장음표시 사용
31쪽
catur de temperi absolute considerata Sanitas igitur non est species infima,sed genus, Carterum pecies hasce, ut temperiem, i ν - reliquas mox explicabimus, quam primum prati ilia fuerint nonnulla de latitudine iradibus sanitatis. Non omnes homines aeque anilunt, nec omnium eadem est temperies, eadem ιδ συν- σία, eadem conformatio. Hic ita tem peratus est, hic aliter, quamquam uterque sanus Sanitas agitur quae medium est morborum utrimque reductum, velutjuxta Poetam: Vistineu medium vitiorum utrimque reductum Sanitas
inquam aut hoc ipsum mediu duplicito con iderari potest. Primo ut consistit in itidi, is bi- quasi in puncto. Secundo ut amplitudinem latitudinemis varios gradus habet, atque ut nonnihil recedit ab indivisibili hac, absoluta ζ, nemo nas dum ustitia vel summa est' exactimina, vel que nonnihil a summo hoc rigore deflectit, justitia tamen Sanitas insecti
solutimina consistit in inculpabili
perrectillima integritate omnium actionum. Ab hac aliquantulum recedi potest, ita ut maneant
actiones quidem integrae nullam manifestam mx , lux tamen solutum illam perfectionem non attingant. Quod si totius sanitatis limites Jatitudinem Uresse sue-
sis 'ςςiJ0β greditur Suntina illa 'persectictima sanitas a nemine mortalium
32쪽
povidetur,tamen la Medicis ' nobis optii a ratione constituitur quasi regula quaedam Lesbia aut statua Polycreti ad quam explorare kexaminare convenit totam sanitatum seriem, quas in animalibus reperimus. Ab ea regulas es-bi alii longius, alii propius absunt, habentque valetudinem vel meliorem vel deteriorem illa vero censetur omnium optima, quae quam pro pinquimine in hanc regulam ierfectionem accedit;neque absq; causa factum est quod normam hujusmodi modi sibi praefiniverant Philosophi, Mamplam hanc constituerint sanitatis latitudinem. Enimvero si nemo sanus dicendus csset, nisi qui possideret persectissimam absolutiminam sanitatem, jam nullus esset in mundo homo sanus, imo ne brutum quidem,nemo enim est, qui illa donatus sit: quo pacto, quomodo sanitas esset affectio animalis, deque illo demonstrari possetλqua ratione Medicus sibi illam posset praefixam habere,aut quomodo natura excusari posset, quae nullum produxerit animal sanum Itaque ne homo: animalia caetera perfecte viverent in αε παθεια cum continuis morbis conflictaretur, consultumi visum fuit Medicorum puerisin philosophis tam latis pomoeriis sanitatem includere,e quibus quam primum recessum aut exitum est,jam aegritudo aut morbus locum habere incipit.Vt breviteri succincte dicam, animal sanum est, quamdiu actiones absque impedimento exequitur, aegrotum est, cum aliqua in illo est actionum laesio.
33쪽
ΕΤ MEDIC. LIV. CAP. IV. His Temperies. Ristoteles lib. t. de Anima c. a. disputa 'ςx V illo. qui animum credid
runt esse Mis seu harmoniam, seu temperiem nam erant inter priscos, qui sic statuebant has absurditates, quamquam ad vivum resecaverit Phlosophus, Galenus tamen quasi postliminio revocare conatus est, una cum Paucis compliciabus quamquam passim hic fateatur, nescire se quid anima sit, tamen eo tandem devenit,ut crederet animam nihil aliud esse quam temperiem, temperiem esse sormam substantialem uiu que partis Per temperiem os esse os, nervum per te unam partem es&tialiter distinguit ab altera. Ceterum nos edocti inclitis scimus nullum a videns esse posse formam substanti, stimus missubstantialibus nihil esse contrarium, quia
formae hae sunt sebstantiae, substatii nihil e
trarium, scimus formas substantiales non esse terminatorias, hodo exire e subjecto, modo illud uerum accedere manente tamen eodem in-d duo, quin porro insuper scimus temperiera
lcilicet intemperiem, temperiem deni ue intem
34쪽
ceffario concludi temperiem non esse serinam substantialem. Sunt alii, qui aliquando propius scopum feriunt nimirum, quia temperamentum per mixtionem e qualitatibus primis nascitur: nonnulli existimant temperamentum esse ipsam mixtionem, alii esse ipsas qualitates primas: Reminiscuntur alii si proportionem per quam miscentur qualitatesci alii denique esse novam quintam qualitatem seu dispositionem genitam per mixtionem ex qualitatibus primis certa proportione concurrentibus. Qita postrema sententiai nobis arridet,d veritati est admodum conformis. Primo tempories no est mixtio,quia mutati ic terminus mutationis non sunt idem, temperies est terminus mixtionis, mixtio est via ixe ad temperiem. Secundo nec temperies est una e primis qualitatibus, quia est omnium qualitatum mixtarum, alteratarum concui sus, qui ctiam quid in una hac qualitate fuerit tem p rarari latum ante mixtionem , dicitur quidem temperamentum, aliud calidum, aliud frigidum, sed tamen aliud est calor, aliud cst calidum Statua ex aere aerea dici potest, non tamen est aes Aristoteles lib. . Metaphys.c. 12.scriptitat syllabam ba, nec si ei, nec a Jam vero ita se habent qualitates primae ad temperamentum, velut lit. B&A. ad syllabam a. Igitur ut nec ba, nec est b, nec A. Ita etiam temperamentum non est calor nec frigus,aut unac terarum qualitatum a
Tertio temperamentum non etiam est aut
35쪽
proportio aut harmonia aut concentus, quia to ta illorum essentia in Relatione consistit verum omni agendi virtute Relatio caret. At temperies est caussa bonarum actionum, quemadmodum supra docuimus, sanitatem posse ponim numero relatorum secundum dici, sientiam vero illius revera absolutam esse non minus Qua virtutis aut temperanti, Ad eundem modum
temperies quae est species sanitatis potest aliquo concepta referri ad relata secundum dici, dium essentia ejus absoluta est, certe aliud osti, Qxxio quae comitatur tem
periem. Velut in cythara aliud sua fides, aliudicini, aliud proportio norii dupla,tripla octu
pla aliud denique dispositio pro uitta
certa proportione concurrentibus: liaud aliter
aliud seM Qualitate primi, aliti l
harum Qualitatum duplii, tripla, aliud deni uetemperies quae gigni urere ualitatibus certamoportione mixtis Est autem temperamentum
nova Hii inta ualitas seu dispositi, talem et in sanitatem si di in o genita ex Qualitatibus primis certa analogia per mixtionsic
currenti cluae diui it sedes dissis altatibus primis,num illud est
Iectum adaequatum utilitatum primissi si ansunt elementis, temperies primo inest rebus animatis, aut sita vis tutis . . duri hie habet materia elementorum ad materia mix
36쪽
torum, itemque ut sorma clementorum ad formas mixtorum: Sic qualitates primae ad temperamentorum det mihi rationem aliquis diversitatis,certe ut ex materiebus elementorum commixtis nascitur materia carnis ex formis illorum sortua cuivis de anima jam non loquor, sed de sorma corpo icitatis nam etiam caro mortui bovis caro bubula est, ita etiam ex qualitatibus primis commixtis nascitur temperies. Jam materia terrae, quae & reliquorum elementorum specie disserta materia carnis, quemadmodum forma carnis specie differta formis elementorum, necessario igitur temperamentum quoque specie differt aqualitatibus primis. Si quaeris quomodo qualitates primae insint temperamento Respodet Fernelius inesse summis & perfectississimis gradibus. Respondet exadversim Avicen-n, si credendum verbis Fernelii plane destructasin absolutas esse. Neutra sententia cum veritate conspirat, non prima, quia si summis gradibus insunt, cur mihi non liceat vocare mixtum aliquod summe cadidum, aut summe frigidumpSi temperies nascitur mixtione, profecto non poterunt qualitates manere summae .Quia omnis mixtio supponit alterationes omnis alteratio conjuncta est cum actione vel passione, omnis actio enim cum alteratione Passio conjuncta est eum mutatione. Qualitates igitur cum miscentur,alterantur, mutantur, proinde non manent summe haut immutate: quales erant ante misetionem .Quid opus est verbis Contraria inter se
37쪽
ET MEDIC LIB. I. at alunt,ergo frigus agit in calorem, calor in
rrigus,alterumque ab altero aliquid torum patitur. Nec altera A vicennae sententia vera est quia vel sensus ipse in nobis deprehendit calorem frigus, humorem, siccitatem si elementa apta in nobis servantur, quidni serventur quoque eorum proprietates taterum sic ritu mentamur : Ubi datur actus secundus ibi necessario adest primus,ille enim sine hoc ne sint i quidem mente potest. At in nobis dantur ac secundi lcilicet operationes primarum qualitatum. Ex empli gratia, Calefactio. Ergo non sunt aboliti, si si 'Te d*ΠxVx Rctu Primi. E. G. Calor,
nolixa est sententia, temperamentum constare 'Qualitatibus nec plane destructis, nec itidem luminis qualitatibus, sed per mutuam actionem alteratis, refractis inductisque ad mediocritatem. Super hac re vide hanc rationem vel ar umentum Quicquid productum est per alterationem, id nec plane est corruptum, nec plane integrum aut non mutatum. Si enim corruptum
est, non est alteratum, siquidem aliud est corruptio, aliud alteratio. Et si est alteratum non est integrum. Sed Temperies producta est per alte- est permixtionem,uti mixtio est miscibilium alteratorum unio. CAP.
38쪽
De tempe nentorum disserentiis in Genere.
O Uemadmodum magnam consecimus latitudinem sanitatis, sic quoque temperamenti varias agnoscimus differentias: una est 1anitas omnium perfectiusima, una quoq; est tem- Deries omnibus absoluta numeris, in qua qualitatum omnium summa aequalitas mediocritas, ita ut nulla superet alteram Ab hac exquisita perfectione recedunt alia temperamenta, de vel calorem vel frigus vel aliam qualitatem hahent superantem. Non omnes mortales eadem
lege temperati sunt puer calidus, senex frigia
diis alia quoque viri, alia foeminae est temperies, alia leonis, alia vituli temperies, tamen quamdiu actiones adhuc illese in integra eduntur, tota temperamentorum latitudo consistit inter actionum integritatem quicunque etiam qualitatum excessus vel concursus simul ac actiones laeduntur jam non amplius temperies est sed distemperies. Tota haec temperamentorum latitudo cojuncta cum actionum integritate medicis dicitur temperies ad justitiam. Quema modum prior illa dicitur temperies ad pondus, quod aequali pondereri mensura concurrant cuqualitatibus primis, veluti justitia est neminem laedere, suum cuique tribuere, ita temperies ad justitiam non laedit sed promovet actiones, tri-
39쪽
tatem, ut pollit suis muneribus concreditis ideliter&legitime intercsse, nam, serpens aliquando est temperamenti frigidissimi, ico calidissimi,dicunturque temperata ad justitiam, si suas actiones cum decente agilitate dexteritate obeant. In universum autem noVem tem- Peramentorum genera consideranda veniunt, unum quale, quatuor simplicia, & totidem composilia. Composita aliis quoque dicuntur nominibus biliosum seu cholericum,sanguineum, Pituitosum seu phlegmaticum, Melancholicum. Biliosum esse calidum, siccu, ut bilis ipsi res- Pondet igni aestati. Sanguine iit te calidum Ec humidum, respondens aeri de Cri. Phlegma ticum frigidum de humidum, respondens aquae de hyemi Melancholicum rigidum Ac siccum terraei autumno. tuaeritur sana,initibus signis Ec indiciis unaquaeqtie temperies discerni cagnosci queat, id enim Onanino necessarium est,
Cum cognito temperament nunquam consservari queat persecte sanitas Medici nostri, solum tactum non tamen exclusi ratione seu mente)constituunt κυπρυον seu indicem omnium temperamentorum quoi l so si iam imperfectionem demonstrant &ruditatem produnt, nam quis illorum est, qui solius tacitis judicium secutus de temperamento hominis judicare assolet, tactus non percipit, nisi quae haerent insuperiacie corporis. Ad intima ni in pertingit nec de corde
40쪽
persecte judicat de extremo corpore, non id ab
aere aliisque rebus circumstantibus varie, i, modo calet modo friget. Sic argumentor: Quae sunt signa intemperiet, eadem erunt signa temperiei. Nam contrariorum consimilis est ratio. Atq; intemperies non dignoscitur solo tactu aut ratione ed multo pluribus indiciis. Ergo isse dem innotescit temperies. Caeterum hujusmodi indicia &-μ α a nobis constituuntur haec sequentia si iacius et Actiones corporis 3 Acthmum Consectaria 4 Qualitates secundae.
Artificiosa de his omnibus ratiocinatio . Haec paucis sunt interpretanda si Tactus vocabulum intelligimus non tantum blius hominii temperati quotusquisque enim talis est in hominum numero, sed etiam distemperati leviter. Homo temperatus dignoscit temperiem alterius non quidem positive, simile enim non agit in simile, ted privativo, cum deprehenditur absentia omnis excessus qualitatum. Homo distemperatus temperiem alterius judicat, dum longa experientia edoctus novit, quantum ipse recedat a persecta aequalitate. Sicque secum confert tem-
Peramentum, quod vel calidum vel frigidum invenit per doctam scilicet analogiam Tactus enim non tantum de calido frigido, humido, sicco judicat, sed etiam de duro molli de levi aspero, durum asperum ferme siccum est, molleri leve sere humidum Puellaru mollitiscula corpora arguunt temperamentum humidum.