장음표시 사용
71쪽
limino patria privatum esse : non laudamus sane Photium, qui alterum nos eolet, sed rationem tamen perspicimus, cur annum reditus potitis quam natalem conam moraverit. Multorum narrantur exilia sine riusmodi aetatis notatione tillud vero non praetereundum erat, eum, qMi a
prima infantia patria caruisset, quadragesimo quinto demum anno in civium jura rediisse. v specioso hoste dicta sunt, sed quominus pro veris hahoamus, plures impediunt disticultates; quae quidem Michorsium moverunt, ut non solum hanceo Psughii sententiam respueret, sed etiam Photii locum corruptum putaret, et in Suidae testimonio mallet acquiescere. Obstat enim quod Plutaretitis in Vita Isocratis xiit. decein Orali.
pompum in dicendi arte institutum aiunt ab Isocrate, quo tempore hie in Chio insula seli iam aperuerat. Igitur ad juvenilem saltem aetatem Theopompus pervenisse debet atatequam patriam relinqueret. Contra Psughius pro suis
calculis eo se redactum vidit, ut auctores modo Domitiatos mendacii aut erroris argueret atque Athenis statueret Theopompum Isocratis magisterio usum esse. Vorum num is, qui propter studium suum Lacedaenionioruni Atheniensibus quodammodo auctoribus civitato erat eiectus, Athenas se contulisse putandus erit 3 Quod certe ἀποτου πiθ si parum se commendat. Quare Damasistratum serius quam vult Pstigkius in exilium abiisse censeo. Ac nisi Omnia me saliunt,
de illis cogitandum est temporibus, quibus Thebani, ut Diodorus XV, 8, sq. ait, ad imperium maris capessendum ab Epaminonda adducti, Rhodios ot Chios ot B3κanlios ad subsidiariam his ineopiis oporam navandam invitarunt, et Epaminondas cum manu ad Iaas civitates missus Lachetem, Atheniensium ducem, classe valida instructum Thebanorumque conatus impedire jussum, ita perterruit, ut elassem abducere cogeretur, et urbes illas Thohanis adiunxit. Undo apparot suisse tum in Chio tactionem Thohatiis faventem, et ab Λtheniensibus propter crescentem Thebanorum potestatem Lacedaemoniis ad-dietis ti halionatam. Illo igitur tempore, quo Chii sponte, ut vi lotur, ad Thebanos defecerant, quo Epaminondas Spartae exercitum admovit, proeliumque ad Mantineam pugnatum, quo dei do pax inter Craeeos conventi, cuius cotiditionibus soli Lacedaemonii subscribere noluerunt
Ol. 3ο4, 4; Diodor. XV, 8s: Polyb. IV, 33;
Plutarcii. Agos. 35ὶ : Optime seri potuit, ut
Damasistratum Lac daemoniorum studio patriam turbantem exilio plectendum existimarent. Itaque ad vigesimum sere aetatis annum Theopompus in patria degit, nee quidquam impedit, quin ibi Isocratis praeeeptis imbutus sit.
Quae vero Michorsius contra Photii eas culos protulit haec sunt : Primum enim Ossendit eum. quod hae ratione Theopompus spxaginta sere annis junior Isocrate fuisset a Vereor, ait, ut si tantum aetatis spatium inter eos intercesserit, de se ipse scribere potuisset Theopompus, quemadmodum eum scripsisse testatur Photius, συυ- ακαάσαi ἐαυτιυ ησικράetsi m 'λθηυαίω. Dubito num accurate quis dixerit, se eius, quo sexaginta annis junior sit, aequalein esse. . Sarae si ad aeta-iuiu annos respexisset, ne tum quidem, si Olympiade 93, ut Wichersius vult, natus esset, accurate se dixisset magistri aequalem; vertim si reputes praestantissimas Isocratis orationes in
summa demum senectute conscriptas esse, atque
Theopompum eum ipso in eortamine publieo de eloquentiae praemio contendisse, jactahundus Theopompus dicere potuit se eodem quo magistrum tempore floruisse, i. e. , ut ipse ait, sua αυτοὶ τὰ πρωτεῖα της ἐυ ληοic παεδε αe ἔχεi, ἐυ mic Ἐλλησiv v. h. 263. - 4 Deinde. Wiche ivspergit, si Theopompus olymp. roo natus Risset, ... de eo certe tempore parum valuit Observati Theopompi de Isoerato apud Photium, eum ὀi'απορία, του βίου orationos scripsisse; nam fuerit Isocratos antea parum locuples, quin etiam indigens, elucet tamen e Pseud Plutarcho, Is eratem tantas divitias eollegisse, qDatitas sero neminem; unde sequitur Theopompi aetate, dummodo ol. Ion natus sit, non magnam fuisse. .
Quod inde sequi equidem nego. Eum pati Perem fuisse, quo tempore Theopompus se in ejus disciplinam dedit, quisque largietur, quum Pr pterea maxime, tit rem familiarem sub triginta tyrannis, ut videtur, perditam restitueret, in Chio scholam apseruisse putetur. Tempus vero hujus rei nullo testimonio constat, ita ut ex iis potissimum, quae do Ephori et Τheopompi vita aliunde comperta habemus, sit constituendum. Iam si Theopomptis Ol. to 4 in eius disciplinam venit, usque ad Ol. io, 3 satis magnum spatium rolictum est, quo magnas Isocrates divitias congerere politorii.
Quantum Theopompus Isocratis institutione pros erit, ex eo ecilligitur, quod etsi multi ex hoe ludo ae magni viri pros ii sunt, illo tamen
i κρατε υ εἰς et e Ἀρους cietiμότερος l Dionys. H. Ep. ad Cn. Pomp. p. 13i, Phot. P. Ios). V luit sino dubio publiei quondam in foro causidici munere fungi; verum quum Isocrates non id
72쪽
solummodo ageret, ut oratores formaret ad leaussas forenses dicendas id aures, sed una eum eloquentia philosophiam et rerum gerendarum peritiam docere studeret, vides qui laclum sit ut eos maxime discipulcis, qui voluntate similes magistri inter ceteros emine hant, a sori strepitun verteret , et ad historiam scribendam, tamquam
ad altius quiddam , ubi et eloquentiam et philosophiam et rerum gerendarum poritiam optimo explicaro prassent, adduceret. Itaque caussas so-rensos Thoopompus, praeceptoris consilio motus, nunquam attigit, teste cicerone. Multum vero se exercuit in illo eloquontiae genero quod epidieticum vocant. Ipse enim parum modosius testatur nullam esse maiorem Graeciae urbem , in qua ali litantum temporis moratus et publice peroratis non adoptus sit magnam gloriam, virtutisque suae in die nil a monumentum reliquisset ; Deque minus bis docem millibus versuum ait se seriptis orationibus explevisse sci). Inter haec Oloquentiae sp ei mina omnium, ut videtur, celeberrimum fuit laudatio Mausoli. Etenim post incirtem Mausoli a Artemisia sol. io , r), ut Gellitis sX, 18) narrat, cirΠυα laudibus die undis Deit, ponit quo pririnia pocliniae aliartim iii e re ni honarum amplissima. Ad eas laudes decertandas venisse dicuntur viri nobiles ingenio at alae lingua praestabili Theopompus, Theodoctes, Naucrates. sunt etiam qui Isocratem ipsum eum iis certavisse memoriae maiida verint. Aod eo certamine vicisse Theopompum iudiealtim est 3 . ,, In his num de Isocrate Athe niense cogitandum sit, eo magis dubitare licet
i, ratem Apolloniatem, Atheniensis discipulum, de praemio certasse dicit 4J. Quam sententiam,
Isocratis aetatem, mores et naturam reputans
ambabus amplecterer, nisi haesitationem inite ret Plutareti. Vit. Isocrat. p. 838, B, throavίσατο,
IJ CL Quintil. Inst. Oral. X, 1 : Theopompus ut in his oma praesiclis Herodoso ei Thucydidet minor, ita oratori mesola similis, ut qui antequam nil hoe opus sollieitutus. diu fuerit orator. cf. Dion. Hal. Ep. ad Cn. mp. p. lai. M S idas quidem v. μοδο e 1μm ὀρου dieit: Pt eis et Dimor μάλ στα ευακι σα iv ξ Elna et dirωυα 'ἀλ - δέ si Otόπομπου ἐχti, τὰ Emella. vertim si conis seras Gellium, qui post verba modo laudata porgit:. Exstat nutie quoque Theodecti tragoedia. qine inscribitur Mausolus, in qua sum magis quam in prosa placuisse. Η3ginus in Exemplis refert. . res cum Gillone o. 29si ila consormanda est, ut statuamus duo prirnata proposita suisse, alterum trago lin , alterum eloquentiae, quorum illud Theocloetu . line Theopompo datum sit. s4 l eralo Atheniense emi iani Ruhnxon. Bisi. Crit Dral. Cr. p. 38s et Clinton l. l. p. 299; de Apolloniale Tarior. Vit. Is r. p. a et Michem M. Is erat Us, και τὸ, επὶ Mαυσώλ tibi tu υπο
stimonio utens ait, 'veteρρρουεῖ ὁ Θρόπομπο: et i κρά , καὶ υε, Heth dii ιέ έα arti κατα et 1πὶ Mαυοίλω Abdi etου ξεξάσκαλου. Videmus igitur Thoopompum Ol. ior in Asia mitiori commorati tona, quo primum se cum Patre convertisse videtur, si quidem vora habet Suidas V. EUρος , qui oum relicta patria Dianae Ephesiae supplicem saetum esse tradit. Quia deinceps socontulerit, ut eloquentiae suae gloriam augeret largamque eruditionis copiam ad condendas historias colligeret, plano ignoramus. Verum multas eram rogiones peragrasso multasque Drbes
vidisse ab ipso habemus narratum. Qua in re egregie adjutus est latitissima re familiari, ita tit totum se dare posset Q ρὐοσορεῖ, και * ouαθιiu, neque, sicut Isocrates, vitae sustentandae ratissa, ad humiliora tractanda cogoretur v. D. 26 et Dion. H. Ep. ad Cn. Pomp. p. I 3I, Athenteus III, p. 85, B)-Anno deniquo quadragesimo quinio omnigena doctrina instructus Λl xandri gratia in patriam reversiis est. Nost V vero quum tam diu fortunae iiii qui into fuisset a rebus publicis remotus, diuitii A isto privati hominis otio gaudero voluit, sed qua pollebat experientiam itineribus et principum suae aetatis virorum consuetudine collociam et cum praeclara eloquentia e niti ne tam in civitatis commoda ex- Promere dcerevit. At non ea fuit in Chio insulatum reipublicae conditio, ut quam Theopompus profitebatur civilis prudentia a civibus suis adamaro lur. Intino morum austeritas, quam cro-brae illae luxuriae, sagitis ei mollitiei castigationes produnt, animus vehemens et servidus, lingua acerba, immodice libera, eontemptus gratiae popularis, Optimatium denique sitidium, quod a patre tamquam hereditate accepisso vidui Dr, non potuerunt non efficere, ut multi exsistor iit adversarii, qui, uti omni in nobilitatem ex agi tabant, sic prae ceteris Theopompum, eloquentissimum Oitis instrumentum, inimi eitiis stiis Persequebantur. Princeps eorum fuit Theocri
tus 5), sophista, Isoeratis discipulus, qui Alexandrum et Aristoteloni dicieriis odii set invidiae bile resortis perstringebat, quem suo Theopompus in Epist lis ad Alexandrum tamquam hominem humili l eo natum pravaeque luxuriae dodi tum depingit. Nequo autem animi vi et dicendia
73쪽
iiiimicos ab Nostro saligatos esse, rerum docet eventus. Etenim dum Alexander viveret atque regia domus auctoritate adhuc polleret, prius aliquid in Theopompum statuere non videntur ausi; simulae vero his praesidiis orbatus esset, quem putabant pacis perturbatorem et malediciam Omnium rerum contemptorem, denuo Patria expulerunt. Confugit in aegyptum ad regem Ptolemaeum. Iam quum ol II 8, 4 sit primus annus regis Ptolemaei, si quidem Photius, quod addubito, accurate locutus est, in AEgyptum
venit annos natus circa septuaginta quinque. Quemadmodum vero tum Theopompus propter maledicentiam suam et inimicorum, sicuti An
ximenis, de quo postea, mala artiseia a tota sere Graecia in odio habebatur, sic a Philadelpho
quoque, cui tum Alexandri admirator non valde placere potuit, non solum malevole exceptus est, sed etiam e medio esset sublatus. Disi ab amicis quibusdam huius eonsilii eertior factus, fuga quaesivisset salutem. Haee sunt quae do vita Tlieopompi nobis innotuerunt. Quae postrema eius sata fuerint et quo loco et quo tempore evita discesserit, noscimus. Neque tamen diu post Ol. a18, 3 eum vixisse ex legibus humanae Daturae sponte intelligitur. Inter Opera a Thoopompo conseripta a sui daprimo loco laudatur Ἐπiτομε m, ' Ηροδόetου imoptias. Sed iam Vossius De Dist. Cr. p. I 6, 3Il dubitavit, num vere Noster hujus opusculi
auctor habendus sit; neque id sine caussa, quum res a Theopompi aetato et ingenio aliena
esse videatur. Quare equidem suspicor a seriore
homine talem Herodoti opit omen sub Theopompi nomine in xulgus editam. Certiora ex paucis hujus libri reliquiis erui vix possunt. Sed ne veterum testimonia susque deque habere censear, faciamus Theopompum hocce Musarum Hero- dolearum compendium, quum ad historias condendas se accingeret, periculi faciendi caussa
igitur postquam hunc in modum vires suas periclitatus esset, necessit ad tradendam eorum temporum memoriam , quae praeceptor discipulo selegerat tamquam aptissima , quihus deseribendis ingenii sui virtutes Ostende
Ol. sa, et , Theopompi archontis anno, quo
Mindarus ad Cynossema devictus est, septemdeci in annorum spatium usque ad pugnam navalem ad Cnidum commissam sol. 96, 3, Di phante archonte , 8) duodeeim libris e mplexus
est. Quae ex iis aetatem tulerunt, haud admodum
multa sunt. Capita nonnulla recenset Anonum
in Vita Thue1d. 3 5. Theopompum exposuisse dicit, quod quidem ultro intelligitur, alteram pugnam ad Cynossema s9J, proelium ad Cyti
eum, ad Arginusas, ad AEgos sumen. atque accuratius narras e infortunium Athenarum post muros urbis doleeios constitutamque tyrannidem. Haec nisi omnia, plurima saltem libro primo comprehensa suisse, apparet ex fragmentis
libri secundi, tibi egit de Harmostis a Lysondro ubique constitutis impositisque tributis. Itaque
Diophantis areh.ὶ καὶ ale et, περὶ Κυέδου πιυμ λυ, πε 4 p g χυ: Z. εκα. V ea συπρα et e domu i mi M, tinis e περὶ Κυῆe αμα , μαχldic, tic ρ, ΘουκυδίM: κατ ξεπραγματεία,. Ἐγραψε δὲ χρεvo, letav δεκαετει CL Nariseellin. it. Thue d. 45, Anou3m. it. Thueyd. 6 5, M. Poppo. Parum accurate suidas: Ἀτρυται δὲ tal THηυix lino idii) mi: Θουκυρίδα καὶ ΣευηQ,me, nisi, ut Wiei sius monet, seripserat: Δ π καὶ dii A. Idem tandecim tantum libros ponit. Nimirum suidam aetate et multum antea undecim lanium Hellenteorum libri superstiles suisse videntur. Nam quum Menophanes apud Photium leod. 17sὶ duod imum Philippicorum librum inle ei limo dieat, nihilominus vero Photius hune pree psorii atque res ex duodecimo Theopompi libro a veti excitatae propter temporum rationes mulio aptius in Philippicorum excursu quam in Bellenteis legi polo rint, neque ullum ex postremo libro Bellenteorum si mentum deprehendatur, inde eolligitur aut Menophanem aut Photium Philippira eum Hellenicis confudisse, quod posterius saeillimo sieri potuit. si uenophanes simpliciter laudaverat librum duodecimum lotopi . qui titulus quum plerumque ad maiuq Philippirorum opus reseratur, lamon de Hellonicis quoque poterat usurpari. cI. Wichem p. mei Clinton F. H. p. ass.
8) llaque ipsam pugnam ad Cnidum, quippe quae fi
quente demum anno, sub Eubulide archonte, pugnata sit, Theopompus non narrasse videtur Clintoni I. l. vereor noliare justo accuratiora sint. 9) Verisimiliter primum quoquo proelium eum altoro arcte eonjuncium, quod Thucydides in extremis narrat. a Theopompo denuo expositum est, si quidom in his Theopompum sequutus sit Diodores, in utriusque proelii deseriptione a Thucydide et Xenophonte recedom. Itaque quum Theopompii A postrema Thucydidis denuo alligi se videatur, atque uno libro hellum Pelop. ahsolverit, M. Mio an hoc in caussa suerit, cur nonnulli octavum Thu-eydidis librum eum primo Theopompi eonfundentes, illum . quem Thuerdidi abjudicarunt, a Tlieopompo seriplum esse opinarentur. Quid , quod hoe fortasse suberat, cur sui das undecim tantum uellenteorum libros comm
74쪽
quam Peloponnesiaci belli partem Thue1 didos
intactam reliquerat, summatim tantum perscripsit, sequentium vero undecim annorum meminriam totidem libris liberrime tradidit. Quomodo autem res inter singulos libros distributae su rint, de hae re nihil sere se imus nisi illud, quod Apollonius Grammatieus apud Euseb. P. E. p. 465 undecimo libro relatum ait Agesilaicum Pharnabaro eongressi de seriendo foedere colloquium, quod ex libro quarto Hellenicorum
Xenophontis in suos commentarios Noster transtulisset.
Verum Theopompus, Polybius VIII, 13J ait, quum res Graeeiae inde ubi desinit Thueydide
scribere esset aggressus, postquam ad Leuctrica tempora aC res Graeciae celeberrimas pervenit, ipsam quidem Graeciam eum suis lactis valere iussit; Commutato autem argumento Philippi gesta scribere constituit. Atqui longe praestantius erat ac justius in opere rerii in Graecarum
gesta Philippi, quam in gestis Philippi res Gra
legerit quae de Philippi charactere et moribus deques Hus amicis Theopompus scripsit, sibi persuadebit. Atque si ipse dicit Polyb. VllI, iij
se hae maxime de caussa ad scribendum appulsum esse quod Philippo nunquam antea Europa parem virum protulisset, apparet eum de imperatoriis regis virtutibus cogitasse, deque vi quam in suae aetatis homines et civitates exercuerit. Praeterea quum Theopompus ex Oratoro evasisset historicus et artis Oratoriae praecepta ad historias transferret, facile intelligitur, cur unum Philippum tamquam scenae suae Protago mstam et cardinem rerum ponere, ad eumque Graeciae historiam, quae revera tota tum ex illo pendebat, referre maluerit, quam plurimarum Graecarum civitatum sata ex pr sesso singillatim
exponere; quae res iure Theopompo videri pinterat noti satis simplex neque una.
Tertium igitur Theopompi opus dii imiκὰ inseri pium et κατ' ἐξοχη, appellatum Ἱστοριαι, Philippi, Amyntae filii, ros gestas inde ab initio regni usque ad mortem regis eontinebat libris quinquaginta octo si). Ex his autem iam Diodori aetate quin quo deperditi erant la), iidem procul dubio quos saeculo nono Photius quoque desideravit, nempe sextus, Septimus, NODUS, vicesimus, tricesimus. Ad tantam molem Optis accreverat non tam prcilixa enarrati ne onmium
vel levissimorum, quae ad Philippi vitam et gesta pertinebant, quam longarum digressionum multitudine. Nam quum ab initio Theopompus res Graecorum perscribere sibi proposuisset, tantum abest ut in Philippicis hoe consilium relinqueret,
ut quavis data occasione, Macedone suo relicto. in Graecarum vel etiam harbararum civitatum historiam excurreret, eam quo per Ρlures saepClibros deinceps persequeretur, neque in his praesciatis tantum aetatis memoriam traderet, sed altius interdum ad mythica usque ascenderet, neque omnino quidquam praetermitteret, quod possot vel per se scitu dignum vidi ri , vel leelorum inservire delectationi. Hac rerum copia et varietato opus in immensum auctum est et
multiforme exstitit 3 , ita iit Philippus III ,
resectis digressionibus, quae ad rem principem non spectabant, lihros quinquaginta orto ad sedecim redigeret 4): quod ipsum ne Thoo- sin Diodor. XVI. a: Phot. l. l. sui das, qui Philippicorum
libros numerat septuaginta duo, eum Philippicis eon. junxti Bellenica et Epilomen Herodoti. Error similis illius de quo in Timui vita monui. Omitto Schweiphaeugeri sententiam sad Athen. lom. lii, p. 534ὶ a Michersio p. 24 sq. et Clintone F. H. p. 385 jaan ieiulalain. Philippi eum Hellenteis conjuneta, ut ipse Theopompus gloriatur sis. Is) plus 156, o versuum eontinebant, ita Di unus. quisque liber circiter 2140 versuum fuerit. 2ὶ Diodor. XVI, 3: ἐξ Δου πέπιε Ziαμυούσει. De hae
75쪽
pompinam hyperbolam eredas, totius operis dispositionem et argumenta, quatitum eius fieri poterit, paucis lineolis adumbrabo. Post sitam Theopompus libro primo exposuerat eur Philippi historiam tractandam sibi sumsisset,ciique de historici ossieto, ut videtur, deque suis ipsius virtutibus qua solet iactantia verba secerat, non continuo ad Philippum so convertit, sed aliteriorem Maccdoniae historiam, uti Trogus quoque Pompeius, Theopompi aemulator. levi, quod dicunt, brachio tangens, usque ad Amyntae filii tempora percurrit iis. 3o, 3 ij. Philippus custodia elapsus regnum simul ab Argaeo sis. 3ao et Pausania petitum Occupat. Pausanias suum Cotyis, rogis Thracum, auxilio imperio poliri conaretur, hae Oblata occasione Theopompus prolixius di,serit de Coi, is luxu et mollitie sis. 33 Bemotis denique ei a consilio depulsis aemulis, Philippus, bello Atheniensium
liberatus, convertit se contra Paeones et Illyrios, et capta Larissa iis. 36) expugnare molitur Thessaliam. - Liber serandus versabatur in iisdem hellis contra Paeones ot Illyrios, quorum do moribus et institutis auctor admodum multus suisse videtur. Ne cum Wichersio statuam, eum so e librti de conspiratione egisse quam contra
Philippum inierunt reges Paeonum, Thracum et Illyriorum lv. Diodor. XVI, 22 , Obstat rerum ordo, quum quae libro sequenti insunt istam
rebellionem antecedant. Num Iibro I rio narratur hellu in contra Amphipolitanos, qui quum antea bene habili essent, jam multas Philippo praebuerunt caussas bolli, quorum unam continere videtur fragm. 4 Diodor. XVI, 8J. Amphipoli expugnata, situ eius opportunia adjutus alias multas urbes in potestat om suam redegii Diodor. l. l. , Dem. Phil. III, p. 68ὶ, quarum innumero suit Datus sis. 48J. In eod in libro de Thessaliae expugnatione sermonem fuisse prodit fragm. 5o. Praeterea de Sesostri et do Sevi hisi si . 5i , 5 a) verba facta sunt. I idetur igitur
Thoopompus, quum, neScio qua occasione, Thraciae populos a sesostri Oli in subactos esse dixisset, vel stolas in Thracia ab AEgyptio positas commona orasset, totam huius regis expeditio-
D in per Asiam se. 53) usque ad Scythicas et
Thraeum rogiones exposuisse diutiusque immoratum esso describendis in ribus Scytharum. Quare, si recte, ut xidetur, ii 'oremus De soti titi.
' et auctor. Iustitii in Commentat. Gortilag. XV, p. Ira contendit ea quae Trogus apud Iustin II, I-5 de Sc3itiarum originibus et antiquitate nee Donde Amaχonibus disputat ah II orodotea narratione longe recedentia, Τheopompi ingenium redolere, non dubito quin haec ex eodem hoe libro de- sutilia suerint. Sequentes libri, quantum ex ii
hium nominibus concludi potest, Philippi res
in Thracia ei Thessalia gestas ulterius Persequebantur. Libro octavo, quum de Byacintio sermo sit D.
65J et de Amphictyonibus sis. 8οὶ, agebatur deprimis temporibus belli socialis lol. io 5, 4ὶ et
de caussis belli sacri. Verum longe plurima fragmenta hujus libri sunt de rebus mirabilibus.
Quarum enumerandarum ansam Theopompo
dare potuit vel bellum sacrum, quod Apollini, numen sino dubio miraculis portendi secit, vel
etiam Alexander suus, Oadem nocte Datus sol. IG6, i , qua templum Ephesiae Dianae desa- gravit. Itaque ἐπετρέχωου τὰ καH τόπου: θαυμάσix
se. 69J, narravit de miraetilis Pher 3dis Syrisse. 66), a quo in Pythagoreorum philosophiam excurrisse videtur sis. 6 , 68 ; de Epimenide 69, o , ab eoque triansit ad magorum doctri-l nam Ioo, i), ad Zopyrum s 33, ad colloquium t Nidae et Sileni 5- 8). Talia etsi aliis quoque, locis itit ei poni solebant, tamen liber Octavus, quia maiorem partem iis absumeretur, κατ' ἐζοχη, liber θαυμαnsia, appellatus esse videtur.
Sic fragm. 66, 69, simpliciter laudatus Θεοπ.iv Θαυμασiuic, quibus Oetavum Philippi eorum innui prodit se. 68. Porro Servius ad Virgil. Ecl. I, 13 dicite . Haec autem omnia de Sileno a Theopompo in eo libro, qui Thaumasia appellatur, conscripta sunt ti; eandemque sabulam in oetavo Philippicorum libro relatam esse dicit
ThPO sopbist. Progymn. P. I 5. Sed haec Dou r Dagantur, quominus cum axesiermatino praefat. ad scriptor. Rer. Mirab. omnia mirabilia, quae passina apud Theopompum logebantur, a seriore quodam in unum corpus collecta esse statuamus.
Libro nono Thoopompum de Philippi, ab
Aleundis contra Alexandrum Pheraeum auxilio duocaii, in Thessalia rebus gestis sol. IO6, IJ egisse, tum temporum ordo suadet, tum Phar- cydonis urbis commemoratio a Philippo expugnata se. 8 5 . Hac opportunitate usus geographicas Thessaliae rationes exposuit iis. 83 , et
urbes nobiliores deorumque culto et Oraculis insignes , ut Scotussam et Crationem , et quae ibi visunt tir memorabiliora enumeravit. Cuin his
76쪽
fortasse conjuncta erant paradoxa illa de Bacide, vate Breoti fr. 8aὶ Dum ha e in Thessalia geruntur, Athenienses omni studio nitebantur, ut hellum contra rebelles socios pugna navali ad exitum perducerent. Chareti adiunguntur Iphicrates et Timotheus
nova cum classe et aequato imperio; verum mox
Chares, homo turbulentus, proditionis incusat collegas, quos a populus acer, suspicax, mobilis, adversarius invidus etiam potentiae . sie Nepos Theopompino orationcm colore induons) domum
revocat, ab intinere removet et argonto multat.
Deinde ejusdem Charotis imprudentia Artabarum contra regem Persarum cum liniversis
copiis juvantis, Atheniens s adducuntur, ut, misso bello sociali, ignominiosam cum desectoribus pacem componant lol. acis, a. Diodor.
XVI, at, asin. De his nihil quidem in The pompi fragmentis legimus, sed inde intelligi
potest, qui factum sit, ut liber Meinitis totussere, ut videtiar, versaretur in deseribendis morihus et indole virorum, qui inde a Medieis temporibus Atheniensium rempublieam administraverunt. Inter eos antiquiores illos, ut Themistoelom est Cimon om , brevius recensDisse , sustus citatem et sine dubio multa eum acerbitato
exposuisse videtur de demagogis Euhulo, Callistrato, Cleone, Hyperbole, aliis; ita ut Sehol. Lue. sis. Ioa) hune librum designaro posset verbis : ἐυ - περι δημα risu. Libro tin rimo mentio injicitur Amadoei regis Thraciae. Redierit igitur Theopompus ad Philippum, conspirationem illam, ut puto, exponens, quam Diodorus XVI, et a) statim post finem belli socialis posuit. Quousque liber pertinuerit, ex ipsis fragmentis quidem cognosci non potest; ertim quum libri sequentes, inde aduode imo usque ad decimum Octavum, aliud plane argumentum habeant, atque libria decimo nono, tilii ad Philippum revertitur, res nari oritur ad ol. Ici , a sqq. pertinentes rex hiseolligo libro undecimo res Philippi narratas esse usque ad annum, quo per Thermopylas in Graeciam irrumpere voluit, sed quominus hoe ei suce serit, ab Atheniensibus impeditus est lol. ro . a). Accedit, quod hae ratione intolligitur quomodo ad sequentium librorum argumentum Theopompus tran,ierit. Etenim Ol. ror. a renovatur hellum Persarum ita AEgyptios ob Phoeniciae desectionem. Dac igitur Occasione usus, libri XII-XVIII priora quoque holla Persariam contra Cyprum, Phoenices et Agvplios
Ita tuo libro duo ecimo primum exponit bellum Evagorae, eoque loco in antiquiorem Cupri insulae historiam digreditur; deinde aeeedit ad bellum, quod Acoris, rex AEgyptiorum. Persis infert, cujus ducem socii Claabriam Atheniensem Ol. oo, 4 . Aetiris quum Pisidas in belli foete-tatem advocaret, nova saeta digressione, Theopompus non solum de horum regione, sed etiam de aliis multis, qua, ad hane Asiae Minoris partem spectant, ad antiquissima saepo ascondetis sermonem instituit lv. D. mi. Libro decimo tertio belli Persarum contra Acorin narratio resumitur
ol. Ioi, 3. Diodor. XV, 29, v. D. II de Chabria, AEgyptiorum classi praesecius; D. ii 8 de Iphicrate, Persicarum copiarum dueri. Eodem libro narratur altorum Artaxerxis hellum contra Taehum Ol. io4, 3. Diodor. XV, 9O sq. V., D. II9, rao de Agesilao . - Libro decimo si nosequitur Artaxerxi, Ochi expeditio e Dira Phoenicos sol. a O , a), quam etiam libri decimi quinti partem absumsisse docet D. 126, tibi de opulentia Stratonis, regis Sidoniorum. Eodem libro egit de bello, quod in Cypro contra regem Persarum eonflatum est. Diodor. XVI, 4a.ὶ Quae de Sidoniorum luxu, reholliono, submissione dixit, ea, nisi sallit me cciiij ctura, ansam Praebuerunt copiosae disputationi do aliis civitatibus mollitio et luxu deperditis. sic Colophontis iust luxuria exstitit caussa tyrannidis, sedili num, patriae interitus. Ad similem rem pertinet unum q od ex ithro decimo sexto habemus fragmentum do Hegesiloelio Rhodio, homino libidinosci, qui eum sodalibus oligarchiam instituit. ΙIuc denique referre licet D. 134 ex libro deeimo septimo, de servis Chiorum. - Libro Gomo tam bellum Artaxerxis Delii contra rebelles AEgyptios Mi. io , 3J narratum osse indicaturis. x35 de Nicostrato, quem exercitus ducem rex ab Argivis sibi expetierat. Libro deeimo nono redit ad res Philippi. Unum quod ex eo fragmonium servatum est, ad illud tompus spectat, quo Philippus, postquam per Thermop3las in Graeciam penetrare tentaverat, male habuit Thessalos et i, stiliter iraetavit.
. Indo a Thessalia) in Chalcidicen trajieit, ubi bello pari persidia gesto, captisque per dolum et
eisis finitimis regibus, universam provinciam imperio Macedoniae adjungit. . Iustin. VIII. 3.uxe libro Nicesimo narrata esse declaratur si .i39 et i 38, ubi Sirrha urbs memoratur, Oadem proeul dubio, quam Γε ρα, nominans Diodorns
XVI, 5 a) a Philippo Ol. io , 4) capiam esse
Libro Dicesimo primo o Thracia repente transfretamur in Italiam. Bes, nisi scilior, ita consor-
77쪽
manda est, ut Theopompum putemus Philip pum, quod ad vivendi rationem et regni augendi studium, eum Di D3sio Νiciliae turanno comparavi,se les. D. x 46, de Dionysii indole, eum D. 136 de Philippi eharaetero . Narravit igitur quomodo Dionysius regni fines quavas ratione Pro serre studuerit, a qtiomodo, postquam Graecos, qui proxima Italici maris litora ten hant, devicerat, sinitimos quosque aggressus sit, omnmque Graeci nominis Italiam possidentes hostes sibi destinaverit : quae gentes non partem, sed universam sere Italiam ea tempestato Occupaverant. . Postquam hune in modum paucis verbis Iustinus xX, Dionysii consilia significaverat, ad origines urbium Italicarum et populorum se convertit. Qua in re Trogum Theopompum s rutum esse, atque totum illius caput de Italia ex Nostri, fluxisse nullus dubito. Libris vicesimo se nao et vicesimo renio ad Philippum reversus eius ros in Chalcidice et Thracia gestas ulterius profoentus est. - I bro
vigesimo qurino bellum, quod dum Philippus Olynthios debellabat lol. io , 4; v. Eruger. in Clinton. F. H. p. x 44ὶ Athenienses in Euhoea
gessisse videntur, ansam dedit quae Perielos olim contra hane insulam egerit diductius exponendi. Ol. Io8, I Philippus Olyntho potitus et huius ut his opibus locupletatus cetera urbes sibi adversantes perterruserit. Tum lanilom Athenienses apertos se Philippi hostes professi sunt palam quo contra eum belligerarunt. Moista δ' vitiet c
Ἐλληυωυ. Diodor. XVI, 54. Ab his Demosthmnis exhortationibus, opinor, antiquae majorum gloriae et virtutum et avitae dignitatis memoria animos Atheniensitim excitantis prosectus Thempompus libro Nicesimo quinto demonstrare studuit vanas esse et fictas plerasque illarum opinionum, quibus gloriam suam illi iactabant. Quo loco quum inter alia etiam foedera, qtue cum Persis popigisse Athoni onsos gloriabantur, commentitia esse dixisset. idque ex litoris tollicis, quibus pacis conditiones consignatae essent, demonstrasset, de literarum ioviearum origine plura disςeruit. Ceterum post expositas res in Thracia gestas, hoc ipso, ut vi lotur, libro convertit se ad bellum sacrum, titi eon elud 're lic t
libra vicesimo sexto Philippum videmus apud Thessalos, qui eum Boeotiis eum Oravorant ut professum adversus Phocenses ducem exhiberet, Iustiti. VIII, 4. Hujus belli expositionem multis probabiliter digressionibus interruptam sequentibus libris nune perditis eonii nuavit usque ad librum tricesimum, tibi quum de Amphictyonibus sermo sit , illud tempus arguitur, quo Philippus in Amphictyonum consilium adsetius, et quod Phiaeenses habuerant suffragii ius in eum delatum est Ol. xo8, 3J. Ex hac operis parte ea quoque pellia esse de bent quae laudantur ex Theopompi συγγράμματεπερt m, ἐχ Λελ υ συληθέ, ω χρημά v D. I 8a, i 83). Quae donaria reeensendi aptam dare potii
runt occasionem pacis conditiones, quibus Ph censes iussi sunt quotannis LX talentorum Vecti. gal deo pendere, donec summam in tabulas sacrilegii tempore relatam exsolverent. Diod. XVI, 6o a Rebus Phoeteis compositis legati Atheniensium petentes pacem ad Philippum venerunti Quibus auditis et ipse legatos Athenas ciam pacis conditionibus misit, ibique ex commodis Hir rumque pax saeta est. ω Iustin. VIII, 4. IIaeetiora tricesimo primo narrari debuerunt. qtia
occasione bene potuit foedus illud λ ἀποφ quod ad Ol. io5, 3 pertinet) commemorati sis.
89J. - ώhris tricesimo sectinaeo et terris egit de eontentionibus et motibus in Peloponnos ,
deque Philippo invasionem minitati te scL Demosth. Or. de pace P. 6I, 8, Phil. II, p. 68 sq.).
Ex libris trigesimo quario nihil superest. Patica illa ex libris trigesimo quinto et trigesimo octiacvad rogiones ei rea Pontum sitas spectant, in quas a BFrantio urbe a Philippo oppugData excursus secisse videtur ιbri tricesimus nonus, quadragesimus et quadragesimus primtis lorigam
dieat Theopompum quinquaginta annorum spatium complexum esse, Dionysii ἔκπτωσte pertineret ad Olymp. ro6, I , quo anno extat migravit in Italiam. Sed quum certissimum sit Thempompum etiam do altero Dion3sii sexilio lol.
IO9, 2, V. D. 216 egisse, apparet Diodorum annorum numerum computantem haec duo exilia eonfudisse; nam voluisse eum verbis Aiovυσίου Ix-πmuis secundum exilium designare, jam ex eo
intelligitur, quod ipse paullo ante c. O) Dionysium Corinthum abiisse dixerit.
78쪽
Libra qtiadragesimo tertio a Philippo exorsus, qui Ol. Ios, a per Illyriam et Epirum in Graeciam penetrare studuit, digressionem feeit de Epiri regionibus eaminaque natura deque populorum qui has terras incolunt Originibus. Quae subseqtiuntur res Philippi usque ad pugnam ad Chaeroneam gestae narratos suerunt usque ad libram quinquagesimum Primum. In digressic ilibus inter alia egit de Sie illa lis. α 5o, 25 i), sine dubio de Timoleonto exponens Carthaginienses debellante. Liber quinqtia simus secundus erat de expeditione Archidami Tarentinis opem serente contra Lucanos. Qui quum in Italia eadem die occumberet, qua in Graecia ad Chaeroneam pugnatum est Diodor. XXII, 88ὶ, ab eo ad Philippum reversus libra quinqtiagesimo temtio ipsam hancce pugnam descripsit, quae, ut Iustinus ait, uti iversae Graeciae et gloriam dominationis et vetustissimam libertatem si nivit. Qui restant libri reliquam Philippi ae Craeeiae hist
riam usque ad mortem regis continebant. Singulorum argumenta certius constitui vix pos
Aeeedo ad minoria quaedam scripta Theopompi. Nam non solum propter ea quae hucusque memoravi opera, sed etiam , ut Dionysius ait Ep. ad Cn. Pomp. tona. VI, p. 8a , πολλουc sev ταγηρορμους, πολλους δὲ συμ6oυλaυetiκοῖα συυταξά- μυος λ' et, ἐπιστολὰς δι et,c ἀρχα-ὴς γραρομέvae, και Γαιθήκας ἄλλας λόγου αξία, Iampidiv πεπραγματιυμ, , άξinc ἐπαivεῖσθαι. Orationis panegyricae exemplum vidimus Lau. dation ira Nausoli. Laudationes Philippi et Alexandri memorant Theon Progymn. P. 19 ct ro3 et Suidas v. Ἀρορος, qui etiam Vituperium Alexandri a Τheopompo scriptum esse dicit.
Alias multas hoc genus Orationes a Τheopompo compositas esse ipse testatur apud Photium l. l. Inter orationes suasorias ei tantur Συμεουλαὶ
lv. Bilhnkon Hist. Orit. Orai L Gr. p. a 6 a lx J. In hae epistola Theopompus egit de statu Chiorum civitatis. perstrinxitque hominum qui tune rempublieam administrahant perversitatem morumque pravitatem s6J. Princeps eorum fuit Theocritus ille, supra jam laudatus, quem Noster tamquam hominem corriaptis moribus et luxuria sua insignem cum Harpalo ecim posuisse videtur se. 2 7. De eodem Harpalo dixit ἐυ etdiic
περὶ X ου inimo uic , ut vix dubium esse possit h. l. easdem literas respici quas antea dixerat προή λλεξαυδρου. Sed ne quid dissimulem, titu lus modo appositus Schweighaeuseri debetur
conjeeiurar, quam equidem veris imam esse puto. Vtilgo legitur i, τοῖς περi Xlαc ἐπiστολῆς, quod Michersitis accipi vult pro : lv Mic συ γράμμα-σiv vel tu mic Hroic χερὶ et e Xlαc επιστολῆς, ut commentarius v l scriptici intelligenda sit ad Λlexandrum de Epistola quam ad Chios miserit. Vertim haec graecis inesse vix possunt. S3lburg. ad Dionys. l. l. logit : i, si πρoc X 6υe intuetὐ8, quod ob rationes a Schweighaeus ro allatas stare nequit. Casauhonus, cui ad, tipulatur Psugh., scribi vult i, etαῖς ἀρχαῖκαie ἐπi ολαῖς. Verum sie ab incerto in incertius detrudimur. Nam admodum verisimile est ipsas illas epistolas etἶς
nysium ) ex errore natas osso. Certe inter v v. doctorum conjecturas nulla habet spretem verisimili iudinis. Vossius si, S, ) de literis ad Achivos missis cogitat. Ruhnhenius cum Valevenario legit in. et,c ἀρχαῖκοὶς γρα*ομυας, i. e. rant' sty lo serjIns. Sylburgius αρχαiκ4: ἐπirρα ομἐυας legens, in iis Theopompum de prisci aevi virtutibus egisse crodit. Ceterum recte, puto, nuhn-kenius, Michersio stisfragante, ex acerbitate orationis et vehementia, quam esseri Dionysius, concludere mihi videtur, epistolam illam ad Alexandrum vel de Chio insula unam fuisse ex illis ἀρχαiκαic. Quae quum ita sint, ne ἀσύμgολος discedam, equidem scribendum puto inimo δ:τὸς dies et- αρχῶ, Xίω, χραρομίουας vel etδe u rχαi Xiαια ἐπιγραρομυας, ita ut litorie intelligaim iur de magistratibus Chiorum. Praeterea Thecipiam pus citcitur ἐυ - καYὲ Πλά- τω,οe διατριςῆc sis. 2 9 , quae digressio fuisse videtur in Philippicis. Idem ead re potest in to eum Sehol. Aristophanis sis. 28 a), ubi Theopompus tu etω περὶ εMaga dic laudatur. Neque tamen certius quiddam de hae re statuerim. Quamvis enitia persuasum sero mihi sit non seripsisse Theopompum singulare De Pietate opus, lamen historiae pius, in quibus ubique
vitiorum sincerum os rem sese praebet, multa
procul dubio pietatis habuerunt aliarumque virtutum exempla 8 , quae a serioribus in unum
79쪽
collecta sub Theopompi ta mine separatim edi potuerunt. Neque denique omittendum quodnuhnhenius silist. erit. Gr. Or. p. 3ο IJ Puiat, scilicet Τheopompi nomen cum illo Theophrasti, uti alius iv. c. Plut Ages. c. 36, Athen. XV, p. 6 6 ei optio m. Athen. IV, p. 34M, F),
si e etiam hic confusum esse, Praesertim quum
Theophrastus librum nise ευctgi ut seripsisse dicatur Diogen. L. V, p. 126J atque rei argumentum philosopho magis conveniat quam histO
Postremo loco monendum est de libro, qui
est, quod tres principes Graeciae ei vitates, Athenae et Sparta et Thebae, in eo traducohantur. Neque vero hoc opus Theopompi esse, ut nonnulli credebant, tiam Iosep litis l. l. testatur, tum Pausa
Dias VI, 18). a quo quae res fuerit his docemur
Geth, H, Ἐλλάρα καὶ H,αι Κέμπου tu GR ὀrole. in imitationem Triearani Varro satiram suam eontra triumviros, Caesarem, Pompeium, Cra iam, inseripsit Tri. Opilinum. Tripoliticum seripsit etiam Dicaearchus. Quo libro, ut Passo ius in Inu Leet . Tralist. 1829)puia ii, Die rebus famosis Anaximenis ealumniis apologiam trium illarum eivisatum opposuit, quod ut externa statim litiri eonformatione significaret, eodem usus est litulo, suum scilicet Tripoliticum in alterius locum quodammodo suffecturus, turpemque eius in perpetuum aboliturus
memoriam. Verum hane Passovii sententiam resutavit Osann. mi irreqe aur 3 cm. N. gr. Literat. tom. I, p. s.
in eo sermonem fuisse do optima forma civitatis. Ceterum de Theop. Triearano v. o. Mulier. Orchom. p. io , Protera. p. 98, Diaria triliing. 18 5, p. 25 l. Commemora
κ me. Ne de Philisto s3raensano emitemus, temporum ratio vetat. Fayplius ille id quod Theopompus ad di ini. nuendam, qua se iactabant Athenienses, antiqui talis glo. riam, de Athenis gyptiorum colonia dixerat, magis adhue videtur extulisse. Fortasse igitur verba mine ethv Tρ κάρα. vo, die ὶ Ναυκρά et in unum conjungenda sunt, quippe quo scripto Philistus Naucratem urbem, sub Ama. si dis regno a Crasteis conditam, Cia eorumque deorum cultu eviebrem, malo artificio adhibuerit, ui Athenienses
ab Aoptiis oriundos demonstrarei.
suppositus suit, res tamen quibus civitat iam illarum gloriae detrahoret Anaxim nos magnam saltem partem ex ipsis Tho pompi Operibus hau sisse videtur. Quae autem fuerit libri adornat ira ut intelligatur, maximo sacere puto locum Aristidis in Encomio Romae, in universum ad Tri carani exemplum, nisi Ogregie fallor, ex prossum. Quod enim Aristi dos o tondere Dititur Mi ρυπωπρο υυ, ' Ρωμαί6 9 ῆ, τὸ ἄρχε ει εlὀtsui, idem de Alexandro praedicasse videtur Psoud O- The
80쪽
deamus quae de fide eius et auctoritate veteres judicaverint. Si quidem reputes ingenii doles, quibus NO
ster gaudebat, praeclarum, qMO usus CSt, ISOCra-
iis magisterium, itinera eius et qua in iis coti- gesserat eruditionis copiam, clarorum virorum consuetudinem et familiaritatem, vitiorum quod ubique profitetur odium et admirationem virtutum. si denique consideres historias eius non in Obscuris sui ranae antiquitatis temporibus, scd in suae ipsius maxime aetatis descriptione versari ; profecto concedendum erit et potuisse eum et voluisse scribere vera, noe iniuria vide
terum testimonia collegeris, multa quidem reperies in laudem ejus dicta, longe plurima autem in ro prehensionem, ut in Theopompum omnino non eadat quod primum Cicero historici Ostietum osse ait, scilieet ne quid salsi dicere audeat, doinde ne quid veri non audeat, nequa sit Ρicio gratiae sit in seribendo, ne qua simultatis. Quae vero fuerint illa in Theopompi historiis vitii percita, si rationem habeas eorum, quae de auctoris indole satisque supra attulimus, facile possunt divitiari. Vidimus Theopompum, vehementis et servidi animi hominem, ea ipsa
aetate qua servor ille et vehementia sitiam maxime sese Prodere solent, propter patris Laco
nismum, quem dicunt, a democratica factione patria esse orbatum. Inde odium illud contra demagogorum factionumque iurbas, quod in ipsa Dalria cone pium itineribus Nostri per metae civitates la be setius motibus tum plerumque agilaias non potuit non augeri, quodque iis quae post reditum in patriam Theopom-Pus experius est, ad suminum quasi fastigium adduci debuit. Inde severae istae castigationes perversitatis consiliorum 3J, inorum liae depravationis cum isto rerum publicarum si alu semper sere e Dinnetae. In quibus si jam natura serebatur ad nimis indignationi suae indulgendum, quanto facilius modum excedere debuit historicus ex rhetorum scholis prosectus, idem
que saepe nulli ero non tam rei veritati consuletis quam numero oratorio. Itaque fit, ut Theopompi de viris eorumque rebus gestis iudicia
aut satine esse videantur, aul, sed id rarissime, Orationes panegyricae; ut eundem hominem,
Philippum aio, ubi imperatorias Pius virtutes respicit, ad coelum usque esserat, deinde, alio
loco, morum ratione habita, nullis non oneret
eou vitiis. Philippiea igitur hyperbolis ubique
reserta iisdom sere cautionibus adhibenda sunt, quibus orationes Demosthenis li), cum quo a Dionysio, ut supra vidimus, comparatur. Aliis loeis ob maledicentiam cum Timaeo componitur, ut apud Cornel. Nepotem in Vita Alcibiadis c. I , et apud Clement. Alex. Sironian. I, p. 3i 6), qui Thoopompum et Timaeum μύθους καὶ βλασ- ρημίαe συυτάHelv dicit. Porro Iosephus contra Apionem l . l. Theopompum et Timaeum βλα η-μtis dieit και ἐθυω, etias iv δοξοτάτω, και πόλευου ἶ-παέυε iv H, ευriae ius καὶ τὰς πολιτείας λοιδορε iv. Cum his es. Luetati. Quomodo histor. conscrib. c. 59 : Καi et v αυτ υ μεοπόμπω αiet diu RER, 3 λαπεχθημό-
s 4) ille ετregium Wol vii libellum I e hyperbole in historia Philippi.