장음표시 사용
31쪽
tandem scripturae exemplar superfuturum. Sed ocquare potius Hebraicum textum ac ses, quum aversione dissert, non video. An interpretes adsistem tem habuere divinum spiritum, divinaque inspiratione factae sunt versiones, ut nullibi errare ipsi po
tuerint i At quid juvat , ait Μariana i ), pos tot
secula novo commenio noῬos prophtias comminiscit Aliud est teste Hieronymo a) vatem esse, aliud interpretem s nec ulla sept naginta viri, quidquid senserint nonnulli Patres , divina inspira tione. acti sunt, neCHieronymus ipse, ut luculenter inferius animadvertemus. Utrum ergo facilius eriti Corruptum Hebraicum textum , quum . a Versione. discrepat , an hallucinatum interpretem, dum aliter vertiti Haec ad tuendam olim Hebraici codicis integritatem mo
. Iex , quae es apud ceteras gentes, ditersa ab exemplari, quod es in manibus no ris, aut . in ulla mulatione In al, quibus verbis, ecce malauu isa cecidit ex parte transla- Iurum , saee interpretum illarum nationum , qui non sat fuerunt in ea exercitati. Multa autem suadent facilius . versiones ipsas vitiari, & mendum in translationes,
quam in primigenium textum irrepere potuisse. Ut
32쪽
enim optime observat Vitasse i), maior Hebra,
corum bibliorum , quae ceteris futura erant fundamento, Deo cura videtur esse debuisse; maior quoque fuit fidelium erga ipsos scripturae fontes a Sp. S. profectos reverentia; sciolorum vero audaciam, unde multa errata repeti queunt, verosi milius est in versiones potius, quam in Hebraicum ipsum textum grassatam esse. Demum interpretes etiam religiosissimi sive ad explicandum , sive ad connectendum primiSeniorum verborum contextum solent exoticum quidpiam sacro textui inserere, virgulis, vel apicibus, sive etiam Vario Caractere inserta a textu distinguentes. Utrum tu facilius dixeris ' Mutilari Hebraicum teXtum , an Vero typographorum incuria huiusmodi apices,& Virgulas omitti, atque interpretum tandem Verba pro vero textu recipi Adeo. facile hoc contingere potest, ut doctissimus Hieronymus ab oleastro ,
etsi interpretes , eorumque translationes damnare non auderet, hoc tamen summopere in eis exoptarit, ne, quod de suo supplent , textui sacro insererent , quantumcumque illud virgulis , aut apicibus a textu d, singuerent et . Equidem haec singula tantam vim in Augustino habuerunt , ut , quamquam ipse esset LXX. versionis tenaCissimus, cum tamen in Ionam expendit 3 , legendum ne fore tres dies. juxta Hebraeum, an juxta LXX. Interpr. 4O. dies, Hebrab
33쪽
23 cum potius textum incorruptum, & sequendum p tavit. Hieronymus item in Hebraicis suis quaestion, hus super Genesim contendit illud I exeamus in rum , quod LXX. , Vulgata, & ipse Samaritanus textus habent, non ullam inferre in Hebraicum textum lacunam, & mutilationem , sed quoddam esse potius interpretum additamentum, quod ipse omnino improbat; etiamsi ibi in primigenio textu quaedam pischa extet , qua additio illa ad sensus perfectionem exquiri videatur. Quamobrem Hieronymi ipsius sententia non statim temere est Hebraici codicis lectio ob quarumlibet versionum, ipsiusque adeo Samaritani textus dissidium corruptionis accusanda; sed mendum, & tota discriminis caussa in versiones, & ipsum Samaritanum textum reiicienda . Ex quo illud facile intelligitur , falsum admodum eue Morinum, qui ex discrepantia Hebraici codicis cum Samaritano illius integritatem . inficiabatur. Porro eo magis hoc nobis a Mori noconcedendum est, quo apertius janx omnibus Constat, maiorem Hebraeis fidem, quam Samaritis esse adhibendam. Ut enim illi sunt minimae cuiuslibet dictionis tenacissimi , ita hi quaedam .textus Verba certo immutare non dubitarunt , & Garizim pro Ebal obtrudere, quo sacri eorum montis dignitas, & divina constitutio ostenderetur. Immo ubi sensus non adeo perspicuus fuit , integros etiam eos versus
34쪽
apposuisse recte observat Richardus Simonius ci), cqui exemplum affert ex Exodo a luculentissimum. Nam quum in textu Hebraeo-Iudaico extet habitationem filiorum Israel fuisse in AEgypto annorum 3λ, Samaritani, quibus visum est, si de solis illud Iliis , non item parentibus sumimus , non sat recte dictum id fuisse , hoc, ut nunC legimus, additamentum in eum locum instituerunt, quo clarior, atque absolutior textus redderetur:
in terra Canaan, re in terra AEgypti, fuit annorum 43O. Iam vero hoC demonstrat Samaritanos multum sibi in addendo, supplendoque primigenio textu indulsisse, non Vero evincit mendosum, ac mutilum hunc esse , atque ex illo propterea emendandum, quod . Morinus contendit. Sed etsi in nonnullis parvi momenti, ut ea sane sunt, in quibus hini si codices dissentiunt, lectio codicis Samaritani praeferenda verosimiliori ratione videretur, ut Richardo Simonio Gen. II. visum est 30, ubi in Hebraeo textu legitur perfecisse Deum opus suum α va die septimo,
35쪽
in Samaritano vero: a die semio; unde melior, inquit ille, seir seu exurgere videtur, praeripue cum Samaritanam lectionem LXX., &Syrus etiam interpretes confirment, non illud tamen sequeretur corruptum dici oportere ob id Hebraicum textum, aut ipsi Samaritanum universim anteponendum esse , quod olim Morino placuit. Nam si corruptus non est ob variantes lectiones, quas habet Hebraicus textus, nec ipsi propterea anteponi Samaritanus debet, quod variantes lectiones ille habeat, quibus hic Caret, quod adversus eumdem Morinum Simonius tuebatur IJ, non Video, quare m his locis, quae ad variantes lectiones unius, eiusdemque textus quoniam & textus Samaritanus textus Hebraeus est referri. facile possunt, corruptus Hebraicus codex essingi queat. Si vero in rebus fidei, & morum Corruptum prL
migenium textum putas, corrupta pariter erit, non dixerim, LXL. interpretum translatio, aut Samari
tanus textus, sed & ipsa Vulgata editio, quae in
his Hebraico textui, ut cuilibet attendenti patere potest, reperitur omnino consentanea. Quocunque ergo modo te exsices, non sat Vulgatae ipsius honori , auctoritatique videris consulere, qui Hebra, Cum Codicem vitiatum contendis. Porro qui sunt,
qui corruperunt i Dic & quo tempore, quo loco ,,
x Ead. Hist. Clit. lib. r. Cap. XL
36쪽
seu quos textus in scripturis corruperintl Iudaeos ne gravissimi huius sceleris accusas, Viros paternarum traditionum, receptaeque religionis tenaces adeo, ut millenas vel unius apicis Corruptioni mortes anteponere testes habeamus Iosephum Flavium i , Philonem et , immo & experientiam ipsami Voluerunt ne omnes, an dumtaxat nonnulli ' Si primum dicis, vide, num verosimile sit omnes iniquos in tantum Crimen conspirasse, quin aliquis repertus sit vir timens Dominum, qui reluctarit, & Ceterorum ausui impiissimo resisteret. Si nonnulli; quomodo potuerunt ii eos codices vitiare, qui aliorum manibus terebantur nefas eiusmodi abhorrentium t Qui etiam nonnulli infinitos codices undecunque sulas corruperet Absit, inquit Augustinus 3 , ut prudens qui iam vel Judaeos cuiuslibet perverstatis , alque m litiae tantum potuis. credat in codicibus tam multis, σram longe, lateque disperss. Hebraeos ne corrupti s cri codicis accusabimus, quos Constat, ne ille. COrrumperetur , incredibilem quovis saeculo sollertiam adhibuisse t Nec enim alio tendebat Masera immanis Iudaeorum labor, quo libros non solum, aut sectiones bibliorum, sed cuiusvis sacri lihri litteras, apices, initium, finem, & medium, & quaevis m, nutissima adnotarunt, quam ut omnis sacri conte tus Corruptio praecaveretur . Sed quo eos tem-ci Lib. I. contra Appion. . Σὶ Apud Euseb. Lib. VIII. C. VI. & VIII. V. &Ursin. Antiq. Heb. Schol. Acad. - ιὶ Lib. XV. de Civit. Cap. XIII. sc Coari P. III. F. si. & sa. & R. lac Albo Hitari. P. HI. Cap. XXII.
37쪽
pore sacrosanctum fontem corrupin adfirmas i Si ante Christum: miror ego quam maxime tantum Crimen in Iudaeis Christum non redarguisse, qui leviora non reticuerat. Quod si aliquis dixerit, inquiebat olim Hieronymus r ), Hebraeos libros a Judaeis eisse falsatos , audiat Origenem, quid in B. volum. explanati nam Esaiae huic respondeat qasotiunculae: quod nunquam Dominus , oe Apsoli, qui cetera crimina arguunt in Scribis, re Phariseris, de hoc crimine, quod erat maximum, relicuissent. Et magis adhuc miror Christum turbam consuluisse ca), ut legis doctores audiret Corruptas scripturas populo e ponentes. Iam Vero an& usus aliquando fuisset Christus Mosaicis libris, quibus doctrinam suam firmaret i Usi ne Apostoli , Evangelistae, ceterique christianae nascentis Eccle
siae sanctissimi virit Etenim Apostolici viri, inquit alibi idem Hieronymus se, scripturis utuntur Hebraicis: ipsos Apostolas, re Evangelisar boc fecisse perspicuam e
Dominus, atque Salvator, ubicumque vereris scripturae meminit, de Hebraicis voluminibus ponit exempla ; quod patet praecipue ex ipsis postremis eius verbis in cruce prolatis Eli Eli lamma scavachiani non ex LX cbibliorum Translatione, quae interserit respice in me, sed ex Heb cod. mutuatis. Dissimulasset ni Paullus, qui ait Iudaeis concredita τὰ τῆ Θιῆ λογia Dei eloquia O ,
ti in In Cap. VI. Esaiae. 1ὶ Math. XXIII. L. i3ὶ Apolog. adv. Russin. Lib. II. M Epist. ad Rom. III. a.
38쪽
si malae ii fidei custodes fuissenti Sed & fieri nulla
ratione potuit, ut scripturas eo tempore Corruperint,
quo nulla erat occasio, quae illos ad gravissimum hoc scelus perpetrandum adigeret; nam si nemo fit gratis malus, quod emolumentum ex sacrilego ausu re- portassent trist Christi igitur tempora corruperunt I quo christianis Messiae oracula ipsis opponentibus veritatem eriperent. At Vero, praeterquamquod eredis, te non est, ut praeclare Augustinus ait i , ipsos a codicibus suis moluisse eripere veritatem, vi nobis erperenIauctoritatem, si corrupissent sacras litteras odio chriastianorum, non dubito, quin hoc in praecipuis lo-Gis , ac prophetiis tentassent. Atqui tantum abest, ut corruptus in illis sit Hebraicus textus, ut Clari rem potius Pro nobis esse, & luculentius Iudae Isu rere oculis ipsi nostris vide amus t Atque ut exemplum aliquod proferam Psalmo II. v. II. extat in
Vulgata apprehendite disciplinam; quae lectio nihil de Christo magnificum prodit; in Hebraico autem teratu Uculamini filum, quq marime nunC Ηebratos urgemus. Anne igitur cre bile est, inquit Bellarminus ca) , Judaeos mitale fcripturam, ut luculentius Dei stio resimonium perbiberenti An, quum antea legeretur in Habacuc a : opus factum es in diebus v fris, quod nemo credet, cum narrabitur, ita in Hebraico
39쪽
credulitatem apertissimo testimonio evinceremus t Unde Hieronymus , pudet me, inquit I), contentionis nostrorum, qui Hebraicam arguunt veritatem; Judaei
contra se legunt, re quid pro se sit, nescit Ecclesia. Quod
idem Raymundus Μartini, commemoratus Bellar- minus, aliique fatentur. Sed utrum dicis scripturas Hebraeos corrupisset Ante , an post Hieronymi tempora i Si primum; te irridet Hieronymus, qui cum allatis a Christo, & evangelicis viris scripturarum testimoniis Consentientem Hebraicum codicem intuebatur. Sin autem dixerint, inquit a , pos a ventum Domini Salvatoris, er praedicationem Apostolorum libros Hebraeos fuisse falsatos, cachinnum tenere non potero, ut Salvator, Evangelistae, Apsoli iralestimonia protulerint , ut Pudaei posea falsaturi erant. Porro quomodo ex corrupto fonte latinam suam versionem aggressiis est sanctus Pateri Incorrupta ne erit Vulgata versio, quae ex vitiatis fontibus prodiiti Nam illud apud omnes constat Vulgatam ob maiorem sui partem Hieronymum autiorem habere ;quod in caussa est, cur multi Hieronymianam eam
appellent. Qui Hieronymus, & Augustinus ausi fui
sent Corruptum textum Hebraicam Veritatem VoCa
re a , conuuluissentque in varia, bc dubia versio
40쪽
cuissent sanctissimi Patres Iudaeorum scelus, si quod
in sacros fontes admisissent. Iam vero omnes Patrum criminationes Corruptae a Iudaeis scripturae in
Graecas tantum eorum versiones cadere vel ex uno
Iustino patet, qui adversus Tryphonem disputans
insimulatae corruptionis exemplum posuit in voce παρθένει I , cui immerito omnino rean substituerunt.
Ex quo illud facile intelligitur Iustinum non Hebraicum textum, sed Aquilae interpretationem reprehendisse et . Quamobrem perperam Iustinum, Irenaeum , Tertullianum, Eusebium, & Origenem etiam Μorinus in suae sententiae patrocinium adscivit, ut singillatim ostendit Richardus Simonius sa). Si post Hieronymi tempora ais factam immutationem, facillimum est ostendere Hebraicum textum in quibusvis rebus ullius momenti cum Hieronymiana Interpretatione Convenire, totamque fere dissem sonem ex varia lectione, aut verbi significatu prodire. Atqui, si ulla immutatio contigisset, in insigniori aliquo textu adgressi illam Hebraei fuissent. An ergo Hieronymus vertit, ut Hebraei postea falsaturi eranti Rursus qui Corrumpere eos Codices potuerunt , qui christianorum manibus jam ubique
ad' Sun., & Fretet. T. II. N. M. p. 63 Q. & p. 643., & Tom. IV.Comm.. m Ep. as Tit. Cap. IIL p. 43 . Praef. ad Eccle. Hebr. textia appellat item fontem veritatis. si in Isai. VII. IA. 1 V. Hotting. Thes Philal Lib.I..Cap.II. MEE N. Qu. 4. Bellar. de verbo Dei Lib. II. Cap. II., Muis de Heb. Ed. aulli., dc ver. praem. Comm. in κυ Lib. I. Hist. Crit. V. T. Cap. III..