장음표시 사용
41쪽
De piseatione emebarum purpurariarum .
P Lurimis modis autem veteres hujusmodi conchylia piscabantur. Nonnulli earis
nibus ranarum simpli et hamo additis eas captabant. Plinius lib. XXXII. eap. U. Carnibus earum s ranarum vel bams additis praecipue purpiaras eerrum es ait ei. Alii autem in alto iaciebant textum quemdam concharum elusilium, autia valvarum, quae a purpuris promissa lingua admorsae, illim magna vi se claudentes, etiam linguam purpurarum comprimebant, quae proinde purpurae impeditae, & haerentes una cum conchis illis extrahebantur. Plinius lib. IX. cap.
XxXUI. Capiuntur autem purpurae parυulis, rarisque eonebis textia vetati nassis i. alto iactis. Sunt iis esea eIusiles, mordacesque eonebae, quales v demus bas femineees, sed redditas mar , - δε hiatu reviviscentes. petunt eas purpurae, porrectisque lininguis infessant . . t Glae aculeo exstimulatae claudunt sese, comprimuntque mordentes ita aviae eate sua pur urae tolluntur. Hoc piscationis genus absque naxis admini instratum respuere videtur Aristoteles dicto loco: αεν ουν αρχα:ot προς τοις δελεκπιν
vasam eseae adiunctam demittere non solebant: itaque saepe aceidebat, uν purpura iam extracta decideret. At bomines nostrae aetatis ad unet ne nasas, ne, R deeἰ- dat , absit ture quod tune potissimum eveni , cum planissima est: nam si inanis si, diselle se amellere potest. Idem sere confirmat Aelianus de natura animal. lib. VII eap. XXXIV. : Η πορφυρα λιχνον ε'ν ισχυμος, ωτι και Γχει γλαπια
texitur intus in media nassa frombus piscis, illecebra, appenditur ad eam allis en dam. Purpura se tur ma orem in modum linguam aesendere contendens eo pol nere,oe frombum 'fum adsequi eonatur, ρο ne ab esea, quam ligurit, aberret, omnem eam necesse habet exserere: itaque, 'fa exserta, sug t eseam . quoad planis ine in tumescentem iterum retrahere non postr Mnde fit, ut eam p sator liguritisne isret tam eon rebendat. Iulius denique Pollux onomastici lib. I. cap. IV. sequentem piseandi haee conchylia rationem describit: Tα δε νυν οι προικες ουτω τητωτε
42쪽
tax εωσιν, ως - μεν παρωτι ραδιωs εικειν, και δνστασθαι, αναχωρητιν δε εις τουμπαλιν, μηδε αναστροφην ταν σαρελθοντι ενδιδοναι ' ταυτας τα κυψAλxς δελεα- σαντες οι πορφυρεις εν τοις πετρωδεσι καθιπτι , το καλωδιον φελλον τινος εἴαψαν- τις aes αν εχ ν το θηραμα ' διαλιποντες δε νυκτα, και δν εφημερευνα ς eos επιτο πολυ, τας κυψελας εμπλεως των γων ανελκευσιν ' Ceterum PMenices animaιhoe se capiunt, unamque tinctam uti forentem exbibent. Funem enim complicanter,
longum, o validum, qui in mare perdurare possi, cui tintinnabulorum in νcerto quodam ordine, O intervallo vas aliqua e scirpo, funibusque eontexta appen. kunt , quorum ingressus quidem patulus, scirporum enim , funiumque eapita de ἐκ-dustria prominere sinunt, ut ingredienti animali ad intrandum, oe dirimendtim facilia sint, regressum vero, m eonversionem non permittant. Et haec vascula es simpleta purpurarum pistatores inter saxosa loca demittunt, funem de subere quodam, Mi eapta animalia sustineat, suspendentes, bisque per noctem, oe diem nonnunquam
relidiis, postea eonebis referta subtrahunt. Utrumque vero hoc conchyliorum genus nefas erat a primo vere ad canicu. Iae ortum piscari. Circa enim caniculae ortum tricenis dieSus omnino latebant, ut partus suos educerent, verno autem tempore, licet reperirentur , cum tamen
eo tempore aut terificationibus, & sa vaginibus condendis, aut ovis deponendis in is eum berent, ita ei eto sueto donabantur, ut hic ad tingendas purpurat ineptus omnino haberetur, additque Plinius, hanc observationem plerosque artificum purpu- rariorum vix tunc animadvertere consuevisse, licet id plurimi ad nobiliores pur.
puras edendas referret. Ita illa eodem loco, Purpurae latent, sicut murises, eirea ,eanis ortum tricenis diebus. Congregantuν verno tempore, mutuoque attritu lentorem
euiusdam eerae salivant. Simili modo oe murices . . . Cui eas mst eanis ortum, aut ante υernum tempur, utilissimum , quoniam , cum foetificavere , fluxos habent Deeos . Sed id tinetentium officinae ignorant, eum summa vertatur in eo . Minutius rem ipsam disserit Aristoteles laudato loco, nisi quod errat, ut solet, existimans, haec conchylia ex putri limo procreari. contra ae rectissime nostri homines sentiunt, qui etiam haec conchylia, uti omnia animantia, ex ovis prognasci, & sa vagines, favos, aut cerificationes, quae in mari reperiuntur, esse ovorum plenissima receptacula arbitrantur. Ita igitur ille: Αι μεν ουν πορφυραι, του εαρος συναθροι μεναι εις
σιν αι πορφυραι, τοτε χειρι ν εχρουσι To ανθος. Purpurae verno tempore' eundem
is locum D colligentes condunt, quam fmaginem nominant, quae vehιν favus es
43쪽
apum, verum non ita elegans, sed quasi ex putamia bus e cerum alborum, multa inter se eomposita fruem unam Da eohaesione eoagmentar m. Nullum iis patet foramen , neque ex ἰis purpurae enascuntur, sed tum purpurae, rum etiam reliqua resis inclusa, e limo fere, o materia putrescente oriuntur. Illa vero eoagmentatis favo fimilis, tamquam purgamentum, tam iis, quam buccinis evenis ' nam bucet innis quoque favi eare in more est... Emittunt enim, eum suos ord untur favos, mu-eorem quemdam, ex quo putamineae cellulae liae consi tint . mee ergo rupta, diffusaque omnis humorem, quem continisant, ἰn terram demittunt, mox eo, quo effuderint loco, gignuntur purpurulae, exordio admodum ex uo consi retes, quas sibi annexas gerunt, quae graudes cuiuntur.' nonnullae etiam forma nondum aestae ais cernuntur, s forte prius, quam pepererint, eapiantur. Foetus interdum per erates , tegeres, non qualibet et dunt, sed eongregatae eodem, ut facere in mari solent . itaque per angustiam, veluti uvae specie, foetus eonformantur .... Cap untur tempore verno, eum famos exfruunt. Caniculae tempore nullae fere eviuntur.' s non enim tuue pascuntur ) sed se abscondunt, ac latent. . . Cum faviscant purpurae, tunc deterrimum habent forem .
De praeparatione concharum purpurariarum .
LAboriosam piseationem laboriosor praeparatio sequebatur. Praemittendum
autem, non totum purpurarum corpus suisse aptum coloribus purpureis tingendis. Parvula enim tantum succi copia ad purpureos tingendos colores adhibebatur, quae contineretur in vena, aut vestica quadam textu spissiore, & eandido composita, & in mediis purpurae faucibus exsistente, quaeque parvula succi copia iccirco flos ab antiquis appellaretur. Reliquum vero purpurarum eorpus tamquam omnino ad tincturam sterile, & ineptum abi ieiebatur, Plinius eodem Ioco: Sed purpurae forem illum tingendis expetitum ves bus is mediis habent faue bus, Liquoris bie minimi est in candida vena, unde pretissus lis bib tur n grantis rosae color sublueens. Reliquum corpus serile. Aristoteles eodem loco: Tο δεανθος Oei πορφυραι Cχουσιν ανα μετον της μηκωνος και του τραχηλου, τουτων
διατεινε i δ' αυτην, ω ρ ελεψα ' τουτο δε δοκει ειναι το ανθος. η δε αλλη συμ- ιτυτις οιον τυπτηριας . Florem suum s Purpurae inter papaver didytam , collumeone uent, textu spissore, aspectu velutἰ membranae eand eantis, quam detrahunt Eadem videtur, ut vena, idque sos ille celeber putature reliquum eontextus velut alumen es. Flos vero, si ve illius venae, aut vesci cae seceus, s premeretur, confrectan tium manus inficiebat, nigerque erat, veluti atramentum, in purpuris regionum ad septentrionem vergentium, rubidus vero aliquantulum, nimirum ruber atro re multo mixtus, erat in purpuris regionum ad meridiem vergentium. Aristoteles laudato Ioco: Και το ανθος αυτων, αt μεν πλειται μελαν εχουσαι, ἔνιαι δ' ερυθρον μικρον ... ετι δε εν μεν τοι s εορειοις μελαιναι, εν δε τοις νοτιο ις ερυθραι , ως επι το πλειτον ει πειν. . .. θλιεφενος δε ελεφαὶ, βαπτει, και ανθιζει την χειρα. Flos earum purpurarum ) magna ex parte niger, sed nonnullἰs rubidus pusillum . . . Partes 1em aquiloniae purpuras nigras, au trinae rubra* magna ex parte ferunt.
44쪽
Tingis Mec vena pressa , incit manum. Vitruvius alibi saepe relatus e seuod
.sconebitum in legitur ... ad septemrrionem , es atrum .... inter septemtrionem , . occidentem , est lividum . . . ad orientem, occidentem .... vistaceo colore. . meridia. nis regionibus rubra procreatur potestate. Maimonides relatus a Bocharto Hi
roZoicon pari. II. lib. V. cap. IX. Sanguinem του ehileton spurpurae ) asserunt, qui pibis es coloris recbelreb, atri sanguinis, instar atramenti, qui in. mari salso reper tur.
Extrahebant autem corpora purpurarum e testis, maiora quidem manu, minora vero vel serramentis, vel trapetis frangebant, ea tamen lege, ut purpurae ictu uno oceiderentur; nam si paullatim scinderentur, succus ille coloratus, sive flos , evomebatur cum vita, aut evanidus, & ineptus tincturae evadebat. Iulius Pollux loco supra relato: Eπειτα κοψααενοι το οστρακον εν ταιτω και προ σαρκα.
Tesam deinde uua cum earne contundentes. Vitruvius pluries repetito loco: Ea concistia, eum sunt ticta, ferramentis scindunιur. Plinius quoque citato loco: Et maioribus quidem purpuris detracta concla auferunt, minores trapetis frangunt. Aristoteles ipse supra memorato loco: T- μεν ουν μικρxs ροτα των προκυαναοπτουσιν ' ου γαρ ραδ ον αφελειγ' των δε ροι νων περιελοντες το πρακον, αφαιρουσιτο ανbos . σπωδαζουσι δε ξωταs κοπτειν ' εαν γαρ πριν κοπτειν προτερον αποθανη, συνευωι το ανθος, διο και φυλαττουσιν εν τοις κωτοις, εούς αν αθροοι τι, και σχολατωατιν. Parvas tundunt eum testis e non enim detrabere facile se maio1um rem testa ablata detrabunt .... Dant operam , ut vivae frangantur , nam ue prius, quam fregeris, exspirarint, forem omnem cum visa evomunt. suapropter solent eas
afervare in nassis, dum ipsae se colligant, atque requieseant. Aelianus de hist. animal. lib. XVI. cap. I.: Aνηρ πορφυρευς οταν θηραση πορφυραν, ουκ eis ανθ - πων τροφην, αλλ' εις εριον εα την, ει μελλει Hνειν η re του ζωου Ποα δευσοποιος,
E λλαῆε πυρφυρεος θαιατος, κα μοιρα κρατ η. Purpurarius infector ,si psquam pumpuram nonon hominum cibum, sed red tingendas anas comprehenderis, inrabati tum
velit feri colorem , m perfecte tinctum, uno saxi ictu purpuram interimit. Quod stivior plaga inferatur, O etiam nunc spirans relinquatur, atque iterum lapide perinxtit attir , ad tincturam si inutilis, nam ex eo dolore tinEcturam amittito sinod εα dem 'fum praesare Homerum intellexisse dicunt. Deircoque uno ictu celeriter morientes purpurea morte affici a t, pervulgatum suis versibus iliud eanens: Cepit Lune purpurea mors, Parea robusea. Divellebantur inde manu hae venae a eorpore purpurarum, si hae purpuraeserent magnae, & ea divulsione caput a ventre purpurarum ipsarum separabatur. Si vero minores forent purpurae, integra purpurarum corpora adhibebantur, non enim eas venas in parvis divellere sicile erat. Eodem loco Plinius: Et maior - hvs quidem pti muris detracta concha auferunt, minores trapetis frangunt. Eodem loco etiam Aristoteles.' Τας μεν ουν μικρας μετα των πρακων κοπτουσιν. - γαρραδιον Μελφιν. των δε μειγνων περιελοντες το οτρακον, αφαιρουσι το ανθος. δισκαι χωριζέτω ο τρα πιλος κα η μηκων. μεταυ γαρ το eν το ανθος, επαγω της si καλου-
45쪽
s se non enim detrabere saetis est maiorum forem testa ablata detrabunt. Quamobrem evenit, ut eoIlum a ventre separetur e flos enim positus intee Mee es, supra eam partem, quam venιrem appellauto itaque detracto flore dividantur panes sae,
necessa est. Tum aeedem hae venae sale triduo maeerabantur, euius salis ratio erat sextarii unius, sive unciarum viginti in singulas venarum centenas s potius denas, aut vicenas in libras. Plinius Ioco eodem: Ex mitur postea vena, quam riximus, i addi salam neeesaνium sextarios ferme in libras centenas. Maeerari triduo is is
sum . su me maior vis tauto, quanto recentior. Pollux citato loco: Tu χευσαντες τε επι δευσοποιι- . Sale condiunt ad tincturam .
In plumbeas cortinas hine venae istae iniiciebantur, & aqua ea ratione infundebatur, ut amphora, sive librae octoginta aquae in singulas centenas quinquagenas venarum libras sufficere existimarentur. Ita liquida mixtura fiebat, euinius fere tertia pars aqua, duae tertiae partes venis constarent. Plinius ipse: Sinis
gulis aquae a boris centenax, atque quinquagenas medicaminis libras aequari.
Demum plumbeae istae cortinae lento igni longinquae sornacis fervere sinebantur, di inter fervendum despumabantur frusta carnis, quae venis adhaesisse necesse erat, quaeque ipse idem servor a venis divellebat. Post deeimum denique diem intipiebant succi illi emorescere, ut aiebant antiqui, nimirum colores purpureae tincturae aptos ducere incipiebant . Perieulum intincto vellere laneo elutriato factum demonstrare omnino poterat, an succi ad eum maturi tatis loeum devenissent, qui spei quaestarum purpurarum satisfacere videretur. Plinius eodem
loco: Femere in plumbo ..., ae modico vapore torreri, ideo longinquae fornaeis cun eulo. Ita despumatis subinde carnibus, quas hae se venis necesse est, Me imo ferme die liquatis, eorrima vellus elutriatum mergitur in experimentum . me donec satisfiat . uritur liquor . Addit eodem loco Plinius purpurarum suceum inter servendum factum suin se viridem, post servorem nigerrimum: Immatura, viridique eortina ..., nimiaeqMe
Eamdem eocturam breuius deseribit Pollux eodem citato loco P Υδοπι την
Maimonides supra relato loco, nisi quod hic ulterius ei moliam , aut alia huius modi pigmenta in cortinam indi conluevisse affirmat: Cum fmbriaram tbeehelet, seu purpuram in infecturi sunt, lanam Itimunt, quam in calae maereatam , O sum hinde istam, donoe si nitida . in sapone elixant, atque at is bui modi, quomodo is infectores tolera. ut lana colorem imbibat. Quo facto sanguinem τω ehilton asserunt, quἰ ρ seis es coloris tbeebeleth, atri sanguinis , in ar atramenti, qui in mari salso
reperitur. Et sanguinem in cortina P νnt eum pigmentis variis, eimolia puta, armque aliis bu ur Reneris pro more infectorum . Et postquam elixust est, Ianam is eum immerstunt ,' donee sat caelo conrour. Eamdem quoque cocturam , muria, aut aqua marina in salis locum suffecta, describit relatus Αnonymus apid Muratorium Differt. XXIV. Antiq. medii aevi. Come tuν autem sic. Tolle eonquilium , or eoquet ipsum sanguinem eum carnibus, or teste moriam de mare, aut Ial smoris, eomyon s in vas, dimittis. Vitruvius autem relato Ioco, sale, & coctura omissa, purpurarum succum
46쪽
refert in mortariis tantum tritum suisse, cireumfuso melle, ne materia sitiret,& densaretur: Eo eo blia, eum sunt Iecta, ferramentis seindiantur, e quibus plagis purpurea sanies , uti lac ma pro os , excussa in mortariis terendo comparatur ... Id autem propter salsuginem cito fi sis euusum, nis mel habeat cireumf um . Imismo Plutarchum quoque in Alexandri magni vita audivimus affirmantem, Persas sale, & coctura omissa, in purpuris rubieundis mel adhibuisse, in purpuris vero
eandidis oleo albo usos fuisse: Arrioν δε τουτου φασιν μεναι το την δια ρογινεσθαι των ac ουργων, δἰ ελααλ δεἰ λευκον, των λε--. Cuius rei ea famesse dicunt, quod purpurae rubicundae tinctura melle paretuν, tinctura autem purinpurae eandidae Meo albo.
Ita denique hane succi purpurarum praeparationem nobis deseribit Cassiodo. rus lib. I. epist. II., & ipse salituram, & cocturam flentio praeteriense Si peris
serutatis maertintini maris inrufa eme,lia solemniter condidisset apto empore, aeremus ἰue NeptMnius, generator forentis semper purpurae, orna re solii, aquarumco a resolutus imbrem aulicum flammeo liquore taxaret. Forsitan autem plura a tificiorum genera , eaque omnia ad eolores purpureos condendos aeque utilia antiquitus obtinebant.
Μirum profecto, & Plinium, & ceteros omnes, quos hoe eapite adduxi inmus, scriptores, unius praeparationis purpurarum succi mentionem secisse, nullam vero praeparationis succi buccinorum. Nos vero eredimus, easdem leges, quae in suem purpurarum parando adhiberentur, in sueto quoque buccinorum ad tincturam instituendo adhibitos fuisse, & quod Plinius, & Aristoteles relatis lo- eis omnia communia suisse buccinis, & purpuris asseruere, prout hoc, & superiori capite est demonstratum, & quod eadem colorati succi vena, aut vestica utrumque genus donaretur, prout ea pite ultimo observabimus, & quod denique revera uteroque succus Sc purpurarum, & buccinorum in purpureis coloribus tingendis adhiberetur, prout sequenti eapite videbimus. id tantum discriminis autem fuisse arbitror, quod purpurarum suecus. inter fervendum viridis, post decimum servo. ris diem niger fieret, buccinorum vero succus, viridis quidem inter servendum, sed rubicundus sere, & eoccineus post Meimum servoris diem evaderet, teste ipso
Plinio citatis locis: Immatura virid que eortina .... Buccinum .... PHag o admoω dum alligatur , nimiaeque eius nigritiae dat seseritarem illam, nitoremque, qui quaeritur, cocci . ' .
. De tiactura colorum purpureorum.
ABsoluta huiusmodi suecorum praeparatione tandem ad tincturam ipsam e
Iorum purpureorum manus admovebatur. Sed observandum prius, antiquos non iam lanam netam, aut textam, sed rudem tantum eoloribus purpureis in eisse. Plinius lib. IX. cap. XxxVIII. id primum demonstrat amrmans, lanam semel tinctam ante carminari consuevisse, quam seeundo mergeretur. Iam vero lana rudis, non vero neta , aut texta earminari potest . cu nis una potat horis, eursusque memitur eam nata, donee omnem ebibat san; em . Vidimus superiore capite Maimonidem referentem, lanam puram suisse prius ealce maceratam, tum
47쪽
ctam, quibus, ut lana colorem melius imbiberet, insectores uti solebant. Hae e
autem omnia in lana rudi, non autem in neta, aut texta usuvenire poterant. Lanam sumunx, quam in calee maceratam, subinde istam , donec set nitida,
in sapone et Mnι, atque aliis huiusmodi, quomodo infectores solent, ut lana eouis rem imbibat. Propertius lib. IV. eleg. III. Arethusam inducit colo nentem fila lanea iam purpureo Tyrio colore insecta: . . Noctibus biberalis castrensia pensa laboro, , Et seria in radios vellera ducta suos.
Ininio Homerus ipse Odysseae lib. VI. vers. CCCVI. Aleinoi filiam nobis
exhibet purpuream lanam nentem: Hλπιπα στρω τ αλιπορφυρα, θαυuse iδεσθαι. Pensum versans purpureum mirabile visu.
. Hoc posito, ad tincturam purpurarum, & prius purpurae violaceae accedamus. Ut purpuram violaceam itaque conderent antiqui , immittebant prius lanam in eortinam succo rubicundo buccinorum repletam quinque horarum spatio, &postea extractam, & carminatam in cortinam nigro succo purpurarum plenam rursus mergebant, quousque illis succis ubique pervasa, & sere satiata, & ebriasvisset sacta . Plinius eodem lib. IX. cap. XXXVIII.: Conebarum ad purpuras,
eoneislia eadem quidem est materia, sed d at temperamento .... Quinis lana motat ιoris , rursusque mergitur carminata, donec omnem ebibat saniem . Buce num per se Zamnatur, quon am fucum remittit . Pelagio admodum alligatur, nim aeque eiusnlaritiae dat austeritatem illam, nitoremque, qui quaer tur, cocci . Ita permixtis viribus alterum altero excisatur, aut fringitur Ita sit amet,si color ex ismius ille. Ut vero purpuram Tyriam rubidam inficerent antiqui, prius Ianam rudem
e converso immittebant in eortinam succo purpurarum plenam eodem quinque horarum spatio, non iam vero eum succus esset ex comis, & omnino niger, sed cum adhuc esset immaturus, 3c viridans, & hinc eamdem extractam, & carminatam iterum in cortinam rubicundo buccinorum succo repletam mergebant, quo in usque tota penitus quoque madefacta, & satiata appareret. Idem Plinius: Ursus Pelagio primum satiatur immatura, viridique cortina, mox permutatur in bucineino . Laus ei summa color sanguinis concreti nigricans asperitu , idemqiιe suspectu res, enS .
Hoc igitur inter tincturam violaceae, & rubidae purpurae discrimen erat, ut vi tacea prius succo buccinorum , inde Uurpurarum mergeretur, rubida vero Tyria prius purpurarum, deinde buccinorum succo madesceret. Summa vero, & ratio liquidae mixturae ad tingendas hasce duas purpuras requisita haec erat, ut buccinorum librae bis centum, purpurarum librae centum,& decem, libris decem vellerum tingendis lassicere putarentur. Idem Plinius: Summa vi dicaminum in libras X. vellerum, Buce ni CC. , Pelagii CX. observandum hie vero, hisce medicaminibus adiungendam fui sis aquam ea ratione, ut tertia pars aqua , duae tertiae partes meditaminibus constarent . uti superiori capite est enarratum. Hinc si ea ratione libris CC. buccinorum librae C. aquae,&libris CX. purpurarum libyae LV. aquae erant adiungendae, liquida mixtura ex
surgebat librarum CCC. buccinorum . & librarum CLXV. purpurarum, atque ita in totum mixtura librarum CCCCLXV. exsurgebat, quae decem libris lanae tingendis lassicere putaretur. Observandum etiam , hanc mixturam librarum a . CCCCLXV.
48쪽
CCCCLXU. longo decem dierum servore forsitan ad pauculas eram glutinis libras fuisse redactam, cujus quantitatem ignoramus, sed quam tamen usu edocti fuerant antiqui neque crassius, neque aquatius medicamen constituere, quamque optime decem libris lanae tingendis 1 uppetere esset compertum. Ut tinferent vero antiqui conchyliatas purpuras caeruleam saturatiorem, sive hyacinthinam, eaeruleam dilutiorem, sive molochinam, & flavam, uti vidi. mus , madefaciebant lanam rudem in una cortina succo purpurarum plena, omnino omissa cortina buccinorum, quae buceina nullo modo in hisce eonchyliatis coloribus tingendis adhibebantur. Plinius ipse: In conebitata veste cetera eadem Fae buccino.
Ratio vero, & summa succi purpurarum, qua uterentur in hisce eonchyliis tingendis, erat dimidium illius succi, qui in tingendis purpuris violaceis,& bidis adhibebatur. Atque ita eum in istis purpuris violaceis, & rubidis CX. librae succi purpurarum adhiberentur, in purpuris conchyliatis caeruleis saturatioribus, caeruleis dilutioribus, & flavis tantum LV. librae succi purpurarum in singulas libras X. vellerum tingendas adhibebantur. Aqua vero, quae in iisdem LV. libris succi purpurarum miscebatur procul dubio eadem tertiae partis ratione ) lotio, aut potius iure temperari consuevit. Idem Plinius prosequitur:
In conchνliata vese cetera eadem sine huccino, praetereaque iure temperatur aqua pro ἰ- so humani potus excrementor dimidia di med eam na adduntur.
Atque ita , quemadmodum maxima succorum abundantia , quae erat CCCCLXV. librarum, uti vidimus , reddebat duas austeriores purpuras violaceam, & rubidam , ita minima succorum exiguitas, quae erat LV. librarum. aut ad summum librarum LXXIII. adiecta tertia parte aquae lotio aut iure permixta, tres prae hebat floridiores conchyliatos colores caeruleum saturum, caeruleum dilutum, &flavum, qui ideo semiplenae purpurae habebantur, & ad hoc tincturae, Ze coloris discrimen significandum colores conchylii, non purpurae dicebantur, uti etiam eap. XII. innuimus. Concludit Plinius e Sis Alanitur laudatus ille pallor saturi.
rate fraudata, tanto e dilutior, quanto magis vellera ebriunt.
Dibaphae, vel bis tinctae purpurae nominabantur ab antiquis scriptoribus. Cornelius Nepos apud Plinium lib. IX. eap. XXXIX. Huie Decesset dibapba Uria . Tibullus lib. IV. eleg. II. Mollia earis Vellera det sueeis bis madefacta Tyros. Lucanus Pharsaliae lib. X.:
Strata misant, Tyrio quorum pars maxima Deo Cocta diu, virus non uno duxit abeno.
Sidonius Apollinaris Carm. XV:
G us bis eoctus aheno Ser ea SNon us fucabat Ram na murex.
Sed nunc clare intelligere poterimus, quid sibi velint relati, aliique plurimi scriptores, qui dibaphas, seu bis tinctas purpuras nominarunt. Dibapharum igitur, aut bis tinctarum purpurarum nomine indigitant unas purpuras violaeeas, &rubidas, quae duobus succis purpurarum, & buccinorum, duabusque eortinis ti gebantur, non vero purpuras conchyliatas caeruleas saturas, caeruleas dilutas, aut flavas, quae una cortina, δc uno succo purpurarum, eoque exiguo, nullo vero modo cortina, & succo buccinorum tingerentur. Alto
49쪽
Αlto premit silentio Plinius eoiores nigros, lividos, rubicundos, eandidos.
eorumdemque tincturam. Dicemus tamen, quod veri similius sit. Tinctura pu purarum nigrarum, dc lividarum ducibus torte modis usuveniebat, nimirum vel natura, vel artificio. Natura quidem caeli, eum nempe purpurae in Gallia, in Ponto, ceterisque regionibus ad septentrionem vergentibus tingerentur, quibus locis purpurarum, Zc buccinorum succi nigriore colore produeerentur , uti cap. XX. animadvertimus. Artifieio vero, cum maior quantitas nigri iurei purpurarum, quam succi rubicundi buccinorum adhiberetur. Quoties enim data erat ratio librarum CC. rubicundi succi buccinorum. librarum CX. nigri sueet purpurarum , ut fierent colores rubidi, & violaeei, si maior quantitas succi nigri purpurarum, minor vero succi rubicundi buetinorum adhiberetur, profecto nigrae, aut lividae purpurae, ut quivis videt, suissent educendae. Tinctura quoque purpurarum rubicundarum, aut eandidarum vel natura, vel artificio usuvenire poterat.
Natura, cum purpurae in Perside, in India, ceterisque huiusmodi regionibus ad meridiem declinantibus inficerentur, quibus locis purpurarum, & buccinorum succivi. idiori rubicundo colore fulgerent, uti eap. XX. vidimus. Artificio vero, cum maior quantitas rubicundi succi buccinorum , quam nigrioris sulci purpurarum adhiberetur, 3c maxime adiecto melle purpuris rubicundis, 3c adiecto oleo albo purpuris candidis, uti Persae, & Indi solebant iuxta Plutarchi testimonium,
quod eap. X. retulimus. Hi ne sicile etiam erui poterit colorum purpureorum tinctura, quos mixtos vocavimus, & quorum etiam tincturam reticuit Plinius. Scimus enim ex poeni intentia enatos istos colores, δc artifices, eum aliquem ex simplicibus purpureis eo. Ioribus suo artificio iam confectum, tamquam minus splendidum , reprobassent, eum veluti dissingentes , & delentes alium simplicem purpureum colorem alter artificio induxisset verum tali ratione neque unum, neque alterum colorem simplicem purpureum , sed medium quemdam defluxisse colorem utrique simpliei assimilem, eumque mixtum colorem casu ita enatum placuisse, & postea ex indu stria non casu procudi consuevisse. Plinius relato lib. t X. eap. XLI.: Poenitentia Me primum debuiν inven fe, arrime mutante quia damnabat: isde ratione nata votum quoque factum e vitio portentosis inaen is . oe gemina dem rata via luxuriae, ut color alius Uerrretur aI o, suaυ or ta fieri, Imriorque dctus. Cum igitur artifices lanam prius buccinorum, dein nurpurarum succo me gentes violaceum colorem condidissent, iterum lanam ipsam prius purpurarum, deinde buccinorum sueco mergentes, quasi eolorem Tyrium rubidum producturi, ex hac artificiorum mixtura medium quemdam coIorem inter violaceum, ac rubi dum Tyrium depromebant, qui ideo Tyriamethystinus, aut Tyrianthinus vocaretur Ita quoque eum rubidum Tyrium intincta prius lana in succo purpurarum deinde buceinorum consecissent, iterum intincta eadem lana in uno exiguo purpu rarum succo, Intio tantum, aut iure temperato, δc buccinorum succo omisso, tres medios colores excudebant, unum, qui medius esset inter Tyrium rubidum,& caeruleum saturum , alterum , qui medius esset inter Tyrium rubidum, Sc eae-ruIeum dilutum, alterum denique, qui inter eumdem Tyrium rubidum, de flavum medius esset. Demum cum prius sueto purpurarum, deinde bueeinorum secata Iana Tyrium ipsum rubidum parassent, in coccineum succum mergentes, colorem quem dam medium inter rubidum, bc rubicundum, Sc inter purpureum, & coecineum
colorem, qui Hys ous color est, essiciebant. CA.
50쪽
De foetore purpurarum, oe Purpurariis. LAnas vero ita insectas gravissimo pisculento foetore oluisse omnino oportuit. Plinius lib. IX. cap. XXXU.: Virus grave in Deo . Μartialis lib. II. epigr. XVI. Quid torus a N is, quid Sidone e nctus olena; ρIdem Μartialis lib. I. epigr. L.:
Hi ne Strabo Geogr. lib. XVI. ob plurima baphia aerem Tyri graviorem
affirmat. πολυ γαρ δι παφα πασαν η τυρια κάλλιπτη πφφυρα .... κα ΦυτMa tu-γων μεν παει την πολιν η πολυπληθια - βαφεων. Uria enim purpura optima omnium perhibetur . . . Maxima huiusmodi osscinarum multitudo urbem re is paullo graviorem.
Denique Μartialis ipse lib. IV. epigr. IV. purpurarum Betorem etiam graveolentiorum corporum paedori comparat. En totum ipsum Epigramma: suod siceae redolet palus Iacunae, Crudarum nebulae quod Uularum, Piscinae vetus aura quod marinae, cuia presse pigre hircus in evella, L. bardaicus quod evocati,suod bis murice vellus inquinatum, Ω-οd is unia Sabbatariorum , Maesorum quod anbelitus reorum, suod spurcae moriam lucerna Ledae, suis ceromata Deee de Sab na, suis vulpis fuga , viperae cubile, Mallem , quam, quod oles, olere, Bassa . Hinc Cassiodori temporibus, ut ipse ait Iib. I. epist. II. . eonthae istae non iam statim ae ocelsae fuissent, ut Aristotelis, & Plinii tempore Diuveniebat, sed sex sere post mensibus, quam intretissent , & certe quam coctae fuissent, in ad tincturam vocabantur, idque adeo, ut teter ille pistulentus odor, quem diximus, interea evanesceret, nec in purpureas vestes transiret . urum est. sub unis piam illam morte eonfectam eruorem de se post Dat a tam longi temporis exsudare, qui vix Iolet vivis eorporibus vulnere saueiatis effluere . Nam cum sex p ne mensibus marinas delitiae a vitali fuer ut vjore separatae , sagacibus naribus nesciunt esse gravomae, scilicet ne sanguis ille nobilis aliquid spiraret horis roris. Hinc ab antiquis omnino tollendus erat hic laetor odoratis aromatibus , quibus aromatibus purpuream lanam ante perfunderent , quam eam nerent , texerent, aut in vestes inducerent. Et haee prosecto caussa erat, qua odoratae purpurae omnes ob antiquis gestarentur. Martialis lib. IX. epigr. LXIII. PT nctis muriae vestibus quod omni. Et nocte initur, σ dis Philenis, Non est ambitissa, nec superba,
Enarrabimus eap. XXIX. iam pridem in sepulero prope Romam purpureas vestes aromatum plurimo odore adhuc fragrantes, quae idipsum eonfirment, fui Gse repertas. Nomen