장음표시 사용
192쪽
DIO PuBLICI EXERCITII CAIIS APROPOSITA ARGENTOR ATL
194쪽
judiciis agi solet. III. Et hac cognita non selum intelligitur, quo usque via illata repelli,sed etiam quomodo se Desentat ab homicidii poena liberare possit. IV. Imo sine hujus cognitione, nee JudeX,n c Litigatores. quid sibi in gravissimis detensionis quaestionibus statuendum, quidve faciendum sit, scire possunt. V. Cum autem interpretum juris & Pragmaticorum, de hac juris parte non eadem sit sententia : Sed plerique in praecipuis quaestionibus e diametro inter se pugnent: quorum di L sensiones eo sint intolerabiliores, quod hic non de bonis caducis, sed plerunque de vita hominis agatur.
VI. Iccirco operae precium esse duximus, praecipuas hujus materiae quaestiones ad disputandum proponere: ut ita veritas eo melius inquiri,& inventa ad usu accommodari possit: DEua O . MAX. sua nobis adsit gratii.
De definitione visione Defensionis. VII. Et quidem defensio nihil aliud esse inde. tur quὶm instantis, vel jam illatae vis propulsatio.
VIII. Distingui respectu objecti potest in PersonaleIII&realem 1 X. Pei sonalem appellamus,quando sis a se,uel ab aliis.
195쪽
vlm instantem , vcI iam illatam propulsar.
X. At realem vocamus,quando quis arcb' suis vim repel-Dt: quando quis,inquam, res& bona sita contra vim de sendit.
Vuoqure defensio introductast.
XI. Defensionis causa officiens alia remota,ali alpinqua est. XII. Remota est jus gentium. tamini in I .i s. D./P0. u. definitur tu entium: S polica inquatuor teque litibus legibus, hujus juri, exempla cnum ramur.
XIII. At Conanus defensione non jungentium, sed juri
naturali ascribit: quia omnium belliaruna sensibus infixum est, ut vim vii cpcllant,& probem iu O genere degant. XIIII. Nos dicimii, onam jure vim vi repelli posse. Nam naturali Jure ropelli porcst: quia vitaecorpori, limp cxiiciensio, . omnibus animantibus inbuta,naturali, cit. Ex naturali cnim in- clinatione oritur, quae homini cum rcliquis animantibus com munis est.
X V. Sic etiam iuregentium repelli potest: quia illa de sensio
quae ratione nititur, qua societas humana conservatur, iuris gentium cst. Haec enim solis hoIninibus, non etiam brutis antimantibus nota eli
XVI. At jure civili & Canonico vis vi repelli potest: quia hoc utroque jure jus naturale di gentium cst confirmatum, re
XVII. Nec astipulamur Declo,affirmantidesensionem iccirco juris gentium csse, quod hoc jure liceat vim cum injuria conjunctam repellere: quia vis injuriosa , ab alia vi, hoc jure non distinguitur. X VII l. Non etiam illis assentimur, qui defensionem iccircis juri civiliastignant. quia moderatio inculpatae tutet .e hujus juris est di. r. Nos enim hanc moderationem non juri civili,std jungentium tribuendam putamus. Ebu
196쪽
cuibis instrumentis N a quibusperso-ms defensi eripost
XIX. Satis de causa remota defensionis. Αr propinqua caula, vel est agens,vel est instrumentum agendi. X X. Agens defentionis causa est homo: quia hic Vim re ipsa propulsit. νXXL Nec refert cuius hic sit aetatis, conditionis, aut si
xus: quia indistincte Quilibet contra vim se recte defendit.
XX ll. Et propterea infans, puer,adolescens,vir, sen X, m lier, Studiosus, Doctor, Apostolus, Presbyter, Monachus de alii quicunq; vim iminentem.vel jam illatam juste propulsant. XXII l. Potest autem ad agentem defensionis causam,e iam Mediator referri: quatenus alios defendere nititur. XXIV. Hic si vera Mediatoris partibus fungitur, etsi ali rum laedat, non tame actio e injuriarum conveniri potest: quia abcst in iurandi animus no. Anget Baldo Felis. ω Lι. g . si manus. cr* occisorum D A SQ Synn. XXV. Quod si Mediator se inter Defensorem,& aggressorem interponat,& Descnsbris gladium , Vci manum arripia atque teneat, ne se Contra Defensorem tueri queat, si a Dese fore percutiatur, vel occidatur, refert, an XXV l. Defensor in certo vitae periculo fuerit conssit
tus an non fuerit constitutus.
XXV i I. Priori casu Desen rnec de percussione, nec de occisione tenetur: quia quod fecit, sui defendendi causa se Cit. Nisi enim se Mediatori opposuisset, vel ab aggressore graviter Ledi, vel plane occidi potuitiat. X X v lII. At posteriori casu, aut de percussione, aut de
occisione Defensor tenetur r quia nulla impellente necessitate, Medi irorum percussit, vel interfecit: Et haec de causa agente:
XX l X. Initru mentalis defensio nis causa est, siquis ad sui sensio acto gladium, vel pugionem, vel liastam , Vci pugnos
197쪽
adhibete quia defensio non immediate, sed mediate, instrumento aliquo fieri solet. XXX. Nec resert quibus 'armis se quis defendat: quia quaecunque arma necessitas suppeditat, iis recte uti licet. Ad
sunc enim usum arma inventa sunt,ut vim&iniuriam arceant.
De iis contra quosse quis defenderepossit.
XXXI. Quoniam Defensor respectu offendentis dici. tur: illo jam cognito, merito & hic cognosci debet. XX XII. Et quidem Dominicus a Soto lib.s ejus Mart. s. existimat, sit aggressor sit Rex, vel Dux, volatia pers ona Reipub. valde necelsaria: at invasus sit homo vilis, cujus vita uistilitati publicae parum prosit: quod invasius ex charitate potius mortem perferre, quam eam alteri inferre debeat. X X X lΙl. At sicut nihil refert quis ille sit, qui vim depellit: ita quoque nihil reserre dicimus, quis ille sit, qui vim facit quia omnia jura vim vi repellere simpliciter permittunt: nec distinauunt: ut merito ne C nos distinguere oporteat. XXXIV. Nam in L. 3. D. deIus Iu . in scientiam s. f. qtu cum aliter D. Ad L. o in LI. C. unde vi, simpliciter & indi
stincte affirmatur, Licere cuique vim atque injuriam propulsare: vel vim vi repellere.
XXXV. Ex his verbis duo colliguntur : Primum est
Quilibet contra quemcunque, Vim atq; injuriam inferentem se defendere potest. Ubi enim est
vis atque injuria, ibi propulsationi locus est.
XXXVI. Alterum est Non potest quis contrὶ g. losse defendere, qui vim atq; injuria non inferun
quia ut defensiolocum habeat. vim atq; injuriam praecedere ais
XXXVIL Et propterea ubi non adest violenta. vel injuriosa oliansio: non quoque locum habere potest dc sensior ves, ut nostri interpretes loquuntur. ubi offensio e stlicita, ibi defensio est illicita. Huj
198쪽
XXXVIII. Hujus generis sunt offensiones, quae a Parentibus, Praeceptoribus, Dominis, Magistratibus, Magistr tuum ministris, dc maritis fiunt. XXXIX. Et quidem liberi non possunt resistere parentibus, qui eos gravius objurgant, pulsant, atque verberant: quia hoc modo parentes liberis nullam vim, nullamque injuriam iaciunt: sed suo jure utuntur l. s. C.depatr. potes. XL. Est tamen paternae castigationis potestas non imensa, sed moderata, & quasi certis cancellis inclusa L msuis D.D.debb-ἰ ossael. I. o Lal. C.depatr. Messo Lun. C.de emendat. propinq. XLI. Nihilominus, si parentes cancellos sibi praescriptoSexcedant, non licet liberis per vim parentibus resistere : ct si communis Interpp. schola aliud statuat. XLII. Nos enim, vix ullum Casum esse credimus, quo liberis adversus parentes concedi queat, ut illis resistere, de vim vi repellere postini. XLIII. Sic discipuli non possunt resistere praeceptoribus castigantibus: quia cum castigatio praeceptoribus concessa sit sedetsis. 6.uis. D. .L. Aqui hioc jure si utuntur,nullam Vim,nul-Iamque injuriam faciunt. XLIV. Refert tame, an Praeceptores indisciplina modum
XL V. Priore casu jam dicta sententia vera est: non etiam posteriore. Si enim praeceptor in disciplina vulnerat, vel occidit discipulum, tenetur Lege Aquilia, vel Lege Cornelia desicariis doedusi f.ul. X L VI. Servi quoq; Dominis suis corrigentibus resistere
nequeunt: quia Domini servos jure corrigere possunt l. Pratorps.'aurea vers. nec enim, cum f. ρq.D.de Uur. XLVII. Magna autem inter antiqui juris servos, de nostri culi famulos atque ministros. cst differentia. XLVIII. Nam inveteres servos Domini olim vitae necisque potestatem habuerunt: dc quamvis haec postea ad moderationem reducta sit: perpetuum tamen servitutis jugum mansit.
XLIX. At nostri famuli 1e ministri, liberi dc sui juris sunt:
199쪽
nec sunr in potestate Dominorum: sed his pro certa mercede
ministrant. L. Itaq; quae de Veteribus servis in jure reperiuntur, ad nostri aevi servos atq; ministros simpliciter accommodari non possunt. LI. Praeterea subditi non possunt resistere Magistratui suo: quia cum Magistratum suum Colcre eiq; obedire teneantur: eo quod illis sit loco patris: eo ipso illi, officii sui partes exequciati, resistere prohibentur. LII. Non cnim vim atq; injuriam infert, quando munere suo fungitur l. s. f. I. D. Euodmet. cau. Cr l. quemad. . S. I sagistratus verssiquid D. Ad L. Aquit. LVI. Non etiam Sontcs, qui ab Apparitoribus ad poenam, aut ad carceres ducuntur, his resistere possunt: quia ut juris executio non habet iniuriam l. injuriarum II. g.I. D. deisjur. ita
nec vim continet L l. 3. 3. I. D. Euod met. cau.
LIV. Quod si tamen Apparitorcsollicio suo non recte fungunturi sed data opera & dolo malo alios percutiunt, vel vulnerant, vel interficiunt: ut saepe ab hoc hominum genere ex tribu levi, fieri solet: certe ejusmodi sare praetextu ossicij non excusanda, sed, cum Boerio dc Grammatico , gravissimc vindicanda dicimus. LV. Unde illorum opinionem rejicimus, qui Vigilibus, Lictoribus& Apparitoribus licere volunt, ut fugientem maleis factorem impune vulnerare, aut interficere pollint: quia fugiens non resistit: sed tantum fuga sibi consulit Fachis. hb. p.
LVI. Plane nec uxores resistere debent maritis corrigentibus. LVII. Verum quidem est maritos uxores suas durius S atrocius corrigere non polle: quia l. con seu I. g .si qua igitur C. H
repuae expresse constitutum legimus. Si uXor probaverit se amarito verberibus, quae ingenuis aliena sunt, affectam, q uod ei repudium miliere possit.
200쪽
LVIII. Et si enim haec Lex per nov. N7. e. t . quoad repudium mutata sit: immutata tamen in eo permansit, quo maritis uxores suas verberibus affiCere, vel durius tractare fuit prohibitum. LIX. At levis, seu moderata correctio atque castigatio. quam justa causa praecedit, maritis non est interdicta, ut affirmant Alexand. Panormitan. & Menochius. LX. Ex quo si maritus uxorem, exJusta causa, leviter castiget: & eam non verberet, sed tantum pulset: uxor vero ei resistat: certe ho C ipso maritus juste, at uxor in juste agit. L X I. Et si vero ex jam dictis constet : Non licere nobis contra illos nos defendere, qui vim atque injuriam non faciunt: non tamen iccirco inferendum, nos non posse contra bruta animantia, in nos impetum facientia, item contra furiosos, contra mente captos & dormientes noctam bulos qui nos invadunt, nos defendere. LXII. Inde sensione enim non requiritur vis faciendi, &injuriandi propositum: Sed sufficit, ut vis inferatur: sive id ex proposito fiat, sive non fiat ex proposito: quia ubi Cunque violenta & in juriosa adest offensio, ibi defensioni locus est. LX III. Ex quo multo magis contra ebriu & temulentum, qui te per vim invadit, defensionem tibi concessam dicimus: adeo ut vim vi repellere,&, servato inculpatae tutelae moderamine, illum interficere possis. LX I V. Et de hoc egregia facti species reperitur apud Demosthen. in orat. contra Midiam. Nam Boeotus ebrius, Evaeonem, fratrem Leodamantis, cum ad coenam invitasset, vulneravit: qua injuria E vaeo motus, Boeotum interfecit. LX V. Qua de causa Evaeo a judicibus fuit condemnatus. Et si enim Judices non fuerint unanimes: vicit tamen sentcntia conde innatoria, & quidem uno duntaxat calculo: sed nihilominus vicit.
LXVI. Nos autem disputando ostendere conabimur, Ε vaeonem injuste condemnatum fuisse.