장음표시 사용
231쪽
curiae, quar xxiv viris uno Praetore constat,
Imperatori cum aliis principibus communis es nec principem quenquam emcere potest: sed ut apud nos principes a Rege, sic apud illos imperator a principibus , ac principes quoque creari consueverunt. denique imperium ei abrogari potest , ut non ira pridem vencessaus Caroli iv filius imperio spoliatus est. Atque illud est quod queritur Iulius Flugius episcopus Germanus, inperatores qui optimatibus ac populo imp
rare debeant, eorum imperiis ac iuvis acqui stere,quinetiam principes habere plus imperii in cives, quam ipsum amperatorem quibus verbis aperte significabat optimatum statum. ccetus autem principum dc optimatum , ex Electoriabus, Ducibus, Laiadgraviis, Marchionibus', C mitibus,Baronibus,Pontificibus,dc sociarum v bium legatis coalescit, illic imperii loges roga tur re abrogantur: illic vectigalia ac tributa in perantur,bella decernuntur, exercitus attribuumtur,legationes admittuntur , foedera sanciunturi est autemratio sufragiorum ex triplici comitiorum genere: prima comitia constant septem eis Moribus i altera principibus imperii: tertia ii
biunt lagatis. itaque si duo comitia,puta electiarum re principum , aut principum re urbium
consentiant, tertia comitia nullam vim habent; quod animadversione dignum est, quia nusquam ea ratio comitiorum habetur. non tamen vetus est hoc institurum , ut videre est in concessione
comitatus Burgundiae, Philippo Burgundia ei facta a Carolo iis Imperatoro, lo sim a b Ele forum. quod in lauati: hic enti fieri non potuisset, sine Prine um ae urbiuini imperi: Murn consensione , si Wnc justa suffragi 'im si
huissent. nee o Umida Princ sua im perium habendi i quanquam ii riali lege mc
deratum est , cum ipsi vitam , fontinas , agros, sic Ius omne potestatis , ordinibus acceptrum 1 rarit. argumento est , qu bd Principum ac civit
tam controverbae graves i ta capitalia judicia,
232쪽
M E T is o D v s H I S Tro R. 2Is ver in comitiis, vel ab imperiali curia discepta tur , dc privata qHoque judicia provocationum.
si xx aureorum summari, excesserint. ccetera
sunt in promptu, dc ex aurea bulla facile ii telliguntur. Propterea quod magis ad optim tum statum accevit, merdotia ' que amplissima nobilitati , nulla sere plebeiis tribuuntur, ut Iulius Flugius scribit.,Ipsae quoque civit tes imperiales partim liberae , cujulmodi seris sunt septuaginta : partim principibus quodammodo lubditae , suo.tamen jure utentes , optimatum imperio gubernantur : quod intelli .. potest ex statu Norimbersae , quae omnium maxima a. domestica disciplina clarissima pu
Habet autem trecentos fere optimates in que enim. certus numerus a quint Conradus Celtes scribit ex octo de xx gentibus patrici
ram constant. nam opifices ac mercatores. t
metiuia, suffragium, non tamen ad imperium admittuntur, contra 'uam in aliis Germanias civitatibus fieri solet. in iis igitur summa Reu publicae posita est. ab iis enim eliguntur Cens, res, sive Senatus electores , quibus creatis, cinteri magistratus abdicant, Senatus autem con stat xxv I viris, qui antiquos octo sublegere stalent, ac deinceps alios quoque magistratus,p ta x I ia viros ex Senatorum numero, qui Scabitis vocantur, & vi 1 viros Burgomagistros, Rurparem sere ac decemviri Venetorum potesta tem habent. creantur etiam 'uinque viri capitales,qui de furtis dc damno injuria dato, perim de cognoscunt: ut x II viri cie civilibus', una cum ficissoribus Iurisconsultis, caetera sunt penes Senatum. sequuntur septem viri militaris disciplinae Pra se H , Praetor rusticorum, Qua - . res O summae apud cives aues raritatis,Praefectus annonae, Triumviri xutelares,eodem mmnere ac potestate, quo Procuratores P. Marci apud Venetos: postremo collegiorum &ico
porum praesecti. haec serma est ejus Reipubli- :, quam aliae civitates Germgnorum sere imb
233쪽
υ ai 6 IOANNIS Bonas Irantrurn tametsi nonnullae popularem statum habent. ex quo perspicitur eos vehementer falli, iqui Germanorum Imperatorem summum impe- rium habere putant propterea quω Carolus iv. Principes Zc Electores ipses in aurea Bulla quae tamen ex parte abrogata est) suos pincernas, d Piseros, cMuos, armigeros,stabularios appellat: iqui omne imperium habent,Caesar nihil senitus. lnec majus argumentum est , quam quod Imp rator non aliter renuntiatur,quam juratus in ele- linirum fidem. necue vero ullam publicae pecu- lniae potestatem haDet: sed aerarium omnino ub plex est, unum Argentinae, alterum Lubeci, te . tium Augustae r ubi tributa servantur.
Atque haec imperii forma consimilis est
chaeorum imperio, quod ex urbibus T II in, i itio constabat. Cum enim ab Oreste usque ad S, gem tyrannum regiam intestat tertulissent, i se tyranno statum optimatum nabilierunt: . . tum variis Demetrii dc Antigoni artibus ab amb l icitia mutua disjuncti, in tyrannorum potesta- l :tem relapsi sunt: ac rursus in libertatem seipsis vindicarunt, cum P rrhus in Italiam exerci- ltum transmisisset , Deindriseo Cerauniorum i ityrannus sibi metuens, urbem Achaeis simiate re- lliquit. post accessit Carinia, Leontia , Pellenae: l itandem finitimae quoque urias uratinis Rectis, in eam secietatem venerunt: scillaet, Argivi, lSi onii, , cades, Corinthii, Lacedaemonii, dc iuniversa Pel nnesus , propter virtutis & ju
stitiae opinionem , quam Achaei de seipsis in dis-
ceptandis Graecorum controversiis excitaranti icum enim coetus Pythagoraeorum in Italia sub- lati essent tanta Rerumpubi. perturbatio se- i cuta est, ut potentissimis ac *pientissimis qui- ibusque principibus . intersectis . Italiae civitates luno consensu seipsas Achaeorum potestati per- imiserint; tametsi armis re opibus multo magis florerent Athenienses ac Lacedaemonii. 'γstri :rno conspirationis fide re consensu tot utilitates 'adepti sunt, tot urbes in suam amicitiam per' i lar erunt , ut quod incredibile videatur, v irum
234쪽
paM E Τ no D v s HISTOR. et Irrum tamen sit, tota Peloponnesus iisdem legibus i sic enim Polybius tradit) iisdem moribus, iisdem ponderibus , iisdem mensuris , iisdem nummis , iisdem judicibus , eodem consalio, eadem religione , eodem imperio uteretur : dccam ea benevolentia longe late diffusa , tot populos ac civitates complexa foveret . nihil aliud restabat , quam ut iisdem moenibus claud rentur. hoc etiam praeclarius , quod sua virtute tantum perfecerunt, ut non modo se invictos hostibus praebuerint , sed etiam tyrannorum censeres ac magistri quod de Helvetiis quoque proditum est ) appellarentur : nec prius a Romanis vinci potuerint, quam illorum stat dibus ab amicitia mutua disjuncti fuissent. coetus annuos ut Germani habuerunt, & annuos Imperptores . illi perpetuos. Ex quo intelligiatur , ebs belli duces falso ab Aristotele reges appellari. Rex autem is dicitur, penes quem legum , magistratuum , belli, pacis , ac provocationis summum jus est: quae si desuerint, regis inane nomem est. caetera quae in popularire optimatum statu videmus , paria sunt in m
Est enim post princi m summa potestas in
Senatu , quod privatum consilium apud nos, regale apud Hispanos , Divan apud Turcas dici consuevit. quanquam praeter hunc alius est ubi- ue Senatus , quem Hispani secretum , nos strimum Pellamus: constat autem quatuor aut raue viris amicitia cum principe conju ais, qui arcana imperii tractant: quale est apud Venetos decemvirale collegium , apud Hispanos regale consilium, duodecim viris se re constat: qui de legibus,de bello, de pace ideque toto Reapublicae statu cum Principe decernunt, ut Alsensus Vloa scribit. alterum consilium Indicarum rerum . quartum quinque virorum, ubi de nobilium ordinibus, deque expeditionibus & bello sacro agi consuevit. quii tum est rinquisitionis , ubi de religionibus deliaberatur. sextum belli proprium, quod cum I
235쪽
peratoribus ac regni proceribus haberi sileti apud Polonos duplex est , unum quidem semctius,alterum majus : ubi admittuntur ii omnes qui Pontifices aut Castellani sunt aut majores magisti atus gesserunt, ut scribit Sarius Polonus. Apud Anglos Senatus xv circiter virorum ab
'Odoardo i I. constitutus est ex iis , qui summae auctoritatis ac prudentis viderentur,idq; factum suasit Roberti Canturhiae Pontificis, ad tyrannidem principum coercendam: apud Turcas principis Senatum conflari ajunt ex Bassis quatuor, duobus Caditeschierin re octo Bellerbeis. apud nos in Senatum admittuntur Principe Regis consanguinei, deinde majores magistratus, puta Cancellarius , magister militum , magister palatii, magistri libellorum , Mareschalli, prauectus maris , magnus Scutifer i caeteri Principis arbitrio leguntur, puta Cardinales, Pontifices, tribuni quidam aerarii, & majoris curiae Praesides: aut ut quisquis legationibus diuturnis , dc
usu rerum agendarum praestare videtur.Post Senatum proximE dignitatis sunt duo magistratus, puta magister militum, & Cancellarius, qui in omni sere monarchia consimili officio sungun- tur , olim quidem sub Romanis regibus Tribunus Celerum , sub Dictatoribus magister militum : sub 1mperatoribus , praesectus. Praetorio
dicebatur is, qui legum aequis ac armorum m derator erat; cum idem esset bonus Senator, tis imperator , dc disertus orator , ut tempora
serebant. talis fuit Themistocles, Aristides, Pericles , Demetrius Phalereus , Demosthenes , Cato, Caesar, Brutus οῦ Antonius, & innumeris ' les alii. postea vero 'quam legum multitudo Respublicas invasit, militaris ac urbanae disciplinae divisia ratio est re ubique duplex utriusque magistratus constitui coepit: alter quidem togatus; alter sagatus . nam qui apud nos , Hispanos, Britannos magister militum sive Conestabilis. 0lim magister palatii: idem apud Poenos Muna- fgus,quem malo Iovius Niphatem,ut Irad SuItanos Edegnarus ί sic enim Leo Aser ipse Diadariam
236쪽
METHonvs HISTOR. 279rium vocat: apud Turcas Bassa Visir, id est consilii princeps: apud Abyssinos Betudeta, id est
domesticus. Atque horum quidem imperium majus semper fuit, ac magis gratiosum quam tog wrum, propterea quod Reipublicae salus & d inestica diiciplina beneficio militaris Marm rum consistit, tametsi illa decernit ac jubet: haec jussa exequitur. Cancellarii quoque munus,Ηbique sere idem est , ut juris ac legum interpres, sacri sigilli custos sit: absurdum est enim quod Machiavellus Cancellario Gallorum tribuit liberam in cives necis ac vitae potestatem. idem apud Abyssinos magna justitia vocatur , ut Alvaresius tradit. apud Turcas Caditeschier , sive princeps judicum, unus quidem Asiae, alter Europae; qui ordine Bassas ipses antecedunt. habent enim in judices animadversionem , ac summam judiciorum potestatem. nam qui Nosti, seu pontifex maximus est,divinae quidem legis anterpres h hetur,eatenus ne quis in legibus humanis a religione aberrare possit, reliqui militares ac togati magistratus sunt illis inferiores . ut Marescalli,
Iares Tribunis militum sub imperio Consulari. qui apud Persas Satrapae . , apud Romanos Praesides, apud Turcas Bellerbei, apud Abyssinos Negui: iidem apud Germanos, Gallos Britannos, Hispanos, Duces olim & Comites, nunc gubernatores provinciarum dicuntur , qsti apud Turcas Sangiachi, paulum admodum disterunt
a nostris Senesthallis. Diximus quid civis, quia Respublica, quid civitas, quid magistratus, quidivexium , quid status Reipublicae , nec plures
esse tribus. Nunc ad Rerumpublicarum conversones veniamas.
Vt ergo progrediamur 1 prima illa origine se- C. ho mcietatis , ad eam quae latissime pateat omnium fiunei Rν inter omnes , infinitos proph gradus re conver- rumpusiones reperientias . nam prima societas, quae est viri re uxoris , omnium antiquissima putatur, propterea quod animi, corporis , omniumque
sertunarum communitas Quaedam in t tum liberin um conjunctio, paululum a prima disce-
237쪽
aro IOANNIS 'OD IN Idit: deinde statrum inter ipsos: post agnatorum re gentilium . qui cum iisdem tectis capi non
Polunt,in alias domos emigrant, quibus sunt res rationesque distinctae . sequuntur affinitates renova connubia , ex quibus plures propinqui ab agnatis gentilitate di suncti. cum vero ab affinistatis conjunct ione discesseris , proxima est ambcorum virtute parta societas : tum vicinorum, iqui propagata sobole , in plures vicinas conjun- etis aedificiis coalescunt: hinc Dratriae dc pagi, quod ex , αῖ , id est puteo, vel πάγ-, id est fonte biberent. sed aucta vicorum multitudine, quo tutiorra essent a peregrinis,qui majore multitudine oberrantes , ut est apud Thuli, didem , cultos agros dc aedificia disjectis pos- lsessoribus occupabant : sessa primum seipses lcis erunt. unde oppidi nomen. re quod illic fruges dc opes collocarent, vel opem In iis sperarent, vel commodius habitarent. est enim
αλῶ. dc - ολέυti, habitare , alere, gubernare. cum .
autem non favs esset in lassa praesidii, varris primum, ut credibile est hinc valli nomen prisca literarum mutatione in deinde moenibus orpida sepserunt, quae propterea urbes a Latinis dictae runt, vel ab urbo, ut tradit Festus : vel ab . Orbe, ut Varro : quia interiore sulco fiebat orbis 'ad murorum descriptionem. Graeci Astu Germani Purgum dixerudi: utrique ab arce tutiori. Iam vero cum civium numerus augeretur,
Pomoeria proferri oportuit : quod nemini fas erat apud Romanos , auctore Tacito, nisi qui agro cie hostibus capto, rem Romanam auxi
vel colonias alio mitti: quae quod iisdem mori- ihus ac priores uterentur , una re eadem civitas dici coepit. est enim civis , opinor, quasi quivis fi veteres enim litera carueruntὶ propterea ir qudd quivis eodem jure cum reliquis omnibus
uteretur. sic paulatim amicitia, societatis humanae vinculum, ab una domo in plures divisa familias, vicos, urbes, civitates, nationes, usque propagata est, quoad . omne genus humanum
complexa tueretur. Sive igitur ista , sive fia
238쪽
METuonvs HIs To R. 22Iprincipia suerunt hominum consectationis , sive homo sua se voluntate ut suapte natura societatis est appetens ) sive cogente necessitate cos tulit ad aliorum coetus , a quibus parata sibi videbat adjumenta vitae jucundius commodiunQue degendae; constat omnem conjunctionem α communitatem, quo longius abest ab illa viri dc uxoris secietate , magis ac magis immi-iaui. fic enim natura comparatum est , ut quod quisque plus amet, hoc magis suum esse velit, quidem totum suum , nec cum aliis communicari. itaque non diu tulit natura promiscuos
rerum usus. quia tamen amicitiarum ac bonorum ratio dissimilis est i quod haec minuuntur, quo pluribus communicantur, amicitia vero quasi lumen eo magis lucet, qud plures ea stuuntur : propterea fratres seroribus , Parentes liberis , matrimonio jungi natura vetuit, vel potius lex omnium gentium communis ; quae vel apud barbarissimos Americos inviolabiliter servari dicitur : ut domestica societas in civilem rre amicitia , quae iisdem tectis concludebatur, in finitimos omnes longd late propagaretur , quemadmodum stribit Augustinus : verius sane quam Innocentius Pont. Max. qui consanguineorum nuptias quarto gradu definiit, propterea quod in corpore quatuor sint humores . in capite penult. ce Consanguin . quod mirum videri non debet, clim ne ipse quidem Plato vim hujus affinitatis propagandae intellexisse videatur , qui lib. v. de Republica selam parentum ac liberorum conjunctionem vetat, caetera
permittit. Sed haec vitae dulcedo, quam homines ex miscua secietate capiebant, dissidiis vi lari coepit, clim scilicet tenues a potentibus opprimerentur: quod universae naturae Varro tribuit; pote plus urget: utpisces saepe minutos
uagnu' comest, ut aves enecat accipiter.
quam vim ut effugerent debiles ac tenues ; alii
quidem ad robustissimos dc potentissimos ; alii ad justitanos quosque confugiebant, ut se ab
239쪽
222. IOANNIS BOD IN Iillata injuria vindicarent. hinc 'duo genera Rerumpubi. orta sunt: alterum vi constitutum: alterum sequitate: ex altera parte regnum, arist cratia, democratia : ex altera tyrannis, oliga
Chia, ochlocratia , quam Cicero cum ver La- ltino careret, tyrannidem qumue appellavit. sed ichm iniseria scelere parta sine justitia retineri non postent, ipsi tyranni justitiam, non pr ter i
st ipsam , sed propter seipsos colere coa* sunt. s
hinc opinio justitiae inclaruit: cum ad justissi- lmum quenque ac prudentissimum civem reliqui confugerent, eumque laterum suorum obiectu , quo minus ei noceri posset, tuerentur. is agitur sequitate cives regebat. Ex quo perspi- cuum fit, etiamsi ab historia destitueremur, plP inam omnium libertatem , id est potestatem vivendi ut velis , sine legibus aut imperio,a sing lis ad unum esse delatam : ac Reipublicae primum genus penes unum suisse , qui quod justitiae fruendae causa creatus esset ut apud Athonienses principio factum scribit Demosthenes rapud Medos Herodotus 3 Iudex appellabatur. argumento est, suod apud Homerum dc Hesiodum , judices , id est λι--, ω , saepius dicuntur
L-iλῶς, ἄνακτες, , melius etiam seu 3pastores populorum ; quae verba nec imperium, Mec dominationem significant, sed curam , licitudinem gubernationem , & in judicando sequia itatem. ac propterea Ammianus Marcellinus lib. xx Ix. imperium nihil aliud esse tradit,quam curam alienae salutis. quod Plato libro v de Repu
Homerum aetatibus , Minos re Hacus, qui ma- Nima imperia gubernarunt, non aliter quam ju- 'dices sunt appellati. consimiliter septuaginta vi- j xi, qui Rempublicam Hebraeorum renuerunt, judices dicebantur, id est m)UA .Consules quoque ejectis regibus judices dicti sunt, ut vigere est apud Livium euec Varronem , qui accensum consulis utriusque delectum habituri,sic loquen- εtem inducit; omnes Quirites in licium huc visite
240쪽
ME Tvo ovs H I s To R. 223site ad judices. nec mirum debet videri,si Augustus tam assiduh jus dixit, ut etiam aeger in Ie-etica judicem ageret; ac reliqui quoque Caesares de rebus levissimis cognoscerent: cum et-aamnum reges nostri cam anitiantur , hoc priamum jurant se juste judicaturos: ut suae creationis haec praecipua causa videatur. Fuit igitur primus Rerumpublicarum status in monarchia,quq
vel justa fuit sine legibus ullis , sela regis aequitate constituta di vel injusta , cum potentissimus quisq; latronum manu stipatus, tenues servitutet remeret, ut Moses de gigantibus ac Nimrotho cribit, quem primum omnium in servitutem homines adegisse ferunt: deinde imperium scelere quaesitum , ut diuturnum esset, oportuit aequitate moderari, & in eo quidem omnes omnium historiarum scriniores consentiunt, nec us- suam Optimatum, multo minus populares status initio constituti reperiuntur. Reges autem a stirpe quaexebantur,qudd qui viribus plurimum po-eer i , liberis imperium relinquebant: qui tu stitia clari fuerant, non modo vivi, sed etiam mortui colebantur, corumque liberi rUes a populo fiebant, quod parentibus similes futuri putarentur : ut Polybius scribit. sed cum imperia libidine ac utilitate, non justitia metiri coepissent: secuta est conversio regnorum in tyrannides; hinc potentium querelae, post etiam tenuiorum,cum ab iis a quidus servari debuerant, foedissimh diriperentur ac torquerentur.Itaque saepe factum est, ut potentiores conjuratione facta, tyrannum occiderent; vel ob crudelitatem. vel libidinem, vel utrunque . ob crudelitatem Phalaris, Alexander, Pheraeus, Caligula , Nero, Domitianus . vitellius , Commodus, Ecelinus Patavinorum, Io. Maria Mediolanensium tyrannus : sed pluribus exitiosa libido fuit quam
crudelitas r quoniam haec cives in officio continet , ac metum parit; illa contemtum. quod
imperio videatur indignus is , qui suae libidini imperare nequit. nam Alexander Medices Florentinorum turannus, occisus cum a-