Marco Elephantutio comiti et Ravennatium senatori amplissimo Libellum de restitutione purpurarum

발행: 1784년

분량: 145페이지

출처: archive.org

분류: 미분류

21쪽

Tertullianus in libro habitus mulierum: Parietes lariis, 'aeinibis s. . . pro p λιra abutuntur. Vopiscus in Bonost Vitat Tunieas pauiolatas hyae nrbinas sub- ferieas. Lex Theodosii a Iustiniano relata in Codicem suum ad titulum: siuae res vendι possunt. Fueandae, atque disrabendae purpurae vel in ferteo, vel ἰn lana , quae blatta vel oxy blatta, atque bac nihina dicitur.

CAPUT VII.

De Colore Implis; purpureo caeruleo dilutiore, stae mouebino. SExtus color purpureus simplex- erat caeruleus dilutior, sive eaeruleus rubicunis do mixtus. Plinius laudato pluries loco: iasius s color in malva ad purpuram inclinans. Quis vero nesciat flores notissimos ubique nascentis malvae hoc. ce colore caeruleo dilutiore, sive mixto cum rubro, laetissime persu sos λ Nec alius erat profecto color molochinus antiquorum , quam iste purpureus caeruleus dilutior, ita dictus a malva, quae μολοχη Graece dicitur. Nonius : Molochinum a Graeco eolor es stiri similis maisae. immo Nonius ipse referre non dubitat hune Caecilii versum molochinas vestes nuncupantem: Carbasina , moloch na , ampelina . Et etiam Plauti versum molochinarios huiusmodi purpurae caeruleae dilutioris insectores vocantem: . - ant moloch nari , petunt fullones. Non me latet verbum μαλακος solere verti mollis. Animadvertere tamen hie liceat, hanc ipsam vocem μαλακος ab ipsa malva, quae Graece etiam μαλα-χs dicitur, proficisci. Dein de quoque observandum mollissimas fuisse purpuras omnes, uti cap. XXX. enuntiabimus. Fieri igitur facile possit, ut vox ιααλακος a μιαλαχ', quae eadem malva est, proficiscatur , & non iam mollem, sed purpureum, immo hunc ipsum purpureum colorem caeruleum dilutiorem . quisoris malvae similis sit, significare videatur. Muratorius pag. DCCCCXXXIX. n. VI. sui Thesauri Inscriptionum hanc epigraphen nobis refert: P. AUCTIVS P. F. LYSANDER VESTIARIVS TENUARIVS MOLOCHINARIUS. Hi ne

idem Μuratorius subdite Vestiarius Tenuarius is dicebatur, qui veses tenuiores e se ebat. Moloebinarius, qui eἰ mori vestes mouebini coloris parabat. Audi Nonium 3ce. Caecilium 3cc. Plautum &e. At malva Graecis laαλαχη malache appen Iura es: quod nomen aliis Graecis est uολοχη moloche. Proinde non uno errore Dahitur IFuoms lib. XIM cap. XXII. Originum, dum scribite Molochinia vestis, quae malvarum flamine conmitur.

. CAPUT VIII. De Colore I plie; purpureo favo .

SEptimus eoior purpureus simplex erat flavus. Iulius Pollux relato Ioco. τομεν ξκνθι ται. Sanguis concisitorum at tiando faves t. . Plinius vero loco eodem colora violae serotinae, seu autumnalis eomparat. Iiss s color in is vi Ia ferotina eonebitorum veget spma. Quae autumnalis, aut serotina viola flava erat, cum Plinius ipse calthae concolorem faciat lib. XXI. cap. VI.: Calaibia

22쪽

na s viola in munus autumni, eaeterae veris. Prox ma e; ealtha est eoneolori amisH iud ne. Indubium autem est, calthae florem esse flavo colore nitescentem , tum testibus oculis, tum teste Italo nomine di Flactaneis, quo ealtham indigitamus, testibus denique ipsis antiquis scriptoribus. Virgilius eclog. II. e lIta luteola p ngit vaccinia caltha. Columella lib. X. vers. XCVII. Candida leucola, ' faventia lumina ealthae. Immo ipse Plinius lib. XXI. cap. XI. assimilat violam ipsam serotinam flammae colori, quem flavum videmus, & a quo ipsa viola nomine Graecophlox, nimirum flammea etiam nuncupabatur. Florum prima ver nunc antium viola alba. Postea quae appellatur Purpurea. Prox me fammea , quae σ phlox vocatur. Columella eodem lib. X. vers. CI. hane violam auro ipsi, quod flavum est, assimilat. quae frondens purpurat auro ,

Ponatur viola ἀ

De Colare septies purpureo rubkundo . OClavus eoior purpureus smplex erat rubicundus. Aristoteles Histor. animia

lib. V. eap. XV.: ενιαι Γ ερυθρον μικρον .... αι δ' εν τοιs αιγιαλοtς, και περι τας ακτxs το μεν μεγεθος γινονται ροκραι. το δε ανθος ερυθρον Cχον ν .... εν δε τοις νοτιοις ερυθραr, hos επι το πλειπτον. Purpurae quaedam forem babentaIiquantulam rubrum. suae vero ia snibus degunt, aut e rea littora, magnitudine Parvae sunt, habent autem forem rubrum ...' In plagis vero ad meridiem verge

ribus purpurae plerumque rubrae sunt. Vitruvius eodem lib. VII. cap. XIII. Quod vero s eombνὶ um in meridianis exe itur regionibus, rubra procreatur potesate , σideo hoc rubrum Rhodo etiam iasula ereatur, ceterisque butu modi regionibus, quae prox mae sunt Solis cursuio Haec vero purpura rubicunda a Graecis purpura οξυς, sive acuta vocabatur, eo quod rubicunὸus color ceteris naturae coloribus sit vere acutior, & vividior. Plutarchiim iam audivimus in Catonis vita vocantem ριυραν κατακορρus ερυθραν, και Og αν. Purpuram valde rubram, acutam. Leis

gem quoque Theodotii audivimus, a qua nominatur purpura, quae blatta, veloxyblatta dicitur. Addatur denique Cedrenus in Vita Tiberii II.: των μεριον

φ ρουντων στολας σωληνυσας απο ματτιον Obos rictionibus Circi ferentibus f Ias puryura acuta virgatas.

Μeminit I. C. Ulpianus purpurae euiusdam . quam Buccinum vocat. Ita ille in L. Si eui lana D. De Legatis III. Appellatione purpurae Buce num maeinthinum eoni nebisur. Haec autem Buccini purpura haec ipsa erat rubi. cunda purpura, cum concha illa, cui Buccino nomen erat, & quae nomen huic ipsi purpurae praestabat, eolorem coccineum praeberet, qui profecto color erat rubicungus, uti cap. XVI. probabimus. Plinius relato lib. IX. ea . XXXVIII.

Buccinum .... - . dat auseritatem illam, nitoremque, qui quaeritur, Cocei . Hic tamen observandum, ceteros quidem omnes purpureos colores fuisse immortales, ut eap. XXIX. palam fiet, hune vero rubicundum eolorem Buccini vocatum, celer.

xime evanescere, & extingui consuevisse. Plinius eodem Ioco . RMeus eour ni-B α grante

23쪽

grante deter or. Buccinum per se damnatur, quoniam sucum rem litis. Locus etiam Quintiliani hue reserendus. Ait itaque hic egregius Rhetor lib. VI. cap. X. Rhetorices, orationem floridis argutiis plenam placere, cum primum audias, uti vestis insecta coloribus non purpureis placete eandem deinde orationem minus placere, si cum altera matura oratione comparetur, uti etiam minus placet vestis coloribus non purpureis insecta, si eum purpurea tantum lacerna comparetur: lacernae enim tune temporis omnes purpureae erant, uti plura etiam unius Martialis carmina undequaque hoc libro relata satis probant ) ipsam denique orationem ad severum examen revocatam, & frigiditate argutiarum detecta, eo inenarrabili modo deformem visum iri, uti Buccini purpuram, eum haec illum

suum colorem rubicundum, quem parvo tempore ementita fuerit, tandem omni.no dimiserit. Sed evaneseunt hare, atque emoriuntur compararione meliorum, in lana tincta Deo eitra purpuram placet: at s contuleris etiam lacernae, eons λι melioris obruatur, ut Ovid us ait. Si vero iudieium his eorruptis aerius adhibeas,

ωι Buecini purpura, iam illud quod fefellerat, exuat mentitum colorem, oe quadam vix enarrabili foeditate pallescat.

CAPUT X:

De Colore simplisi purpureo eandIdo. Nonus color purpureus smplex erat eandidus. Plinius lib. XXX UIL cap. XIX.

ala cante purpurae de ectu. Codinus in eap. . II. Usticiorum Ecclesiae & Aulae Constantinopolitanae nuncupat λευκον ελατιον, purpuram candidam. Plutarchus in Alexandri Μagni vita hunc Regem affirmat in Perside magnam purpurae r hicundae , & candidae vim reperisse: Οπου και πορφυρας Ερμιονtκης ευρεθ

ναι ταλαντα πεντακισχιλια, συγκειμενης μεν εξ ετων δεκα δεον rων διακοσιων, προ φατον και Tu ανθος ετι και νεαρον φυλαττουσης. αιτιον δε τουτου φα- ειναν, πο την βαφην δια ριελιτο, γωσθαι των αλουργων, δι ελαιον δε λευκον, τρον λευ- κων. και γαρ τουτ- τον ισον υ ονον εχοντων τ λαμπροτχπα καθαραν, και τιλβουσαν ορασται.

Ubi aiunt reperta talenta quinquagiata mἰllia purpurae Hemion era a dueenria fere annis repositae, O servantis adhuc recentem forem, m colorem suum. Cuius νet eausam ese dicunt, quod purpurarum rubicundarum tinctura melle paretur, timsura autem purpurarum eandidarum oleo albo. In his enim purpuris, eum tempus memorato aequale habuerint, purus, in ιueidus splendor apparet. Albinovanus bis reperitur vocasse purpuream nivem, quae candida sit, in Elegia in obitum Μaecenatis. Purpurea sub n e terra Iatet. Braebia purpurea eand diora n ve . Horatius lib. I v. ode I. voravit purpureos etiam candidos eyenos. Purpureis ales oloribus.

Denique Ovidius, & Catullus purpuream nuneuparunt ipsam eandidissimam Iutem. Ita Ovidius Laetaque purpurea luee refusit humus.

Catullus Epithal. Pelei, & Thetidis.

Purpureaque procul nantes a luce refulgent. Sata

24쪽

XIII

satagunt eommentatores, & Grammatici, ut Mee translata verba esse nobis fi . dem faciant. Nos credimus haec propria, & candorem nivis, lucis, olorum eandido colori hujus purpurae ab hisce scriptoribus proprii Isime comparatum . Si qua enim purpura candida non fuisset, nae infelicissime scriptores isti candidam nivem, candidam lucem, candidos olores cum purpureis coloribus, quorum nullus candidus esset, comparassent.

CAPUT XI.

De Coloribus smplicibus purpureis generat . e

Novem igitur fuere purpurei colores marinis conchis producti, quos simplices vocamus. Primus erat niger. Secundus erat lividus, ferrugineus, v netus, aut niger caeruleo mixtus, similisque colori livido serri tersi, olivarum maturarum, uvarum nigrarum, & maris a ventis, remisque agitati. Tertius erat violaceus, similis violaceo colori violae martiae, amethysti, & amelli. Quartus erat rubidus, similis colori rubido papaverum, sanguinis concreti, rosarum nigrarum, quas Damascenas Vocant, mororum , uvarum rubidarum , & lapidis purpurei, sive Porphyritis. Quintus caeruleus saturatior, sive caeruleus violaceo mixtus erat, similisque colori caeruleo saturo sereni caeli, heliotropii, hyacinthi. Sextus erat caeruleus dilutior, sive caeruleus rubro mixtus, similisque eo. lori eaeruleo dilutiori florum malvae. Septimus erat flavus, smilis eoiori flavo violae serotinae, calthae, flammae, & auri. Octavus erat rubieundus. Nonus denique erat eandidus, similis candori nivis, & lucis, & cycnorum. Nulla profecto res nos sallere potuit in definiendis, metandisque hisce novem purpureis coloribus simplicibus. Nos antiquos Scriptores audivimus affirmantes, eosdem novem purpureos colores similes omnino fuisse relatorum naturalium corporum coloribus. Immo asseverat Plinius antiquos purpurarios artifices , cum Purpuras conderent, eorundem naturalium corporum colores suis hisce factitiis purpureis coloribus quam vividissime imitari, & exprimere,& sere cum natura ipse certare consuevisse. Ita ille lib. XXXVII. cap. XIX. Iudieae am i ,si absolutum felicis purpurae colorem habent, ad haneque t mentium osse nae diae eunt vota. Et lib. XXI. ca'. VIII. Luxuria usibus quoque pravocavit eos fores, qui colore commendantur. Hinc purpureorum colorum , dc florum , corporumque, quae diximus, concolori s militudine descripta, haec addit. Paria nunc componuntur , m natura, atque luxuria depugnant. Colores igitur florum , & eorporum ,

quos retulimus, archetypa sunt, & novem simplices iactitii purpurei colores, quos deseripsimus, imagines erant. si imagines periere, supersunt adhuc ea aris chetypa, quae de Veritate purpureorum novem colorum smplicium, de quibus hactenus verba .sunt sacta, nihil nobis dubitandum esse spondeant.

CAPUT XII.

Dr dim; ne Colorum simplicium purpurestrum. SAepiuscule nominat eodem loco Plinius colores purpurae, & eolores eonchylii, uti duos colores omnino distinctos, di diversos. Ita ille lib. VI. capim IX. Diuilired by Corale

25쪽

pura conseat. Et lib. XXIX. cap. XXXV. Sed quota haee hortis ese reputantibus purpuras, conchrita, margar ras λ Ita pariter lib. VIII. can. XLVIII. Vidimus amoe vivent um vellera purpura, eoeco, eouebriis infecta. Et demum lib. XXXVII. cap. IX. Gallis herbis Tνr um. atque cone istium tineit. Ita etiam Suetonius invita Caligulae cap. XUII. meris, ae sim n, D ias purturae, ae eonchylii Esribu t. Sed huiusmodi distinctionem declarat ipse Plinius lib. XXI. eap. VIII. aia

serens primum purpuram Tyriam, aut Laconicam rubidam , I purpuram violae eam, aut amethvstinam vocari proprie, & peeuliariter purpuras, aut purpureo Scolore . Hos colores an madverto tres este princ ales. Virum .... in ρει Pu is Ty

pureum . quemque anth num apstellamur. Asserit deinde Plinius eodem loco, purpuram caeruleam saturam similem heliotropio , purpuram caeruleam dilutam smilem flori malvae, & purpuram flavam similem violae serotinae, proprie& peculiariter vocari ennsuevisse conchulia , aut conchylii colores a tertius es, N proprie conebνli; inteli g tur , multis modis . Unus n hes aeropis inal quo ex bis plerumque saturatis . Alius in malva ad purpuram inclinans .

Ius is visu ferotina eone byliorum legeti Jma . Immo Plinius ipse huiusce distinct onis duas adfert eaussas, nimirum insectionis discrimen, & discrimen coloris. Illi duo purpurae colores abundantioribus succis, hi tres conchylii colores parcioribus tingebantur. Rursus illi duo purpurae colores ob ipsam medieaminum copiam austeriores. hi tres eonchulii colores ob medicaminum ipsorum parcitatem dilutiores, & laetiores erant. Ita ipse Plinius lib. IX. cap. XXXVIII. Conebarum ad yur ras conebνIia, s en redit constans colorum purpurae, &colorum eonchylii distinctio in eadem quidem es materia, sed insat temperamento. Ita deinde Plinius eodem to eo describit illarum duarum purpurarum rubidae, &violaceae tincturam . Buce num . . . Pelagio admodum ali gatur . . . ita fit amet bini color ex in us ille. At Tm us Pelagis ρr mum satiatur ... mox permutatur in Euc eino. Demum ita eodem loco enarrat forum trium eonchuliorum tincturam, nimirum eaerulei saturi, caerulei diluti, de flavi. In eonchνliata v se cetera eadem sine buce no G. d in dia ρο med eam na adduntur. Sis glan tur laudatus illa pallor fatur late fraudata, tantoque dilutur . quanto magis vellera esuriant. Erant igitur eo lores rubidi, & violacet austeriores colores, majori succorum copia compositi, & sere plenae. & absolutae purpurae. Erant tres colores caerulei saturi, caerulei diluti, & flavi, minori succorum copia producti. & sere semiplenae, aut imperfectae purpurae. Factum igitur, ut antiqui ad hoe non minimum discrimen demonstrandum, illos duos primo v proprie voearent colores purpureDS, istos vero tres postremos proprie colores conchyliatos nominarent, licet utrique, utpote iisdem marinis eonchiseducti, colores ourpurei generatim nominarentur, &essent. Sed de hoc ipso colorum purpurae, & eolorum: conchylii discrimine plenius in cap. XXV. agetur. An autem purpuris, sive conchyliis reliquos quatuor purpureos simplie escolores, nigros, lividos, rubicundos, candidos antiqui contribuerint, omnino latet, cum eos Plinius ne quidem commemoret. Ueri autem simile est praeteriisse Plinium quatuor illos purpureos colores, quod sere essent rariores, & obsoleti

nigri quidem. & lividi, eo quod inamoeni: rubi eundi, eo quod facile evane stentes' candidi, quod proprii Persarum, &. Indorum,. & in Romano Imperi

inusi

26쪽

inusitati', & sere nulli essent, ut cap. XX. videbimus. Cum tamen Plinius unos colores caeruleos saturos, caeruleos dilutos, & flavos conchylii colores nuncupet, eosque unos dilutiores, & parcioribus succis conditos affirmet, pro certo est habendum, quatuor reliquos memoratos colores iam purpureos, non conchyliatos ab antiquis vocitari, & haberi eonsuevisse. Cum igitur antiquos scri plores invene-imus reminiscentes colores conchyliatos, nae intelligamus unos colores caeruleos, aut flavos, non vero ceteros purpureos colores, qui hac peculiari significatione nullo modo continerentur. Ita locus Plauti intelligendus Pseudoli .act. I. seen. II. Neque Mexandrina belluata conchyliata tapetia. Ita etiam Cicero Philip. II. Conchνl alis Gn. Pompeii per Rromatis femorumn eellis lectos Rratos υ deres. Seneca ep. LXII. Demetrium virorum Ut mum meisum e reumfero, relictis conchyliatis eum illo seminudo loquor, illum admiror. uvenalis Sat. VIII.

. Rabat . acervus Nummorum , Spartana ellam , Conehνlia Coa.

Idem 1 uvenalis sal. III.

Horum ego non fugiam eone, a PSuetonius in Caesaris vita. Usum eonebνIiatae vestis adem i. Ita denique ceteri omnes

scriptores intelligendi, qui colorum conchylii meminerint, quosque brevitatis gratia

praeterimus.

CAPUT XIII.

De coloribus purpureis mixtis .

QVinque porro erant colores mixti purpurei, uti eap. I. diximus.

Primus autem color.mixtus purpureus ex colore amethystino violaceo, &ex ι yrio rubido componebatur, Sc Iceirco color Tyrianthinus, aut Tyriamethystinus xmeabatur. Plinius ipse lib. IX. cap. XL. XLI.: Sed alia sunt e fine nitia, iuυatque ludere impendio Ur Iufus geminare miscendo tertim edi ipsa adulteria naturae. . . Non es satis ab tulisse gemmae nomen amet bistum rursus ab si intus inur attir Drio, ut sit ex utroque nomen improbum , riamerissemus in simul e luxuria duplex. Vopiscus in Carini vita : Inferptum es adhue in eboraulae palis lis Urianthino .... Musalae nomen m uxoris. Martialis lib. I. epig. LIV. Sie nterpositus vitio contaminat tincto Urbica Lingonicvs Drianthina barrieucullus. Observavimus superiore capite colores caeruleos saturos, eaeruleos dilutos .& flavos, proprie colores conchyliatos, aut conchylii vocitatos fuisse. Secundus igitur mixtus color ex Tyrio rubido, & caeruleo saturatiore componebatur,

quemadmodum tertius ex T yrio rubido, & caeruleo dilutiore, & quartus tandem ex ipso Tyrio rubido, & flavo componebatur. Plinius mdcm loco: D eum confecere eoneb ia, transire melius is TFrium putant. Si enim eum Tyrio rubiis do miscebant antiqui colores conchylii , qui erant eaeruleus satur, eaeruleus dilutus, & flavus, hos tres colores mixtos descendere necesse suit, nimirum rubidum caeruleo saturo mixtum, rubidum caeruleo diluto mixtum, rubidum dent. que flavo mixtum, uti diximus. Quintus denique color purpureus mixtus ex ipso Tyrio rubido, & ex tol re e tineo, qui rubicundus est, uti cap. XVI. videbimus, componebatur. Plinius

27쪽

nius eodem loco: cu n terrena miscere, coemque tInmιm Uris tiagere, ut feres is num. Color igitur Hysginus, de quo plurimi scriptores meminere, quos consulto praeterimus, color erat ex rubido, & rubicundo mixtus, & sere interutrumque medius. Sed iterum de hisce mixtis coloribus purpureis cap. XXV.

loquemur . .

Si igitur observatum est, colores purpureos fuisse novem simplices,& quinque mixtos, iam clarissime patet, purpuram non suisse peculiarem colorem aliis quem, quae vulgaris omnium nostrorum hominum est opinio, sed potius tincturae genus, quo sere omnes iidem colores producerentur, qui herbis aut vegetabi. libus produci consuevissent.

D. Osro.

NON imus inficias ostrum fuisse plerumque nomen cuilibet purpureo colori

significando commune, nomenque ipsum ab οστρεον, quod concham marinam significat, esse prosectum, ut ait ipse Vitruvius lib. VII. cap. XIII.: Quod ex concharum marinarum testis ex mitur, ideo ostrum es me tatum. Non id tamen semper accidit: immo plerumque ostrum uni colori purpureo rubido signifieando proprie assignatum observavimus. Considerandum enim est primo nomen ostri unis purpuris Sidoniis, Tyriis.& Punicis tantum adtributum suisse, quae procul dubio rubidae erant, uti cap. V. vidimus. Pauca haec testimonia veterum pluribus omissis suffecerint. Propertius lib. III. eleg. XIII. rEt Tyros Ostr nos praebet Cadmea colores. Idem Propertius lib. IV. eleg. III. . Nam mibi, quo Poenis tibi purpura fulgeat ostris . Ovidius Heroidum epist. XII.: R eat, Urio iaceat fωblim s in Viro . Idem Ovidius Μetamorphoseon lib. X. . Desin i esse eruor, Urisque n tentior ostro

Flos oritur.

Statius sylvarum lib. V. me te Adonis velatam moli ter inro. Silius Italicus Punicorum lib. VIII. Et priseeps lario vesem praetexuit esero. Alcimus Avitus nuncupat quoque ostrum Sidonium, & ostrum ipsum sido nium a purpura distinguit, quam forsan purpuram violaeeam intelligit. Ita ille Poematum lib. VI. Nee te Sidon um ι s eocti murἰeis virum India i , aut rutila permulcens purpura fuco. Considerandum est secundo, Corippum in Panegyrico I. in laudem Iustini, II. enarrare, in quadam velle ejusdem Iustini homines pugnantes auro, sanguinem vulnerum ostro pictum. Effigies auro, sanguis deplagἰtur ostro. Gum autem sanguis concretua si rubidus, rubidum quoque esse debebat o struma

28쪽

XVII

strum , quod ostrum ipsum sanguinem signi ficare , 8c exprimere deberet . Tertio loco hie Virgilii versus ex lib. II. Aeneidos est observandus: Ipse peregrina ferrugine dives, m Myro. Minus propriam enim 3c Virgilio indignam Virgilius ipse partitionem hie hobis

obtrusisset, si nomen proprium peculiaris purpurae, quae Ferrugo vocabatur, ut cap. III. vidimus, eum nomine Ostro coniunxisset, quod appellativum, ut aiunt Grammatici, & commune coloribus omnibus purpureis designandis suisset. Sed neutiquam putandum divinum Virgilium ita pueriliter errasse, potiusque dicamus Virgilium eundem, quemadmodum serruginis nomine peculiarem purpuram lividam intellexerit, ita nomine ostri peculiarem aliquam purpuram intellexime, 3c praesertim rubidam Tyriam. Et re quidem vera eodem' laudato loco Corippus ipse Ferruginem, & Ostrum coniungit, sed sui ipsius, 3c eiusdem Virgilii sententiam ostendens, alteram purpuram lividis olivis, alteram vero purpuram rubidis uvis aequiparat, & proinde elare Ferruginem purpuram lividam. Ostrum purpuram Tyriam rubidam esse declarat: utumni Venetus ferrugine dives, o ostra

Maturas uvas, maturas signat olivas.

Nonius denique in notis ad Turpilitim Poetam in Veliterna Comoedia ostrinum colorem subrubeum, sive rubidum clarissime nuneupat. Ostrinum ab ostro colore .ui es subrubeus .

CAPUT XV.

De tauribus herbaeeis.

QVemadmodum vero antiqui homines plurimos colores eonchis marinis producebant, ita quoque plurimos eudebant colores herbis, 3c vegetabilibus.

Primum itaque eosdem fere omnes colores, quos e conchis marinis eduxisse hactenus vidimus, herbis, 3c vegetabilibus fingebant. Plinius lib. XXII. cap. II. Iam vero insie; vestes Icimus aismirabili Deo. . . transalpina Gallia ber. his larium , atque eonebinium ringis, omnesque alios colores, nec quaeris in profundis murices . . . . ut inveniat, per quod facilius matrona adultero placeat, corruptis

ἐ-d eiuν nuptae. Stans oe fcco carpit, quod frugi mundos exeulpat. Idem Plinius lib. XXI. eap. XXVI. Maeinibus in Gallia ex te provenit. me di pro coeco h A num tingitur. Plurimas vero rationes herbis simulandi purpureos omnes eolores, sive simplices, sive mixtos, quos diximus, diligentissime tradunt Plinius ipse in sua naturali Historia, Vitruvius in Architectura, Iulius Pollux in suo Onomasti. eo, aliique antiqui Scriptores, qui consulendi. Ut vero hi eolores memoratis purpureis similes, qui herbis conficerentur, discrimine aliquo notarentur ab iisdem coloribus, qui vere conchis marinis comis positi suissent, hi purpurae maritimae, illi purpurae tantum colores diei consuevere. Iulius Pollux Onomastici lib. VII. cap. XIII. Ο δε κανδυς ο μεν εισι-

λειος αλιπορφυρος, ο δε των αλλων πορφυρους. Ves s autem regia ex purpura ma- σἰt ma erat, aliorum vero e purpura tantum. Multa loca, quae expresse mentio.

Mem faciunt πορφυρας θαλαττιας, purpurae marinae, habes apud Bochartium meis robicon Par. II. lib. V. cap. XIV. Verum post hos omnes colores purpureos herbis, ut ita dicam, recusos,

29쪽

plurimos alios etiam eolores herbis essingere solebant antiqui homines. Nobis autem, utpote de coloribus tantum purpureis tractaturis, uti diximus, suffecerit horum colorum floridissimus catalogus, quem nobis praebet Ovidius de Arte

amandi lib. III.

Quid de veste loquar ρ Nee vos, segmenta, requiro, Me quae bis laris murise, lana, rubes. Cum tot prodierint pretio leviore eolores,

suis furor est census corpore ferre suo ρ

eris ecce eolor, tunc cum sne nubibris aer, Nec imidus pluvias eone tat auster aquas.

Ecce tibi similis, qui quondam Phryxon, Hellen Diceris Inois re puisse dolis.

His undas an tatur, habet quoque nomen ab iandis. Crediiserim Θ bas hae ego et se tegi. Ille eroeum smulat, eroceo velatur amictu , Roseida Leiferes eum Dea tangit equos. Hie Paphias norius, hic purpureas amet flos, Albentes e rosas, Threiciamque gruem . Nec glandes, mar lli, tuae, nec amygdala desunt, Et sua velier bos nomina eera dedis.suot nova terra parit fores, cum vere tepent;

Vitis agit gemmas, pigraque cedit hiems, Lana tot, aut plures succos bibit De numero autem colorum plurimorum, qui praeter colores purpureis fi- miles, ) herbis conficerentur, deque eorundem conficiendorum ratione. iidem scriptores, quos supra retulimus, consulendi.

CAPUT XVI.

De Colore coce neo.

CEleberrimus vero eolorum, qui herbis conficerentur, proeul dubio erat eoe. cineus. Color is e cocco, unde nomen accipiebat, producebatur. Coceus iuxta antiquorum sententiam nihil aliud erat, quam granum quoddam, quod magna copia nascebatur in Afriea, in Galatia, in Lusitania. Plinius lib. IX. cap. XLI. Coeeum Galatiae rubens granum, ut dicemus in terrestribus, aut e rea Em etiam Lusitani, is maxima Iauri es. Et in lib. XXII. cap. II. Iam vero in ἰωses simus admirabili fuco. Atque ut fleamus Galatiae, Ahisae, Lusitaniae granis Coeeum Imperatoriis dieatum paludamentis tingi. Theophrastus in Hist. Plant.

lib. III. cap. XVI. , Dioscorides lib. III. eap. XVI. Paulanias lib. IV. cap. XVII Llib. X., 3c Strabo lib. X. plurimum de Coceo loquuntur, ad quos missos facimus Iechores. Iuxta vero recentiores observationes Coccus granum non est , sed Galla ex ilice quadam prognascens, aut potius quidam vermiculus, qui, ubi interierit, distenditur, grandescit, fitque Galla ovis resertissima, e quibus ovis plurimi rubicundi vermiculi progignuntur, qui ab Arabibus Chermes vocantur, & e qu rum rubicundo sanguine color iste coccineus formari solet. Pererebrescit, & viget adhuc huiusce coccinei coloris artificium, isque ipse est color, quem nos

Itali Diuiligod by Corale

30쪽

Itali, eolore di seMutto, di grana, ebem Γ, o vem glis, a genitoribus vermibus nomine profecto appellamus, uti est notissimum . Immo color ipse, qui nupera nostra Coee niI a emngitur, ut nomen ipsum declarat, vel ratione vermium, vel ratione coloris, coeci quoque smilis est. Nemo vero nescit, hunc colorem, quem adhuc oculis videmus, vividissime rubicundum esse. Id dixere tamen etiam antiis qui scriptores. Plinius lib. XXI. eap. VIII. eum rosarum colori comparat, qui quoque vividissime est rubi eundus. Unum s eolorem ) in eoeeo, qui in rosis micare gratius nihil traditur aspectu. Theophrastus, & Hesychius eumdem coeei totorem phoeniceum vocant, hoc est rubicundum e phoeniceus enim color est rubicundus, uti capite sequenti est demonstrandum. Ita ille lib. III. cap. xv I.

κοκκον φοινικουν : Coecum Phoeniceum. Ita hic. κοκκοs go D οπν χρωμ.α. CoccuI cst- ιον phoeniceus. Ita etiam Horatius Sat. VI.mbro tibi cocco Tincta super Iems eanderet vestis eburnos. Venantius Fortunatus Poem. VII. lib. VII. Aureus ordo creeis, violis bine blatteus exit, Coee nus hine rubi eat, lacteus inde niveι.

Sedulius Carminum lib. IV. rubri vilem sub tegmine cocci risitur elia dem.

CAPUT XVII.

De Colore puniseo, aut pboeniceo. CErte eolor punieres, aut phoeniceus non erat purpureus, tum antiqui seriaptores iisdem locis purpureum, & puniceum, uti duos diversia colores di. stinguant. Plautus Menaechmis act. U. seen. V.

suin tu me taterrogas , purpureum panem , An puniceum soleam ego esse, rem luteum.

Lucretius lib. II.

Purpura, poeniceusque eoser elarissimu' multo.

Paullinus Petrocorius in B. Martini vita Iib. III. D es in Meelgis splendescit purpura fulcris,

Mollia puniceo morantur fer ea Deo.

Creseonius Corippus lib. I. Panegyrici in laudem Iustini II.

Purpureo surae resinant fulgente eothurno, Cruraque pun reis induxis regia vinelisia Athenaeus Deipnosophistarum lib. V. πρωτοι ρ ν οι 'λον ανεισοπ Σειληνον, πυγμα χλαώνδας, σι δε φοινι ιδαε ηιφιεσμενοι. Pr mi Sileni siam ventes turbam purpureas eblam es, alii vero puniceas uduebantur. Varro autem, & Propertius non modo puniceum a purpureo distinguunt, sed etiam eolorem, & coloris nomen ab Asriea. & a Poenis profectum autumant . ita Varro lib. IV. de Lingua Latina. Ptinpureum a purpurae maritimae colore. Poeniceum quod pristim a Poenis dicitur ad latum. Propertius lib. IV. eleg. III. Ili felectu rerum praebere colores Irisa puniceum, purpureumque Tyras.

SEARCH

MENU NAVIGATION