장음표시 사용
211쪽
ORATIO irer,' si uere possim, aut etiam si mihi eget integrum, Rabirij maenti L. Saturninum esse occism: idyciuus pulcherrimum esse arbitrarer. sed, quoniam id facere non posim ; consitebor id, quod ad laudem minus ualebit, ad crimen non mintis . confluor, intersiciendi saturnini mussa C. Rabirium arma cepisse. Quid est, Labiene i quam a me grauiorem confessionem, aut quod ni hunc maius crimen exsterivis nisi uero interesse aliquid putas inter eum, Pi hominem occidit,steum , qui cum telo, occidendi hominis multu, f it. si intersici Saturninum nefas fuit: arma Amρια esse cotra Saturninum sine scelere non posuis. si arma rure mo concedis: inter Mnm inre conoedus, necesse est.' Pauca quaedam uidentur deesse. st S. C. ut, C. Marius, L. Valeriuι cos. adhiberent tris nos pl. praetores, qκοι eis uideretur: operamq; daren ut imperium popiai R. maiestisq; conseruaretur. adhibens omnes tribunos pl. prater saturninu, praeter Glanis' ciam: qui remp. satiam esse uellent, arma rapere, σse siqni iubent. parent omues. ex aediyciis, armamensai rhis pablicis arma populo R. C. Mario conside distribuente, dantur. Hic iam ; ut omittam cetera, de te ipso , Labiene , ' ro, cum saturm vias Capitoli m teneret, armatuι esset una C. Glaucia, C. Saufeius, etiam ille ex compedons , atque ergastulo Gracchus i addam, quoniam ire uis, eodem Labienum, patrunm inum; infro autem C. Marius, o Vaderivi Flaccus cos. ροβ
212쪽
tum magnam partem re .aWκe omnem dignitatem iudiciorum tenebat,cum omnexomnium ordinum homines,qua
in salute reip. sit tem suam repositum esse arbitrabamur, arma cepissent: quid tandem C. Rabirio faciendum fusi lde te ipso,inquam,Labiene, quaero; eum ad arma consides in I x.uocauisitas ,cum armatris M. Aemilius prinoep3 se
nes clarissimi uiri cum consulibus essem: qMid tandem Cia Rabirium facere comemt' utram,inclusium,atque abdita latere in occulto,atque ignalitam suam tenebrarnm,ac parietum custodi s tegere; an in Capitolium perrere; atque
213쪽
turpitudinem cons iensibuό congregare ' an cum Maris, saturo, catlito, Metello,scaevola, cum bonis denique om- ubim coire non modosalxtis, uerum etiam periculi societatem ttu denique, Labiene,quiddiceres tali in re,ac temporalcum ignauiae ratio te in fugam, atque in latebraι impellirethmprobita3, furor L. Saturnini in Capitolium arcissereti,consullis ad patriae salutem,ac libertatem uoraretur quam tandem auctoritatem, quam uocem, cuius fidiam
seqκi, cuius mi perio parere potissmum uellest Patruus, inquit, meus cum Satκrnino fuit. Quid pater i quic-'quid propinqκi uestri, eqκites R. t quid omnis praesectu ra, regio, ut instra uestra i qκid ager Picenus κnduersus ,
utrum tribunicium furorem,an con utarem auctoritatem
sicutivi est y eqκidem hoc ab irmo, qMd in nunc de tuo p erno praedicra, neminem wmquam adhuc de si si esse confessum. nemo est umquam inuentus tam profligatM,tam perdituι, tam ab omni non modo bonestate, sed etiam si titione bonestatis relictus, qui si in Capitolio fuisse cum saturnino fateretur.at fiat uester patruus. fuerit, o saerit nulla dei eratione rerum suarum, sellis domesticis uκlneribim coasius: indiserit eum L. Saturnini familiarita3, in amicitiam patriae praeponeret. iccirco ne oportRit C. Rabirium desiscere a rep. non comparere in illa armata miltitudine bonorum'consulum uoci,atqκe imperio non obedi, re t atqui videmus haec in rerum nainru tria fuisse, ut dκteκm Saturnino esset,aut cum bonis,ant luteret latere, mortis erat instar turpigma cum Saturnino esse,faroris,o sceleris:uirtuι, r honestra, O pudor cum consulibuι esse cogebat. hoc in igitur in crimen uocas, 3κοd cum ijsfurrit
214쪽
comme mora , quis,cum hominem omnibus insignem notis turpitudinis Furium accusiret summo studio bonorum omniam, qκeri est ausim in concione de morte Saturnini,co demnatus est , ex. Titius,quod habuit imaginem L. Saturnini domi suae,condemnatus est. Statuerunt equites R. illo indicio,improbκm ciuem esse, m non retinendam ciuitate
qui homini, hostilem in modum seditiosi imagine aut mortem eius honestaret,aut desideria imperitorum v fiericor dia commolleret, aut 'am signis inret imitandae improbitatis Moluntatem. itaqκe m hi mirum uidet ν, unde hane tu, Labiene, imaginem, quam habes, tu eneris . nam Sex.
Titio damnato, qui istam babere auderet, inuentκs est ne
mo. εκod tu si auiispi,aut si pir aetatem scire potκ I L nsi quam profecto istam imaginem, qκα domi positu pestem,
atq; exsiliam Sex. Τ itio dirutiis in Rost ra,atque in concionem attulissesnec tuas umquam rationes ad eos scopulos appκlisses,adqκος Sex. Tit ictam naκem,inin qκwκs C. Deciani naufragiκm Dr rarum uideres. sed in his re bus omnibus impudentia laberis: mussim enim s cepisti antiquiorem memoria tua: quae mussa ante mortua est, qκam tu natus esses. qua in mulse t te profecto f isset, si per aetatem esse potu Ib;eum m gam in iudiciam uocis . An non intelligis, primum, qκos boum es, quales uiros mortuos summi *deris argus; deinde,qκot ex ijs qui uinum eodem cri ne in sium m crepitis periculκm arces- μου numsi C. Rabirius faudem crepitalem admist, quod ar-ma contra L. saturninum talit hnic qaidem affert aliqua
depremtionem tericuli aetas illa qκα tum fati: Q uero Catia larum huiκs in quo semma sipientia eximia ni
215쪽
ORATIO us, imularis tamaritas fuit; M. Sereurumars trauliste
illo consilio,illa prudentiu ; duos Mucios, L. Crassum, M. Antonium, qui tum extra urbem cum praesidio fuit, quoruin hac ciuitate longe maxima consilia, atque ingenia fuerunt;ceteros,pari dignitate praὀitos, custodes, guoer. Vsto vest reip. quemadmodum mortuos defendemus quid de ilis honesti Iimis uiris atque optimis cinibus,eqκitibus R. dicemus , qui ium Mna cum senatu salutem reip. defende runt i quid de tribunis aerarij, ceterorsires ordi m omnium homimbus,qκi tum armis pro communi libertate ceperunt sed quid ego de iis ommbas, Mi conpalari impe io aruerint,loqκor de ipsorum consulκm fama quid faturum esti L. Flaccum hominem cum siemper in rep. tum in . gistratibus gerendis,in saardotio,caerimonijsque, qΗibus praeerat, diligentissim κo,nefarii sicleris, ac parricidii mortuum condemnabimus' adiungemus ad hac labem, no minams mortis etiam C. Marii muren'c. Marium quem Mere patrem patris,parentem inquam uestra libertatis,atque huiusce reip. posRmus dicere,sceleris ac parricidii nefari j mortuum condemnabimus etenim si C. Rabirio,quod fit ad arma,cruce T. Labienus in cimpo Martio defrenda pκtanis: quod tandem excogitabitκr in eum supplicium,
qui Moenit' ac si files Saturnino data esst, quod abi te sepis simae dicitκr; non eam C. Rabirius, sed C. Marigi dedit; idem q; uiolauit,si inside nonstetit . quae sides,Labiene,3 si potuis sine s.c. darit adeo ne hostes huiusice urbis. adeo ne ignarus es disciplina, confluetudinus nostrae, ut baec nescio'ut pereginari in aliena ciuitate.non in tκa magistra' tum gerere uideare'Quid iam ista C. Mario,inquit nocere
216쪽
DOrgus C. Marius, periculisq; vixisset, si nihil Livio
quam uitae ter ηι ρ Alabant, ste, atqMe ammo desie , O gloria sua cogitasset i at, credo,cum innumerabiles bosium copiis in Italia fudi et, atque obsidione remp. liberob t ,οm rursus secμm ima moritκra arbitrabetκr. non est ita, Quirites: neque quisquam nefrκm in reip. periis culis cum laude, ac uirtute uersitur, qκin ste posteritatis, fructuque damtur. itaque cum immitis aliP de causiis uirorum bonorum mento diuinae mihi, atque aeternae uidentur esse, ilim maxime quod optimi, Crsipientissimi cuiusque an :s ita praesention posterum, ut nihil, nisi sempiternum stectare uideatur. Q κςpropter equidem C. Marij, π ceterorum uirorum sapienti linorum,defrtissimorum ciuium mentes , quae mihi uisentur ex hominum uita ad deor im religionemra sanctimoniam donigrasse, testor, me pro illorum fama, gloria, memoria non feci , ac pro patri os fanis,atqκe deliaris, propugnandum putare. ac si pro illorum laeκde mihi arma cipienda essent; non mi , prenue mperem, quam illi pro communi salute
culum natura circumseripsit,in. men-m gloriae . quare,sii eos, sui-δε Mira ZGesserint, ornabimus: iastiorem nobis mortu condicionem relinquemui. sed, si illos, Labiene,
quos iam uidere non possumos, negligis: ne his quidem
qκos uides, con*li puto oportere i neminem se dico ex ijs omiublis, qui lio die Romae ilierint, quem tκ diem iniκdicium uocas, pμbcs q, tum fuerit, qκin αyma ceperit, quin consules siclitus sit. Omnes ii, quorum tu ex clate coniecit: ram facere potes, quid tam fecerint, abs te rei tuis , C. Rabiri, nomine , citant: r. At occidit Sa-
217쪽
o RATI turninum R dirius. Utinam fecisset : non supplicium deprecarer, sed praemium postularem. etenim, si Scaevae, ferno Crotonis, qui occidit L. Saturninum, liberta3 data est: quod eqκiti R. praemium dari
quibus aqua suppeditabatur Ionis optimι Maximi templis, MIedibus, praecidi in perarat ; quod in clivo Capitolino. improborum ci
218쪽
suror iste tuus eludet i quem ad sine sese effrenata laetabit audacia j nihil me te noelurniι praesidium Padurq,nihil urbis uis lis,nihil timor populi, nihil consensus bonorum omniu, nihil hic munitigimus habendi senatus locus, nihil horumorquultliis mouerunt patere tua consilia non sientis co-- pridium iam omnium horum conficientia teneri coniurationem tua non uides quid proxima,quid superiore nocte egeris,ubi fueris,quos conuocaueris, quid consilij ceperisque nostrum ignorare arbitramulo tempor o mores e natus haec intelligit, consul uidet hic Mmen uiuit:: Mittimmo uero etiam in senatum uenit: si publici consilio particeps: notat, designat oculis ad caede κnumquemqκe nostr v. nos aute uiri fortes satisfacere rel. videmur,si istiusiserorem,ac tela vitemus. Ad mortem te,Catilina,sici iussu consulis iampridem oportebat, in te coferri pestem ista, quam tu in nos omnes iamdiu machinarisan uero uir amplissimus P. Scipio,pontifex maximus, Ti. Gracchlim, diocriter labefactantem statum re . priuatus interfecit: catilinam, orbem terrae,caede atque incendiis uastare copientem,nos con ulis perferemust nam illa nimis antiqua praetereo, quod inseruilius Ahala Sp. Mellum,nouis re
ὶus pudentem, munu sua interfecit. fuit, sAit ista quon'
219쪽
rerent. Habemus s. c. in te, Catilina , uehemens, crgrane. non deest reip. considium , neque auctoritis huius ordinis; nos, nos, dico aperte, consues de sumus. decreast quondam senatus , ut L. Opimiuι consal uideret , ne quid resi'. detrimenti cupereti nox nulla interce Iit: interseisus est propter quasdam seditionum susticiones C. Gracchus,clarit imo patre natus, dκis,maioribus: occisus cκm liberis M. Fuluius consularis. simili S. C. C. Mario, cr L. Veterio cos per ga eli rest. num unum diem postea L. Saturninum tribunum pl. C. Seruili m praetore pίνω remoram est' at uero nos ut imum iam diem patimur hebescere aciem boru auctoritatis. habenius enim eiu nodi S.C. Nerum inclusum is tabulis, tamquam in vagina recondi' tum i quo ex s. c. confestim interfectum te esse, Catilina, connenit. κinis, er rei κis non ad deponendam, sed ad confirmandam audaciam Cupio P.C. me esse clementem, cκ pio m inneis resp. pericula non dit olutam uiderised tu meipsum inertiae, tuquillaeq; condemno . ostra suas in italis confra remp.in Etruriae faucibus collocita: crescit in dies singulos hostiam numerus. eorum autem imperatorem castroru,duamq; hostium intra menta, atque adeo in senatu uidetis nie linam aliqκam qκotidie perniciem rcip. molietem.si te iam Catilina, Omprehendi si interfici iussero: credo,erit uerendum mihi, renon hoc potius omnes boni se' rius a me, q am quisquam cruduius factwm ege dicat. κexum ego hoc, quod iampridem factu esse oportuit, certa dec μga nondum adducor ut faciam. tκm denigne intersicia η ι clim iam nemo tam improbus,tam perdit 1 in ini
220쪽
IN. I. CATILINAM. 98 sinistis inueniri poterit, qui id non iure factum esse fatea
tu quam din quisquam erit,qui te defendere audeat, u Mes, uiuesita. ut nunc uinis mauis 4σ frmis praesditi obsessus,ne commouere te contra remp. pol S lm-ru te etiam oculi, aures non sincientem sicut adhuc fecerunt, si ecnlabi tur,atque custodient. etenim quid est, Catilina,quod iam amplius ex rectes,si Gque nos tenebris obscurare coetus coarios,uec priuata domus parietibus con eluere uocem coniurationis tuae potest si illi pransursi ersipunt o mniafinlita iam illam mensem, m hi crede: obliuiscere caedis, atque incendiorum : leueris undique: luce sunt clariora nobu tua consilia omnia: quae etiam mecum licet recognos M. Meministi ne, me ante diem XII. Kal. Novi dicere in senatκ, certo die fore in armis, qκi dies futurus esset ante diem I I X. Kal. Nov. C. Manliκm , alidariae satellitem atque administrum turilium me fefellit, Catilina,non modo res tanta,tam atrox,tam incredibilis,ueru,
id qκοd multo magis est admirandum , dies t dixi ego idem
in senatu, caedem te optimatum contalige in ance diem V kal. Noκ. inm cκm multi principes ciuitatis Roma,non tasui constru indi, quam tuorum consiliorκm reprimendo rum cantia,profugerunt . num in itiari potes,te illo ipso di meis prodijs,mea diligentia circAmclusam, commouere te contra remp.non potnisi et cum tu, di essu cetero rum,nostra tamen,qui remansis mus, caede contentum te esse diceba3. Quitcnm te Praeneste Kalapsis Nou.occupaturum nocturno impeta essecon: dere, sensisti ne illam coloniam meo iusiu, muli praesidiis, custodiis, uigilhi esse munitum t nihil agis, nihil moliris, nihil cogita , quod ego non modo audiam, sed etiam liticam, planeq; sentiam: