장음표시 사용
51쪽
Nomen Purpurar us in inscriptionibus antiquis apud Gruterum, aliosque in . scriptionum collectores legitur. Caelius Rhodi ginus lib. VIII. cap. XI. purpurarum piscatores hos. Purpurarios suisse contendit. Eques vero oriatius Marmo. rum eruditorum pari. II. inscriptionem adfert, in qua nomen Purpurarius legitur, & fidem iacit, in marmore inscriptionis ampullam quamdam, & lancem prominentes videri, illam nimirum tamquam purpureum succum excoctum, &diffusum continentem , istam vero iam purpura tinctam lanam ad vendendum appendentem. Igitur Purpurarius non purpurarum captor, aut piscator, sed infector suit. Confirmat rem Iulius Pollux onomastici lib. U. cap. XXXIII. Οδε καταΤαπτων α/τα πορφυροεκιγ. sui vero haec tingit, purpurarius s vocatur ). Nec non Aelianus de natura anim. lib. XVI. cap. I.: Aνηρ πορφυρευς πανθ ρατι πορφυραν, Ουκ ρις ἄνθρωπα ν τροφην . αλλ' εις εριον-. Purpurarius , sipoiquam purpuram non in hominum cibum , sed ad tingendar Ianas comprebenderis. Immo compertum est, piscatores purpurarum non Purpurarios, sed Muri legulos
fuisse vocatos . Adest in Codice Iustinianeo Titulus VII. libri XI. de Muri legulis,& Gynaeciariis , quem eap. LVI. describemus .
De mutat one versicolor; colorum purpureomm.ΡUrpurae ita secatae quatuor summis dotibus exeelluere, quae cuivis facile admirationem iniiciant. Harum prima color quidam versicolor fuit, quem nos Itali cane laute appellamus. Anno DXXXVII. ab urbe condita, Q. Fabio, T. Sempronio Coss. , ardente secundo Punico bello lex Oppia lata est, cujus haec erat sententia iuxta T. Livium lib. XXXIV. cap. I.: Ne qua mulier plus semuncia auri haberet, neu vesti
Duabus apud Latinos significationibus vox versicolor gaudebat. Apud posteriores Latinos vestis versicoloria eam vestem significabat , quae album suum naturalem colorem in quemcumque sive conchyliis, sive herbis factum colorem mutasset, quemadmodum colorea vestis eam lignificabat, quae album naturalem colorem suum adhuc servabat. Haec significatio apud Iurisconsultos maxime reperitur, & praesertim apud I. C. Ulpianum in L. LXX. g. de versicoloribus tit. III. de Legatis, & apud I. C. Paullum in L. LXXVIII. Coccum, eodemtit. de Legatis. Sed apud antiquiores Latinos vox versi eour procul dubio eam vestem tantum fgnificabat, quae colore illo vario, & instabili ornabatur, quem nos eangiante appellamus. Plinius lib. XXVIII. cap. VIII. de Chamaellonte lo-
quens, qui semper colorem mutare putatur: Nullum animal pavidius ex se matur, , ideo mersicoloris mutationis. Idem Plinius lib. IX. cap. XUII. agens de mullo pisce. Mullum ev rantem vers olori quadam, oe numerosa varietate spectari. Clincero Finium lib. III. de pavonum,& columbarum pennis versicoloribus e in pennae pavon , ut plumae versicolores eolumbis. Tertullianus cap. III. de Pallio, de iisdem pavonibus verba faciens: Omni Drmate solutior, qua caudae iacent, multi-eolor, distolor, versicolor. toties mutanda, quoties movenda. Quintilianus me in taphorice in prooemio lib. VIII. . Illa translucida, oe versileolor quorumdam elocu-νia. Virgilius Aeneidos lib. X. de politis armis vario colore fulgentibus dicense sur
52쪽
- . sur equo fidens, di verseolor bus armis. .
Denique idem Sidonius Apollinaris lib. I. epist. X., Iieet aetatis longe posterio
ris, agens de irroratarum herbarum iride: ut Iub versicoloribus figuris rimans herbida erina sappbiratos Flectis per prasinum υ trum lapillos'. Antiquissima vero aetas legis oppiae caussam dicit, eamdem legem procul . dubio ita protulisse vocem hanc versicolor, ut eolorem varium, & mutabilem ostendat. Observandum deinde per hanc legem non herbaceas, sed purpureas tantum vestes fuisse vetitas. Apparet enim primo legem Oppiam latam, ut domesticis sumptibus sublatis viri aptiores essent ad iuvandam pecunia rempublicam. quae rebus omnibus tune indigebat. Livius eodem loco: Apparet ob inopiam, crini seriam e itatis, qu a omnium priυatorum pecuniae in usum . publicum vertendae
erant, istam I em feriptam. Verum haec domesticorum sumptuum diminutio haberi quidem potuisset, s purpurae suissent vetitae, quae immenso venibant, uti cap. XLVIII. videbimus, non vero si colores herbaeei vetiti suissent, qui minimi emebantur, uti cap. L. demonstrabimus. Sed immo conceptis verbis ipse
Livius purpuram tantum nomine versicolorium vestimentorum a lege Oppia vetitam affirmat . Ita enim ille Catonem inducit in legem dicentem : Ouid honestam dctu saltem seditioni praetenditur muliebri ρ in auro, oe purpura fulgeamus,
inquiunt. Ita deinde inducit Tribunum Valerium pro lege loquentem e Purpura viri temur .... seminis dumtaxat purpurae inum interdicemus P Si igitur lex Oppia& purpureos, & herbaceos colores vetuisset, vox eiusdem verseolis omnem iacti. tium colorem procul dubio significaret. Sed eum lex Oppia unos purpureos colores vetuerit , hae etiam ratione eiusdem vox verseolor varium, & mutabilem
colorem purpurarum fgnificat, & ostendit. Et profecto res ita est. Antiquae purpurae non semper suos plurimos, quos
diximus, colores ostentabant, sed immo totae nigrae e conspectu , sive contra spectatae, suos illos optimos colores violaceos, rubidos, caeruleos, flavos, alion que sive simplices, sue mixtos, quos enarravimus, tune tantum aperiebant, cum
illae suspicerentur, eum nempe ex imo ad summum, aut aliis huiusmodi statiobus aspicerentur, id quod in versicoloribus omnibus uiuuenire consuevit. Plinius lib. XXXVII. cap. IX. genus quoddam amethystorum damnat, quod suspectu colorem violaceum non ostenderet, quemadmodum in purpureis eo loribus usuveni Dse adfirmat: Quintum t genus amet searum in ad viciniam emfalli defendit albἰ- eante purpurae deiectu . Hoe m minime probatur, quando praecessens debet esse infu*ectu vetat ex earbuneulo refulgens quidam in purpura iam ter roseus nitor. Idem
Plinius lib. IX. eap. XXXVI. elarius dieit, purpuram rubidam Tyriam suisse nigram aspectu, & tantum suspectu rubidam, idest eum ex imo ad summum spectaretur: Color sanguinis conereti nigricans aspectu , demque suspectu νssu gens. Seneca Naturalium Q est. lib. I. cap. V. postquam colores Iridis caelestis affirmavit omnes versicolores esse, quod quibusdam reflexionis angulis aspieiantur, quibusdam vero evanescant ) statim eosdem Ιridis colores purpureis coloribus aequiparat, qui quoque, ut ipse ait, extolli, & suspendi, nimirum in
angulo ipsius reflexionis radiorum collocari debent, alio omni statu evanescentes es ut etiam quidam eo res, qui ex intem lis υἰm suam extendunt. Purpuram TF.riam , quo melior, saturiorque es, eo oportet ali us teneas, ut fulgorem suum osten. F Aar.
53쪽
gusto obscuritatem purpurae Tyriae venditorem dixisse, extolli , & sulpiet eam oportuisse, ut color eius optimus rubidus videretur, eique ita multo sale respondisse Augustum ipsum : Cum de Uriae purpurae, quam emi iussierat s Augustus Obycuritate quereretur, dicente vendisore: erige altius, suspice: his salibus usus es. Quid ergo Z in popuIus Romanus Heat ule bene euliam, in solario ambulatu.νus sum ' Hic vero animadvertisse liceat, hunc artificem, qui purpuram nigriorem Augusto vendidit, illum sortasse Cn. Hiatum Doryphorum suisse, qui purpurarius Augusti nominatur in hac inseriptione apud inratorium pag. DCCCCIII. n. VIII. Cn. HIA IUS. DORYPHORUS. PURPURARIUS AUGUSTI . Plinium quoque dixisse vidimus in lib. IX. eap. XXXVI. de Tyria purpura loquentem :N grantis rosae eolor sublueens ' 3c Virgilium Georgicon lib. IV. describentem a. melli florem: Molae subluere purpura nigrae. Haec autem Virgilii , 3c Plinii verisba bublucet, & sublucens, zaliaque similia plurimorum scriptorum verba, quae
passim oecurrunt, liquidissime etiam demonstrare videntur, flavos, caeruleos, ruinhidos, violaceos, aliosque purpureos, quos diximus, colores non semper apparuisse, sed tantum inter quamdam obscuram nigritiem, iuxta varios vestis status idem iidem effulsisse, uti in vers coloribus omnibus contingit. Erant igitur purpurae omnes versicolores, idest nigrae aspectu, suspectu vero, aut transverso conspectu vel violaceae, vel rubidae, vel caeruleae, vel flavae, vel alio ex relatis coloribus donatae apparebant, uti quoque caelestis Iris, herbarum iris, arma polita, columbarum, & pavonum plumae, nigrae quoque aspectu sunt, suspectu vero, aut despectu , aut transverse eonspectu , nimirum propriis reflexorum radiorum angulis eonstitutae, iisdem flavis, caeruleis. rubidis, violaceis coloribus statim laetissimae apparent, uti cuique est notissimum.
m splendore colorum purpureorum . ΡUrpurarum colores nedum erant varii, aut versicolores, sed etiam ignei, splendentes, & scintillantes, quae secunda erat eorum dos. Iam primum enim versicolores omnes colores semper lucere, & coruscare quisque novit. Audi Vimux deinde Plinium lib. XXXVII. cap. IX. describentem purpuram violaceam simillimam amethystis, & proinde earumdem amethystorum vivido fulgore dona tam e . Pe ne parum amerbeii Indieae tenent. . . Causam nominis asserunt, quod usquaad via. eolorem accedens, Priusquam eum deginet, in violam desinat, fulgorque quidam in iiD sit purpuras, non ex toto laneus, sed in vini eo rem deficiens. In-d eas absolutum felicis purpurae eolorem habent. Immo observandum , eodem loco Plinium asseverare, fulgorem purpurarum ex toto fuisse igneum, eumque igneum. purpurae fulgorem in amethystis Indi eis integrum effulsisse, in ceteris suisse desideratum: Fulgorque quidam in illa sit purpurae, non ex toto igneus ..... Indicae abbolutum selisis purpurae cororem habent.
Vidimus quoque eumdem Plinium lib. XXXVII. cap. IX. genus quoddam amethvstcirum damnantem, quod illis non esset fulgor ille purpureus, qui sulgori vividissimi earbuneuli similis esse consuevit: Quinium s amethystorum genus j aή
54쪽
x-m e num errestaui descend t, ala eante purpurae deiectu . me min me probatur, quando praecellens debet s. in suspectia velut ex carbunculo refulgens quidam in ρον- pura leviter roseus nitor . Claudianus in IV. Honorii Consulatum non solum flamis mas arcanas purpurae amethystinae, & caeruleae nuncupat, quasi purpuras violaoceas, & caeruleas non minus versi eolores, quam coruscantes more flammae dieeret, sed etiam eumdem igneum splendorem esse affirmat tam Sidoniis purpuris, quam gemmis Rubri, aut Indiei maris. ia et,stus ines, fulgor Iberus Temperat areanis bae nibi eaerula fiammis. is iunx t lapides ostro, quis m Icuis ignes Sidonii, Rubrique maris p Verba quoque fulgor, nitor, blendor, ardor purpurae, purpura susten . uisens sistendens, ardens, quibus semper antiqui scriptores ad purpuram indigitandam
utuntur, quaeque verba ubique in eorum libris prostant, verissimam hanc, quam dicimus, purpureorum colorum scintillationem, & coruscationem aequo modo clarissime ostendunt. Hine etiam Ovidius Fastorum lib. VI. purpureorum colorum splendorem almae lucis ardori comparat: Laetaque purpurea luee refulgla humus.
Nee non Catullus in Epithalamio Pelei, & Thetidis:
Purpureaque procul nantes a luce refulgent.
Hinc etiam Horatius ode II. lib. III. purpurae nitorem ipsorum siderum ardentissimae scintillationi anteponit:
Nec purpurarum fidere clarise Delenit usus .
Si autem hae purpurae, uti flammae, gemmae, & sdera etiam In umbraeoruscabant, iacile cuivis est intellectu, quot innumerabilibus radiis fulgentissimae istae purpurae ad solem positae emicarent, & uti sol ipse arderent. Id confirmat Claudianus in IV. Honorii Consulatum:
Vesis radiato murice solem Combibit.
Nonnus etiam Dionys. XL. v. CCC IX. scintillas maris, & humidum ignem purpuras voeat, ut flammeam illam scintillationem , qua sulgerent, vividitane e primeret. Sie inquit. Κοιι Τυριυ -οπιαζε δεδευρονα φαρεα mrim,
Et vividius Iulius Pollux Onomasti ei lib. I. eap. IU: Xκιρει δε γλιω Ορο
55쪽
purae tinctura. Et Iux eam inflammae, splendoremque eius reddit pleniorem, Jplendidiorem , oe eaelesti igne eoruscantem . Primis huiusce libri capitibus iam satis a nobis demonstratum est, purpuram violaceam violae, rubidam sanguini concreto, caeruleam saturam hyacintho, eaeruleam dilutam flori malvaeeo, flavam calthae, aliasque purpuras aliis hujusmodi floribus, & corporibus suisse similes. Ea tamen coloris tantum, non vero splendoris smilitudo fuit existimanda. Illi enim flores, & corpora colores fixos, constantes, & inertes tantum ostendunt. Purpurae autem colores eosdem viviis dissi nans, & sere radiantes gerebant. Tanto igitur purpurae floribus, & corporibus ipsis praestiterunt, licet colore similes, quanto colores naturae versicolores, vividi, & scintillantes iisdem naturae eoloribus fixis, constantibus, & inertibus antecellere conspiciuntur. Erant igitur purpurei colores non tantum versicolores,& varii, sed etiam eoruscantes, & ardentes, quemadmodum eolores Iridis caelestis, iridis herbarum, armorum politorum, columbarum, & pavonum , ignitae flammae, gemmarum eoruscantium. stellarum . & scintillantissimi solis ipsius, qui coruscantes colores procul dubio purpureorum colorum, de quibus loquimur,
vividissimae, & unicuique adhue spectabiles, & admirandae imagines certissime sunt habendae.
De immortalisate colorum purpureorum.
TErtia purpureorum colorum dos erat immortalitas. Et prosem sal, oleum,& bitumen marinum, quibus madent conchylia, & corpora maritima Omnia , diuturnitatem, & tenacitatem quamdam fere indelebilem coloribus purpureis praebere debuerunt. Cassiodorus lib. I. epist. II. autumat prius vestes, quam vestium ipsarum purpureos colores eonsumi consuevisse: mee cum nfecta semeι substantia perseverat, er nescit ante subtrabἰ, quam vestis pini absumi. Priscus Philosophus Lucretius lib. VI. de doctrina nostrorum hominum circa corporum attractionem loquens, valida cohaesione picis, glutinum, & calcis arena mixtae enarrata, statim tenacissimam colorum purpureorum cohaesionem addit, qui purei colores ea vi, ut ipse ait, lanae commiscebantur, & adhaerebant, ut in rinitae omnes maris aquae ad eosdem colores vel delendos, vel saltem minuendos nullo modo suppetere potuissent: Purpureusque cotis conchνI i ἰungisur una Corpore eum lanae, dirimi qui non queat usquam, Non s Neptuni fluctu renovare operam des,
Non mare δε totum velis eluere omnibus tindis.
Refert Appianus Alexandrinus in libro de bello Mithridatico triumphasse Pompeium de Mithridate, chlamyde Alexandri magni indutum, ut aiebant:
tarchum in eiusdem Alexandri magni Vita reserentem, hune Regem Susis occupatis ibi reperisse immeusam purpurarum vim, quae recentissimae uiderentur, licet
56쪽
licet biscentum prius annis ibi repositae suissent e οπον φασι και πορφυρας Eρμιο-
ta fuisse quinque m lilia talenta purpurae Hermionices ante annos CXC. ibi repositae , forem, ae colorem recentem adbue se antis. Narrat Plinius lib. VIII. cap. XLVIII., praetextam purpuream, qua Servius Tullus signum Fortunae ornaveis
rat, durasse DLX. annis usque ad mortem Seiani, qui Tiberii celeberrimus minister fuit, eoque longissimo temporis spatio nec purpureum illius vestis colorem ullo modo dilapsum esse, nee ullum teredinum damnum subisse, quibus teredint.bus fortasse marinum ipsum sal, oleum, & bitumen inimicum esset: Semii I-ιii praetextae, quibus segnum Fortunae ab eo dilatae coopertum erat, duravere aa
Seiani ex tum ' m rumque fuit, nee defluxisse eas, nee teredinum iniurias sensisse annis DLX. Refert Pignorius in suis annotationibus ad librum Cartarii de imaginibus Deorum , anno MDCVI. prope Romam monumentum quoddam detectum, quod Attilii Calatini fuisse tune temporis est creditum, & in eo duas vestes Ianeam, & sericam purpureo colore intectas repertas suisse. Reliquiae harum vestium purpurearum servantur adhue Romae in Moseo Collegii Romani & Pisauri in Μuseo CL. Equitis Annibalis ex Abbatibus oliverit Iordanii, quem libens uolens honoris caussa nomino. Pallidulus erat harum vestium eolor, similisque eo rasoliorum aridorum , quem colorem procul dubio tot laeeulorum aetas, ipsiuque humecti sepuleri situs produxerat. Vestis lanea quibusdam purpureis latis fasciis, sive taeniis distinctas habebat oras. 8c proinde toga praetexta erat, uti eap. XLI. videbimus. Color vero purpureus smilis erat colori lapidis porphyritis,& proinde rubidus Tyrius erat, uti cap. V. demonstravimus. Incipit Pignorius ipse: L' anno I 6o8., ἰι mese di febbraio laserandose una vigna de' Signori Lani suordella porta delia d. x Sebasiano vis no a evo di bove s' δ δεορσω - μει
Lat nἰ, hic Pignorius serrugineum perperam intelligit eolorem rubiginosum, qui sere similis sit aridorum soliorum colori, quemadmodum cap. III. observavimus, con erete si iste laetbe net panno di Iana, ebe erano di eolore purpureo, ed odor ano molio am3 due ques. vestisi dἰ odore, ehe tenem deu' aromato. Hinc
allatis minutis aliquot rationibus, ut illud Attilii Calatini sepulerum suisse fidem Deiat, addite in I panno, ebe is simo, ebe DB elamide toga praetexta potius
praetextis enim Romae, chlamydibus militiae tantum Romani utebantur motioriseo . e eopses di roba. II colore di deito panno is non dub to, ebe fisse diporpora neu' intrem iis, po ebὸ se ne viae renestra H s*no. M era L porpora H u. sol colore, come aletini s' immaginano ' po ebὸ serive Vitroia, ebe se ne trina- δἰ tirante at nero, di rassa, e di violae . . . . . Questa nqstra Dia deu' alara, det e
lor dei porfido, eho dalla purpura s' δ pure buseato ii nome di posν te. Hi ne TDria purpura fuit, quae rubido colore uti lapis porphyrites gaudebat: quemadmodum eap. U. animadvertimus.
57쪽
De mollitie colorum purpureorum .d Enerrima mollities quarta dos erat, qua purpurae antiquae celebrabantur. ab eodem sale, oleo, & bitumine marino sorte & ipsa prosecta. Iuvenalis Sat. XII.: vestim
Purpuream , teneris quoque Maecenatibus aptam .
Tibullus lib. IV. eleg. IV. Mollia earis Vellera det Deeis bis madema Dros. Vopiscus in Vita Carini: Iam quia lineas petItas Megνpto loquar sti Πω, m Sidone tenuitate perlucidas, micantes purpura, plumandi dissi Itate per--biles p Lampridius in Alexandri Vita hune optimum Imperatorem refert vestibus lineis puris non auro, non purpura distinctis indui solitum , caussamque huius rei interserentem, aurum rigidas emcere vestes, a mollitie vero lini purpurarum mollitiem satis rependit Boni linteaminis appetitor fuit, oe quidem puἀὼieense Si lintei ieeireo sunt, ut nihil asperum habeant, quid opus es purpura In lintea autem aurum miti etiam dementiam iudicabat, quum asper taιi adriretur νυον. Hasee auctoritates experientia sequatur. Vestes purpureas in relato prope Romam monumento repertas inusitata mollitie insignes testatur Pignorius ipse, ut superiore eapite audivimus. & reliquiae, quae Romae, & Pisauri sunt, uti eodem capite diximus, eamdem mollitiem confirmant. Si quatuor, quas memoravimus, antiquarum purpurarum dotes etiam aetate hae nostra mirabiles esse possent, qua certe aetate tot eximiis dotibus ornatum artificium nullum reperitur, multo magis tertia, & quarta dos, nimirum coloris immortalitas, & vestis mollities celebranda fuit ab antiquis. utpote qui lineis sere non utentes, Ianeisque vestibus tantum corpora circumdantes, eas saepius inquinare, & hinc assiduis loturis apud fullones eas subiicere cogebantur. Quare antiqui populi vel laneas vestes ferre consuevere naturali albo eolore do natas, qui numquam loturis dilabitur, vel purpureis coloribus itisectas, qui etiam nullis umquam loturis evanescebant, uti est demonstratum.
De materia vestium purpurearum,
C Um antiqui homines ex quatuor materiis distinctis vestes sibi eonstruerene, nimirum lana, serico, lino, bombycino iuxta Ulpianum in lib. XXIII. de
auro, & argento legato: Vsimentorum sunt omnia lanea, lineaque, vel Ierica , vetbombe na ' hine eadem omnia vestium genera purpureis coloribus procul dubio
Lana secundum pelles antiquior vestium materies, fucata profecto suit coloribus purpureis ab antiquis. Res in comperto est, & testimonia sere omnia veterum id probant, quae per hune librum relata prostant. Sericum antiquis temporibus apud populos Seres tantum excultum, qui in
58쪽
ter Sinas, &I ndiam ineolebant, Alexandri magni victoriae Graeciae tradidere, D victoriae Asiaticae Romanorum tradidere Italiae. Pari pondere auri id nobile filum a Graecis Latini, a Persis Graeci, & ab Indis, & Seribus Persae comparabant, quousque Iustinianus Imperator ova ipsa sericarum erucarum ab Indis in Graeciam traduci curavit, uti est notissimum . Statim vero antiqui nostri homines purpureis eoioribus sericum ipsum nobilitavere, summo pretio purpurarum summum serici pretium eum utantes. Pavea veterum testimonia , quae probent , sericam quoque purpureum suisse, afferimus, aliis omissis. Seneea Hippolyti AE .
II. Scen. I. .'Removete famulae purpura, atque auro iustas Vester, pro I Drii murteis rubor, Quae Ita ramis ultimi Seres legunt.
Μartialis lib. III. epigr. LXXXII. Essultus Viro, fericisque pulvinis. Claudianus in IV. Honorii Consulatum .
Phoeniere, Seres subtegmina, pondus m Γρυ. Boethius de Consol. Philosophiae lib. II. mete. U. PNon De da vellera Serum Urio m scere veneno.
Sidonius Apollinaris Carm. XU.eu us bis coctus aheno Ser ea Sidonius Deabat stamina murex. D. Paullinus diem. XXII.: Isaias ris; eingendas veste minatur, Quae modo purpureis ferica mixta gerunt. Vopiscus in Aureliani Vita: Ouum ab eo uxor sua peteret, ut unlio paliis blatteo series uteretur. Lex I. Lib. IV. tit. XL. in Iustinianeo Codicer Fueandae, atque Elatrahendae purpurae veI in fer eo, veι ἰn lana. Linum & ipsum antiquissimam vestium materiem rarius purpureis maduin
se coloribus reperimus. Cleopatram legimus tantum famosam Aegypti Reginam per notissimam luxuriem purpureis decorasse coloribus linea vela suae navis praetoriae in celebri apud Actium pugna, & Romanos purpureis coloribus fucasse tantum amplissima linea vela, quibus theatra, & amphitheatra ad arcendum iis Iem, & pluviam obtegerent, quaeque vela, & scenam,& arenam,& spectatores,& totum illud maximum concilium purpureo colore floridissime inficerent, &inflammarent. Duobus hisce casibus exceptis, antiquos legimus lineorum magis candore, quam purpureo colore esse delectatos. Plinius lib. XIX. eap. I.: Tent tum es rivi linum quoque, oe vestium insaniam accipere . . . Velo purpureo ad . ct um eum M. Matonio Cleopatra venit, eodemque effugit. me suit imperatoriae navis insigne . Postea in theatris tantum um/ram fecere, quod primus omnium inve- illa s. Catulus, eum Capitolium dedicaret. Carbasina deinde vela primus in theatro duxisse traditur Lentulus Spinther . pollinaνibus Iudis. Mox Caesar Dictatortorum forum Romanum intexit, viamque Iaeram a domo sua ad elimm usque Capitolinum, quod munere ipso gladiatorio m rabilius visum tradunt. . . Vela nuper eo Dre eaeli sellata per rudentes, terra etiam is a birbeatris prine pis Neronis ruinbente . . . . Cetero mansι candori pertinax gratia. Plutarchus in Vita Antonii refert
59쪽
pariter de Cleopatra, ipsam velis purpureis instruxisse navim, qua primum ad i.
psum Antonium, a quo multis litteris evocata suerat, eontendit: Ου ου κα- τεςρ-τε, και κατενελατε του ανδρος, α σε πλειν ανα τον Κυδνον ποταμον is πορθει ista χρυγοπρυμ νω , των λεν ις ων αλουργων εκπεπετασμενων, της δ' ειρεσιας αργυραις κωπαις αναφερ αενης προς αυλον α π συριγυ , και κιθαραις συνηρ Ἀομε -
- . .. . eo Anton um Iudibrio, risu que habuit, ut duo amne subveberetur lembo,cu tis aurea puppis erar, velis passes purpureis . remis argenteis, qui ad tibiarum, Iutarum, e thararuntque sonum concinne agerentur. Lucretius lib. IV. de natura
Et volgo faeIunt id lutea, russaque vela, Et ferrugina, eum magnis intenta theatris, Per malos volgata, trabeisque trementia futant. Namque ibi eou essum eateat subter, oe omnem Menai speciem , patrum , matrumque, deorumque Infeiunt, eoguntque suo fultare colore. Et quanto cireum mage sunt inclusa theatri Moenia, tam magis haec intus perfusa Iemro Omnia conrident conrepta luce diei.
Contra ea byssus subtillimum lini Aegyptii genus prae ceteris lineis vestibus purpura tingi consuevit. Fortunatus lib. VII. poem. III. . Vese superposita bis cocto purpura b D , Idem lib. II.
Iter palmatae, trabeae uiset alter honore,
Pinx t oe ornatum gemma , aurum , purpura , byssus :Salomon in Provers. cap. XXXI. e Purpura, oe bos indumentum eius . B. Lucas cap. XVI. v. XIX. Induebatur Epulo ) purpura, . bUO. Bombycinum tandem erat serici genus, quod in Arabia , Assyria, Sc Insula Coo a vermibus educebatur, qui longe a serieis erueis differebant iuxta Aristo. telem lib. V. cap. XIX. de histor. anim. , Plinium lib. XI. cap. XXII. XXIII. Isidorum lib. XIX. cap XXII.,& antiquum Iuvenalis Scholiasten ad vers. CCLX. Sat. VI. Hoe vero bombycinum, utpote dotibus inferioribus donatum, seriei m. stea eessit mollitiei non minus, quam subtilitati, 8c diuturnitati, penitusque in desuetudinem abiit, eum seri cum ipsum Iustiniani temporibus allatis sericis eruiscis ubique in Graecia vulgatum est. Tum vero bombyeinum vulgi errore ad illud lini genus transiit significandum, quod nune eotone, bambace , bambagia appellamus, nomine satis aperte ex Latino verbo bombye num contorto. Veri autem simile est, Coas vestes sua subtilitate, & pelluciditate celebres, quae ex bombycino ibi producto componerentur, purpura etiam insectas fuisse. Horatius lib. IV.
60쪽
De diserimine vesium purpurearum.
ANtiqui homines principes vestibus totis purpureis per sumniam luxuriem induebantur. Achilles Tatius lib. II. de Clitophontis, 3c Leucippes amoribus d E e-ο δε η κορη τα προς Tmν γαμον περιύεραον μεν λιθων ποικιλων, ετθσα δε το παν μεν πορφυραν. Emebat vero puella ad nuptias monile ex variis gemmis, vesem vero istam purpuream. Etiam Commodus Imperator, uti ait Dion lib. XVIII. induebatur χιτωνα ολοπορφυρον tunicam totam purpuream. Circa huiusmodi vestem quoque Alexandrum magnum solitum irridere Antipatrum acetispimus a Plutarcho in eius Vitat A rατρος τα ενδον ολοπορφυρος. ntipater in interiori parte totus es purpureus. Stephanus III. in epistola ad Alduinum tom. U. Conciliorum generalium B. Dionysium refert se vidisse indutum pallio toto
Plurimi vero satis esse ducebant, si vestes naturali albo colore donatas non . nullis tantum taeniis, fasciis, vittis, aut institis purpureis ornarent, quas taenias nos Itali galloni, o guernit mi vocamus, iisque taeniis sive per medias vestes, sive circa vestium oras ductis. Septuaginta Interpretes in eap. III. Isaiae. Καιτα περιπορ τυρα, και τα μεσοπορφυρα. Vestes purpura ornatas, sive cirea oras, sive e rea medium. Et Basilius ad eumdem locum: Τον εν τη εσθητι κοσμον των καλλωπιζοαενων γυναικων , tus περιεργον διαβαλλει πορφυραν ποτε μεν κατα τα α. κρα παρυφανοντων, ποτε δε κατα το μετον αυτην εγπιθεντων. Ornatum mul erum, quo gloriam captant, tamquam superstuum perfringit , nam aur vesium oris attexebant purpuram, aut eam parsi mediae immittebant.
De elavis purpureis. TAeniae autem istae aut vittae purpureae per medias vestes ductae clavi a Latinis dicebantur, quod sere longi clavi viderentur. Horatius lib. I. Sat. IV. Iarum dem set pectore clavum. Quem Ioeum ita Acron interpretatur: Demisi pectore, Mese media parte eo oris . B. Hieronymus lib. II. Comment. in Isaiam ita memoratum locum Isaiae ipsius interpretatur: Pro fascia pectorali , quam interpretatus es Symmachus, s ptuaginta tunicam μεσοπορς υραν, Mese clavatam purpura transulerunt. Hi autem clavi, sive taeniae, aut vittae, aut fasciae purpureae per medias vestes ductae, eaedem erant, quae adhuc descendentes visuntur ante pectus, & post tergum a summo ad imum in mediis dalmaticis, sive colobiis. & penulis, sue planetis, quibus nostri Sacerdotes sacra facturi utuntur. Etymologicum lib. XIX. eap. XXII Dalmatἰea vesis primum is Dalmatia pr incia Graeciae texta est, tu.n ea sacerdotalis candida eum elavis ex purpura. Rabanus Maurus lib. Instit. Cleric. eap. XIX. mee vesis dalmatica in in modum erueis es facta, passionis Domini ndie iam est. Habet quoque er purpureos tramites 'o tunica a summo usque ad ima ante retro descendentes, nee non per utram e manicam. Abdias in Hist. Apostolica lib. IX. de B. Bartholomaeo loquens : Vesitur colobis albo