Vindiciae secundum libertatem ecclesiae Gallicanae, et regii status GalloFrancorum. Sub Henrico 4. Rege Francorum & Nauarrae. ... L.S. A.R. Ludovicus Servin advocatus regius

151쪽

panos &Guisianos in Euriacis campis ob tinuit, & in cuius possessione Deo iuuante permanebit, reddat illum ferociorem. Ad Deum enim qui ipsum melius quam optare auderet liberauit, ad Deum beneficum, ge verique Borboniorum propitium omniat uareuocat commoda , lucem qua fruitur Nspiritum quem ducit, ab illo sibi datum gnoscens, cui desiderat pie & caste satisfacere,& cuius benignitate peruerse non Vt

tur. Scit Guisanorum & Hispanorum esse, Deorum nomine homines impios ac parriet cidas & res serdidas ac deformes afficere. At ipsius gloriosam victoriam diuino num iani tribuere. Et tametsi improborum prosperitates & secundar rcs Dei vim ac potestatem arguant, ei persuasum est illum tiam piorum habere rationem, clim rerum Omnium moderator sit , quas ipsius iudicio

regi ac geri certum est. Victoria prosecto natura superba,& ut in ciuilibus bellis nil ea miserius, sic sere semper insolens est. Sed ex illa si malum aliquod at certe tyranniS non existet. Neque pertinaestenda ulla sevitia.

Rex enim noster natura moderatus est,

di multi illum audierunt saepe dicentem se

152쪽

soluntate non esse crudelem , non autem quod exilliinet popularem esse clemetiam, Vt qui nouum imperium incohantibus viselem mansuetudinis famam putant. Quod saepius respondit cum ipsi a suis diceretur, Si clemens esse volucris nunquam deerunt bella ciuilia. Haec enim verba illi non placuere, taec aliorum etiam qui si quid lenister fecisset ut dis lute factum arguerunt. Videtis quanta sit in hoc Principe comitas, quanta humanitas,& mansitetudo. Romani

Imperatores damnatos fidei crimine quod grauissimum est inter desciscentes ) occidi iubebant. At hic eis pepercit Apud quos

dam Principes vicit ratio condonandi, qui idcirco imagines hostium ne victores quis 'dem abolevere, ne sublata spe veniae victi pertinaeia accenderentur, sibi potius quam victis consulentes.Hic subditorum commo- dum utilitati sitae praeserens,& benignus est,& benefacit, quoniam aliter non potest, nullam aliam ob causam quam quod sic si, ciendum non latum quod norit egregios bellorum esse fines quoties parcendo traim

sigitur.Alij ubi cosiliis vincuntur ad ius imperij transeunt Hic quamuis suo consilio sis

153쪽

piens alieno tamen tapitis utitur tam Prim, cipum Borbonioriam,C ardinalium Vind censis Lenoncurij, Marcschallorii Francia di aliorum Baronum sic enim nobiles vinco ut a maioribus nostris appellati suere quod mares animos ad bellum gererent.

Hic & suo Marte & suorum consitus impulsis erga subditos indulgens,ut pater liberis, sic princeps subditis ignouit. Ne quis vero qui sorte ab eo vel a Rep. vel a se ipse descibuerit insidiosam eius humanitate ast fictamnaaiiluetudinem putet , sed in verba illius iuret:id stabile ad poenitentiam, id fidei vim culum erit: Si est comis erga hostes,qualem erga filos Franci omnes illumluturum sp ' rare debent Capti ciuilibus bellis a Romanis non Vertebantur in praedam,&victor,bus multa militum arbitrio per quos vice rant etiam inuitis facienda erant. At Rex noster clemctissimus sua humanitate victini iam ipsam vicit, & stibilitis suis majestatis

reis ut est Princeps rerum humanarum Opilamiis vitam famam & sortunas abolitione

generali restituit. Videlicet cu sit extinctorpestiserae tyrannidis, re bene gesta, gaudio Victoris exercitus a Gallosrancis Dux-inuin

154쪽

ctissimus conclamatus inimicorum c5temptum spernit,& subiectis veniam coecdens, illis Dei more in precibus & votis occurrit. Princeps quippe est ad cosei uationemFrancici nominis &bono Reip.natus,cui plus debemus qua Galli veteres Herculi suo victori

pollenti & potenti. Quod si olim Ethnici

Imperatoribus sitis sacra posuerunt ut illud numini Domini Augusti Genio coseruatori, et alia fortunae primigeniae voto suscepto,&spei Auguste & selici ac Nemesi pros lute Dominorii Augustorti, & saluti perpetuae libertatique populi Rom.nos non V olim Senatus triumphalia ornameta hominibus ob res bene gestis,sic hodie decerni rogabimus: non ponemus sacru fortunae reduci domus Borbonioru Gallos rancorti, sed Deo reduci pro pace perpetua que a pimis & bonis quotidie optatur pro victoria ae terna magni et iliuicti principis restitutoris

Franciae, & pro inclyti Regis iustit a indulgetissimi Domini Maiestate qui virtute sertissimus & pietate clementissimus est sacra fieri curabimus.Denique viati praecipue votu pro eius salute nuncupabimus ut D minus vitaria eius ad spem seruet, inter cu-

155쪽

r solus eximias virtutes una maxima est co gnoscendi &ignoscendi consiletudo, & il lud praecipuum virtutis ac virium argumen tum quod ut superior regat non per in rurias adsequitur: & si quae illis ab inimicis insisa untur credit cas in se cadere non posse. At hoc mirum non est cum Rex sit legitimus, non tyrannus, & ideo recte facit quoniam male facere nequit. Ideo nosse se init rias fias prosequi saepenumero protestatus, clam ultionem fraternae caedis a Deo sibi mandatam dicens in memoriam Henrici

III. Regis ac fratris sui. Quod quam lauda bile sit ex cio iudicari potest quod Rex Sel molicum ei praecepisset Rex David ne SN mei filium Gera innocente dimitteret , cu rauit eum deduci cum sanguine ad sepulchrum vi in Regum libro scriptum est. Hic cogor illius temporis meminisse quo Rex Henricus III. occidit. Dispeream ni cum eo libertas,Francici nominis dignitas , &Regia authoritas vis, sitiat occubuisse. At dum recordor quae Gallosrancis deuotis &sildurijs de Henrico IIII. qui nunc Rex noster est ab illo pio Henrico III.dicta sui, imaginem video eius temporis quo Rex ille

Dauid

156쪽

Dauid sibi seccetarem designans sitos ut

cumque aetas aut dignitas comiter appeblans talia loquebatur, Capite vobiycum si ruos

domini vestri essedere Iacite Selomohs ilium meum super mulam meam es deducite eum mcia Ni enim sanctiis ille Rex post Davidis obitum equo Regio impositus quod Regiae potestatis symbolum erat cum alium quam Regem ei insidere nefas esset)sic Rex noster iustissimus ac legitimus succetar &ab Henrico III. vocatus qui ut Regium equum regeret ita legum habenas ad patriae salutem flecteret. Hic ubi primum in illum

conuersa sunt omnium ora, deiecit e Fra corum animis obscuras doloris nubes qua si nouus sol exoriens & deficientes virtutes certa fauentis numinis praesentia recreauit.

Rex est legitimus. cui in Antonij Borbonij patris gradum succedenti Gallosrancorum iure adprobantibus nobilibus circumfusa multitudine insigne Regium a Deo capiti positum suit, qui se neque intulit, neque intrusit, qMi non vi sed iure grassatus est.Hic via iuris a Regni proceribus & militibus Medus in castris honoratus est qui illum Ro' Sena venerantes communi voto consalutu

157쪽

uεre, virum in omni virtute Principem tiGallosrancis Christo signifero Regem da tum.O diem faustum quo no felicior illuxit

quo respexit nos e caelo dominus. Hunc ve re natalem Franciae aut recte salutare appellare possum,&vt nobis faustum sic horr bilem hostibus. Deus in Rege nostro es per ipsum vivit & viget atque ex illius spiria tu calescit. Hic a Senatu metis publics picti cipe agnitus populo acclamante & laetis vridique vocibus nobis ob Henrici III .excessalachrymas,& ob huius ingressionem gaudia miscentibus. Si vultis Gallosranci plur a me de isto Principe vobis dici, ut quid de illo sperandum cognoscatis id ex anteacta

vita iudicate. Hic ut matris elegantia tunctita

sic a patre optimo sanctissime institutus Rogi Fracorum principi suo lubentissime pam sit.Quis igitur illi hodie non pareat ξ Ego certe illos recta conscientia foueri existimo, qui legitimo Principi obediunt. Is siepius ad Regem Henricum III. scripsit clim in principio literarsi Deum veneratu, esset , orauit illu sanctissimu Principe filii ne Guisianis crederet, sed meminisset tot prae .

Eoru quibus religionis dissidia terminari no

158쪽

mens queis metus atque usus expugnatis Pleraque monstrauerant, multos antiqua, nobilitatis etiam inter angustias fortunae r

tinentes , qui patriam parentes & antiqua mallenti quam dominos nouos,quam Hispanos quam Lotharingos Francorum Re- unu adsectates. Illorum auxilium ei aduersus hostes publicos pollicitus, quibus eum,ti rogabat quod ad Hispanorum exitium nati enent: Malo occurrendum esse & ve-

re dum ne in Francia p/rricidia contingerent qualia multis in locis,ubi in bellis ciuibiibus cum frater a fratre interemptus suisset pec sonorare defunctum ius hominu , nec ulcisci caedem ratio belli permitebat.Si ipse Regem offenderit ut a sorbonici nominis aduersarijs illi obiiciebatur, nouissimu se ad culpam, in quae tamen culpa est in eo quivit in & famam iure naturali permittente defendit sed primum ad poenitetiam suisse, ac semper sore.Daret igitur Rex finem in Jorum poenite itiae , & bonorum consensui patium. Vota se fecisse & facturum perpetuo pro incolumitate ipsi iis,quippe qui non sponte sed ae matre impulsus multa in ipsim

159쪽

secerat eorum consilio qui illam dominationis sociam cuperent,quae ideo laedebatur quod non regnaret.Voluisse illam Lotharin flos rei Francicar imponere. Regem persu ina a Guisijs ut illi obsequium praestaret, nec eam. depelleret cum dominationem donum eius accepisset.Id ab Hispanis sumis pere optatum: & quamuis nouum essed eminam signis Gallofracorum praesider Icum eoru moribus sexus in imperus disce natur,tamen id ab illis per Guisianos tentatum ut aliquando per foeminam regnarent Ista nihilominus testatus sibi curat non esse, quae ad Regni administrationem pertinebant:queri tantum velle publicas Francorum miserias in quibus unam prae omnibus deplorandam,quod vis non modo corpori bus,verum animis adhiberetur. Sibi ne soli tos quidem cuicumque nobili honores contigisse:ob id tamen non clamare,Vt quS-sti sent Guisiani qui licet indigni multis h litoribus dignati fileraiat. Nec illorum es;

neque ipsius etiam nec alterius cuiusquam. aestimare quem Rex Henricus III.supra c. . teros,& quibus de caussaextolleret: ante-

serret Princeps quos vellet, se postpos Vin

160쪽

contumelia offendi non posse.satis sibi sores quae tam a patre quam a genere & rerum

natura illi per Dei manum tributa erant a Gali rancis agnoscerentur.Se post Regem primum: nec statum suum,neque conditio in nem mutari nec quidquam sibi addi nec iussium minui posse.Illum itaque exorauit ut supplicis misereretur , nec illi inueter

tum erga matrem obsequium ipsum adue sis Borbonios inflammaret, lac inaudito gnato exitium afferret nullo ad poenitendum regressu. De religione non agi, sed de Tegno: & rem religionis si de ea agatur, bello transigi non posse. Nullum in Rep. Frat corum legibus locum inter arnio ciuilia que neque parari neque haberi possent per bonas artes. Se Regem situm unice diligere, quamuis in eo beneuolentia Guisianorum artibus impar seret. Tantam malorum Ilia dem impendEre si praeteritarum iniuriarum non obli iisceretur, ut vix ullum remedium reperiri posse crederet praeter obliuionem. Sibi animum mollem non esse ad accipiendam injuriam, sed ad deponendam. Non se Francicam familiam sanguine, sed aequitate

regni leges tueri velle . Non sibi similem