장음표시 사용
251쪽
runculam habent longam dependentem, rubicundiorem quam in genere Egallinaceo.Quod autem in gallinis rostro adhaeret -α,α uocat Graeci, Latini paleam mentumuel mele rides non habent. rostrum acutius & maius quam gallinae, ceruix crassior breuiorque & nigra, corpus frequenti-3bus uarium maculis in nigro candidis, maioribus lenticula: de alae ipsae u riegatae, serrata specie digestis in quendam uersum maculis. crura sine calcaribus, caetero similia gallinaceis . locis gaudent paludosis lacus tribiisque. Foeminae maribus adeo similes sunt, ut uix dignoscere genera possis. Haec Clytus. Histrus tradit meleagridas a nullis auibus quς aduncis sunt unguibus uiolari. Otia generant meleagrides functis distincta. pullos suos ueluti erosae negligunt. At contra pauones foeminae sua sponte studiosius pulos enutriunt. Hae sine custode tuto vagantur: maioremque pabuli partem Fsibi & puIlis acquirunt.Hoc genus auium cum trimatum expicui optime progenerat. siquidem tenerior aeta aut sterilis aut parum foecuda est. hoc tempore & colores pennarum uarios recipit.coitus uere & partus breui a coitu agitur: itaque post admissurae tempus confestim matrices custodiendae sunt,ne alibi quam in stabulo saetus edant: maximeq; temporibus quibus parturiunt pluribus stramentis exaggerandum praecipiunt aviarium, quo tutius integri scelus cxcipiantur. Nam sere pauones cum ad nocturna requiem uenerunt, perticis insistentes enituntur ova: quae quo propius ac mollius ceciderint,illibatam seruant integritate. Excludit pauo dicbus tricenis aut paulo tardius. semel tantummodo anno parit oua duodecim, aut paulo pauciora: nec continuatis diebus, sed binis ternisue interpositis. pri- Gmiparae oectona maxime edunt. Haec Aristoteles. Pavo,inquit Pliniti parit primo anno unum aut alterum ouum, sequenti quaterna quinaue, caeteris duodena non amplius: uerum,ut alij tradunt, sceminae quae non incubant, iter anno sere partus edunt: at quae fouent oua, totum tempus foecunditatis aut excludendis aut etiam educandis pullis consumunt. Primus cst partus quinque sere ovorum, secundus quatuor, tertius aut trium aut duorum cste consuetiit. Irrita & subuentanea illa pationes etia pariunt. Mas dum scemina incubat aduolans otia frangit,desiderio incubatium:quapropter noctu & in latebris pariunt:& earum curatores gallinis stibiiciunt incubanda oua pavonina.Pullos praeterea suos mares persequuntur uelut alienigenas priusquam illis cristarum nascatur insigne: crinitae enim pauoni in capite exeunt arbusculae. Vivit pauo annis uiginti quinque.Colores incipit fer- Hre in trimatu . Amittit pennas cum primis arborum frondibus:rccipit cum germine carundem. uda,quae pationi magna est,etiam decidua est,& utranque ob causam nullius in uolatu usus. Huic uni natura formae c uolt
cribus dedit palmam:nec id quidem corporis specie,sed penaruna pulchritudine. Masculus pavo gallinaceam salacitatem habet:atque ideo quinquesceminas desiderat Porro signa sunt extimulatς libidinis,cum semetipsum aduerso maxime sole, quia sic sulgentius radiatὶ ueluti mirantem, caudae gemmantibus pinnis protegit, & singularum capita oculata pinnarum to
cis suis cxerit, cum stridore procurrens. Ide cauda,ut modo diximus, amis sa cum
252쪽
A sa cum soliis arborum, donec renascatur iterum cum flore, pudibundus ac moerens quaerit latebram. Vitia quae gallinaceo generi noceres iciat, e dem has aues infestant.Sed nec alia remedia traduntur,quam quς gallinaceis adhibentur. Pavonina caro dura est fibrosaque,& concoctu is ficilis. Pavones fimum suum cuius est ad oculorum uitia usus efficaxin resorbere tradunt,inuidentes hominum utilitatibus. In India fallinacei nascuntur GazOMI maximi,qui cristam habent non rubram ut nostri, sed ita uariam & floridam,quemadmodum coronam ex floribus cotextam. Pennas posteriores minime inflexas habent,neque in orbem reuolutas, sed latas, quas cum nocrigunt,ut pauones trahunt,eorum pennae smaragdi colorem gerunt.
I i In mari Tusco, inquit Varro, secundum Italiam contra montes Ligusticos. a Numidicae, inquit Plinius, in parte Africae Numidia. 3 Corpus frequentibus, Si
cui contigerit emendatior Athenaei codex,huc locum legat graece, quem nos ob exe-plaria mendosa totide uerbis exprimere non potuimus,coniectura nostra contenti,una cum Hermolat interpretatione. Haec luculetissime expressit Lucretius lib. a, Caudaque pavonis larga cum luce repleta est, Consimili mutat ratione obuersa colores:
Qui quoniam quodam gignuntur luminis ictu, Scite licet sine eo fieri non posse putandum.
De columbaceo genere. Cap. C X X VIII.
Columborum possessio non abhorret a curaboni rustici: nam se cun- α bus ditas quanuis longe minor sit, quam est gallinarum, maiorem tamen Colamba. refert quaestum: na & octies anno pullos educat,si cst bona matrix, & pre tiis eorum domini complent arcam, sicut eximius author M. Varro nobis assarmat.Quae proprie columba tiocatur, sunt enim columbacei generis αυ-ia aspecies plures duo continet genera:unu agreste,ut alij dicuhsaxatile, quodi habetur in turribus ac columinibus uillae. Hae propter timorem natural cm summa loca intectis occupant: & in turres ex agro uolant suapte sponte ac remeant. Alterum genus columbarum est clementius, quod cibo dome oblumba d. stico contentum,intra limina ianuae solet pasci. hoc genus maxime est co-'mesica.
alore albo:illud agreste,sine albo, uario:quaquam in India luteas esse colit bas serunt .Ex his duabus stirpibus fit miscellum tertium genus fructus cauDsa atque incedunt in locum unum, quod aliqui uocant os ο*ῖν, alij in quo uno ista uel quinque millia sit ni inclusae. Columbae utraque patrebra connivent. Lienem habent paruum, adeo ut propemodu exstisenium csttigiat. uesica bilis in columbis non iecori adhaeret, sed aut uentriculo aut intestino. Vetriculum habent calidum columbae,& facultatem concoquendi maximam. Coeunt intra annum columbae: quippe quς semestres nosse incipiant uenere: uel, uti Plinius tradit, quinquemestres scetiscant. lumbae proprio ritu osculantur ante coitum:& nisi ante mutuo osculentur,mas non ascendit: sed iunior sit an senior interest: senior enim primum coitum osculo exorditur, sequentem & sine osculo agit: at iunior quoties libet coire,toties osculatur. Igitur hic ritus columbarum proprius
253쪽
est atque etiam ille,ut sceminae saltant, ac seper resili mutuo agant, s mas Enon sit,& cum osculo ut mares: dc quanuis nihil altera emittat in alteram, tamen plura sic oua quia, ex maris coitu pariuntmerum nullus ex his enascitur pullus, sed sunt omnia irrita: quanquam & nonnunquam oua inse cunda & irrita etiam ex maris coitu cum scemina proueniunt. Colu mbet
ouum paucioribus quam decem diebus a coitu consistit & perficitur: & pariunt,inquit Plinius,a coitu die quinto.Pariunt fere bina oua: ac mare semper & taminam pariunt, priorem marem,posteriorem taminam: ctenim cum pepererint primum ouum,uno interposito die secundum pariunt. Pariunt omnibus amni temporibus,pullόsque educant, si locum apricum habeant & cibum: sin minus aestate tantum istant. Sed proles praestantissima uere & autumno est:deterrima aestate & omni tempore calidiore. Facultas Fcolumbis retinendi oui, etiam tempore parturiendi est: nam si ab aliquo uexetur, aut penna in nidocvulsa,vel quavis alia rei estitur, aut etiam sponte morosius habeat,ouum per tristitiam retinet,partum' dissere. Nise hil columbis tacundius: pariunt enim decies anno, nonnullae undecies: Egyptiae uero& duodecies. Et aestate quidem interdum binis mensibus terna edunt paria: nanque dccimooctauo die excludunt, statimque concipiunt : quare inter pullos supc oua inueniuntur: & alij prouolant, alij cru- 3punt: pulli autem caeci procreantur. Diebus circitcr quadragenis concipit, & parit, & incubat columba: & hoc sere totum annum faciunt: tan- 4tummodo intcruallum faciunt a bruma ad aequinoctium uernum. In bant in hoc genere ambo uicissim, interdiu mas, noctu tamina. Exclu- Gdunt uicesimodi aut citra uicesimum diem ouum quod prius ediderint. Perforant ouum pridie eius diei,quo pullum excludunt: & fouent prolem ambo ad certu lepus,eodem modo quo oua. Quin etia taminae parturictimas adest, S: cultu omniq; officio sensitur. Saepe etiam taminam pigrius cuntem ad nidum propter partus laborem mas percutit,cogstque intra' re.Exclusis iam pullis,alimentum illis parat,quod prςmanducatum,in e rum os inserens suum, ingerit, atque ita praeparat ad cibum recipiendum. Pullis primo salsiorem terram collectam gutture in ora inspuunt, Praeparantes tempestiuitatem cibo. Ita magna ex parte columbae mutuo degunt amor ut neque cum pluribus coire uelint, neque coniugium iam inde a primo ortu initum dclarant,nisi coelebs aut uigua: sed interdit tamen no- nullae etiam ex maritatis cum aliis cocunt. Pugnax hoc animal est: alter al- Hierum infestat,nidumque alter alterius subit, sed raro: nam etsi ex longinquo minus,tamen apud ipsum nidum summo certamine dimicatur. Columbacei generis proprium esse uidetur, ne collum cum bibunt rcsupinet, stas satis hauserint:& ut large bibant iumetorum modo. Frugibus uictitat columbae:uiuut autem uel ad octauum annum. Fertur a columba quodq; accipitrum genus cosnosci:it ue cum accipiter provolat, si sublimi petacst, manent quo constiterint loco: scd si humi peta qui provolat est,non mancnt,sed continuo auolant. Cum auium mos sit,ut aliae sese in pulucre u lutant,siet sese lauent,siae nec puluere nec balneo utantur:columbi utrum
254쪽
A tum lauare tum puluerare selet. Multi uaga auis columba:estq; ars illis inter se blandiri,& corrumpere alias furtόq; comitatiores reuerti: inducunt-6 que alias in culumbarium, si cumino pascantur assidue. Columbarum caro facile concoquitur:succum efficit crassitie tenuitateque mcdiocre. Praestantior autem est earum caro,quae in turribus degunt quam domesticam: ex quibus no nisi modice degustare expedit iis, qui exercitio minime utu-tur, sicuti nec e gallinis.auxiliatur contra serpentum morsus columbarum caro recens c5cerpta. lumbae sanguis cruorem e membranis cerebri cru-pentem cohibet. Columbinum fimum quod a colubis agrestibus redditur, excalfacit & urit,misceturque uice napyos cum semine nasturth siccii contusum cribratiimq; ad ea quae rubefieri desiderat quales sunt diuturniores B assectus,ceu coxendicis morbus,hemicrania,ucrtigines,scotomata,cepha lea,& laterum,scapularum,ceruicis,lumborum inueterati dolores: nephritides & coeliaci dolore podagr que de arthritides, quae nondum poros in articulis contraxerint.Columbinum fimum ex aceto strumas discutit: laudatur & ad aegylopas, S albugincs,5 cicatrices: carbunculos perrumpit cumelle,lini semine & oleo subactum: igni quoque ambustis medetur. Fimia columbinum cum oleo de uino potum uenere inhibere: sed si lutea ex ouis quinque columbarum,admixto adipis suilli denarij pondere ex melle sorbeantur,uenerem concitare seruntur .columbarum syuestrium fimum priuatim contra argenti uiui potum ualet. Genera columbarum quinque nu Grumba merantur: quae proprio nomine columba uocatur, palumbes, Cenas quaeg
C uinago, pelias quae liuia a nonnullis uocatur, & turtur:in his palumbi,turturis & columbae sanguine utuntur medici ad recentia oculorum uulnera, ad oculos cruore suffusos atq; lusciosos. In columbis masculi sanguinem efficaciorem putant: uena autem sub ala ad hunc usum inciditur,quoniam suo calore utilior est. superimponere oportet splenium e melle decocto, lanamque succidam ex oleo S uino.
I P υργετης,nonnunquam a Galeno, arbitror, uocatur 2 De co- Πυργετνρ,
loris uarietate in pennis ceruicis columbarum ita cecinit Lucretius lib.2. νομὶς-Pluma columbarum quo pacto in sole uidetur πια- Q Hsita ceruices circum,collumque coronat Nanque alias fit,uti claro sit rubra pyropa, Interdum quaedam sensia fit uti uideatur Inter caeruleum uirides miscere smaragdos. 3 Columba cum peperit, in- quit Athenaeus, postridie marem repetit. Coluba citra dies triginta, inquit Aristotele prole expedita silperiore parit. s Nisi satis hauserint,iaν μου ἰωνον ori vinita Theodorus metus interpres,quousque eis sufficiat.Suspecta mihi uidentur hoc in i coexemplaria Aristotelica. Haec Galeni est sententia:Sunt ex Arabum schola, qui tradant corpora pullorum columborum esse tardae digestionis, de longae morae in sto- , macho: Ranus tamen, olumbus, inquit, leuis est cibus, ct subtilis. Et iterum,est cibus mirabilis 'd caliditatem declinans.
De palumbo,cenade, peliade & turture. Cap. CXXIX.
INter columbarum genera maximo corpore est palumbes: quippe Fae Palumbin. nonnullis locis gallinaceum aequet magnitudine Colore habet cinercu:
255쪽
caput se curuleum purpureumue: & nigrum oculi rotundissimuna. In-Egluuiem habet praepositam uentriculo. tus in hoc nere omnibus similis atque idem terno conficitur uersu, praeterquam in clausulae gemitu, hyeme mutis, uere uocalibus: hyeme nanque no gemit palubes, nisi quod aliquando ex asperrima hyeme,cum placidum tempus successisset, gcinuerit: id quod apud peritos in admiratione habitum cst: caeterv incunte uere semere incipit. mporum incola palumbes est. Coitus tempore testes pakimbi magnitudine insignes,alia, uero parui & omnino obscuri,ita ut EP bernis mensibus ne ullos quidem testes in his haberi nonnulli arbitrentur. Palumbes & turtures trimestres coire stetificareque aliqui reserunt, a mento quod larga eorum copia est. Gerut uterum decem &quatuor di bus,ac totidem aliis incubant: & totide aliis foetus ita uolucer fit atq; perfi Fcitur,ut uix possit apprehendi .Bina pari ut ova palumbes & turtur,& cum plurimum terna:sea nunquam plus duobus pullis educunt: nonnunquam
di γ 'Τπις etiam unum tantum:reliquum ouum semper irritum cst.Pariunt aute ue-bri host Alri quam bis atque ita si prior foetus corruptus est: pullos procreatna. impersectos. Incubatus tempore palumbium stamina incubat apostmeridiano incipiens, totaque nocte deusque ad tempus ientaculi perseverans: in rcliquo tempore munus idcm mas subit.dignosci autem masne anta mina sit,haud facile est,nisi interiorum aspectu.Collum cum bibit non re supinat palumbus, nisi satis hauserit. Mare uno contenta & turtur & palubes uiuit,nec alterum recipit: nidulatiirque de palumbes & turtures semper locis eisdem.&cum mares in aliis sere animalibus diuturniores quam G tam inaesiit,in his marem prius quam taminam mori nonulli aiunt. Vi uere autem palumbes ad triccsimum annum, aliquos ad quadragesimum Aristoteles author est,uno tamen incommodo unguium, codem & argumento senectae,qui citra perniciem reciduntur.Prosunt squalores maxime palumbis. Horum aliqui latent,aliqui non latent,sed cum hirudinibus abeunt,nec hybernare apud nos patiuntur: aliqui in me semper uisuntur. Vo-
' lant gregatim tum palumbes tum turtures cum accedunt,&cum suo tem rpore abeunt. Palumbium caro durior est,quam sit columboru, turturum, turdorum, merularumve aut paruularum auium: estq; concoctu dissicilis excrementosaque. In cotractione neruorum caro palumbina in cibis prodest de inueteratae in aceto decocta dysentericis & coeliacis medetur: c posca uero ileon & tormina sanat.Palumbi sanguine utuntur medici ad ocu Hlorum uitia,uti in columbis indicauimus.De palumborum esse ira cecinit Martialis coquuS, Pa&-M Inguina torquati tardant hebetantque palumbi. ro'-- . uolucrem, qui cupit esse salax.ς si m P. Secudum magnitudinis locum in columbacco genere oenas obtinet,id est '' ilinago, paulo maior quam columbus, minor quam palumbes est. Autuno
& conspicitu & capitur.Modus maxime capicndi eam, dum se in aquam bibendo propendet. ueniunt ad nostra loca, in iam secerint prolem. Frugibus quoque uiuit ut columba 5 bina parit oua. Diuersum
256쪽
ANIMALI VM LIB. VII. iis . A certe genus a columba pcleias est,id est liuia:quippe quae minor quam co- r, i ς, tria
' i lumba sit, o minus pati cns mansucscere. litici etiam plumis&pene nigrii cat:&pedibus rubidis scabrosisque est, paruaque adeo,ut nemo id genus alere uelit.Ita Indiali uiae columbae uirides pennas habet,ut primo aspectu, si quis in auium co tionc rudis sit,psi tacum no columbam dicat.Rostruillis & cruor Graeciae perdicibus sunt similia. Discedunt hyemeli uiae, nec α apud nos hy mare pati titur: plurimum curae proli impendul. Minimum
.in columbacco genere turtur cst,colore sere cinerco.Frugibus uiuunt tur- Πιλιγtures, bibunt,cocunt,gerunt uterum ac pariunt,no aliter atquc de palum-3 bis diximus.Degut aestate locis frigidis,hycinc tepidis:idcόquc aestate tantum apparet turtur : hyeme se codit aut disicedit: nec enim laybernare apud B nos patituraicino enim,prope dixerim,uidisse per hyemem uspiam turtu rem dicitur.Latere autem incipit praepinguis: &quanquam pennas in latebra dimittit,tamen pinguedinem scrvat. Volant gregatim cum accediit,
&cum suo tempore abcut. Turturi cum uocem rcddit,pars nouissima alui uelaementer citaturaeuenitque nonnunquam crepitus alui. Turturis caro dissicilius quidem concoquitur quam columbarum, turdorum, merularum aut paruarum auium : succum tamen Probum gignit, si recte con- coquatur. & temperatura sicca turtur est, praesertim si in locis motanis uitactitarit. nequc rcccns mactata ededacius caro cit sed ubi uno,minimum, die adseruata sit si cnim hoc pacto, ut & minime dura evadat,sed friabilis iam,& omnino uitio careat.Turturis sanguine utuntur in dici ad recellaC oculorum uulnera,uti in columbis dictum est: fimum turturis albugines extenuat.Turtur cum pyrali pugnat locus enim pascendi uictusque idem corum traditur.Turtur quoque dc clatoreus pugnant: & occiditur a chio
1 Palumbes Italiam autumno relicturae, quonam pacto capiantur, explicat Bl dux in regione Latina. 1 Plurimum curae: Vide an hoc intelligat Oppianus de columbis: nam id significat πελειῶς nonnunquam apud poctas. 3 Turtur uere occultatur, inquit Plinius,pennasque amittit. 4 Turtures quo pacto capiatur cantu&saltatione, legas apud AElianum.
Dc phasian tetrac erithrotaone,otide, Ac oto. Cap. C X X X., phasianus alimeti bonitate cocinion lique facilitate aequat, phasiana. D Usuauitatcuincit.Auis est minime altivola,scd terrcna & pulueratrix. PhaonM. Phasianae in Colchis geminas ex pluma aures summittunt subrigi inique a corniculis similes.Oua pariunt punctis distincta Phasianum Epaenetus ta- T.
tyran, Ptolemaeus tetarion uocari dixit & tetraona: nam tetrax alia auis Tet Τηρ - cst,& tetrix ite alia.Tetra ut Alexander Myndius author cstinuis est magnitudine spermologiaeolore figlino,sordidis quibusdam maculis lineisq;3 magnis uaria: frugibus uescitur,&quando pepererit, quadrupli cc cmittit uocem.Tctrax altera gallinaccum maximum superat magnitudinc,s ecie Tetrux altera. porphyrioni similis: ab auribus utrinque palc. edepende ut in gallinaceor τὸ si uox illi grauis.Tctrix quam Atheniciasses uragem uocant,nec icrrae nec ar-
257쪽
bori suum nidum committit,sed frutici:& non aliter atque alauda nidum EEsthmωον, patere aurς cupit. Decet Erythrotaonas suus nitor,ab lutaque nigritia, in superciliis cocci rubor. Alterum corum genus uulturum ma itudine ex- cedit, quorum & colorem reddi tmec ulla ales, excepto struthiocamelo,maius corpore implens pondus,in tantum aucta,ut in terra quoquc immobilis prehendatur. Gignunt eos Alpes de septetrionalis regio. In aviariis saporem perdunt: moriuntur cotumacia spiritu reuocato. Proxime iis sunt tertium scilicet genus quas Hispania aues tardas appellat,Grςci otidas,danotas in cibis:emissa cnim ossibus medulla odoris tςdium cxtemplo sequitur. R M- Otides in Hispania frequetes,inquit Strabo.Otides,es authorcs sunt Xeno. phon & Plutarctatis, carnem habet suavem, & facile capi utur. Sunt autem. n Otides Quos &-uocant aves parum uolaces,& quae uolando cito defati- Fead M s tam gantur,non aliter atque perdices. Imitatrix haec auis cit, corum praelertim
sectiati illas e- quae ab homine fieri uiderit,ut eadem quoque facere conetur. Aucupes in te erith -- aduersum earum stantes, pharmaco quopiam oculos suos inungunt, um' guento alio quod oculorum palpebras c5glutinet,haud procul inde in v sculis apparato:quod aues conspicatae idem facere tentant, medicamento rubia ris ac proritaq; facillime apprehenduntur. Ales magna otis olus tam uocit. ue est: & tricenis diebus incubat. Gula eius tota ampla est 5: hita:ingluuies nulla. appendices habet paucas quasdam infra qua desinit intestinum. Fidipes tribus insistens digitis,magnitudine gallinacei grandioris,colore coturnicis:capite oblogo, oculis amplis,rostro acuto,lingua osse gracili collo. Equis mirum in modum delectari sertur,adeo ut si quis pellem equina Gδε μέλης- pacto quot libuerit capere possie:nonulli λα-2M uocariit. Vt 6 'μ' μ' uero alij otus colubae est magnitudine .noistu similis,notame auis noetur N Akisis Da pinnulis circiter aures cminentibus praeditus,unde S: nomen illi, quasi auritum dicas:nonnulli nycticoraca eum appcllanic quidam latine & as
nem uocant. Hominum hic imitator in omnibus est: saltates quoque imitatur,& capitur haud difficulter,ut noctua,inter saltanda intentus ex imitandi uoluptate in alterum aucupem,altero circumcunte,aut clanculum a tergo stante. Duccin sc praebet otiis coturnicibus alio migrantibus. rito, s quas& nistis uocari tradit Galenuc caro media cst inter gruum carnem& anserum,non tam dura scilicet atque fibrosa quam sit gruum caro. Excrementosa est,ac pioinde uitanda iis qui salubri, id est tenui uictus ratim H
mu , ορνις φερο Argiva primum sum transportata carina: Ante mihi notum nil nisi phasserat. 3- Γυφονω',an quadripartitam. Ath legunt apud Plinium tetragonas,alij tetrahonas,alh tetraconas.s Alterum genus, Haec forsitan otis est Galeno atque Aristoteli:&otus Atheneto: de quibus mox dicetur. 6 Otus,Plinius, Bubone minor est, noctuis maior. γPennatorum animalium, inquit Plinius, buboni tantum de oto plumae uelut aures s Videtur ex Aristotele hoc loco quod uncos habeat ungues: statim enim adiungitiOmnes uero aues uncae, dcc.Considera.
258쪽
De coturnice, perdice, galerita,& aliis id genus quibus laniterrenis grauiori biisve. Cap. CXXXI.
Oturnices aegre uolant,propter sui corporis pondus:sunt enim corpo tum ας re grandiore,Quam ut suis pennis deserre possint,vocis crantq; ob eami rem cum uolant ladorant cnim quasi oppressae onere. Parua auis coturnix
est: i prccaeteris bςc pr9pria habentur,ut de ingluuiem infra amplam,&gulam prope uetriculumvmplam de latam habeat. Fel aliis earum uentri;
aliis intestino adhaeret. Foemina coturnix,ut author est Alexander Myndius,coltu habet gracilius:ncq, sub mento nigra illa adsunt quae maribus:& si dissecatur, ingluvies inuenitur non adeo ampla, cor Uero magnum,& set intestinis adnexum. Testes maribus sub iccinore continentur, ut in B gallinaceis. Nunquam in arbore, scd humi consistit coturnix,& humi nidulatur, sicilii & perdix de reliqua generis eiusdem, quae scilicct aues gra- Perita. uiores sunt, de non alte uolant.Nidos autem non faciunt, sed facta in apri--pco area,atquc uepribus quibusda dc materia huiuscemodi cogestis, quoad accipitrum dc aquilarum iniuriam deuitarc possint,oua edunt de incubat. Mox cum excluserint,Protinus pullos educunt, propterea quod nequcunt suo uolatu iis cibum administrare. Re uent suos pullos sub si ipsas ducedo more gallinarum de coturnices dc perdices. nec codem loco dc pariunto: incubant,ne quis locum percipiat longioris temporis mora.Mares cum diffugerit foemina ut incubet,tumultuant,clamitant, pugnamque inter se conserunt: hos autem at ovi vocant,id est coelibes:ὶ qui autem uictus suc-Cri sequitur uictoris uenerem patiens .uerum hoc non ita scri semper, sed a certo tempore anni planum cst:tisqueadeo tum perdices tum coturniceucopia libidinis gaudent,ut in aucupantes corruant, dc saepenumero capitibus corum residant. Coturnix uel in pugna ipsa garrula est, de ante pugni mares canunt.Coturnicibus ueratri semen gratis limus cibus:quam ob causam ras damnauere inmensis, simulq; comitialem propter morbii despui suetum,quem solae animalium sentiunt praeter homi ncm. Adeo tamcn palatis uidentur gratae,ut in aviariis pastae pinguesquc ueneant care,sicuti de 3 quae miliariae dicuntur. Discedunt coturnices mense Augusto in calidiora loca,nisi paucae locis apricis remanserint, de pinguiores per id tempus capiuntur. Et cum ad nos redeunt, aduolant gregatim non sinc periculo na-D uigantium,cum appropinquauere terris: quippe uelis saepe insiduit, de hoc semper noctu, merguntq; nauigia.Iter est his per hospitia certa. Austro nouolant tumido scilicet Ze grauiore uento: aura tamen uchi uolui, propicrpondus corporum uiresque paruas. Aquilone ergo maxinac uolant. Cum ad nos ueniunt,terrcstres potiusquam sublimes, de sine ducibus pergunt: at cum hinc abeunt, ducibus oto de lingulata de ortygometra proficiscuntur,atque etiam conchramo, qui eas noctu hortatur, cxcitat, admoncique Onch mus. itineris, perseuerantiόrque sestinat peruenire ad expetitas sibi terras. Hu-
ius uocem cum lcnierint aucures, Intelligunt parari discessum. A coturnicibus magnitudine tantum differt lagopus,crocco tinistis,in cibis gratissisima. Est de alia lagopu pedes leporino uillo ei nomen hoc dedere, caetero serapis alia.
259쪽
candidae,columbarum magnitudine. Non extra terram in qua nascitur ea Eucsci facite: quando nec uiua mas uescit,& corpus occisae statim marcescit. Neque perdix altivola est,sed terrae propinqua volat, aliisque breuibus: Nec facit in ramis altoque cacumine nidos. Propter humum uolitat,ponestque in sepibus otia. Perdix ingluuiem habet praepositam uentriculo, S: appendices quas da paucas infra qua desinit intestinu. In Paphlagonia bina perdicibus corda. coitus temporc testes habet perdiccs magnitudinc insignes, alias ucro omnino obscurostita ut hybernis mensibus ne ullos quidem testes in his haberi nonnulli arbitrentur. perdice non pinguescere tradunt. nidificat, pariunt& incubant oua scdininae non aliter ac de coturnicibus diximus. Mares ite libidinis intemperantia similiter tumultuant, clamitant pugnamq; inter Fse conscrunt.Pariunt sta minae oua nonunquam quindecim aut sexdecim. f. s. Quorum receptacula faciunt nonnunquam perdices: in altero sce- iis liti, iso, se incubat,in altero mas:excluditque sua uterquc & educat. Nonnun- tu sibi restare quam uero Oua marcs quae compererint, peruoluunt & frangunt prae suasb.s.hist.ani- salacitat cincta mina incubet: quod ne accidat tamina contra emolliens, clanculo diffugiens parit:s ed fit s pius,ut prς tumore parturiendi,quolibce loco edat,& mare prςsenti:uerum ut oua scruentur,nunquam ad ca subito accedit.Plerunque uero foeminae transuehunt partus,ut marcs fallant.Et si quis hominum ubi incubent, propinquabit,egressae matres uenientibus sc- sc sponte esserunt: & simulata debilitate uel pedum uel alarum, quas si tim capi possint, gress us fingunt tardiores. Hoc me lacio solicitant obuios G& eludunt, quoad prouecti logius a nidis auocentur. Coim s tempore uolant tam mas quam scemina ore hiante,cxertaque lingua: uel, ut Aristot lcs reser orc hiante exertaque lingua & mares & sceminae cocunt. Neque in alio animali par opus libidinis:si contra mares steterint sceminς, eo quo De dii is ho- ad libidinem excitantur tempore,aura ab his flante,praegnantes fiunt. Ple- prunque etiam uoce marium,utero ingrauescunt, si gestiunt ac libidine tur gent.Quin & uolatu quoque superne marium essici idem potest: quasi ui- - ά, . deli et mas ipse in sceminam stetificum spiritum demittat. Pulucre seu is aliavi. lutare solet perdices. Earum uita amplius quam ad sexdecim annos durare spreM altita. existimatur. In Italia alterum est pcrdicum genus, magnitudinc minore, S uolatu incomposito:rostro minime ruso. Perdix uulture maior ex India Had Caesarem mista est.Perdices sane cum ubique liberae sint, ut aues univcr 6 fae,in Boeotia non sunt: nec cum uolant,sui sunt iuris: sed in ipso aere, quas transire non ualeant, metas habcnt, ut nec in Atticum solum transmecnt. Syroperdix in Antiochia Pisidiae, pcrdice minor cst, & niger exccpto ro strinquod rusum spectatur. lapides devorat atque conficit. Non mansuescit,scd semper perseuerat serus esse.Eius carnes de densiores sunt quam caeterarum,& suauiorem cibi usum praestant. Perdicis caro facile concoquitur,probi inaque generat succum:quae tamen minime recens ededa cst, sed ubi unum,quam minimcidicin suspcnsum adseruaueris: ita nanque cius durities facile amittitur.Quς circa Cirrham perdices inueniuntur, earum
260쪽
A caro ingrati saporis est, neque edendo sunt. Si sorbeantur ova perdicis, pu tantur foecuditatatem sacere,iactis quoque copiam.Pcrdicis sci atque gallinae ad medicinae usum aliis praestat. Fel perdicum cum mellis quo pondere,contusis oculis inungitur: per se uero ad claritatem: Hippocratis ut putant)authoritate adiicitur, quod in argentea pyxide obseruari iubent. Oua perdicum in uase aereo decocta cum melle,ulccribus oculoru de glaucomatis mcdentur.Sanguis perdicis oculorum ulceribus rccentibus, & oculis cruore suffiisis illinitur atque lusciosis. Currunt ut perdices rusticu- Iris italae: de qua Martialis, in Rustica sum perdix:quid reseri si sapor idem est: μανα Carior est perdix, sic sapit illa magis. Apit
B Terrena quoque & pulueratrix attagena est,neque uolax multum: corpo- - ωιτ re quam fit perdix paulo grandior toto dorse punctis maculisve insignificolore alias figlino ad subrusum inapis tendente. Ob corporis grauitatem alarumque paruitatem,canibus facillime capitur a uenatoribus. Auis muls lipara est attagen, frugibiisq; uictitat, & pulueratrix est. Quondam existi- 'matus inter raras aves: iam & in Gallia & Hispania capitur, & in Alpibus
etiam. Auis uocalis alias, plus uero obmutesccns,adeo ut nullam ccat uocem,tantum abest ut masiucscat.Traducti autem attagenes ad Pylas ex Lycia, ut Socrates author est) coturnicum uocem aliquandiu edidere. Attas genae caro facillime c5coquitur,& probum creat succum. Attagen Ionius maxime celebratur,teste uel Coquo Martiale, C Inter sapores sertur alitum primus Ionicarum gustus attagenarum. Attagas stagenarium quoque uocari soletin pennas gestat maculis puctisue uariegatas. in locis uictitat campestribus atque stagnantibus: id que in Marathone frequens. Humi quoque uersatur,nec unquam in arbore c5- Solvo. io initiquae scolopax dicitur uel tucalopax.Persepos hortorum capitur. magnitudine quanta gallina est, rostro lonso, colore attagenae: currit celeriter, & hominem mire diligit. Quae galerita, ab apice quem in capite ge- ΕΚ a. stat,quondam appellata est,postea alauda gallico uocabulo dicta est,Grae- uda. ci corydon & corydalon uocant. Auicula haec non in arbore consistit, sed νδες, humi,in viis & semitis ubique nobis occurrens,apicem in capite ueluti criD stam ex pilis constantem gestans, pauonis in morem. Haec & pulueratrix est.Alaudarum duo Fncra,alterum terrenum &cristatum,ut dictum est, galerita a crista appellatum: similis hςc est passerculis auiculisve,quos pyrii oras uocant,uerum maior cst Micrita.circa uias & semitas reperitur,ut diximus, hyemis prςsertim tempore:alterum gregale,nec singulare more alia terius,ucrum colore simile, quanquam magnitudine minus, & galcro carens,cibo uero idoneum. Codenso frutice nidificat alauda. Alaudae cum a uibus uariis dictis dissident otia enim inuicem exedunt: ardeolarum quo
que oua diripit alauda. mae apicem gestat galerita, inquit Galenus, in limplici iure clixa, colicos iuuat, si una cum suo iure saepe atq; allidue ed 3i tur:assam scribit Dioscorides coeliacis prodesse. Et Plinius, coli uitium, in. '