장음표시 사용
21쪽
Hebraeorum pueros nullos reperire es Hebraica dictione loquentes, sed eorum, apud quos nati sunt. Vix attriti sunt, ac dispersi Iudaei, quod eorum testimonio imminuta quoque est eorum lingua , nec solum radi- Cum copia, 1ed & usu apud suos defecit: n N
attenuata est in attenuatione ipsorum, re angula facta es in imminutione eorum i . Ita ipsi iidem fatentur se hodierna die huius linguae adfectiones , Verborum Vim, vocalium sonum, ipsumque adeo lectionis modum ignorare, quorum catalogum, ut & Ceterorum omnium de Hebraeorum ignorantia agentium nobis
exhibet Christophorus Wolfius a . Unum ipse ibi
afferam clarissimum Hebraeorum grammaticum R. Peripoth Duran a Mahasseh Ephod Ephodatum vulgo appellatum, quem Volfius non attulit, etsi aliis enucleatius suorum inscitiam ex Maimonide praeser
22쪽
Scem He borast: seri potes, ut doceat Juxta sietuam, ex gua non est nobiscum hodie, nis parum; re adhuc scripsi Cap. LXVII. Partis IL, quod nos hodie non sumus periri linguae nos e . . . . Et boc , quia 'stquam 1iri exularunt, re dispers sunt buc, re illuc inter gentes
regionum, occupati tantum fuerunt in linguis illarum gentium, re reliquerunt linguam suam electam, o obliti sunt eius ', alque ut dictum est: immiscuerunt se gentibus, &didicerunt opera eorum; re ecceseptuaginta annis captis,
latis Babylonicae oblita es fere dimidia pars populi linguam suam, nec sciebant loqui Judaice; sque eo Iempore tam breta contigit illis hoc, quid dicendum conrigis se nunc in captivitate hac longa, in qua perierunt libri nosri, ρο Ar,pra nosra impietate nationum sustarum, re perierunt sipientia multae. Et sane praeter Buxtorsium et testis est gravissimus R. Leo Mutinensis in italica sua praue
fatione ad 7 pr Mn Ghelud Iehudah 3 Iudaeos nunc, qui Robitim, seu Magistri sunt, T, vel
23쪽
grammaticam institutionem in pueris instituendis omnino negligere ; commemoratusque jam Ephodaeus Ca
pite sui Μahasieli Ephod XXXII. i , nec in ipso
lectionis modo, & vocalium sono, qui antea obtinuerat, eruditos suos concedit: D N et I vnn
hodie peritos esse lectionis scripturae , m punctorum liti rarum Iuxta eum modum, qui erat apud priores ex viris linguae Hebraicae. Florere contra magis videtur apud christianos Hebraicarum litterarum studium, totque postremis hisce seculis grammatici, & lexicographi, tot Hebraicae philologiae undique doctissimi viri apud nos reperti sunt, ut facilius certe accidat e nostris Hebraeos, quam ex Hebraeis . nostros linguae sanctae cognitionem exquirere. Quid vel unos Buxtorsios memorem ' Quis est Hebraeorum , qui aut elapso, aut ineunte etiam hoc seculo floruerint, qui se eis indignoscenda, illustrandaque Hebraicorum verborum natura aequiparari queati Scaligerum audi virum er ditissimum cum doctiore Rabbino Buxtorsium P, trem Comparantem : quum sit, inquit a), TITTO ND, tamen ita aliquando ιλωτι us loquitur, ut non Iudaeus, sed tiro quidam de chrisianis esse videatur . . . Profecto oportebat eum non ad Rabbinorum siιorum, sed tuos pedes didicisse. Soue ille multa a te, tu nihil ab eo
24쪽
I discere potuisses. . Igitur si usum, eXercitationem , &peritiam huius linguae respicimus, aut eius dignit,tem ex gente sive ea loquente, sive quomodocumque perita deducimus, non est, Cur ex eo, qui hodie apud Iudaeos extat, Hebraicarum litterarum usu,& peritia decus hae suum amittant, aut linguam sanctam Hebraeorum potius, quam Christianorum nomine appellemuS. Non eo tamen haec attuli, quo demonstrarem non esse etiam inter Hebraeos viros hanc linguam aptissime edoctos, aut eius Cognitionem penitus inter eos postremis hisce temporibus defecisse. Nam merito ab auctore ripis Pedach. Devarat Grammaticos
suos Commendari puto, quod Hebraicam linguam posterioribus seculis corroborarint i ) : up I 'Immo quia paullulum jam abfuerat, quin lingua oblitaretur. Prae1ertim vero dignus R. Iehuda Chius: multis visus est, quem prae ceteris ob restit tam Hebraicarum litterarum puritatem R. Abraham
tioni data fuerat in umversa capimitate. Nunquam tamen praestare potuerunt viri 1olertissimi, ut adfam,
si in V. integ. ej. Test. apud Morin. Exercit. Bibl. lib. I. Exer. VL Cap. IV
si Sub linein, ubi de R. Iehuda Grammatico.
25쪽
. . iueliarem illa suorum usum reduceretur, eamque peritiam,
quae olim obtinuerat. Et si illud Consequi visi sunt, quod inficiari nos nulla ratione possumus, ut allatis praesidiis viri inter suos Hebraice doctissimi florerent, uot rursus hi sunt, quinam eorum usus, aut quae emum recens inducta Hebraigandi via i Si in ipsorum copiam inquiris, Vereor Vehementer, ut Ipsis
illud Aben Esrae accommodari queat: - ΠNe in PD unus ex familia, re duo ex civitate. Et sapientiores ii sunt; nec alius huius linguae usus, si nonnullas Voces excipias, quas patrio cuilibet sermoni immiscent, a parentibus in filios emanatas, est apud eos a nostro, atque ab eo, quem eruditi faciunt; quamobrem & a nonnullis haec lingua vocatur πιη -7Π-lιngua eruditorum l . Recentiores porro Hebraei communem & ipsi sequuntur eruendae dictionum naturae, & significationis rationem, ut patet ex commemorata jam praefatione R. Leonis Mutinensis ad suum Ghelud Iehudati : non minus iugerent
aliquando & ipsi, dubii, incertique, & saepe in explicatione vocum dissentiunt; quae singula fuse in biblicis suis Exercitationibus demonstravit Morinus. Quot innumera loca asterisco notavit in Hispanica Bibliorum translatione R. Abrahamus Usque, quo dubia, incerta, & varia pro sentientium Varietate Vocum Hebraicarum significatio indigitaretur t Nec
i) V. cit. Petri vignatii sermon. de ling. R. praestantia , ubi Ec de varii Heb. ling. nominibus agit, ex Guarin. Pras ad Gram. Heb. G.
26쪽
16 enim aliud hoc asterisco innuere is voluit, ceu in praefatione monet: I es de notar que en los legares donde se etiere esa eslresia ' es senat que au duda enti declaration des vocabulo I algura veet diversos par ceres. Iam vero Christiani optimam quamcunque --bratiandi viam, sive communem a Schullensio adversus Gussetium statutam i , sive novam ipsius Gussetii ca) sequuti Hebraicarum radicum, & dictionum naturam, & vim ex Veteribus Graecis praecipue versionibus, ex Chaldaicis Thargumim; ex amnibus, & cognatis linguis orientis, ex collatione locorum similium summopere illustrarunt. Quae a tem Rabbini, doctioresque Hebraeorum ad verborum explanationem suorum veluti traditione afferunt, cuncta, quantum fieri potuit, ex antiquiorum praecipue scriptis in usum nostrum vindicavimus. Quum ergo Communia nobis ex aequo cum
Hebraeis sint haec subsidia, & fontes, unde omnis huius linguae scientia eruitur, & utrique ex his illustrandae huic linguae studeamus , quid peculiarem tantum Hebraeorum eam dicimus, unique ipsorum sive ori, sive studio addictam 'Sane non video ipse, cur minus nos Hebraicarum litterarum solliciti esse debeamus, aut ad Hebraeos eas magis, quam ad christianos spectare existimemus. Solvit ne Christus divinum foedus, ut ni
27쪽
hil propterea ad nos pertinere dicatur ' Nihil ne ad
nos pertinent prophetiae, nil Patriarcharum, ac Samctorum gesta, nil sacramenta, ac sacri ritus, quae omnia ad evangelica tempora referebantur, & singula ad nostri pariter instructionem conscripta testatus est Paullias Nil uno verbo sacrosanctus Hebraicus Bibliorum codex, quo ea cudunturi Multum a vero aberrant, inquit recte Waltonus r) , qui de Hebraeis codicibus ita loquuntur, quos Pudaicos iocant, quas ad Judaeos tantum pertinerent, non ad Ecclesiam
risi. Atque ante Waltonum doctissimus Mariana longe & ipse aliter senserat. Sit itaque s m, ait a ,
non minus ad Ecclesiae curam. Hebraicos, re Graecos codices, quam Latinos pertinere. Immo quoniam reprobans. Deus Judaeos nos vocavit haeredes testamenti sui, factr nunc nos veri Israelitae non carne quidem,
sed spiritu, ut olim demonstrabat Apostolus, uni quoque sumus modo divini faederis, atque originalium Verborum custodes. Hebraei autem capsarii quiadem sunt, sed capsarii nostri, nec sibi, sed nobis sacrum codicem 'ervant. De aliter jam portant γ daei scripturam, ait idem Wal tonus 3 , quam caeci speculum; in quo alii multa vident, ipsi nihil. An absque Hebraica lingua primigenios textus, unde omnes Versiones emanarunt, eVolvere, interpretari, quaeque pandunt documenta, nobismetipsis, & aliis reserare
28쪽
potuissemus t Eam ne linguam nihil ad nos pertin re asseremus, quae est reparationis nostrae , augustiaque cuiuslibet mysterii sacrarium, sanctissimum di vini beneplaciti , verbique instrumentum t. Quo ergo meliori jure divina oracula, & Hebraicum Bibliorum corpus ad nos spectare, non ad Hebraeos credimus, eo maiori contentione, ac studio in Hebraicas. litteras nobis incumbendum est, quibus illa hucusque purrssime custodiuntur. An Hebraicum nomen execraris ' Quamquam gloriosissimum est, tamen alia haec lingua nomina communi jam judicio obtinuit, quae singularem tibi eius existimationem concilientia voca, ii placet, CUI NI PH linguam Dei; nam &Deum, ut Vidimus, auctorem habet, suosque servos ea jugiter adloquentem. Lubet ne appellare
tapram linguam Justorum, IN Pem linguam Adami, pari tinguam Angelorum i Singulae ei appellationes istae optime congruunt. Si ex peculiari populo eam denominari non Vis, commune & ipsa inscriptura nomen habet T. I labii ummersae terrae , quo a Patriarchis antiquitus appellabatur.' Quid plura i Clarissimus est titulus et V linguae sanctae, quo communiter decorari solet ς propterea quod non solum Deum auctorem habeat, aut de divinis rebus, mysteriisque agat, sed & peculiaris sit populi sancti: Quo intelligimus eam nunc non Iudaicum populum, qui de paterna domo eXpubsus, ut verbis utar Agobardi Lugdunensis Archie-
29쪽
I9piscopi i), nobis electum quondam suum nomens uxta Isaiae vaticinium ca) dimisit, sed nos quam maxime decere, ὀί ποτε οὐ-, νον δἰ λαὸς Θεου 3 ), qui aliquando non populus, modo autem populus Dei s
mus , γε- ε'κλεκτον Genus electum, ε θνος αγι π Gens famaa , εἰς περσοίησιν Populus in vendicationem , vel
acquisitionis, ut habet Vulgatus interpres. C A P. II.
Frustra Hebraicari litterarum usum, ct prasidium quaeri in Hebraicis codicibus inteli endis , que corrupti sunt, ni prorsus, qui ut authentici a chrisianis Theo-
Potissimum Hebraicarum litterarum usum in Con- stilendo Hebraico Bibliorum fonte, unde Versiones prodiere, merito eruditi omnes Collocarunt; quamobrem mirandum adeo non est ab illis necessario veluti eos arceri, qui Hebraicum textum Judaeorum praecipue malitia, & fraude corruptum putant, i dignum plane, quem consulamus. Nec enim Video, qui Melchior Canus, aliique, postquam primigenium Textum impurum statuerint, multa adhuc de harum litterarum utilitate ad scripturarum interpretationem praedicent. Nam etsi multiplex est earum
30쪽
Usus, atque undique patens, omnis tamen, qui in Theologia praecipue fit, ab integritate fontis quodammodo pendet, atque ita ea continetur, ut ea ablata totus fere corruere Videatur. Verum errant, qui sic
sentiunt, eoque minori jure patiuntur se a lingua sancta abduci, quo clarius hac eorum sententia non
divina solum providentia , sed & Ecclesiae sollertia
impetitur, nutat omnis Vulgatae auctoritas, totumque evertitur fidei nostrae adversus incredulos fundamentum. Hebraicus ne textus corruptus ' Quae est ergo Vulgatae nostrae translationis authentia, dum eam seu corruptis suis fontibus conformem
declararunt Tridentinae Synodi Patrest Quae fides,& auctoritas, si ad corruptos fontes collata ea est i),& correctat Nam, cum variare reperta essent mulgatae versionis exemplaria, inquit Lucas Brugensis a), a Dbita sunt Hebraea, re Graeca, .... vl dgnoscι p set, quae exemplaria lectionem se arini germanam. Si in rebus parvi momenti vitium contigit in Hebrato IeXtu, quem Corruptum propterea appellas, quid de Vulgata ipsa, & Ceteris omnibus versionibus dic mus , quas eiusmodi erratis saepe scatere eruditissimi quilibet nostrorum interpretum observarunt 8 Atque rem olim Simonius arguebat 3), si propter eiusmodi vitia abiiciendus primigenius textus foret, abi, ciendas quoque interpretationes omnes, nullumque