장음표시 사용
141쪽
Cavamus, cujus ostiolum apertum reli quent. Tandem denudatis Altaribus, omnia
Aeolythi amovebunt, nihil in his relinque tes , nisi, ut supra dictum est, Candelabra,
di Cruceni in medio coopertam. Horatius Christiani I . n. p. Memoriale Rituum sup. I 3. an. r. Quin collocetur, sit aliqui aciunt, in medio Altaris majnris Crux grandioris magnitudinis, diversa ab ea, quae erat inter Candelabra, velo violaceo, vel nigro cooperta, di die sequenti a Celebrante detegenda. Crux enim, quae inter Candelabra reperitur, νmoveri non debet, nisi die
quenti a Diacono, ut illam porrigat Cel
branti, ut eam detesat cum ea Sollemnitate,
quae a Rubricis praetcribitur, & quae a n bis declarabitur infra. Hoc liquet ex Ceremoniali Episcoporum, impressis sub Innocentio X. sit videbimus infra, ubi in tabula delineata apparet Crux detegenda, dc est eadem, quae inter Candelabra solet collocari, non vero alia diversa, & quae, terminata ejusdem Crucis adoratione, iterum super suo pede inter Altaris Candelabra reponitur F xia VI. sequenti. Completa Altaris majoris denudatione, totoque Psalmo supradicto, & repetita ejusdem Antiphona, Omnibus datur signum cum crotalo, ut fit in Salutatione angelica, loco signi meridiani. dc ii terim o aes genuflexi orant. Facta brevi oratione, omnes sargunt, & adorant unico genu Crucem, quae ex nunc per hν triduum usque ad No. nam Sabbati Sancti inclutive hac genuflexi ne colitur ab omnibus transeuntibus ante illam. Gavantus, & Memoriale Ritutura Iup. m. 6. deinde pergunt omnes in Sacristiam, debito servato ordine, sive ad faetendum irinii datum, si mane fiat. Bauldry Iu . n. s. Horatius Christiani sup. u. I 2. Praedicta denudatiosis Altarium menti nem Reiunt Isidonis de O . Eccle lib. I. cap. 18. Alcvinus de Divis. Ossis. cap. de Carinna mm. Amalarius lib. de Ecclέ ωP. lib. r.ea'. de sexta varietate Cana Domini. Rabanus Maurus de Instit. Curic. lib. 2. cap. 36. de
Coena Dam. Rupertus Abbas de Di in. παsib. s. cap. 3 l. Johannes Beleth in Rationali Divin. OD. cap. io . Durandus lib. 6. cap.76. Altarium denudationem sequitur in aliquibus Ecclesiis vetustissimis Ritus lotionis
eorundem Altarium; cujus meminerunt laudati Scriptores, de ex recentioribus de ea sus disierunt Marteite de aηtiq. Eccus disic Lcap. 22. f. T. Bellotte obstrυ. ad Rhas Ecclas Laudunensis pag. de omnium fusissimE, atque erudite, Christophorus B tellus Basilicae Vaticanae Beneficiatus, edita de hae re Dillertatione sub hoc titulo -- Ritus annuae ablutionis Altaris majoris Sacr
sanctae Basilicae Vaticanae in die Coenae D
Adnotare hue spectat deaudationem Alt
rium antiquiorem elle eorundem lotione, siqitidem neque antiquus Ordo Romanus, neque Gelasii, & Gregorii Sacramentaria, quae denudationis Altarium aperte memine runt , de lotione eorum ullum verbum habent, quae observavit laudatus Martenelo
Advertendum etiam siperest, quod Sacramento in Tabernaculo incluso, Ae in Sacello astervato, his diebita est genuflectendum utroque genu ; Cruci vero,' quae est in Altari majori, ut sirpra innuimus , omnes, etiam Canonici, genuflectere debent iurico genu, praesertim vero Feria VI. sequenti; sta Nicolaus de Bralion in appendice 3. cap. 3. nam. 3. in observationibus circa diversas sit ctiones n. 3. & Horatius Christiani sita. 2. cap. II. 3. I ec Iron Gervas in Ordistisi HUM
142쪽
Pro Ritibus servandis in faciendo Mandato.
Oc) Locus propritis ad faciendum Manda. tum , live pedum lotionem, debet elle aliqua aula Sacristiae vicina, in qua pro tali sunctione debem patari onmia ea, quae praescribit Gavamus; observandiu amen est,quc dCrux tum Altaris, tum processionis, si quae fiat, juxta nostram sententiam sit peritis expositam, debet elle non albo, sed violaceo velo contecta. Scamnum, sit per quo tedere debent ii, quibus lavandi sitiit pedes t&qui numero tresilecim elle debent, si fieri possitin debet elle oblongum, panno viridi,
vel alterius eoioris coopertum , non tamen
rubet. Rurius ante praedictum pannum flerni debet tapes oblongus, vel plures, &cussinus amplior, ne Celebrans lavans pedes
gelui flexi is, sacras vestes maculet.
Ad sinistrum latus dicti scamni, seti in
parte Epistolae, paretur Credentia cum omni bus iis, quae describit Gavantus, item tres- decim Mappulae in una lance, vel cista honeste potita, ad extergendos pedes tresdecim lavandorum. Ex Ceremoniali Epit c. lib. 2. cap. 24. & ex Bauldry Iupra se Feraa in Cana Demini a t. . , 3. vel iis deficientibus, Paretur linteu;n satis amplum ad praedictorum pedes cxtergendos, si illud, quo Celebraris erit praecinctus, non erit iusticiens. Item paretur pelvicula cum mica panis, ac Manutemium, de Vas, leu Buccale cum aqua, ad lotionem,& extersianem manuum
Celebrantis, S: Ministrorum, post lotionem pedum faciendas. Prope praediinum scamnum, vel alio loco
commodiori, congruum est , ut parentur
tria Vaia, unum aqua calida plenum, de herbis odoriferis, alterum aqua seigida ad temperandam calidam, si opus si, & te tium , in quod aqua pelvium effundatur post cuiustis pedis lotionem, si necelle sit, nisi Gavant. Rubr. Misi. ' vsorte effundenda sit in aliquo loco ad id de putato. Praeterea parari debent ad minuaduae pelves, aqua, & herbis implendae, in quibus effunditur praedicta aqua calida pro facienda ipsa lotione tradum. Item Urceus ad praedictam aquam insundendam. Praeterea parari etiam debet unum Legite
nudum, vel duo, aut tria, in plano, cum
Misi ii, seu Rituali, ubi sint Antiphonae, Psilmi, & ke. decantandi, dum fiet pedum lotio: ex Castaldo supra cap. s. de ex Bauld
In Sacristia auten, parari debent Amictus, Albae, Cingula, Stola, de pluviale violacei coloris prct Celebrante , irecnon Stola cum Dalmatica coloris albi pro Diacono, sicile de Tunicella pro Subdiacono , cum duobus Manipulis coloris pariter albi. Deinde Thuribulum cum Navicula , & Vas cum prunis ardentibus. Praedictis omnibus commodE, & tempestive paratis, ita ut nihil desit, hora selita, quae lolet elle tertia post meridiem, dato stigno tabulae , seu crotali, conveniunt omnes
in Sacristiam , ubi Celebrans, de Ministri induuntur praedictis parametatis, S interini admonentur illi, quorum lavandi sinat pedes.
ut pergant ad situm scamnum. Rursus interim accenduntur candelae, quae sent seper Altare, ubi faciendum est mandatum, tum Ceroserarii sumiuit iii a candelabra, accensis prilis eorum candelis, Sc collocant se tetia, post Celebrantem. Deinde, ministrantibus Diacono, de Thuriferario de more, stantibus a dexteris Celebrantis , ipse Celebrens imponit, ct benedicit thus in Tiruribulo.
stans ante Crucem , vel imaginem sacristiae, tum facta praedictae Cruci, ,e Imagini de bita reverentia, procedunt ad locum par tum s in Saeristia non sit faciendum mania datum) hoc ordine e Praecedit Tituri serari iis cum Navicula, tum Ceroferarii cum calide-
143쪽
.abris, deinde Ceremonia ius, & Clerus, da tandem Celebrans, medius liner Dilico inim& Subdiaconum , jurictis manibus, & tecto capite, exceptis tribus pilini, , &Celemo
Procellia a SMνist a,ctc. In hac Processione, quae fit a Sacristia ad locum ubi faciendum est
mandatum, controvertimi Auctores, uir un
sit serenda Crux a Subdiacono medio inter Ceroserarios Negativam sententiam tenet Bissias fit. C. num. 1 9 eo quia nec in Mittali, nec in Ceremoniali Episc. nec apud alium Auctorem, excepto ait ipse uno B.mldry pari. 4. cap. 7. art. s. n. 9. ulla mentio fiat de Cruce in ejusmodi Procelsibine serenda. Verum praeter Bauldo tenet hanc sentetitian, etiam Gavalitus hac it z. ubi ait -- Si fiat processio a Sacristia ad locum destinatum, Subctiacoriusserat Crucem inter Acolythos - - unle mirari est, quomodo Billus alleveret, Dullum clium Auctorem praeter Baii ldry facere mendionem dictae Crucis a Sit iacono deterendae in ducta Processione. Si igitur seratur dicta Crux, in tali casu perget utique Subdiaconus interdictos Cerolerarios, de Diaconus a linistris Celebrantis. Clim pervenei in t ad locum deputatum, Subdiaconus, si defert Crucem, praestet ea, quae tradit Gavantus; Ceroserarii vero hinc inde a lateribus Altaris in plano expectent Celebrantem , qui Cruci Altaris prui undam
facit reverentiam, ald, omni biissenii lectentibus sexceptis tamen Cruciterario, SI Cero.
serat iis) led prius Ceretrioni alius accipit bir-reta Celebrantis, S Diaconi, quae in loco congruo deponit. Clerus vero in duas partes dividitur, & accedit vel totus, vel pars ad legite, seu legitia, si plura sint, ad decantandas Antiphonas, Psilmos, sest. M. dum fiet pedum lotio, &c.
sto priis de more Ince, is , Θι.ὶ Celebrans aseendit ad Altare, illudque osculatur in me. dio,*Diaconus , accepto de manu Cerem . niatii libro Evangelioriam, eum portat de m re ad Altare cum debitis genunexionibus, iulumque in medio collacat, ut in xl illii, dum ipse Celebrans ponit eum Benedictione Thiis in Thuribulo, mitularante Diacono cum debitis oleulis, & cxtera omnia praestando, tam Celebrans, quam Diaconus, ut in Milla. Idem Diaconus procedit a i decantandum Evangelium, quo hn.ho, Celebrans ose ilatur librum delatum a SAbdiacono. l. Gavam. pag. i 93. col. 2. sit. b An ta hice atione citibνatius, o c.) Ccrus eiuriide' nilim candelabra super Credentiam,Thuri ierarius Th ri ibulum, de Milii λri Sacri Manipulum suum, eum debitis reverentiis, lea genuilexionibus. Celebrans vero exuitur Pluviali per eosdem, illudque tradunt alicui Mi- nil ro, qui loco congruo deponat, N per eosdem praecingitur magno linteo ab Acolythis
XXII. Riibr. num. 1 . pag. I93. 3c G vant. ibid. col. a. lit. c Exterat, O Gulatur, θι Deinde medius inter Sacros Milaistros, accedit ad lotionem pedum, & di se sitis per ordinem tresdecim ndinem tiuxta Ceremoniale Episeop. li. 2 sa'. Iq. paure ribus, luit aliis, i ii b: is ex more lavandi lunt
pedes, tectis capitibus tui ait Biisus lit. M. num. ao. f. l.) sit in figura, quae est in Ceremoniali Episci depicta , di sedentibus I g
nu flexus, de nudo capite lavat, tergit, dcolculatur pedem dexteriim uniusciijus ille , nullo modo formans signum Crucis Iu percum, sit optime advertit Gavalitus, quem tamen prilis ille ratarer debilit dilcalceare, di anteqitim sedeat, seorsim lavare debuillet pro ratione decet uiae, ne immundus appareat. Dum alitem Celebrans pedem lavat, Subdiaconus a sinistris Celebrantis genuit xus, tenet illum paululum elevatum, ut commodius lavari possit; Diaconus vero a dexteris Celebrantis pariter genis flexus, extergit pedem totum l nteo, quo Celebrans est praeci lictus. Ce emon. Episcop. lac. cci . Si tamen essent tot Mappulae, ut innuimus βρεὰ
144쪽
id quod ad majorem decentiam convenire in cono, & ab eo recipiet, chim erit opus. quot sunt illi, quibus lavantur pedes. in tali Si post lotionem pedum dandae sint pa casu Diaconus pro unoquoque tradet Cele- peribus eleemolynae, aliquis Aeolythus lan-hranti unam ex dictis mappulis, qui cum cem cum eicemosyiris minit rabit, & Diamiam pedem totum absteiset. Bilius βρ ὰ F. 6. laus, toto, S extersis pede, accipiet ex landi B.iuidiγ' num pr. Ititerim autem ce unam eleemosynam, quam tradet Celsaliquis Minister, seu Acolythus pelvim aqua brami,& hic pauperi, qui eam accipiet eum plenam sub pedibus lavandi tenet, alter mu- osculo manus Celebrantis, & ejusdem eleetat aquam, quando opus est, alius urceo in- mosynae. Billi supra m. i . fundit aquam tepidam, quando pariter opus est , non enim eam ministrat Diaconus, ut XXIII. Rubr. num. Is . pag. I93. Et la- docent Billiis, & Bauldry . oc. cis. Incipitur mim bas subsicripta coramur . m. Dum autem haec lotio a Digniori, nimirum ab eo, Celebrans incipit lotionem, Cantores in i qui Altar est propinquior, de ejus pede lo- co assignato intonant Antiphonas eum Psalto,imus ex praedictis Acolychis trahit pelvim mis, ut in Missali, & Chorus proseqititur. at pedes illius, qui proxime sequitum alia- Verum ad constitiones vitandas, securius est, que ilipposita , mutabit illam frequenter, praedicta omnia intonari, & cantari, eo mo- prolit viderit opportunum: & tunc aliquis do, quo infra optime describiti ir; claia enim designatus eam accipiens , effundet aquam explicatur, a quibus intonandi sint, & 1 qui in vG ad id praeparatum, aut commodiorem bus sequendi Pst. Psalmi, de Anuphonae ; id locum, non vero in pavimentum. Thuriis- quod in Mittali delideratur, & ideo saepe rarius autem tenere poterit Bacile, cum MaD oritur confusio, quando cantantur, & intopulis, quas successivh tradet tine osculis Di nantur antedicti , st. Psalmi, &α
CAlitores primi Chori intonant Antiph Mandatum novum
Chorus projequitur. Ut diligatis invicem sicut dilexi vos, di
Iidem Canior. intonant Psalm. Beati immaculati in via. Chorus prosequitur. Qui ambulant in lege Domini. Idem Canior. iterum intonant Antiph. Mandatum novum do
Chorus ' osequitur. Ut diligatis invicem sicut dilexi vos, di
Cantores L. Chori intonant Antiph. Postquam surrexit Domi
Orus prosequitur. Misit aquam in pelVim , & coepit lavare Pedes fiscipulorum suorum: hoc exemplum reliquit eis.
145쪽
Idem Cantori intonant Psalm. Magnus Dominus, & laudabilis nimis. Chorus prosequitur. In Civitate Des nostri, in monte sancto ejus. Canior. r. Chori incipiunt Antiph. Dominus Iesus , postquam coenavit cum Discipulis suis, lavit pedes eorum,& ait illis: chorus prosequitur. Scitis quid fecerim Vobis, ego I ominus,& Magisterὶ Exemplum dedi vobis, ut & vos ita faciatis. Idem tanto res intonant Pysis. Benedixisti Domine terram
Chorus prosequitur. Avertisti captivitatem Iacob. Iidim tantores incipiunt Antiph. Dominus Jesus, postquam coe- . navit cum Discipulis suis, lavit pedes eorum, ait illis. Chorus prosequitur. Scitis quid fecerim vobis . ego Dominus,& Magister 3 Exemplum dedi vobis, ut de Vos ita faciatis. Cantores 2. Chori intonant Antiph. Domine tu mihi lavas pedes Chorus prosequitur. Respondit Iesus, & dixit ei: Si non lavero tibi pedes, non habebis partem mecum. Idem Cantores di unt totum Venit ergo ad Simonem P trum ,& dixit ei Petrus. Chorus repetit Antiph. Domine tu mihi lavas pedes 3 Respondit Iesus, & dixit ei: Si non lavero tibi Pedes, non habe-
Cantores i. Chori dicunt totum Quod ego facio, tu nescis modo, scies autem postea chorus repetit Antiph. Domine tu mihi lavas pedes 3 Respondit Jesus, & dixit ei: Si non lavero tibi pedes, non habebis partem mecum
Cantor es 2. Chori dicunt '. Si ego Dominus, & Mag ster vester lavi vobis pedes : quanto magis dubetis alter alterius la
cantores i. Chori incipiunt Nais. Audite haec, omnes gentes.
146쪽
chorus prostequitur. Auribus percipite, qui habitatis orbem.
Cantores 2. Chori in ipsunt Antiph. in hoc cognoscent omnes,
Chorus prosequitur. Si dilectionem habueritis ad invicem. Jirim cantores dicunt st. Dixit Iesus Discipulis suis. Chorus repetit Antiph. In hoc cognoscent omnes, quia Disci. 'puli mei estis, si dilectionem habueritis ad invicem.
Canto res I. chori incipiunt Antiph. Maneant in vobis Fides, Spes, Charitas, tria haec. Chorus prosequitur. Major autem horum est Charitas. Iidem Cantores dicunt'. Nunc autem manent Fides, Spes, Charitas, tria haec: major horum est Charitas Chorur repetit Antiph Maneant in vobis Fides, Spes, Charitas, tria haec: major autem li0rum est Charitas. Canioles 2. Chors aliquanto altius intonant Antiph. Benedicta sit Sancta Trinitas, atque indivisa Unitas. Chorus prosequitur. Confitebimur ei, quia fecit nobiscum mi sericordia in suam. Irim Caulo os dicuLt totum V. Benedicamus Patrem, & Filium , cum Sancto Spiritu.
Cantores I, Chori intonant Pyalin. Quam dilecta Tabernacula tua, Domine virtutum.
Chorui prosiquιtur. Concupiscit, & deficit anima mea in atria Domini. ortis r petit Antiph. Benedicta sit Sareta Trinitas, atque imdivisa Unitas: confitebimur ei, quia fecit nobilcum misericordiam suam.
Cantores L. Chora intιxant Antiph. Ubi Charitas, & Amor. chorus prosequitur. Deus ibi est. iidem Cantores se. Congregavit nos in unum Christi amor. Cantores i. Cho ist. Exultc mus, & in i plo jucundemur. cantores x. Chori p. Timeamus, & amemus Deum vivum
147쪽
Cantores I. Chorist. Et ex corde diligamus nos sincero. Chorus repetit Antiph. Ubi Claaritas, & Λmor. Deus ibi est.
Cantores 2. Chori X. Simul ergo cum in unum congregamur.
Cantores I. Chori Ne nOS mente diVldamur. caveamus.
Cantores 2. Chori y. Cessent jurgia maligna, cessent lites.s antores i. Churi X. Et in medio nostri sit Christus Deus. Opus iterum repctit Antiph. Ubi Cliaritas, & Amor, Deus ibi est. Cantores et . Chori s . Simul quoque cum Beatis videamus. Cantores i. Chori st. Glorianter vultum tuum, Christe Deus. Cantores 2. Chori p. Gaudium, quod est immensiam, atque probum. Cantores i. Chori st. Secula per infinita Seculorum. Amen.
me Norma intonandi, prosequendi, er cantandi praedictos. 9'. ulmos,'Antiphonas, desumpta est ex Rituali nostrae Congre
gationis, ex Ceremoniali PP. Minimorum, et orato atque digesto per Theodorum Solarium ejusdem ordinis Professorem I quemetium secuti sumus in repetendis Antiphonis, cum hoc fit conforme disso itioni Rubrica Missalis Romani, qua ita praest obit e Antipho. nae, quae habent Psalmos, Veli repetuntur, & de quolibet Psalmo dicitur tantum primus φ. Bac sunt merba praecisa simbrica , inscrta bule mandato.
XXIV. Rubr. n. rs. pag. I93. Post l,lio. ad latera Altaris in plano, inim debitis ge- ηεm S rem,oαὶ Completa lotione pes im, mi flexionibus, ct Celebrans in cornu Epi-Aeolythi asportant ad Credentiam omnia Va- stolae, Ministris post eum adstantibus, altasa, ae Mappulas ibi deponunt, deinde ipsi. voce, & devota dicit: Pater nψιν, &met Acolythi sumunt Urceum cum Bacili, alios . Choro respondente) & Orationem, in quo est mica panis, ac Manuterytum, pro prosit in Millati. i.kandis manibus Celebrantis, qui eas lavat, XXV. Gavanti pag. Is . col. I. num. I ιε extergit extra cornu Epistolae. Mox a Amris omnibus, Ocὶ Finita oratione, si Ministris exuitur linteo, qtio erat praecinctus, pr. edicta suilinio peracta est in Sacristia, ibi di induitur suo Pluviali. Postea iidem Miu dem exuitur Celebrans, de Sacri Ministri; histii Sacri sumunt suos Manipulos, & Cer secus vero, ad eam redeunt eum reliquis deierarii Candelabra , qui hinc inde accedunt Clero, eodem modo, di ordine, quo vene
148쪽
rant, praecedante Thuriferario sine Thuri-BHlo fumigante, saeriisque vestes in Sacrinia deponunt. XXVI. Gavant. pag. Is . Col. I. n. IS.
De hac Isaudato, M. I Qitoniam JEsti Chrini aevo omnes nudis pedibus cum Sandaliis tantum incedebant, ac pedes ambulando facillime deturpabant ; laine Achulii est, quod litispitibus prim im omnium praestabat cir officimia lavandi, de extergendi eorum
pedes. S. Paulus in epi Τ. i. ad Ti notbium cap. s. Io. innuit, Viduarum munus elle,
hospitalitatem exercere, & Fidelibus pedes abluere: De hac Ceremonia mentionem etiam facit S. Augusti ruis in Epistola ad Januarium, Sc. Hanc eandem Cluimis Dominus praestitit erga Discipulos suos, eam. quelpusnet praescripsit exereendam illis vex-bis : Arundatum novum da vobis, OG exemplum de vobis, ut qi. ad i. odum feci, ita Er vos factatis. Exemplo igitur, & Mandato Christi Domini inhaerentes Diicopi, alii Praelati, S: Superiores Regularium, necnon Principes Seculares, & ipsemet Romanus Pontifex, solent duodecim pauperibus, vel aliis, juxta Locorum , & Ecclesiarum consuetudinem, lavare pedes Decimum septimum Toletanum Concilium habitum anno 6 2. Can 3. eam Ceremoniam hae Feria V. praecipit celebrari, &Bonifacius Moguntinus Antilies consuluit ante Zachariam Pontificem, utrum Sancti- moi, talibus liceret tibi invicem Lavare pedes, sicut homines faciunt in Coena Domini, aliisque diebiis 3 Cui Pontifex res,ondit: licere, praeceptumque Domini, non tam ad Masculos, quam ad Foeminas pertinere; dein vita S. Bert liae Abbatii se ordinis Valluit brosani apud Bollandum 1 o. Martii legitur, eam Feria V. Sanctimonialibus sitis pedes lavare consuevisse. Sed eirea hoc, ut optime adnotat Ceremoniale Episci libri n. x. diversi sunt Ritus Ecclesiarum, de revera Narbonae in
Gallia quilibet Canonicus duodecim paue
ribus pedes lavat; Lauduni verὁ , non pedes, sed manus omnium Canonicorum I vantur in Capitulo hae die ; & pluribus in Monasteriis, sit ali rit Grancolas lib. a. sei
Covi neviarii Histolici cap. si . mutatus est usus lavandi pauperum pedes, Ze lavantuc eodem statuto numero manus, singulis Quadragesimae diebus ante prandium. Ruralis magna etiam diaerepantia est circa hunc Ritum inter Ceremoniale Epise. de inter ordianes Romanos, praximque nonruillarum E etesiarum, ae Principium laicorum ', naniraefatum Ceremoniale Episc. allerit, alic i in usu elle, vestire sumptibus Episcopi, vel Capituli, tresdecim pauperes , eosdemque cibo, de potu reficere, Ze mox suo tempore ei idem pedes lavare, Se eleemosynam
praebere: alibi vero Episcopos lavare pedes tredecim ex sitis Canonicis ; dichiumque Ceremoniale sillim relinquit arbitrio Episcopi, vel colis letudini Ecclesiarum, lavandi pedes tredecim pauperibus, vel tredecim Canoni eis ; sed cirea numerum lavandorum nullum relinquit arbitrium, & hinc est, quod Castaldi s, Bauld , Bilsis, & alii Rubriciis semper asserunt, lavandos debere esse tredecim numero. Multae vero Ecclesiae , sit supra innuimus, in usu habent lavare pedes duodecim pauperibus, vel aliis, sciit etiam ordines Romani I Mabillonio vulgati eumdem numerum praescribunt, ex quo Christiis Dominus duodecim Apostolis pedes la xerit. Sic in Ordine X. Romano nam. Iais dicitur, quod Pontifex, post Millam celebratam hac die, sine Planeta residens in Sode, facit Mandatum duodecim Diaconorum. In ordine vero Romano XIV. ab eodem M billonio vulgato A ictore Caletano num. Pi. asseriti ix, quod Papa peragendo Mandatum lavat pedes duodecim Diaconibus, vel Cappellanis in desectu ipsorum. Rursus in e dem ordine num. 34. inscripto de Mutato μη ο in dyι 'υis Sancto Rubrica, haec verba leguntur: Ipse verb nempe Papc praecinctus linteo, habens ante se linteum mundum, quo
149쪽
mo unus Diaconus, qui ei servit, secundum Dominum Iacobum Cajetanum, ipsum Papam praecingit, Braclicolam ad hoc portatam , habens in brachiis, & linteum mundum ante se tenens, quae omnia debent pa-xari per Dies aurarium, vel Fratres de l) gnota, S duodecim subd aconi manent soris Baiilicam dii alceati : duo vero Ostiarii accipiunt priorem in Ulnis, S portant eum ante I)oauificem Pomi lex vero cum aqua calida, quam infundere debent Cubicularii, lavat pedes ejus, S tergit linteo, & deosculatur pedem ejus dexterum , de dat ei duos solidos, & lic facit unicuique Subdiaconorum, de dat eis duodecim denarios -- Ex quibus verbis praedicti ordinis Romani duo colli untur: primum, sit notat optime Ma-hilton ibi, hoc non este purum putium dicti Cajetani ordinem , sed ab aliquo alio interpolatum, maxime in iis locis, ubi Rubrieae vocabulum in Titulo apponitur. Secundum, quod adverti debet, est, quod ibi pariter numerus lavandoriim est duodenarius, de quod lavandi erant Subdiaconi. Denique in Ordine Romano XV. Auctor. Petro Amelio num. 63. narratur, quod Patriarcha Gra-
denta Confestbr , in desectum Papae , de mandato ipsius, lavit illa die pedes pauperum in parva Cappella , non declarando , quot fuerint dicti pauperes: nimirum i Σ.
vel is. vero 6 p. mentionem facit lotionis tr. Subdiaconorum.
Vertim in Ceremoniali Papae, seu Romano, ab Augustino Patritio Piccolomineo E piscopo Plentino digesto, & ablarcello Corcyrensi Arelli episcopo evulgato Venetiis Anano Is I 6. die et t. Novembris Typis Gregorii de Gregoriis , de qua re legi pollunt ea. quae tradit Mabillon in suo eruditis linio
Commentario ad ordinem Romanum stag. s.c fq . de in Appendice , quae habetur ea calcem ordinum Romanorum ab eodem editorum ρa . s8 . O seqq in Taedicto, inquam , Ccremoniali Romano, sol Papae . tib. a. m 6. aperte declaratur, Papam la-
vare pedes in hac quinta Feria majori tredecim pauperibus, in albis vestibus novis a Papa lini datis, Sc. ωρ. verb '. in eodem Ceremoniali praescribitur, quod Papa absente , debeat fieri lotio pedum tredecim patii rum ab aliquo ex Cardinalibus , unde liquet, non selum in Ceremoniali Episcopori via , sed etiam in Ceremoniali Papae, taleminimerum , nimirum tredecim, lavandorum
elle praescriptum , cujus mysterium non miror, iicut mirari videtur Pompeius Sarnellius, quod neque Isidorus Hispalensis, in que Alculnus, neque Amalarius, neque ullus alius ex antiquis Sacrorum Rituum, &Rubricarum Interpretibus, explicaverit; nam antiquitus non erat praescriptus talis numerus lavandorum, & idcirco ab antiquis Ati-ctoribus mirum non est, ii de naysterio talis numeri nihil fuerit investigatum. Primus quaestionem hane ex professe tractavit mox laudatus eruditis Itinus Sarnellius Uigiliensis Antistes rom. I. vis'. i 3. qui dulicem apud Rupertum lotionem invenien ac die peractam, quarum prima reprae iei tabat Mariae lotionem, quam Christi Domini pedibus exhibuit in domo Pharisaei, altera vero exprimebat ablutionem a Christo Domino factam Discipulorum pedibus, pridie quam rateretur, existimavit, qii d Romana Ecclesia, experimento edocta, duas lotiones eadem die commode fieri non po te, ob plures functiones, quae Feria quinta peragi debent, existimavit, inquam , qu d Ecclesia
Romana decreverit, ut una δc eadem lotio ambas exprimeret, iubens, ut Episcopus tredecim pauperum pedes ablueret, quorum primus Christum ipsi in repraesentaret, cui Eccletia Mariae exemplo pedes ungat, reliqui duodecim Apostolos delignarent, quorum pedes lavit Christus. Ruperti verba, quae huic sententiae locum dederunt , si inthaec . - AIandatum, quod agitur inter pavere, non onmino eiusdem rivionis est. Illud eηimcbiisti, bu Eccum est. Illud diei praesituris, bu prareriti spectat historiam Sabbati. Sabba o
150쪽
niam, M. Maria aetvis libram inguini nar
magis corporis eius otienia reputantur startes.
in pedis capidi, suis te sit, id est suptusvis rerum suarum refecit, sicut Ansulas ait: ista abaηdantia illorum is viam sirppleat. . Hoc erast manda: mn Ecilesia obsequium est , ideoqueo uncta congregatio pedes la vi pauperum. Inus autem, ut dictum est, 'ralati vica Christiviserviunt -- In hujiis rei confirmationem illud etiam sarnellius adjecit, in antiquo nimirum ordine Romano praescribi Antipho-DRs recitandas tempore mandati, quae Mariae risti pedes ungentis narrant historiai N. Hane Sarnellii sententiam pluribus argumentis impugnant doctis Iinai viri, Oriendus, &Fres ibaldi, quorum rationibus libenter acquiescimus. Putant alii, in tertio decimo pauperum repraesentari Divum Paulum ; cujus placiti Auctor primus fuit noster Paulus Arelius Vir eruditissimus Episcopus Dertonensis lib. s. ex iis, quos Italice iii scripsit: deste sagis
quod dictus Paulus Coena auideret, quem certum est post Sal. atoris aleent im titisse vocatum , sed ob peculiarem reverentiam Romanae Eccletiae prae caeteris erga Concivem lii una, ta Apo polum, quem una cum
Petro iut celetae Christianae Fidei cognoscit
Auctorem. inunionem hanc sua non carere probabilitate demonstrat laudatus Oriendus ordinis Pradicatorum Magister cap. i . operis, quod inscripsit: Dup ex lavacrum in orna Dam. ni fideliter exhibitum Florenti. e Anno II Io. eamque vindicat a censuris Freic
baldi. Hic veta Auctor in opusculo edito
Anno i osi. sub hoc titulo: Pediti sum. - mero pauperum, quibus Iazandi hunt pia snris V. majoris hebdomada . putat, Ecclesiam Gavam. Rah. Mis
ideo tredecim pauperem lavare pedes, quia
Christus tredecim pedes lavit l, si autem quaeras, quis fuerit ille tertius decimus. cui Christus pedes laverit, respondebit, suiΩse illum Patrem funulias, in cujus domum Christus, Pascha cum Apostolis celebraturus , diverterat, quem propterea in tertio decimo pauperum repraesentat Ecclesia. Ο-pinionem hanc merito, tanquam Evangelio contrariam , Oriendus impugnat ; certum enim est ex Evangelio, Christum cum duodecim tantium Apostolis Coenam celebrasse. Demum oriendus ipse, postquam omnes hae de re Auctoriam sententias retulit, de
earum momenta accurate perpendit, cou-
eludit , intertum admodum elle , quos numerus ille exprimat, quem Romana praescribit Ecclesia in tredecim pauperibus aqua i strandis: equidem id satis incertum est, nostros tamen sensus ut fateamur, libere pronunciabimus, videli nobis in hoc numero nullum latere Mysterium, neque Romanam Ecclesiam , cum hac die lavare coepit tredecim pauperum pedes, exemplum imitari v
luis le Christi Domini duodecim Discipul
Etenim duplex ollin in Ecclesia Romana fiebat lotio pedum Fer a V. maiori s Eebd madae ; primam exhibebat lyonti sex dii decim Subdiaconis, statim ae Millim absoluverat , alteram post prandium tredecim pauperibus. Id colligitur ex ordine Romano a Cencio Camerario tempore Coelestini edito. in quo ista l*gimtur Duodecim Diaraxi lum
que duos stiris . . De altera vero Iotione haee paulo post reseri Cames ne autem finia,