장음표시 사용
221쪽
DE DIFFERENTII smodici magnitudine. ad uictorias litium, ac regum aditus mire haudatur E
a magis. i Serpentis nomen Latinis ni fallor: nonnunquam significat terrestre animal culum omne,quod se non attollit ingressu,sed humi repit, etiamsi quadrupes est, ut seps, salamandra uel etia multi pes,ut scorpio,scolopeiadra: praesertim si aut morsi aut ictu uenenum inserat .Plinius enim salamandram serpenteni uocat: de sepa quoque, id est lacertam Chalcidicam. Cornelius Celsus scorpionem araneum & phalangium intervis Ariesus scipζnte numerat: quanquam, ut Solino placet, scorpiones, scinci, lacertique, uerismibus non serpentibus adscribuntur.) Lucanus de sepe, parua modo serpens, dixit. π1Π- de ιρπιτά quoque, non ea solum quae serpetum more repunt,significant, sed de alia quoque: ut quadrupedes paruas,quae apud Aristotelem unguibus numeros Vq apprehendendo quod fit quinis digitis,quos in posterioribus pedibus obtinet restis atri obrepunt ad superiora. Ερπιπια Hii βα ilorate diuinxit Galenus: nam his pro- udu plis. prie de serpentibus dicitur & vermibus,quibus pedes desunt improprie etiam de pede- ζΕρmo'. stribus omnibus quae tardius repunt.Haec Theocriti interpres. Et diuus Baslius ieri τοὶ natatilia omnia uocauit, ut pisces, de alia quae in aquis uictitant. Serpens nonnun έρων m. quam unam speciems gnificat.Plin.lib. is serpentis oculorum dextrum adalligatum Βαρζον-. contra epiphoras prodesse, si serpens uiua dimittatur.Nec aliter apud Grςcos pro Serpens. una specie, scilicet vipera accipitur: ut apud Oppianum de murena &serpentis coitu, ovis, an nos. id est uiperae. Anguis generale non minus est,quam serpens,ut apud Celsum lib.s.Serpentium quoque mortiis no nimium distantem curationem desiderant . quan uis in ea multiim antiqui uariarunt,ut in singula genera angulum sngula mededi genera praeciperent: atque aliis alia.Item illud ignorari non oportet,omitis serpentis ilium de ieiuni εc ieiuno magis nocere: utilissimiimque est, ubi ex anguibus metus est, non ante progredi quam quis aliquid assumpsit. Et alias frequenter anguis una etiam speciem significat, ut apud Plin.lib. 29 cap. . a Tenuissima serpentibus lingua, inquit Plinius,dciti sulca, vibrans,atri coloris,& si extrahas, praelonga. 3 Serratio GDmς, uetus interpres acuti diuisi, contu iacti secundum serram. Anguem, Plutarchus in Cleomene: dc Ouid.lib. is metamorph.eadem tradunt. Ouid. Sunt qui cum clauso putrefacta est spina sepulchro, Mutari credant humanas angue medullas.
De hydro, & aliis quibusdam serpetibus aquatilibus. Cap. CXIII.
IN orbe terrarum pulcherrimu anguium genus est, quod in aqua uiuit: hydri uocantur, nullis serpentium inseriores ueneno. Gcnus hoc nomen etiam chersydri compositum inde Ertitum est,qubd primu in aquosis locis degit,postea aridiora petit:quo etiam remporc uenenum illi nocentius incst: ut quod syncerius iam uenenum si liminusque alienis admixtum suc Hcis,ac proinde atrocius redditur magisq; noxium: uerum in humore dum uiuit,non adeo Purum habet ucnenum : ex humidiore nanque uictii alienis temperatur succis. Calabria chersydris frequentissima eu:uti de Vergilius explicat: Eit etiam ille malus Calabris in saltibus anguis Squameaconuoluens sublato pectore terga, Atque notis longam maculosus grandibus aluum: Qui dum amnes ulli rumpuntur sontibus,&dum Vere madunt udo terrae ac pluuialibus austris, Stagna colit:ripisque habitans hic piscibus atram Impr
222쪽
A lii probus ingluuiem,ranisque loquacibus cxplet. Dp bu , Postquam exliausta palus,tcrrςq; ardore dehiscunt, Nicander ii Exilit in siccum & flammantia lumina torquens, Thς ' qui x Jgris,aseaque siti,atque exterritus aestu. βη μηδεi Forma similis est aspidi chersarae paruae,nisi quod ceruicem non ita lata habet:qua in rc m. axime ab iis differre uidentur aspides . Huius iecori sel adnexum est,cum in caeteris serpentibus intestino magna ex parte adhaereat. Lx hydri morsu factum ulcus dilatatur, ii ucscensque subinde augetur: ni-
gracitae ex eo sanies copiosa maleque olens, ceu cx ulccre dcpasccte manat.
Hydri iecur scruatum,aduersus tercultas ab iis auxilium est: quod & bibi* iubent ad calculos pellendos. En hydris uocatur a Graecis coluber in aquis L sesis B uiuens: est aute serpers masculus albus.De colubro uero ita cecinit Vergil. Est tecto assuetus coluber succedere&umbrae. 'Pestis acerba boum,pecoriquc aspergere uirus. uet humum: pe saxa manu, cape robora pastor: sis Tollentdmque minas,& sibila colla tumentem hinnu Deiice. iamque fuga timidum caput addidit alte:
Cum medij nexu extremaeque agmina caudae Soluuntur,tardosque trahit sinus ultimus orbes.
Coluber,inquit Plinius,cst in aqua uiuens .huius adipem & set habetes qui crocodilos uencntur,mire adiuuari produntur,nihil contra belua audete. Enterocelae iecur aquatici colubri illinitur enhydris squi ut dictu iam est, C uocatur Graecis coluber in aquis uiuens.)Huius inquam quatuor dentium superioribus in dolore superiorum Pngiuas scarificat,inferiorum inseri
3 ribus:aliqui canino tantum contenti sunt. Sunt & hydri marini, qui circa multas quasdam Indiae egrediuntur in terram, uiccnum cubitorum longitudine. Sed serpentum m. arinorum gencra coplura sunt,colore numerose uarietatis. nasci eos non in altissimis gurgitibus certum est. Est serpens ma cina colore & corpore conreo proxima, sed obscurior &acrior. Hec si tis atque piscatores euadat, in arcnam rostro quamprimum adacto terebrat si itque tota.Est ore acutiore haec quam terrestres.MyronEpiscem cunde esse cum marino serpente uolui nonnulli :cuius alteruter oculus erutus pro amuleto gestatur aduersiis oculorum uitia, quem oportet uiuum D dimittere: alioqui frustra geritur amuletum:atque iii deinde pisci alterum renasci oculum loco eruti aiunt.Sunt etia maris indigenae scientes torrc-lirmus similes, nisi quod caput liabeant congri. Inter aquatiles numeratur& serpens quidam paruus,colorc atro,oculis sanguineis,cuius caput draconis formam imitatur.circa mare rubrum nascitur,ut refert Arrianus. Hν-dri quoque nomine a nonullis appellatur dryinus:ab aliis chelydrus. In humi vis paludosisq; locis,in quercuum ac fagorii radicibus fere latibula ha- Domu . t :& in pratis ranas uenatur& molaridas, in Hellesponto frequens Est autem dryinus serpens duorum circiter cubitorum longitudine, corpore obeso,asperrimis squamis undique munito: in quibus latitant muscae dam paruulae quae serpentem conficiunt .colore in tergo subatro est captu
223쪽
Lucae μ'. te minime acuto: sed aequaliter latiusculo,hydro similiter: odore tetro,a-ET hq scetor latentem prodat. Est autem odor qualem rcddere solent pre-
biri. Hi, . tergorum equinorum humenti cum a coriariis abraduntur. Est 3.Geou. Auero dryinus terpes pernitiosus adeo,ut refert Galenus, ut si quis eam caltare' rank caucrit ut aiunt cutis illi a pedibus excorietur,tota crura maiorem in mo-
- intumcscant: & quod magis minim est, manus quoque curantium medicorum excorientur. Si quis autem aggrediatur dryinum interficere, olfactum adeo illi corrumpi aiunt, ut quemlibet odorem quantiis etiam gratis limit, prauum esto existimet: nec aliud praetcrea olfactu sentire queat . Sequuntur dryini morsum graues dolores: & in ipso morsus loco insurgunt pustulae: nonnunquam & aquosus emuit humor: cordis dolor, qui uocatur,atque tormina.In flumine nomine Arcade,quod ad FPersicam Psittacen est, bicipites serpentes Ctesias narrat binis pedibus ad caudam praeditas essec easdemque capite albas,reliquo corpore nigras:qu tuor cubitorum longitudinem habere: S: quos percus Ierint interimere: interdiu eas haud quaquam natare selerc,sed noctu uel aquantibus, uel limtea lauantibus perniciem inferre.
a Forma, Huius generis, sed ingenti magnitudine erat hydra ab Hercule in Lerna consecta: quam primus omnium Periader,& hunc secuti poetarum turba monstrum multorum capitum effinxemit .Ex Pausania. 2 Colubri nomine etiam progenere abutuntur: emina colubra dicitur. 3 Hydri aquatiles sunt &quae Mutam dicuntur apud Arrianum in rubri maris nauigatione. Ophidion Plinio pisciculus est congro similis, uel,ut alia habet litera,scombro similis: urinae incontinentia cum lili 3 radice emendat. 1 Haec si,Theodorus: Haec si capta dimittatur soris,dcc.Haec sere iade dracone marino pisce a Plinio narrantur.
De serpentibus terrestribus,& primo de aseidum generibus. p. C X IIII. Apis in Africa gignitur chersydro non dissimilis est: hoc enim insigne solum prae illis possident aspides, quod ceruicem latam tumidamue habent : similis alioqui chersydrus est aspidi chersaeae paruae, ut modo diximus. Est uero aspidum color uarius sunt aliae flavae aut subvirides, aliae co- Saatri seli P loris cineret,aliae subatri fuliginosiue. In fronte circa supercilia extant duo si ς, δε- ueluti callosa tubercula cornuum instar, quibus cffcitur ut oculi caui ampareantiquos &hebetes huic malo dedit natura: e6sque non in fronte,aut Hex aduerso cernerc,sed in temporibus: eosdemq; semper sere quasi s innoconnivcntes: & cxcitatur saepius auditu quam visu. Dcntes staminis pro- Aia, his qu/xςrni incurui:maribus bini. Sub lingua cuticula inuenitur, ut dentes etiam operit. Non obliquo ut cerastes,sed recto incestu serpit. im- iuga scrine vagantur, nec nisi cum compare uita est. Itaque alterutra inter- erupta,incredibilis alteri ultionis citra:persequitur intersectorem , unumque cum in quantolibet populi asininc notitia quadam inses lat. Porrumpit omnes dissicultates,permeat spatia nec nisi amnibus arcetur, aut princeleri iuga.Longitudo quibusdam orgiae est, id es h pedum sciatim: magni-itudo uero,quanta est uenabuli, quo ad tauros leonesque conficiendos uti
224쪽
Asolent. Alterum genus quidam enim duo statuunt aspidum generat ubi- ει ιυαῖον,id est dodrantale cst hoc cclcrius interscit. Vcrum,ut aliis placet, aspidum ircs sunt species:quaedam chelidoniae uocatur,aliae chersa a id est chil tcrrestres,aliae piyades. Chelidoniae circa fluuiorum ripas, praecipue Nili,latent:unius cubiti longitudinem eaulo superant, & colorem habcnt hirundini similem.Cherseae maiores sunt inueniuntur mim nonnunquam quς quinque cubitorum longitudinem aequent, colore fcrc cincrco: quaquam uexa.& subvirides aliquando reperiantur. Ptyades omnium maximae sunt,cΟ- ' o. lore &ipse cinereo subviridante,&qui aurum imitetur. omnium perniciosissima plyas est: quae collo exporrecto, ueluti ratione quadam loci interuallum coniectans,uenenum expuit uel in hominum oculos, & alioruB quorumlibet animalium corpora. Aspidis morsus signa cnim sere comunia sunt iis quos aspis momorderit nullum affert dolore,nequc phlegmonem excitat:sed animal quodcunque momorderit funo ichneumone exce, plo) torpore & semno interficit, omnium serpentium ictu minime sana bili.Mors autem intra tertiam diei tutem accidit: ex chersaeae quide morsu,tribus ad summum horis: ex chpidoniae uero ictu, praesentissima mors& ad manum est. At iis qui aptyade conspuuntur,tardius paulo: praecedit nanque uisus hebetudo, faciei tumor, surditas, & deinde sequitur mors., Quin & aliae sunt aspidum species, uerum disparis effectus ad nocendum:
aliarum uirus quoniam medelas facilius admittit, minus famae meretur. Cunctarer in proserendo ex his remcdia,inquit Plinius, nisi M.Varronem C sciremi. xxxviii uitae anno prodidisse,aspidum ictus esecacissime curari hausta a percussis ipsorum urina. Venenum carum, si sanguinem attin git,aut recens uulnus,statim interimit: inucteratum ulcus tardius. Dcc toro potum, quantalibet copia non nocet: non enim est tabifica uis. Itaque occisa morsu corum animalia cibis innoxia sunt. Membrana aspidis quam exuerit cum adipe ciusdem, iumentorum oculis claritatem inunctis facit.
I AEgypth aspides quatuor cubitorum longitudine nonnunquam apparuisse serunt. 9 Elianus. 2 Aspida somniseram, dixit Lucanus .Solinus uni aspidis speciei hoc tribuit, hypnali scilicet,qubd somno necat teste etiam Cleopatra .emitur ad mot- tem: quanquam Cleopatrae mors,si aliis credimus,ptyadi potius debetur: nisi sortasse . eadem sit ptyas,quae hypnale: aut hypnale genus sit ad haec tria: quod lectoris iudicio Urelinquimus. 3 Aspis anguis,inquit Aristoteles ex quo medicam tum putrificum illud componunt,in Africa gignitur,cuius ictili nullum remedium est
1 IIperamas cchis, sarmina cchidna uocatur: colore est subsatio, pluri-V bus ornata maculis rotundis,longitudinc cubitati: nonnunquam ue-2 ro trium dodrantium.In Asia certe orgiae longitudinem aequant, id est senum pedum.Sunt in Indi authore Strabone, quς nouem cubitos superet. Πρι ηω- .
Caudam habet scemina excarnem,& squamis auriusculis asperam, n5 paulatim gracilescentem ut mas, sed simul uniuersim aceruatimuc. Caput gerit latiusculum, oculos subrusos, collum quam sit mari angustius, aluum
225쪽
'imminutam,meatum ad caudae extrema propius accedentem. Incessii sit. Ei quietus & tardior. Dentes viperae gingiuis conduntur: sed qui canini hi cantur dentes, sceminis quaterni, de uulnera ex illius morui instiguntur quaterna. At contra mari caput angustius,collu crassus, dentes canini tantum bini,& uulnera ex plaga,bina.Oculi,cum irritatur, rubicundi. paulatim huic gracilescit cauda,aliorum more serpentium,non aceruatim,ut in uipera tamina. Meatus ille,superne magis,& uentri propinquior est.Corpus illi uniuersum tenuius, de modo quoda procerius, & incessus alacrior. Color idem qui sceminae .uiperae uulua similis, ut in piscibus cartilagineis cst. Cum caetera serpentum omnia genera oua edant in lucem, uipera e serpentibus una foras animal uiuum in lucem edit, cum intra se ouum prius
qui in utero adhuc sunt, abrosis membranis crumpant. Parit autem sigil- 3latim uno die plures quam uiginti. Nec nos lateat quosdam de ui rarum m coitu ac partu aliter sentire. Vipera,inquiunt,mas in coitu caput inserit in abrodit uoluptatis dulcedine: appetente deinde par
ιb.D. rhis rus tempore, septus tarditatis impatientes, erodunt latera, occisa parente. aca ad pisene. Cum c terae serpentes cauernas subeant terrae,uiperae tamen sub saxis con inis, isti. duntur hyeme .lta Aristotcles: contra Plinius.Serpentium vipera late Iasior ex L. ra dicitur condi, caeterae arborum aut saxorum cauis. Vipera senectutem N AUM in exuit ut alij serpentesὶ tam uere quam autumno. Ex uiperae morsu a uul - G-- sanies primum essivit subpinguis oleos auri deinde cruenta: insurgut
o pustulae,ambustis similes:sequitur postea ulcus quod uicinas omnes par
- tes depascitur, non in summa cute lum, sed altius in carnem descendit. μω igrabere Sanguinolentae fiunt & gingiuae: & iecur phlegmone tentatur. Torminam πελ praeterea accedunt, S: uomitiones biliosae. Ad haec tremor, S por,& urbnae dissicultates sudorque frigidus: mors postremo intra horas scptem imminet,aut cum diutissime in iis qui non evaduno die tertia. idam ta men uireris utuntur in cibis,ut modo diximus. Primum omnium occisae statim talem in os addi iubent,donec liquescat humor: quatuor digitorum mensura si praegrandis fueritin utrinque praecisa, exemptissique interaneis discoquunt in aqua,condientes sicuti anguillas,oleo,sale,anetho,& porro: H& omnibus aut uatim uescuntur,aut pane colli sunt,ut sς pius utantur. Viperarum carnes,inquit Galenus, clim in anguillarum morem codiuntur, . excalfaciunt palam, desiccantque, dc colus totum per cu tim euacuant.Viperinae carnes,ait Dioscorides, si coctae edantur,claritatem oculis asserunt: neruorum uitiis auxiliantur: crescentes reprimunt strumas. Adiiciunt no-
nulli longam sore senectutem iis qui earum carne in cibo u tuntur. Carniabus hisce uescentibus, pediculos procreari tradunt quida, quod plane a ueritate abhorret, inquit Dioscoricles. Sal ex iis ad eadem conficitur,sed inefficacior. Antonius Musa medicus cum incidisset in insanabilia ulcera, ut pcras edendas dabat,miraque celeritate persanabat. Viperam uiuam in fi
226쪽
A ctili nouo comburere addito sceniculi succo ad cyathum unum & thuris manna uia atque ita sussusionem octilorum,& caligines inungere utilissimum estaechion uocatur hoc medicamcntu. Fiunt & ex uipera pastilli qui Echi ρ theriaci uocantur,quibus ad multa medicamenta ututur. Viperet caput ariue dum asseruatum & combustum,igni sacro medetur.pcllium ui perinarum cinis alopecias celerrime explet. Dipsas ut quibusda placci species viperae Dipsin est in maritimis loci aut alias salsuginosis reperta: ut aliis uero, non citi Ddem omnino generis,sed specic similis est uiperae paruae . Est enim quia si mas ui per mino cauda gracili Zc nigra:at reliquo corpore albicante, maculi spartim rusescentibu partim nigris uariegato. Et in cauda quoquc li-6 neas habet duasnigras: magnitudine cubitali, inquit Aetius,ex crassa in te-B nuem desinens, capite quam uipera angustiore. Morsum eius sequitur internarum partium ardor intolerabilis, sitis inexplebilis & interficiens: Ddeo ut quantumuis potus exhibeatur, nihilo magis sedetur sitis: cum ta-
mcn neque urina aut uomitu, aut sudore quicquam exceriratur: pre ster a nonnullis uocatur: ab aliis causos aut melanurus, aut ammoati S,aut m Lisuriis
centris dicitur uel contriue . Est uero prester serpens ut uideturi alius. ammoatis. Hic si quem percus Ierit,distenditur,enormsque corpulcntia necatur extu- πη beratus. Cerastes quoque ex agnita vipera facile cognoscitur: corpore enim non admodum dissimili est: sed cornua habet sunde illi nomen) bina: ob Auet,ut alij tradunt,quadrigemina:id est cxtantia quaedam corniculis simi' lia, uae viperis desunt .Longitudo illi cubitalis, nonnunquam & cubitorii C binum . lor arenae similis: cauda squamis hirta:squamae uero & sub aluo in ordinem quendam conditae: quo fit ut 1 onitum sibilo non dissimilem serpendo citat. non recta incedit,sed oblique, & in alterum potius latus inclinat in nauiculae modum quae uenti uiolentia in alterum latus inclinatur. in arcna aut rotarum orbitis sere dclitescit.Corniculorum illoru ostentatione ueluti esca ilice, selicitatas aues perimit. Nam reliqua corporis de industria arenis tegit: nec ullum indicium sui praebet, nisi ex ea parte qua
inuitatis dolo pastibus,necem praPetu aucupetur. In iis quos ccrastes momordit,tumestu locus una cum duritie & pustulis: uaria e uulnere effuits intes,quandoque atra, quandoque uero subpallida.Genitale tenditur:ac-gna apitii e- cedit ad haec delirium: caligant oculi, de a conuulsione tandem sequitur m D mors. Hammodytes viperae fere similis est,serpens cubitalis longitudinis. Hammod tesColor illi non sussiautis,ut uiperae,sed arenae concolor est, & maculis quibusdam nigris insignitus. Maxillae item quam sint uiperae latiores. Cauda periore sui parte fissa & praedura, de or cercrias illi nomen. Serpetis huius ictum maxima ex parte sustina sequitur mors .Qui ucro no statim per hiis a uulnere sanguis primum essivit:deinde sanies, sequitur postea ca Oh, a, b, ada
ἰ ζ; grauitas &animi deliquium. Qui autem uehementius ueneno inse- amran tur,triduo moriuntur: quanquam aliqui uel ad diem usque septimum perdurauerint. Citius pcreunt, quos foemina momorderit.
I c d Oppianus in sueminino quoque genere protulit,aspidem significans: Sc χν proscemina dixit Aristoteles. a. Rotundis, po castαν potius quam pilae ἐάαν legis
227쪽
iilc Hermolaus apud Aetium. 3 Sigillatim, id est non binos alit ternos, sed unii Epost alterum. &si Plinius & illum secutus Theodorus hunc Aristotelis locum aliter reddant,qubd singulos diebus singulis parit. Ex Leoniceno De serpentibus. Vipetae quomodo condiantur ad esum,docent Plin. lib. as, d Galen. lib.II de simp. me- dic.&Dioscorid. lib. i. s Theriaci,Horum compositionem uideas apud Galenum lib. tantidot. dc Plinium lib. 2s cap. dc ς, dc Actium S: Paulum. s Nicandri interpres caput latum esse dipsadi ait, dc collii amplii. Exemplo est Aulus Iuuenis apud Lucanum, quem dipsas momorderat. 7 Centris uel centri ne uocatur, qudd rostrum eius in acutum tendat ut centro,id est stimulo non sit dissimile. Huius exemplupraeclarum est apud Lucanum,Narsidius a prestere percussus.
II assimorrhi quoque color arenς similis est,quandoque obscurior: non- FI 1 nunquam uero splendescens magis Et incessus ceraste similiter obiurquus. Longitudo pedalis:crassitudo uero eius a capite ad extremam usque caudam paulatim in tenuitatem descendit. Caput habet asperum horridiimque:oculos similes locustarum generi,quae rite zm: dicuntur.Supra oculos bina ueluti cornua:collum angustum, caudam ab umbilico gracile scentem .Mcatum cxcrementi mas habet superne ad uentrem foemina inferne ad caudam. corpus uniuersum maculis ornatum, partim candidis, partim uero nigris. dum serpit,ob squamarum asperitatem strepitum edit naud magnum, quasi per arundinum aceruum transiret. in petrarum c u ernis fero degit.Haemorrhus mas est,haemorrhois scemina. Ab effectu nomen habct:a morsu nanque eius interit homo prae copioso sanguinis pro-
fluuio,tum ex ore tum c naribus,tum ctiam ex uniuerso corpore. Si qua uero corporis parte obducta iam olim cicatrix aliqua fuerit,sanguis ex ea d nuo erumpit. Alui quoque excrementa sanguinolenta cgeriatur. Qi nocex pulmone sanguis iusti expuitur, & mors certa cum uomitu sequitur. Haemorrho simili forma est sepedon,sed gressit celeriori: neque cornua habet ulla.Color illi coccineus: caput praegraue: cauda quanuis sit prolixior, α breuis tamen apparcheo quod dum serpit latopere per anfractus torque tur. A sepedone percusta, undique dequunt pili, & ex capite de superciliis palpebritquc.Sequitur deinde per totum corpus uitiligo atque leuce. Seps anguis longitudinem habet cunitorum binum, capite ato, ore exacuto,toto corpore ex crasta in tenuius descendente, multis albis maculis uariega- Hio,inccssu recto tardόque .Seps colorem in eorum quae contingit similitudinem immutat. Eius imos quatuor dentes tuniculae quaedam occultant. Si quem seps momorderit, ex uulnere quod manifesto apparet) sanguis primum excernitur, sanies deinde Petens: intumescit autem locus cum dolore quodam mitiore. Et membrum putrescit iam, & colorem recipit album: toti denique corpori & color inest qualis uitiligine affectis: &pili undique defluunt: biduoquc aut certe triduo sequitur mors. Seps, ut Pausanias scribit, anguis est minimae viperae magnitudine aequalis: In culis ex interuallis quibusdam uarius, capitc lato, ceruice angusta, uentre maiori,cauda breui incessu obliquo,cancri in morem:id quod illi cum ceraste
228쪽
A raste commune est. At contra in obliquum non nisi tardisssime mouetur, cum aliti uelocissime: Sed semper recto lapsurus limite ccnchris: Pluribus ille notis uariatam tingitur aluumue Quam paruis tinctus maculis Thebanus ophites.
Hunc de leonem uocauere quidam,scrocis limum an cm,& qui sese cauda uerberet,atque ad ferocitatem irritet Corpus illi longum & crassumor- state mediapetit montes, pecori que insidias tendit, anguinis auidissimul. In insulis Thraciae uicinis frequens est. morsum cius sequitur aquae in hicntre collectio,& corporis tumor,qualis in hydrope cucnirc solet:necno carnis tanta cum dolore putredo,ut uel spote diffluat.Vcternum praetcrea in-B fert & seporem:atque,ut Erasistratus testis est,iecur,uesica,&crassius intestinum in iis corrumpitur,quos cenchris momorderit. Cenchrites,qui &acontia serpens este traditur,cubitorum binum longitudine,corpore toto aeriis; a a crassitudine in exilitate dcsimcnte: colore, praesertim circa uentre, uiridi, pud misisἱ aut uideatur milio cum adhuc reces seges cstin persimilis: unde nome illi ce- aliud stea stri. thrites:quem & sortiorem seipse fieri aiunt, cum milium floret. Ceclirites cum se infestum alicui reddere uoluerit, in iaculi vibrati modum inuolat, atque ita serit. Ab huius morsu grauiora quam ab aliis sequuntur pericula, ut simul &putrescant& defluant carnes. Iaculum cx arborum ramis ui brari uulgatu est,inquit Plinius, & missili uolare tormento.Subcunt enim is qui iaculi arbores,e quibus ui maxima turbinati, penetrant animal quodcunq; Lucanus. C sortuna obuium secerit. Adeo ualet saltu iaculus, ut uiginti cubitorum spatium transilire queat:protinusque ad ea quae saltu appetit, inhaerescat.1 Longitudo Ita Nicader: Actius uero hoc modo,Recta& tarde prorepit. Longitudo i lii trium palmorum, uel trium dodrantium: nam utrunque significat Sed uide ne sint exeplaria mendosa. 1 Coccineus,Nicader: Color illi, qualis est hirsuti tapetis,id est ut uult interpres coccineus.
De basilisco,& aliis quibusdam serpentibus,quorum
uenenum remedio caret. Cap. CXVII.
BAsiliscum Cyrenaica generat prouincia,malum in terris singulare: qui β 1' cui
uel conspectus solum, ut aiunt,& sibilo auditus, interimit: uel ut referunt alij,qui hominem,uci si aspiciat tantum, dicitur interimere. Et quic-D quid morsu eius occiditur,non depascitur sera,no attrectat ales:si uero attigerit,statim interit. Alios quoque serpetes olfactu necat: nec hominis i tum,uel aliorum animatium exitiis datur sed terrae quoque ipsius, quam polluit de exurituaccat enim frutices arboresque non contactas modo, uerum&amatas .Extinguit herbas,rumpit saxa: ipsas ctiam corrupit auras: ita ut in adra nulla alitum impune transvolet inlectum spiritu pestilenti. tai lis uis malo est.Basiliscus parua serpens est trium palmorum longitudine, Basilimisicolore flavo sui uoue, capite acuminato, & candida in co macula,ut quo- ωλs dam diademate insigni .uiribus reliquos serpentes longe superat. Nec flexu multiplici,ut caeterae corpus impellit:sed cum mouetur,media corporis parte serpit, media celsus & crectus incedit. Vulnus ab eius morsu factum
229쪽
ut inqui Erasistr. atus aureo colore obducitur: statimque a uulnere sequi- Etur mors.Sibilum eius ctiam serpentes alij pcrhorrescunt: & cum acce print, fugam quaeque quoquo possunt,properant. Huic tali monstro mu- clarum uis exitio cst .adeo naturae nihil placuit esse sine pari. interficiunt eos in cauernis,in quibus delitescunt: uis tamen ne defuncto quide deest Besilisci reliquias amplo sestertio pergameni compararunt: & ut qdem Apollinis manu insignem,nec araneae intexeret,nec alites inuolarent, cad uer cius reticulo aureo suspensum ibidem locarunt.Sanguinem magi miris laudibus celebrant cocuntem picis modo, de colore dilutum clam ariSὸν Mes I clariorem fieri: quidam id Saturni sanguinem appellariit.Est in Indica re--- sione serpens paruus,inquit Aristotelcs,cuius unius remedio carent inc lae.In regionibus ultra Indum fluuium,ut author est Diodorus, serpentum Fuis est,qui haud magni sint,& corporum uarietate distincti. Aliqui meis uirgis sunt similes:alij densam & hirsutam cristam gestat. atque omnium GVLm,. morsus uis, ut mortem citissima inserant. Est & Indicus serpens po phyrus nomine,palmi magnitudine,colore ad purpurς similituainem a cedente,capite albissimo. locis Indiae calidissimis reperitur. Dentiu cxpers est: idcirco mordendi potestas illi nulla. At eius uomitto,si quod uel hominis,uel alterius animalis attigerit membrum tabescat ncccsse est.
t Basiliscus, Plinius 2Duodecim non amplius digitorum magnitudine.Solinus: Pene ad semipedem longitudinis. 1 Candida,Solinus: Alba quasi mitrula lineatus, caput. An igitur in Plinio legendum potius mitrula pro macula. Actius: --οάς, id est tubercula tria habet:&Galenus ad Pison. GDe dracone, amphisbaena, & aliis quibusdam serpentibus, quorum morsus minus affert periculi. Cap. CXVIII. DRaco no habet uenena.Porro ueris draconibus ora parua,& ad ino sus non dehiscentia: sed aristae fistulae,per quas & trahut spiritus, & linguas exerunt.Proinde neque draconis morsus dolore ullum uehementem excitat, etiamsi pro uiribus maxime nitatur morsum instigere:sed qualem mus mordedo cisciet: quipre non in dentibus uim,sed in caudis dracones habet: & uerbere potius quam rictu nocent. Speciosa draconis forma cst. dentes quoque habet utrinque duplici ordine: frontem & stupercilia crasse. sub mento ueluti palearia dcpendent subflaua subviridi aue,quae bar Hspeciem referunt.Id modo mirum,unde cristatos Iuba crediderit: draconti renim cristas qui uiderit, non reperitur. Non admodum dissimile huic uidetur esse senus quoddam draconum,quod sola seri Epidaurus, mansuetu& colore subsauum, quod lassiculapio sacrum erat: author Pausanias. Qin .Esculapio dicatus cst,anguis a Plinio uocatur: neque anguis hic uenenatus est,nisii per mensem luna instigatus: sed prodest uitius comprehesus, de in aqua contusus, si ucatur ita morsus. quin de inesse ei remedia multa creduntur, de ideo , sculapio dicatur. Atqui anguis .Esculapius Epidauro Romam aduectus est,uulsequc pascitur, de in domibus: ac nisi incediis semim exurerentur,non cilci foecunditati corum resisterc.Draconum genus
230쪽
A est magnitudine quinque aut dece cubitorum: reperi utur autem & uigintia aut triginta cubitorum longitudine:&ut aiunt, nonnunqua malorcs. Generat usthiopia dracones Indicis pares,uicenum cubitorum. Artemidorus
draconum in Arabia magnitudine refert tricensim cubitorum, qui tauros 3 elephantosque perimanti moderatus sane in his: nam Indici ac Lybici dracones sabulosiores sunt,super quibus herba ctiam nasci dicitur.Draconum ingens hocmnus squamis tegitur toto corporc asperrimis . oculis est pringrandibus supraquc oculos extantibus quibusdam ceu umbraculis: in me- Vmbrumlis,to uero,quam barbam uocant,ore uasto, lingua longius exporrecta, lentii bus magni quales sunt suis sylvestris, quibus mordedo ossa frangunt. No enim nisi in locis aestuosis uenenisi habet draco: sed morsu uioleto pernicie B quadoq; assert. lor illis uarius:sunt enim alij nigri, alij rufi flausue, ath cinerei coloris. In Phrygia dracones ad magnitudine quadrageniim pedu na
scis erunt:qui quotidie media estate cxcauernis prodcvt,cauda ad terram adnitentes,reliquo erecto corpore, & toto gutture eminente: & paulatim ilaxato ore hiante,uolucres super uolantes tametsi sublimes & perniciter lseratur sua aspiratione ad se pertrahere atquc allicere:eas autem ex horum L
spiritus luctibus detractas in illorum uetrem decidere atque illabi:&haec quidem maxime ad occidentem solem agere.Spectanda quide draconum ars in deuorandis ovis:aut enim solida hauriunt,si iam fauces capiunt:quae
deinde in semet conuoluti frangunt intus, atquc ita putamina excutiunt: aut si tenerior est & catuli adhuc aetas,orbe approbes a spirae, ita sensiin ue- C hementerque herstringui,ut amputata parte ceu serro,reliquain quae amplexu tenetur brbcant. Draconis adipe & melle cum oleo uetere incipietes caligines discuti tradunt. draconum quoque adipem uenenata fugi ut.
Draconum maguitudini fidem faciut in Italia apyellatae boae, quas gignit βρψ
Calabria.Hunc anguem ad immensam molem ferunt coalescere . captat
trimo gres s bubulos: & si quae plurimo lacte rigua bos est, eius se uberius innectit,suctiique continuo saginata,longo seculo ita funebri latietate ultimo extuberatur,ut obsistere magnitudini eius nulla uis queat. postremo depopulatis animatibus,regiones quas obsederit,ob uastitatem cogit. Deniq; D. Claudio principe, in loco ubi Vaticanus ager est, in aluo occisae ae spectatus est solidus infans. Amphisbaena aut scytale ctiam si mom Amphisba t. D deant, non enecant: sed horum serpentium morsus dc obscuri simi,& in- Sol te tamationes tantu inferunt, quales fere ex apu m ucsparum ue ictibus cotingunt:scytales tame chalcidicae morsum aiunt eade fere sequi symptomata, ac sique vipera momorderit. Animalcula haec inter se similiassent, nisi rmagnitudine disserunt. Neque ut ali; serpentes ex crassiore corpulentia in caudam tenuem desinunt: sed terete corporis figura utrinque aeque crassa existunt:ut aspectu discernere nescias, utra in parte caput aut caudam esse dixeris. Disserunt,quod amphisbaena in uir. inque partem, in caput scilicctue & in auersiam serpiti quo fit ut anonullis biceps esse dicatur, &pinia serpens,lumbrici terrestris magnitudine, lore terreo maculis par uis distincto:ob maxillarum crassitiem modo quodam caecutiens. Sola scr