장음표시 사용
71쪽
HELVETIAE, EI SQUE VICINI R. a I
netrantibus, & pulvere subviridi nonnihil splendente superius descriptoema argen repletis, quae radios admissbs ita reflectunt ut nostris oculis lineae , seu rea in Gry-Venae argenteae appareant stallo Crystallus Montana pentagona cum gramine incluso. Vide Tab. M p0 earat. Crystallus Montana pentagona cum soliolis alicujus fruticis inclusis LTab. 3 Crystallus Montana hexagona cum arena inclusa, de ad aspectum iridem
Crystallus Montana hexagona cum pilis inclusis .. Tab. 3. Crystallus Montana hexagona cum Amiantho incluso .. Tab. 3. Crystalli Montanae flores utrinqlle hexagoni, Sc in utraque extremitate: acuminati . Gessero αρος δε εις dicti . Iris vulgaris Adamas Bristorcensium, vulgo dicta Laidio . Tab. 3. lit. A. Crystalli Montanae flores utrinque hexagoni omnium minimi Pseudo-addimantes dicti. Tab. 3. lit. B. Crystalli Montanae matrices Variae In Helvetia reperitur Crystallias in montibus Schniden aplud Subsylva iis, cnos, Leiterberg. apud Glaronenses, Rogmati in Valle Cragera , Grimsula, Gothardo, Furca. Rhaeti illam inveniunt in valle liuacia , Masi1nensi,& monte Rubro. Colligitur plerumque in proruptis rupibus , alb
Selenires seu Lapis Specularis.
SElenites seu Lapis Specularis ita Vocatur, quia pellucidus est, S rei , Selonites, quae a tergo est , imaginem reddit .. Germanis r Anser FraaRemeis, , seu Lapinidest: Glacies Mariae. Specularis Describitur, quod sit lapis pellucidus, & splendens colore albo, cinereo, Unservet etiam nigricante, qui aliquando in bracteas scissilis est , dc Crystall1 Frauςn' instar translucet, saepe saxis inhaeret, aliquando laterculis distinguitur, δί ςi subinde Crystalli in modum excrescit, a qua potissimum differt, quod vel ε' ς' in bracteas vel latercula dividi possit. Gycriptio. Selenites generatur ex aqua muleo sale, dc succo Viscido seu ramos ohisbλὰ λvalde depurato impraegnata, quae in principio petrificationis aliorum la- vibilis, pidum tanquam materi ab ob suam tenuitatem ad coagulationem lapideam minus apta hinc inde per eorum substantiam lapidescentem propellitur , ac transudat , infinitosque 3c minimOS. saxorum poros pervadendo denuo defaecatur, donec ad aliquas mjnores subterraneas fissuras ,δc cavitates seu Qveolas pertingit,& in iis collecta consumpta priusa calore subterraneo superflua humiditate non aliter ac in praeparatione salis fixi plantarum fieri solet, in pulcherrimos Selenitas crystallisetur Crystallis nitri non multum absimiles , qui succo viscido irretiti in duritiem lapidis
72쪽
18 HIs TORIA LAPIDUM FIGURATORUM
is quibus & figurae sormam servantes usque ad tertiam cavitatis partem repletae su Selenir- aqua per poros saxi defluente, earumque par1etes nunc longioribus, nunc' D seunxur brevioribus Seleniticis Crystallis undique obducuntur , sub quibus latet crusta crocea Vicem matricis agens, quae una cum Crystallis pellucidis, Sc. splendentibus gratissimum foveolae seu cavitati colorem conciliat. HU.b crym pharmacopceus V Valdshuetanus D. Ioannes Adamus lis, h, A Dempne artis suae peritissimus mediante spiritu vini re cti ficato tincturam stia, .bdis rubicundissimam extrahit, quae tussi &asthmate laborantibus ad aliquod emiis. guttulas in convenienti Vehiculo cum fructu propinatur, 3c luculenter probat, praedictam crustam produci a sulphure crudiore absumpta aqua Modus ge- confluente, dc visciditate sua parietibus undique adhaerente , quod obnerarionis. suam crassitiem Sc cruditatem a particulis salinis in Crystallos erumpent, bus allic1 non potuit. Imaginem talis foveolae seu cavitatis quae V Valdsi livetii a lapicidis:Schnec senioch in vernacula lingua vocatur j ad majorem generationis lapidum trans parentium, & pretiosorum cognitionem addo in Tab. 3. lit. A foveola seu cavitas: B Selenites hinc inde in Crystallos
Quod autem Selenites saepius laterculis distinguatur, vel in figuram
ystalli hexagonam, seu pentagonam excrescat, aut e bracheis subtilibus sua ab
ἴalti uis connetur, diVersus columellarum salinarum situs, &dispositio in causa -tidis, est, quae a succo viscido & ramoso diversimode irretitae in sua crystallis
ioneatu=. cem sint parallelae , ut aliquod planum constituant, atque in succo viscido ' ita irretitae sint, ut sibi tam faciliter cedere nequeant, corpus in laminas divisum formabunt. Si vero particulae salinae non solum ad se invicem sint parallelae, sed sibi quoque plures incumbant, lapidem laterculis distinctum constituent, de demum si in acervum fuerint congestae, ut vel prisma , vel pyramidem efforment, Selenitem Crystallo similem producent. Non me latet,plures Philosophos modernos contendere, figuram Crystallorum hexagonam, seu pentagonam &c. a particulis ambientibus, & sibita is mutuo incumbentibus, frustulaque nascentis lapidis varie comprimenti- 'ρ ρα bus produci, cum vero omnes lapides crystallini aequali modo ex materia P ' ' concrescant, & tamen diversas figuras, licet semper quasi angulures, nanciscantur, potius latentibus salibus, qui in sua crystallii satione
determinatas figuras acquirunt, ac diversimode uniuntur, differentia figurarum adscribenda videtur etenim hi a propria natura ad peculiarem figuram determinati tam faciliter immutari nequeunt, ac dispositio particularum, quae nunc Obmiscelam corporum heterogeneorum, nunc ob ambiens ipsum magnopere mutationi obnoxia est, sine subsequente tamen variatione figurae materiae petrificandae, quae necessario quoque immutari deberet, si a particulis sese praegravitate comprimentibus produceretur , ac determinaretur. Selenitis ramenta cruda cum Vino austero pota dysentericos juvare habetur ex ormio. Mulieres ad faciem dealbandam, dc derugandam ejus calcem adhibent: senestrae vero,&laternae jam Seneca tempore ex eQiuς- runt consectae.
73쪽
Selenites maximus compressus. Maximus est hic lapis triangularis , & diametro suo tres pedes Augmstanos colligit, crassitie vero tertiam partem e meris laminis albicantibus seleniticis constat, diveris figurae, dc diversimode sitis. Allatus fuit exalpibus Glaronensibus, &supra triginta libras ponderat. Selenites compressus cum minera plumbi. Set enites partim compressus, partim acuminatus diversi coloris . Selenites Rhomboidalis pellucidior, cujus minima artes rhomboidales sunt. Vid. Tab. 3. lit A. Selenites Rhomboidalis albicans, sed non adeo pellucidus . Selenites Rhomboidalis suscus. Selenites figura Crystalltum reserens, seu Crystallinus, Tab. Selenites Botrites . Tab. 3. Selenites luteus . Farnsburgenses lapis luteus. Gn. m. curios.pag.3 9. Hunc lapidem inveni ad arcem Farnsburgensem ditionis Basileensis pellucidus est, &succino luteo haud absimilis. In Helvetia e montibus Glaronensibus dc Abbatiscellanis Selenites purior affertur, purissimum autem candidum, Sc diaphanum suppeditat Moscovia.
STalactites Stirice-sermis seu Stillatilius lapis, Germansis allinis ,
seu Tro stem appellatus, eb quod a chirurgis ad ossa consolidanda adhibeatur, quamobrem etiam ad ostiocollas refertur, est lapis minus durus, coloris flaVescenti S, obscure pellucidus, de vitri instar leviternitens ita dictus, quia stirias ex aqua congelatas pretes serto Generatur ex aqua praesertim nivis solutae sale lapidifico imbuta, quae per saxa & lutum profluens ramenta lapidum secum rapit, haec ob vehementem continuum aquae motum cum illa intime commiscentur, ut proinde aqua ad cavitates subterraneas delapsa, dc a calore subterraneo, qui hyeme ob occim sos terrae poros non parum aUgetur, tenuiore sua parte sub forma vaporum avolante despoliata una cum contento succo terrestri ramoso, de sale lapidifico in substantiam lapideam convertatur, atque a diverso cadendi,vel etiam fluendi modo, ipsiusque loci situ varias figuras obtineat, quo palam fit, calorem non minus, ac ipsum frigus co retiones lapideas j quare Pulvis hujus lapidis ad drachmam unam assumptus sudores movet, dccalculum expellit, externe Chirurgi illum adhibent ad ossa fracta serrum, nanda , & conglutinanda Species: Stalactites Stirite,sermis maximus,
Generario nis modur. Calor non minus , ac frigus concretiones
74쪽
Stalanitis C rus ac ei descriptio
rubulati descriptio.. Species. ab. q.
an HIs TORIA LAODUM FIG RATOR M
Maximus est hic lapis, longitudine enim tres pedes Augustanos su p erat,&crassitie brachium humanum adaequat . in lapidicina Eningensi inventus est . Stalactites Stiriae-Qrmis minor. Stalactites Stiriae-formis minor armatura splendente purpurea insignitus: Vid. Tab. .R. I. sit. A. hic lapis magnitudine sua figuram ter superat Stalactites Stirite- formis armatura splendente viridi aurea ornatus. Stalactites Stiriae-sormis columnariS. Tab. . D. 2. Stalactites Stirite-sormis Botrites ormii in suo mUeo .. fol. 3o.
Stalactis Stiriae-formis guttatim concretUS. Stalactites Stiriae-sormis collem cum arboribuS referens. Stalactites Stiriae-formis arborem referen S. Stalactites Stiriae-formis mammiliaris opacUS. Stalactites Stiriae-formis muscum referens. Tab.q.R. 3.
Stalactites St1riae-sormis Crystallum referens, Pseudo Crystallus Mirchero. . Stalactites invenitur sub terra in cryptis lapideis, & canalibus, per quos aqua decurrere solet, plurimae species ex lapidicina oeningensi prope oppidulum Stein ad Rhenum effodiuntur, invenitur etiam in ditione Bernatum non procul aba e Branech, & circa cataracten Rheni inferiorem ad Lauisen burgum, nec non prope oalds huetium & Adelfingam
Malactites Crustaceus durior est primo , dc colore saturatior e plurimis
crustis sibi invicem incumbentibus concretus, quoad locum nativum modum generationis, dc proprietateS cum priore con Venit Specie S:. Stalactites Crustaceus Vulgaris . Tab. q. Stalactites Crustaceus caseum referens.
Stalactites Crustaceus saccharum crystallisatum referens ..GENUs III.
STalactites Tubulatus in sormam tubulorum minimorum congelatus est,.qui praedicto modo supra paleas&stramina concrescit, quae postea deciduae talia soramina post se relinquunt, plerumque est nivei coloris, velietiam cineret, quandoque striatus Speci CS: Stalactites Tubulatus niveus&stri tus Tab. R. I. Stalactites Tubulatus cinereus & striatus. Tab.q. g. 4talactites Tubulatus albican S tubero suS.
79쪽
H ELVET iE, EIUSQUE VICINI E. 3I
Lapides Figurati Costallini opaci, Smitri instar leviter uitent s.
STalagmites est lapis figuratus opacus, albicans vel sub rotundus, Vel cylindraceus nitens, ac bellaria reserens, nascitur ut Stalactites ex aqua non adeo depurata in parva subrotunda , vel cylindracea corpora semina saccharo albissimo obducta non inepte mentientia concrescente. Itali ex iis optimam calcem ad aedificia construenda praeparant ,& ab iis VO- cantur: Co etti de Tivoli. Species: Stalagmites bellaria subrotunda laevia reserens. Tab. s. Stalagmites bellaria cylindracea laevia resci cnS. Tab. s. Stalagmites bellaria sub rotunda aspera reserens. Tab. F. Stalagmites bellaria cylindracea aspera referens. Tab. I. In iisdem locis cum Stalactite occurrit . GENU s II.
Τ Alcum est lapis figuratus opacus non adeo durus, albus leviter nitense laminis & fibris rectis argenti instar splendentibus conflatus, igni summe resistens: nam ab eo nec funditur, nec comburitur, imo nec colorem suum amittit nisi maxima ignis Vehementia , a Germanis vocatur: Talcho Nascitur ex aqua oblongis Selenitarum vel ipsius Gypsi rainentis imbuta, quae, dum aqua in cryptis subterraneis stagnat , inter se implicantur, &paulatim in substantiam lapideam a vaporibus calidis supersuam aquae quantitatem absumentibus conglutinantur, non secus ac polypus in corde a filamentis candicantibus sanguineis sibi invicem irretitis efformatur . Haud dissimili modo ipsum Amianthum generari valde probabile est;iutriusque enim lapidis striae seu lamellae rigore suo dc splendore manifeste indicant, quod vel a Selenite , aut alio limili lapide splendente dc rigido derivent .
Talcum astringit, δc sanguinem sistit, ideo dysentericis , sanguinem
spuentibus, nimio haemorrhoidum δc menstruorum fluxu laborantibus ab aliquibus interne applicatur, non tamen sine periculo e crudum enim a s sumptum strangulare dicitur, externe adhibitum easdem vires exserit, δίabscessus mammillarum, parotidum , dc testiculorum prohibet. Chymici non minus ejus oleum expetunt, ad aes in argentum convertendum, ac mu StHegm
80쪽
32 HIs TORIA LAPIDUM FIGURATORUM
lieres, quo sibi nitorem concilient, ex crustis filo ferreo c junctis fiunt quoque Thryallides perpetuae . species Species: Tab. s. Tal cum saxatile candidum magnerti libaeis.fo 323. Tab6.
Tal cum Rhaeticum crustosum subviride obscure transparens. Loca nari- In pluribus locis Germaniae effoditur, in Helvetia apud Glaronenses in- πη . Venitur 1n monte Limmeren, ubi mineris Crystalli adnascitur, deinde prope sodinam metallicam supra Sargans ,-circa pagum Evedinen ditionis Blasianae in Suevia. GEMus III.
Ce Unias Eraunias vulgb:Donneseis est lapis figuratus opacus leviter nitens iudi 'θρ --gnitudine pugnum vix adaequans, dc compressus,cinerei coloris, asperi/000ζr & inaequalis, atque hinc inde fissuris profundis insignitus. ς ' Generatur intra nubes a nitro, sulphure, aliisque terrestribus exhalationbishisba bHS simul accensis, & detonaris, prout fit lapis huic prorsus similis e sabulo' ' aquae pluvialis, stalpEUre de nitro simul deflagratis. Cerauniam in quercum impingentem mollis adhuc fuisse sub stantiae,indicant fissi irae a fragmentis ibgni fulmine divisi inductae. Irires. Aliqui volunt, lapidem hunc, si in cunis, asservetur, infantem ab hernix curari, 3c praeservari, deinde ejus p sentiam somnum provocare, quorum fides sit penes Authorem. Speei . Species: ffab.3. Ceraunias subrotundus, compressi is, inaequalis, asper, cinereus, pluribus si Turis insignitus. Vid. b. 3. lit. A. Lρ μέ νβ' Inventus est in quercu post fulmen, cum quo e nubibus decidisse retule-
LIBER SECUNDUS.IN QUO DESCRIBITUR CLASSI s SECUNDA
COMPLECTENs L API DES FIGURATOS PICTos.sUM μr 'π Apides Figurati Picti vocantur ii, quorum figurae planam tantum la- LupideiFL pidum superficiem occupant, δc tanquam colorabuS pictae reprae g-oxi P - stata sentantur sine sensibili lap1dis elevatione, & quorum figurae in e ' tima saxorum fissilium superficie, qua contigua sunt, plerumque exprimun
Saxu ris Saxum Fissile autem ab aliis crusto sum quoque vocatur , quia in crinsite. schis stas findi potest, vulgor Schstersein, &ad strata, tecta, nec non mensas stri'ςiu. & tabulas deletiles seu palims festos conficiendos aptum natum est, diVer si est coloris, nunc durum, nunc molle , prout nimirum a peculiari prin' cipiorum misceta conflatur .