장음표시 사용
351쪽
A tem in molem creuerit,cete. Et quidem iam captus est thunnus sene x, inquit Aristoteles,cuius pondus erat ad talenta quindecim: & caudae inter- uallum ad cubita quinque & osmum: Glinius, duo cubita, inquit & palmum 4 Leuis piscis thunnus est,mari amnique comunis. Differt mas thynnus a foeminabeo quod sceminae pinnula iuncta sub uentre est,quam apha- Apharem. 3 rea nuncupant,quae mari deest. Coeunt thunni messe Februario post idus: δες γε ς ε pariunt Iunio ante nonas. de semel anno parit thunna: sed quoniam parte praematur partem scro producit,hinc scetificare bis creditur. Edit sua oua condita quasi utriculo,in quo ora exigua multaque consistunt. Incrementum autem partus praecitua sumit celeritate. Pclamides ac thynnς in Ponto pariunt,nec uspiam alibi ut sentit Aristoteles: ut uero Strabo refert, pa-B palude. A partu statim oua sua, Si prolem deinde parua uestem re u adhuc,deuoratthunna.Carne lauescitur thynnus magna ex parte:quandoque etiam algam tangit,sed & glande quoque pinguescit, ut modo diximus. Thunni omnium axime gaudet tepore :& ob eam rem arenam &litora adeunt. per summa etiam maris natat, quo teporc potiantur. Latent
muniti praealtis gurgitibus hyeme,& bruma non uagantur sed ubicunque deprehensi, usque ad aequinoctiu m, ibi hybernant. Pinguestunt a latibu lomaiorem in modum: sunt quoque magna ex parte suauissimi cum latent. Primadiae in coeno se abdunt, cuius rei argumentum est,qubd neque eo te- primasae. pore ayemis scilicet, capiuntur:& si capiantur,dorso foeculento pinnisque reis in ista id C oppressis spectantur: uerno autem tempore prodeunt & appropinquat ad terram coeuntes parientesque: quo tempore foetu grauidet capiuntur,rem stitiaeque tantisper esse putantur: autuno uero & hyeme deteriores sunt.1imul etiam mares pleni genitali semine quod appelland per id tempus cernuntur,coque praestant ad usum:soetu in utero adhuc paruo,difficile capiuntur: adultiore iam, larga captura propter infesti asili stimi ilum. Circa canis enim cxortum agitantur asilo thumi: habent enim per id tempus ceu uermiculum quem οἴνον,id est asilum uocat, Egic scorpionis,m Asilin, o spon nitudine aranei.Insestat hoc lato dolore,ut uel in naues saepenumero cxlant: id quod facit, ut sit in aestate deterior thunnus. Post arcturum deinde melior est:iam enim eo tempore ab infestantis asili agitatione requiescit. Thynni in Pontum dextra ripa intrant, exeunt i qua: id accidere existima- D tur,quia dextro oculo plus cernuli sutroque hebete naturaὶ laevo hebetius. Est in Euripo Tlirach Bosphori, quo Propolis Euxyno iungitur,in ipsis Eu . . : ropam Asiamque separatis freti angustiis, saxum miri candoris a uado ad summa perlucens,iuxta Chalcedonem in latere Asiae. Huius aspectu repete terrriti,scirarer aduersum Birantij promontortu praecipiti petunt agmine:itaque omnis captura Biganth est magna Chalcedonis penuria. Operititur autem aquilonis flatum,ut secundo huistu exeant ex Ponto: nec nisi intrantes Pontum Birath capiuntur. Intrant thynni,uti modo diximus,e magno mari Pontum uerno tempore gregatim: sed multi tame in Proponti ce aestiuant:Pontum non intrant. Thynni nauigia tactis cuntia comitates,
mira quadam dulcedine per aliquot horaru in spatia & passuum milia a P
352쪽
bernaculis non separantur,nc tridente qui&m in eos saepius iacto territi. EQuida eos qui ex thynnis faciant hoc,pompilosu .ant. At uero popilum alium cste piscem sentiunt & Ouidius deoppi alius, atque Athenaeus: pelagium quidem piscem,& qui pelamidi similis sit,sed diuersus tamen: qui &circa naues frequenter conspicitur ludibundus, easque ad terram usq; euntes comitetur..Pelamis, Dipnilo authore,cibusArauis, pioseque ali con- T coctu dissicilis,urinam ciet: quod si sale maceretur,facilius aluum mouet,& extenuandi ui praedita est. Sapore quoque iucundo est, inquit Xcnocrates,& inctiusculum procrcat succummcc facile corrumpitur. Sarda, ut ideait, gustui grata est:ob eam quam in sic habet acrimoniam cybio praestantior:appetentiam incitat,&aluum mouet. Thunni autem caro, code authore, stomacho aduersa est, aridaque & mali succi: re deiicitur aluo, sed Fcopiosum praestat alimentum: &in summa, grauis cibus est, ut Diphilus prodidit. Galenus thynni,inquit,sicuti & grandiores ath pisces, succum gignunt crassum tenacemque:ac proinde corii usus scitibus inutilis est. QD . autem pelamides uocantur, carnem habet teneriorem:& succum gignunt crassum, qui ad mediocritatem magis tendat. Et,ut paucis dicam,thynia Ium caro,qui &qtate & corporis mole sunt minores,non perinde dura est atque seniorum maiori linque.Thynni recentioris adipe Attalus ad rcccntiora ulcera usus est. Psilothrum est thynni sanguis, set, iecur, siue recentia silue seruata:iecur etiam tritum, mixtaque cedria plumbea pyxide adseruatum. Thianni ad rem salsamentariam senes improbi sunt: quae autem pelamides uocantur,iis longe praestantiores sunt: ut quae laudatissimis salsa- Gmentis non cedunt. Hae particulatim consectet in gcnera cybiorum dispar- 8tiuntur:concisa nanq; pelamis quae post quadraginta dies a Ponto in Meto-tim reuertitur,cybium uocatur. Cum uero annuum excessere tempus, δίiam primum thynni uocantur,uti diximus: Et membratim caesi ceruice de abdomine commendantur atque clidio,recenti duntaxat: dc tum quoque s graui ructu:caetera parte plenis pulpamentis sale adseruantur. Melandrya uocantur caesis quernis assulis simili ma:uilissima ex his, quae caudae proxi- ioma,quia pingui carent: probatissima ea quae faucibus. Haec Plinius. Xen crates caeteras thynni partes praeter collum dc abdomen inclandrya uoc uit, quod nigris quercuum radicibus similes sint. Sed quaenam recipiant Hdiscrimina thynnorum partes,quae sale adseruantur,mox reseretur.Thynni salsi carne Dioscorides diutaeiv, uocari scribit. Haec si edatur,tis quos ui- it pera, quae prester dicitur, momorderit, auxiliatur: Oportet autem uinumquamplurimum subinde cogantur haurire, indeque euomere. Iis quibus opus est,id cst,qui acrioribus cibis ad uomitionem proritandam indigent,accommodatis hima est. num morsibus utiliter imponitur. Pelamidum falsarum capitum cinis uel cybiorum cum melle ad codylomata&rhagadas utilis est: sarda priuatim contra presteris morsum prodest. Quod cybium uocatur, inquit Galenus, uulneri a cane inflicto non sine utilitate imponi prodidere quidam:& contra draconem marinum ex ac to. Cybia uetera eluta in nouo vase, deinde trita, prosunt dentium dolori-
353쪽
A bus. Aluiun purgarit cybia uetera:priuatinaque cruditates, Pituitas bilemque trahunt. Pamphilus melandryn genus thynni grandissimum esse stata tuit. In pelamidum maioria genere apolectus, uel,u t alij legunt, apolectu)uocatur pelamidum gencris maxima, tritone durior . Orcynus pelamidii
generis maximus neque redit in Maeoturi similis tritoni,vetustate melior:
uel sui Dipliatus prodiditὶ orcynus cum magnus est,chelidoniae simili est,
is quod scilicet ad carnis duritiem attinet. Orcyni,inquit Dorion,cx oceano per columnas Herculis in nostrum mare permeant: tuo fit, ut in Iberico At Tyrrheno mari capiantur plurimi: circa Gadiram insulam pinguissimi, uti resert Iccsius: deinde circa Siciliam: quo uero longius a Gadibus recc dunt,co macilenti ma s evadunt. Orcyni carnem tradit Xenocrates sto-B macho ingratam, malique succi, SI aridam: abude nutrire, nec facile per al-I uum cxcerni. Synodontis maior pelamis appellatur.Triton pelamidii ge- nodomis. neris magni,cxeo horaea cybia fiunt, quae duriora solidioraue sunt, quam restat alimentu, nisi quod
quae ex pelamide.Chelidonias pelamidi simile p
durior est. Xathias,inquit Diphilus,tenerior cst quam Orcynus: uirus quoque nonnihil olet.
3 Althscorodylos, Sce. Oppianus& has pelamidas uoeat. 1 Thynnum Aristo Pelamis.
teles nonnunquam linter pisces gregales numerat: aliquando uero interfusaneos, nisi
alicubi menda sit in exemplaribus. 3 Sarda quoque &c. Ex hac sopinorὶ salsamen Sarisca sipd-ta fiunt praestantissima,quae sardica uocantur &sardae de quibus infra: de Galcnus lib. menta. C3 de aliment. Thynnis scemina est Aristoteli Oppianus ea ilia uocat. Thyn- tun ἔ.nidas quoque nonnulli ilichiadas uocant,&-uel παμνα ους, ut resert Athe- τριχ αλς. naeus. λι πιρι--quantum coniicio ex Aristotele, pro pelamidibus accipiuntur, si- Πρηρ ὀμι. cut&thynnides quoque. Pelu/αλσsunt apud Oppianum inter eos pisces,qui in alto Πρη-xM . mari degunt: an etiam ex hoc genere, an menda sit, pro vis inta, an sint orcynorum m. species. s Apharea, athera uocat Athenanis. 6 Aristotelis lib. shist. anima- Πρὶ xλs.lium haec de thynnis refert: cum tamen lib. s ita scribat,Thynna partem sortiis premature, partem sero producit .Edit primam partem circa mensem Decembrem ante brumam, alteram uere.Qu' pacto saec conueniant si uera sint exemplaria, confideret lector. Hippurus nomine piscis est alius pelagius,qui naufragioru fragmentis mi- unurus. nim in modii oblectatur, Theodorus equiselim uocat. Latet hippurus hyeme: de no E uisitis. capitur praeterquam certis quibusdam temporibus, ut aestatis diebus paucis, de iisdem semper. Vere tantum parit,cuius partus de minimo in maximum celerrime augetur. Coryphaena etiam ab Athenaeo uocatur α arneuta. Ouidius hippuros celeres dixit. Comphaera.
Est de hippus nomine apud Plinium & Oppianum piscis quidam litoralis, in arenosis D locis uiuitans. Hunc Athenaeus etiam hippidium uocari arbitratur. 8 Cybiorum Hsppim,
genera suti coniicio) appellauit Plinius, quae a Graecis κλειδεα, μελπι φια Sc πιγόπια ἱππίδον. uocantur: ut eisdem nominibus appellentur pelamides concisae partes,quibus & maiorum thynnorum,quos orcynos uocant. Pelamidas quoq; magnas cybia uocauit Ice-sus. 9 Clidio dcc. Clidia,ni fallor,uocantur partes, quae faucibus proximae sunt. esidium. io Melandryn Pamphilus genus thynni grandissim ueste statuit. Hinc arbitror, me- MetinIsa. landryadicia dc melandriae in orcyno,quae melandriae dicuntur ab Iceso,eaede Imans . a Diphilo uocantur. II Fit thynnorum collum d--ει et, ut Xenocrates tradidit: Tema. quod 3c ori gratum est, nec facile corrumpitur. inquit Diphilus, nonnulli Dais . xi παμα dixere: estque cibus grauis lentusque, nec facile cocoquitur. Ia Apolectum, inquit Xenocrates, carne constat, quam tritomum fragiliore: dc quae sapore sit non adeo grato. Est uero tritomon inquit,cybio durius,c teta simile, nec facile corrumpi- Tritoninmtur.An error sit in exemplari strito mon pro tritone considera. 13 QP Dorion de
354쪽
orcynis,eadem sere narrat Oppianus de maioribus thynnis: nepe qubd ex oceano per Efretum Gaditanum ingrediuntur mare mediterraneum: quo fit, ut plutimi in Iberico Tyrrhenoque mari capiantur . postea uero passim reliquum mare pererrent.,Orcynorum genera statuere uidetur Oppianus Viat timet de xv acqui in alto pelago deguli raroque ad litora accedunt. Orcynes quoq; Aristoteli in alto fortificant. 14 Si quis ea quae hoc in loco afferuntur ex Plinio de Athen o conserat, mea quidem sententia si non iidem at similes certe erunt, parumque inter se disserent, melandrys,apole S, Orcynus 3c xanthias, triton ,synodontis α chelidonias. Hermolai coniectura est tria itonem eundem eise,quem Graeci chelidoniam uocant: apoicitum uero, quam cynodontida: Athenaesque sensum explicat aliter atque nos reddidimus: hoc scilicet pacto, Maior pelamis synodontis appellatur, durior quam chelidonias. Item paulo post, O cynus similis est chelidoniae cum magnus est: Athenaeus uero,in nostris saltem codicibus ita habet, si ιάδε . Et paulopost, 6 κ καιωος κρῆ st pνί mesu; σκληροτητα. In iis tua coniectura utere lector.
l Oscere uidetur hic locus,ut de salsuris aliqua dicamus. Salis facultatem 1
tradunt medici compositam cssc:humores etenim corpora cxcrementitios digerit extenuatque:& corpora ipsa in sese cogit atque condensat. aar igitur corpora sua natura sunt sicciora,haec uti supra diximus sale aspersa reddutur ob nimiam siccitatem cibo inepta:quorum uero caro dura est & excrementosa, ea ad salsameta erunt idonea.Excremetosa autem uoco,quae succum in sese continent Pituitosum undique conspersum: &hic , quidem quo fuerit copiosior crastiόrque,eo inclior caro, si sale adseruatur,cuadet .Quorum autem mollis admodusuerit, aut impcnse sicca caro,excrementorumque expers,ut satiantur inepta sunt.Mollium itaq; carnium pisces quos λανα ρυών uocant S qui excrementis uacant,ut salsamenta Gex illis fiant,minimc sunt idonea. Huius seneris sunt,qui saxatiles uocantur atque ascis,qui in puro mari degunt:sed neque mulli,quod dura sit eorum caro excrementisque uacua, sale inueterantur. At coracini,mylli, pelamides,& praeterea sardae sardinesque,& quae sexitana uocantur salsamenta,atque id genus alia. Ad hcc inter ea quae in puro mari degunt,quς xx , id est cetacca uocantu Gut balenae, delpnini & phocae, cum sale condiatur,cuadunt meliora:ut quae carnem habent excremetitiam omnia. Huic g neri proxime accedunt magni thuni,quos melandrias,tritones,chelidoni- Hasque uocari diximus: sale naque cum condiuntur,evadunt se ipsis meli res .Praestantissima autem omnium, quae mihi certe experiri licuit, inquit Galenus,sunt quae a ueteribus medicis sardica uocatur salsamenta hodie 3 sardas uocant),&qui nunc ex Ponto asseruntur mylli. Secundum uero ab iis locum obtinent coracini,pelamides,& quae sexitana uocantur .Haec Galenus. At Diphilus myllo coracinii in omnibus praesert: ut qui subpinguis est,bene carnosus,succi non omnino mali. facile & concoquitur,& in corpus digeritur,abundeque nutrit.Quae cybia dicuntur atq; horςa,inter in cra salsamenta praestantissima sunt,ut inter pinguia cordylae,& quae a inas νε-οι uocatur.Porro thynnium est Diphilus ex pelamide maiore scri: cybia uero atque horaea quae eiusdem sunt generisὶ ex minore. Et thynnia
355쪽
A quidem uetustate evadunt meliora recentibus acrioraque:& praecipue Bl-zantina. i circa Gadaram insulam capiutur orcyni, pinguissimi sunt,uti supra ex Ices ij authoritate indicauimus .ex iis clidia seorsum c5diuntur sale,& melandryae quoci :uerum abdomina ipsa quae uocat ei gula, teris partibus luauitate praestant,uel eodem authore: & clidia naecipia superat Diphilus quoque orcyni abdomina, & clidia sapore grata,&tenera praedicat:& quae iami dicuntur,sale adseruatas mediocres esse: qu uam Xenocrates carnem ipsam orcyni stomacho ingrata esse traditimalique succi atq; aridam. Sals enta omnia quaecunq; cx sale duriora eta, . . et diant,ac ueluti neruosa coriaceaque cococtii sunt dissicilia: at contra,qu cunque extenuatis digestisque a sale crassioribus lentisque excremetis t B nutum reddutur partium adem ipsa in cibo crassos ac glutinosos hum res extenuant. cunque,inquit Diphilus,c marinis,lacustribus aut fluviatilibus salsamenta fiunt,parce nutriunt, aluum cient, appetetiam ciborum irritant & sitim faciunt. Sunt & secitatis piscibus medicinae: salsiam torumque cibus prodest a serpente percussis,& cotra bestiarum ictus me ro subinde hausto,ita ut ad ues eram cibus uomitione reddatur: peculiariter a chalcide, ceraste, de quas sepM uocant, aut clape dipsadeue pectussis. Contra scorpiones largius sumi,sed euomi salsamenta prodest, ita ut sitis toleretur. Imponuntur salsamenta & contra morsum canis rabios: uel si isomi. non sint serro ustς plagς,corporaque clysteribus exinanita,hoc per se sufficit:& contra draconem marinum ex aceto imponitur: idem dc cybio pro-C sectus .Fistulae aperiuntur siccanturque falsamentis cum linteolo immissis: intraque alterum diem callum omnem auserunt: de putrescentia ulcerum, quaeque serpunt,emplastri modo subacta & illita. pauis uero prosunt salsamenta cocta .Carbunculos uerendorum priuatim salsameta coctam melle restringunt.Salsamentorum cinis fictis uase combustorum,addita sariana marmoris,ad dentium dolores inter remedia cst. AEque prodessse dicu-tur omnium falsamentorum spinae combustae tritaeq; dc illitae. Intestinis piscium caeteriisque,que abiicienda essent, sale maceratis,fit liquoris exquisi-ο ti genus,quod garon uocauere,ut sit illa putrescentiu sanies. Hoc olim co-ficiebatur ex pisce quem Graeci garon uocabant:nunc e scombro pisce lau-
Ddatissimu in finibus Carthaginis: id sectorum appellatur noctiquor ullus sa -- ό.
cne praeter unguenta maiore in pretio esse coepit,nobilitatis etiam genti- -- us.Scombros quide & Mauritania Beticaque de Caricia ex oceano introtes capitat,ad nihil aliud utiles. Garum , 5e ClaZomen,e dc Pompeios &Le-7 ptin nobilitauit:uitium huius est alex,imperfecta nec colata sex. Coepit ue Alix.ro garum de priuatim ex inutili pisciculo minimoq; confici,apuam nostri,aphyen Graeci uocant.Foroiulienses piscem ex quo faciunt, lupum appellant.Sic de alex peruenit ad ostreas,cchinos, urticas, cammaros, mulorum iocinera. Garum uehementer calfacit,si Galeno credimus, atque cxsiccat:
idiaque a nonullis ad putrida adhibetur ulcera:clysteribus inlicitur ad dysentericos coxedicumque dolores. Sunt qui praecipuo c5tra omnia aurium vitia laudent gari excellentis sociorum cyathum in calice nouo lenta pru-
356쪽
na decoquere:dcindespuma pennis detersa, Postqua desierit spumare tepi-L
dum infundercui tumeant aures,coriandri succo prius mitigandas iidem praecipiunt.Contra canum morsus prodest garum, maximinue crocodili:& ulceribus quae serpunt,aut sordidis.oris quoq; de aurium doloribus mi rifice prodest. Et uuae medetur garii cochlearibus subditum. Alcce scarus pectoris sanatur infusa per cutem incisam: S contra canis morsus drac ni Tque marini prodest: in linteolis autem concerptis imponitur. Garum, ut Dioscoridi placet,non ex scombris solum,sed & aliis quoq; piscibus a , . que carnibu s conficitur. Hoc alij,ni fallor, uta ,id est muriam dixere.Muria,inquit Plinius,siue salsugo illa,spissat,mordet,extenuat, siccat .dysent ricis utilis est,etiam si nome intestina corripit, ut quet exulcerata sint sistat: ischiadicisque infunditur, ut exulccrationem proritet. sotu quoque apud F
mediterrancos aquae marinae uicem pensat.depascentia ulcera sistit. mo sis a cane medctur: potissmum autem silurorum ac maenarum muriam dici nonnulli utuntur, quae etiam interdum ad oris ulcera accommodatur. Haec obiter indicata sint:modo ad institutum opus reuertamur. I Salis naturam si sus explicant Dioscorides& Plinius. 1 Siccioris euitasdam
piscis,&qui externa pinguedinis egeat,meminit Diocles. ἔα υριν uocat. Et Numenius a Montis dixit.Galenus item ex Philotimo durae carnis piscem trachurum esse dicit: eundem & σαυρον a nonnullis uocari prodiditXenocrates.No idem,sed alius uidetur apud Oppianum plati urus: qui inter eos pisces numeratur, qui apud litora arenosa uictitant. 3 Sardica salsamenta opinor a sarde,quae dicta est; clamis Glonga, quae ex oceano ueniat. Mylli qui & myli ii de uocatur Sc gnotidia, & plati staci: qui enim in hoc genere sunt maximi, inam iuidicvrur: qui uero media sunt
aetate,nυMei ἔμιλen minimi aute apud Oppian inter eos pisces numeratur,qui circa saxa nuda uersamur. s Carne ipsam, dcc. Recentcm ni
mirum carnem intellexit Xenocrates:& partes solum illas,sorsitan quas Icesus me-ladryas, Diphilus costas uocauit. 6 Graeci optimii gari genus putant,quod haematium, hoc est sanguiculum appellant ex intestinis thynni cum brachiis, sanie ac cruore. Muria non ex intestinis,sed ex thynno ipso sere conficiebatur, Antipolim,Thuria, inde itero Dalmatiam nobilitans: ut inquit Plinius quanquamuria siue muta es Catoni Palladio ,Columellae,non liquamen ex piscibus,sed salsilagine factitiam significat. Haec Hermolaus. 7 Alex neutro duntaxat genere, inquit Hermolaus, sed Plinius alecem ex multorum iecore dixit.
De scombro,colia & amia,& aliis quibusdam qui sale adseruantur. Cap. CLXXXVIII. HIspaniae cctarias scombri replent,thynnis non commeatibus: & Mati i
ritania,ut modo diximus, Bcticaque&Carteia scombros ex occano intrantes capiunt, ad nihil aliud quam ad garum consciendum utiles. His est in aquis sulphureus color,extra qui cςlcris.Scombri ita ut thunt cocunt mense Februario post idus pariunt Iunio ante nonas. Scombri discedunt a a locis frigidioribus calidioribusque antequam thunni, ut qui imbecilliores sunt: saepe tamen satu austrino uehemetius occursante fit, ut cum collis αscombris exeant thunni in marc.Scombri minores sunt quam coli ,ut re-3fert Iccsius.Coliae uero magnitudo sardae aequalis est. collas quasi lineas
quasdam habet depictas,no in dorso, sed obliquas. Collae magna ex parte
357쪽
A non subeunt Pontum, sed in Propontide trahunt aestatem & pariunt hycinem in AEgeo. Optimus esse in Propontide indicat Aristotcles antequam I ariant. capiuntur subeuntes Pontum, excuntes minus. Verum, ut Diphius prodidit, principatum obtinet Amicianus colias, &ex Hispania sexitanus: mii r cnim tenuiόruc est & suavior . vel, ut Plinius tradit,colias si- Minor,ienis 3 ue parianus siue sexitanus a patria Betica, lacertorum minima genera: abs iis Maeotici. Scombri,ut Icetius author est,meliorem in cibo praebent succum quam coliae,& qui e stomacho breui descendit. Colias succum dat leti stavinia. tiorem ac mordaciorem quam scombrus,abundeque nutrit:ut uero Xeno citi. crates author est, dc scombriis & collas carnem habent non aliter atque thunni stomacho ingratam,aridam, mal ue succi, S: quae non facile aluo B excernitur,atque copiose nutrit: uerum coliae caro ori minus grata est,miniisque succi habet. Scombriis sapore est non adeo ingrato, nec facile corrumpitur. sitim proritat.Circa Parium praestantis limi habentur. Scobri in aceto putrefacti,cxcitant uuluae strangulatu oppressas. In mari rubro lacertus est,cuius magnitudo ei qui nascitur apud nos,aequalis est. Virgatus spectatur:lineis nimirum aureolis circundatur a branci iis ad caudam pertinetibus,quas media argentea distinguit. ore est hiantc,maxilla inserior eminet in superiorem. uirides oculos habcsiquos aurco su lgore palpebrae ambiunt. Eiusdem item maris sectura est piscis cui nomen phoenix: is nigris ii phiis, 7 neis,quas coeruleae intersecant macul distinguitur. Hamia cum thynnis Hamia,-Iae uere in pontum intrant ad dulciora pabula,aestatemque ibi producunt. In-C crementum hamiae singulis diebus intelligitur. os hamiae angustum, sicut& mugili. Dentes habet serratos,spissos,praeacutos & ualido branchias occultas. Fci suo intestino pari processu annexum continet, saepe etiam replicatum .grcgalis est & carni uora: magna ctenim ex parte carnc ucsicitur: sed algam etiam tangit nonnunquam. Ad ostiassuuiorum uersatur,&in paludibus maritimis, ubi copia inquit dulcis aquae. Subit&in fluuios, ibique prospere degit,sicuti & mugilis. Hamias etiam in Alopeconneso referies, inquit Aristoteles. Audaces sunt hamiae, dentibusque plurimum fidunt: quippe quae cum sint thynnis imbecilliores,corporeque molliori ac tenet lo: intropide tamen cum alias beluas, tum uel delphinos praesertim solita- Numisia ρ.2D rios & a suo grege oberrantes cateruatim aggrediuntur uulnerantque.Pu-S' gnaturae,cum beluam uiderint aliquam,colligunt sese:deinde quae caeteris et magnitudinc praestant, lustrantes gregem circunuallant. Dentes sunt his ualidi, ut diximus:& iam cum aliae beluae,tum lamia aggressa,vulnera a cepisse uisa est. Piscatoris lineam, si sorte hamo teneatur, perrodit hamia: escam autem in primis ex ipsa multi pisces expetunt. Philotimus hamiae carnem duram esse prodidit:& id quidem recte factum costinat Galenus: uerum lcesius teneram esse,bonsque succi, sed modice nutrire. Autumno&circa vergiliaru occasum optimas esse hamias Archestratus author est. Trecta. Troista inquit AElianusὶ dentes habet frequentes & continentes: quibus
quicquid inciderit,perfringere potest. Hamo captus solus expiscibus non 'ia se hamo retrahit:sed impellit sese in serrum,lineam consumcre cupiens. Pi
358쪽
scatores contra machinantur longas ansas: ille uero quoniam quodammo Edo ualet saltu,ansas *pe transilit,ac linea concisa,ad alios pisces reuertitur. Hic etiam sui generis grege coacto,delphinum invadit:adc6que urgent i, ut uiuum illum lacerent.Delcanum plicem tradit Euthydemus a Dclcone amne nominatum, sin quo & capituri silc conditum, uentriculo esse gratissimum.Dorion uero cudem piscem a nonnullis λ πῖνον Moras uocari scri Sbit. Elacatena quoque salsamento idoneus piscis est, celaccus, id est prae-9 grandis. Et callibios falc conditur. aluum mouet, & attenuantem uim o, Io
I Mauritania,&e. Et Scombraria insula dicta est apud Strabonem a scombris.qui circa eam capiuntur. 2 Sulphureus color qualis sit, explicat ipse Plinius lib.3s.Fulminax fulgura sulphuris odorem habent,ac lux ipsa eorum sulphurea est. 3 Co-Flian Theodorus non recte, ut inquit Hermolaus, monedulam uertit. Lineas quasdam habet depictas. ita legitur apud Athenaeum, sed aliter legi potesti νοτκFάῖος ut intelligatur Scis dorso, κιλίας in aluo picturas gerere. Haec Hermolaus. s Sexit anus a Sexi in Betica, ex Strabone, Plinio Maliis . o sere omnibus: urbem etiam quadam esse Sexitania non longe a Carthagine noua unt de salsamenta nomen traxere) prodit Athenaeus ex Strabone. 6 Lacertorum gene ris meminit Plinius, & a Celso lacertus inter grauissimi alimenti pisces ccsctur: ex quo& falsamentum fieri prodidit. Videtur ex Plinio lacertus genus esse, & in his collan esse minimum. Icesius scombrum colla minorem affirmat. Theodorus lacertum uertit. Σοαῖρος Aristoteli piscis est gregalis e carnem habet duritie molliticque mediocrem, ut Galenus author est. in litoribus coenosis uictitat, & in saxorum cauernis. Est& scisset piscis smilis belonae&cestrae, author Pseusippus. 7 Aμα S. ααἰως Gταῖς sinum os. 8 Est&λictas piscis apud Athenaeum: sed an idem, an alius s. Festus elacatenem salsamenti genus arbitratur,quod melandryum uocatur. io Su- ωrene. spectus hic uidetur Athenaei codex.
Dc pr grandibus aliis quibusdam piscibus,quoru nonnullos etiam ληmisit,id est celaccos uocant quida. Cap. C L X X XIX. X UM,9ωας Etorum magnitudinem habet xiphias pelagius piscis, rarόque litus
adicias. In mari Tyrrheno xiphiae nauicularu magnitudinem aequant: quorum, dum natant, tertia sere corporis pars supra mare eminens sertur, ut Strabo author est. Rostrum habet mucronatu & rigidum adco, ut scribit Oppi. anu Q ut possit durum quanuis confringere saxum:&a quo nauespersos lae merguntur in oceano ad locum Mauritaniae, qui Cotta uocctur, non procul a Lyxo flumine, ut Trcbius Niger author est. Rostrum hoc, ut
inquit Aristoteles,partem habet inseriorem paruam, superiorem in agna, reliquo corpori longitudine aequale,oseam: hoc &-uocatur, id est si dius. Piscis edentulus est.branchias habet octonas,easque duplices,sel a iecore semotum. Agitantur xiphiae asilo circa canis exortum: habent enim per id tempus sub pinna ccii uermiculum, que ι φον, id est asilum uocant, ut de thynno supra diximus. Insestat hic lato dolore xiphian, ut interdum in terra exiliatriphias,& uci in nauigia saepenumero incidat. Galeos quoque uocatur xiptitas &ερ u. thynnorum uenatione pinguescit. Ucrum & a alios persequitur pisces gaicos, scd pastinacam praecipue. Tomum thuri num aliqui xiphian uocant,inquit Plinius ut uero Athengo placet,lburianum
359쪽
ANIMALIVM LIB. VIII. 16gA num uocatur caniculae marinae frustu m. In frusta secatur xiphias . carnem habct aridam .concoquitur dissiculter:sed plurimum nutrit, sicuti & caete- .ri grandiores pisces omnes, ut inquit Mnesitheus, qui a quibusdam quod in frusta secari soleantὶ Vitarit uocantur,ab aliis pelagi j: sunt enim id genus
omnes concoctu difficiles:qui tamen,si recte conficiantur,plurimum cxlii τMWπὶ . tibent nutrimenti. In cibu sinapi conditur xiphias: est enim sapore ingrato, uirosse: eius abdomen caeteris partibus praesertur. Marinus grus Corin- G maΠη- thiaci maris alumnus ad quindecim pedum magnitudinem crcscit. Eius caput & os alitis gruis similitudinem gerit.squamae gentilis auis ci similes sunt.Tanto in saliendo robore est,ut tanquam emissum a contento neruotclum feratur. In maximo Caspiae lacu oxyrynchi ab acumine rostri nucu B pat magnitudine octo cubitorum procreantur. Eos Casph captos distrahunt: de muria conditos atque exsiccatos vendunt:simul etiam adipe detracto,farinas ex eis conficiunt,atque exempta ex iis uisecra excoquunt: unde ad permultos usus accommodatum fit glutinum, quod.& firmillime adhaeret atquc conglutinat, utcbisci lime distbluatur. Oxyrynchus Nilial unus ex acumine rostri nomen trabes, illic is nerationem S: religionem habet; ut piscatores ualde timeant,ne quado is piscis apud eos sacer & magna religione praeditus capiatur. Oxyrynchus que mare rubrum profert, orc est O IUηἄm.
praelongo,oculis aci similitudinem auri fili gentibus .cius dors b signa pallore insignita sunt.Pinnae priores illi nigrae existunt: quae uero sunt in dorse, albae . cauda prolixa & uiridis, quam mediam aurcola linea intersccat. CIchthyocolla appellatur piscis cetaceus, cui glutinosum est cortu idemq; Iehit orem.
nomen glutino eius: quidam uero ex uentre non ex corio fieri dicunt .Lau- Quo modo.
datur Pontica,candida, minime scabra,carens uenis squamissiq;, quae celerrime liquescit. Fpinicti das tollit: cmplastris capitis utilis, & iis quae adle-pras apponuntur, & tetanothris, quae cutem faciei erugant & extendunt. λSilurus quoquc in salsameta uenit, piscis amni ac mari communis, sed ma sit. . xima ex parte fluviatilis. In Nilo thynni magnitudinem aequat: quaquam alibi quoque quam in Nilo natus. Silurus grassatur, inquit Plinius, ubicu-3 que cit,omne animal appetens, equos innatantes sepe demergens: praeci- pue in Maeno Germaniae amno, de in Danubio. Mari cxtrahitur porculo Moo, alij D marino simili mus. Et in Boristhene memoratur praecipua magnitudo, nullis ossibus spinisue intersitis,carne prςdulci. De lituro ita cccinit Ausonius, Nunc pecus aequorcum celebrabere magnae silure. Quem uelut Actςo perductum tergora olivo iv Amnicolam delphii reor. Et sequitur, Talis Atlantiaco quondam balana prosundo iCum uento motuue suo tellurisad oras Pellitur,exclusum landit mare, magnaque surgunt ' sit OAEquora: uicin ue timcnt decresccrem It
Hic tamen illa nostrae mitis balina Mosellae Exitio procul est,magi que honor additus amni. Lue Qui siturus a Plinio,glanis ab Aristotele dictus est.Glanis branshias habet GL
360쪽
utrinque quaternas,easque duplices,nouissima excepta .sci continet iecori Eannexum.Cum pari continentem cinittit suu in sectum, continuoque filo sibi cohaerente,ut rana .Pariunt glanes grandiores altiore gurgite i qui 'Ie cum nonnulli sex pedum altitudine pariant,minores breuiore contenti sunt vado: pr cipue ad radices salicis aut cuiusuis arboris, atque otia inter arundines & algas muscosamue congeriem.Cu caetera: sceminae in triduo excitidunt, si mas attigit: tardissimum tamen glaneos incremetum ex ouo est.Quamobrem mas quo in loco plurimus Gius constiterit, persevcrans 7 oua custodit,ne a piscibus occurrentibus absumaturridque uel ad quadragesimum &quinqitagesimum diem facit.donec satis iam aucta soboles se tueri acceleris piscibus ualeat. Deprehenditur saepe apiscatoribus, ubi oua custodit:dum enim arcet pisciculos quatiendo prosiliendόque, ictum so- Fnumq; mouet.Manet apud ova tam ardcnte animo,utcu saepe apiscatoribus oua,quae praealtis gurgitibus subsidunt,educatur quoad magis fieri potest in uadum, ipse tamen eodem studio sequatur: neque desercre usquam patitur. Et tunc quidem si minor natu sit, minusque usu exercitatus uin nunquam accidere s let facileb iario capitur:sed si peritus & hamis asside- tus est, morsu dentic scit durissimi rumpit hamum desertum assidue custo gdit: uel ut plinius refert, tui glanis uocatur auersos mordet hamos, ncc de uorat, ted esca spoliat,Cu caeteri pisces omnes mares suis sceminis sint prς- Ηος is situm stantiores, glanis tamina prςstat suo mari:damnatur tamen, cum uterum
Φιγή, Ῥέα nitruo sopitur magno. Adracone angue, gurgite parum alto ictus nonnu- - quam interit. Silurus si recens edatur, probe nutrit: & aluum emollit silu- 93o itur, eροῦ- rus eiure: salcuero conditus, minimuin suppeditat alimenti. Arteriam Expurgat, & uocem adiuuat reces fili tusue in cibo. Infixa corpori spicula cxtrahit saliti caro trita atque imposita:uel, ut Plinius habet, siluri fluviatilis carnes impostar siue recentes siue salsae, tela corpori inhaerentia cxtrahut. Muria eius incipientibus dysenteriis prodest,si in ea insidentes foueantur: fluxiones nanq; ad externas partes euocat. ischiadicis infusa medetur. Uci, ut tradit Plinius,ischiadicos liberant salsamenta ex siluro infusa ,clystere euacuata prius aluo. Siluri sumtu, praecipue Africi faciliores partus seri di cuntur. Glanidi qui in Danubio gignitur, similis est piscis latus nomino: Ex hoc genere,qui in Nilo fluuio proueniunt, ea magnitudinc inueniun- Htur,ut ducentarum librarum pondus impleant. Piscis est carne de candidissima pariter&lautissima, quocunque apparetur modo . Praestantissim uiri io
- esse in Italia latum circa traiectum Scyllcum radididit Arches iratus. An
tau=N Odit taceum piscem grandem sccte Herodotus uocat in salsamenta praebet Bo Elianin. risthenes fluuius, delphini magnitudine, nullis ossibus spinssue interlitis. Corio suti aiuntὶ adeo aspcro lcgitur, ut eo perpoliantur hastae. Seorsiam condiuntur sale maxillae & quae circa palatum sunt antaccorum partes, Ut quae aliis partibus suauitate praestenti sicuti exorcyno quae esidia dicuntur de melandryae. Antacei in glacie concreti nonnunquam ci diuntur, ut Strabo author est.