장음표시 사용
41쪽
ANNALES etiam, temporibus apposuit Hieronymus. Solus illum sequitur Iulius Tito; seit Titonem nullum, opinor, legimus in cognominibus romanis; saepius Tironem; esl-que fortasse Iulius ille Tiro cuius codicillos memorat sub Traiano δ Plinius. Hoc si verum, Iulius ille Tiro iam nuper, quum scriberet Plinius, defunctus, Quintiliani
in schola rhetorica , successor esse potuit. Sic aliuS a n
stro Quintiliano esse non poluit, qui fuerit loco illi, pro temporis ordine, quem sequutus est in vitis illis disponendis Suetonius, inseretidus. Sed desunt, lateor, notae illae temporum in Suetonio hodierno, etiam in vilis illis quas cum Suetonio hodierno communes habuit Hieronymus. Nullum in illo legimus imperatoris annum, quo ipsi illi qui supersunt hodieque rhetores, floruerint. Inde suspicio est pleniorem fuisse in vitis illis Suetonium, quem adhibuit Hieronymus, quam sit ille quem hodie habemus. Sed ut temore illos certis imperatorum annis assignarit Hieronymus, ut mulla ulla ab Eutropio accepta annis ille assignarit, quorum talnen annos certos nullos designaverat Eutropius; hic certe ratio nulla est cur scholae Quin lilianae initium seu praetermiserit Suetonius, Seu temere adeo , nec ullo praeeunte auctore, designarit Hieronymus. Erat enim opocha illa constituta oscholae publicae insignis admodum, et Galbae procul dubio rescripto munita, non magis a Suetonio praetermittenda, quam fuerit senatusconsultum de rhetoribus olim ab urbe pellendis, cuius tamen verba CenSuit conservanda Suetonius 4. In Galbae autem rescripto Coss.suisse verisi in illimum est, et mensem mensisque diem, et scitarium e fisco solvendum. Ita nihil deerat, quo coepti stipendii tempus seret exploratissimum. Inde initium
erat professorum publicorum sibi invicem contenden-
α. Plin. lib. vI, ep. 3 a. 3. Stiet. de clar. phet. e. i.
42쪽
tium in arte rhetorica . Incle ad alias quoque disciplinas Itherales maiores fuit exemplum. Erant enim postea grammaticae, medicinae, philosophiae, etc. professores publici publicis e fisco salariis alendi. Inde annus erat certus , quo claruisse dici possent rhetores r is ipse nimirum quo ad professionem illam publicam fuissent admissi. Per annos etiam imperatorum designandus erat, a quibus erant salarium accepturi. Ita initium Quintiliani consignare Suetonium oportebat tot nominibus insigne. Et sinem quoque professionis non debuit certe tacere Suetonius, ipsum oliam multis nominibus insignem. Iii primis, quod nec pul Sus, nec morte sublatus, sed honesta plane missione a principe impetrata , scholam ah licarit: tum deinde quod post vigesimum ioc fecerit stipendium. Vtrumque pro exemplo disciplinae militaris qua missiones erant, post certum sti- Pendiorum numerum , ab imperatoribus impetrandae. Et sane osticia illa Palatina omnia , tam inermia nimirum illa quam etiam armata, pro militiis habebantur ,
et disciplinae proinde militari erant Ohnoxia. Eliam in legem transiit primum hoc Quintiliani, post stipendium
vigesimum , missione honesta donati exemplum. Siccnim postea in Roma nova , urbe nimirum Constantinopolitana , senioris Romae plerumque ad exempla sormatae , legitima illa constituebantur professionum publicarum stipendia . . Grammaticos inquiunt princi-Μ pes tam graecos quam latinos, sophistas, et iu-n risperitos in hac regia urbe ProsesSionem suam eXer m Cetates, et inter Sintulos numeratos etc. quum ad vigintiis annos observatione iugi ac sedulo docendi labore per-n venerint: Placuit honorari, et his qui sunt ex vicaria
is dignitate connumerari. , Sic illi praecipiunt aurio
43쪽
aerae nostrae CDXXV, quum iam olim inolevisset mos veteranos etiam milites, emerito honestaque missione, post vigesima stipendia decorandi. Hoc certe constituerat Caracalla b anno eiusdem aerae CCXIV. Immo iam olim, ante Caracallam, legionibus in Germania tumultuantibus hoc idem concesserat Τiberius β. Scio alitersuisse sub Augusto : hoc tamen Tiberii exemplum alios
deinde principes, sub quibus floruit Quintilianus, imi
tatos fuisse verisimile est, non pariter ac suerit Tiberius, avaros. IIoc ergo militum exemplo missionem hon
stam impetravit, post vigesima stipendia, Quintilianus. Exemplo Quintiliani impetravere alii, post Quintilianum deinde rhetores. Ita nec initium Quintiliani in schola
publica, nec finem silere debuit Suetonius : nec potuit, Suetonio hic praeeunte, errare Hieronymus. Denique nec illud observatu indignum est, ut anno certo, ita medio Domitiani imperio, haec attribuere Hieronymum; non autem ad primum eius annum ultimum ve referre, quo temporis incerti gesta, nec certo etiam auctorum testimonio nitentia , plerumque referre solet. XIV. Verbum certe illud Eusebiani Chronici CL RVIT , quum certo anno assigitur, ad rem gestam aliquam insignem , quae quasi vitae quaedam epocha habenda suerit, reserendum est. Nec est sane alia vitae huius, in qua versamur epocha, quae huic anno aptius
respondeat, quam haec ipsa abdicatae a Quintiliano scholae rhetoricae. Iam plane ostendimus, Domitiario imperante, sinem fuisse illius, quo scholae praefuit, vi centili. Quod tamen ita intelligendum est, ut neci in sinem imperii illius nec in exordium, scholae finis inciderit. Multis deinde annis Domitianum imperasse vel e
s. Cod. iii, V. lit. 65. his so Domitiano annis . abdicas. Tacit. Anu. I, e. 36. xitque multis annis aute eiusdem i. Doeuit eette Qui utilianus mul- siceiu.
44쪽
notis illis colligitur, quae in his ipsis Quintiliani Insti
liationibus apparent, uti mox videbimus. Postea scripsit Noster de causis corruptae eloquentiae, exsuto nimirum docendi munere sese ad scribendum accingens. Tum silio minore orbatus est, a cuius morte ad fratris maioris excessum plusquam triennii spatium intercessit.
Haec Quintilianus libro VI exeunte anno operis primo. Paulo antea quam IV librum scriberet, sororis nepotum studiis a Domitiano praesectus est. Etiam postea Domitianum laudat a studio poetices lib. X florentem scilicet vigentemque: haec ille suscepti operis anno secundo ab exsuto scholae officio quarto vel quinto potius ineunte. Nondum tamen vel philosophos urbe prohibuerat Domitianus. Quae sane docent, anno ante pulsos philosophos ad minimum quinto, abdicasse Quintilianum; totidemque adeo annis ante annum Domini XCIV , cui conveniebat exsilium illud , pro nostris rationibus R. Haec sane multis ante Domitiani finem annis abdicatam a Quintiliano scholam ostendunt: initio tamen imperii illius nondum abdicaverat. Hoc certe docet Martialis, cuius illa sunt ad Quintilianum verba δ
Gloria Romanae, Quintiliane , togaE.
Quum moderatorem iuventae eum appellat, scholae rhetoricae praesectum illum suisse supponit, cuius discipulos iuvenes suisse iam probavimus. Quum togae illum Romanae gloriam agnoscit, simul in foro gloriam eius ostendit, in quo togati causas agebant oratores, qui tamen uno eodemque tempore uirumque tam docendi quam etiam orandi munus abdicavit, uti vidimus; simul etiam claritatem eiusdem innuit, quam huic ta-
45쪽
ANNALES men, quo scholae praefuit, tempori tribuit Hieronymus.. Et sane illum iam illo ipso tempore scholae moderatorem , et togae romanae gloriam fuisse supponit, quo haec scribebat ipse Martialis, quod sane secit imperante Domitiano. Bis enim illum compellat hoc eodem Epigrammatum libro Ep. a et si . Ita scilicet, ut eum priori loco Germanici titulo ornatum doceat, et laurea de victis Cattis. Germanicum Domitianum Cos. VII ipso nimirum cuius idib. septembribus decesserat frater Titus, anni fine appellant nummi. Immo somnes suos
libellos, quibus Domitianus famam, id est, vitam dederat, Domitiano proinde supplicassen agnoscit ipse Martialis . Inde illud fallem colligimus , edendorum
saltem epigrammatum consilium nullum fuisse ante imperium Domitiani. Ita ante anni LXXXII finem librum illum edere non potuit Martialis. Potuit postea, quum epigrammata iam olim scripta in libros postea edendos, collegerit Martialis, quod mullis ostendi posset, si opus esset, exemplis. Inde saleor esse difficillimum epigrammatum singulorum tempora e libri, in quo continenlur, editi tempore colligere. Rara tamen apud Martialem epigrammata occurrunt Domitiani hisce, in quibus iam versamur, temporibus antiquiora. Scripsit ille pauca sub Tilo. Sunt etiam aliqua in libro de Spectaculis seculi sortasse Neroniani, quae proinde eruditi k suspecta habent, ne sint fortasse Martialis. Non tamen Obstat, ut existimant, illius aetas, quum egerit Martialis , quo
anno Nero interfectus est, annum aetatis , Pro nostris
rationibus, ad minimum XXVI; puerum enim se iuvenemque nonnulla Scripsisse testatur ipse si Martiali dised quae haud equidem ipse iam nosset, quaeque a
46쪽
Quinio Pollio Valeriano petenda lectorem monet. Inde facile colligimus locum illis nullum fuisse in liac epigrammatum , quae exstat hodierna collectione. Id potius obstat fortasse quod ea sere omnia quorum tempus exploratum habemus intra Domitiani imperium contineantur; et rara admodum, si qua fortasse ulla, antiquiora sint. Inde enim colligitur , Tito vel Domitiano imperan-le , animum ad scribendum applicuisse Martialem. Nec enim animi gratia scripsit ille, sed patronorum ; quum scilicet spes lucri ab illis studiis appareret, quae erat certe sub his tandem principibus amplissima. o Eratis enim Titus ipse latine graeceque , vel in orando, velis in fingendis poematibus promptus, et facilis ad ex-m temporalitatem usque, is teste Suetonio 7. Et Domilianum ab iisdem studiis commendant, non 8 Suelouius modo, sed Plinius maior 3, sed Quintilianus v noster, sed Tacitus V , sed Silius Italicus Valerius Flaccus 4, atque etiam ipse Martialis y . Idque lestaliam laciunt
tot ab eo instituti ludi in honorem Iovis Capitolini, et
suae item Minervae , ingeniorum praesertim certaminibus illustrandi. Fecit itaque spes illa poetam Martialem , quae et corvos poetas fecit et poetrias picas, magister artis ingeniique largitor venter. Hoc certe primum tempore collegit epigrammata, ediditque, Martialis. Hoc exinde constat quod Domitiano tot epigrammata, etiam in primis libris, inscripserit: et tamen primis Domitiam ianuis illa conveniebant: sic quidem ut non longe abesse potuerint ab illo ipso anno aerae nostrae LXXXVIII, quo scholam Quintilianus abdicavit. Iam ante alibi ostendimus cum IV Statianarum Sylvarum libro concur
. Suet. Tit. c. 3. aet. Silius Ittilietis Bell. Putile. 8. Suet. Dom. e. I, dio. aeetiva. lib. III. s. Plin. Prne . Nni. Rist. 33. Valer. Fiae. Reg. lib. a. o. Quint. Inst. lib. X. e. t. 34. Mart. lib. V II, ep. 8a.r i. racii. Hist. IV. 86. ι i5. Prael. iv ad Sp. Ad r. I. 3.
47쪽
risse librum Martialis IX: cum anno nimirum aerae nostrae XCV, quo consulatum XVII inivit Domitianus. Illo autem libro, epigr. 86, ita ad Norbanum scribit Martialis:
no imi nostrum quod bis trioteride iuncta Ante dabat lector , nunc dabit auctor, νω.
Numerat nimirum sex annos ab eo usque tempore quo libros suos miserat ad Norbanum, pro more illorum temporum, a servo aliquo vel liberto anagnosta, seu
Iectore, post cibum legendos. Tempus autem illud ita designat:
Quum tua sacrilegos contra , Norbane , furor S , Staret pro domino Caesars sancta suos.
Intelligit, ni saltor , desectionem Antonii Saturnini, oin pressi a Maximo illo Norbano. Addit et notam temporis
Me issi Vindolicis raptum narrabat in oris, Nescia nec nostri nominis Arctos crat.
Sed legendum, ut puto, pro rutum, potius iam tum, quam quod alii illius loco reponunt viri sane eruditissimi. Intelligit ergo tempus illud, non quo primam epigrammatibus colligendis edendisquo , nedum scribendis manum admoverit; sed quo ex editis adeo iam incla ruerat , ut non Romae dumtaxat, sed castris etiam Germanicis nomen eius iam esset celeberrimum. Ambae
autem illae notae in quarti quintive libri editionem conveniunt , vel etiam fortasse tertii. Quarti enim certe libri epigr. 11, in illum ipsum Antonium invehitur: utque hoc in loco Arcti, sic ibi Ursae et Rheni nomine, cuius aquas proinde appellat Arctoas, locum belli designat. Quum autem libri V epigr. 13, adeo nolia esset in Arcto ignotus Martialis, ut iam toto orbe frequens logeretur;
48쪽
inde colligimus post primorum librorum vel trium vel duorum editionem illa fuisse Norbani in Antonium g sta. Scripsit enim in eundem Antonium lib. III, ep. 66. tamen , si consulatum Domitiani XVII sexennio integro praecesserint, anno ad minimum Domini LXXXIXgesta suerint necesse est. Proinde lib. II, ep. 9o, in quo
de Quintiliano agitur, certe ante anni LXXXVIII sinem scripserit edideritque. Si quidem singulis annis singulos ediderit libros, ita anno LXXXVII, liber ille secundus
Conveniet. Et sane rarum fuisse, si anno integro librum non emitteret, alibi Martialis si ipse nos docet. Ita inter initium Domitiani, quum animum serio rei poeticae daret Μartialis, annumque Domini LXXXVII de Quintiliano illa scripserit Martialis. Praeerat itaque hoc tempore scholae Quintilianus : et quidem maxima peritiae
XV. Sed vero etiam ante Domitiani imperium e Plinii nostri temporibus, certum est docuisse Quintilianum. Frequentabat ille Quintilianum , praeceptoremque illum agnoscit, et quidem quum eadem Plinius aetate esset, qua Quintilianum ipsum fuisse probavimus, quum ipse Domitium Afrum frequentaret . , adolescentuli. Hac enim ipsa voce usus est in hac eadem causa ipse Plinius. Certum est hanc Plinii adolescentuli aetatem minorem fuisse anno eiusdem XlX, quo primam causam egit in soro , perfunctus nimirum scholae rhetoricae disciplina. Etiam anno, quo periit avunculus, Domini nimirum LXxΙX, Titi II, august. die a 4 non Romae erat, sed Miseni, ubi classem curabat avunculus. Ibi nullae rhetorum scholae , aut sorum etiam in quo Oratores essent
audiendi. Inde colligimus, ut alii annos illos, quos pri
is. Marsul. lib. X. ep. 7Ο. a. Plin. lib. II. ep. 14... Doetiit etiam stati Tito, at sub 3. . lib. VI, ep. 6. suem saltein Vespasiani imperii.
49쪽
ΑΝΝΑLES inae illi adolescentuli aetati assignavimus, in disciplina scholae larique excessissent, vix tamen fieri posse ut Plinius excesserit. Atqui anni illi adolescentiae Plinianae ab anno LXXV, et post diem mensis augusti XXIV incipiunt, et ad annum LXXVIII saltem exeuntem perlingunt. Hoc ergo intervallo in scholae illa praefectura necesse est suisse Quintilianum. Loquitur etiam de Quin- liliani schola pariter atque mercede Iuvenalis. Sic
dum a primis Caesarum in iliis ad sua usque tempora vitia perstringat, ut temporis quo res gestae fuerint notam nullam ex eo liceat elicere. XVI. Celerum cum schola usum praeterea artis suae in foro abdicavit etiam Quintilianus. ΙIoc nos docet ipse illis verbis: u Nos quando et praecipiendi mu-n nus etiam pridem deprecati sumus, et in foro quoquen dicendi, quia honestissimum sinem putabamus, desin nere, dum desideraremur; inquirendo scribendoque
is talia, consolemur otium noStrum, quae futura usui. bonae mentis iuvenibus arbitremur, nobis certe sunt a voluptati. n Hinc sane constat utrumque munus illum,
non nisi principis, a quo salarium accoperat, venia impetrata , deposuisse. Discimus etiam, cur deposuerit, rationem: quod scilicet honestissimum muneris sine millum putaret, desinere, dum desideraretur. Habuit nimirum ob oculos sui Olim praeceptoris exemplum Domitii Afri, cui vitio datum observaverat, quod β deficere mallet quam desinere. Quod scilicet desicientis prae senio ingenii rationem nulla in habuisset; hinc ille occa-4. Inv. Sat. VI, v. 27s. Domitiano honesto post XX eius in s. Iuv. Sat. VII, v. x86, a 87. munere stipendium. 6. Iuv. Sat. l. v. 86. a. Quintilian. Insiit. Orator. lib. I. Cum doeendi munere munus II. e. iet εἰ n. etiam oraudi deposuit . missus a 3. Quint. Iust lih. XII, e. tr.
50쪽
sionem aucupatus est, salva iam et matura fama, otium petendi. Annum tunc agebat, pro rationibus nostris,
aetatis dumtaxat XLVI, XLVII fortasse in anni, quo desiit XX eius stipendium, sine iam inchoato. Vt proinde
principis fortasse potius, sub quo causas fuerit acturus, quam aetatis rationem habuerit. o Inquietam certe an-n xiamque oratorum vitam, licet illos certamina et pe-n ricula sua ad consulatus evexissent,n causatur Malernus Α, cur se ab Oratoria ad poeticen receperit, qui sub mitiore vixit oravitque principe quam uaerit Domi lianus. Potuit lamen Noster vel aetatis Causam, Pro illorum, quibus vixit, temporum opinionibus, Obtendere satis verisimilem. Finis enim militiae veteris, pro censu
Servii Tullii, in anno erat aetatis XLV. Et gregariae militiae sinem, in anno saltem L pro declamantium legibus agnoscit ipse Quintilianus y. Ita nimirum, si quis tiroci,nium paulo serius inchoasset, ut scilicet stipendiorum Dianae rus legitimus ante illum aetatis annum exire non potuerit. Aliter missionem honestam dabant, etiam, ante annum aetatis vel XLV expleta stipendia. Ita disputat Spurius Ligustinus insigni eius illa apud si Liavium oratione: α viginti duo stipendia annua in exercituis emerita, inquit, habeo , et maior annis sum quinqua- is ginta. . Vtroque Se nomine a militia excusandum ostendit, tam quod stipendia legitima, quam quod aetalem militiae legitimam , superaverat. Stipendiorum autem numerum, etiam in gregali militia , vix maiorem legimus eo quem in illo docendi orandique munere exegerit Quintilianus. Nec absurde stipendiorum numerum inde arcessitum iam ostendimus, unde primum fluxit stipendiorum exemptum, a re nempe militari. Ita sup-
4. Ap. Diatri'. ite Orat . e. 3. 6. Titus Livius Histor. Roman. 5. Quintillati. Iustit. Orator. lib. lib. XLII. e. 34.