장음표시 사용
261쪽
2 2 PANDECTARUM maturne hac condietio hare libri
Quia rei persecutoria est, o haeredibus,in contrabareedes datur l. 12 46. D. l. s. C. h. datur etiam condicito adversus delegantem, si promiserit pecuniam i debitam. l. a C. h. α ιid petitur hac actione Vel id ipsum, quod solutum est, vel tantundem, hoce It aestimatio, si quantitas fuerit soluta. l. 7. .si non fretem. . libertus. I 2. i. h. Debet vero res reli tui cum fructibusac naturalibus accessionibus. l. I t. l. s. s. te . D. h. quae rem ipsam comitantur, non cum usuris. l.
eluid,s qua alternative obligatus,utramque rem soliaverit, utram debet repetere
Habebit electionem recipiendi i quia dandi habuit. l. Ien. c. h. non obstante l. 26. . pen. D.
I uιι debei probare, debitum vel indebitum fuisse Probare debet indebitu esse generaliter, qui solvit. l. r. c. h. Nili is fuerit, cui ex speciali ratione indultum est,
ut in adversarium transferat hoc casu onus probandi: veluti, pupillus minor, mulier, miles, agricola , forensium rerum expers, simplicitate gaudens, desidiae dediazus Las. S. I. i. de probat. cessatne aliquando condictio indebiti Cessat multis modis. I. In causa , ex qua is per inficiationem crescit . . f. V. de oblig. q. ex . conir quia videtur tacite esse transactum. V. l. so . . de pecul. 2. In causa pietatis ut si quis dotem, ad quam dandam non tenebatur, solverit. l. a. 3. 2. D. h. s. In causa transactionis , licet res nulla media fuerit, nisi evidens calumnia detegatur, aransactio sit imperfecta l. 66. I. i. h. q. Pari modo cessat in naturali tantum debito P eo quod solutum est per errorem juris in mero
lucro, aliisque modis, de quibus d ante
Tit. De condictione sine causa Tit 9. Lib. . COd. tua est condicitio sine causa pQHarepetitur, quod line causa apud alium est. α uomodo
262쪽
PAR TERTIA. 2 3 uomodo hae distinguitur ab aliis In hac plane nulla est in aliis est vel turpis , vel er- Ionea, vel vera, quae non eli secuta, vel alia aliqua causa. Verum haec cum aliis omnibus concurrere potest. uibus casibus habet haec locum Sunt varii. I. Si quis condicat Syngrapham, qua debere se confessiis est, quod non accepit, agatque intra biennium. l. f. C. . . Si quis condicat instrumentum . cum solvit. l. 2. c. h. . Si dominus petat stuctus percepto , vel consumptos a malae fidei possestare. 4. 3. c. h. 4. Si fullo condicat pretium . quod solvit domino ob amissa vestimenta post restituta. l. 2. . h. s. si quis condicat nummos, quos servus alterius subripuit, dic dominus quasi peculiares ademit: consumpsit. 3 o. in . pr. D. Mati empl.
R XIII. Tit. I. De condictione furtiva Tit. S. Lib. 4. Cod.
ctio personalis rei persecutoria, quae datur,prieteractionem furti poenalem , domino, vel ejus haeredi. I. I. II. D. h. adversus furem vel ejus haeredem, etiamsi nihil pervenerit ad eum, in solidum. l. 7. g. 2I. 8, 9. D. h. utrem surtivam, si extet, cum fructibus. l.8 6. . D. h. B eo quod interest. l. 3. D. b. vel si non extet, justam astimationem praestet.
Quae semper fuit maxima quiaDrsemper inmora est. l. 8. g. I. D. h. Annon est nimis durum, quod hares tenearu in solidum, licet nihil pervenerit Et quidem haec actio ex delicto nascatur tamen . quia rem tantum persequitur l. 7. . I. 4. D. δε-
263쪽
αι PANDECTARUNin haeredem competit , estque ob singulare odium serti constitutum, ut haeres in solidum, licet nihil acceperit, obligetur.
Tit. 1. De Condictione ex lege. Titi'. Lib. a Cod.
Actio in personam . quae datur ex nova aliqualege, quae obligationem introduxit, sed non expressit, qua actione sit agendum. l. un. D. h. Suntne pecies harum actionum Variae. Vt , si quis agat ex leges amari. Ex contra tu emphyleutico .varias ob causas l. 2. O . . de jur emphyt. Ex donatione solo pacto facta l. 34. 3 n. D. de donat. Ad rescindendam venditionem, vel eam ad aequalitatem in recto redigendam , ob enormemissionem ex . et C de rescind. vendit. Ad suppleme tum legitimae..ex s. o. . . ia in . c.
Τit. 3. De Condictione Triticaria.
taua est condictis Triticaria Est amo personalis, qua generaliter asitur de rebus
ciuibu Dis certis vel incertis , sola pecunia numerata exiscepta. l. I. D. b.
Tit. . De eo quod certo loco dari oportet. Tit. 8. Lib. 3. Cod.
Eu est condicti de eo quod certo loco si agatur eo loco quo solutio fieri debuit, est amo personalis ex contractu inito. l. 4. pr. D. h. Sin autem alio loco, forte promitare ad locum quo dare promise- Iat, nunquam accedentes, vel data opera, vel ex justa causa , constituta est peculiaris actio de eo quod certo loco , quae est arbitraria, qua petitur alio loco , quam quo dari promissum est facta commemoratione ejus loci, quo solvi debuit. l. I. 2. D. h. cur dicitur arbitraria Quia Iudex , licet actio in se sit stricti iuris, arbitrati debet, quanti intersit non solvi dicto loco.
264쪽
PAR ERTi A. a Fl. 4. I. D. h. sive ex mutuo . sive ex testamento , vel alio contractu stricti iuriis quid debeat. l. s. s. 7. D. h. Cur nou habet locum in actionibm bona fideipQuia iis ipso jure inest uberior bona fides, daturque Iudici potestas laxior judicandi, quomodo dc quantum satisfieri debeat. g. 3o Inst. deas .ctjus utilita hic spectanda est Tam actoris quam rei. i. r. O . . l. 8. l. .
D. h. Itaque, si rei pluris intersit, minor si plutis actoris, major sit condemnatio. Debetne aquali modo utilitatis haberi ratio A parte rei semper, sive actor in mora fuerit,sive non: parte actoris tunc demum , cum reus fuit in mora. I. 8. . D. h. In mora autem esse non videtur, qui vi majore detentus non venit in locum destinatum ι. Is . . a. D. de Verb. Oblisi vel, li actor ipse non ve
Daturne hae actio etiam contra Mejussere taque datur in fidei utares , ut in xeos sed non ante conveniri debent, quam rei in locum constitutum venire potuerint inest enim hisce obligationibus ex sua natura dies. l. 2. f. s. S. h. junct. l. s. . . D. de Id juss. Nec augebitur eorum obligatio propter reorum moram. l. 8. i. . D. h. arg. l. 68. g. I. I.f. in , D. ia ejus Uerum, si fidei utares, vel se obligaverinuin omnem causam, vel in id, quod interest, etiam tene
At videtvrflatui . 88. D. de Verb. Obl. ejussori obesse moram rei pId, quod in . l. 88. respondetur, non pertinet ad obligptionem dejustbris augendam , sed perpetuandam adde l. 3. g. i. D. de MejussAnnon etiam ratione temporis hae actio est arbitraria 'Nusquam id relatum , imo contrarium suade l. c. 4. . de conflit pecun de ratio dictat, cum haec actio sit introducta ex necessitate , deficiente actione ex stipulatu. l. I. 2. D. h. cum autem tempus stipulationi
adjectum est , e iam elapso eo ex stipulatu actio dari potessi
265쪽
M PANDECTARUM uid,sipremi Osi acta alternariis duo uocuis uti, Roma aut Capua slυam Etsi in alternativis electio sit promittatis. I. ro. s.f. D. dejur dot l. s. g. 8 de Verb. Oblig. tamen, ne dein hi toti daretur potestas perpetuo eludendi creditorem, data est hoc casu electio creditori l. 2. . . D. b. Quod etiam receptum est in alternativa stipulatione rerum de locorum . . . . ita tamen , ut reus ante petitionem solvere possit quo loco velit. d. s. s. ta ijd,sis risit soluta, totestne Interesse loci arbitra ria tione alibi peti Vix fieriid poterit nisi aliter convenerit. 4 . D.
Tit. s. De constituta pecunia. I 8. Lib. . Cod. uid est constitutum
Conventio , qua quis nudo pacto promittit se sol eurum quod ipse, vel alius,debet contractu, vel ex de licio. α re introductum est constitutum, cum D sicere
Magnum est inter haec duo discrimen cum fideiussor tantum ad alienam obligationem accedat. pr. IV δε ejusvi obligetur non aliter, quam mediante itipulationes Conititutum vero interponatur,ac de suo,
vel alieno debito, donudo pacto fieri possit a. I. g. . s. 7. D. b dis iapussunt constituere Omnes, qui alias recte obligantur sive masculi, sive
taminari: Hae autem non constituunt alienum, sed tantum suum. l. I. g. I. te quibus rebus D eonstitutum Licet pecuniae tantum fiat mentio non tamen ad pecuniam numeratam, vel quantitatem tantum, sed ad omnes res pertinet. l. 2. I. I. . b. arg. l. pecunia. D. da
Verb. Signifctuomodo fit onstitutum semper praelaoponi debet debitum ve naturale tantum, sive naturale dc civile. l. I. g. 6. O . D. h. sive contractum pure, sive in diem, sive sub conditione. i. a. c. ha
266쪽
PARs TERTIA. 24 c. h. non vero civile tantum . . . . I. D. h. nec opus est at certa quantitas exprimatur. l. I . S. h. modo ad eam relatio fiat. l. 2o. i. deposit. Potest praeterea fieri, vel inter absentes per nuntium , aut literas vel inter praesentes, quibuscunque verbis. d. l. i . f. Potest&aliud pro alio constitui. D. l. I. g. s.
αuid, si sine die qumconstituerit se soluturum
quod sub conditione debebatur Constituens demum existente conditione tenetur, eaoue deficiente, utraque actio deperit. l. I9. pr. D. h. Sed in eum, qui sub conditione constituit,quod pure debetur, actio utilis parata est. d. l. I9. . I. Siplures constituerint, o hae actione conveniantur, habentne beneficium division. Ipso quidem jure adversus singulos dabitur actio insolidum. l. s. D. h. Sed per epistolam Divi Hadriam ipsis succurrendum. l. 3. C. h. Pariter Sc ei, qui pro alio constituit, accommodatur jus ordinis. Nov. A.
Potestne ereditor inestin cogi , ut ante diem ex co stitui reeipiat debitum . Id negant nonnulli per ci8. D. b. Sed cum regulariter sit receptum, ante diem solvi posse l. 38. g. inter . 3. . quoties. l. I 37. . eum ita D de Uerb. Obligo ι. o. v. des lut nihil novi in hac conventione statuendum est nisi specialis aliqua ratio Iudicem moverit.
Tit. 6. Commodati vel contra. 23. Lib. l. Cod.
. 'uid est commodatum Est contractus re initus, quo usus rei certus gratuit 'conceditur. f. s. Inst quib. Od. re contrah. Obl. Quia ratuitus est usus, separatur a locatione quia certus. Ait inguitur a precario, quod semper revocari potest. l. L.
βuipossunt Ommodare Non tantum rerum domini, sed Tures,, praedouea. . s. D. h. Non autem immediate ex sua impro-'I. 4 bitatu
267쪽
8 PANDECTA Ru Mbitate actionem fur consequitur, sed ex negotio es ἱ-
Mobilibus desimmobilibus d. I. g. I. D. h. propriis ci alienis l. s. D. h. Imoin pecunia , si dicis gratia commodetur l. 4. D. h. non tamen iis quae usu pet eunt l. 3. q. s. h. quia in his est vel quasi uultu ius,
ctua actio oritur ex hoe contractu Vel directa , quae datur commodanti adversus commodatarium ejusque haeredem , ut finito usu res integra non deteriorata restituatur l. I. g. I. D. h. aut rede teriorata, id quod interest. Vel contraria , quae datur commodatario adversus commodantem vel eius haeredem . si re commodata uti sit prohibitus. l. r7. g. Go 3 vel damnum ex re vitiosa scienter commodata senserit. l. I 8. g. Iren . . pen. Dcia vel sumptus malores fecerit modici enim cum usu rei solent compensari. tuam culpam praestare debet commodatar asi in gratiam commodantis contractus sit initus ut, si sponsae vel uxori quis , quo honestius ad se deduceretur , quid commodaverit, tantum dolus praestabitur: si utriusque causa i veluti, si communem amicum ad coenam invitaverint, tinus alteri, qui curam suscepit quid commodaverit, culpa levisci si in commoda-tati solius, ut plerumque heri solet, etiam levissima. l. s. g. x vers commodatum Io. l. I 8.
αuid est prastare eulpam vel dolam pNihil aliud quam resarcire damnum ex culpa vel dolo ortum.
De culpa dolo, cla casu fortuito. Guid est culpa
In genere accepta, nihil aliud quam omissio diligen tiae in alienis rebus praestandae vel commisso ejus, quo damnum alter sentit. Eaque fit vel ex proposito, α dicitur culpa malitiae vel versutiae, sive dolus malus ἰde quo actum supra vel fit sine proposito per neglissentianti
268쪽
momodo hae distinguitur Prout homines sua agunt etiam haec recipit gradus Vti enim aliquissurine sunt negligentes , aliqui aitectate curiosi. l. 6. .aejur Ofact. in aliqui mediocriter res suas curant , secundum communem hominum morem ita culpa , est vel lata, vel levi Isima. vel levis.
omissio diligentiae quam omnes homines rebus suis adhibent, cum quis non facit vel intelligit, quod omnes faciunt, vel intelligunt l. 223. D. de Herb. Sig. vel id facit, quod nemo facit. Haec comparatur dolo imo dolus dicitur. l. r. f. i. v. si mens DC.mod. l. 226. D. de Verb. Sign. c. cum agitur de damno resarciendo, non Fero de poena infamiae, vel corpo trali, aut capitali, 'Im desinitur .nisii diligentia suis rebus adhibenda. l. 32. D. depos Male id applicatur ex . . quia ibi agitur de homi ne socorde. Negligens enim videtur quasi esse indoialo, si minorem alienis quam suis adhibeat curam. Id que volunt haec verba Nam si quo non sit diligens ad quod hominum natura desiderat , hoc est, sit summe negligens.ctua est culpa levissima pomisso diligentiae, quam exactissime diligentes rebus suis adhibere sunt soliti. Haec etiam Cepe exprimitur emphatice per cultodiam diligentiam . custodiara
plenam, exactam. l. s. g. 2. l. 1 8. D. hic. l. 2. f. D. I. 3.D. de peric ct commod rei vend.
omissio diligentiae , quam homines medioctitet diligentes suis rebus adhibent. Annon praestaret culpam de 3re, non fecundum communem hominum diligentiam, sed gulorum
Id legibus reprobatum est i quia, quod commuisitae fit, spectari latet. . . D. de legib. Verum, sim
269쪽
2so PANDECTAR Mgulariter in societate , propter electionem dc repraesentationen matuam personarum in otiacio gerendo, culpa
levis dicitur , cum quis omisit diligentiam . quam suis adhibere solet inst. de societ. cum invenitur nomen culpa . diligentia , custodiae, periculi, ο de quo gradu id accipiendum est Et si culpae nomen, simplicitet positum, regulariter
denotet culpam levem: tamen convenientias et t. accipi
nomen culpae secundum gradum , quem subjecta mate-tia desiderat idemque de caeteris est judicium.
uid est casus fortuitus Qui praevideri , vel praevisus impediri nequit. . u.
diua regula sunt observanda circa praestationem doli. culpa vel casus pCirca dolum , quod is praestari debeat in omnibus
contractibus, α non valeat conventio me futurus praestetur l. 2 3. D. de si jur praeteiitus vero remittito lit Circa culpam , quod in contractibus omnibus prae-slati debeat culpa lata. In iis , qui dantis solum caula sunt tantum lata in iis , qui accipientis tantum causatiunt i culpa levissima rac in illis qui utriusque gratia ineuntur latavi levis. t. s. g. 2. D. h. unde in emptione, locatione , latari levis in deposito data tantum in commodato, etiam levissima. Circa casum fortuitum, qhod is a nemine praestetur l. 6. C. de pignerat act d ι. 23. de Reg. Iur. LAnnon receditur ab hisce regulo Receditur aliquando ex natura contractus. Ita inprecario lata culpa tantum pr.ellatur quia semper potes hi peti. l. I. janet. l. 8 D. de Precar. Ita in mandato levissima praestatur licet manuantis causanat. l. πι- c. manu quia in onacio seu facto negotioso versatur. Aliquando ex facto contrahentium simul uti, si honorarium, cum contrastus id non desiderat, sit praelii tu .. a g. l. r. D. denos vel, si aliter convenerit. Possunt enim hae de culpa 4brtuito casu obligationum cause pactionibus imi nutari. d. l. 2 3. D. de reg.jur. I. r. c. commod. l. i. g. s. i. depos. Aliquando propter Da-xatam rei ita major diliscituita custodia pecuniae des milium.
270쪽
Ρ A. et τsimilium rerum requiritur . . pen. Inst. de locat. l. 2 s. 7. D. locat.junct. l. 3. . I. D. naut caup. Aliquando ex facto eorum , qui res alienas detinent, ut, si sese Obtulerint, partemve adversam induxerint arg. d. l. I. g. m. junct. d. l. 32. . depos vel si peritiam vel artem aliquam professi sint arg. d. l. 2s . . . I. D. locat. Iunct. d. l. 3. f. I. D. ri aut caup. vel si in mora aut culpa fuerint.
Si de casu fremio praestando convenerit debetne etiam praestari institu pFam est quaestio. Siquidem enim in genere omnis sit receptus , videtur etiam de insolito esse cogitatum.
Ieri. 32. . manu. l. 78. . frumenta . . de con Ir emt. l. s. g. 2. l. IS. . I. 2. D. locat. l. I. C. comm . .
s. s pe. D. Vos Nec opus est enumerari singulas species casuum, quia nusquam id requiritur. Sin autem simpliciter quis casum in se receperit, non praesumuu . tur contrahentes egisse de insolito.
α uid, si mora vel culpa pracuserit casium Praestati debet, nisi eo modo apud domi nulla res per iii siet. Hoc enim casu domino periculum imputari opor . ter. l. I . . II. D. quod et eaus. l. si is qui Stichum 36. D. deju dor. t. q. . I. i. depos
Tit . . De actione pigneralitia. it. r. q. Lib. . Cod.
ctua actiones oriuntur ex contractu planoris Sunt vel reales vel personales Reales, Serviana vel quasi i quae etiam hypothecariae dicuntur personales immediate ex contradiu daturque insuper interdictum Salvianum. diuomodo distinguunturpersonales Sunt vel directae vel contrari pignerathiae.
dii e est directateneralitia actio'
Est, quae datur debitori sive domino pignoris, iusique haeredibus, adversus creditorem vel ejus haeredem. cum satisfactum eli creditori, ut rem pignoratam non deterioratam rellicuat. uanio