장음표시 사용
541쪽
b πύ οντα - α iλρων cum per seditionem inter se di-το φετυ ορ- Velluntur, vitium oritur atque
diu τῆ d discordia. Sunt autem virtuti
κια, ανς ρ. haec tria necessaria, ratio sem
cultas, & consilium. Jam ratione praeditae animi partis virtus est prudentia , quoniam judicii & contemplationis particeps est habitus : iracundiae autem for- ρε α ἀ φρον; π . κροποῦ se -
αν, ii et sic Παν, χη Qi tatis , vel gloriae causa. Ac ma-οτητα. ἀδεκπω Π-η litia quidem ad ratione pollentem κέρδο , 13 ηδὸναν, η animi partem refertur , quandC-δ α φιλοπροαν. α μJ' ουν κα quidem ut prudentia cum arie , λογ Πκύου - τας ita malitia cum prava confertur
γῆς et οἰκειοτέρα. προ- arte, quoniam ad injuriam dolos σὶο rara γαρ α μὲν φροναm e cogitat : incontinentia vero ad πχνα, ' ἁ e ε Gκάκ, τα τ- cupiditatem, posteaquam & in
- - - A. ' moderanda voluptate sita est continentia , & in non moderanda, incontinentia: feritas autem ad iracundiam. huic enim cum quis maleficium non ut homo , sed ut fera gratificatur, ea dicitur feritas. Sunt quoque harum affectio- 'πα. ά 5 2 1ρχό , - λμο- mim effectus & fines consequentes. ει si oes γοτλ' ὁ θυρυα το γπκῶς mi ησυ χα ζητῶ πς, . αγ. 8SITO ,ἀ ως Θηρ ον,το τοιονδε ο:/ομά ε 3 s- μπα τ δὶαΘ σεων βουτων, ων ενεγ g. s. Jπξάρ IOI '
542쪽
- γνῖ δια cit ac prodest, & vitium male- τας τας. συπι α ψμ αρε m facit ac nocet. Et quoniam de ἀγιλ mi ος 9 60φε Πυ,, α δε animi partibus alia imperat, alia καγύα κακοπιιος D βλαZῆιγ . paret, virtutes autem in his ac μερ ωr, vitia cernuntur. virtutes quoque . . . Π αγιο νον , το δὶ partim imperantes , partim pa-επο υον ' era est αρ ε u , t eu rentes, partim esse mittas eff-καέαι πω ταῖτα γ ῆν τουτοις, citur. Imperat quidem pruden-φανε Γν ο et η ἀρε τῶ μω tia, parent autem fortitudo ac
est, ηγὶ πιλνι at, τει δ' ἐ- - temperantia : mista demum estras , τα, Θ συνθετοι ea. τουτων. jdstiti . Perturbationes porro sunt ἀοῦ Ἀοηιr i, o I si φρον 1 π: virtuti materia, quandoquidem ' ηm δε, ανδ' ια ista: σω- in his illa cernitur. Est autem φ συνα. συνθετω δ' ὀικ του- aliud perturbationis genus cum τω , o e . J διηυοσυνα. τὰ voluntate canjunctum, aliud non δε παθρα, πιυς αρετας υλα. πε- conjunctum voluptas est ,
543쪽
τύ s νωμνω. ἐν eri γὶ τἀ- , Ξ το ἁλον ν τω λογιμωditat) in animo ratione carens pars propter rationis compotem. Nam & iracundia & cupiditas ad primam animi partem refer- ωτέτακτου νοὶ ὁ θυμὸς tur, illa t8nquam satelles & la- νει ά θυαια ποτ ὶ τα tro, haec curatoris instar & c
ta, in pellucida undique specula eorum, quae sunt, scientiam investigat, & hoc a natura opus habet, ut post investigati-
544쪽
in Genere, tanquam de Materia & Forma.
minis naturae perfectio. Etenim per propriam virtutiS naturam perfectum quicque ac supremum redditur. Nam & equi virtus est ea , quae naturam equi ad supremum perducit , &in partibus singulis eodem se modo res habet. Nam & ocu- μματων τη si ρε- ὀξυδερ- Virtus est acris visus , iHα. -τα est ' ζ n --: tamque supremum in oculorum sit λμων φυσιο - . H ὐά ν ηδ lix' 'urium Virtus, acris
premum in pedum natura. Sunt autem virtuti haec tria necessis ria, ratio , facultas . & consilium. Ratio judicat & contem-
545쪽
ηδὸνῆ. ἁ δ' ἀχραυπα γccurquae pollet. Cum enim ex intelligentia & appetitu constet consilium , illa ad rationis compotem animi partem, hic ad expertem refertur. Jam virtutum omnium numerum, nec non virtutis ortum & constitutionem ex animi partibus licet cognoscere. Etenim animi partes primae sunt duae , altera compos rationis, expers altera. Jlla judicamus & contemplamur, hac ferimur & appetimus. Hae porro vel consentiunt inter se, vel dissentiunt. quae quidem pugna ac discordia propter ni inium vel parum existit. Cum
igitur rationis compos pars mOderatur expertem , tolerantia gignitur & continentia. cum altera imperat, paret altera, &inter se ambae consentiunt, virtus nascitur. Ac tolerantia quidem & continentia cum dolore gignuntur, dum labori illa, voluptati haec resistit. Incontinentia vero ac mollities nec resistit nec moderatur. Quo fit, ut bona propter dolorem fugiamus , propter voluptatem amittamuS.
Quid quod laudationes , vituperia , cunctaque humana bona in his animi partibus cernuntur γλακὶα, ἐν μυχ ἀντέχεν , δὲ κροτέν. D διά τὐτ Dμβων ei φZ ἰν ταγαθά τως ἄνθρώ πως διὰ λυ αν, Dro αλ ἐν τα διὰ ηδεν&9. κω τοι ἔπιυνοι b H τὰ καλὰ ντα τὰ meὶ τ ὰν οὐ πιν, γνέου τοῖς μέρεο τὼ
546쪽
κω καθ ολω μὲν ἁ τῆς ἀρε - Et hoc quidem pacto virtus in
Θυμοειδὲς , τοδ' b diu ignes V. το μὲν λογMκάὸν ἔνυ , -κe νομες κ Θεωρουμ ' το gl'αλογλν, φ ορ -mς καἰ ορεγόμεθα. D τουτου το μ ἐν οἶοναμin ΠHῖν , - χαπκον universum constituitur: species autem ejus & partes hoc modo sunt considerandae. Posteaquam duae sunt animi partes , altera ratione praedita , carens altera , quae porro vel iracundia , vel cupiditas dicitur: & rationis compos quidem est , qua judicamus& contemplamur : expers autem, qua ferimur & appetimus: hujus porro qua parte t8nquam ulciscimur nos ac defendimus, Vocatur iracundia r qua propriam
0 καγ έαυτο εκα ν, ἐκ ἀρεΤὰς ET omnis quidem virtus, ut initio definitum est, rati one, consilio,ac facultate perficitur: horum autem singula non virtuti ρι ρῖ
547쪽
partes, sed causae sunt. Itaque qui intelligente atque cognoscente hujus parte valent, Velie mentes ac prudentes dicuntur :qui impetuosa & appetente , utiles & commodi. Quoniam vero non sine causis exulcitatis injuste solent agere, hae autem tres sunt , intemperantia in corporis voluptatibus, avaritia in lucrando , ambitio in aequalibus antecellendis: sciendum est , his opponi poste & quae metum, &- quae pudorem , & quae cupidita- λα- m mbi- tem pariant: metum propter le- ν τε λ μ ομοιων. gςm, pudorem propter Deum , cupiditatem propter termonem. Quocirca frunt initio juvenes &deorum & legum honorem docendi. Sic etenim omne factum humanum, totaque vita, si non desit successus , sanctimoniae pietatisque particeps erit.
548쪽
sunt tres, cognitio, facultas , & consilium. Cognitio est, qua res contemplamur ac judicamus. facultas tanquam robur est causae , quo serimus, & in rebus permanemus. consilium instar manuum est animi quibus ferimur, & res apprehendimuS. Animi quoque constitutio sic se habet, ut una sit ejus pars ratio, altera iracundia, tertia cupidi-I D ο τας ψυχ ας δις ηρ Ο , tas. Ratio cognitioni . ira r0- ουτως. τὸ Hs, γάρ τι - ις Uti bori, cupiditas appetitui praeest. λογομὸς , το ο ξ σις, τὸ Cum igitur haec tria una com- est' inst. λαγηγος ἶν page in unum rediguntur, tumo κροτέων τῆς γνωσιθ'. Θυ- Virtus in animo gignitur & con- ὁ κρατέων /m εο- Cordia: cum per seditionem in--- μα b, ἡ κοὰ ἡ- etsi nim ter se diVellunxur , vitium oritur atque discordia. Jam cum ratio partes animi ratione carentes moderatur, tolerantia gignitur Acontinentia, dum labores illa, voluptates haec moderatur: cum ratione carentes moderantur rationem,
549쪽
τlκα ἡ ἔνετὸυ μαλακια κω mollities & incontinentia nasci tur, dum labores illa fugit, a voluptatibus haec vincitur. ClimVero melior animi pars imperat ac praeest , deterior paret ac sequitur, & inter se ambae consentiunt , tum virtus & omne
bonum per totum animum eX-istit. Et cupiditas quidem cum rationem sequitur , sit temperantia : cum iracundia , fortitudo : cum partes omnes , justitia. Haec enim & vitia cuncta,& virtutes animi inter se discernit: & animi partium compagis quaedam est constitutio, virtusque perfecta & suprema. ut enim in hac omnia sunt , ita sine hac reliqua non existunt animi bona. Quapropter & inter deos magnam vim habet , R inter homines justitia. Totius e-ορ ἀα. μαλα α μἐν ea γειν τπο ς , ακρα τα δ
δε η Πιοτας , συνταγριά τι τας nim atque universi tum inter hos ἄρμογις ιυρεων τας ψυ' tum inter illos communionem haec virtus continet. ac Themis quidem apud superos , Dice autem apud inferos , Lex vero inreter homines praedicatur. Haec porro , justitiam supremam esse virtutem indicant. Clim etenim in judicando & contemplando posita virtus est, Voca tur prudentia : cum in gramvibus ferendis, fortitudo: cum Ἀρυς γιἶν 1. J φηριι ετου πα- in moderandis voluptatibus , ρο ις ους 2νιοις Θεοῖς. δίκα δ , iς χθονιοις ' νόμως Ο,
550쪽
μ τα , RV Joquidem, quod esse decet, ipsa cum in lucro &faciendis , justitia.
Iam eandem vel secundum rectam rationem constitui, vel prae
stitui decorum est, vel indecorum assequi. Est autem dec rum , quod esse decet. id quod nec addi quicquam nec demi postulat, quandoquidem ipsum, quod esse decet, est. Jndecori vero species duae sunt , nimium &parum. Illud plus, quam decet, hoc minus habet. At virtus decori est habitus. quocirca statim quoque & supremum est &medium. Sic enim decora quoque & media sunt & suprema :media, quoniam inter nimium& parum constituta sunt: supre-
, ma , quoniam nec addi quic-s . J ἐντος τῆς ' fCολῆς καθ
Quandoquidem morum virtus in perturbationibus versatur, ac supremae perturbationes voluptas& dolor censentur: efficitur, in eo virtutem non esse positam, ut quis ex animo perturbationes , voluptatem ac dolorem , evellat, verum ut apte connectat. Etenim nec sanitas , quae corporis facultatum quaedam est bona temperatura, in eo ponitur, si frigus,