장음표시 사용
131쪽
utitur verbis nemo sacile ignorari de genere potuisset veI de recentib.Augustinianis censibus adhuc tune fortasse pendentibus.J Quorsum hic dicit, tunctillic vero, nuncZquodque hic ait, Adhuc. fortasse pendenti ast inibi vero constat exactosZJ . XCI. Mea quidem sententia, quam volens libensq: eruditorum qitorumcunque cesuri subiicio, Tertullianus cum non satis exploratum haberet ex Luca Euangelista de Christonat cum Ioseph de Maria venirent in Bethlehem:an ante absolutam descriptionem narus, atque sic descriptus fuerit, nec ne:vt in re dubia, illis utatur verbis: Adhuc tunc fortasse pendentibus. J Porro ne ob eam causam eluderetur tota illa argumentati de probanda ex parentibus in censu descriptis veritate Christi carnis; argute ad censum sequenti lustro peractum,in quo necesse suit tam Christum et qui diecbantur pater de mater eius,describi prouocat Marcionem:eoque sensu accipieda illa verba:Actos nunc per Sentium Saturninum J ac si diceret exactos postea. Contigit enim sequenillustrum,quo ut diximus) more Romano census agebatur, sub consulatu eiusdem Sentii S a pisti dimini tumini, de Mii Cati, R post annos quinque a Christo nato, secundum quod ipse numerat Diom. Christi anno; nam cum ipse dicat agens aduersus Iudios , superuixisset Augustum annos quindecim, ex quo natus est Christus, ne quidem Consulatum Sentii Saturnini incidere in annum qitantum Christi reum est.Sicque quod dicit census actos nunc in ludia per Sentium Saturninum,idem est,ac si diceret, census actos postea in Iudea sub co sulatu Sentii Saturnini:CAsulum enim nominibus solitas census cuiuslibet tabulas notari nullus est qui nesciat. Nec quidein Tertulliano magis propriam locutionem excultioremque dictionem requirenda esse qui eius in Tertulliano magis propriam Iocutionem excultiorem' ue dictione requirenda esse, qui eius Iectioni est assuetus, haud di culter iudicabit. Nec mirabitur,si quod sub Saturnino Coiule facti, est per eundem actum dixerit. Non adeo leuis in Tertulliano subitandi occasio,an in tabulas census Quirini Christiis rei tus esse quippe qui in primis nesciret, an ante clausas cessis tabulas sitisset natus:veriam etsi certum habuisset natum esse,tamen ante dies octo,cum nondum illi esset inditum nomen quod ut testatur Euangelistaς post circuncisionem accepit, impossibile erat in tabulas census inferri, in quibus cuiusque profitentis scriberetur nomen. Constat enim iure antiquo Romanorum omneux CII.
H ' '' , cuiusque elatis de sexus quantumlibet infantes,censeri solitos,itemque&Iurisc'nsultum postea. hi sis respondisti eum qui post descriptionem natus infans esset, ante tamen quam eadem descriptio ab Lluta esset in ipsas census tabulas adscribendum; scimus tamen no tantum ut diximus apud Iudaeos ante octainim diem,quo nomen indebatur infanti, id fieri minus licuisse, sed nec apud ip sos Gentiles quidem;quippe qui ut habet Festus Pompeius seminε die octavo, masculo autem 'μ se' die nono qui dicebantur lustrici dies nomen imponereconsueuerant. At licet de his Tertullia's Epiph lib. t ea. nus iure dubitare potuisset,lamen pendente adhuc census descriptione sub Quirino, Iesum Chrisulti stum Dominum nostrum esse natum,circuncisum,atque descriptum Patres omnes pari co sensios Iuli Ο 'R ne confirmare videntur. Circuncisum ipsum eodem loco quo natus est, auctor est Epiphanius flu
stum Dominum nostrum esse natum,circuncisum,atque descriptum Patres omnes pari co sensio ne confirmare videntur. Circuncisum ipsum eodem loco quo natus est, auctor est Epiphanius Iastini in martyr sub Quirino descriptum suisse profitetur:id apud Cyrillum ii Iulianus Apostata 'nῖ id orositus dum ait: Romano censui,statim ut natus est,adscriptus est,dicendus utique ciuis Ro- γ manus census Romani professione.Jhec ille iure antiquo Romanorum, quo ex descriptione inh KL in Iul. chartis censuum quis arguercti r ciuis esse RomanuS:qira etiam ratione omnes, qui in orbe R
iis et mano sunt inquit Iurisconsultus, ciues Romani dici possunt, quod censu Romano descriptus
XCIII. sit uniuersus Orbis. i Notat Sigi. ex Quod vero ad descriptionem infantium pertinet postea concessa est immunitas prouinciς Sy- Liuio, Cis riae sub qua 3e Iudia censebatur,vinoi misi puberes adscriberentur in tabulis censuum, de quinoi R illam attigissent aetatem,haberentur immunes, prout di iurisconsultus i de his asens testatur. arior il de Sed ut iam nonnihil intermissa repetamus quod diximus de scriptionem per Quirinum factam i lithom. suisse histraleni &quolibet quinquenio repeti solitam,sic accipiendumee proponimus,ut lustra-I m S de iis census quolibet quinquennio agi solitus,Augusti illo edicto, ius meminit Euangelista au
censibus, rus saerit,mace D. rmam quia lis census exactionem usque ad Vespasiani imp. tempora, Censbrinus m fidem facidissed Te βμε ς tulliantiso in libro de Pallio, is adhue temporibus censes scribi solitos testatur cum ain Deo imp Augustis in unum fauente,quot census transcripti,quot populi propaginati Z J Cassiodorus 'dciatu orbis descriptione ab Augusti edicto imperata eam affert causam, quod cuin ob bella civilia ita n rei itiLωνί. mensis uniuersus orbis sis ictatus cladibus esset , ipsaque rerum dominia haberentur incerta c. . atque consuci:his Drospicere curans Augustus, Romanum orbem agris diuisit,censenique descrio Cassivd. V r bi voluit, ut possessio sua nulli haberetur incerta,quam pro tributorum susceperat quantitata solii 3 π β uenda.) lite ibi. Illa adhuc affertur causa, quam Suidas p sic scribit: Cssar Augustus monarcha ς η viros viginti probatissinas viis delectos in oes prouincias misit per quos & homines di opus O. scripsit,edixitque ut iustam inde in aerarium partem inferrent.Haec descriptio prima facta est,culii, qui eum antecesserunt, quidnon possessoribus eriperensvilocupletibus publicoeont crimi, ni diuitie.J .
XCIIII. Quod vero ad numerum censorum spectat idem inserius eum de Aligusto agit, lisc ait: Huic ' Sigo de iur, eum visum esset numerare omnes Romani Imperii incolas,ut sciret quanta esset multitudo; res l ii xi perit myriades quatuor centum decem mille, &tredecimviros. J Sed corrigendus mendosus . - istisis textu ,Vt dicatMuater centum. Alia insu.iam ab I. ςctigalia omnia prouinciarem sustulit
miti hi ejussua te tu ,Vt dicatMuarer centum. Alia insuper redditur huius census ratio, ' quod eum augustus; I ab A. vectigalia omnia prouinciariam sustulisset,iributa ordinaria instituit,alia in agros, alia in capita osse. itaque censum in toto Imperii Romani orse indixit,ut capitum fortunarumque tanniam, in Impetio esset, cognosceret. Verum priter lustralem censum,ob exhaustum nimis ciuilibus h
132쪽
6 lis rarium, alias*pius idem Augustiis tributum imperauit ac primum vi scribit Dies Marcio a zso h l . ΚΔ Sabino Cos Lanno ab Vibe condita septingentesimo decimoquinto, noua vectigalia excogita- . Diigitque ille ipsis annus quartus Triumuiratus quo&ab Era, numeri nota, in Hispaniis coepti , i. '' '' i, 'sunt anni numerari. Rusus esim ipso sextum Consule una cum Agrippa, census nomine pecunia ἔ Taeu lib.; Atiexegit. . . Sub Consuam inciper Poppaei sabini di Sulpitii Camerint,inuidiosam illam de cadu i,
cis haereditatibus legem, Poppaei inine, serendam curauit. in:id dicam de collatione viges- i in inp3 π.Nensio sen
mae imperata 3 Quid de cenA Senatu,quando tam inaens est exacta pecunia,ut multi spol tu abieritasQuid insuper de censu per Italiam exigi iusso Meminit de his omnibus Dicensu etiam tribus Galliis ab eodem imperato agit Florus V. Iam vero admirari fortasse aliquis polletiac perinde querere. uid est quod nullus Ethnicorsi XCV. historicoru,qui res Romanorum sunt prosecuti, de tam celebri descriptione ac nobilissimo censu e Flor.in Epire aliquando meminerit Z Ccterum haud adco admirandum esse cognoscet,qui nobilisiunorii in pri Li stantissimoriunque historicorii monumenta illorum praesertim telnporim , quibus h*c contigerunt, excidisse consideret. De tauri sciunt omnes: le Dione di Tacito, qui res Romanorum pecannos sing.ilos diligenti cur studioque coscripserunt, quid dicam in promptu ei nimirum Dio nis historiam a Conselatu Antistii do Balbi usque ad Consulatum Messalae 5 Cinnae, nenire per decem annorum spatium,quinque ante Christum natum,totidem post, e commentariis sublata omnino perhile. Taciti vero Annales incipere ab Imperio Tiberii Cesaris,omnes sciunt. Suetonius qui restat,sic scripsi; Vitas Romanorum Imperatoriim ut nullum sibi praescripserit serua litemporis orduiem: qu mobrem multa praetermisiste,collatione saeta illorum,qui in scribe per Conscies res gestas cuiusque anni memoriae commendarunt perfacile conuinci potest. Certe rem tam patentem dcciaram,ex ipsis Romanis archiuis in quibus cuiusque census tabuta asseritabantur,quas nostri citare consueuer Moertam,testat obsit gnatainq; sibi fide publi- , cam vendicat se,certum est:adeo ut iron Celsi, non Porphyrii, non denique Iuliani. Vel si qui alii CV MI Christianae fidei extiterunt errinii Opptignatore negare sint ausi usi tantum csteris omnibus impudentiores quos diximus nostri seculi nouatores qui quod ait Iudas Apostolus, qilectitaque I p ρ ignorant, blasphemant quaecunque autem norunt in ius corrumpunt: 1r.JEcce quam libere tuli inuss martyr publica defensione Christiane fidei apud Antoninum Piuin,eiusque filios Caesares Iust mis orat. ipsamque Senatum, nec non populum Romanum agens,de descriptione census sub uirino his ad serium.
meminit verbis. Vicus, inquit quidam est Bethletiem in regione ludaeorum trigintaquin lite stadiis Hierosolymis distans: ubi natus est Christus Iesus:quemadmodum di ex des*riptionibus csus acti, lus sub Quirino primo vestro in Iudea procuratore sunt consedis, indelligere potesti J - - eo M. Rursis de Tertullianus g de iisdem descriptionis tabulis haec contra Marcionem reiicientem Marc.lib. . ea. . Euangelium: De censu, inquit Arigusti quem testem fidi silinum Dominice natiuitatis Romana archiva custodiunt.'Non tantum itaque Euagelica veritate,sed de publica fide Romani archivi,
illis temporibus probata, obsignataque erat hi sitoria de Christo a Quirulo in tabulis census scri- li Suet. in Tibo pio. Meminit eiusdem Quirini Suetonius, 3 eumque hominem solue praediuitem testatur .hunc di rix
siue ad Tiberii imperatoris annum septimum superui isse,asserit Tacitus, qui eius natales, i I ca lib. I. res gestas ac funus compendio scribit.
is de facta ab Aueniri,sed qus huic lima
s provi o Asbluat; sed quo ordine & tempore, Ethicus rem gestam describens, sic demonstrat. Itaque Iulius C sar bissextilis rationis inuentor diuinis huinani silii e rebus singulariter in striactus,cuin Consulatus sui fasces erigeret,ex Senatusconsulto censuit omnem Orbem iam Romani nominis admetiri per prudelissimos vi ros,& omni philosophiae munere decoratos. Erro a Iulio Caesare dc M.Antonio Cost.Orbis terrarum metiri coepi tridest a Consulatu suprascripti, usque ad consulatum Augusti tertium & ' Crasti,annis . u cimilia' visitatiuia nensibus quinque,diebus nouem a Zenodoro omnis Oriens dimensus est sic, ut in- il .i . ferius demonstratur. A Conlii latu item Iulii Caesaris, & M.Antonii,usique ad Consulatum Au s.H. gusiti,decimum annis ' vigintinouem,mensibus octo,diebus decem a Theodoro Septentriona- al. Messi AE Iis pars dimensa est, ut euidenter ostenditur. a Consulatu similiter Iulii inseris, usque ad Conse-latu iri Saturnini & Ciniis a Polycleto Meridiana pars dimensa est annis triginta luobus, ense uno, diebus decem, sic ut definita monstratur.At sic omnis Orbis terre intra annos tri intaduos adimensoribus peragratus est, de de omni eius continentia perlatum est ad Senatum. J hucusque
Absoluta sunt haec atque persecta ante Christum natum anno decimo, iecundum p ic raptu xcvin. annorum numerum icet in prinotatis Cois error inesse appareat. Ex his factum est, ut dimensis, .es atque distinctis Romani imperii prouinciarum,ciuitatum ac locorum limitibus, facilior adiciis pateret tum ad hanc de qua agimus, tum ad alias Romani orbis per censum descriptione, faciς . pi ha Liris. das. Meminit se visus est Plinius eiusdem descriptionis, dum se in describenda Italia sequi pro stetur eam quae est ab Augusto facta descriptio. Idemque dum hic alibi i est. In diuo quoque t lib. . s.
Augusto, quem uniuersa mortalitas in hac censura nuncupat nempe eam,quam Vespasianus, dc Titus recens egerunt,de qua idem inserius meminit: si si incare vidctur,in quolibo re tito in is α,... -
Orbe Romano lustris singillis censu,mentionem Augustis ericli:od primus omnium uniuersum orbem Romano subiectum I inperio censuisset.At de censibus satis. Quibus vero consulibus qua olympiade quoto insuper Augusti iniherii anno, si nisi & Herm LXCIX. eis vestis potissimum hiemsacta sescriptio quo etiam & natus Redemptor noster Dominus I ιirius christus perhibeatur reliquum est, ut perquam stridiose inuestidemus.Hac basis quaeda n nasus 'ci raucianda
133쪽
ac sundamentum Annalium est perspecto etenim vero.quo Christim nariis est anno,ceteri bi ab eo dinumerantur,veri certique sonputabuntu r. Quod si quem in hoc primo anno errare contigerit,in singulis aliis errare qilis quis sileritaicetinuitus colleti: qi od inultis, licet non mediocriter eruditis,accidisse vidimus. Quapropter omni studio ac diligentia vi dendum nobis cst, vice tus annus,quo natus est Chrii ius fimi iter testatus habeatur, in quo velut cardine quodam tempora futura v oluantur. In eo itaque pervestigando certior ille modus es habitus,quo per Coss.5 limpiadas, rem . . Audi. dEdin pora disquiri consuetierunt.Vnde in hanc insenrentian Au minus: R Per Olympiadas,&CoCliriit. li. 1.e. 18. hilum nomina multa saepe quaeruntur a nobis,de ignorantia Consulatus,quo natus est Dominus, Quibus coss. & quo passus est, nonnullos coegit errare. J Ergoqiod ad Consules spectat,quibus natus est Ie- natus sit chra sus tres, demque diuersae reperii intur sui se antiqEorum sententis, quarina primae auctor est Ilus. Epiphanius, secunde Cassio rus, tertis vero est Severus asterior. Te statur Epiphanius h natum, Elpiph, in P ' eise Driminum Iesum iu mani generis Saluatorem Augusto decimum tertium di Silvano Coss.
Cassiodorus natale Domini, inclij Lentuli & Valerii Messalae leti Messalini Consulani consi
gnat,praecedentis scilicet anni Coss. Seuerus 4 autem neutri hordira consentiens, annum anticibd seuer. hisor. pans,natum Christum dicit Sabino & Rustino Cois. Nos vero harum trium duab. extremis rete Iib. . istis,quasi regiam viam gradientes: mediam loquimur.
Cl. Selinus in his desudasse disertorum virorum ingenia,& eum qui inter recentiores de Fastis P- , . , Consularibus fusius disputauit, eius fuisse sententis,ut quod sensit Ephiliantiis natus fuerit Do minus Augusto & Silvano Coll. In qua di nos alias pedibus ieramus. Re tamen ipsa accuratius ninuestigata, Casti oro potius acquiescimus, a quo nec re veradi sensisse videtur Epiphanius, nisi quod dum ipse de die natalis Christi est secutus AEgyptios,qui sexta Ianuari j Christum natum es ut ' 'dicebant, s non oportuit sub dictis Cos l. Lentulo de Mellatino, sed sub dictis sequentis nitiis o-ACr Coss. Augusto & Silvano, natalem Domini constituere . Quod si ipse eque eum Latinis desin. eon. to e. i. Graecis , natum Dominum existimastet visesima quinta Decembris , sub iisdem Coss. natas Epiph. haer. si. Iem Christi utique collocasset: nam eius g sciitentia est, ut passiis sit Christus anno trigesim tertio per tres inenses inchoato et nec quantivialibet dicat Dominum natum quadragesimo secundo Augusti , ab ea sententia discrepare videtur , ut paulo inserius si o loco dicemus. Illud insiper , ut Cassiodorum sequariaur maxime persuadet, quod homo Romanus , litterarum omni aenere exculti stimus , dc in his apprime versatus, vivii non tantum Consulares Fastos, sed & de computo Paschali libellum conscripsit, magna adhibita consideratione, hec aliter quam Romana profiteretur Ecclesia, sub dictis Coss. Christi natalem posuisse videatur. secutus εCasliodori sententiam Marianus Scotus,qui ante quingentos annos claruit chronographus nobilissimus;eamdemque nouissime Cuspinianus pariter est secutus in suis Cassiodorum commen tariis. Hsc ipitur esse vera certaque ex ipsa etiam supputatione olympiadii certius demo strabimus. Doliis a. Natus eu eni in Dominus Olympiade centes lina iioiiagesima quarta anno ipsius secundo. Id sena ..iu tit Eusebius, tum in Chronico descriptionem factam a Praeside Syriae ini irino quo anno, ut dichristis eiu est,& Christus est natu ub eodem anno secundo Olympiadli centesimae nonagesimae qua
ne poniti errore tamen librariorum factum est, ut natalis Domini, sequenti anno nepe tertio eius de Olympiadis positus habeaturicum toto Io appareat, tam descriptionem a Quirino factam, quam natalem Domini uno eodemque anno recensenda suisse. Sed haec clariora redduntur, si quus tum aE , is idem auctor alibi scripsit, yy accuratius expendantur,cum enim dicat, annum decim uniqui nisse iiii. suis ei. Tiberii Imp. incidi illa in annum litorum Olympiadis ducentesimae primae quod et in Chronicoli, i .ei 3. profitetur, idem die affirmet eum annum ibisse aetatis Christi triges muro, ab eo tenipore sui idem in Ouin periores Olympiadas nurnerans, Proculdubio in lenies natum Dominum dicta Olympiade cen iv te si ma nonagesima quarta, no secundo. Nam cum septem intersiri plenae Olympiades, ec duo
reliqui sint anni nuper dicte O mpiadis : septenario quater reuoluto , superque additis illis ducibus annis,trigesimus Christi statis impletur annus. Cum igitur Consulas a Casi odoro positi, Consulatu in iniisse reperiantiir dicta Olympiade, anno secundo, fateri necesse est, subdaciis Cosseodemque anno secundo Olympiadi , Dominum esse natum. Quo insuper Anno Imperii Octaviani Augusti Christus sit natus cu alii ab aliis diuersam inie
ri iussit narint rationem in annis eius Imperii stipputandis diuertarirna etiam sententiam: in auctores Dere,
socii 'dum alii quadragesimo secundo,alii vero quadragesimo p inro, rursumque alii vigesimo octaco eiusdem Octaviani I inperii anno ipsium Dominum natum esse dixere.Quod vero idem Eusebiusi M. Christi natiuitate incidisse dicat in annum quadragesinum secundum Augusti Imp.constat cetv Idem E. i.e s. pisse numerare annos Aususti a nece Cait Iuli i Caesaris,a quo tempore dedi: do annos quadra
ginta duos natalis Christi in Olympiadem ceti resimam nonagesimam quartam, S ann in ipsius secundu in ut dixi inus incidisse dicendus est, sed aduertendum in eo illud quod licet Eussebius dem anno quo occisus est Cesar,Oet uitani ponat ingressiim, idque anno primo olympiadis cte sim ς octogesime quartae,ianae errore librarioru factu ut primus Augusti annus anno sic dii Olympiadis positus habeatur. Quotquot igitur antiqui scriptores Chri sit dragestimo secundo Augusti dixerunt, a nece C. Iulii C saris annos numi
istum natum anno qua munerare cepisse videntur.
Imritia si ... Rςferies Ethnicos antiquiores auctores ab eo tempore ianos eiusdem Imperatoris numeraret mi, solatos ege,& in primas Horatium m his versibus
-- tibi quo die Portus a flexa drea supplex, Et vacuam pati fecit aulam, Fortuna lauro pios ratertia
134쪽
selli mundos reddidit exitus, CIIII.
Lodem l .s optatum peractu Numerati Aa Imperii deci arrogauit .l gustrarem a ne Cum itaque lustro tertio Imperii ea potitu victoria,& Alexandriam cepisse dicat, ipsum a ne a ce Caeso Caesaris annos augusti numerare, latis apparet,Alexandriam enim non eode anno quo actiaca a Ioseph. antiq.
pugna est victus Antonius, sed sequenti sexto Kal. Aprilis esse debellatam notatur in Fastis. Taestus etiam,sive alius auctor dialopi de oratoribus, nonnisi a nece Caesaris nun rat Aususti annos M n lidum imperasse annos quinquaginta de octo testatur. Iosephus iam cum dicat eudem gnasi mi. α. sui se annis quinquaginta septem, sex mensibus,& ampi ius glebus duobus di ipsum ani orte Cesaris pia de indict. annos illius Imperii numerare coepisse, certissimum est. Cum ergo verustiores, de qui ceteris au d Orosa. i. c r. Ooritate prestarent auctores, a nece Cisaris Augusti annos numerando deduxissent, complures ' '' enostrorum eamde ineuntes numeri ne,more maiorum,natum dixerunt Christum Dominum ψ
quia haeres institutus a C sare illi successit Octauius: sed qui suprema ac maxima otiam pias ei de s W' .,i
ex S.C.cit eu armauit in Antoniia,collara est,ab eo ine inchoari visum est eius Imperiu. H abes id alii . 'egregie testatu ex Bruti litteris ad Cicerone,du de ornato & aucto Octauio summa Imperii et a- J.ι humira te coqueritur, dices, itaq. timeo de Cissulatu,ne Caesar tuus altius se ascedisse putet decretis tuis .a runt annos inde, si Consul faetiis sit descensum. de alia plura id genus .Qus et ide auctor restica cist in Anto- a Q.a Triu- nisi agit undecima Philippica,appellam. illud Imperiit extraordinariuKδcu duci si vicissetidaret mratu. nonae victoris,acclamareturq. a Militib. Imperator, ipsi Octauio fuerint haec ante pugna collata. CV.
Rursus vero alii reperiuntur numerasse Augusti tempus ab anno sequenti a nece Caesaris, quo i Panum. eom.
Hircio de Pansa Consilibus in bello desideratis, idem Octauius consularum inuasit decimoquar in x.libr. Fast. to Kal. Septembris,ut Tacitus de Dio tectantur,dum aiunt,Augustum illuni diem habuisse supre mum,quo primum inierat Consulatum: Quotieni anno ante quintum Kal. Decembris, cum te- 2 bpido&Αntonio stdus iniens,Triumuiratu instituit,quod ex antiquis lapidibus tabuli R. Panui- Iud. iiii 3 testatum prodidit. His ita se habenti b.cOplures qui numerarunt annos Imperii Augusti ab m Hieron in I arrepto Cissulatu, dc Triumuiratu proxime nodia per mesem inito, cu ide Octauius amuli statis a in D 9 geret vigesimaum, natu dixerunt Christum Dominum anno quadragesimo primo eiusde Impera e Clym toris Augusti, quo Lentulus de Messalinus Consides eranta porro non aliam eos iniisse rone an- . Ius simi norit Augusti expi ratissimu est,cu nulla subesset ca via sequenti anno, vel reliquis anni a primo t.cis. illius Imperii auspicari potuissent. Fuerunt aute ex antiquis auctorib.qui natu Dum dixerunt an p Dio lib. so. no quadragesimo primo Augusti,ut Irameus Tertullianus licet hic memoria lapsus, a morte Cleopatri eos declueat Hieronymus, & alii recentiores, sui oes secundum asserta nupcr ronem ζ' usui Christum natu esse sub pr satis Consulib. Lentulo & Messalino nobiscu aeq; consentiunt. No prAE nelium Iani n.
termittimus,alia adhuc habita rone annoru A ugusti, alios dixi sic Diana natu anno vigesimo octa Coneord. Euang. uociusdem Imperii, erunt hi Clemens 'Alexandrinus di Eusebius, qui quide putarunt tot in- Fpipha r. i. tercedere annos ab Actiaca pugna v .ad natale Ditima Eusebius in Chronico debellatos ab Augusto Antoni ii & Cleopatra ponit Olympiade centesima octogesina septima,anno icitio, a quo . hmis tiata numerare incipiens dictos annos viginti inaeque confirmat nataim Dum Olympiade cetesima, i, ininonagesina aquarta, anno secudo lictis Coss. Lentulo & Meilalmo,cuin tamen auctore Dione de . i.
beatur,quae potissmum Lucae Euangelist ' testimonio solidariir,dum bapti sim si Christi contigis Iuri bis. se narrat anno quintodecimo Imperii Tiberij Cesaris,quado, inquit, ipse Iesus erat incipiens qua
si annorum triginta,&c.JQuorum verboriis cum multiplex sensus a l)atribus asteratur, quis pU- u Tinuteoniratior sit, de quis olum maxime praeserendus & eligendus accurate perscrutemur, suit Epiphanti iud. sentententia , Christum baptismi tempore sic dictum ab Euangelista fuissequosi triginta an x Asricam apud norit,ut exactis viῆintinoue annis,ae mensib. dece,duob. mensib.minor fuerit aetatennorum tri- Ηνς . in D mcLginta,haec ille ea rone, a, baptizatili suisse Disim existimarit ad sextum Idus Nouebris. Favet huic iopinioni Cornelius Iansemus, x vigilantissimus secrarum litterarum interpres. Sed color illari Iantiquorum Patrum sententia, asserentium Christu Dii in eo anno,quo est baptismate initiatus t eom.in Darmel. mille annum t igesimia,cui oes sunt adstipulati,qui Christum passis ni existiniar ut ipse aetatis suae sita lanno trigesimo,ut Tertullianus,v Africanus , Lactantius,y de alii, sed primum auctore canctum Tempius riis Ignatium constituunt,et ipse scribens ad Trallianos,escat Christum tri3inta annos agente bapti- m baptisem.
zatum esse a Ioanne:cui seis cum nonnulli ex recellarib.faueantino uiui me R. P. Benedictus Pe- CVII. reritas, vir sacris literis nobiliter imbutus, de eas apprime callens, indem confirmauita a Io.Chrysios . Tertia opinio fuit asserentiu Christum baptihatu inesse trigesimo silet aetatis anno expleto, de tri homo. m bis gesimoprimo inchoato, quasi tunc revera aici posset triginta annorum, cum illo, explessetanonini ira dictionem illam,quasi, numeri diminutionem semper importare, nec dubitatiue senari r e Miti. Orach. poni, sed assertiue pluribus diuinς Scripturae locis demonstrari potest . Huius OPInionis pri- tib on. Graee .ea mas assertor habetur Ioanes Chrysbstomus, que sequit Euthymiush. Complures vero GraecO- .
xii ide sensisse argo est cano ab illis statutus quo lire descripta hiaturς: Si qs triginta statis annos d pς 3 4ς linpleuerit nullo mo presbyter ordinet et si valde sit dignus:sia de ipse Diis trigesimo anno banitat est, Ac siccepit docere. J innuetes illini minii ad illud Lucae,qd hoc ordine carice traducitur xν,νh .htat ipse Iesus quasi annoru triginta, incipies.J sicut N Origenes interpuctione dili inguit illudia in s Lirin Luch ζpies,a superiori b.quasi Lucas dicere voluς m. Eas te erat DiasAEucipit munus seu peragere. α nomίM-l dein Risua deda, Bercardus, de aliut coplures recetiores eade interpretatione sunt secuti: auoru ro- h na Eccle. Tom. t. C ues
135쪽
cio anna resis Herodis chri Iitia na.
nes non morabor fingulas recessere sed unus mihi satis superq .am. um instar ignatius erit et est Auixerit Cristit ne,ei . in carne viderit ut de eo testatur Hie nymus quo potas sinu elatis sui anno Chrissus fuerit bapti 1atus, ignorasse no potuit:certe fideliorem verior . Lucae Euaneelistae interpretem Ignatio neminem quis itire dixeritidum que de Christo scripsit,ob oculos habuit. Mirati sumus vehementer locum illum Ignatii Epiuols ad Trallianos ab omnibus,qui ea quissionem fusus disputarunt, vitiosa translatione esse citatum,atq. in eum sensum allegatum,ut irse a m arat, Dominum trigesimo suae statis anno ut habet vetus ac perperam iacta ex Creco in Latinum verso esse bapti ratum: sed recens verso eademque germana atq. sincera sic habet. b Et expletis tribus annorum deca lib. vere bapti ratus est a Ioanne.4 Graece aute sci καὶ . ποῦ πολminas i r δ lauaris.JAduersus igitur ta pates apertu'.de state Chrissi ignatii testimonium,nemo vel mutire,nedum refragari iure debet,cum prs sertim s. R. Ecclesa istud ipsum professa videatur in antiquo Rituali,quod ordinem Romanum appellant,vbi cum agitur de Epiphania,haee verba descripta habentur, Solemnitas haec Graecis , silea ri αια nuneupatur, Latine aut apparitio, siue ostensio,vel manifestatio interpretatur. Expletis itaq. Christus quasi triginta annoru curriculis, venit in Iordane ad Ioanne,ut baptis aret ab eo.Jhsc ordo Roma nnus,quae et recitat Albinus Flaccus. Quod vero liaec dicito,quasi non dubitatiue vel diminutive
sit posita velut aliquid desit de expleto triginta annorum numero, sed potius a rniatiue, ut illud Ioannis. Quasi unigeniti a Patrei de illud Pauli ad Corinthios : In eamdem imaginem trans Dinamur a claritate in claritate tanq a spiritu Diti J satis expresse colligitur. Na nisi Epiphanio eo senserim',qui ait Chrissu bapti ratu esse sexto Idus Sept ebris, a cuius linia Itomana Ecclesia semper abhorrui ulla ro patitur, ut Christus baptiratus sit ad fine anni triges mi, cu constet de elahaptismi nepe sexta Ianuarii ut antiqui patres de ipsemet Ecclesia profitentur. Itaque vel Om tuit ipsum bapti ratu esse ipso initio anni trigesimi,vel illo expleto,anno sequeti a Kalendis Ianurii per dies sex inehoato, sicq. Ordinem Romanu esse intelligendu, prudens quisque cognoscet. At vero si ex his mani semini indubitatumq. reddatur ut profecto redditur Christi Dominiirpe sui baptismi,anno decimoquinto Imperii Tiberii Caesaris,iam explesse trigesimum annii,de trigesimi primum inchoasse:equidem si ceteros Christi annos ad suu principiti reducas, plane inuenies ipsum natu sub dictis sepe Letulo & Messalino Cosas Olympiade,ut dictum est, resina
nonage sana uaria, no secundo, sicque firmam ratamq. haberi de tempore natalis Domini nu- Cper Cassiodori recitatam sententiam quain in omnibus cum Romana Ecclesia esse concordem, vel saltem ex eo videre possis,dum idem auctor in suo Paschali cyclo post Consulatum Basilii Vicies semel,annos Domini numerat quingentos de sexagintaduos,qua ratione per singulos annos usque in hodiernum secula numerando sque in omnibus consentientem cum Romana Ecclesia eundem numerum annorum inuenies. Quomodo vero in Fastis onuphesi panuinii annus superi abundet, suo loco inserius iacile dei non strabimus. His igitur examinatis atque discussis breuiter uatum potuimus, esto velut orsis ν totius suturi temporis fixus, atque firmatus prinius Christi annus sub consulatu Lentuli de Messalini, Olympiade Centesima nonagesimaquarta, anno secundo ab Urbe condita secundum Varronianam ab antiquis magis probatam atque receptam supputationem, anno septingentesimo quinquagesim primo. sequimur in annis Vrbis Varrone masis quam alios secus sipputantes,quod reria antiquarii Varrone doctiorem neminem suisse constetitellificatione Ciceronis & aliorum Ohim eide absq; dubitatione aliqua primas deserentium, in taliae alios aliter supputare annos Vrbis consueuit- se certo sciamus nec Varronem omnes esse secutos intelligamus nam Ausonius Gallus, annii sui DConsulatus Vrbis annis cons as, mille centu deee de octo annos interlapsos testatur his versib. Urbis ab sterns deductum Rege Quirino
annortim serum cum Troctile accipies: Nille annos,eenture q. bis saxisse notieno consulis Ausoni3 nomen adusque leges.J vel clam ait: Annis undecrescentum,continge quaternos Undecies,unamq Aper mererita necte:
I se erit aeter series ab o, uine Romae J Quadi quidem Ausonii supputatio Varroniana minor est annis viginti. Nee arroget sibi quisquam ex Olympiadu annis certum posse deducere inchoati Vrbis exordiu. Na quis Varrone in Olympiadii supputatione peritior λ nouit S calluit ipse eas nec aliunde u ex illis annos Vrbis creditur consignaste, sed quod nec adeo ino absq.cotrouersa stabilita inueniatur Olympias,de annus eius,quo e pta est Vrbs condi, idcirco non eadeolum ea de re una sententia. sed de nec a quo anno incipiendi sint numerari Vrbis anni,an ab excitatis moeniis eius,vel ante,penes antiquos una fuit assertio. Haec idcirco dixisse voluimus, quo Eintelligamus,haud tuto de certo posse Christi annos a condals Vrbis tempore numerari. Licet igitur ex dictis satis testatus annus quo indicta descripti ac natus est Christus, a PROmanos Consules,u per Graecoru Olympiadas habeatum in ex constetudine canctoria Propheta- ru,qui ex chronologia Regum Iuda consueueriit si nare tra,& nos quo potissimu anno Hemdis Reois Christus sit natus,perquiremus et si re hauit facile, immo satis molestam a grediamur ueruditis inroru viroru hactenus ingenia de mentes torsisse videmus. Na qui sibi Iosephum in omnib, sequendum proposierit ab Euagesica veritate proh ne sodeclinet necesse est. Et quonia dicere,illu errasse,nec erroris monstrare ean),de veritate patefacere,paria liberalis de eruditi ho is esse vE, age in primis quae ide auctor de annis Herodis Regis scriptis madauit adducam' in mediu. Collam Herodi regnii Roma, ex senatustonsulto, Domitio Caluino de Asinio Pollione Consulib. Olympiadechntesima octogesimaquarta Iosephus testatur,cui de Dio Cassius gailentii. Ve-ria Antigono iud tu regnia inuadente, Herodes no est eo potitus,nis eo debellato,qn Marci An
tonii ope de volutatris Sosu syria prasid restitui' liberas regni habenas moderatus es,qd tactu
136쪽
esse M. Agrippa& Caninio Gallo Cossilib. olympiade te sima in esimaqulata, Me Ioseph uulde dis regni annos,minierat ab institutione facta ex S.C. usque ad eius o
bitu annos triginta 'pre,a restone vero per Antoniti facta annos trigintaquatuor. si ititur dictos Det ψη Hero annos imantasiepte Herodis reses numeres per consules & Olvmpiadas hibsequentes, proculdu φ ni Dio Herodem ante Redemptoris nostri natalem ex humanis desiisse certissimi ini est tam si illos νη-ς φ triginta ieptem per sequentes Cossulatus deducas annos Muam si per Olympiadas . sed tunc opus e ut ab anno quarto dictae Olympiadis,qui est de primus sequetis celesime octogesim equintae,numerare Incipias,nullus em m annus Consii latui ipsoru cohaeret. Nam ex supputatione Eusebii de Phlegontis,quam omnes sequirntur,cetesii naoctogesimaquarta Olvmpias inchoatur sub quinto Caesaris Consulatu, in fine me sis Iunii: ipse enim initio estiualis solstitit Olympiadiu annos nesne V V 4ς 'μ Π rari solitos,b exploratissmum est: quamobrem ide annus dictoru Consulti sex menses hei centes i.
annus primus centesmi non es mequaris Olympiadis quo circa di ictu Paschale festueu mortuus Herodes,& auspicatur eiusde olympiadis annus sedus, ius me- se sexto natus est Dominus,ut ex his videas set, eodem Consulatu numerii annoru remi He dis a Iosepho statutu eirca finem mensis Martii Herode obiisse,& post nouem meis .ioesima ciuinta Decembris natale Domini diem contigisse. Qui vero natum Christum dicunt anno simileti, sub Consulatu Augusti di siluani; te annum unum di nouem circiter menses, quam Domi- a Panu in pannus nasceretur, Herodem vita sunctum esse dicat, necesse est. Hisver ut quoquo modo Iosephu A Hii eum sec cu Euangelasta concilient, errasse in eo Iosephum affirmant, dum numerat ipse triginta septem illos annos restat Herodis ab institutione Romae saeta ex S.C.eosq.esse numerandos dicunt a Coliatam M. Agrippae & Caninii Galli,quo anno ciso Antigono est potit' regni habenis pacificis, a quo tempore idem numerat tantum trigintaquatuor,seu qua ratione,cuiusv e auctoritate id faciant,non fatis compertum habemus. CXIIII. Ceterii Eusebius aliamne a Iosepho Ionge diuersa numerat Regis Herodis annos nimiru ab φ Lusebi in UIympiade centesma Octogesilarasexta, no tertio, Cyrillus HierosoIymoliu Episcopus f anno
quarto eiusdem: Epiphanius bellani, tu in tradit Dominum nostru natum esse anno tristes morer .h. i. NO Herodis Regis, Cyrillo potius consentire videtur. Sed quam hi omnes, sic numerando Herm g Epiph. haereccas Regis annos,inierint ronem di quos sectati sint auctores nos certe praeterit.Quantobrem at--s 3
tentiori studio,q de annis Hs rodis a Iosepho sunt scripta disquirenda esse essemus.AR. in primis io ποη3 3nώ- allud monendum putamus,eudem auctore in his quae sunt ipis saepe hallucinatum esse,quod tum iis chrοηπω in Herodis annis tu in ceteris accidisse, suis locis inserius facile demonstrabimus. sed in presen- phra Darum quod ad annos eiu sile Herodis spectat, cum idem auctori, meat Herode eo epe,quo Iulius h Io π' Cariar consecto bello Alexandrino tradidit Antipatro eius patri lius eae prouinciae administratio . '' .ne, matum annos quindecim.suist e,riirsu' .amrmet ipsum vixisse usque ad annum suae elatis ser i f., h, . a Zme septua e sinu, hac ratione numerando ceteros Herodis annos a Cosulatu Caleni & Vatinii, Milo Iud. tibi.i. quo a Caesare tributa est Iudea Antipare quado Her es agebat annum decimum luintum ipsum virasse usque ad annum nonum aetatis Christi negari non potest. Vide qua se quanta se in eoclem auctore leuitas & inconstantia,& quot labyrinthos N inextri biles oriandere errores A in eis mergi necesse si eos,u de annis Herodis regni ta facile eide Iosepho acquiescendii existimati CXV. Reliquia est igitur, ut aperiamus erroris cana, qua ille idem auctor numerado toties dictos He- Vnde rejον Io Pollionis. Huius aut erroris inde suxit occiso, cum in consesso esset apud oes, Herodis remiannos trigintaseptem esse adnumeratos, rursumque certu esset, ipsum ex Senatusconsulto regnuaccepisse factum est, ut ipse ad primam institutionem Rotiis sub dictis Consulibus factam verte- 'rit octilos,de ab eo tempore numerare coeperit annos regni ipsius Herodis. Ceterum tunc occupato eodem regno ab Antigono,nondum usque ad mortem eius potitus est,quando ut dictu est)iussu opeque Antonii per Sosium syrie prssidem est restitutus. porro quoniam in bello ei uisi cotra Octati ianum Augustum eidem M. Antonio sauit illud demeruisse visus est. Quamobrem eii ide Augustus, Antonio& Cleopatra deuictis, summa reru potitus esset, mox ide ipse Herodes sue culpae conscius, supplex ad venia impetranda, Rhodii ad eunde illic agenia se contulit, deposit .dia gemate ac precib. fiass ab eode re u pmmeruit, a & decreto senatusconsulti filii eide stabilitii. H. Ha e omnia non ab alio ruam ab eode ipso Iosepho, qui ea pluribus scribit,accepimus.Facta ι , e L . sunt hare eo ipso anno,quo idem Augustus nauali bello Antonium & Cleopatram debellauit, em tibi ,: i dem Augusto tertium.& Messala Coae Obmpiade ut diximus etes ma octogesima septima,an- o edisti
SIN,a Ceinceps eeteros sequentes elle numeratos,ea potissimum rotae constare videtur, quod pisii Πιγο-
cu Atigustiis ex senatusconsillio restidisset, irritaq. reddidisset quae ab Antonio in Imp. perduelle A. gesta essent,no licuit Herodi illos regni sui numerare annos,quibus regnauit; stu illud ab Anto
secundo. Ab eo igitur tempore in publicis monumentis adscriptum primu annum Fie is re nomeraria igni, ac deinceps eetem sequentes esse adnumeratos,ea potissimum rotae conflare vidi
mo sibi restitutu accepit, sed ab eo tempore quo ab Augusto sibi redditu fuit,& ex Senatusconsul- infirmatii .Quid. n. no in eius gratia Herodes egisset,qui quicqd haberet eide acceptu feres,ob id multates, theatra,repta ut ide testat Iosephus eius note declicasset λ Hic ita' .cu ta aperta veritate binanti duplici rone dicimus ab eo ipe numerandos esse trigintaseptem illos regis Heredis an ut dirui septuaginta annoru aetatis illius ips impleatiir aliter ide uetor sibi cotrarius reperitur tu et ob noua regni eius ab Augusto ex Senatusconsulto restonem,timc tam insigniter facta.
137쪽
CXVIL Est ititur in numero primus annus regni Herodis sub Augusoteritiam,& Messala Cosso lym- .
D ιoto anno re piade centesima, est in eptim anno secundo: aua ratione dacimus, Christiana Dominu Re Herodis demptorem nostrum natum anno regni Herodis vi e simoi no inchoato. Ex his itaque luce euich,ilius M - dentius 8c clarius constare videtur,cuiti nonnis eiusdem auctoris auctoritate naec affirmemus i in tua. sum Iosephum numerando a Consulatu Domitii di Pollionis annos trigintaseptem Herodis Renni nouem saltem annis eius obitum anticipasse. Vnde N portetosus ille namauit error, ut descriptionem a Quirino factam tempore natalis Domini,post nouem annos facta esse descripat, num enim minis in obitu Herodis errauit,totidem in eadem descriptione erra se oportuit, eius modii enim naturi sunt errores temporum,ut cum quis a recta linea semel exciderit,per deuia temper feto Yυnt ' Residusi tu illud esset,ut dictum tempus quo ea descriptio facta est,&natus est Clitastus,
ouisio Lo more miorum, Hebraicis chronologiis etia consignςmus Scimus veterrima hanc esse qiis stione, ι', ω ὰλ inti in qua sudarint de alserint tum antiquorum tum recentiunim ingenia, uiui me vero Christum
ia natum esse quatermillesimo vigesimosecundo anno ab origine mundi noster Pererius in suis eruditis commentariis in Danielem adnotauit. Ceterum ob diuersi tem exemplarium,& quod non . eamdem omnes in illis numerandis seruent methodum N rationem,miru dictu,n quot sunt capia Benia. rem, ta ut communi sertur prouerbio)totidem de iisdem scripte reperiantur siniae. Sedere aut arbitrii, in Daniet' v, & euius snt potiora iura disquirere de antiquissimam omnium quaestionem lata sententia cen-nire,non est praesentis otii nec nostram virium imopus. Illud tamen non omnino praetermittendum v sanctam Dei Ecclesiam antiquitus consueuisse supputare annos ab origine mundi, non secundum Hebraica editionem sed fili Septuagintaduos interpretes,est eius rea fides apud S. At Auz de Ciu ti mistinu, du de uom, interpretib. haec ait Porro illos in auctoritatem celebriorem suscepit Ecclemitis 3 s eredentes Iudeorum potius et istos non habere qd verum est.JRursum Iulianus episcopust ivx ' hJ-- -rotitanii, .cias eornominatus Pomerius,haec in eamde sniam. Ergo,inquit, alia nobis di sola a Aiast. siniit. his annis est obseruanda auctoritas septuaginta interpretii, i merito omnib.editioni b. di transain Hexam, lib. . tionibus antefertur, i etiam hucusque omnes doctores Ecclesiastici tenuerunt,ti in hac praecipue e cyyri ' i' annorum supputatione secuti sunt.Jllaec ille. Adiicimus 8e Graeci hominas insignater eruditi de ea
P M , ψη ς -re testimoniu uidelieet Anastasii Sinaita, Episcopi Antiocheni, 4 aequalis Magno nostro v No,qui sic ait: Sciendu est Φ aliter copulant Hebraei,& aliter Romanae Ecclesiae traditioilhic tam . oti,is Addamus de hic apte catalogu antiquore,patrii qui licet diuerse inter se,ob diuersitate Cricor codicum & interpretatione, in aeque oes secundum Septuaginta interpretes,annos ab Origine mudi,usque ad ortu Christi numerare consileuerunt. Incipiam ab antiquiori,ab ipso,Inil, Tlieophilol Crem Alexiri. ENicopo Antiocheno,qui a miles principio, usque ad obitum Lucij yeri,quo tempore ipse sedit,st m. lab L intercurrisse ait annos quinquies mille sexcetos octogintaquinque. Eamde iniisse ronem Cyprias Hipp. in can. nuse videtur,cum numerat annos secudum eosdem Septuaginta interpretes,atque haec ard Sex nul . 4 . lia annorum plane complentur,ex quo homine diabolus impiasnat dec. Clemens Alexandrinus hiul Am 4 6 tib .s, ad Comodi anno numerat quinquies malle septingetos octogintaquatuo i Oese. iis Mai. Sed quid tamdiu in singulis immoror3 Hippolytus,g Iulius Asricanus,hori genes, Fusebius pamvati. x q. philid Lactantius i Epiphanius, Hieronymus,n Philantius PorosusJAugustinus 'duo Anah Eusebiu in nasu Sinaita de Nic nuso Nicephorus suidas 'de alii rece res coplures eade numeri rone coE setnare eo sueuerunt Acta Synodica: cuius rei exemplum est in sexta synodo Oecumenica, ubi a mundi origine usque ad illud tempus celebrati Concilij, ni numerantur sex mille centum nonam Epiph.haeres Eint ovem. Profitetur & Romana Ecclesia in suo Martyrologio, se annos supputare secundum . . eosdem interpretes. Verum propter exemplarium diuerstatem,de alias innumeras difficultates,n H pia, perdifficile est veritatem consequi istum inemendata de inemendatis scribimtur,ut testatur Hi a, ronymus:η sed hoc nomine plurimum debent omnes eruditi, immo de tota Dei Eccles a Illustris
hae es. o. ii L mo ac Reueredissimo Antonio Caras ris. R. E. Card ali Bibliothecari qui multo labore ac stus Orosii. .exi. dio tandem Graeca septuagintaduorum interpretum editionem,iam pene antiquatam, in lucem' AN Dς situ vindicaui eademq. Latine redditam non minori labore emendatam, ac perpolitam edendam cu-Dςi ii, t ' rauit opus plane diuinum ac diuinitus inspiratum,quod a S. D. N. Sixto v. Romano Pontifice M.,,m lib. I ' merito comprobatum ac magnopere laudatiim,ut Ecclesia Catholica esset usui,1dem sacro diplo CXX. mare in fronte eius affixo cunctis Fidelibus significauit. Sed de his hactentis. sua me e ct His igitur,quae ad annum natalis Domini pertinent stabilitis,superest,ut de mense ae die, qua- Δὸ chridui bus natus est,narrationem instituentes, in primis,quae de ea re ab hereticis vel aliis perperam scrioa Natus. pta sunt refellentes, tandem veritatem ipsam, Patrum auctoritate testatam, i Calliolicae Ecclesies Anast. Niren. longo usu receptam atque probatam in medium adducamus. Sunt tuquit Clemens y Alexandra
lib.quaest.q.ς . niis qui curiosius natali Domini non solum annum, sed etiam diem acdunt quem quidem dic uel Niςςρh' va in deeimo auo anno Augusti vigesinaquinta mensis Pacon esse natum,ea est apud Latinos decr- ..t m aquinta mensis Maii.1Rursus etia quida,inouit,tradunt eum natum esse rigesimaquarta,vel 'i, ui zz ὰν s. gesimaquinta mens s Pharalathi,hoc est,rigesima vel vigesimaprima Aprilis. Porro haec hareti- ad ci phanatice,nulla vel saltem verisimili ratione vel auctoritate nixi, sed sicut N alia deliramenta,
138쪽
Ceterum his omnibus de die natali Domini reiectis assertionibus,tam Latinorum qua Grae- CXXI. eorum Ecclesis pari consensione in eam conueniunt sentetiam,vt Redemptor noster sit natus vi- crata Iesue sesima quinta mensis Decembris. Nain prirer eaque habentur apud Clementem,' Augustinus tra de meUehex traditione Ecclesis idem affirmat,dum est: Ioanes natus est,sicut tradit Ecclesia, octauo Kal. O die Vatia- Iulias,eum iam incipiunt minui dies: Dominus autem natus Octavo, Kalend.Ianuarias, quando tis Domini. iam incipiut dies crescere. bc alibi: octauo,inquit, Κ al. Aprilis conceptus creditur,quo Sc pastiis, a Clem conssili. natus autem traditur octauo Kal. Ianuarias. Ab illo ergo die ad istum usque copulati ducenti se Ptuaginta de sex dies reperiuntur,dec.Jhaec Augustiniis,eadem & ceteri Latinorum. De Grecis ve hJμS 'ro non alia sentire eos,Anastasius Nicimus Episcopus,4 Griecorumque Menologium,de alia ipso h bzς, 'in' rum antiqua monuinciata fidem faciunt. Orochb . G.r. At nec est praerermittendum de hebdomadis die,atque quod maius est hora quibus natus est CXXil. Christus Dominus, dicere.Filii nonnullorum sententia,ut eadem die,ipsaque hora, qua primus Se die G ho- homo creatus est,eadem omnino de secundus homo sic enim Christum appellat A postolus fite ν a Varulis Dori natus. Hinc ait Hesychius. Natus est mense Decembris,die sexto,hora tertia diei. haec ille. Α mini. nastasius g Sinaita eadem die,sed ad vesperam diei sextiridi Anastasius Nicaenust, eadem, sied lio e Aug.de Trin. radiei septima. Verum quod ad diem spectat, die Dominico natum esse Dominum, in sexta Sy
salute nostra a mortuis surrexit.Jhec illi. Natal. Dom. Quod aurem pertinet ad eius diei tempus; Dominum nostruin nocte esse natum, Lucas Euage CXX II ista non obscure insinuare videtur,dum de natali Claristi locutus,mox subdidi Pastores erant in L 'η ' regione eadem vigilantes, di custodientes vigilias noctis super gregem suum.J Id ipsium profiten s iiic N Etur interpretes,id etiam vetus traditio Ecclesiastica persuadet,atque sacra: noetis illius anniuersa lib--st l. xiis functionibus docet,i rursumque ea parte noctis,qui de media nocte dicta,ad sequentem ner- a Sex. Sung.S. tinet diem Christum Dominum natum multi existimant, secundum quod prophetice milicium Cuncti. erat, Dum quietum silentium tenerent omnia,& nox in suo cursu medium iter haberet, omni- . potens sermo tuus exiliense celo,e regalibus sedibus venit.J Ediu IIam reliquum est,ut omniaque dicta sunt, contrahenres in unum dicamus,Redemptorem no- alii. serum Dominum Iesum Christum ob salutem humani generis natum esse vigesima quinta Dece CXXIIII. bris,C. Cornelio Lentulo de M. Valerio Messalino Coss. Augusti imperatoris ab inito triumuira m sapien. t . tu quadragesimo primo, a nece Cesaris qliadragesimo secundo, Herodis Regis anno vigesinio nono inchoat ab Vrbe condita septin nresimo quinquagesimo primo,Olynapiadis centelimae nonagesi uis quartie anno secundo. auae autem in eius natali contigerint,iam aggredimur enarrare. His itaque de Aduentu Domini pertractatis atque discussis ad ipsos annales Ecclesiasti eospe rcensendos commodior patefactus cst aditus,ut 1ain e scopulosis de confragosis locis enaui asse Nideatur oratio: cui ad immensu pelagus superandum pandenti vela ipsa Dei genitrix, cuius dicii mun puerperium ipso ingressu enarrandu Occurit,diuini numinis cociliatrix sena per assistat.
139쪽
in Cyprian .de operibus. Card.mnati titisti. n Athan .set. denatiu. Christi apud Lip.to. 8.1oann. Dauias in ea ran. denat. Christi
u Prud in cath. die 8.karaan. α Ioari. Damasin earin de nati Christi
, V M rerum omnium conditor S moderator Deus Caelum creasset & terram, nec ulla utrisque gratia vel pulchritudo indile post et sine luce: --niaque essent tenebris obuoluta, ipsaque terra inanis S vacua:Opportune consitauit, ut primum omnium iptis rerum principiis lucem creareticuius uigore ta quae secta e flent quam et q essent sacienda,velut quoda claritatis de gloriae indumento circumamicta naturali suo splendore nitescerent. Hae e autem cum in orbis insitutione sint facta rursum cum tempus adue Sit nit in eiusdem restitutione sunt felicius adimpleta . Cum enim uniuerso humano generi peccati culpa, sempiterna noctis esset offusa caligo, cunctaque undique densis tenebris obscurata,& squallens horresque esset Omnium rerum facies immensa sus bonitatis larsitate prospexit Deus, ut noua luce cuncta persunderet mitteretque ex se genitu sueque substantia: Filiu, ipsum caeleste iubar andorem Flucis stetns,lunae de lumine luceς veram, iuuitiae 'Solem nouum 3: institueret diem, illia scilicet de quo olim est Drophetice dictum: Hwdies quam secit Dolia inus. Cuius cu iam crepusculum N auroram praefati simus,quod reliquum est,ipsum Solem orientem spectemus, eumdemque apposite leui nube contectum, quominus aciem oculorum perstringeret,& dispensationem implere posset,quain consummanda acceperat. Age nuc, Verbum ipsum carne velatum, Deum hominem factum a Virgine sanctissima natum spectemus,atque de ipso, que in primis Euangelista nos docuit,enarremus.
Cum igitur quod ante dixi inus edicto cogente ,e Nar areth Galilsae in Bethlehem Iudae Ioseph atque beati uim a Virgo Maria,ut profiterentur ascendis ent Factum est, inquit i Lucas cum essent ibi impleti sunt dies vi pareret:& peperit filium suum primogenitum N pannis eum inuos .uit, & reclinauit eum in presepio quia non erat ei locus in diuersorio.Jhate Euantelista. Quod in Primis ad locu ipsum, ubi Christus est natus, pertinet spelunca fuit in suburbiis Bethlehemiticis posita de qua g Origenes contra Celsum scribens,l, c ait. Quod autem in Bethlehem sit genitus Iesus si velit aliquis post Michaes vaticinium & post Euangelii per Iesu discipulos conscripta historiam fieri alias certior,intelliget vi subsequerer in Evangeli cum eius natiuitas enarratur, de in Bethlehem speluncam ostendi ubi ille si natus; quod utique S in illis locis percelebre est, vel apud eos quidem qui a fide sunt alieni,fama di nomine circumsertur eadem S in spelunca Iesum quemdam,quem Christiani adorent & demirentur genitum esse. haec Origenes. Porro eamdem speluncam toris in agro suburbano positam fuisse, Eusebius h Pamphili monstrat his verbis Hodie quoque,qui illum locum incolunt,taquam a patribus eorum accepta memoria, his sui visendi gratia Bethlehem petere consueuerunt,testimonium suum afferunt veritatem fidei facientes, agrumq.demonstrates,ubi Virgo enixa infantem posuit. haec ille. Eiusdem spelunci meminit lustinus martyr in dialogo cum Tryphone, S Epiphanius, sed ceteris omnibus s. Hieronymus, qui illic aetatem transegit locupletius scribit dum sic litteris suis Marcellam alloquitur:4io,in-q uit, sermone,qua voce speluncam Saluatoris exponam λ& illud prs sepe in quo infantulus vagiit, silentio magis,quam infimo sermone honorandum est.J & paulo post: Bethlehem ecce in hoc paruo terrae foramine cflorum conditor natus est,hic inuolutus pannis hie visus a pastoribus, hic demonstratus a stella, hic adoratus a Mastis. Sanetior locus est rupe Tarpeia, a iisdecsto saepius suJ- minata,ostendit quod Deo displiceat. J hsc qis Marcellam. Erat Bethlehem sutra collem in longum porrectu sta in cuius extremitate, orientem versus, sub rupe quadam existente tunc temporis iuxta muros ciuitatis erati stabulum ac pra sepe D mini excitum in rupe,vbi natus est Clarissus .R t vero qui loca illa ignorarunt,nilial de spelunca dixerunt quod putarint in alicuius rusticae domucuis stabulo Christum natum. Hinc apud Cyprianu in in hec leguntur. Nullum arcta domus diuersorium occultabat nec secreti recessus erat illius casule incrustaturam tectum N soli parietis per circuitum vestiebant.Jhse ibi, Porro de spelunca non dicti tantum auctores, sed & alii ' testimonium serunt. Ad hec quod tacet Euangelista non illie tantum fuisse presepe sed bovem S asinum ad illud alligatos lod olim propheta 'cecinerat cum Hieronymus, tuna etiam complures antiquoruPatrum tellantur.ille ad Eustochium p de Paula scribens hec est Inde Bethlehem ingrcssa,an specum saluatoris introiens, postquam vidit sacrum Virginis diuersoriti.& stabulum in quo amouit bos possessorem seu, N asinus presepe Domini sui ut illud impleret quod in eodem propheta
scriptum est, Beatus qui seminat super aquas,vbi bos,& asinus ealeant. me audiente, iurabat, cernere se oculis fidei infantem pannis inuolutum, vagientem in praesepe Dominum, Magos ad rantes stellam fulgentem desueer,matrem Viretinem, nutricium sedulum,passores nocte venientes,vt viderent Verbum,quod factu inerat dic. Eadem de boue N asino Gregorius q Narian 1enus,itemque Nyisenus, Paulinus,' Cyrillus. prudentius, i S alii . Nec tacendum quod tunc etiam in eodem puerperio accidisse sertur miraculum: nimirum,
quod in eadem spelunca, ad ea aus usus quotidianus exposcebat,e petra fluxit aqua, oias numqpotuit exhauriri,sed mansit diutius diuine virtutis egrestit monumentum: siquidem adhuc Bedgtemporibus vigebat cunctis perspicuum tantae rei prodigiu:quod ipse,a teste qui haec viderat sanctissimo Episcopo acceptu his verbis scriptis mandauis Hic spei mica tota interius specioso mar
140쪽
more tecta supra ipsum locu ubi Dominus natus specialiter traditur, sanctae Maris grande gestae ecclesiam. Petra iuxta murum cauata,primum Dominici corporis lauacrum de muro missum su scipiens hactenus seruatiquae s qua serte occasione vel industria fuerit exhausta,nihilominus co-tinuo dum respicit, siciat ante suerat,plena redundat. haec ille. Vix credi poteti,in quanta veneratione,de cultu Christiani semper habuerint locii illu:ut quan V. tumlibet Hadrianus Imp. ad abolendam tantae rei memoriam quod scribit Paulinus de alii) chltu, g thli veneris de Adonidis templum desuper erexisset, nihilominus ut nuper ex Origene vidimus ) hem. percelebris etiam apud Gentiles es et tanti loca memoria. sed reddita pace Ecclesiae, spelunca illa a Paulin de S mirifico est opere exornata, ipsumq.praesepe honoris causa tectum argem de quo hac apud Ch rh-
sestomum hi O si mihi videre liceret illud ora sepe in quo Dominus iacuit. Nunero, Christiata : Ch γ -- ni quas pro honore tulimus laterit tu, Eo posuimus aventeum sed mihi pretiosus es illud quod '
ablatum cs:argen tiim autem de aurum meretur Gentilitas Chrisiana fides meretur illud luteu. Non tamen condemno eos,qui honoris causa secerunt neque illos condemno,qui in templo secerunt vasa aurea sed admiror Dominum;qiii creator est mundi,non inter aurem de argentum, sed in luto nascitur. haec ille putans fortasse vas illud argento tedium, isse luteum,quod tamen constat fuisse ligneum vel euiridem alictorent non de vale ipso est elocutum sed de exigua lateritia illa fructura quae ipsum praesepe, Christi cunabula continebat existimandum. Porro Christi natai caelatura contectiam, lis nobilissianum monumentum ex ligno consectum nulla l. argcnti vel auri caelatu:
post multa tempora inde traflatum, Roma possidet e . multo felicius illustratur, Romuli,quod intextum ex stipula,eorum 'maiores ad multa iacula de industriae Dionys. Hat
quam tugurioi,quod intextum ex stipula,eorum ς'maiores ad multa iacula de industria conservarunt. VI. Sed iam ad ipsum saerosanctum Virginis puerperium redeamus. Cum naturae Dominus gigni illatitur,naturae legibus non tenetumquae conceperat sine viro,parit sine dolore; di quae virgo semper ,itatis erat ante partum, aeque permansi in partu,ac proinde eadem perseuerauit post partu unde is itis. ipsa in Ecclesia Dei a perpetua virginitate conseeuta est cognomentum . Nain quantumuis Dei si mater esset quo excellentior nullus est titulus tamen numquam nominari a maioribus consueuit d psIph. h Nec sine s eraddito cognomine Virginas. In quam sententiam haee Epiphanius: d Quis umquci,aut Ia quo seculo ausus est proferre nomen S. Mariae,& interroratus,no statim intulit Virginis vocempli es ipsis enim nominibus epithetis etiam virtutis sqna elucen, d nitates enim appellationia ac ceperunt iusti, unusquisque decenter, ut congruum fuit. Et Abraham quidem impositum est eni- Ε πενι partheton, Amicus Dei,de non dis uereric Iacob vero, ut Israel vocetur,de non alternabituri A nos tu, motist a. lis, Boanerges, hoc est filii tonitrui,& non relinquerem de S. Mariae vox,Virgo, re non mutasit, im Vsem Maj o. polli taenim permansi de sancta. haec Epiphanius. ω ergo de in partu,& post partum vi Fodi- e Apud Cym a. Dina virtute permansitisque sire dolore parturiitaiec aliquo indiguit obstetricantis obsequio; sed de opereaid. ipsa genitrix de obstetrix deuinam dilectae soboli exhibet clientelam attrectat amplectitur,lim naticii iiii git Oscilla,porrigit mammam: totum negotium plenum gaudio,nullus dolor,nulla natura contu- mel ia in puerperi Jhaec apud Cyprianum. Ni ut sane commune cum ceteris mulieribus in hoc ditio rh n. habuit ut, sicut illae,peccati pona id exposcente cum dolore parer: t,vel quae partum sequutur, ex sermo. de nati periretur molestias lassitudinis. Vnde , S. Zeno i Episcopus Veronesis de his agens hic ait: Nomater eius tanti partus pondere exhausta, totis pallens iacuit resoluta visceribus: non filius in t sui; est vilis sordibus delibutusmeque enim re vivII.
laneque enim re vera aliquid circa se habere posset immundum qui humani generis peccata sordes de maculas venerat mundaturus 1 Deni ue purgationes, quae sunt tarditate periculosae,nullo puerum male morum viscerum secuti sunt damno; nulla adi hibita nidi saetae sueto more sement eque enim fratres,liis poterat indigere Mus accipere in uterum meruerat animariim Omnium Saluatorem. hac ille. ,
Quae autem mox subdit de poena incredulae obstetricis de se spirate eidem restituta: haud dubiuexa crvphis est mutuatus; sic enim ait: Maria incornipta concepit post conceptum Qirgo potior 'rit,de post partum virgo permansit. Obstetricis incredulae periclitantis, enixa in testimoniti reperta eiusdem esse virginitatis,incenditur manus:qua laeto insanie statim edax illa sanama sopituris . illa medica feliciter cirriosi,dum admirata mulierem virginem, admirata infantem Deum. ingenti gaudio exulta quae curatum venerat curata recessit. hactenus Zeno; sed non aliunde, ut
diximus luam ab apocryphis accepta. Reselluntur istaec de obstetricis obsequio,ex his qus Atha α Ath, lasses . nasus g scribit his verbis Quae sine dolore aliquo mater suit eadem 5e Obstetricis munere stincta I. iis . Christi
est,cum a nulla muliere didicisse on .n. permist quemquam impuris manabus attrectare par- apud Lipao s.
tum ab omni labe pumire illa per se eum,qui ab ipsa di pro ipsa genitus est, sescepit, pannis inuol huit, de in praesepio recitnauit.Jhaec ille. V. Porro quod ad ipsos pannos pertinet,quibus dicit Euangelista h Christum a matre suisse inuo latum admirabili quadam diuina dispensatione factum est ut sacratissimae illet fascia ad tants rei
memoriam futuris temporibus seruarentur, inquarem honorem nobilissima erigeretur basilica. s. I, pua de anniuersaria festa dies a Christiano populo ageretur, prout significant Patrum 3 encomia, ea Limio ε die aia die in Ecclesia dici solita. Sed iam reliqua prosequamur,quae tune temporis contigisse dictantur. Aug. Cutii multa,quae Augusti Imperatoris tempore genera humano commoda de utilia contigerat, ex antiquioribus historicis scribat Orosius rerum omnium auctori illa tribuens, qui co tepore quo venturus esset in mundum,multis bonis loeupletaverat orbem:de pace post tot ciuilia,atque externa bella populo restituta,cuius causa templum Iam dicit ab eodem ter clausum, agit a que mitissimi Principis modestiam commetas quod ne Dominus diceret, edicto vetuit et cumq. i ld.m ΓΚεκι ia multa prodigia reserat i, vides te olei ex Transiberina taberna meritoria fluente dear- xo. calesti solem ambiente,& s quae alia id genus recenset complures sunt,qui in siille nin is ea Dibvan ipsa nia,eadem qua Dominus natus est die,contigisse scripserunti certe hoe non dicit Orosius. rur nascents
Nam quod ad prodigia pertinet quibus Augusti Imperii annis longe ante christum natum acci chriso.