장음표시 사용
541쪽
a medicamentis expurgantibus , & qualitercunque imbecillum: Ze vitae pallae sunt valde bonae in hoc casu. Et ego non noui quicquam melius bdellio optimo, quod est viride, odoratum, & pingue,& inuenitur apud myropolas Veneriis ; aut mastiche rccenti, praecipue cum Oxymelite scillitico. Et haec iuuant intus & extra. Et radix sanguinis draconis, fel ursi, chamaepitys,& grana pini, maxime cum uvis passis Creticis, & pistacia,& ammoniaci lachryma, & pastilli deberberis,
a Principe in quinto Canonu, comm. i. traft. s. des. a. &summ. 2. tract. 6. defc. I 1. 9 ι 6. positi: & ferme omnia quae sumpta intus iuuant, iuuant etiam apposta extra,& contra misi sit unguentum diachylon MS .se unguento diachilo J cum dimidio stercoris caprarum aut corium caprae recens, quae solum exterius iuuant, sit MS. hJautem nuper ablatum, seruenturque frusta in suo calore MS.fruma in Jo colore. J Et praecipua secundum
Vtrumque modum sunt,mucosiis succus seminis cucumis anguini, tum radix eius,& fel ursi,& semen prassiij,& semen herbae quam Veneti vocant,D.Ioannis,& euphorbium, sed in exigua admodum quantitate,& radix Cicutae. Et omnia venenosa debent misceri cum magis temperatis & iecori utilibus,ut bdellio mastiche, croco, in lupino iecore.Et exterius tantum quae ossa etiam,& nodos MS. os, J& tophos,& concreta emolliunt, velut feces oleorum & unguentorum, croci, liliorum, in spissatae in modum ccrati mollis,& medullae ossium, duorum praecipue, leonis & cerui,& fructus gossipij dc palmae,& radix maluauisci,& oleum ex cornu caprae,&Vnguentum eburneum,& emplastru ex castoreo,costo, colubino fimo,& sinapi. Et cucurbitula magna imposim ta, inde admoto sulphure & nitro. Et abstineat a carnibus,ut docet Princeps, quarta decima 3.tri .c. I 6. in sine.
542쪽
Et 1 tristitia, ira, vigilia, & cruditatibus, & Iabore post cibum : sed sit contentus inane pane modico leui, modo cum pistaciis, modo pineis; hae enim utiliores duritiei, scd minus ventriculo 1, & uuis passis absque Potu.
CAPUT XXXVI. De cura morbi regi , cum duritie *lenis.
HAEc icteritia erit nigra, & quatenus adducit duritiem splenis,periculum affert ascitis MS.assis eis,J & signum est quod res procedit in deterius, & est paulo minus perieulosa, quam illa quae fit cum duritie iecoris, sed est etiam longioris curae vi possit sanari, siquando fMS.quandoJ illa quae est in iecore sanari ponst; nam tumor durus in iecore, nonnisi in principio sanari potest : lien autem triplici de J causa, tametsi illius humor crassior sit, facilius sanatur &celerius iecore. Prima, quia sustinet medicamenta validiora quam iecur, quia non est membrum principale. Secunda, quia est praeditus pluribus arteriis Mmagnis.Tcrtia,quia substantia eius est rarior,& corpus eius est longe tenuius,ut medicamenta exterius applicita possint ipsum totum facile penetrare. Eiusnodi ergo sunt cappares, Oxyme i scilliticum, asplenium. Et ad hoc facit regimen descriptum quinto Camnis,seum. a.tract. 6 script. 2Q. CAPUT
543쪽
CΑ. PUT XXXVII. De cura morbi regii , cum fluxu
haemorrhoidarum. EX fluxu haemorrhoidarum solet fieri morbus regius , euacuato sanguine ; unde non sine magno periculo sunt,iae in ascitem incidant: ut enim a nobis alias est declaratum , ascitis duae sunt cauta necesiariae: extinctio caloris naturalis, & intemperies calida praeter naturam e quorum utrumque solet efficere fluxus immodicus I IS. immodicosJ haemorrhoidarum; namque euacuando sanguinem,calor naturalis deficit; retenta bile, calor praeter naturam augetur. Calida praetcrea augent bilcm; frigida extinguunt calorem naturalem : quae laxant, euacuant sanguinem; quae astringunt, retinent bilem. Hoc in casu,non ut stulti faciunt , calefacere oportet iecur , sed refrigerare, modeste tamen, quia calor naturalis quandocunque
fuerit imbecillis, euertitur a calidis, & a frigidis validis , seu cibis, seu potibus, seu medicamentis. Adhibeantur igitur exterius supra iecur,unguenti iantalini, partes quinque ; unguenti rosacci Mesue, partes septem: olei de absinthio,partes sex: misce. Et similiter Cibetur cum temperatis & mis passis,& lupulis,betis, boragine,atriplice decoctis, & quandoque seminibus peponum. Et quantitas ciborum sit pauca: & potus
vinum dilutum, lene, tenue, valde paucum. Et expur getur cum manna singulis tribus diebus aut quatuor, diluatur cum succo fumariae, vel cum decocto mi-robalanorum citrinarum , & destilletur manna, sic uti euadat
544쪽
euadat dura,& cum ea purgetur. Et non comedat pisces vllius generis , neque fructus , neque alimenta crassa, donec virtus & sanguis restituantur, & ex optimis medicamentis est hoc. Mirobalanorum citrinarum nutritarum. Jj.terantur subtilissime: uuae pastae ablutae cum vino,pinguis. IX.nucis myristicae. 3j. Rha- barbari electi maturi. 5 ijss.Misceantur,addendo syrupide corticibus citri, aut de mentha, tantum, ut redigatur in formam clectuari, mollis,de quo capiat 3 vj.pro vice,cum Θ g. scobis chalybis lima attritae statim,& ablutae cum aceto ter aut quater, inde toties cum aquam sacea:hoc enim astringuntur haemorriiqides,& bilis expurgatur,& bonus habitus restituitur.
C A P v T XXXVIII. De cura morbi regii cum hydrope Uitis mel tympanite , mel hyposnλω fluxu hepatico.
SI ergo cura non recte cesserit, aut hydrops simul
aduenerit, vel ex ipsa conflatus fuerit morbus regiuS ; rctenta enim aqua in venis putrefacit sanguinem,ex quo bilis generatur,ut est a.de Disser.febr. V.'. inde morbus regius tam flauus quam niger, unde huiusmodi homines videntur laborare morbo regio viridi, admixto colore plumbeo ob caloris innati extinctionem,quemadmodum supra dixi cap. 8. Sicut etiam fluxus ventris hepaticus appellatus ; omnes enim ab Cadem causa eueniunt, scilicet iecoris imbecillitate,
α pene I sunt J insanabiles,neque balnea conueniunt.
545쪽
Curari autem debet contrariis atque mediis : S medicamenta quidem quae expurgant , calidiora esle debent, quoniam expurgata bile nimis refrigeraretur iecur; nam & qui euacuantur omnes, calido loco constitui debent; seclis horrent,& in periculum adducuntur. Cibi autem frigidi esse debent, quoniam intcmperies iecoris praeter naturam calida est: reliqud,ut syrupi,& electuaria,debent esse temperata,Vt calorem praetcr- naturalem extinguant bilis & iecoris, naturalem autem exsuscitent. Cibi vero sint molles, humidi, leues, temperati,velut panis ex iure pulli,modo cum uvis passis, modo cum seminibus peponum ad proliciendum urinam, modo cum floribus boraginis integris,aliquando cum fioribus persicorum,necnon cum radicibuS rapha ni , aut iridis, singulis corum saccharo conditis. Sunt enim omnia haec gustu iuculida, leuia; aperientiaὲ pro-Xima tem Peramento , maxime alterna vicissitudinc si sumantur,euacuantque materias peccates, & aperiunt.
Et si opus est alimento , tria sunt: vitella Ouorum, iecur gallinarum de galli pauorum, SI caro glandosa vituli : horum unum sumat , dc exerceatur corpus , dum homo est ieiunus iuxta vires ; fieri cnim non potest vi membra naturalia aliter seruentur in robore suo;
nana per exercitium Cuacuantur excrementa Corum,
& lan quis ipse incalescit , digeritque quod in eo
aquosum cst,& impedimento omnibu actionibus;per illud etiam cor transmittit spirituum maiorem quantitatem ad ea membra. Laudatur in hoc Marcelli coinpolitio Dodecatheo .Cura hydropis deploratae quin tu plex : vinum Compos . Io. Fidini Triuiiij, Hellebori
anima, radicis cucumeris anguini cremor in enemate,
x illo non ventriculi, sectio ii ventre, lethalis omnino nili tepelliue fiat; vel in cruribus quae palliata cura esti
546쪽
licet speciosa imperitis, ideo sensim fieri debet. Verum fluxus facilius curatur: & est ut sumat sacchari rosacei 5 ij. cum gran.x.scobis chalybis nuper lima tenui comminutae, & lotae cum aceto albo acri septies, totidem in aqua fontis MSfoli.,Jaded ut lucida euadat, velut splendens argentum ; idque bis in die per horas tres ante cibum sumat: quarti diei hora, panis Iv.carnis I ij. uuae passae bi. potus I viij. Dimidium horum undecimam post horam, aut comesutata ratione: &iecur foueat: & diu dormiat.
C AP v T XXXIX. De cura morbi regij,ex accessione morbi Indici.
ΜAnifestum est quδd in hoc necesse est curare
morbum Indicum,tanquam causam : & si niger sit morbus regius, valde deterius est, & signum malum ; flavus autem minor est hoc: etenim qui fit ex accessione elephantiasis,niger est,& prauus. Et de cura quidem elepitantiasis, dictum est supra in tertio librorcuratio vero morbi Indici, etiamfkpra tractata est, &praecipua fuit cum ligno Indo , cum saraa parilla, &Cum radice chynae, atque cum argento vivo:melior ex his est quae fit cum radice chynae. Oportet autem in ei uimodi praeeuacuare multum corpus,ac ante causam
serme tollere effectum.Illud quoque animaduertcdum est,qubd in huiusmodi regio morbo,no ut in aliis, siccis uti oportet,scilicet carnibus auiu, & pane sicco bisi cocto,potu vim sine aqua,tenuis sed tamen leuis:inedia tamen,& usus Vuae Pramniae siccae, communis est virique, quemadmodum & prouocatio sudoris. Oportet autem valedicere Omnibus aliis quae e terra Vel aqua
547쪽
nascuntur. Chynae ergo radix temperatior est, & admirabilis in hoe casu, si copiosi sis fluat sudor: secus
ad vina re fugiendum, sed temperata, velut cum lupulis & fumaria, quae medicamenta omnia sunt, velut& lapathum. Et sulphur in hoc casu est medicina praecipua, conferens proprie & valde utrique morbo, &a principio, idque omnes laudant, praesertim Timotheus lin. 1.c. l . Sed & exterius, nihil innoxium & potens adeo.Oleum eius ebibitum est proprium utrique,' quia vomitu educit ut oportet, velut inunctum sarco
malis & haemorrhoidibus; sed & lapathi radices. &lac tithymalorum, sal,& melanacardi, & lachrymaligni Indi cum axungia porcina. Sulphur sit ignis expers,nitidum,& perspicuum,quod etsi rarum fit,inu nitur tamen; & optimum cst unguentum ad illud propulsibus . . Sulphuris uiui I iij. nitri parietari j mundi 3x. lactis tithymalorum Sul. olei de baccis lauri, olei de scorpionibus an . I ii g. visci I g. fiat unguentum in cineribus : ungantur loca pulsuum manuum & pedum diu, inde ponatur in balneo, & mancat per dimidium horae. Antea per xx. dies, & pdst per x. sumat hunc potum. Ligni sancti rasi I xvj. thuris I g. lupillorum, en diuiae, lapathi an . Mi. g. Infundantur in m. x. aquae fontis, horis xxiv. Inde bulliant ad consumptioncm medietatis in lebete novo, & superfundatur
hoc. U. Corticis ligni Indi I vij s. Vini albi odoriserilb.x. Cinnamomi clecti 3 ii l. Caryophyllorum 3 ij.Terantur subtilissime omnia,& infundantur horis xxiv. inde misceantur,& omnibus addantur strupi de succo fumi terra: m.j. de pomis compositi m.jg. Et hoc esto pro potu colatum : & cst suavissimum , referens Pramnium vinum quod venditur in cauponis. Cibus
548쪽
die madefactae in iure pulli, serupus supra ascripti decocti Jxvj. Mellis puri A iij. Agarici electi minutim
triti Si si .Infundantur per noctem , inde ferueant manc parum , dc bibatur colatum in duabus vicibus , per horas tres ante cibum, dc hoc singulo die. Purgctur etiam ter, micrpositis decem diebus,cam catapotiis de lapide coeruleo , 5j.pro vice exhibendo. Post custodiat se quadraginta diebus. Et si contingant tumores fMS. moresJduri ctiam in capite, superponatur Unguentum
descriptum supra, sublato adipe. Et si sint albi, modo
non iuxta cor aut iecur, ctiam in mandibulis , loco
adipis addantur stibi, vel cinnabaris xviij. partes, &succini xxvij. Et ii morbus sit in capite, fiat suffumigium ex cinnabari arte facto, succino, lachryma ligni Indii semine citri, ligno aloes, & iuniperi vctusto & odorato, ac costo, radice item iridis & cyclaminis,& si necesse,etiam tithymali,& viperis. Catapotia
sublimatum in etineo vase, cum aqua teparationis, in rubrum conuersum gran. xi l. margaritarum , sma- ragdi Orientalis, hyacinthorum Orientalium,an .Θg. mastiches 93. caryophyllorum gran. XV. Terantur omnia subtiliis me, & cum milia citoniorum , fiant Catapotia tria: capiat unum post coenam leuem periiugulos dies. Aliud, Stibi j praeparati loco prineipitati Ρj. reliqua vi prius. Aliud V. Colocynthidis electae, mundatae, siccatae in furno, & lignivisci similiter siceati, & ellebori nigri , an. 5j. mastiches, aloes an. 9iiij. caryophyllorum tenuium Θ ij. Terantur subtilissi me, & cum oleo de sulphure fiant pilulae vi ii l. quas capiat in tribus vicibus manc per boras vj. ante cibum. vclut & illas quae cum stibio. Alia familiaria ια Catapotiorum ex cocruleo lapide optimo
549쪽
optimo 3j. ellebori nigri optimc contriti, gran. vij. caryophyllorum contritorum, gran. V. cum oleo de sulphure, formentur catapotia tria: sumantur ut se periora. li Vnguentum quo pulsus inunguntur pedum& manuum optime.alternis diebus quinquies, & si fert, singulis diebus loco calido , & eiicit etiam ossa putrefacta ex capite , & aliis locis ; & Vnguntur etiam plantae pedum , si oportet. 2 . olei laurini, Iiiii. olei de siilphure 3 ij. . axungiae porcinae n. g. ar
genti vivi extincti cinabril , stibii, an . Jj. radicis.lapathi Iij. lachrymae hiulcis 'Iliii. fiat unis
. cura morbi regij,ex accessione phthoes.
HIc morbus sanari non potest, nisi phthoe sanata.
eam autem sanare dissicilliiDum est: sanatur autem in*gis quae ex ruptura. yenae in pectore quam Nisi ποπιJpulmone contingit, in qua habitus bonus est, fesputrem siniosum paucum,tenue,nec muliam soninum interrim pit, bili que occulta.Dixtinus designissistri . Hunc assidue nutries lenticular pariue odoratae iure, quod cita in potu dabis,& palae letii Creticisque viis, auiculis,carne laiftea gallinaru,iecoribus itellis otio rum, allis perdicii. Purgabiς siepius ad saepius helleboro. Elestitari urn dabis huiuslinodi. Ostndicum aristolo chiae gae se *oliorum citis humuolio tauri pressi , Nabsint iii ii mulorum Aj. ita ut sint 3 iiii. siccentussi arx furno,ut pollini teri, & in leni firmum pulucrem redi-gi,sed non urantur ι dc cum libra una mellis optimi
550쪽
& despumati condiantur: & capiat in quindecim die buS totum, cum φ ij. aquae centaurij minoris destillatae hoc modo. T. Centauri j minoris n.vj.terantur statim ut collecta bunt,& ponantur super linteum rarum,& linteum super ollam, & super linteum, operculum ollae,& super operculum prunae, & relinquatur donec siccetur materia ; nam enluet aqua in ollam et sebducta ergo portione illa herbae,alia loco eius superponatur, donec tota consumatur. Huiusmodi aqua est media viribus inter aquam & succum, & tamen parum amaritudinis retinet. Condiantur etiam radices ari' stolochiae longae , eo modo quo dictum est in cap. do Iride. Quod si restituatur, remaneatque sola extenuatio corporis , postmodum lacte asinae reficiendus, &vt crassescat , etiam bubulo, si oportuerit, opera danda est.. CAPUT XLI. De cura morbi regi , cum accessione prauorum I plomatum, sentpraecipue duo, mala' coctio mentriculi, in flatus : ede mis
DIximusFφω ωρ. . quinam sint qui morbo regio laborent, sintque flatuosi: ratio verb imbecillitatis coctionis primae. est calor immo. icus iecoris
In aeter naturam,qui naturalem ventriculi exhaurit, ve
loI tenem; eademque generatio flatus,si non malo Vtatur regimine, sitque flavus ; nam de nigro dubium