장음표시 사용
31쪽
202. Cordis motus ab animi asseetibus magnopere turbatur, vel etiam subito sumaminatur. Hi in gluten muDeulosum nil possunt.
3. Quae motus voluntarios et sensus in viventi animali compescunt, cordis corpore avulsa motus inhibent, e. g. opium. . Latissime patet inter cor et reliquum corpus sympathia, quae nil potest, nisi per nervos. Stimulo stomachum excitante, continuo vividior fit cordis in sanguinem impulsus; a corde contacto syncope; solutione opii per Venam cavam, cordi ranae immissa, motus omnes voluntarii inter octo minuta periere. Ne opium in musculos proxime agat, vetabat resecta uorta, Huic vero minime tribuenda est subitanea mors, cum notissimum est, id genus animalia cordis evulsioni aliquot horas supervivere S. Plurimae causarum quae syncopen inducunt, in vim nervosam primario agunt. Hujuscemodi sunt, quae cerebrum debita sanguinis quantitate privant; haemorrhagia vel modica, si situs sit erectus; aquarum hydropicarum subitanea effusio. ado, Quae vi nervosas', modo Prorsus ignoto, ossiciunt; aura electrica; dolor subito remissias; nauseosa ; graveolentia; fomes febrium contagiosus.
32쪽
Perspecto nunc cordis motum, aeque ac motUS luntarios vi nervea pendere; restat ut inquiramus, quomodo haec vis in actionem cietur; anne per causas mechanicas, vel ex imperio animi sentientis Z Invitus in arenam periculosam descendo, et facile dabo, mentem humanam saepissime ad causas Ultimas confugere, ob id, solummodo, ut velum ignorantiae suae praetendat rCum autem video quam misere hallucinati sunt, qui fibrae moventis Phaenomena ad legeS mechanicas revocare aggressi sunt, cumque iterum considero, motus animales, data causa physica, saepissime, ratione ad causam, ut dicitur finalem, variari, vix temperare possum, quin cum Viris clarissimis sentiam, quod mirandam corporis viventis machinam Spiritus intus alat, totamque infusa per artus, Mens agitet molem.' Si nunc quaeratur, quare cor, a motu rapidissimo, ne
vel per momentum serians, nunquam defatigetur ρ Aliquid forsan potest ejus fabrica, analogia musculorum linguae ;causa vero Praecipue petenda videtur ex eo, quod citra Volentiam peragitur motus ; eadem nempe lex in mentis actione valet. Cum enim, per somnum, vel a cogitatione ferianti, ideae citra voluntatem menti obversantur, vix ullam
33쪽
tiliam patitur defatigationem. Attamen, cum, contemplationi intenta, haeret obtutu defixa in uno, cito vires deficiunt.
AD vim cordis, arte geometrica, determinandam, plurimi animos appulere; irrita autem Plerumque opera, quo in xum utpote ratiocinia principiis innisa sunt, ab oeconomia animali prorsus abhorrentibus '. Hujuscemodi autem vi tio prorsus carere videntur calculi Keilii et Halesii. Eos breviter adtingere liceat. Si quantitas sanguinis, quavis systole a sinistro ventriculo expulsa, dividatur per aream aortae, ha hetur cylindrus, cujus altitudo est spatium tempore systoles a sanguine percursum. Hoc spatium ductum in numerum pulsuum, dato tempore, dat totum sp*tium
' Borellii aliorumque calculi primo intuitu rejiciendi sunt; si enim agat cor vi x8O,oOo ib. necesse est, ut renisii sanguinis incitatum Secl. 4. prop. Io. claustra thoracis perrumpῖt.
34쪽
tium hoc tempore percursum. Cum autem tempus systoles se pars est tantummodo totius pulsus, factum triplo est augendum, si desideretur spatium per id tempus descriptum, ea velocitate, qua eorde sanguis exit. Hoc aequabitur 136 ped. in minuto Primo. Ita habetur san
guinis velocitas, cum, cursu suo, resistitur a massa an . te dedente. Si haec resistentia amoveatur, augebi tur velocitas sanguinis, qua autem ratione, modo sequente elicitur. In animali illaeso, quantit tes sanguinis per arteriam, venamque sociam, dato tempore, transeuntes, aequales sunt. Aliter fieret accumulatio ad infinitum crescens, vel in corpore vel in corde. Si igitur transverse secetur vena, qUantitas effusa, dato tempore, eandem habebit rationem ad quantitatem, eodem tempore, comite arteria, similiter secta, essiuentem, quam habet velocitari
sanguinis in illaesa arteria ad velocitatem qua flueret omni impedimento remoto. RRtio invenitur 3 : 7ἶ; longi' do igitur praedicta augenda est AEd pedes 39o. Hoc modo comparata sanguinis velocitate, Vis qua corde exit per theorema Newtonianum elicitur, Requatque, secundum
' Se. vis tota qua fluidum foramine quocunque exit, aequatur Ponderi prismatis fluidi, cujus basis est area foraminis, altitudo vero duis pia illius altitudinis, qua cadens fluidum velocitatem qua essivit ad quireretu
35쪽
Simplicissimam exquisivit Halesius viam, qua vis cordis
aestimaretur. Tubum carotidi arteriae transverse sectae plurimorum animalium, homine, et grandiorum et mino-E Tum,
quireret. Quoniam autem a plerisque recentioribus reiicitur Newtoni demonstratio, utpote quae principiis innititur, experimento nullo modo confirmatis, haud importunum videtur subjungere aliam, qua in praelectionibus suis utitur Ioannes Robison, Ρh. nat. in Ac. Ed. P. vir, qui praeter clarissima inventa, quibus vim electricam atque magneticam ad principia physica Primus revocavit, nullam non partem scientiae suae novis detectis auxit. Fiat foramen, v. g. circulare invasis pariete, a superficie fluidi contenti I s pedes verticaliter distans;
experimento patet, omnibus rite comparatis, aquam per foramen e fluere velocitate ei communicata ex casu per eandem altitudinem e
Hoc est, velocitate 3 a Ped. in minuto secundo. Hoc igitur tempore emuel cylindrus aquae, cujus basis est foramen, longitudo vero 3 a ped.
idque ea velocitate, qua in minuto secundo percurruntur ped. 32. ΡΟ-namus nunc, talem cylindrum eonglaciare, atque per altitudinem Isiped. cadere. Constat, casum huncce, tempore minuti secundi peragi, et ad finem casus, velocitatem adquiri qua percurruntur a a ped. inminuto secundo. Eadem igitur motus quantitas fluido communicatur vi expulsionis, quae communieatur, eodem tempore, gravitate cylindri, mensurae
praedictae. Cum autem, qualiscunque demum sit machina, fluidum expellens, semper inveniri potest in vase altitudo, quae Velocitati, qua fluidum ex illa effuit, competit, patet generalissimam esse demonstrationem.
36쪽
rum, infixit. Altitudines notavit, quibus sanguis in eo attingebat. Media sumpta, eam in hominum ad 7, 3 perdes aestimabat. Haec ducta in superficiem ventriculi si nistri, dabat ib so,s ; sive, pondus columnae sanguinis quam sustinebat ventriculus finister, uti ex hydrostaticis
In Keilii calculo, quaedam forsan emendari possunt. Et, imo, positis ipsius principiis, nimis parvam statuere videtur rationem quam habet velocitas, qua libere a corde flueret sanguis, ad eam qua fluit, systemate arterioso distento. Arteriam enim iliacam resecuit, ubi Verisimile est, multo minorem esse velocitatem quam in a ortae principio. Similem ob causam, nimis magna habetur venosii sanguinis velocitas, quae adhuc nimia erit, ob luctamina vexati animalis, cui magis acceleratur motus venosi sanguinis, quam arteriosi. Accuratius forsan elici potesst ratio ex experi mento Halesii. Infixit ille tubum venae internae jugularie quae, et deinceps , carotidi arteriae. Ex hac asceridebat sanguis circiter 9 ped. ex illa, I. Momenta ejus igitur in utroque erint in hac ratione ; et velocitas liberi essi uxus ex arteria, ipso cordis systioles tempore, ad velocitatem in vena ' in ratione subduplicata. Nam ponamus, diversis hisce momentis, sanguinem libere emuere e Pa
rietes In animale illaeso, vix resistitur sanguinis motui in vena jugulari.
37쪽
r e te vasis per foramina aequalia et similia: Erint velocitates in ratione subduplicata distantiarum a superficie fluidi; hoc est, per PrOP. Pag. 33. momento rum ipsorum, scit . ut 3: I; quae ratio est ad ΚH-lianam ut 3:6 . Augendum est igitur spatium ad pedes 468, in min. prim. haec dat ped. 7,8 in minut. secundo, quo tempore corpus libere cadens Percurreret Pedes 3a, a post casum ped. I 6,I. Cum igitur spatia sint in ratione velocitatum duplicata, erit IC36,84 : 6O,8 :: 16, i : O,9 . Hoc spatium duplicatum tuto ad pedes et aestimari potest, cum sanguis Venosus jam detractus vires arteriarum minuisse necesse est, eademque ac in calculo primo aliquatenus tenent, p. 3 .) Poll. igitur 24 κ o, l87, aream sc. aortae, dant cylindrum, qui, si sit sanguineus, aequi polleret 5 vj, I. LIoc Pondus Vimmensurat qua sanguis corde exit. Eandem esse vian cordis ipsius Keillius statuit. Sed facile ex hydrostaticis patet, Pressuram quam sustinet interna cordis superficies a fluido, tali vi exeunte, aequari ponderi solidi sanguinei ex altitudine casus, s c. ped. I. in internam ventriculi superficiem poli. qiiad. II. ' ducta: . Mensura igitur totius viscordis
: Ex mensura Hales i. l Supponamus enim cor situm esse apice sursum spectante, a Sique verticaliter
38쪽
cordis erit ib. i. q. p. quae est ad vim in calculo HaIesii ut I : 7, 3'Hicce autem calculus principiis innititur nullo modo inter se convenientibus. In prima enim parte ponitur sy
stolen esse totius pulsus, hinc sequitur Prop. 3.) veloci
talem arterio si sanguinis, non obstante sanguinis massu, ipso tempore cordis systoles, majorem esse quam venosi, contra quod in sequente calculi parte assumitur ; cum vero tempus sγstoles dissicillimum sit observa tu, cumque etiam hoc comperto, nequit ad amussim definiri ratio quam ha bet velocitas in a orta ad Velocitatem qua atrium sanguis: intrat, patet, calculum hujuscemodi nequaquam iussicere ad exploratam rei notitiam. Quod ad calculum Halesii attinet, probabile est eum indicare
Verticaliter posita, atque aortam ita esse inflexam, ut huic parallela ascendat ; impleatur cor sanguine, fiatque systole. Sanguis exibit velocitate comparata per casum liberum Ped. Ο,94, seu potius ped. I. COE- stat igitur, sanguinem ad hanc in aorta altitudinem ascensurum esse. Pars igitur ventriculi, lumini aortae aequalis, eique obposita, pressu- ram sustinebit aequalem ponderi columnae, cujus basis est: aortae lumen, altitudo vero ea jam dicta. Haec pressura in sanguinem, indeque quaquaversus, aequalibus ventriculi superficiebus propagatur.' In ambobus calculis, vis nimis magna habetur ob internam superficiem ventriculi, ad finem systoles imminutam, qua autem ratione, Non patet. Poll. sang. cubic.-267, 7 gr. Hales haem,l Prop. I. N. a.
39쪽
indicare pressuram majorem, ea quam sustinet cor, quum lege naturali contrahitur ; tubo enim in arteria infixo, columna sanguinia exitus nescia, cor praegravat, et
systolen perfectam impedit. Itaque continuus fit canalis
arteriam inter Venasque cor adeuntes.
Hinc, cum ascendit sanguis, eleVatur non tam vi cordis ipsius, quam arteriarum, et Venarum, sanguinem e Pulmonibus valida expiratione compressis reducentium, quibus
iterum largissimae feruntur suppetiae a partibus remotissimis, musculis, contractione sua abnormi, sanguinem iudextras cordis caveas coadunantibus .
Ita rem se habere, suadent quae in experimentis ipsis accidere. Post singulum enim cordis systolen, sanguis a. Vel 3. pollices tantum asceridebat; attamen cum luctabo
tur ' Quae hic observantur, quibusdam forsan nimis alte repetita videbuntur ; at, comperta velocitate qua sanguis in vasa horizontalia libere irrueret, ad initium temporis quo ab altitudine 3. ad eam 4. pe dum, friales haemas. ex. a.d elevabatur in tubo verticali, atque ratione habita imminutionis velocitatis in systemate sangui sero, calculo inito inveni, quantitatem sanguinis, isto tempore, istis vasis insulam, nari rem esse solidis ipsius ventriculi contentis; ea, igitur, a corde λlo sup peditari non potuit. In tali calculo, multa esse admodum incerta neces hest ; attamen, si a quopiam instauraretur periculum, operae esset pretium inquirere, num ipso tempore ascensus sanguinis valida agitaretur cor contractione.
40쪽
tur animal, statim elevabatur ad pedem et ultra, idque quanquam sanguis fere in totum disperditus erat. Patent eadem ex dissectione equae, Haemast. exp. I.) in qua Venae cavae sanguine turgebant, dum reliquum corpus fere exangue fuit. In ventriculo autem sinistro inventa
est yi sanguinis, contra quod fit, cum animal naturali
fato functus est. Cum autem in utroque calculo i , multa elementa adhuc incerta sunt, transeamus ad phaenomena cordis vulgatiora, si qua, ex eis, rudi quanquam conjectura, vim ejus aestimare possumus. Quidam, perpensis causis quae fanguinis motui adversantur, immensam esse vim cordis statuere. Inter has, minimae ambiguae sunt sanguinis natura coagulabilis, frictio quam subit in ramulis arteriolorum pene infinitis, quorum diametrorum summa, diametrum trunci sui sem-Per excedunt; anastomosses angulique vasorum, et flexiones variae ; massa denique humorum circulantium quae ib. SO. utcunque exaequat. Hujuscemodi autem argumenta nimis probant; nulla etenim analogia concipere Postumus,
vim ita prodigiosam in musculo tam parvo sitam esse. Omissis autem talibus ratiociniis, ad naturam ipsam provocemus. Quaestio in hoc vertitur, anne sententia vera est, cor per se massam circulantem promoveret Hoc si comprobent