Fragmenta comicorum Graecorum

22쪽

HISTORIA CRITICA

COMICORUM GRAECORUM.

Cum multa habeat graecae antiquitatis pervestigatio egregia ad liberalem ingenii cultum et eruditionem adiumenta tum haud scio an nihil sit, in quo quis maiore et utilitatis et

voluptatis eum fructu studium operamque collocare possit quam in idonea literariae quam vocant historiae explanatione. Nam si ea est animi bene a natura informati indoles et ratio, ut Eurum maxime rerum eontemplatione eapiatur, quas Non temere et casu, sed naturae legibus convenienter seri videat, nihil profecto reperias quod vel ad ingenuam animi oblectae tionem iucundius vel ad antiquitatis rationem accurate pedisΡiciendam fructuosius esse possit, quam si ad earum artium doctrinarumque historiam penitus eοgnoscendam te dederis, quae non fortuita quadam velut atomorum concursione eo natae vel umbratico acumine inventae, sed ex suis progenitae

radicibus quasi per gradus quosdam ex necessaria et immutabili lege naturae ab ingeniosissimis hominibns ad illud sa-stigium adductae sunt, ut posteris Omnem prope consequendi sui spem ademisse videantur. Itaque et ipse saepenumero dolui et alios doluisse existimo, eruditissimos quosque Graeeiae interpretes in hac potissimum antiquitatis parte ornanda industriam collocare snam noluisse; quod si fecissent. nmitiarum tantum literarum rationem nexumque paulis melius tenerentus, sed de aliis quoque doctae antiquitatis partibus

23쪽

aliquanto rectius iudieare nobis liceret. Nuno vero, ut de ceteris non minus gravibus taceam, ne seenteae quidemGraeeorum Poesios unam alteramo partem ita a quoquam explicatam tenemus, ut quantum effecerint in ea Graeci plane perspectum habeamus. Nam si eos quorum integra superigunt opera meeperis, eeterorum In hoc gesere poetarum

historiam quis unquam dignam habuit, in qua ita elaboraret ut operae pretium fecisse existimandus sit 3 Quod qui laeere

volet, tam copiosam inquirendi disserendique materiam habe-hit, vix tit unius hominis, quamvis industrii et Iaboriosi, v1eea tanto tamque late patenti operi suffecturae esse videantur. Itaque In tanta rei amplitudine vehementer optandum est, ni alius alium Ioeum sibi tractandum eligat: quod si ita ut ipse eius rei speetem animo meo informavi iactum fuerit, deperditam Graecorum scenam quasi vitae redditam novaque luce collustratam habebimus. Sed ne ipse tam is dabilis instituti otiosus spectator sedeam, aliorumque Potiusquam meam qualemcunque operam in iucundo illo quidem,aed eodem propter multarum rerum dissicultates impedito Iabore versari vesIe videar, quamquam haberemus profecto quare Iiteris nostris gratularemur, si eruditiores viri et ab ingenii copiis instruetiores hanc operam imponi sibi paterentur, tamen invitante occasione ipse etiam eorum, quae Eam

in rem collecta habeo, particulam aliquam speciminis loco delibare doctorumque hominum iudiciis subiicere apud aniamum eonstitui. Et cum comicae maxime poesios cognitionem mancam et imperiectam esse intellexissem, haud lao tum me harum literarum cultoribus facturum esse existimavi, at Comicorum graecorum historiam paullo accuratius explicandam mihi sumerem. Qua in re, ne disputandi materia in immensum cresceret, hanc mihi legem dixi, ut non omnium

poetarum in hoc genere clarorum historiam explicarem, sed

24쪽

exclusis qui Meuiam Italicamque eomoediam tuustravere poetis, disputationem meam in una propemodum Atticorum Menaeohibevem. In quo ua versatus sum, ut singulorum poei rum aetate eeritoribus, si fieri potuit, fininus circumscripta, quae fueru euiusque indolea ex veterum scriptorum iudiciis nivis potius iudiens probabiliter declarare, deperditarumque fabularum argumenta, ubi quidem id tuis fieri posse videre- tuae, Indagare studuerluia quum autem inde ab Aristotelis temporibus ea studIo rem ratio fuerit,. ut magna doctrinae para in scenicorum poetarum Interpretatione poneretur ), nihil quod ala harum quaestionum consilio alienum sit nobis facere videmur, si pinefationis loco de veterum grammaticorum studio in comDeorum Poetarum enarratione posito paucis disputare et hanc litoraturae partem in clariore, quam adline factum est,. luce collacare conabimur. Igitur primus omnium, qui graecorum so eorum historiam ornavere,. fuit Aristoteles, cuius duosuerunt huius generia scripta, μαι Λιονυσιωκαὶ et βασ-λίαι, utrumque uesua voluminis .finibus circumseriptum Ex his quas primo laeo commemoravimust Niκας Λιονυσιο earum praeter titulum a Diogene Laert. V, I, 26 serva'

tum nihil superest. In Didascaliis autem de tragicarum e Mearemque fabularum temporibus egerat, usus eam In rem veteribus illis didascaliis, . do quarum ratione post Casaubonum

optimo exposuit nuper Boeeuhius Corp. Inser. I p. 350. Nee tamen credam lia de his rebus disputasse Aristotelem vi t tam ἱστoοίαν-complexus sit, quae Wou erii P Irm. XII p. 103 sentenila fuit, vel propter ambitum scripunequaquam commendabilis. Paullo probabilius videri possit

eodem libro de hominibus in antiqua comoedia exagitatis Vid. Casaubonus ad Athen. VI p. 235 e.

25쪽

νέναι. Sed ne talia quidem attigisse videtur nisi breviter et in transcursu. Quae praeterea e Didascaliis ad comicas fabulas spectantia servata sunt vide apud Photium Lex. s. v.

μου σκιὰ p. 338, 18 'Αριστοτελης di ἐν Λιδασκαλέαις καὶ δραματος τινος φέρει ἐπιγραφὴν ' ονου σκιάν, quae ad A ehippum spectant, et apud Scholiastam Platonis Behk. p. 330, ubi de anno quo Aristophanis Ciconiae et Meleti Oedipodia actae sunt disputatur, ω ετει οἱ Πελαργοὶ ἐδιδάσκοντο καὶ ὁ Μέλητος Οἰδιποδειαν ἔθηκεν leg. καθῆκεν), ως 'Αριστοτέλης Λιδασκαλίαις. Reliquorum scriptorum loca, quibus Iaudantur Didascaliae, apposuit Casaubonus ad Athen. VI p. 235 e, ex quibus unum commemorare iuvat IIarpocrat. s. διδάσκαλος p. 130 oτι ὁ Παντακλῆς ποινὶτης, δεδήλωκεν Ἀριστοτέλης ἐν ταις Λιδασκαλίως, cuius ope redintegrare licebit veteris ni fallor sive inscriptionis sive didascaliae fragmentum apud Stephan. Bretant. s. v. 'Ar,ήνη p. 19I 'Aτηνηδῆμος 'Aντιοχίδος φυλῆς - ὁ δη&ότης ' Aτηνευς' Πατροκλῆς 'Aτηνεος ἐχορήγει καὶ IΠαντακλῆς. quae ita fere re Integranda sunt: Πατροκλῆς 'Aτηνευς εχορ, γει, s Ἀντιοχὶς Jἐνίκα, Παντακλῆς f ἐδέδασκεν J. Ubi post Παντακλῆς etiam demi nomen excidit. Similes titulos vide apud Boeckhium Inscr. I p. 3 6. De Pantacle poeta eis. Antiphon de Choris. 2BA. Adderem his alium Aristotelis librum, quem Wο .iserius Didascaliarum partem fuisse suspicatur, nisi eorruptus esset seripit titulus. Laudatur ab Erotiano gloss. Hippoer. p. 1 T. 'Πρακλείης νοσοvr τῆς ἐπιληφίας, διὰ το ἰσχυρον του νοσήματος καὶ δυσκαταμάχητον, Οἰς μαρτυρεῖ καὶ 'Aριστοτέλης ἐν τοις Κωροκοῖς. quamquam quod Stephanus coniecit et Charterius recepit ἐν τοῖς - κλικοις, nullam ha-

26쪽

-bet' veru speelem et scripsit Aristoteles sed 'E' - κλμα Qui sciunt quam aves corruptelas bis terve in eodkN-hus Erotiani nomina propria subierint, non improbabunt so . RSAE Conuolentem Σοφοκλῆς ἐν τοις Καμικίοις. In Cambens, satyrica fabula, cuius titulas etiam Uud alios grammaticos. In Comicos eorruptus est, Herculeum morbum m-

memorari potuisse nemo negabit. Sed probabo si quis ae uoxu attulerit; hoc unum adiicere liceat, inter Aristotelia - BCHPtu ne unum quidem reperiri , quod veI eum aliqua veri specie Comicis illis substituas. Aristotelia disciplina pro emit visi doctrinae Iando si Tentissimi, Lynceus Samius, Theophrastus Eressus, Dieaeare a Messenius, Chamaelaon Heracleota. Ex his laneeum, Durti dis historici fratrem, quem inter alia de Μenandro eomme tatum esse domi Prolem P. XXIII, verbo tetigisse inmeiat. Theophrastum autem scripiasso librum Mos ιυδisu testa

εἰς τὴν θαλατταν, παυσεσθαι etc. Qui loeus laxiasse ex Prooemio libri petitus est, in quo de vi et natias ridiculi

exposuisse videtur. E Dicaearchi scriptis maxime buo pertinet quod περὶ μουσικῶν sive 3ιονυσιακων αγώνων compo

fuit laudatum ab Schol. Platonis Bevh. p. 340 Aristoph. Ran. 1329 Αv. 1403. Ex eodem libro petita sunt haud dubie F e: de Tellene auloedo et poeta lyrico servavit Zenob. II 14, et quae de repetita Ran rum διδασκαλία e Dicaearcho na .rantur in argumento huius fabuIae. Neque aliunde ducta or diderim quae de Aristophanis oeliis prostant apud Scholiastam

27쪽

Plat. BehE, p. 33I. Idem opus literatissimi hominia inb ulnis ἱστοριας μουσικῆς tum aliis locis habemus, tum apud

anetorem Vitae Aesehyli P. 13 Rob. commemorari et Diea archi nomen exeldisse. existimat DObraeus ad Aristoph. ed. 'Lips. vol. IX 2 p. 209. Cautior Dobraeo Naevius, cuius egregia extat de Dicaeareheo libro disquisitio, quem verissime, ut mihi quidem videtur, magni operis de Vita in aecia partem fuisse statuit, v. Museum Rhen. I p. Φ0 sqq. De Ch maeleonte, viro multarum literarum, post Ionsium Seripi.

IIist. philos. I, II et Vossium Hist. Graee. III p. 340 disputavit Boeevhlus Praef. ad Plad. Sehol. p. IX. Is inter alia scripserat περὶ κωμωδίας, eulus sextum librum habes apud Athen. IX p. 3 4 a. 406 e. ubi de Hegemone Thasio et Ma-xandride disputatur. Locorum ex Athenaeo allatorum primo liber ille περὶ τῆς απαίας κωμωδίας inscriptus fuisse ' dierutur, quo titulo etiam Eumeli PerIpatetiei liber serebatur eo- memoratus a Scholiasta ΜS ad Aeschin. e. Timareh. 6 39, .Eἴμηλος ὁ Περιπατητικος ἐν τω τρίτου περὶ της αρχαίας κωπιυδίας φησε κοπινη τινα φητισμα δένα τῶν Ητ Mκλείδην αποντα μετέχειν τῆς πολεως, ἄν μη αμφω τους γονέας αστο - τους ει προει- κλείδου ἀνεξεταστως ἀφεισθαι. De qua lege infra dicendi

Ioeus erit. Eumelus autem ille fortasse non diversus est ab eo qui commemoratur ab Diogene Laert. V, 1, 5. ἐνταυθαδη πιων Aristotelem diei0 ἀκονιτον δεελευτησεν, δε φησιν μηλος ἐν τῆ πέμπτη των ἱστορων, βιους ἔτη

κοντα. ὁ δ' αὐτος φησιν αυτιν καὶ Πλατωνι τριακοντο την συστῆναι, διαπιπτιον. Denique in eodem Chamaeleo tis libro etiam de saltatione eomica aetum fuisse docet Ioeus ab Athen. XIV p. 628 e servatus, quem ex eodem operoductum esse recte statuit Seh eighaeuseras. Chamaeleonu

suppar aetate fuit Crates Atheniensis, Polemonis in Aeade-

28쪽

mia an essor, qui moriens reliquerat Itbros περὶ κωμιωδώς. eulus res notitiam uni debemus Apollodoro apud Diogenem Laert. IV, 4, 23. τελευτῶν δὸ ὁ Κρατης, καθά φησιν 'Ἀπολ- λοδωρος ἐν τρίτω των Xρονικῶν, ἀπελιπε τὰ φιλοσοφουμενα, τὰ ει περι κωρουδίας. Nee negligendum hise Ioeo commemoratum a Suida vol. III p. 612 Philoehori historici oppa πιρι τῶν 'Aθήνησιν ἀγώνων septendecim

libros eomplexum, ex quo Perdignam memoratu particulam

servavit Athenaeus XI p. 464 f. 'Aθηναιοι τοῖς Λιονυσιακοις ἀρουσι τὼ μἐν πρῶτον ὴριστηκοτες καὶ πεπωκοτες ἐβάδι νωὲ τὴν θέαν καὶ ἐστεφανωριένοι ἐθεώρο- παρὰ M τονα γυνα nάντα οἶνος αυτοις ωνοχοειτο καὶ τραγήματα παρο-

φερετο, καὶ τοῖς εἰσιουσιν ἐνέχεον nίνειν, καὶ διηγωνιωμένοις οτ ἐξεπορευοντο ἐνέχεον πάλιν' μαρτυρειν Mτουτοις καὶ Φερεκρατη τον κωροκον Athen. XI p. 485 d) ora μεχρι τῆς καθ' ἐαυτον ηλικiας ορκ ασίτους εἶναι τους θει γυντ . Haec enim ex ipso illo Philoctori libro petita esse vidit Slebeiislua Fragm. Philoch. p. 85. Sequuntur tempora Ptolemaeorum, quibus vix diei potiest quanta eum virium contentione critici etiam in hoo sit rarum genere desudaverint. Ac Philadelpho imperante prae toris dignus est qui commemoretur laeophro Chalcidensis, de quo memorabile extat Caecl h. e. Τgelgae testim nium, primum ab Osanno, qui id in cod. Plauti Rom. re Perit, meeum communicatum, postea plenius ab Rilachelio editum in G. Partheii Commentatione de Μuseo Alexandrip. 210. Est autem hoc: Ex Caeclo Cae eo) in eo m-mento eo moediarum Aristophanis in Pluto, quam possumus Opulentiam nuncupare. Alexander

Vid. Lobeevius ad Sophoclis Aiac. p. 112 et G. Dindo sus in Uelcheri et Naehii Μuseo Rhen. IV p. 232.

29쪽

Aetolus et Lysophron Chalciden ala et Zeno dolvs Epheslus impulsu regis Ptolemaei Philadelph Icognomento, qui mirum in modum favebat ingeniis et famae doctorum hominum, grae eae artiupoeticos libros in unum collegerunt et in ordinem redegerunt, Alexander tragoedias, LFeophron comoedias, Zenodo tua vero Homeri poemata. Itaque in ordinanda bibliotheca Alexandrina comico Tum veterum colligendorum iustoque ordine disponendorum partes demandatae erant L3cophroni, quem rationes eius res exposuisse credibile est in opere περὶ κωριωδέας, sed ita tamen ut simul etiam de aliis rebus ad comicorum interpretationem spectantibus disputasse videatur. Athen VII p. 2 8M 'Aονστρατος ἐν τη Ιαστρολογία, ουτως γὰρ ἐπιγραφεσθαι Λυκοφρων ἐν τοις πιρὶ κωμωδiας, ως τὴν Κλεοστρ - του του Tενεδίου 'Aστρολογίαν. Idem XI p. g85 d. A- φρι θν ἐν τευ ἐνατιο πιρὶ κωμωδίας παραθέμενος τακρατους locum dicit ex Pherecratis Crepatalis ) καὶ - αυτος εἶναί φησι γένος κυλικος την λεπαστήν, et XI p. 50I d. Κρατίνου εἰποντος ἐν Αραπέτισιν φιάλας τάσδε βαλανειομφαλους 'Eρατοσθένχὶς ἐν τω ἐνδεκάτω περὶ καλ- . ρεωδίας τὴν λέξιν ἀγνοειν φησι A Oφρονα. Ubi quod in

Cratini versu interpretando adversarium nactus est Erat

sthenem, id accidit illi etiam in iis quae de Aristophane consementatus est. Scholiasta ad vesp. z39 προς τον -κόφρονα κορκορον λέγοντα αθυδιον τι, ἡπάτηται M, tili φη Πν 'φομτοσθένης. εστι γαρ λάχανον τι ἄγριον καὶ ευτελές. Idem ad Pac. T0I Aυκόφρων τὼ ιυρακιῶν ἀντὶ του ci χριῶν, 'Eρατοσθένης δῖ υno ἐκλυσεως ἐσκοτῶσθαι, et ad Plui. II95oτι ὁ Αυκοφρων, ως ὁ 'Eρατοσθένης φησίν, ωήθη πρωτον

τουτον Aristophanem in Pluto) δαδας τηκέναι. πεποίηκε ει καὶ ἐν 'Eκκλησιαζουσαις auro. Hesychius vol. II p. 194

30쪽

κατειλυσπωφιένην t o μἐν Αυκόφρων καταρτωρώνην. 'Eρα--σθέννης δῖ συγκεισθαι την λεξιν ἐκ του εἱλεῖν καὶ σπασθαλHis adde Suidam a. τευταζειν. Nec aliiiiide petita sunt quae Iiabet Schol. Platonis Behia p. 369 τὼ νυν- λεγομενον πυππαξ ελεγον, ώς καὶ Aυκόφρων ωηθη. Porro

in eodem argumento magna cum industria versatus est Callumaelius Cyrenaeus, quippe euius tabulae totam omnium I

hularum memoriam complectebantur. Libri titulus fuit πίναξτιον κατα χρονους καὶ αά αρχῆς γενομνιον διδασκαλαυκElua pauca supersunt fragmenta a Benileio eollecta p. 22sBlomr. Aequalis ferme L3eophroni et Callimacho, sed utriusque subinde adversarius fuit Eratosthenes, eulua operi περὶ κωμωδίας duodecim, ut videtur, .libros complexo Phot. Lex. s. v. ευκλεια) utinam temporis iniuria pepereia aeti Nunc pavea tantum pro ambitu libri fragmenta servata sunt, ex quibus quantam iacturam in hoc opere literae L

eerint abunde perspicitur. Ea diligenter eomposuit Bernharis diua Eratosth. p. 203 sqq. quibus nunc addere licet quae de Cleone leguntur apud Scholiastam Venet.. Aristoph. Pac. 8. Nec omittendus idem ad Thesm. 5I6. θεοφραστος . . . . Πιν φησὶ της nisυος καὶ τῆς gravκης. 'ματοσθένος αγγεῖον τονσφ . . . . ν τῆς μελίσσης ἄπου οἱ σκώληκες . . . . σιν. quae ita sere redintegranda sunt,

φραστος προανθ3Πῶν φησι τῆς πιτυος καὶ τῆς πευκης. 'Eρατοσθένης αγγεῖον του σφηκίου της μελίσσης, οπον οἱ σκώληκες ἐντίκτουσιν. CD. Theophrast. Hist. plant. III, Get Sehol. Aristoph. Vesp. 1106. Iisdem temporibus vixit

) Ad Lycophronem quae spectant Eratosthenis reprehensiones iam enotavimus de Callimacho v. Sehol. Aristophan. Nub. 549, ex quibus quam sobrii et circumspecti iudicii virum etiam his in rebus se praestiterit Eratostlienes illustri exemplo intelligitur.