장음표시 사용
91쪽
mali breuius. Aties item quibus longa sunt crura, & collum longum, te Epraeterea palmipedibus n5nullis: quibus breuia crura,iis collum breue se re. Pectus homini latum, quadrupedibus arctius: auibus pectus acutum, carnosium iii omnibus cst.Mama omnibus negata est,quae animal nequeat generare:nec uero uiui paris omnibus data est: sed iis tantum,quς protinus animal intra se serinant:nec primum ouum,deinde animal .Quae pilis integuntur,omnia mammas habent:&praeterea cete in aquatili genere.At ea quae otia pariunt,aut ouo intus concepto animal post in lucem excludunt, haec & mammis carent,& lacte, ut pisoes,ut aves: lac enim fit iis sceminis, quae animal statim intra se generat. Mammas homo sere solus e maribus
habet caetera animalia mammarum notas tantu. Mamas item uarie haberi certum est:nam & inter se ipsae quadrupedes,& ab homine mammarum Fdisserunt ratione:aliis enim mammae in pectoris parte priore sunt bincibi-nisq; papillis:ut homini: elephanto sub armis duae, tam mari quam tami-nς perquam exiguae.ursae mammas habent quaternas. Aliis mammς inter scemina binae, papillaeq; binae, ut ovibus:aliis papillae quaternae, ut vaccis. Quibusdam nec in pectore, nec in sceminibus inamae, sed in uentre habetur,& quidem plures:ucrum non omnes pares, ut canibus, ut suibus. Cum itaque caetera id genus habeant plures, pantherae qu. aternas medio uentre gerunt:camelus quoq; in uentre mainas duas cu papillis quatuor habet, ut bos:le na etiam duas in uentre.Vmbilicu omnia habent,quae uel utero uiui paris,uel ouo oui paris excluduntur: scd auibus iam adultis, hic delitescit incertuso est.Membroru etia, quae ad uencrcu coitum accomodata habe- Gtur,discrimen plane est: genitale mariti,quae animal gignunt, aliis soris est, ut homini, equo,& aliis multis: aliis intus,ut delphino. Quibus soris est,iis
aut ante habetur,ut homini, S reliquis multis:aut retro. Quinctia iis qui ante gerunt, aut penis & testes absoluti pendent ut homini:aut aluo adhaerent & penis & testes:& aut plus aut minus absoluuntur non enim pariter apro dc equo penis abseluta est: nec uero eodem modo ad aluum omnibus continetur, sed allicr iis qui ex aduerso mingunt, aliter iis qui ex auerso. Aliis itaque,ut diximus,lestes absoluti pendent,ut equo: aliis non sunt absoluti,ut apro: elephantus non foris conspicuos, sed intus conditos habet. Maris instrumentum alterum ab altero dissert pro discriminc corporii: aliis cartilaginosum carnosumque est,ut homini:aliis neruosum,ut came- Hlo,ut certio:aliis osseum, ut lupo,uulpi,musicliquiuerrae. Augetur cita &minuitur hoc membru sine ala ualetudinis mutatione: partim cnim neruum, partim cartilaginem habet: itaque & contrahi potest & extendi, atq:
etiam flatus c. apax cst.Parte cadem utitur natura,tu ad humidi excrementi cxitum, tum ad re lacncrca: in sexu tum masculino,tum etiam sceminino,
in omni uiui paro genere. Atque hos quidem in usus omnia id genus, tam
steminae quam mares genitala habent, quo & cxcremetum humidum se cernatur:quoq; maribus genitura, de foeminis partus emittatur:parte scilicet priore atque superiore,quam sit excremeti sicci meatus: diuersus enim est in iis meatus,quo excrementum siccum & quo humidum exit. Omni
92쪽
A bus autem quibus deest humidi excrementi secretio,&quae genitali caret, etiam oui paris, quae uesicam habent, ut testudinibus in meatus idem sicci excrementi,qui & seminis coitusquc soris pertinet: intus uero alter iuxta habetum quae quidem similiter tam insccminis eorum, quam in maribus sunt. Caudam omnia serc non solum uiui para,scd etiam ouipara habent: nam etsi quibusdam magnitudine membrum id caret, tame aliquid prominet, quod caudam descri re possit. Homo unus cauda uacat: natcs habet,quod nulli quadrupedii datum est. A collo & capite crura priora ha- γε --ἔχου-bentur: sed homo uice pedum priorum, brachia, & quas manus dicimus, habe ut aues alas. Quadrupedibus autom pro brachiis & manibus, crura priora subdita sunt: posteriora uero bina omnibus gressilibus esse necesse B est. Nullum quod pedibus constet, excepto homine, crura habere carnosa perspcistum est: sed neruosa ossulentaque sunt, carne autem deficiunt. C
xarum etiam c. arne exuberante in clune uacant omnia, quod in genere auium conspici apertius potest,at in homine contra. Homini pectis omniumaximi prohortione magnitudinis: sceminis tenuiorcs in omni genere.
Pedes quibusdam digitati:quibusdam uero solidi, sicuti bisulci aliis. Ex iis quorum pedes in digitos finduntur,nonnulla quaternos digitos habent, ut
aves:alia quinos,ut nomo,clephantus. Ex quavimpedibus uero nonullae pedes priores quinis distinctos digitis habent, posteriores quaternis: sed quae
paruae inter digitatas sunt,in posterioribus etiam quinos digitos obtinent. Vnaees habent omnia sero quae digitos, uti infra explicabimus. Humeri C armi uc contra,quam cubiti aut crura priora flectuntur omnibus, quae ea ossident:coxae etiam contra quam sufagines.Flectui autem crura priora ere contra,atoue posteriora: scd caetera e contrario,quam homo membra inflectat: quadrupedes enim, quae animal generant, priores pedes ante se flectunt:posteriores uero in auersum . Aues cita suos inflexus similcs quadrupedibus uiui paris agunt: at oui paris quadrupedibus, ut crocodilo, la-ccrtae,& reliquis generis eiusdem crura,tum priora, tum etiam posteriora retro scinantur, paulum in latus vergentia. Homo brachia rctrorsum flectit,qu. anquam ita,ut paulum vergant in latera interiora: crura ante con trabit recte. Sed quod ante tam prior quam posteriora inflectasinultu est. Homo cum ad iusta incremcnta peruenit, contra atque caetera sere ani- D m ia, quae sanguine constent, partem superiorem habet minorem,'uam a norem, uini criorem:partem superiorem intelligi uolo, qta iti V dc capite ad eam λα eo. pertendit tartem,qua exitus patet cxcrementis: inscri ueni autem,quan tum ab ea ipsa subsequitur reliquum corporis. Animalibuς ergo quae pedi bus inniti natura uoluit,crura posteriora,partem complent inferiore: quae autem pedibus carent, iis caudae dc quicquid uice caudae simileque habe- tui, pro parte inferiore est.Et tales quidem persectis iam Himentis, animantes evadunt:discrimen autem in crescendo cst. Homo enim priusquaad ultior sit,partem superiorem corporis habet maiorem,quam inferiore:& quo per aetatem amplius augetur,ed contra cucnit, ut scilicet inferiora sint superioribus longiora.Sunt quae ex proportione, incrementa partis um
93쪽
triusque capere soleat,ut canis.Nonnulla primum parte superiore minora Esunt,post maiora cum creverint,cadem parte evadunt,ut iumenta. Partes
cxteriores sanguineorum animalium, quibus differentiis inter se di nec explicatum iam est.
F Rictus, εἰς homini tantum: de in canibus M aliis quadrupedibus: άμ- ψος in auibus dicitur: Aristoteles tamen Sc in auibus ibi rς dixit. D Aspera arteria,Plinius aliter distinxit Cervix, inquit,nulli, nisi quibus utraque haec, scilicet gula atque arteria: caeteris collum, quibus tantum gula: sed quibus ceruix e multis uertebratisque orbiculatim ossibus,flexilis ad circunspectiam articulorum nodis iungitur leoni tantum de lupo 8chyaenae singulis rectisque ossibus rigens. E Pectus homiani latum latum,inquit Plinius, reliquis carinatum, uolucribus magis. CG m psufagines, emor γνα αν,id est, quam poplites aut suffragines.
Interiorum partium discrimina in animalibus, quae sanguine praedita uint. Cap. LII. EX interioribus uero,cerebrum omnibus animantibus datum est, quae sangui ncm obtinent,ut ante dictum est: hoc ut adipe Pinguescentium pinguiuscillum cst, uelut suis:sic sebo obesorum squaliaiusculum sentitur, ut ouis. In collo tendit arteria omnibus ad pulmonem, gula ad uentrem perfertur,transi ns septum transuersum, in iis scilicet quae haec habeant: piscos enim arteriam illam a cram non habcnt,dc magna ex parte gula carent. Si tum quoquc utriusque, gulae scilicet & arteriae, similem habent o-Gmnia, scd discrime speci cs carum partium assert. Viscera eorum propria sunt, quae fangui ncm habentinulli enim exanguium animalium uiscus ullum est:& quaedam certe omnia habent, quibusdam aliqua desunt. Cor enim & iecur omnibus animalibus sanguine praeditis necessaria sunt: reliqua uero quibusdam desunt. Et in omnibus sanguine praeditis primum mnium membrorum gignitur cor,ut Aristoteles author est:& in eo est in nati caloris principium,sicuti in exanguibus,in eo quod est cordi propo tionale . at contra Galenus cor posterius iecore serinari contendit. Statimuero cum consistunt quae sanguinem habent, exiguaque admodum sunt, deprchendi cor, & iecur sine dubio possunt: & in ovis triduo cubatis puncti iam magnitudine apparent:necnon in partubus aborticiis perquam exi Hgua cernuntur.Et is partuum prima generatione, statim cor palpitare cernitur.Et uarie quid haec habentur: neque enim cor simile habet ea, quae corde prςdita sunt,neque aliud, prope dixerim ex uisceribus ullum. r,ut modo diximus,omni Cus est, quibus Gnguis: cstqueprorsus in medio pectore in homine,& omnibus praetcrquam piscibus suo turbinato mucro-nc tendit in priorem partem.Discrimina cordis, quae amplitudine,cxiguitate,duritia,mollitia cxistant, uel ad mores pertinent aliquatenus: quae c-nim sensu hebetiori sunt,cor habent durum de spissum:quae uero sensu u lent, mollius: quae autem pauida sunt, iis cor grandius cst: cor enim magnum proportione sere omnibus est, quae aperte timida sunt, aut propter
94쪽
A metum malcfica: at audentiora sidentioraque, minus aut mediocre . pulmo non omnibus datus est: quae enim branchias habent, ut pisces, carent
pulmone:quod nanque idem simul & pulmonem habeat & branchia nullum adhuc animal visum est. Verum quae spirant, omnia pulmonem habent,ut sanguinea pedestria omnia: & aquatilium nonnulla,ut balena. Pulmo omnium bipartitus esse selcimerum in iis quae animal generant,distinctio non aeque apparet,ininimeque in homine: at in ovi paro genere, ut in auibus&quadrupedibus, quorum partus oui primordio inchoari solitus est, pars alicra pulmonis natatu discissa ab altera est,ita ut binos habere pulmoncs uideantur: atque a singulari arteria p. artes in utruque pulmonis i tus duae dependent. Pulmonis disteretia uaria est:aliis enim sanguineus maB gnusque,aliis minor,fungosus,& minus habens sanguinis: quae enim uiui para sunt,maiore,& copia resertu sanguinis habet:quae cotra ouipara sunt, quales sunt laceri testudines,serpente atque aues, exiguu & siccior edaptum ampliari atque extumescere cum inflatur: & proinde desideriu iis etiam bibendi exiguum est. Septum transuersum habent omnia, quae san- sui ne obtinentiaeque ut cor & iecur,quae omnibus insunt,ut iam Aximus, sed uuic: iam enim iecur aliis multifidum est, aliis simplicius, uel in eoru
genere 'uae uiui para sunt: sed longe magis piscium iecinora & quadrupedum ouiparorum,tum inter seipsa,tum ab aliis dissident. Aulum iecur maxime simile est iecori uiui parorum: puro enim & sanguineo colore exhil ratur : at uero quadrupedum oui parorum iecinora, maxime parte pallidi- uictita si,nt. Iecur si non fissum cst,dextro latere totu continetur:sin a principio usque fissum est,uelut in iis quibus nullus aut exiguus admodulien,& ueluti notae tantum gratia habetur, in iis,inqua, iecur bipartitum est,&dextro latcri maior pars applicata est.Quibusam uero partes ita sepositae sunt,ut bina esse iecinora uideantur,nec eadem origine contineri: ut inter pisces galeorum praecipue generi: S: inter quadrupedes,leporu generi cui dam .Iecur e uisceribus adipeum nonnullis consistit, ut inter aquatilia cartilagineis:quorum iecinoribus colli quatis oleum facimus. Lien magna ex part omnibus quibus sanguis est: sed magnς parti eoru,quae non animal, sed oua pariunt,lien usqueadeo exiguus est,ut propemodum sensum Gigiat: quod magna in parte auiu,& quadrupedibus ou maris experimur. Ut D lienis magnitudo,ita neque color idem omnibus incit: Quippe leo,canis, omniaque sortia & calida animalia nigrum admodum: sino humidioraque&frigidiora magis candicantem habet. Fel etiam habet maior pars animalium quibus sanguis: idq; aliis adnectitur iecori,aliis uero intestinis,
ut piscibus quibusdam .Et aliis quide deest, ut quadrupedibus quibusdam
uiui paris: & inter celacea,tilpnino. Αues autem pistraq; omnes set habet:& quadrupedes quae ova pariusidixerim in uniuersum omnes,aut Pius,aut minus fellis sortiuntur Haec Aristotcles. Galenus uero, quae iecur nabent,
inquit, iis & hcn omnino inest, & meatu qui bilem recipiant: etsi uesica ipsa,qua bilis colligitur, non sit omnibus concessa. Rcnum & uesicae similis ratio est:omnibus enim quae finguineum habent pulmonem,utrunque
95쪽
membrum natura tribuitiquae aute oua pariunt,ut aues, pisces m & serpen- Etes,renibus uesicam carent .Quadrupedum etiam Ouipararum, una testu do marina habet iis enim tantum ea tribucre uoluisse natura uidetur, quae pulmonem haberent sanguineum,quae omnium maxime animalium siti
bunda sunt Ventrem habent omnia situ quidem simili, septo enim transuerso continuo subestὶ magnitudine tamen ac specie dissimili: quadrupedes enim uiuiparae cornigerae altera maxilla dentat quaternos habent sitanus,quae qui tam & ruminarc dicuntur: at uero 'uae uiuiparae sunt,& delatae maxilla utraque,ventre simplicem paruumq; habent,ut laomo,canis, sus.Differentiam autem duplicem sere omnia recipiunt,quae utrinq; de lata sunt:alia enim canino limitem, id est paruum, nec multo ampliorem intestino,levemque intus:alia suillo, qui amplior est,mediocres quosda ha pbens cancellos rusLuci-Graeci uocant: atque haec tam in maiore, qin minore animalium genere: sed discrimen in iis quoq; magnitudine, figura,corpulentia,exilitateve oritur.In oui paris citam,quadrupedibus sciscet,serpetibus atque piscibus eadem sere ratio est: uenter enim iis unicus&simplex, sed figura uaria est:&piscibus cita appendices cxcunt circa uetriculi im,aliis plures, aliis pauciores. Aucs etiam inter scipsas, & a caeteris discrepare animalibus uentriculi ratione apertum est:aliis enim ingluuies praeposita uentriculo est:aliis ingluuies deestmec desunt,quibus uetriculus ipse similis sit ingluuiei:at parti plurimae carnosus callosust in. A uentre natura intestinorum posita in omnibus est: dissensit autem inter se magnitudine,crassitudine,rcplicamentis. Sunt oecie maiora intestina non utrin- Gque delatis,nec immeritomam ipsa ita dentata, omnia sunt auctiora pauca enim parua in co gcncre habentur.Est uero intestinum, aliis quide simplex & partibus omnibus simile,ut piscibus, aliis uero dissimile: quibusdaenim, parte qua uetri iungitur, laxius est,qua desinit archius,ut cani sed i men maiori animalium numero arctius parte superiore est, latius inferiore.Quaecunque enim intestina habent minus recta,sed anfractus orbesque lures continetia,iis omnibus in latius tendunt: & quod colon uocatur ii, ent,& c cum quiddam ac tumidum:mox arctatur, & in anfractus complicatur. Ab hoc rectum ad exitum usque excrementi pertenditiquς quide pars aliis pinguis, aliis sine pingui est Quae igitur continentiora este ad cibi desiderium conuenit,baec sua in aluo inferiori, nequc intestinorum sinus Hlaxiores magn suae habent,nec intestino utuntur rectiore,sed quod anfractus orbesq; pluvies contineat:laxitas enim intestini auiditatem auget cibi: rectitudo accelerat auiditate.Indeque fit,ut animalia quae uel simplex, nec adeo in anfractus conuolutum habetit intestinum, uel conceptacula intestinorum ampla,cibum aut copiosum capiant, aut celcrius rUctat. Ap dices habent quintam infra,parte intestini extremanat auos,& ex uiui paris etiam animalibus nonnulla. Laetes quoque dc omentrum habent omnia, quae sanguinem: sed alia Pingue, alia macilentu:oritur id, & depedet in jis quae animal generant,eaacmq; dentata utraque parte sunt, a medio iacire, qua ueluti quaedam sutura ducitur inest ciam Sc in uentre, ut in corde,su
96쪽
A turae uestigium quoddam iacc secus in iis quae altero dentiu ordine carent, a maiore uentre dependet: in aliis quoque animalibus sanguincis uentriculo intestinisq;, & iis quae siub septo 1unt, uisceribus praetenditur: maximum hoc habent homines & simiae. Quae uero partes ad generatione ministrat, eminis omnibus intus conditae habentu maribus enim multiolici differentia cuariant:aliis cnim testes nulli omnino frunt,ut piscibus, scrpetibus.
nulli denique quod pedibus carcat,testes adsunt,nisi intra se formare animal possit,ut delphinus: aliis sunt quidem, sed intus quibusdam, ut auibus:
quibusdam soris dependent.Et iis quae intus continet, aut lumbis adhaeret circiter scdem renum, ut auibus & quadrupedibus ouiparis: aut in ultima sui parte priore conduntur,ut delphino ex iis quae ridibus uacant, Melc-B phanto ex iis quς quadrupedes sunt:omnibus enim quae animal generant,
testes ante lubentur,uel intus, uel extra, praeterqua crinaceo. Quibus it que testes intus continentur,iis protinus O meatibus seminariis intus firmantur:quibus autem soris sunt, horum quibusda,ut modo diximus,absoluti pedent,ut homini: aliis non sunt absoluti, sed aluo adhaercnt,ut apro.
Quae intus continet suos testes,eos nulla cute habent obductos:quq autem soris,laac coniectosi p. conceptaculum, quod scortum vocamus, gerunt.
Omnibus aulcm quς oua cdum,stic bipeda,ut aues,sive quadrupcda sunt, testos lumbis annexi infra septu continentur,uel candidiores, uel pallidiorcs,ucnulis admodum tonuibus circundati . meatus singuli de singulis pertincnt,cademque cocunt supra ostium excrcmenti, sicuti & in piscibus scrC pcntibusque:atque is incatus,qui ex coitu amborum consistit,genitale est: quod in nainoribus latet in maioribus uero,anserem dico &reliqua huius Inodi cui dentius est,cum recens inierint. Iis quae foris testes habcnt, mea tus utrinque bini a vasis illis maximis,quae per dorstim seruntur uena dico magnam atque arteriam, qua a ortam uocari diximus deorsu in pertedunt ad cana partem,quae odio tali dicitur:est autem talisto αἰ ,ut nomen ipsumi cat, tostium ui perimposita capiti, cx qua meatus quidam ueluti fistulae seroso quodam humore plenae in testes permeant,suiq; partem quandam exiguam ipsis distribuunt,atque ita testibus committuntur. A capite dcin- se ipserum tolliu meatus utrinque oriuntur singuli, superioribus illis spissiores atque neruosiores, incatus uocat,aut uasa seminaria: aliqui uero me
D--6 'la,quasi uaricosos di xcris qui inde progress giultifariamque sese flectentes,in idem postea coeunt, & ceruicem subcut henitalis, humo rem iam habentes in se candicantem, quae disia, id cst genitura dicitur, qua ab epididymi ad penis riacam desert. uero testibus carent,ut serpentes& pisces,incatus & ipsa seminarios continent binos, qui de septo exorn latus spinae utrinque perreptent coranti superne, & ad spinς locu in unum,
atque ita ad ostium cxcrementi finiant. stes animalium,S quae seminaria dicuntur uasa,ita se habere cognitum est. Pars aurem scuminaru ca,quq semcn rccipi no meatus,traiectusq; quidam cst,sia uterus amplior.Vteri
autem bipartiti omnium sunt sed nec codcm situ habentur, nec ii miles omnium s Esed differunt, tum corum quae animal Incrant inter se, tum
97쪽
ab illoru uteris,quae ova pariunt.Situs uteri,aliis infra longius a sceto traD Euerso,iuxta genitale,ut mulieribus,& omnibus quae animal non solum soras, sed etiam intra se generant,& piscibus qui oua edui: aliis iuxta septum transuersum, ut auibus omnibus,& piscibus qui animal pari ut, atquc quadrupedibus oui paris. Serpentes tam ab aliis supradictis, si inter sedisserre apertu est:uiperq nanq; uni uulua similis, ut cartilagineis:aliis uero serpeti
bus tedit uulua prolixior modo corporis,exorsa inscrtus ab uno meatu co-tinua diductaq; utrinq; in latus spinς,quasi duplex meatus usq; ad septum.
Sunt & omnes uteri,qui insta iuxta genitale continetur, uestiti bifariam diuisi, in sinistrum scilicet& dextrum: initium uero unum est & commune ostium,uidclicci cervix, carnosa admodum cartilagineaque, parti plurimae auctissimaeque animantium tributum. Sunt partes uteri, Eudemus, Finor,int,id cst cirros,Dioclcs ,αρωα , id est cornua dixit, Praxagoras & Philotimus id est sinus uocarunt: mulierIsque utem n dixerunt, id est binos habere sinu in quibus & stetit contineri existimabant: uerum quae multos simul habet scelus,ut sus,snus quidem habere multos uerum est,in quibus & foetum gestent sinus enim tot in utero reperias, quot habet scemina ipsa mammas.) Mulier autem & caetera animalia quae uterum muliebri similem habent, ut capra dc uacca, non in cornibus illis quippe quae multo minora sunt,quam ut scelum continere possint,in sed in toto uteri spatio istum habere conspiciuntur. Validiores esse cas uuluas, quae animal contineant necesse est:quamobrem omnes hae carnosae sunt: quς autem ad septum iunguntur, ut auium,& pr erea piscium ulcri,exceptis car Gtilagineis,membrana constant, & tenues sunt. Vulua omnibus,quae & intra he S: foras animal generant,super aluum posita est: quae ova pariunt, iis lumbis adhaeret: quae animal edunt in lucem, cum intra se otia generarint, ut cartilaginea, iis anceps ratio est: nam & lumbis adiugitur ca pars uuluae,
rua oua continentur,& supra intestina omisi eius sustinctur. Et partes quiem dissimilares animalium,quae sanguine praedita sunt, hunc in modum
G Cor Couenit inter omnes inquit Soliniis corda primu ex uniuersa formari earne eaq; in die quintum & sexagesimu erescere,deinde minui. H Sinus laxiores magnosue, ev ευας Appendix, e m*να ἐκ*vat. C. Meatus, Haec ex Galeni sententia afferuntu Gna,ut Aristoteli placet, nullam parte meatuit testes complent,sed Hadiecti pendent se, idodo,qtio pondera textrices telis adnectunt, ut motu excrementigenitalis stabiliore faciant: his enim detractis meatus intro se retrahunt. Haec Aristo
Similarium partium disserentiae in animalibus sanguineis. Cap. L I I I. SImitarium uero sanguis potissimum comunis animalibus sanguineis
omnibus est,ut ante dictum est .Habet & genus animantium sanguinis compos uasa illa maxima, quae aliarum quoque uenam arteriarumq; initia sunt,eo quo diximus modo. Nam reliqua uenarum copia non simili ratione in omnibus est:neque enim animalium partes eodem modo aut cae- .
98쪽
A dem in omnibus habentur. Nec uero aeque in omnibus palci uenstrum seiaries: sed potissimum in iis constat,quibus sanguinis copia S praecipua in gnitudo est. Nam in minutis, sanguinliue inopibus, tici per naturam, uel per immodicam corporis obcsitatem, haud aeque inspici possunt: alteri
enim meatus quasi canales multo intersepti limo uix conspiciuntur: alia teris paruae, eaedemque fibrae potius quam uenae habentur: una tamen, quam maiorem ex praecipua magnitudine cognominauimus,potissimu meuidens in omnibus etia minutis animalibus est. Copia sanguinis in primis iis animalibus inest,quae animal de intra se formant, Z: in lucem eduli mox iis sanguineis,quae pariunt oua. Praepinguia omnia sanguinem quanis uis purum,tamen paucum habent:& quo plus pinguedinis, co minus post B sdent sanguinis: pingue enim omne exangue est. Discrimina uero sania guinis ad sanguinem,qui melior sit aut deterior, hinc habetur . alius enim tenuior,alius crassior est: & alius syncerior, alius turbulentior: item alius frigidiorialius calidior, tam in eodem animali,quam in diuersis. Matum enim san 'inis parte continetur superiore, his disserentiis disserceat cum inseriore:inserioribus nanque partibus crassior dcatrior est,quam stiperi ribus. Animalium, sortiora quibus sanguis crassor: sapientiora,quibus tenuior:quibus minimus hebetia. Dormientibus porro sanguinis copia parates cxteriores descrit,subit interiores,ita ut adaia cultello no aeque essue re possit. Foeminis sanguis nigrior & crassior quam maribus est,dummodo caetera adsint paritcr, quae uel ab aetate uel a sanitate proficiscuntur: &C minus sanMinis per summa corporis foeminaru est: plus enim parte interiore continetur. 2statum etiam ratione sanguis discrimen,tuna in moudo,tum in genere, hoc est in quantitate & qualitate) recipit. Etenim in aetate iuuenili,saniem trahit 5: copiosior est: in scirectute autem crassus, niger,& paucus: mcdiu tenet in media firmaque aetate.Concrescit etiam faucile senum,uel in corpore sanguis, qui per summa est, quod idem nunquain iuuenibus euenit. Quibus datus est sanguis,iisdem omnibus nerui adiuncti sunt sed quae nullos habent articulorum flexus, priuataque pedibus& manibus sunt, ii sprqtenues incertique habetur: quapropter in piscibus, qui iuxta pinnas positi sunt,ij praecipuo ueniunt in conspectum. Ossa habet,quae sanguine praedita sunt omnia,aut aliquod,quod uice sungitur OG D sis,ut spinam,cartilaginem:ossa,inquam,caluariam,maxillas, lentium g
nu uertebras quae spinam constituunt,& pectoris ossa: nullum cnim animal est,quod circa uentrem os habeat.Sunt item ossa humerorum, & quae scoptula appellantur,& quae iis annexa dcpendet brachiorum & mantiu mota saltem in homine:& modus idem compaginum uel in iis est,quae crura habent priora. A coxendicibus ossa iam crurum oriuntur, quae graeconomine κυλάu dicuntur. Ab iis ossa pedis subiacent. Quς igitur ex fansubneis pedestribus animal generant,haec ossa non multo diuersa habent fere, sed ad proportionem tantummodo,duritia,mollitie,magnitudine,figura ue aut multitudine discrepantia. Costae homini tantum octonae, inquit Plinius,suibus denae,cornigeris tredecim,serpentibus triginta. Os sum item
99쪽
animalis eiusdem, alia medullam intra se continent, alia minime: sunt e- Enim nonnulla, quaesitis in ossibus nullam omnino medullam habere uideantur,ut leo .Caetcrorum animalium sanguineorum osIa aut paulo disserunt, ut auium:aut proportione cade sunt, ut piscium. Qui enim inter eos
animal generant, cartilaginem pro spina habent, Graeci uocauxit ea quae cartilaginca appellantur: qui autem ova pariunt, spinam continent, quae perinoc ut spina dorsi in quadrupedum genere habetur: omnia nanque animalia quae sanguinem habent,aorso constant,aut osseo, aut spineo,aut cartilagineo . Caetera ossa aliis insunt,aliis desunt: ut enim partes corporis quaeque habentur,ita ossa quoque ad partes accommodata his tur: quibus cnim crura & brachia deliint, iis pernae aut culinae etia desunt: nec uero quibus partes eaedem quidem sed dissimiles sunt, cade ossium ra- Ftio seruatur sed aut pluris minorisve modo dissem aut proportione. Ossa . igitur ita te liabent. Cartilago terrrestrium, quae 5 sanguinem habent &animal gignunt,nullo soramine hiscit, nec ossium morc mcdullam conti ner: at uero aquatilium cartilagincis, quod Ur dorsum proportionatum ossibus tendit,cartilago est,humorem in medullς speciem continens.Ca tilagine constant gressilium, quae animal gignunt, auriculae, narcs, cxtre inaque ossium nonnulla. Ungues habent omnia fere,quae digitos: alia uero,quae scilicet lolidos pedes habent, ut equus,pro unguibus ungulas obtinent:quq autem bisulcos,chelas. Quae habent ungues,aut rectis unguibus sunt,u t homo: au t aduncis, ut inter pedestria leo: inter uolatilia aquila: simiae imbricati sunt,&homini lati. Pilos habent, quae pedestria eademq; Guiuipara sunt.cortice autem integuntur,quae ovi para sunt pedestria: si tu mauero pisces tantum. Differentiae autem,pilorum existimi duritie, mol,liti longitudine,breuitate, rectitudine, crispitudine, multitudine, pauci tate: ad haec coloribus ut albedine,nigredine,corumque mediis. Crassitudini tenuitatis,copi magnitudinis pilorum discrimina pro partium qui, bus adhaercnt conditione,atque pro cutis qualitaturoueni ut .Fit enim magna ex parte, ut pili duriores, & crassiores cuti crassori enascantur: plures
autem & longiores humidioribus dummodo sint ad gignendum pilum idonei in prodeunt. Regionum etiam tepore & frigore differentia est:ut pili
hominum locis calidis duri,frigidis molles oriuntur. Sunt praeterea molles, qui promissi: duri,qui crispi .Nonnulli pili paulatim adco duritate dege Hnerant, ut non iam pilis, sed spinis similes esse uideantur,ut crinaceorum. Disserunt & colore:aliis enim niger pilus cst,aliis albus,aliis satius,& r
sus aliis. F t colaru in causa caeteris animalibus cutis natura cst, & ut unicolora sint & uaria:alborum enim alba est cutis, uariorum permixtorumque
partim alba partim nigra esse conspicitur.Sed homini nihil causae cutis as fert, qui enim sunt albi,admodum nigros habent capillos,ὶ nisi quando
que ad canitiem,uidelicet eam quae morbo,non quae senio accidati nam eo uitio corporis, quae λA is,id est uitiligo uocatur, pili iniciuntur albi. Mut
tur color pilorum in senectiate, candidique pili efficiuntur in hominibus: quod uel caeteris animalibus accidit, sed non adco aperte, praeterquam in
100쪽
A equo .pilos hstcnt c tera animalia,nec intra os,nec parte pedum resupina:
lepori uni pili in bucca, & sub pe1bus sunt. In sanguineis animalibus
sunt & membranae,ut antea exposuimus,carόquc & quod carni silmile est & praeterea sebum & adeps: sebum enim habent, quae non utrinque dcntata , sed cornigera sunt. At uero genus utrinque delatu in & cornuum cxpers & multifidum,uice sevi adipem habet. Animalia qua uis aut intra carnem,aut seorsum pingvcscunt: quibus autem pingue separatum non est, ea minus per uentrem omentumque tinguescunt,ut anguilla :plurima tamen pars animalium uentre pinguescit,& praecipue quae paru se moueant. Sterili ora cunet pinguia N: in maribus & in sceminis. Senescunt celerius praepinguia: quaeaam non pinguescunt, ut lepus, perdix, author Plinius. B Semen genitale habent omnia, quae sanguinem: non eodem tame modo
in omnibus est, sed quibusda pro genitura, et id est genitale uirus sui generis habetur, ut piscibus. Lentum semen estpilos hibentium, ricrorum nullam habet lentitiam.
C Forminis sanguis nigrior, Contriplinius nisi exemplaria sint mendosa ma
ribus quam sceminis nigrior,& in iuuenta magis quam senio. D Scoptula ,Theodorus scapulas uocat.Koλlῶας, Theodorus pernas aut culinas interpretatur. G Di Dserunt & colore,De his fusius apud Galenum secundo De temperament. libro.
Eorum quae ad generationem pertinent discrimina,in iis quae sanguine prςdita sunt animalibus. Cap. LIIII. C IN omnibus sanguine praeditis, paucis quibusdam exceptis, ut piscibus
1 nonnullis,sexus discrimen ita habetur, ut alterum mas,alterum stemina Iersectum euadat. Coitus autem in iis,nec similes omnibus sunt,nec simi-em in modum aguntur.Eorum enim quae pedestria uiui para sunt, magna ex parte modus quidem coeundi idem est, scemina scilicet mare superii grediente:ucrum non omnia simili modo coniungiitur. Aliis coitus com plexu mutuo supinarum partium agitur, ut serpentibus,murenis & lace torum generi: alia,ut pisces omnes,exceptis planis cartilagineis, admotis inuicem partibus supinis coeulantur. Aucs mare sceminam superueniente coeunt.Morantur in coeundo diutius omnia quae animal generant, si quae
oua.Cum uero tempora coitus descripta, o aetates certas ad uenerem simr, gulis animalium natura finxit & statuit: quae tamen cum homine uiuunt pedestria coitum nullo tempore aspernatur, uidelicci propter teporem, &pabuli ubertatcm:quorum tempus etiam gerendi uteri breue est,ut suique canis,ut uolucrum quae saepius partui.Semel anno magna pars sylvestrium animalium paritatam eoru quae animal generant, quam quae ova, quae se licet non ut lepus superstetant. Omnium maxime animalium grauidae coisitum patiuntur mulier & equa: caetera ubi grauida fuerint,fugiunt mares: ea scilicet quorum natura superstetarc more leporis recusat. Quae sanguinem liabent omnia, aut animal pari ut,aut ouum, nisi omnino sterilia sint: bipedum selus homo animal generat. Scmen ubi a coitu insinuatu in ut
ro fuerit,aliquandiuq; contentum, membram obducitur: quippe quod si