictione non sint praeliitae, ipso iure inesse videntur l. 4. C. h.
Tit. 3. Communi dividundo Tit. 7. Lib. 3. Cod.
, estjudicium communi diuidundo'.M H Est mixtum , duplex . bonae fidei , quo , qui certas Ira communes habent. l. . pr. h. ad divisionem earum personales exinde praestationes agunt.
Inter eos quibus communis res est ex qualibet ca sa, vel ex societate, vel sine ea. l. 2. D. h. etiam inter usufructuarios. l. 7. . Io. D. h. quique revera pro indiviso sunt domini, vel bona fide ponadent. l. 7. - . D. h. st suo nomine vel etiam jure pignoris. d. t. r. f. II, dii. junct. 3. 6. ibid.
232쪽
PARD SECuNDA. II aeuomodo potest dari ex ea a societatis, cumeompetat pro socio Pro socio datur ad praestationem eorum , de quibus convenit, o non ad divisionem : hoc vero judicium tantum ad divisionem, eaque, quae intem line conventione circa societatem inciderunt , ratione fiuctuum, sumptuum,4 damnorum. diuae res eniunt in hoc judicium Omnes, qua divisionem admittunt,4 in commeserio sunt l. 7. s. 7. seqq. D. h. d quid agitur I. Vt res dividantur. 2. Ut praestentur, quae ex bono& aequo praestari convenit. . . pr. 4. I. l. 6. f. a. D. a. uti: in jiidicio familiae erciscund.e. a uid,sirei sit peremptaZEtsi de re dividenda non possit agi tamen personalium Celtationum nomine Iudex condemnabit. l. II . D. b.
αuid, si convenerit m divisi feret si simpliciter circ venerit, non valet pactum si de certo tempore sit dictum , vires habet e licet interim socius vendiderit suam portionem potest tamen emptor agendo communi clividundo . eadem excepcione submoveri, qua autor ejus potuit. l. I 4. . t.
Communia utriusque judicii tam familiar
erciscundae, quam com in uni dividundo Tit 38. Lib. 3. Cod.
Varia. Utrumque enim est: I. Duplex. t. Io. i. m. veg. t. 37. g. I. de oblig. act. 2. Mixtum. g. 2o Inst. de act.=da. V . . Divisorium .l. I. Diam .ero c. t. I. D.comm.dirid. 4. Bonae fidei.3. 28. Di t. te act. s. Di- rectum. 6. Competens veris dominis. ι.9.C.h. T. Pertinens ad easdem personales praestationes ex quasi contractu. β. 3. - . de oblig.ex a contract. . Admittens beneficium ex l. 2. C.deres. ven arga. C. h. . Eiusdem ectiatus circa divisionem , ut iit loco emptionis.
233쪽
M PANDECTA Ru Marg. l. I. Ch. O. Exigens, ut instrumenta haeredita ia, vel aliter communia maneant penes eum , apud quem
collocati Judex aestimavit. l. s. c. h. qua in re hic ordo observandus, ut, ii specialis causa non impediat, praeteratur is, cui est major portio in rebus vel, si pax fit omnium conditi, sorti res committaturis nisi ex consensu aliquem velint eligere , aut justa aliqua causa iudicem moveat, ut iubeat deponi in aede sacra. l. . l. s.ffam ercisi. l. f. C. dem instrum.
Quomodo ergo cateris erit cautum, si apud unum cautionessint
Debet ab eo, qui detinet, caeteris dari descriptumae
recognitum, cautione interposita, ut, cum res exegerit, ipsae cautiones exhibeantur. d. l. s.ffam. ercis.
Tit . . Ad exhibendum. Tlt. 3 S. Lib. 3. CO d. ctua es actio ad exhibendum Est praeparatoclitet vindicationis, ta aliarum illi num quidem personalis in rem scripta L .f. sautem personatu . h. qua actor desiderat rem aliquam sibi exhiberi. Et uid si exhibere pEst facere in publico potestatem rei S extra secretum habere, ut actori experiundi sit copia. l. 2. F. o. junct. l. 3. g. g. - . si de ab exhib. Adeoque est, praesentiam corporis Iacere. l. 22. 2 6. . de Verb.
ctuibus datur hac actio 3 omnibus, qui in rem acturi sunt qualicunque acti ne, sive pigneralitia, sive vindicatione . vel noxali, imo kpersonali actione,vel interdicto, adeoque competit omnibus quorum exhiberi interest. l. 2. g. 3.
Contra eos, qui vel civiliter vel naturaliter possessoni incumbunt adeoqueri creditorem, qui pignori rem accipit, depositatium , commodatarium . conductorem. . . . . . . . pr. F. h. l. 8. c. b. aliosque omnes, qui exhibendi habent potestatem, sive possideant rei servan&e causa , sive re causa ususco iis utata. s. 3. i. Icum eum, qui dolo malo
234쪽
PARL IECuNDA. Is desit possidere, vel si quis corruperit rem. l. s. g. 2.O3. b. nec tantum adversus singulos, sed&universitatesvi corpora. . . . . F. h. Quin etiam cadversus illos, qui rem deteriorem exhibuerunt, vel transatam in aliud corpus dolo malo. d. l. 9. f. 3. ' in pii non Odeat tempore litis contestata, antesententiampsidere coeperit Etiam adversus eum dirigi poterit actio,in is condemnabitur, nisi restituat. Et viceversa, si quis tempore judicii accepti possederit, postea sine dolo malo desierit possidere, absolvendus est, quamvis sit, quod ei imputetur cur statim non restituerit. d. . . . Item , qui tempore litis contestata possedit, deinde desiit, mox rurius coepit possidere, condemnari debet, nisi exhibeat. d. l. . . .
Ad res mobiles, etiam instrumenta. l. s. c. h. Non adtes immobiles quia eae sese facile ostendunt l.
D. de procur mauidstatuendum de rebus nostris alienis inclusis uncto
Et si quidem directo non possint vindicari attamen ad eas exhibendas agi potest, ut excludantur, sic consequenter vindicentur, modo non sit tignum alienis aedibus junctum i de quo exhibendo vetat agi lex duodecim tabul. l. 6. 7. D. h. t. 23. . . . D. de rei ind.
vale est hoc judicium O quod est officium Iudicis
Est tantum summarium summatim enim actor, ratione suae actionis proposita petit, ut reus condemnetur ad exhibendum cum omni causa &Judex cognoscit tantum, an actoris intersit, Man probabilem tanta habeat actor causam. l. I. g.9. LI. D. h.non an ejus litis Muomodo interesse dicitur Tantum pecuniarie in ob actionem instituendam. l. 2. C. t. pen. D. h. Ideo , si studiosus dicat sua interesse, ut libri sibi exhibeantur, quia doctioris melior futurus est non id accipietur quasi ejus interlit nec enim jus civile calumniari oportet, aut verba captare, sed qua mente quid dicatur . animadvertere convenit.
235쪽
a I PANDECTAR IMalu tempore debet interesse Vtroque, . quo lis contestatues, re quo fit conisdemnatio. . . . f. D. b. E uid, si reus non exhibeat dolo malo Iurabitur adversus eum in litem. t. q. m. l. 3. . . D. b. Muomodo debet rem rem exhibere Cum omni coeusa. l. s. 9. s. ωutilitate. 8c, a quae utilitas amissa est , vel, quia res non exhibita , vel tardius , id aestimandum eli. d. J. 9. g. m. c aestimatio siet, non quanti res est, hoc est, corpus ipsum, sed quanti interest, sive minoris. d. l. s. . . sive pluris. arg. l. D. is ac bis x. l. II. D. de reg. jur. Imo ecfructuum debet haberi ratio. g. 3. Ut de Q.jud. αuid,si condemnatus neget se flatim exbι-bere posse Siquidem non animo frustrandi tempus petat, pia hoc indulgendum est, modo caveat, se eo tempore cum omni causa exhibiturum f. 3. Inst. deiciua.
in XI. Tit. I. De Interrogationibus in Jure faciendis, de uaterrogatoriis actionibus.
a uasunt actiones inrerrogatoria' Cum saepe dissiculter posset intelligi, ex qua parte, vel quo jure quis rem haberet vel pollideret, introduxit Praetor interrogatorias actiones, quae sundabantur in responsionibus reorum ad propositas interrogationes. Verum, iis hodie non utimur , quia nemo cogitur ante judicium de suo jure respondere. t. I. h. Annon igitur usta sunt hodie admissa in
Vsitatum est , lite contestates vel post interlociat Vriam, unionesproponi;ad quaa adversagi respondere
236쪽
PAR IECuNDA. ἔγtenetur adeoque eae prosunt, non ad instituendum judicium, sed adprobationes intentionis l. I. . . . Imo hodie quoque , ubicunque Iudicem aequitas moverit, oportet fieri interrogationem, cum a patae, tum aJudice. i. pen. F. h.
Tit. L. De quibus rebus ad eundem Iudi
cem eatur ξDe quibm rebus itur ad eundem Iudicem 3 Quoties cauta continentia id exigit, vel ratione personarum, vel ratione tuae, vel ipsarum rerum utis inter plures duplicibus judiciis sit agendum , iclam Iudex sumendus est , quo facilius in eundem locum
coire possint. . I. D. h. Ita, cum ex pluribus tutoribus unus convenitur, ipso postulante omnes ad eundem audicem mitendi sunt. t. a. D. h. ut sciatur, an satis reliqui locupletes sint org. .6. . in . D. de edendo. Non enim debet causae continentia dividi . . Io. C. de judie 5 praestat per pauciora quid fieri , quam et plura arg. l. 39. . I. D de appestat. Hinc etiam receptum , ut petitorium ibi instituatur, ubi postesibrio est actum. d. aut d reconventiones coram eodena audice fieri possint, aut non enim , qui elegitJudicetnin actione a se instituti aspernari debet eundem contra se, in alterius causa.
diuidergo est reconventis Est conventio rei advelsus actorem coram eodem Iudice vocaturque mutua petitio. l. II. f. I. D. da
diuipossunt reconventionem instituere
Dira agere non prohibentur , legitimamque personam standi in judicio habent. coram quo Iudice Non distinguitur, utrum sit ordinarius, vel delegatus. l. I . C. desentcnt O intortoc Metuos. Q ta l. 22.
237쪽
Siquidem ad certam causam sint electi, non potest coram iis lieti reconventi, nisi tanquam consequens,
vel antecedens cohaereat conventioni. tauid, si reconvenim proponat exceptionem declinatorιama
Nihil efiicit, licet etiam per paenitentiam renunciaverit initantiae, nisi litem plane deseruerit.
Potesve reconventu rursus reconvenientem reconvenire
Id ordinarie non admittitur , ne mutuae petitiones in infinitum excurrantra nisi quatenus incidat causa praejudicialis, quae linealtera cognosci non potet t. In quibus causis si reconυent, opRegulariter in omnibus d. l. 22. D. de Iudie hoc autem temperamento adhibito , ut criminaliter conventus accusatorem criminaliter reconvenire possit, cum scilicet ex privato judicio agit, vel in publico suam suorumque injuriam persequituris alias enim judicio publico accusatus, alium accusare non potest. l. s. D. de pub. I .juvet. l. 8. 9 IO. II tr. D. Maccus einde, in causa civili reconventio civilis admittitur, imo etiam criminalis, qua ex eadem causa promanat,4 civilis non praejudicat criminali l. 3. C. E --: de ord cognit. t. 27. D. rer amotar. In caunia vero summariis tantum , silum marte procedat, ne una per alteram impediatur arg. l. pen. C. de sentent o inter
tuando reconventio potest proponi Non tantuni initio litis , sed, post non enim diastinguitur. d. i. I d. Nov. 96. c. 2. Semperne pari pasa ambulat reconventio
Sic videtur Dd. Ll modo conventio vel reconvenito non sit praejudicialisci irim enimpraejudiciateju- duium exercendum est. vel reconventio non initio, sed jam pendente proces tu super conventione non ut proposita iam enim vult, ut eodem modo procedanta debet cum litem contestatur super conventione , veli tua post, reconventionem movere.
238쪽
eo adversus eum , qui alienum servum receperit, dolove malo corruperit, quanti ea res est . in duplum iudicium datur. l. I. pr. . I. 2 3. D. h. diuid est recipere corrumpere Recipere, est refugium abscondendi causa servo praeis stares corrumpere vero est persuadere Persuadere au tem plus est, quam compellere Persuadet vero is, qui ad delinquendum inducit, vel delinquentem servum laudat nec enim oportet laudando augere malitiam.
Tit. 4. De servis fugitivis Tit. I. Lib. 6. CO d. diuid est in edicto deservisfugitivispEo coercentur, qui servos fugitivos celant, desinpublicum non deducunt tot tit. h. diuomodo investigabitur servusfugitivus Literae a Magistratu dantur Apparitor ei adiungitur , ut libere possit ingredi, inquirere , ac cubilia vestigiaque occultantium scrutati Poena imminente illis, qui inquiri non permittunt l. 3. D. h. Qii acceserendum est ad inquisitionem rerum furtivarum.
Tit. s. De Aleatoribus Tit. 43. Lib. 3. Cod. Muidjuris est in aleatoribus ZMultis modis legibus provisum est adversus excessum aleatotum oc in eorum odium multa sunt constituta. I. Si quis eum, apud quem alea lusum est, verberaverit, vel damnum ei dederit, vel eo tempore quid ei subtraxeiit, nulla est actio. l. I. D. h. Secin dum est : Si quis alium compulerit alea legibus vetica ludere . arbitrarie punitur , aut mulctatui mulcta, adsi
239쪽
α1o PANDECTAM M 'ci lautumias, Acin vincula publica niittitur. d. l. r. . Tertium est Nulla actio competit ad exigendum id, quod in aleam amissum est: dc , quod solutum est, repeti potest, non tantum ab ipsis, qui luserunt, sed dea parentibus, , si hoc neciexerint, qui luserunt, Sceorum haeredes, a quibuslibet extraneis, Cesertim
Defensore civitatis, etiam post o annos. l. 1. h. Cautio autem data super aleae lusu, est irrita, dc condici potest. d. l. I.
αua est ratis hujus prohibitionis
Quia substantia ludendo perditur, familia ad inopiam redigitur Deus blasphemiis laeditur. . . Cod. h. totumque negotium pugnat cum justitia commutativa, verbo Dei. Annon hac omnia consiuetudine sublata sunt pMulti id arbitrantur sed , qui , quae cum bonis moribus pugnant, honestatem,totamque rempub lae dunt, tolli consuetudine non possunt. Id quidem admitti ponet, quod haec in dissiletudinem abierint verum nulla consuetudo contraria probari unquam poterita non enim Iudices adeo alieni a justitia reperientur utrem tam exosam tam impiam suis sententiis contra leges publicas comprobent imo nec positaticum factum Praetoris Iuri nihil deroget. i. r. b. i. v. deferiis. Ergum nullo cusiu ludere permissetim est
De re minima.arg. l. s. c. b.vel in convivio, vescendi causa. l. . I. D.h pariter, siquis certet hasta, pilo. currendo saliendo, pugnando, virtutis causa in pecuniam Iudere permillum est. l. 2. g. I. D. h. Licetne etiam 'onsonesfacere
Liciet sed non in aliis, quam in quibus pro virtute certamen est. l. II. .s . D. de prascr. verb. vel cum de summa modica , ex cujus amissione quis pauperior fieti non potest, agitur.
Si mensor falsum modum dixerit. diuid est in edicto, si mens falsium modum
dixerit pCum intersit ne quis fallatur in modi rei mensutandae remaciatione , proposita est actio Praetoria in
240쪽
ARs A. 22 In personam adversus men tem , qui falsiana modum dixit. r. I. 9. I. D. h. Cui datur hae actio Ilir, cujus intereti falsum modum non dici, sive is emptor sit, si e venditor. l. 3. . I. nisi aliter, cui re nunciatio est facta,actio adversius adverserium sit salva. I. 3.3.2. N.h. Daturque etiam haeredibus d. l. 3 g. s. Adυersus quos daturis Qui falsam mensuram dixerunt l. I. D.&, si plures sint, adverses singulos in solidum sed ut unius satisfactione alter liberetur. l. 3. pr. Sive etiam pellatium , sive per se renunciarunt, vel aliter in mensura fefellerunt ut, si laetant machinarii, architecti, tabularii. d. l. I. g. 3. v. h. diuo modo debet fieri renuntiatio modi, voacti locum habeas: Tantum dolo malo, vel lata culpa, non levi. d. l. r. s. r. Visum enim est satis abundeque coerceri mensoris dolum solum , cum civiliter non sit obligatus,
wsibi imputate debeat qui eum adhibuit. d. l. v. s. r. Quid venit in hane actionem Petitur id , quod interest , siquidem quid minus acceperit aut amplius dederit. d. L . . I. D. h.
Tit. 7. De Religiosis, sumptibus lane-
stia sunt membra hujm titulis Varia primum est de religiosis in genere , alterum,. desumptibus funerum , tertium , ut funusduceret
Possuntne res religiosa indicar Etsi non sint in dominio, ut sic proprie vindicassnequeant. l. 2. - . D. h. polliunt tamen peti per actionem in factum, non quasi nostri patrimonii sint, sed nobis destinatae arg. l. 1 I. C. de S. Eccles. Esna aliquod edinium de hisce 3 Est: titi, si quis intulerit mortuum, vel ejus ossa, indoricum , in quem inferre non licuit, teneatur actione in