장음표시 사용
251쪽
1 2 Di M uia,siscripturam negans, postea convincat mmendacii pDamnatur in duplum , nisi sacramento delato confiteatur, tunc enim in simplum: expensas condemnan dus est: at,si post hanc numerationis inficiationem,praetendat soliuionem , aeque solidum exigetur, nec proderit ei solutio, si quam secit. Noυ. I 8. c. 8. I id, si actor suam scripturam negaverita Tenetur reo in duplum ad interesse rei nisi juramento delato agnoverit suam manum. d. NOV. I 8. c. 8.
Τit. 2. De jure jurando, sive voluntario, sive necessario, sive judiciali.
Assirmatio intentionis nostr invocato nomine divino in veritatis testem , si jurans verum dixerit,d in vindicem perjurii, si falsum enunciaverit.
Une permusum jurare pEt Iure Divino, dc Civili Deuter. 6. Io Exod. 22. Levit. Is ad Hebraeos s. Rom. I. 2 Corinth. II. it. h. n Non autem temere vel modo illegitimo. Muomodo distinguitur Iuramentum
Aliud pertinet ad judicialia, aliud ad extrajudicia
α uasuntspecies illius, quodpertinet ad extra udr-cialia I .Subiectionis& fidelitatis, quod praestant subditimis magistratibus, milites suo Duci, vacilli suis dom nis. 2. Confirmatorium, quo negotium , quod geriturgestumve est arctius confirmatur. Uti, si fidei de fideicommistis praestando juramentum addatur. t. T. f. 23. D. deleg et Si tamina renunci et paternae haereditati, benefici isque aliis. c. 2. dem. in s. c. 28. D. x. h. Si minor iuramento corroboret venditionem .l. I. auth. .
seq. C. si advers vendit. Daturne acti e urejurando quod causam non habet 'Iure Civili vix eius emcacia maior, quam pacti or
252쪽
PAR TERTIA. 3ς depact. I. s. C. de legib. Praeterquam in casu. l. 7. r.
D de Oper. lib. l. 44. D. de lib. caus Verum, moribus actionem ex eo dati, non est dubitandum, cum ex quolibet pacto deliberato inito competat. a uousiue licet confirmare contractum in υμlidum Si quidem invalidus sit, quia contra bonos mores mamve publicam est, frustra adhibetur juramentum. d. I. I. g. 26. D. de pati.I. s. de legib. Verum, si sit invalidus ex privilegio concess juranti,& nullus subsit dolus ex re aut persona, metusque, aliaque causa, quae destruit vinculum conventionis, valet. V. dial. I. ct tith. q. c. si advers vendit. d. c. 2. de paci in s. d. c. 18.
Muaiuramenta pertinent ad judicialia I. Quae pertinent ad decisionem licis . uti sunt in specie voluntarium judiciale dc necessarium. 2. Quibus proceditur ob dolum adversarii, vel interitum rei ad taxationem qualia sunt juramenta in litem L. Quae incidunt in litem, praelianturque vel a litigantibus eorumque adjutoribus quale est Iuramentum purgati nis calumniari vel a testibus, quale est veritatis, ciccis diu'modo singuunturjuramenta situ deoiseria Ea vel ex conventione a partibus, vel sine conventione a Iudice deseruntur. Quae ex conventione, sunt vel voluntaria vel judicialia quae a Iudice, sunt necessaria. tui possunt ex conventisne deferre IQui possunt contrahere unde ptohibentur pupilli, sine tutorum autoritate. l. II. I. I. D. h. prodigi l. 39. I. h. dc similes.
αuid statuendum de ipsis tutoribus et euratoribus 'possunt ne talgi deferre Recte deserunt, siquidem probationes deficiant.
I. s. pr. D. h. In quibus e si pomnibus honestis, iisque, quae sunt in potestate par
I. Abactore praelii eum, parit actionem. Io Inst. de action a reo, exceptionem. l. 6. i. o. h. eaque da -
253쪽
23 PANDECTA Ru Mtur non tantum jurantibus , sed, successbribus, vel rapei sonam vel in rem. l. 7. O S. D. h. i. Sub taetexta perjurii non retractatur, nisi ita convenerit. l. i. in n. D. h. t. r. c. de reb credit. 3. Licet revocare, e- quam praestitum sit usque ad licis terminum, siquidem revocans plenissime probare voluerit verum,si is postea probare non possit, causa cadit, nec ei ad juramentum datur regressias L D. C. h. smodo appellatur actio, quaproficiscitur ecura
Ex iureiurando in factum , in qua non quaeritur de probatione cic veteri causa , sed tantum, an iuratum sit. Io l. s. g. 2. D. h. Ea tamen sic est instituenda. ut veteris actionis forma , mentione jurisdurauavi iacta. Observetur. l. 13. D. h.
αuod est voluntarium pQuod pars patii desert extra judicium inde dictum. quod is, cui desertur, ex nulla necessitate vel praestandi
veneferendi adversario id praeitet. l. o. pr. l. 28 3. O. D. h. Potestne hoc referri semel susceptum non refertur. d. I. II. am. Ge.
Estne se necessariopraestandum De hoc valet regulari quae admittenda est . licet nuhil sit probatum cum tiges non distinguant, O etiam n principis situ desere presiit. l. 11. C. h. Manifesta
mentum referre. l. 38. D. h. Nisi sit is , qui deserre non possit uti, si turpis sit, aut pejerare solitus cum tuto ipsi referri non possiti vel nisi is, cui defertur, plene velitis g ς λ. . GP bor. LII. C. h. vel actor malle terre. l. 3 . . . D. h. vel nisi deserens recuset jurare
dii 'te ei R d L 34. g. . O . vel nisi causa sit talis.
iiderat plenissimam probationem; qualis eIt cau- Crim malis L f. C. de probat. Q 6ocfueritpraestitum desideraturne sontentia, Pn Opus est sententia ad hoc, ut actio ex jurejurari
254쪽
PAR TER Tr A. 23sdo in sactum competat quia ea est ex vi conventionis. d. g. io Inst. de ali. sed, ut executio detur. diu'dest necessarium Quod a Iudice desertur ex inopia probationis In causis dubiis. l. I. D. l. 3. c. h. uuae autem sit causa dubia , arbitrio Iudicis aestimandum est. Non vero fit dubia per solam inficiationem Ted tunc , cum Quis aliquid probare incepit, non tamen plene utiac si unutis
testem pio se produxerit. Imo, non potes unintestis causamfacere dubiam .arg. l. 9. g. I. Cod. l. I 2. D. de testibus Ad probationem unius testimonium nullius est. si solum hoc spectetur verum, accedente juramento,pl rimum valet unde unus testis nihil probat, sed potestatem Iudici facit, ut jusjurandum deserre possit. Iudicis autem est sollicite omnes circumstantias ponderare.&mbi defertur ZNon tantum reo, sed lactori, prout alterutrius pro batio est potior. Cum vero sunt aequales probationes, reus absolvendus est. d. l. 3I d. l. 3. c.h junct. Iari de Reg. Iur. LM . D. de obligo ali.
uid, si Iudex non sit rogativo
Non tantum non rogatus impertitur suum ossicium. d. t. I. d. s. c. f. . sano x. h. sussicit enim, eum in genere per provocationem ad judicium esse rogatum verum etiam invita parte adversa defert cum de iudiacium in invitos detur l. 8 3. g. I. i. de Tob. Oblig. In quibus causis desertur In civilibus non vero iis, quae sunt maximi momenti quales sunt, criminales, matrimoniales, obis tum perjurii. G. d. l. I. Od. I. .ctuando defertur pPotissimum post causae conclusionem, cum Iudex lutem, probationes examinavit. Potestne ct hoc referri pNequas uam cum tantum relatio in conventionali sit permissa unde hoc juramentum rectius dicitur necessarium muta omni modo oc necessario est praestandum, nisi is, qui praestare non vult causa velit cadere.
255쪽
23 PANDECT A Ru MPotestne hoc retractari Quia non ex voluntate , sed ex necessitate praestaruriiure retractari potest, propter instrumenta postea reperta,aliamve justam causam. d. l. LI. hi M. D. h. qua actio oritur ex hociuramento Quoniam sententia sequi debet, datur actio judicati. d. i. 3I. poteritque post sententiam appellati cum,si iuramentum conventionale sit praelii tum e secundum id sententia lata , provocatio non sit perinissa. d. l. s Ιχ. O l. 3. c. h.
Suod est juramentum purgatisnu Quod praestatur ab eo , qui suspectus est de malitia
vel crimine aliquo, adprobandam innocentiam.
Τit. 3. De in Litem jurando. I3. Lib. s.
αyd est Iuramentum aestimatoriumstae laxato
rium eQuo lis, vel id quod interest jurato aestimatur de appellatur juramentum in litem. hoc defertarantum Iudex. l. 4. . ia D. h. Si vero alius demi riti vel eo non delato juratum sit, nulla erit religio nec ullum jusjurandum. d. l. 4. Cui defertur Domino litis , eique qui suo nomine litem contestactus est. l. 7. D. h. adeoque curatores vel tutores jurare
non coguntur, nisi velint, ut judicio finis adhiberi possit rac, si iurent, non ad suam utilitatem , sed domini referent. t. q. pr. h. In quibiti defertur pla iis, quae non habent certam aestimationem unde si nummi solvendi sint, non juratur. l. s. D. h. Potestne retractari pNon facile de periurio quaeritur L . . b. Exis
gna autem causa, admittetur restitutio La. 6. . D. h.
tauomodo distinguitur hoc ju jurandum Est vel assiectionis, vel veritatis. Affectionis est, cum exceditur etiam verum rei pretium Maisectioni, quae alias in aestimationem non venit. l. 33. D. ad L. Aquin
256쪽
PAR TERTIA. 37 quid tribuitur org. l. I. l. 4. 4. D. h. Veritatis, quo, quanti revera interest, fit aestimatio. l. 2. g. I. D. h. Ex qua causa juramentum assectioni desertur ρTantum obdolum non restituentis. l. s. g. 3. P. h. l. i. s. I. D. de rejud. Non ob latam culpam , nisi in tutela, certo casu. l. a. c. h Dolus autem hic est vel praesens, vel praeteritus I. g. I. l. 68. . de rei vind. l. I 6 3 3. de pign. l. 26. . D. solui. matrim. De dolo autem defuncti adversus haeredes non jurat ut in
litem illi lite cum defuncto contestata. l. s. In quibus actionibus iuramentum assectionis proatur Io actionibus in rem ad exhibendum , lonae fide
iudiciis. l. s. D. h. omnibusque arbitrariis arg. l. I 8. D. de doLmal. l. 8. g. I. D. rer. amor. LI s. g. . de pignor. I. . . 8 de Public. l. 68. D. de rei vind. Non autem iustii dii juris judiciis. d. l. s. pr.junc . . . ει 6. D. b.
mergo semper in bona Mei, nunquam in stricti juris Non in omnibus bonae fidei, sed his duntaxat, quia bus agitur de re restituenda uti in commodato , deposito, locato. . . . . . commod. l. I. g. 26. D. depost. 8. f. I. D. locati. Vnde non praestatur hoc iuramentum inemptione, qua de repraestanda agittir. U. l. 4. c. de an . empl. Et tantum in directis, non contrariis.
l. s. D. deIw1 In stricti autem juris judiciis, eo tantum casu, quo promistbs moram fecit,in res interiit .d. l. s. s.f. ι.ε. Et Musive juratur ex assectione Lex certum quidem modum non ponit in sic ratione legis in infinitum. d. t. 68. verum Iudex arbitrabitur quantitatem,ad quam jurari debeat .d. l. 4.3.2. adeoque Iudex potest ex justa causa etiam id non sequi. d.
Cur hie ct assectionis habetur ratio pPropter dolum, contumaciam non restituentis rest enim permittendum aestimare in re nostra affectionem. M 1 D.stat masr.
257쪽
21S PANDECTARUM In auibus causis juramentum veritatuprastatura In omnibus actionibus, cum tantum de culpa non reuituentis quaeritur l. 2. . I. D. h. vel res non extat,
ac probari eius aestimatio nequit. Tit . . De condictione causa data causa non secuta. 6. Lib. q. COd.
cum condiction/s varia sint, procedamus ad nonnullas speciei ae se est condictio causa data causa non secuta 'Est actio in personam, qua, quod ob causam non in-lionei t.im datum est, causa ea non secuta,repetitur. ι. I. - . D. M
uomoia haec condictio distinguitur ab aerionepraescriptu verbu Hac repetimus quod datum est actione pia scriptis verbis agimus ad adimplenda promissa. d. l. junct. l. I. 7. 9. D. depraescript verb. diuid accipitur pro dat, Non tantum cum realite quid est datum seda cum accepit latum cIo. D. . . C. h. milies hie causa Nihil aliud quam nitis, vel conditio , vel modus: nec refert, utrum causa pendeat ex voluntate , vel non.
Quid, si conditi imp ibila adjecta sit pCessat condicti, si imponibilis natura, vel turpissit. t. 8 C. h. arg. l. 3. D. de reg. jur. l. I. D. de condiari inueb. Si nee natura obstet nec turpitudo, sed legis tan-xum disposui j ut, si militi quid iit datum ad procurandam litem , datur repetitio. . . c-h. α iid, sicausa non sit secuta ob culpam debitorui non obiolam psi Ve causa non sit secuta ob dolum , sive ob culpam. sive sine ea potest fieri repetitio, modo re integradan qm p Diteat. l. 3. g. 2. l. pr. f. I. 4 i. h. - Era,s ob easum Iortuitum ausi, pro qua Iecuniadasa est, non fuerit secutae Aux Causa consiliit in alienatione vel amissione rei Mu es ob causam accepit uti, ii Titius centum ac ce Iic,
258쪽
PAR TERTIA ocepetit, s servuna suum manumitteret hoc casu condictio cefiat. t. Io pen. c. l. 3. . . D. his aut conuinnit in facto nudi hoc modo , si factum postea praesta-xi nequeat, valet regula. d. t. o. c. h. ii postea possit adimpleti, fiet repetitio; ita tamen , ut sumptus aliaque detrimenta adverstrio refundantur ac praelientur. l. s. D. h. τSolane res elisur pImo fructus, & aliae accessiones. l. . . n. l. D.
Habetne hac condictio quoque locum in nominatis contractibus Nequaquam. In iis enim non licet poenitere. l. s. c. de oblig. aftion. tqui contrarium videtur in i cum te s.c depact. int empl. O vendit. l. II. g. s. De aci empl.
Nihil disti cultatis habent. d. l. quia in i cum te non vera est emptio sed magis permutatio , quae facta est addito exiguo pretio deinde, non tam ex poenitentia quam quia conditio , quae adjecta erat decertare, non impleta fuit, revocatur. Sic dWin d. l. o. g. s. non datur directo condictio ex emptione recelltim enim ab ea erat sed arrhae, quae ad substantiam emptionis non pertinet, repetitio, postquam soluta esset emptio.
t. s. De condict. obturpem , vel injustam causam T. Lib. . Cod.
ctua est condicti ob turpem vel injustam causam Qua repetimus, quod datum est ob turpem, vel ille
gitimam causam. Semperne id repetitur quod ob turpem causam datum est pAut est turpitudo dantis, aut accipientis, aut utriusque. Si dantis, vel utriusque cellat repetitio. l. 3. l. 4. 3. 2. D. h. Si solius accipientis , repeti datum poteli. l. i. f. s. D. h.
Si meretrici quid sit datum velpromissum , quid juru
Datum non repetitur: quia utriusque turpitudo versatur, imo magis dantis quam accipientis. Non enim
259쪽
t o PANDECTARUM meretrix , cum sit meretrix adeo turpiter facit, quod pecuniani accipiat. . . . s. i. h. Pr millum autem peti non potest. l. 27. 423. D. de Verb. Oblig.
aeuid, siquid datum ob causam injustam
Tit. 6. De co dictione indebiti Tit. s.
Lib. . Cod. aeua est condicti indebiti p
is actio personalis, qua indebitum per errorem se autum, repetitur. tauod indebitum repeti vel non repeti potest r. Si naturalitera civiliter simul lit indebitum, datu repetitio. g. I. U. quib. mod re contrah oblig. 2. Si naturaliter tantum sit indebitum , civiliter vero exigi possit eis caciter ut fit in literarum obligatione i cessat repetiti O. Sin autem civilis obligatio sit inessica es, de exceptione possit elidi quippe cum Ius genti uim vel naturalis aequitas obitat, uti fit, cum quid dolo vel metu
extortum eis dabitur condictio. l. I. D. dedol mal.I. I. D. quod mei caus . Si civiliter tantum indebitum.
naturaliter vero debitum , cella condictio. N. L 3. D. h. 4. Si reus exceptione perpetua sit munitus, eaque competat ob odium creditoris uti est in exceptione ob SConsultum Macedonianum cessat Sid autem ob favorem debitoris . uti fit in Vellejano datur repetitio. l. o. D. h. Vtiac datur, si dubitetur , utrum temporalis, an perpetua sit exceptio. l. 6 D. b. Si exceptio temporalis detur isti si in diem certum sit debi-LOri non repetitur. l. Io. i. h. . Siquid sub die incerto debeatur, de quo constare non possit, quando, sed qui veniet certo i veluti si quid promissum sit die moriatis, certum enim est nos morituros, etsi de die non constes repeti non potest. l. 16 3. I. l. IT D. h. . SI quid sub conditione indubie exstatura debeatur, cessat repetitio. l. 8. D. h. Non autem cessat, si sub conditione incerta l. I s. l. 48. D. h. Annon interusurium petetur , uidem sors ante diei, vel conditionis exsentiam, sit soluta
Etsi quidem sincla luna ratione nihil peti possit quia
260쪽
nusquam ii est traditum,i ubi principale peti nequit,
ibi nec accellarium tamen, ne quis lucrum ex alterius detrimento sentiat, statuendum est , non quidem usulas pecuniae, sed fiuctus & similia emolumenta peti posse,ic eo magis, quia dies obligationis pars est. l. r. g. 1. D. de edend. 6c fiuctus peti possunt, licet quis rem ipsam non habeat arg. t. 3. Cod de condict. Ita. eatis Ob quem errorem solutum potest repeti ob inorem facti solutum indistincte condicitur. I. io C. de jur Dct ignor. l. p. c. ad L. Falcissi Veiaxum,in errore juris distinctio haec est necessaria aut solvens certat de damno vitando, ut, si rem suam amissis-rus sit , hoc casu non debet denegari repetitio. l. 7. 8. D. dejur fati ignor ne admittamus aliquem locupletari.vel quid acquirere cum alterius injuriae contra voluntatem domini, secus quam traditum est. l. I . D. h. . . Inst. de rer divis aut certat de lucro captando i hoc modo veluti fi quis solvat integra legata non habita ratione legis Falcidiae xcondictio inhibetur, quia nihil imminuitur ex patrimonio,& senuitur voluntatem testatoris. . . c. ad L. Falcid. l. 9. . . . da jur Det ignor. Sin autem Quis errore juris lapsus
praestiterit cautionem , quam tellator remiserat,ac remittere jure poterat, eam recte condicet. l. I. D. ut
αuid,si quisse merit, quod revera debebat, non veroisil, cuisivit Dabitur condictio. l. 6s. D. h. Vnde, siquis
solverittas procuratori, domino non ratum habente, Iepetendum est. l. 8. C. h.
a uid siquissolverit quod debebatur accipienti, sed non ab illo, quislυi pRepetitio nulla est ab eo qui suum recepit, licet vetus
debitor non solverit. l. 44. D. h. st si nomine debitotis solutio sit facta verum, si quis suo , non debitoris, nomine solverit, competit condictio. l. s. g. I. t. I9. f. i. l. 66. .f. h. junct. l. I. . de petit. hared.