장음표시 사용
381쪽
ρον D ραι λακά is, λεGον Ρ -χ , siquidem ipsarum rationes corporis
Harum porro facultatum quae quatuor numero sunt, calor & frigus, ut causae & essicientes 3 siccitas & humor, ut materia & patibiles esse censentur. materia autem ea est, quae primo cuncta recipit. est enim commune quoddam, quod rebus omnibus subjicitur,ut initium sit primum corpus, quod sensu potestate perci possit. secundo accidunt res contrariae, Verbi gratia, calor, frigus, humor & siccitas. sequuntur teri id ignis & aqua , terra&aer. Haec enim elementa vicissim
mutatur, res cotrariae non mutatur.
sis. J Corporum differentiae duae sunt, aliae primae, aliae ex primis ortae: primae quidem habentur calor & frigus, humor & siccitas. exprimis ortae sunt gravitas & levitas, raritas & densitas, laevor & asperitas. durities & mollities. tenuitas &crassitudo,acumen & obtusitas. Omnes autem enumerantur sexdecim,
calor & frigus , humor & siccitas, gravitas & levitas raritas & den- stas, laevor & asperitas, durities &mollitudo, tenuitas ct crassitudo,
IJ J Λογγι γ' ἀσώαατοι τυγχάνου 'ου J ita legitur in ocelli opusculo Romae descripto, & ad me Veronam transmisso. idem tamen Lovanti m- premum sic habet: γδ ασωματον τυγχάνουσι ' τουτων I priorem lectionem, ut quae melior & clarior sit, magis probo. si . J Aristoteles in hanc sententiam libro secundo de ortu & interitu :θ κb ' χον-υγμ, ταμ ν τῶ δὲ), 0 τῶ παΘητι λεγετ , id est, calor ct frigus, secetias ct humor, uis: qualitates qxia vim habent agendi , hae quoniam patiendi , nomen adeptae sunt. quem locum accurate admodum exposuit Joannes Grammaticus. hoc idem quod illic dixit Aristoteleri repetit libro quarto Meteor. si J Cicero in Academicis. qui Ocelli forte opi sculum viderat, hanc qualitatum divisionem sic distributam interpretatur : Lartim igitur qxalitai Am sunt aliae principes, aliae ex iis ortae. principes sunt Anins modi osmplices. ex his autem oria variae sunt, ct qaos multiformet.
382쪽
acumen & obtusit s. quas quidem omnes tactionis sensus cognoscit& judicat. ex quo sanὸ fit, ut pri-
mum illud corpus , in quo hae differentiae potestate resident, sensu tactus comprehendi possit. Ac calor quidem & siccitas, raritas & acumen propriae ipsius ignis sunt facultates: aquae vero friagus, humor, densitas & obtusitas: aeris mollitudo, levitas, laevor, aetenuitas: terrae autem durities, ap
peritas, gravitas, & crassitudo tri- lbutae sunt. 4Ex quatuor corporibus ignis ae
terra redundantiae & rerum com trariarum extremitates sunt. atque lut ignis quidem caloris , sic glacies t frigoris exuperantia est. Quod si glacies humoris & frigoris concre- tio, ignis pariter caloris & siccitatis habetur servor. Quapropter nequeo: ex glacie neque ex igne quidpiam
D Hunc locum sere totum ex Ocello sumpsit Aristoteles & in secundo de
Quin etiam in iis, quae putredinem nullam posse recipere existiman tVr, nasci animalia novimus, ut vermes in nive vetustiore, qui hirti sup pilis es rubidi. quoniam N ipsa nix vetustate rubescit. sed in nive me diae terrae candidi & grandiores inveniuntur, torpent omnes, & difficul
Idem statim de igne. In Cypro aerariis surnacibus, ubi chalcites lapis pluribus diebus crem tur , bestiolae in medio igne nascuntur pennatae, paulo muscis grandiQri bus maj0res, quae per ignem saliunt, atque ambulant. emoritur & hoc genus, 'clim ab igne dici otuni est. ed cum primo Meteor. libro dixerim philosorbum facile posse c. mic
383쪽
se ipso conciliari, eo quod aliter in extrariis, aliter in auscultatoriis libris suis idqtii solitus sit, idem nunc repetere supervacaneum arbitror. Verum illud velim consideret diligens lector: quanam moti ratione Plinius & Τheodorus Gaza illa Aristotelis verba ὀκ- ω λδ in nive mediae terrae converterint.
του αν τί πυρο ξηρου , το δε αν έ υδε π ψ υχρον τοῦ ων πύαέ- rae siccitas aquaphumore interimit Sm d ερμου , τὸ - τη γη του υδατι υγρος Iporteat. Similiter neque duo , quandoquidem media extremis opposita contrariaque sint. Atque ignis quidem calidus &siccus, aer calidus & humidus, aqua humida & frigida, terra se gida & sicca esse sentiuntur. Aerigitur & ignis calorem , frigus aqua & terra , terra & ignis siccitatem , humorem aqua & aer communem habent. quamvis unicuique propriae facultates, ut igni calor, terrae siccitas, humor aeri, &frigus aquae, tributae sint. quorum quidem substantiae permansionem a communibus, a propriis mutationem accipiunt. Hoc autem accidit , cum contrarium vincit & si perat contrarium. Quare cum aeris humor ignis siccitate, aquae frigus calore aeriS, ter-
uis se Ignis qυoque is terra extνema ct sinceri ima sunt, media se magis admissa aqua θ a dr, ct Atraqxe Atrisqtie contraria. aqua enim igni, aeri terra repaguant 2 adυerfantur: quippe quae ex contrariis qualitatibus concreta sint. Γ r. J Haec eadem fere omnia secundo de ortu & interitu repetit AristoteIes, ubi quonam modo aer sit humidior quam aqua, perspicue declaravit I annes Grammatic S.
384쪽
-ὶ ἀνάπιλιν το p. ἐν πω υμ- ac vicissim retro cum aquae humor et υχον τοῦ D τη γη ξηροῦ , το terrae siccitatem, astris calor aqua,
κυοινον ἀριφοτέροις συπίις humidus, quorum utrique commu-
ρ) θερ ,ον, et υρὰ γ nis existit calor , siccitas autem το) die 5 το υλο ο- ignis, humor aeris proprius pecu- τε ἶν το hi, τύ Onia liarisque est. quare cum humor ae-κρα σει τοῦ ἐν En αἴ, xi. igni. siccitatem exuperat , ignis
IJα ιν επει το f ἀὐ υ δε ρ Praeterea aqua cum sit humida -ο ο υγρος κω Sc frigida, aer humidus & calidus,oερ ος , κοινον άμφοτέροις -- iis ambobus communis est humor e I το υχον. ιδον 9 του-υ- aqua vero frigus, & aer calorem
et O , το τ b αέρο-, suas & proprias facultates habent.
υγρο V, κρινον ἀμῖο ρων rubri ' το itaque si aquae frigus aeris calori dominetur, ex aere in aquam es-
Terra quoque frigida siccaq; est, aqua frigida & humida, quarum v traque friSus communiter possidet,
385쪽
separatim vero terra siccitatem, humorem aqua sibi ipsis asciscunt: ex quo fit, ut cum terrae siccitas aquae humore valentior est , aqua in terram vertatur, muteturque. Contra vero, quae ὀ terra sursum ascendit mutatio, & quae per internecionem agitur, tunc accidit, cum totum superat totum, & ambae contrariae facultates interimuntur, nihilque quod illis elementis commune sit ,remanet. Nam cum ignis calidus & siccus existat, aqua frigida & humida ; si aquae humor ignis siccitatem & aquae frigus ignis calorem domet & comprimat, ex igne in aquam conversio fit. Iam vero terra frigida siccaque est, aer calidus & humidus. Quare
cum terrae frigus calorem aeris, α terrae siccitas humorem aeris vincit& superat, aer in terram mutatur& vertitur.
Cum vero humor adris, & ignis destruitur calor, ex utroque ignis orietur. Nam aeris calor, & ignis remanet siccitas. Atqui calidus &siccus ignis esse deprehenditur. At clim terrae frigus & aquae humor interit, ex ambabus gignitur terra. siquidem terrae siccitas , &aquae servatur frigus , quibus quidem facultatibus terra praedita est. Sed cum aeris & ignis pariter deletur calor, nullius elementi erit ortus. Nam aeris humor, & ignis relinquitur siccitas , quae quidem sa- cultates inter se contrariae & oppo
386쪽
Postremo, cum terrae & aquae juxta frigus destruitur, eodem modo nulla sequitur generatio, siquiadem terrae siccitas & humor aqua servantur incolumes. At humor& sicccitas facultates adverta inimicaeque sunt. Ac de ortu quidem primorum corporum, & quanam modo. & quibus subjectis e ficiatur rebus, satis ac breviter e
Lis. J Oeel Ius & Aristoteles de clementis ut vicissim mutentur , egerunt. ille
enim primlim duo posu)t mutationum genera , unum quod a terra ad ignem sursum ascendit, alterum quod deo sum agitur, ut cum aer ex igne, ex aere aqua, ex aqua terra oritur 3 quae quidem itiae generationes, seu murationes una tantum mutatio quae in orbem emciatur, ab Aristotele eL se dieitur, & ea quidem illorum elementorum, quae deinceps & loci ordine se consequuntur. Addit etiam tertium genus, quod sanὰ est, clim utriusque elementi contraria remanet facultas, cognata vero & similis tollitur : sed cum in ea mutatione nullum gignatur elementum, nihil ipsus AristoteIes meminit. Adjungit idem Ocellus aliam quandam mutationemoαλλαγltis, id est, per internecionem feri quamvis apud eundem etiam legatur ανα Μαγωγ quae quidem qua ratione eveniat, ipse declarat dicens eam essici, cum totum superat totum , di duae facultates sic intereunt, ut nulla illis corporibus servetur communis. Hos mutandi modos intellexit Aristoteles, quos tamen aliis verbis explicuit, cum mutationem elementorum in facilem, ac dissicilem, in velocem & tardam gene ratim distinxit. Cuius quidem divisionis primam particulam elementis, quae proxima sunt iacολα tribuit , alteram uni extremo di medio, quorum aliud domat & comprimit aliud, & duae contrariae destruuntur qualitates; ut cum ignis ex aqua, aut eX aere oritur terra, vel contra cum aqua in ignem vel terra in aerem mutatur & vertitur. . Vertim unum adhibuit Aristoteles, quod ab OcelIo fuerat omissum. ex duobus elementis summe contrariis tertium gigni posse et verbi gratii, ex igne & aqua aerem εἱ terram, atque ex aere & terra, ignem & aquam idque tunc evenire, cum utriusque una qualitas deperditur , altera conservatur. Aristotelis verba , quibus has elementorum mutationes ab Oeello sumptas declaravit, haec sunt ex secundo libro de ortu & interitu. Aristotelis Particula XXV. 'Hδει - θ' χαλεπιν ἰδῶν τυ t. απαντα G ἐξ απαντων, in Iril mi I as βωδύτερον, ab τυ' ρα λεπυτερον. οσα γδ εχα
387쪽
nam modo id accidat, videre non ψ disscite : omnia enim orientur ex omnibus : seu differt, eo si nod celerius edi tardius, faeilius er magis discultere elatur mutatio iam qΠα cuna β flint, communem habent qualitatem, horum υelεae s transitas o qAae autem non habent, i ard ns. proρrerea quod runnm quam mylta facilius mutationem recipit, ut ex igne orietur aer,eo lino celerius immutato. nam alier calidris ct pccus, alter calidus humidusque s.ctuare se ab humore defruatur sccitos, nec generabit ne et ex aere item pro
dioit aqua, si eatorem frigus exuperet. hq Aidem ille erat calidus se humi-Mus, hae υ ero frigida ct humida. Laapropter si mutetur calor, erit aena,
similiter ex aqua oritur terra, atque ae terra ignis cutraque enim xtrique
gnata est nam aqua frigida se humida , ct aerra frigida scedqae percipitcir. unde s domitus fuerit humor, prodibit terra praeterea, cnm ignis pccus sit ct calidus, terra antem frigida se sicca, si aboleatur frigus, ignis
orietur cer terra. Itaque generationem in orbem semplicibris inesse corporibtissa iis percipicuum es, cum elementa qhae ordine loci se eonseqliuntur, cognationem habeant. Aristotelis Particula XXVI. 'Eae πυρρe o υδωρ, 6 αερω γυω , ' παλιν ἐξ ' γηρ ἀεροι ab πυρ ωGχ es γhs Oet χαλεπωτερον b d ἀ το πλειονων ΖΘ μει lac. λωγ.
aqua ct terra aer ct ignis oriri possunt, quamois id disscilius accidat ;nam plurium requiri Ar mutatio. s enim ignis ex aqlia fieri debeat, At humor di Irigus corrxmpantur necessiim cogit i item si aer ex terra, frigκs Osceiras interimendae sunt. eadem ratione si ex igne ct aere terra ct aqua gignanirer, ambae qualitates mutentur , necesse est. Miqne haec quidem longior Θ diuitirnior habetAν generatio. Hoc mutationis geni s, in quo duae elementorum delentur qualitates, in xxvi. particula expositum est, quam mutationem appellavit Ocellus i τυαααγta, eamque fieri dixit cum totum superat totum . & duae qualitates intereunt sic, ut nulla communis remaneat. mutatio igitur κ αὶ His να-αγbis, Latine mutatio per internecionem, sive univcisa qualitatum consumptio reddenda est. Aristotelis Particula XXVII. 'Eαν est' ιη τερου de προν φθαρ', ρῆεν ARP, is o η του ' μετα- edim, άM' - -Me s se υδαῖθ' ε ι γ 39 άαρ , εξ ρώρ- f γς πυρ λ ωάωρ. οταν H φθαρῆ το-ο πυρορ ανξ εται 'λειπεται J τῆ μφθ το θερμ.ν, του o ωσαυχος το ύγρον. ἴτο I τοῦ sui πυρορ τε Θερμον, του o υδεαδ oγρο ν, γη δοι το λειπε Θα του τε του I τε ώσαω ἀέργ 6 γῆι mυρ ab ἄδωρ, ο ταν - γδ του αερ -το θερμis, me a το-υAMρε κι. λ vim s γδ του
388쪽
nam ignis siccitas , ct aeriae frigus remanet. Similiter ex nere Θ terra ignis is aqua gigni itir. Nam se aeris calor se terrae fccitas digil enitir, oriethr aqua. humor enim neris, ct terrae frigus cuΠθditur illaesam. curivero humor aeris ct te rae frigus di pereunt, exultat ignis ἰ propterea qliud illius qnidem calor, hi us antem sῆιυatur sccita , qμα quidem ipsius igni, qualitates sunt. Hanc mutationem , qua ex duobus elementis summὰ contrariis tertium generatur, Ocellum ignorasse, cum de ea nihil scripserit, facile suspicati Possi mus. vel um hortor & moneo illud hominum genus , qui Divi Thoa re Aquinatis & Ioannis Duns Scoti disciplinam pertinaciter defendunt.
ut hunc Aristotelis locum de mutatione elementorum accurate considerent ac perpendant. nam si fecerint, negaturOS, eandem numero tu requalitatem ac consistere.
ipsos non arbitror posthac tam audacter
quae interierit , & quae orta sit, servari Verum cum ingenitus mundus, & interiturus nunquam sit . atque ut neque initium sumpsit, it nec finem sit accepturus . duo essicien-
tia, quorum alterum in alio , alte- rum in se ipso generet , vicissim lconstituantur necesse est : atque lquod in alio generat , ea censetur lese universa mundi pars quae supra lLunam posita est. propius vero l
Sol ipse, qui appulsu suo & abscessi l
ae rem continenter immutat &Va- lriat , ut eundem modo frigidum Ireddat, modo calidum , cujus mu- ltationem sequitur terrae mutatio ae leorum quae stat in terra. Orbis etiam signifer, qui obli- lquus est , ad solis motum maximὶ iconfert , cum & ipse generationis lcausa sit, necnon universi ornatus lac descriptio, idque generatim eff- ciat, ut in eo alia res gignendi, alia lpatiendi vim habeat. Quod ergo lin alia generat. supra Lunam, quod lautem in se ipso, infra eandem col- llocatum est: at quod ex ambabus lconstat partibus, ex una scilicet di- vina &semper currente . ex altera Vero genita , & mutationibus sem- lper obnoxia, id certe mundus est. Κεφάλειον
389쪽
nim sine iis , sed cum iis . atque ex iis concretus est mundus. T- δὲ αερων fiαυ-ουόν- Verum cum partes simul' exi-sao. J Ms-ρσγω , verbum Graecum Latine sublimis interpretatur, quo usus Mercurius I rismegistus in Paemandro tametsi μετώπιον pro excellentiάiot. Idem reperitur vocabulum pro sublimi usurpatum a Philone Judaeo tum in opusculo tum etiam etsi ἐκ Θαρο α:κοσμου. Ocellus ut satis constat μετάροπον sumit pro aerio : atque eam mundi partem intelligit, quae igni & adri tributa est, quam quidem dicit postea a Daemonibus occupatam. Verum Aristoteles non hanc regionem inter coelum terramque constitutam μεοορρον vocavit, sed Omnes eas res , quae in eadem gignuntur & apparent. unde s o commentario σμιπιώρον titulum imposuit, in quo disputari QV μετο*Hων Olympiodorus Aristotelis interpres asserit. μετάρon ον quoque in eadem significatione accipitur a Laertio in Epicuri vita. Quid autem sit pro
390쪽
cum sublimi & aeria segio e spiri
tus & venti, necnon & mutatio in vim calidiorem & frigidiorem mutatio consistunt. Nam ipsius coeli illud est proprium,ut eas res intra se habeat , quas ejus ambitus complectitur. Terrae ut plantas sustineat, quae ex ipsa pullulant, & animalia. quae pastum capessunt. Sublimis diaeria pars hoc sibi vendicat, ut quae in ea gigni possunt, gignantur. Cum igitur in unaquaque mundi parte collocatum sit aliquod eximium animalium genus, verbi gratia, in coelo Dii, homines in terra , in subliini loco Daemones ,s 1. 3-ά, ἀερ;ω πιδυμία κ9 α νεμων, μετα ζολίω ΓΗ το Θερμοπρον, μεταζολbis Usti et, In sublimi & aeria regione duae fiunt mutationes, unam cum exhalatio calida & sicca e terris excitata calidior xedditur, ex aqua stellarum crines & trajectiones apparent, quae quidem in suprema aeris parte haec autem ab Aristotele dicitur υπέκκ 'μα, id est, somes succendens gignuntur. Hoc sane idem est, quod ignis elementum. Altera accidit mutatio, clim vapor calidus & humidus, qui ex aquis tollitur, in nubium loco , qui frigidus est , vi frigoris concrescit, & in pluviam, nivem. & grandinem convertitur. Nam grando contrarii caloris circumstantia , quae Graece nuncupatur ἀντι Mu rit, qua exhalationis augetur frigus, cogi solet. 22. J 'Eν 0 προ μοδονσόω τοπω δαυωνMJ ocelli haec sunt verba , quibus esse Daemones censuisse sat 1s perspicHum est . quam sententiam secutus est Plato, qui quatuor Daemonum genera posuit. Aristoteles vero ut omnes contendunt Peripateticae sectae philosophi) Daemonas esse omnino negavit, qui poe qui nullam asseruerit inveniri mentem a materia separatam, quae aliquam caelestem sphaeram non moveat. Veriim ipse libro tertio de Oriti animal um eosdem asserere visus est, sed non incorporeos. Ajus locum ascribere libuit, ut qui legerint, melius judicent an quod ipse senserit, locutus sit, & scriptum reliquerit, cap. x. Το 0 τεταρπι γ
λ in , , ε, η λθ i. Verit m qMartum gentis in iis non est quaerendum, quamvis ipsi As ignis ordo reqAirat x Lyr, id enim quartum tuter corpera nn-meratur e verum ignis propriam habere formam nanquam apparet ni si i alio corp re. Nam qliod ignesit, alit aer, aut fumus, nat terra esse cerni'tur Hoc autem genus proxime infra Llinam qxarere necesse est. quip ς
quae quantae distant ae ἰυρ abscessus particeps si .sed de iis alia trit di