장음표시 사용
21쪽
ANNALES n stipendia coeperamus, castrensis ratio, ac militaris. mHinc ergo intelligimus , cur raras admodum habeamus virorum facundorum ante annum XIX actiones. Necdum
enim licuit, per disciplinam modestiae iuvenilis , brachium extra togam exserere , quod tamen his ipsis temporibus ad pronuntiationem necessarium fuisse, ex ipso satis constat Quintiliano s: u Leges ille dicit, in pronuntiatione, manibus utrisque etiam de toga componenda, a togae illa cohibitione alienissimas. ω Ila ante
annum XVIlI exactum causas orator agere commode
Don potuit. Et tamen anno XVII absoluto finem fuisse constat adolescentiae imberbis, illius scilicet, quae pu rorum socia erat in scholarum rhetoricarum disciplina. Haec certe adolescentia erat propriissime ita appellata. Inde exoleti audiebant impudici, non certe ultra Corporis hircinum foetorem et primam barbae Ianuginem , iniuriis illis opportuni et idonei. Flore nimirum illo, quem veteres appellabant, aetatis marcescente, deinceps adolescendi sinem fecisse censebantur. u Exoletus qui adolescere, id est, crescere desiit, v inquit Festus. Florem enim illum adolescentiae tribuunt Veteres. Hieronymus in Glossario indito: u adolescentia flos aetatis. . Nec aliter Cicero in Topicis. Et onorem aetatis contamina lum is Caesari exprobravit Cicero β'. Et α constupratum adolescentia Ium 4 memorat) Suetonius. Inde intelligimus adolescentulorum, de quibus agimus, hanc fuisse adolescen-liam. Fateor equidem Plinium, qui quum primam causam ageret, annum agebat 4 XIX a se tamen haberi pro adolescentulo )4. Recte id nimirum, si priorem adolescentiae universae partem in animo habebat. Adolescentiam enim Varro ab anno aetatis XV ad annum dedu
22쪽
eit XXX. Sed receptior erat alia adolescentiae aestimatio a Solonis notissima elegia deducia, quae aetates per annorum hebdomadas partiebatur, et ab anno proinde aetatis XIV expleto adolescentiam censebat ad annum XXVIII similiter expletum. Ita e Romanis etiam Censorinus abiet praedictum S. Hieronymi Glossarium Balliolense: α Adolescentia tertia aetas hominis, quae duabus constatis hebdomadibus propter intellectum et actionem. o Vtro vis modo in dimidiam partem adolescentiae priorem in-eidebat aetas illa Plinii adolescentuli, quae ratio illi esse potuit cur ita loqueretur. Sed et alia quoque ratio sortasse erat, si de harhala illi sermo esset adolescentia. Certe barbatulos illos potius quam barbatos censebant, dum primam barbam posuissent anno, quo dixi, XX l. Forma utique eadem, qua eliam adolescentuli, diminuta. Interim nihil obstat, quo minus vox adolescentuli simpliciter accepta, imberbem potius adolescentiam denotet, quam barbatam. Hi certe erant adolescentuli, quos tOtos dies apud rhetoras desidere causali sunt Censores )β. Hoc erat noster in numero Quintilianus. Est tamen alia nonnunquam laxior vocis significatio. In satyrico 47 Petroniano v Giton annorum circa XVIII, crispus lamen ,
is mollis, sermosus et puer, appellatur. o Alibi tamen idem Giton cum septenni δ' puellula comparatur. Fieri
ergo potest, ut pro XVIII, sit potius legendum XlV.
Sed nec alibi desunt laxioris usus exempla: Augustum vicennem Puerum tamen appellat Brutus )s. Crispinum etiam sedecennem ψ puerum aliquoties similiter indigilat Papinius Statius. Immo vicennem puerum memorat coaevus Nostro Martialis έ . Sed alia vocis certe
4r. Ib. v. 8 . 27, 53 . 8a. a. Mart. lib. VII, ep. 13. ν
23쪽
ratio est, quum assectu aliquo seu contemptus, seu
etiam blanditiarum, adhibetur. Tunc enim proclive est, ut plus aequo deprimatur , pro modo quo res aestimare solent homines illis affectibus praepediti. Alia lamen longe illa , qua pro aetatis temporisque nota usurpatur: ium enim certe vel receptam illam pueritiam designabit, vel ad rem , de qua agitur , designandam prorsus erat inutilis. Hoc autem sensu vocem illam intellexit noster QuintilianuS. IV. Itaque quum suam ille adolescentuli aetatem eum Domitii Asri committit senectute, extremam illam Proculdubio senectutem in t ilexit, quaeque mortem Domitii proxime praecesserit. Audivit enim illum ad mortem usque etiam deficientem, seque quum deficeret vidisse testatur, quum ne quidem desiciens Domitius a
soro tamen abstinuerit. Sed vero Domitii mortem anno demum aerae nostrae christianae LIX exeunti assignat Tacitus Ita duo lucrabimur : nec ante annum aerae christianae XLII, nec post annum XLV, nasci nostrum potuisse Quintilianum. Si antea natus suisset, non potuit appellari, quum Domitius moreretur , ndolescentulus, qui, si annum XVII excessisset, primum illum veteris adolescentiae, et cum puerilia veteri communem, gradum superaverat. Erat enim, ab illo deinceps anno, iusius iam adolescens, pro utroque , tam antiquiorum quam iuniorum , censu; non autem amplius adolescentulus. Sin post annum XLV natus suisset; iam puor suisset solummodo vivo Domitio , et ne quidem v Ilo
censu iuvenis aut adolescentulus.
V. Sic lamen inter duos hosce annos Quintiliani na-x. Quintilianus adolescentultis . r. Et quidem illa adolescentuliquum moreretur Domitius Aser. an. aptate sere expleta. I atus proludis via. aeri ch. LIX. sub suem anui auri et . ALII. 2. Tacitus, Λvualium libro XIV, eapite is.
24쪽
lalem ego constituendum existimo, ut ad priorem annum XLII sit propius admovendus. Erat enim, uti vidimus , non iani amplius , quurn Domitium audiret, romano censu puer, sed adolescentulus. Itaque togam iam mutaverat, et pro puerili Praetexta virilem at auo puram induerat; quam tamen non ipso, qui XIV aetatis annum claudebat, natali, sed alio aliquo , qui in an num XV incurrebat, sesio, ut plurimum induere solebant. Id enim satagebant, et pro virilitatis honore summo habebant, ut quam possent maxima amicorum PDmpa atque apparatu in sorum deducerentur. Togam ita
dedit Quinti fratris filio quinto die festo Liberalium Ci
cero λ. Sic consulatus duos ea ipsa de causa susc0pit Augustus 3 ut nepotes Caium Luciumque consulari apparatu in forum deduceret. Erant enim diebus sestis non vestium dumtaxat splendidior ornatus. sed maior elium amicorum . in urbe, frequentia. Inde XV aetatis anno togam frequentius tribuunt auctores , quod eo iam In bente , et magna etiam ex parte saepe elapso , indui soleret. Hoc nos alibi exemplis Α horum superiorum quo
atque in seriorum temporum Ostendimus. Itaque annus
aetatis XV fuerit necesse est, quum primum Domitium audiret Quintilianus. Nec tamen moram eius in Domi tio audiendo brevem fuisse verisimile est. Alioqui luxisset , significasset certe, illam tantae spei frustrationem. Aliter vix potuit toties et lam grato animo memoriam eius iniicere , si brevior suisset illius cum viro tanto consuetudo. Illum certe Domitium cum Iulio Africano censet eorum v quos β viderit oratorum longe praestet, n-n iissimos. n Illum, inquam, o Domitium si longe omnium
a. Cieer. Epist. Famil. ad Attie. lib. V , IO. a. Suet. Aug. cap. 26.4. Prael. v ad sp. Adrian. 5. Quint. Inst. lib. X. eap. t. 6. Qui tit. Inst. lib. III, eni'. r.
25쪽
ptum sibi, quam vellet, maturius, quo adeo moleste fuisset cariturus. Accedit praeterea , quod defecerit in fine, in rei oratoriae existimatione, Domitius. . Vidi, o inquit Noster 7, ego longe omnium, quos mihi cognon scere conligit, summum oratorem Domitium Afrumn valde senem , quotidie aliquid ex ea, quam merueratis auctoritate, perdentem, quum agente illo, quem
M principem fuisse quondam sori non erat dubium, aliin quod indignum videbatur riderent, alii erubesceis rent. n Haec certe quum serent, vix credi potest, tum primum sese Quintilianum ad Domitium contulis- Se , quum haec passim recepta esset de Domitio opinio. Vigentem polius florentemque Domitium sectatus est, quum ea demum mutatio ut contigerit, Observarit ipse Quintilianus; proinde aliquot, ante Domitii excessum , annis. Nec enim subito observari solent tantae illae mutationes , quum soleat minores desectus obscurare fama iam olim acquisita , passimque peritiorum iudicio recepta atque celebrata. Accedit denique et aliud diutinae. in Domitii disciplina inorae argumentum, quod duorum
a Domitio scriptorum de Testimoniis librorum pleraque sibi ex ipso cognita η testetur ipse Quintilianus. Erat enim illud celebrioribus praeceptoribus in more, ut dictata eorum scriptis exciperent discipuli. Sic libros duos 2, ante hasce Institutiones, de hac eadem arte oratoria scriptis mandaverant, seque inconsulto , edi
derant ipsius Quintiliani discipuli, priorem pueri, Po
steriorem iuvenes. Hos enim fuisse in scholis rhetorum discipulorum ordines iam antea e Quintiliano ipso observavimus. Sic u tabulas oratorum senatoriorum et dispu-n taliones, et arcana semotae dictionis penitus excepit φω
ν. Vbi supra. s. Quint. Inst. lib. I, prooem. . Quint. lnat. lib. V, eap. 7. i o. Dialog. de Oratorib. eap. I, 2.
26쪽
auctor Dialogi de oratoribus , eadem ipse qua Quintilianus, quum Domitium audiret, aetate , admodum iuvenis. Eadem etiam cum maioribus illis Quintiliani discipulis. Sed vero pueris vix potuit, pro romana di sciplina , libera esse cum oratoribus senatoriis Conversatio. Aegre illis foras prodire concessum est, nisi patre comite aut paedagogo. Togam plane virilem sumpserit oportet qui domos oratorum frequentarit. Qui ergo XVaetatis annum coeperat, quum se Domitio Afro traderet imbuendum, fieri certe vix potest, quin annum aetatis XVI in eiusdem disciplina consummaverit. Quum tamen adolescentulus in eius schola Perseveraverit, proinde annum XVII aetatis, quum obiret Domitius, nondum expletum suisse verisimillimum est. Itaque anni XLII sine natum Quintilianum fuisse crediderim : nec
sane longe me a vero eius natali aberrare puto.
nota quoque alius aetatis suae a Quintiliano ipso memorata. u Egregie, inquit, nobis adolescentibus, dixisse in accusator Cossutiani Capitonis videbatur, graecequi. . dem, sed in hunc sensum: Erubescit Caesarem ti- is mere. o Bis quidem, lateor, e Tacito Constat, periclitatum fuisse Cossutianum illum Capitonem. Vtrobique de lege Cincia, qua cautum α ne quis ob causam oranis dam pecuniam donumve acciperet. . Primo sub Claudio 4, anno aerae nostrae christianae XLVII: tum deinde sub ε Nerone , anno eiusdem aerae LVII. Sed posteriorem illam accusationem intellexit certe Quintilianus: priori enim vice non erat nominatim delatus Cossutianus. Sed quum id ageretur , ut Iege repetundarum te-
I. Cosatilianus Capito damnatus .nno aer. elir. 57, adoleseente Quin iliano ax. Quint. Inat. lib. VI. Op. I. 3. Geitns, Annalium, libro XI, eapite s.
4. Id. Ann. lib. XIII, eap. 33.
27쪽
-4 ANNALES Merentur qui praemia accepissent advocati, causam suam agi senserunt α Cossutianus ille et Suilius, necis iudicium , inquit Tacitus , quippe in manifestos , Sed
n poenam statui videbant. Inde Caesarem circumsisten- ,, tes ante acla deprecati sunt. . Nulla hic prorsus erat delatio, nullus accusator; sed poenae dumtaxat, etiam
nemine deserente, metus. u Atqui sub Nerone accusan tus est is idem Cossutianus a Cilicibus, quasi idem
se ius nudaciae apud illum in provincia ratum esset , is quod in Urbe exercuerat. Hic pervicaci accusationeis conficiatus, postremo de sensionem omisit, ac legeo repetundarum damnatus est. is Hic locum habuit lingua etiam , quam in Cussuliani Capitonis accusatore observaverat Quintilianus noster, graeca: erat enim ea
Cilicum. Ita hic annum tenemus, qui in praedictam illam inciderit Quintiliani adolescentiam. Id quoque tenemus, post annum XLIII, ne quidem nasci potuisse. Nec enim ita anno LVII togae virilis annos potuit implevisse, ut togam sumeret. Immo initio anni LVII accusationem illam Cossutiani fuisse verisimillimum est, si quidem anni superioris sine discesserit e provincia ipse Cossutianus. Sic enim solebant qui in longinquas missi essent Provincias, ut Sero in provincias appellebant post mare liberum, mensemque marti urna ut aprilem, aut aliquando serius Roma profecti , ita sero, nec priusquam ad exitum annus spectaret, Roma in redire. Adie enim appulsus in provinciam numerandi erant anni,
quibus provinciis praeficiebantur, ut e Ciceronis provincia constat Ciliciensi, multisque eius hoc de argu mento scriptis epistolis. Sic, nisi anno XLIll inonii lonatus suisset Quintilianus, non potuit anno LVII iti domtogam sumpsisse , quae anno XV affecto sumi solebat,
atque adolescentibus accenseri. Melius omnia respondebunt, si anno XLII exeunte natus fuerit, et tam n
28쪽
ante mensem mensisve diem , quo Domitius Aser, post multos tamen inde annos, exstinctus fuerit.
orator alius, eodem quo Domitius anno, eodemque t file Tacito, exstinctus. Servilium illum appellat Tac , lus, si tamen idem ille Servilius cum Servilio Noniano quem ab oratoria celebrat, non noster modo η Fabius,
certe Nonianum a se auditum leslatur ipse Quintilianus: et quum auditum agnoscit, id simul, ni salior, innuit, tum illum in foro celebrem fuisse, quum studiis OP ram daret Quintilianus, nondum ipse soro initiatus, adhuc nimirum discipulus , nondum patronus; adhuc eo discipulatus gradu , ut soro interesse liceret, quod non pueris, sed adolescentulis , concessum iam ostendimus. Et de illo sane loquitur Servilio Νoniano a uetor Dialogi , quasi nondum esset amplius in vivis, VI illo Vespasiani anno ,. quo Dialogus fuisse supponitur. Siceliam ut Aufidio Basso postponat, pro temporis, ni fallor, quo sunt exstincti, ordine. Hunc ipsum Aufidium Bassum memorat Seneca Α, tum senio degravatum, quassum, aetati obluctantem, mortisque in confiuio positum : talem nimirum illum, ut post illam mentionem diu superesse non poluerit. Haec anno, ut videtur, proximo ante incendium Lugdunense Seneca . Sequitur enim mentio veris alterius, ni salior. anni. Tum illo anno, si temporis ordinem in epistolis disponendis Observaverit , conflagratio illa sequitur urbis Lugdunensis si, quam anno coloniae tribuit centesimo. Deduxit
. Auditu etiam a Quintiliano Seruilius Nonianus eodem, qno D milius, exstinctos anno min. LIX. a. Quint. Instit. Orator. lib. X ,
3. Dialog. eap. 23. 4. Senec. ep. M. 5. Senec. ep. 67. s. 5 nec. ep. St.
29쪽
coloniam illam L. Munatius Plancus anno urbis Varroniano 71 I teste Dione. Ita arserit anno eiusdem epochae8iI qui idem est aerae nostrae christianae 58. Ita decesserit Aufidius anno epochae christianae 57. Recte ante
Rervilium Nonianum, qui, pro Taciti rationibus, eOdem anno obiit, quo Domitius , Christi nimirum LIX. Ne dubitemus eundem esse Servilium illum Nonianum ab auctore Dialogi memoratum cum Taciti Servilio. VIII. Conveniunt porro fines pueritiae suae a Quin- liliano ipso designati, qua quidem nobis explorati sunt.. Nobis , inquit, pueris insignes pro Voluseno Cululo a Domitii Asri, Crispi Passieni, Decimi Laelii, oratio- . nes serebantur. n Nec sane potuit Crispi Passieni oratio aliqua in aliam aliquam, pro nostris rationibus aetatem Quintiliani, quam puerilem , incidere. Erat enim Crispus ille Passienus orator Agrippinae coniux, et Neronis , postea imperatoris , proinde vitricus, fraudo Agrippinae coniugis occisus. Nupsit Agrippina Claudio patruo anno aerae christianae XLIX teste Tacito 4, ipsis halendis ianuariis, ut nos docet Suetonius 4. Imino anno superiori XLVIII de illo matrimonio actum discimus e Τacito. Nec enim antea quam sui matrimonii certa esset Agrippina, illud etiam a Claudio impetravit ut filia Claudii Octavia iam antea L. Silano desponsa Neroni suo uxor daretur. Inde Silanus a Vitellio censore
praetura senatuque motus, atque abdicare coactus,
quam quidem abdicationem IV kalendas ianuarias tribuit Suetonius. Hinc sane constat iam illo anno XLVIIImortuum suisse Passienum, quem certe Claudio imp rium adepto mortuum , tam e Seneca discimus quam etiam e Tacito et Sueton o. Passieni de Claudio dictum
t. Conveniunt notae pueritiae eius, 3. Taeit. An n. lib. XII. e. q. qtia quidem nobis Bpparent. 4. Suet. Claud. P. 23. a. Quint. Inst. lib. X , eam I.
30쪽
27 a Seneca in testimonium adducitur: a Malo divi Au- is gusti iudicium, malo Claudii beneficium. . Hoc certe ante Claudii imperium, quo penes Claudium henesicia erant, non potuit dicere Passienus. Scribit praeterea
ad illum de exsilio suo epigramma Seneca ε, exsul nimirum ipse sub Claudio opera Messalinae. Dictum eiu dem de Caligula refert etiam Tacitus 7, α neqNe meis liorem unquam servum, neque deteriorem dominum is fuisse. . Hoc etiam certe exstincto Calignia , atque imperante Claudio. Suetonii verba sunt in hanc sententiam digeriissima. Sic enim ille de Nerone: α Verumis Claudio ' imperium adepto, non solum paternas opesis recuperavit, sed et Crispi Passieni vitrici sui heredin tale ditatus est. is Male ergo mors eius sub Caligula
refertur in Chronico Eusebiano. Sed multa sunt istiusmodi in Chronico illo ab Hieronymo plerumque quoad
res Romanas interpolato male disposita. Illud tamen certum , ante Claudii imperium, ne quidem potuisse Passieno nubere Agrippinam. Decessit maritus eius prior Domitius Neronis imperatoris pater Nerone F ipso tri-mulo. Natus est Nero decemb. i5 anni quo obiit Tiberius , aerae christianae XXXVII. Ita patrem amiseritanno eiusdem aerae XL. Tum a fratre Cato Agrippina, Iovem se fingente , cum aliis sororibus, vitiata est, tandemque relegata ; nec antea, quam Claudius imperaret , reducta, bonisque restituta. Hoc sane intervallo nupsisse illam incredibile est, seu quum a Dalre stupraretur quod anno demum eodem quo mortuus fuerat maritus XL, factum constat e ' Dione ), seu quum ageret in exsilio. Itaque inter annum XLI et XLVIII
S. Senee. de Benes. lib. I, e. S. 8. Suet. Ne n. mP. 6.ε. Epigr. VI ante cons. ad Helisum. s. Suet. Ner. ih.