Opusculum physiologum et medicum, librisque tribus distinctum; tractans ... primo corporis humani temperamenta, deinde ... sex res non-naturales, medicis ita dictas. Cui ... accessit ... tractatiuncula de literatorum tuenda et restituenda valetudine

발행: 1629년

분량: 163페이지

출처: archive.org

분류: 미분류

51쪽

E MEDIC LIB. I. 3;

les, ad procreationem liberorum inepti,imo nec coitum magnopere ambiunt, nec multum illo assiciuntur Ratio est quia semen nimio perfusum humoreri lubricitate quea, nec consectari potest aut conjungi cum semine Demineo, nec pedem figere in utero quin prorsus elabatur. Eis nescit insuperpartes genitales carere pia 'u' calore ab humiditate ferme suffocatas e

sensus turbulenti, ignavi, motus corpo-

protundi, ingenium humile, viles abiegum non assurgens ad altiora aut famam 'Memoria promta quidem sed a reservat con cre lita. 3 corporis statura vasta, hereses procera humor enim facile sese associat membris adipisque subministrat locupletem materiam Venae corporis exiles, minus conspicuae

referme submerus, rarae nascuntur segetes, sic ni humido corpore rari fruticantur pili, oppres-

pili Gebent Excrementa totius corporis nori

mis capitis uberrima. Urina pallida b Io hic modicus admodum. 4. Color euri

cex est s)ab humectantibus facile laduntur, a C a rerum

52쪽

1is OPUS C. PHYSIOLOG.

rerum siccarum usu melius habent hae enim ad mediocritate quasi eos reducunt, illa a mediocritate longius abducunt. 6 vita anteacta ad humiditatem maxime inclinavit, victu fuerunt

usi mido, jusculis iis cibus, tam quieti

dediti, omniumq; curarum molestiarum v cui Haec omnia liber artificiosam ratiocinationem in unum fasciculum collegerimus , in enerimus hominem temperamento humido nugnI- tum, cui haec omnia exacte competunt.

Indicia temperamentis ci Si perest ultim temperies sicca, quae si cor

poris constitutionem intuearis omnium e-

spectinima est, si animi indolem Hotes,forte non reiicienda. Ejusmodi argumenta nota hujusmodi sunt 1yCutis deprehenditur squalida, scabra, inaequalis dura. plane membrana, quales esse solent pelles equorum strigolo'rum, quibus nulla adhibetur cura. a Appetitus potius humidi qua sicci, sitis continua, uxmodico potu juvatur, multo laeditur. Concoctio illaudabilis ob nimiam ariditatem, unde necet sum est, sanguinem confieri impurum minus bonum, minusque recte distribui in omne corpus. Hinc squalida illa macies. Ad Venerem ni homines inepti sunt, nec enim suppetit genitalis humor, quippe deficiente sanguine bono delicit quoque semen Pulsus tardus, durus,languidus, ad iram dissiculter commoventur, si qua tamen

53쪽

ET MEDIC LIB. L 3

accensa, postmodum aegre potest extingui. Hinc ignoratur invidia, sensuum mediocris est integritas, nisi pyramidem egerit siccitas, somnus tardus abest enim blandus vapor, vigiliae plurimae, incessus motusque corporis partium tardus, ob exsuccos aridosque nervos tendines ligamenta, vox tribulari exaspera: Talem enim reddere solet trachea nimium exasperatarii siccata. Difficulter hi homines memoriar aliquid inΠgunt,quae tamen semel exceperint, tenaciter admodum diutissime retinent. Quod sit me-Giocris affuerit calor,preter memoriam prudentia quoque excellunt uxta illud: Anima sicca sapientissima, in sicco habitat prudet h)Corporis statura nec magna nec aspectabilis, sed e succa, arida umbratilis, facies Hi pocratica in qua cutis contracta, tempora collapsa, nares acutae, oculi rotundiri quasi sepulti, labia pallicla,mentum prominulum,ungues adunci,pili rari,qui cito defluunt,excrementa paucissima. Hu-Jusmodi hominum exempla aliqua multa invenies lib. . spigram. Graec Eustippi. Et vi

Pallor in ore det macies in corpore toto, Ninquam inta acies, livent rubigine dentes,

ju ruit, nisi quem visi movere dolores, Ne ruitu omno, vigi intibtu excita curis, G uratos intabescitaue visuri: esu hominum carpitaue carpitur una

54쪽

ja OPUS C. PHYSIOLOG.

si Color totius corporis squalidus arridus, adest Quoque saepenumero scutor, cujusmodi

tibus salus illis, a siccantibus noxa danmum. 6,Vita ante acta sicca ouoque fuit.Vm nimis serventia, aromata,vigilia Gollicitudines.'ab res invidia, nimiaque rerum venerearum exe citatio omnia haec talia sunt, quae corpus em cerare, atque illi nimiam imprimere siccitatem consueverunt itaque per doctam rati cinationem colliginius hominem causmodi elle

siccae constitutionis. Hactenus excussimus argumenta temperamentorum, de compositas non

olura a nobis sunt expcctanda, illa enim ex si olicibus facile elici queunt. Nam homini tem, perie calidae lumidae conveniunt omnes notae temperamenti calidi humidi, ut consimitu est instituendum judicium de Geteris.

CAP. VII. Uuodnam temperamentum idoneum sit ad emcellentiam Ingenii est quomodo MNam

cholicis in ingeniosi.

M Antissae loco apponemus nonnullas controversias de temperamentis, quae j cunda sunt, non parum faciunt in rem pra sentem . Temperamentorum disserentias non solum aqualitatibus primis, sed & humoribus

dinominari am olim dictum est, Mesie angui-

55쪽

E MEDIC LIB. I. 3

iieum,phlegmaticum, biliosum, melancholicum. Nunc quaeritur quodnam ex his quam maxime

idoneum sit ad excelletiam ingenii Vulgare est Melancholicos ferme esse ingeniosos, sed cit lud a lectis quibusdam ingeniis, de ab ipso Aristotele argumentis haud levidensibus demon. stratum cit, sect. 3o probi. I. Ubi in exemplum adducit Herculem,Bellerophontem, Macem, aliosque toto coelo celeberrimos viros, qui cum heroica fortitudine aliisq; dotibus fuerunt clarissimi, omnes tamen etiam extitere Melancholici Hoc Aristotelis dogma constabilire, aliquanto plenius interpretari consilium est. Profitemur iccirco, omnes Melancholicae constituti ni homines ferme esse ingeniosi,s, quamquam multi sunt viceversa ingeniosi non Melancholici. Quid vocem ingeniosum esse, quid item M lancholicum , paucis accipite Melancholia in corporibus nostris duplex reperitur,una praeternaturalis,quae proprie atra bilis dicitur,prognatae bile aliisque humoribus nimis exustis, cui tanta est cedo virulentia, ut etiam instar aceti acerrimi terram fermentet, ebullire factiatet. Haec in nullo corpore naturaliter habente reperitur sicubi vero affuerit,horrenda producit symptomata, Lis, fatuitatem phrenitidem,

oblivionem,febrem quartanam, cancrum. Alt

ra Melancholia proprie dicta benigna est, quae nunquam non in corporibus nostris reperitur, aliquota pars Iaudabilis sanguinis lim ipsa est, quam nos intelligimus, quam causam constitui- mus

56쪽

OPUS C. PHYSIOLOG.

mus excellentis ingenii, itaque dum prolatemur Melancholicos esse ingeniosos,per Melancholicos intelligimus homines tali temperie praeditos, in qua Melancholia quidem superat es corporis siccitas in sicco enim sapientia,ut dietitat Pythagoras sed tamen aut levia quoque caloris vestigia sunt. Ingeniosum cum vero,qui promptorem conciperes pertinaciter ejusi contumulationi immorari ac subtilissime de eadem re iudicare valet. Nunc porro, quod Melancholici his dotibus instruet sint, illud ita domonstrari potest .Quibuscunque sunt spiritus motu agiles, stabilitate firmi, actiones vehementes,luce sple-didi, hi & facile res oblatas concipiunt, diu illis imiti antur subtiliter judicant,siquidem spiritus agiles seciunt ad promptitudinem intelligendi eorundem Spirituum nrmitudo stibilitas,ad pertinaciam cogitandi,eorundemque denique plendori subtilitas ad subtilitatem u- dicanai. At vero Melancholici hujusimodi Spi-xitibus abundant, quorum non est aliunde'generatio quam Melancholia blanda honexpers coloris Biliosorum spiritus sunt agiles rimis inconstantes Pituitoser animis tardi de stupidi. Sanguineorum non liabent illam constantiamo vehementjam Melancholici iccirco sunt ingeniosi Atquo illud est quod Aristoteles sect. go probur memoriar prodidit, antiquiores tu Philosophositum Poetas, tum heroas ingenii excellentia celebres maximam partem Melanis cholicos fuisse, Empedoclem, ocrqtem, Plato

nema

57쪽

ET MEDIC LIB. I. 4rnem, Homerum, Herculem Ajacem, Bellerophontem , aliosqtie quam plurimos Marsilius Ficinus praeter constitutionem corporis Melancholicam, etiam e caelo deducit causam ingenii universalem, scilicet Mercuriit Saturari influ-Xum,quo infans recens natus habilis redditur ad inqui litionem scientiae, constantiam in inquirendo Amercurio enim inquisitio 3 primus impetus ad artium pervestigationem, a Saturno vero constantia cindefessum, minime tediosum studium Praeter has causas non inepte hae etiam constitui possunt, quae maxime faciunt ad nobilitatem ingenii: primum visi indoles generosa jure haereditario accepta a parentibus, fortes creantur fortibus ionis. Si enim vitia Z morbi parentum transcendunt in sobolem,

quidni etiam ingenium c mentis vigor siqua sint filii heroum noxae, nec illi desinui se ingeniosi, quamquam ingenio abii tantur, atque illud vertunt ad inhonesta. Secundo, Regio quoque quam unus ii iisque incolit qui nascuntur desvivunt in aere subtili, salubri. puro, illis consimiles sin spiritus 3 ingenium consi nile aer crassus, crassa facit ingenia, qualibus olim Boetiam abundasse, vel hic crsiculus testatur de homine impuro&stupido:

Boeotum in crasso jurii res aere natam.

3 Cibus d potus seu victus ratio etiam vel

promovet vel impedit ingenii nobilitatem,quoties enim crassa assumuntur alimenta, cras inde C s gene

58쪽

4 OPUS C. PHYSIOLOG.

generantur humores, sanguis crassus Spiritus crassi aurbidi, quales autem Spiritus, tale ingenium. Sunt nonnullique: peculiari malitia nocent ingenio, ut lac, caseus, fabae, pisa, carnes fumo duratae. Non mirum est Italos mallos excellenti esse acumine ingenii, siquidem utu tu pinguissima victus ratione,ubi nos E contra Germani Boriariores ventrem explemus crassa& eculenta cere visia, fellis arefactis, bubula perfumata, halecibus salsis, larido rancido, quae sunt caetera stabilimenta ventris de genere

illo Quis speret ab his eduliis subtilitatem spirituum Inprimis tamen necessum est stupidos csse eos, qui nimis copiose sese onerant alimentis,nam ut Graecus habet versus: Venter erasus non gigni mentem teneram. Et recte Poeta: - Corpus onustrum Neaernis vitiis animum quoque pretravat una,

Atque a figit humiis vinae particulam aura Abstinentia a Venere dici non potest quam tum robur addat ingenio dc bonae menti, Virg:

Nulla magis animi vires induarias ac uuam veneremo caeci stimulos amertere amoris. Et vid ad virum litteris deditum: Nec Veneris ne tu vini capiaris amore. D. rhois

59쪽

D Thomas quaerens cur homines libidini rebus Venereis dediti penitus obbrutescant, seque ipsos spolient omni mentis acumine , causam hanc addit, quod sapientia cindoles admirabilis ingenii postulet animum abstractum Scs unctum a rebus corporeis. Hi vero homines pulli cupidinis nepotuli Veneris, mente plane defigantri immersam habeant rebus Orporeis, siquidem nihil que corporeum sensuale,'ria voluptates, illecebrae tactus. Potest 5 alia reddi naturalis ratio Ingenium non cit absque bonitates copia spirituum: quibus puri, lucidi copiosi sunt spiritus, his non defit ingenium. Spiritus vero e sanguine. At semini materiam praebet purissimus quisque inguis c optimus totius corporis. Ita qui descrebro Ac magna coisilia semen depellunt, hi una opera privatur laudabili optimo sanguine Desectum vero finguinis sequitur defectus spirituum, ingenii:

Et ut verbo dicam debilitas omnium corporis partium. Hinc videmus luxuriose illos juvenes vix evitare posse miseram maciem dc corporis phthisini Avicenna asserebat, satius esse ex corpore emittere quinquaginta libras sanguinis,quam unam seminis unciam. Et veteres Philosophi, Coitum vocant parvam pilepsiam, qua non tantum corpori compages destruatur,

sed Muis Zorobur omne ingenii. Eodemque sini Poctae Deoculum suum Cupidinem coccum finxere, quandoac corpori animo stuporem Sc perpetuas tenebras injicit.

60쪽

OPUS C. PHYSIOLOG.

1 Crebra cxercitatio ingens quoque adfert juvamen ad roborandast juvandas ingenii vires, quemadmodum quae , quae non moventur putrescunt, est ferrum si non exerceas, rubigo inficit. Ita ingenium mens nostra si crebro .indefessis studiis exerceatur, splendescit nitorem acquirit, nec quicquam est quodjudicium & memoriam tantopere rirmet, quam pertinax indefessa exercitatio rueram quo saepius manibus subegeris, eo promptius recipit imaginem. Ide de animo cingenio est judicandum. Ut hoc auctuarii loco adjungam. Si quaeris, qui fiat, quod qui litoris dediti sint homines ii, quamquam nonum Melancholici a primo ortu riant tamen successu temporis Respondebit Marsilius Ficinus, causam hanc esse quia crebra mentis agitatione consumitur humori calor cerebri, Spiritu, iubtilior sanguis corporis consumuntur, tum quoque Ventriculus destituitur a calorein spiritibus, δc denique fuliginosin vapores raro, ut par erat,eXcernuntur.

Hinc necessario corporis constitutionem fieri Melancholicam.

CAP. VIII. Rud animi more equantur tempera

mentum Corporis.

Hoc est consectarium quaestionis praece dentis. Si enim selicitas ab inopia invenit,

SEARCH

MENU NAVIGATION