장음표시 사용
431쪽
firmissimi cuiusdam vinculi pr0- portione , mundum colligavit,qui ct ipsa & quae per ipsam comprehenduntur, constringi continerique possint. Si igitur id quod colligatur, planum fuerit, una medietas satis est : sin vero solidum , duobus indiget. Duobus igitur mediis duo
extrema ada pravit, ut essent , veluti ignis ad aerem , aer ad 3- quam , aqua ad terram : & vicissim, ut ignis ad aquam, aer ad terrain. & vicissim, veluti terra ad aquam , aqua ad aerem, &aer ad ignem: & vicissim , velut Terra ad aerem , aqua ad ignem. Quandoquidem autem omnia sunt potentia aequalia, ipsorum rationes totae sunt in aequalitate. unus igitur hic mundus felicis cujusdam& plane divini vinculi proportione consistit. Horum porro quatuor corporum unumquodque multas species habet. Ignis quidem,flammaIn, lucem, splendorem, propter triangulorum , qui in unoquoque ipsorum sunt. inaequalitatem. Eodem etiam modo & Aer, partim quidem purus & siccus, partim humidus & nebulosus. Aqua etiam, quaedam fluida est , quaedam con gelata , veluti nix, grando, glacies. Humor autem , alius est humidus, ut mel, oleum: alius, compactus, ut pix, cera. Compacti vero species, alia , sussilis , ut aurum , argentum , aes, stannum, plumbum, ferri defaecati genus, quod cet γνα sive riis. vocant : alia, fragilis, ut sulphur, bitumen, nitrum, sal, alumen, & lapides ejusdem generis.
432쪽
ιαρ σύ m, ώων f;- constitutionem , . mortalium aui- να ac D , , ἶ τσM- mantium generationem molitus est Deus ut ad imaginem illam perfe-
, ictus esset plane atque ablolutus.
απειργασμ-ὶν 2 Tαν ωδ in Humanam igitur animδm ex 2 γωπn, qt iisdem rationibus atque potentiis λ. ων aes δε αμνων συγκ siet si contemperatam atque divisam di- OT O MGHξοις, σι ενειμε τῆ stribuebat, Naturae alteratrici hoc φυσει τὰ αλλοιωπκῆ et , ρες tributo ministerio : quae acceptis δωδεξο ει να δ αυτον ἐν π harum rerum mandatis, ipsius Opi-οι θνατά τε εοοια - ficis quasi vicem obivit in mort eια , ων τας ε πρ- libus S. diurnis animalibus effici- ωτως ἐνάγαγε, τὰς μὶν, kπὸ endis, quorum animas quasi perflu- λανας, τὰς δ ἁλί um quendam instillabat: uὶ alias caeteris quae in Alterius parte obe rant astris deducebat. unam anima excepit. quae Ejusdem potentia prae-
dita est, quam in parte illa rationis participe ad mlicuit, imaginem sapientiae his qui bono fato utuntur. nam humanae animae altera pars rationis est particeps & intelligens: altera, rationis expers atque insipiens. Ejus vero quae rationis est particeps,melior potiorq;pars de EJusdem natura
est deterior vero,Alterius. utraque autem circa caput sedem habet . ut reliquae tum animae tum corporis l partes huic inserviant, quemadmo-
j ἡ dum sis ipsis corporis tabernaculo
si J Animalium, & hominis maxime, cui caerems animalibus dignitate praestat, i κρ κοσμίλ' nimirum , creati m. Corporum at tem creandorum potestatem, ut & Opiscis mini lirae Naturat tribuit , disi inctilis qii a m Plato qui Θ εων illorum γεννμτων crebriorem facit mentionem quam philosoplium deceret et cui est inhone ita in rebus ma-Xii Sum ρολονια. p. XLI. &c. 2J De animae creatione. Ibidem. I . J De corpDris creatione, pq g. x L II r. Re. Usque ad XLVIII. De unga lis corporis partibus, ea iiii que ciliciis atque minrsteriis, pag. 7 3 , usque ad L XX i. xc. το
433쪽
φοι, rati ετου, o ροπφ πρ77 ea quae concupisci , circa jecur sedem habet. Jam vero Cerebrum, est principium & radix medullae, in
eoque etiam est animae principatus. Ab hoc autem diffusio quaedam manat per dorsi vertebras quasi prono alveo, ut inde ad semen generationemque materia sussiciatur. Ossa autem, medullarum munimenta sunt: Caro,horum tegmen& cooperimentum elL Articulos autem nervis connexuit per ligamenta ad modum. Ex internis autem instrumentis quaedam alimenti gratia, quaedam salutis fecit. Ex motibus autem qui ab externis proficiscuntur,lii qui ad sapientem illum locum tribuuntur, sensibus sunt expositi:qui vero sub perceptione non cadunt, sensus effugiunt: sive quod corpora quae assiciuntur, magis sint terrea, sive quhd motus sint imbecilliores. Quicunque igitur motu Ssint,qui naturam excedunt,dolorem pariunt: quicunque autem ad ipsam restituuntur, Voluptates nominantur. At vero ex sensibus visum quidem nobis accendit Deus ad rerum coelestium contemplationem scientiamque comparandam. Auditum autem creavit, accommodatum instrumentum ad sermones & concentus percipiendos: cujus sensus beneficio si homo ab ipso ortus primordio destitutus sit, sermonis quoque emittendi facultate destituetur. Itaque maxime cognatum sermoni hunc sensum esse aiunt. Quaecunque vero aD sectiones corporum nominantur , tactus ratione appellationem sortiuntur : ipsa vero inclinatione.
434쪽
ροι La ν77 si utς ia ατ ad locum. tactus enim vitales facultates dijudicat, caliditatemfr,giditatem: siccitatem, humiditatem : lenitatem, asperitatem: cedentia, renitentia : mollia, dura. Tactus autem grave & leve praejudicat : ratio vero definit atque determinat, ea inclinatione quae & ad medium & a medio tendit. Deorsum vero & medium idem omnino esse aiunt. nam centrum sphaerae, ipsum est illud Deorsum : quod vero supra hoc est usque ad circumferentiam, Sursum vocant. Calidum igitur tenuissimarum est partium,& vim habet atque facultatem corpo rum disparandorum. Frigidum vero , crassiorum est partium & meatus constringit. Gustus autem tactui similis est. nam concretione &discretione, praeterea & subtili quodam ad meatus ingressu, & figuris . aut acerba sunt aut lenia ea quae ad gustum pertinent. Nam ea quae vim habent inducendi stuporem in linguam , ejusque abstergendae , Acerba sentiuntur: quae moderate linguam abstergunt. Salsa : at quae linguam inflammant. &in carnem penitius immanant, Acria. at contraria & laevia & dulcia, in succum eliquescunt.Odoris porro species distinctae non sunt. per angustos enim meatus percolantur, qui solidiores quidem sunt quam ut con
trahi & dispesci possint putrefactio
nibus & concoctionibus terrae, rerumq terrearum.sunt vero vel jucu-di vel injucundi odoris. Vox aute, ictus in aere aere intermedioJ ad
animia perveniens per aures: quaru aurium meatus procedentes ad jecur ,γρiοντες.
435쪽
R Ob λάγκον διαιθλνει τὰν C ψιν, τὸ δἰ πιλαν νειὸ Θς et Θ το Θερμαν διαχῶ τὰν bum quoque gustum contrahe et is , τὸ re, acre Vero diducere soletna
spiritus cujus motus est auditus. Vocis vero & auditus alia VelOX, alia acuta, alia tarda :gravis media , nullis tamen certae mensurae terminis definita : & a
magna est: alia pauca & con- trina , parva : alia vero ad rationes Musicas Ordinata . concinna est : alia confusa & a ratione aliena, absurda est atque intemperata. Quartum autem genus eorum quae sub sensus cadunt , varias habet atque multiplices specie . ea porro dicuntur visibilia et quo genere &varii colores & color tae res quamplurimae compreheuduntur. Primi autem colores sunt quatu
or , Albus , niger , splendidus ,
puniceus. reliqui enim ex his permixtis generantur. Albus igitur color visum dispescit, niger componit atque coagmentat : quemadmodum Calidum diffundit tactum: frigidum contra potest contrahere: & acer- νατυ TG μ Γρυφνον cruυαῖεν τανγὶὁ πιν, τὸ ο δριμ υ , διουρῶν πιῖυTε. πέφετίαο το σχρον h/αεράων ων χῖ σw4 Tω ,-y προφῆς διαδιδι uiseu διὰ et ' φλε ζῶν Οἰς ολον τον ὀγκον, τ' turali quadam facultate. Porro animalium eorum quae aerem inspirant , corpus & nutritur & conservatur , dum alimentum per venas in universam corporis molem distribuitur,& defluxione quadam veluti
436쪽
sit quum nihil vacui in natura sit. aer autem per oscula quae videri non possunt, & attrahitur, & influit in ejus vicem qui effluxit. ex illis etiam meatibus mador sudo que perspicue existit in suprema cutis parte. Iam quum & aliquid
de ipso a naturali calore absumatur , necesse est vicissim introduci aequalem motum ejus qui consumptus est. quod nisi fieret, vacuum aliquid daretur in rerum natura : quod fieri nullo modo potest. non enim perpetuo illo motu quo solet animal quasi fluere , vires suas reficere atque instaurare posset, ut unum videlicet perduret , si corporis tabernaculum a Vacuo divideretur. Similis autem instrumentorum solet esse molitio , & in ipsis quidem inanimi , ex ea respirationis reciproca proportione. cucurbitula enim & succinum imagines sunt respirationis. nam fluunt per corpus foras spiritus, vicissim autem introducuntur per respirationem & ore & naribus. deinde rursus, velut Euripu. , vicissim feruntur in corpus. illud vero secundum influxiones distendii ix. At cucurbitula consumpto 'A. igne ahre , attrahit humorem : succinum Vero excreto spiritu , suscipit simile corpus. Omne vero a limentum a radice quidem cordis , a fonte vero ventriculi in corpus inducitur. quod etiam , ii plus irrigatur quam defluat , Incrementum dicitur: si vero minus, Imminutio. Vigor autem
437쪽
θόειον τουτέων , αν ἰ- in horum confinio consistit, & in defluxionis ac influxionis aequalitate intelligitur. Quum autem constitutionis compages dissolvuntur, si non amplius transitus est spiritui , aut alimentum minime distribuitur , animal interit. Multae vero sunt pestes& noxae vitae , & mortis causae.
unum autem genus nominatur Morbus. morborum vero princeps & primaria causa, est primarum sicultatum intemperies atque perturbatio : si videlicet simplices facultates vel redundarint vel defecerint.: calidita, nimirum , frigiditas , humiditas aut siccitas. Post has autem sunt sanguinis mutationes& alterationes ex corruptione ,& depravationes carnis tabidare si Vicissitudinum alternationibus
κλ τα δόνες γνοιντο. χολῆς cre , sanguinis alterationes aut L M, ἐ- φ λ εγωι'O' , carnis tabes existant. Hinc e-ὀν,νδε. μοι νοσωδεες , -2 nim bilis & pituitae origines, υγρῶν G, humores morbosi & humorum
putrefactiones , tenues quidem si in profundo sint: curatuJ difficiles , quorum principia e cossibus generantur : molestae Vero ipso sensu J quae ex medulla accenduntur. Ρostremi au'
ξίοιμα, H, ρεοντα εἰς χωροος αλ tem sunt morbi, Spiritus, bi-
si . I De corporis di animi morbis, pag. Sc. lis , pituita : dum & augentur di influunt in sedes alienas , vel locos corporis principales. tunc enim meliorem locum occupant , cognatisque
depulsis sedes figunt , & afflictis corporibus in haec ipsa dissolvuntur. Li.J Et corporis
438쪽
quidem hae sunt affectiones, &
ex his animi complures morbi existunt: sed alii alias habent potestates: Sentiendi quidem facultatem , stupor: memoriae Vim , oblivio : appetendi, stomachi K-stidium, vel nimius appetitionis ardor : patiendi, ferae affectiones& cestro percitae rabies: rationis participem animi facultatem , indocilitas, imperitia & insipientia. Vitiositatis autem principia sunt, Voluptates & dolores,
cupiditates & timores, ex corpore quidem accensae , sed in animam quasi immixtae : ac proinde ex variis effectis varias sortiuntur appellationes. Nam amores , desideria , dissolutae cupidines , irae concitatae , graves excandescentiae , cupiditates variae, cupiditates denique infinitae ex his motibus animo exiliunt. In summa vero,ita comparatum esse ut importuno quodam & absurdo cupiditatum imperio animus subjiciatur. est Virtutis & vitii terminus. nam in his vel multum esse vel superiorem, nos vel bene vel male assectos reddit. Ad hos animi impetus multum asserunt adjumenti corporis temperamenta, quae vel vehementia fuerint & fervida , vel alio quopiam modo affecta atque composita , prout varii sunt multiplicesque motus: & ad atras biles & effusissimas libidines nos abripiunt. Fluxionibus autem illis irritatae quaedam partes inducunt acres morsus,formasq;tumescentia potiusquam sanorum corporum : per quas
tristitiae & obliviones,& desipientiae
439쪽
Tt- του. ικα- & consternationes incidunt. Mul- να θ - ἔθεα, ὀ οἶς ἄν εντρο φω- tum etiam possunt conluetudines σι ηπι πολιν ii οἶκον , D d καθ' Α- quibus quis vel in ea civitate vel ea μ ξ γ ν δεουο, θρυσουσα - ν - - lamilia in qua & natus & educata χῆρωννυ' ποτ ἀλυιν. mu xV. ruerit, sese consormarit. Acceast quotidiana vivendi ratio,
. ' IVρτ ρων κη nu1sque alimentorum ratio , exer- Γοιχειων .επαγιτω μαλλον η ἴξ citationes, mores denique eorum, o Ty mi ' ἀργῶα , cum quibus versaris , magnum ha-αφι μδρων ἁ- bent sive ad virtutem sive ad viti- μῶν τώ ποξα- um momentum. Vitiositas vero κον-ν ἔργ)ν. e parentibHs nostris & elementissa WAti etHr non ,ποχ ἡτα ἔ potius oritur quam ex incuria &pa publicorum morum intemperie :
, . , , rati J ut ab illis actionibus quae nos ad primaevas illas parentum πω ο Ξτας, υλ D nostrorum labes adducunt, nun-
quam abscedamus. si .J Caeterum, ut bene se habeat animal, eo corpore debet esse praeditum, quod eas virtutes quibus sanitas, sensuum ἁ μ ατο τὸ σῶν , wήκουον subtilitas; robur, pulchritudo de- τε Iiα D αρωνιον πῶς nimiasecrans sem οἱ rima j nique constare ei possit, cumulate complectatur. Pulchritudinis principia sunt , partium congruentia atque concinnitas, quae & secum& cum animo ipso apte conspirent atque conveniant. Natura enim
rationes concinno qu0dam aptoquς modo par esse possit. Animus quoque ad convenientes virtutes conformandus est atque instituendus : nimirum ad temperantiam , veluti corpus ad sanitatem: ad prudentiam vero, veluti ad sensuum subtilitate . ad fortitudinem,ueluti
ad robur & vires: ad justitiam, veluti corpus ad pulchritudinem.
440쪽
t scriptu s. Harum Virtutum primordia quidem sunt ex natura : media vero& fines, ex diligentia : in corpore videlicet, gymnastices adjumento& medicinae : in animo autem eruditionis & philosophiae beneficio.
Hae enim facultates nutriunt & r0borant tum animos tum corpora,
laboribus, exercitationibus, puraq; victus ratione: adhibitis partim medicamentis ad corpus reficiendum atque instaurandum, partim animi institutione,castigationibus &reprehensionibus. corroborant enim animum, dum cohortationum aculeis illius impetum exsuscitant,& adcommodas fructuosasque actiones impellunt. unctoria igitur ars, &quae huic cognata est Μedicina, corporibus curandis destinata est :adque optimam harmoniam facultates illas adducens , purum sanguinem spiritumque expeditὸ fluentem reddit: ut siquid etiam morbosum subsit, validis illis sanguinis spiutusque facultatibus id valeant pervincere atque profligare. Iam vero Μu sica & hujus dux Philosophia ad animi emendationem a diis legibusque constitutae assuefaciunt & suadent.& cogunt par tem animi expertem rationis obtemperare rationi: et autem parti quae sit expers rationis, mansuetam esse cicuramque Iram ' Cupiditatem, quiescere : hactenus videlicet ut ipsae nec absque ratione moveantur, nec contra quiescant, qu si ipsas Mens vel ad actiones velad fructum Voluptatis provocaverit. Ille enim est temperantiae terminus,obedietia& tolerantia.Sed & intelligentia