장음표시 사용
221쪽
ORATIO T. Υemgno e tandem nucum noctem illum superiorem: iam intelliges multo me negitare acrius ad Iulurem quam te ad perniciem reip. Dico te priori nodie uenisse inter falcetri , non agam obscure in M. Laecae domum, conuenisse eodem complures eiusdem amen iae, scelerus socios. num negare audes 'quid tacesscio increm, si negas. uideo enim esse hic in si uim quosdam,qκi tecum una fuere . O dij --rrules , ubinam gensium simus t quam remp. habet s8 in qua urbe uiui nus hic, hic suis, nostro in numero P. C.
in hoc orbis terrae sancti O grauigimos considio , qnide meo,nostrwmq; omnium interim, qui de huius urbis,atque ad eo orbis terrarum exitio cogitene. hosce ego uideo Gil er de repsententiam rogo, , quos ferro trucida ri oportebat,eos nondum uore uulnero. Fuisti igitur apud
Laecam ea noese Catilina: distribuisti partes imitae : sta n illi,q o qMemque proficisci placeret:delegisli,quos Roma Ttlinqueres, quos tecum educeres: descripsisti urbis partes ad incendia: confirmasti , te ipsum iam se exiturum: dixisti , paullulum tibi esse etiam rum: morae , quod ego uinerem . reperti suns dAo equites R. qκi te ista Grai
liberarent, er fisi illa ipsa nodie paullo ante lucem
me in meo lectulo inter sieturos pollicerentκr . haec ego omnia , uia dum etiam coetu uestro dimisso , comperi : domum meam maioribus praesidijs municii, atq efrmaui: exclusi eos, quos tu mane ad me saturetum m ferra , cum idi ipsi ven Fent, quos ego iam multis uiris ad me uenturos id temporis esse praedixera. qκα cum ita sint, : Catili'us; perge, quo coepilli,egredere aliquando ex urbe epatens portae , professiere nimium dia te imperatoremissa laa Manliana castra de fiderant: ednc tecum etiam '
222쪽
IN. L. CATILI NAM. 99-- tuos;si minus quam plurimos purga urbem.mrigno me metu liberabis, dummodo inter me atque te murlis in- ursit. nobiscum uersari iam diutins non potes: non feram, non patiar,non simam . magna diis immortalibus habenda gratia est , atque huic ipsi Ioui statori, antiqui si mom Odi huius urbis, quod hane La taetram , tam borribilem, tamq; in e tam reip. pestem toties iam effugimus. non est sepius mimo homine filus Amma periclitandareip. Quamdiu mihi,consilli delamim,Catilina,infidiatus ei, non publico me praesidio , sed priuata diligentia defendi. Clim proximis comitiis consularibus me consitilem in cet mcopetitores tuos interficere uoluistin compressi tuos nefrios conatus amicorwm praesidis, m copiis, nullo tumultu publice concitum . denique , qμoties Ams me petisti , per me tibi obstiti. quamquam uidebam, perniciem meam
mm magna cetiamtute re .ese ooni fiam nunc ia aperte remp. uniuersum petis: templa deorum i moraelium, te is urbis , uitam omnium ciuium , Italiam denique mistam ad exitium, rq uastitatem uocta . quare, quc niam id,
quod primu , atque huius in per j,dsciplinaeq; maiorum proprium est,facere non indeo sciam id. quod est ad fueritatem letum, ad communem salutem utilius . nam , si te interpri inspero, residebit in rep. reliqua coniura dris ma s: n tu,quod te iamdudum hortar, inieris; exhaurietur ex urbe tuorum comitum magna , cr pernicies simina
reip. Quid est, Catilina' m dubitas id me imperante scere, quod iam tua stonte faciebara ' exire ex urbe cost hospe iubet interrogat me, m m in exsilia snon iubeo: ed, si mem alis , μα eo. quid enim , Caecilina, i, quod te iam in lac ur x delectare rosiit, in qκa nemo est , extra flamnn iiq
223쪽
coniurationem perditoruM hominiam, qui te non metuat; nemo, qui te non oderit ρ quae nota domestica turpitudinis non inulta uitae tuae est i quod priuatarum rerum dedecus non haeret infamiae quae libido ab oculis,quod facinus a manibG umqκam tuis, quod faginum a toto corpore abfuit mi tu adolescentulo, qκem corruptelarum illecebris irrens
sis, non aut ad audaciam sirrum, aut ad libidinem facem praetulisti'quid uero imper&κm morte superioris uxoris nouis nuptiis domum uacuam feciss,non ne etiam alis incredibili scelere hoc scelus cumulastis quod ego praetermit to, facile patior sideri,ne in bac ciuitate tunsi facinoris,
immanita3 ant exstitisse, aut non uindicata et e uideaturi praetermitto mina sertur rum tuarum,qκra omnes m
pendere tibi proximis idibus senties. ad illa uenio, quae non ad priuatam ignominiam uitiorum tuorum, non ad domesticαm inam dissicultatem,ac turpitudinem, sed ad immareip. atque ad omnium nostru uitam, alutemque pertinens. Potest his tibi huius uitae lux , Catilina, κt huius caeli sti- ruri esse iucudus,cum stira borum elli memiuem, qui ne sciat te pridie Kal. Ian. Lepido Tullo cos stetisse in comitio cu tego'manu, congiam principum ciuitatis interficiendoru mala , parauis ρ sceleri, ac furori ino non mentem aliquam,aut timorem tuum, sid fortunam rei obstitissimc iam illa omitto: neque enim suxe aut obscura, aut non multa postea commisse. Q uoties tu me designata, quoties con*lem intersiare uoluist Eqχοt ego tura petitio nes , ita comeAM,ut uitari pol e Non uiderentur , par via quadam declinatione , , ut allint, corpore effugi'
nihil agis , nihil siqueris, nihil moliris, quod mihi la- tare lialeat in si orς : neqκe tamin conari , ac licia
224쪽
IN. I L. CA TI L INAM. Iood si lis. qκοries tibi iam, quoties iam extorta est sica ista de manibus' qκoties uero excidit casia aliquo, re elapsa est ttamen ea carere diutilis no potes: qua quidem quibus abs te initiata sacris,ac deuota sit, scio, quod eam necesse pritas consulis ni corpore deligere. nunc uero quae tua est illa nita sic enim iam tecum loquar,non ut odio per mollis esse videar, quo debeosed ut siricordia, quae tibi ncilla debetur. κenisti paullo ante in si1rritum: quis te ex bactantia freqAentia, tot ex tuis amicis, at necessariis salutauit ρ l hoc post hominil memoria contigit nemini, Moch e tectas coturaliam, cu sis grauisitaro iudicio taciturnitatis oppressu 'qκu,qκod aduentu tuo illa sub ilia uacua facta sun equid, quod omnes c-hlares, qui tibi persaepe ad caedem conpituti faernnt simul atque assedi li, partem istam subsilliorum nudam atque inanem reliqκerunt i quo tandem animo hoc tibi ferendum putasserui mehercle mei si me ipso
pacito metuereret , ut te metuunt omnes ciues tui; domum meam relinqκendam putarem:tu tibi urbe no arbitraris 'er,si me meis ciuibus iniuria 'stectum tam graniter, atque offensu uiderem; rere meus esu ciuiu, quam infestis omiis omnisi constici, mallem: tu cu consciensia sceleri tuorum agnoscas odium omnium iustum , σ iamdiu tibi debitu, dubitas, quorum menses,siensiusque uulueras,eorum addectum praesientiam s Mitare si te parentes timerent,u-que orisbene tui, neque eos ulla ratione placare posses: ut opinor,il eorum oculis aliquo concederes: nunc te pretria, us communis est omnium nostrum parens, odit,ac metuit, iam diu te nihil iudicat nisi de parricidio suo cogita
Te. huilis tu neque aurioritatem uerebere,neque iudicium
225쪽
'o RATI I. agit, re quodam modo tacita loquitur. Nκllum iam mi annos sicinus exstitit, nisi per te, nudum agitiusiue te: tibitini mullarum ciκiurn neces,tibi uexatio, direptios Aocio-vum impunita fuit,ac liberim non Aol m ad negligendas leges,et quaestiones, uerum etiam ad euertenda , perstingedras ualuisti. Aperiora illa, quamquam ferenda non saevum, tamen,ut potui, tuli: nc uero,memtam ese in metu propter te imum ; quidqκid increpAerit , Catili num tameri ; nullum uideri confra me consilium miri possi quod a tuo scelere abhorreati,non est ferendum. quamobrem discede,atque hoc mihi timorem eripe si uerus, ne opprima r in falsos, ut tandem aliquando timere desinam. Haec si tecum,ut dixi, patria loquatur,non ne impetrare debeat,etia si unm adbibere non posius Quid, quod tu te inein custodiam dedisti' quid,quod uitanda sui scioms cretussa apud M. Lepidis te basitare uelle dixistita quo non receptus etiam ad me uenire ausus es,atque,ut domi meae te
seruarem. rogalli.cum a me quoque id re Mum talis sis,me nullo modo posse que parietibiis tuto esse tecu, Minagno in periculo essem, qκοd ijsdem moenibus continere K. ad in Metellu praetore uet: itia qμο repudiatus, ad sodale tuu=u,nirum optimum, M. Marcellum demigrat': quem tu uidelicet re ad custodiendκm te diligentisimum, ad asticundvim sagacisimum, ad n nilimndum sortissimum fore putatii. Sed qua longe uidetur a cetrare, atqκe a uisimis abesse debere,qui si inῖm iam dignum capodia iudiculieriis Quae cu ita sint, Catilina datis , si biemvirari aequo animo non potes,abire in aliquas terra , σ
226쪽
IN. M CATI LINAM. Io Ienim postulas '. er, si bic ordo placere decreuerit, te ire mexsilium, obtemperaturum te esse dicis. N on referum id, quod obhorret a meis moribus: σ trimen seciam, litis tessigra, qκid hi de te sentians. egredere ex urbe, Catilisna , libera remp. metu: ira exsiliκm, si hanc uorem ex ste-el , proficis aere . quid est, Catili vis ' ecquid attendis c- quid anima duertis horum silentiκm t patiuntur, mane: quid exstectis auctoritutem loquentium, quornm uoluntatem recitorum persticis i at, si hoc idem huic adolescenti optimo, P. Sextio si forti imo uiro, M. Marcello dixisthm, iam mihi consiali hoc iρ o in templo iure optimo senatus uis, manici intulis et: de te autem, Catilina cum quis η, probans ; cum patiAntur, decernunt; cum re rent , clamant; neq; hi siolum, quorum tibi auctoritis est uidelicet arra, uidi uilissima, sted etiam illi eqAites R. b notissimi, diqwe optimi uiri , ceteriq; orti 'mi ones, qvi circumstans senatum, quorum tu γ' frequentiam uidere, studia perguare, ci uoces paullo ause exaudire potuisti. quorum ego uix abs te iamdia manas ac tela contiueo,
eosdem Iacile adducam, ut te haec, quae iampridem uallare predes,relinquentem κμκe ad portra proste quantur. quam quam quid loquor i te ni ulla res frangat tulit κmquam te corrigastin ullam fugam mediteratin ullκm ut exsilium cogites'utinam tibi illam mentem dij immortales darene.. tametsi uideo, si mea uoce perterritus ire in exsilium ani mum induxeris, quanta tempestas i idiae nobis, si retraxissin praesens tempus, reavit memoria scelerum tuorum,di in
posteritatem impendeas sed est tunsi;dum modo ista tua priuata fit calamitas, a reip. periculis seiungatur. ed tκ ut vitiis inis commolitur,lit legum poenas pirumsa , t ις -
227쪽
RΑΤ Ι Ο L. 'poribus resp. concedis, non est postulanda . neque enis, Catilina , is es, ut te aut pudor a turpitudine', aAt nutus a periculo, aut ratio a fnrore reuocarit. qκamobrem , ne saepe iam dixi, prosciscere : ac, si mihi, inimico, ut prae dices , ilio conflare uis i idiami recta perge in exsilium .
nix feram sir mones hominum, sit id feceris . uix molem istiuι inuidiae, si in exsidiu ieris iussu consalis, sustinebo sinautem seruire meae laudi oe gloriae muli; egredere cκmin portlina sceleratorum manu confer te ad Manlium; concita perditos ciues; sicerne te a bonis , inber patriae be lam ; exsulta impio latrocinio: ut a me non eiectus ad alienos , sed i itatus ad tuos isse uidearis . quamquam quid ego te i hem, a qAo iam sciam e se praemissos, qui tibi ad
forum Aurelium praestolarentur armati ' sciam pre iam , constit tam esse cum Manlio diem' a quo etiam Aquilam illam argenteam , quam tibi ac tuis omnibu3 perni
ri sim esse conpilosir fumstam futuram , cui domi tuae sacrurium scelerum tuoram constitκtum fuit , sciam esse prae nisium t tu ni illa diutius Grere posiis f quam uetura ad caedem proficistens soliba s: a cuius aliaribus sepe istam
deatrum in. piam ad uecem ciuium transtulisti . ibista idem aliquando , quo te iampridem tua ista cupiditra effre-nrita ac furiosa rapiebat .staeque enim tibi hac res afert dolorem, d quandam incredibilem volκptatem. ad hanc te amcntiam natura peperit, Moluntas eaercliit , fortuna seruauit . ruinquam tu non modo otium, sed ne bellum qμidem , vibi ne arium, concupisti: nactus es expeditis , .atque ab omni non modo fortuna , uerum etiam si e dere lictu confaram improboram manum hicin qua latina
228쪽
IN. L. CATIL 1NAM. Ioabacchabere, cum in tanto numero tuorum neqRe a dies
Mirum bonam quemquam, neque uidebis i ad huius uitae studium meditatisimi illi, qui feret tur, labores tui; lacere humi non modo obsidendum stuprum,lierum ethcm ad facinus obeundum I uigilare non solum ad insidiandum Aomno maritorum, uerum etiam bonis oti orum . habes, ubi ostentes illam praeclaram tuam patientiam famis , frigoris, inopiae rerum omniam, quibus te breui tempore confectum esse senties . taneum profeci tum, cum te a consulatu repuli, ut exsul potius tentare, quam consul vexare remp. posses, atque ut id, quod esset a te scelerate susceptum, latrocinium potius, quam bellum, nominaretur. NEnc ut a me, P. C. quandam prope iustam patriae qaerimoniam detester, ac deprecer, percipite, quaeso, diligenter quae diram, ea penitus animis uestris nuntibuιq; mandate. etenim, si nucum patris, quae mihi uita mea multo est caerior, si curifla Italia, si omnis res'. loquatur, M. Tulli. qaid agis i tu ne eam, quem esse hostem comperipi, quem ducem belli futκrum uides, quem ea lectari imperatorem in cristra hostium sientis, audiorem siceleris,principem coniκrationis,euocatorem seruorκm,Cr ciuium perditorum, exire patieris, ut abs te non emissus ex urbe,
sed mimissus in urbem esse uideatκr non ne hunc in umcula duci, non ad mortem rapi, non su)n mo Jpplicio mactari imperabis i quid tandem impedit te s mos ne variis rum' at persape etiam p inati ira bac rep. perniciosos crure morte multarunt. an leges, quae de ciuium R. supplicio rogatae sane' at numqua/n in hac urbe is, qui a rep. defece Tunt,ciuiu iκra tenuerunis. an i idiam posteritatis time,' tradaram uero popAlo R.rebcri gratiam, Ai t hominζmi
229쪽
o RATIO I. per te cognitκm, utilla commendatione malarum, tam mature ad sum 'Mm imperium per omnes honorum grados
extulit, si propter inuidiam, awt alicuius periculi metum, sciem cinium tuorum tet litis. sed, si quis est inuidiae nutuι, non est uehementius seueritatis, ac fortitκdinis in Midia, quam inertiae, ac nequitiae pertimescenda. an, inmbello uastabitur Italia, uexabamtur urbes, tecta arde Lint, tum te non existimis inuidiae incendio reniturarurum s His ego functi Ihnis reip. Mocibus, π eorum homi num , qui idem sentinni, men ibus parem restondebo. Ego , si hoc optimum lactu indiaetrem, P. C. Catilinam morte multari, unitos usuram horae gladiatori isti ad ui uendam non dedissem. etenim si sitim uiri, clarigi' mi Erses Scturnini, Gracchorum, Flacci, cr μ' periorum cum plurium sanguine non modo se non conta minarunt , sed etiam bonestarunt: uerendum certe mihi non erat, ne qκid, hoc parricida ciuiam interfecto, inui diae mihi in posteritatem reddundaret . qκod si ea maxime in penderet; tamen hoc animo semper fui , sit inuidiam Mirtate partam, gloriam, non inuidiam putarem . quamquam nonnulli suns in hoc ordine, qui aut ea, quae imminens , non uideam; aut ea: quae uident, diffii lene :quis em catilinae mollibus semens ijs aluerune, coninra
tiouems nascensem non credendo corroborauerunt: quo
rum aue loritatem secuti muti non solion improbi, uerumatiam imperiti, si in hunc animaduertissem, crudeliter, regis factum esse dicerens . nunc incedigo, si iste, quo intendit,in Manliana cristra perlieuerit, neminem rem stultum Iore, qui non uideat coniurationem esse fictam ; ne Visum tam improbκm, e i non fateriar: boc anum lino
230쪽
IN. LA CATILINAM. Ioginterfecto, intelligo hanc reip. pestem paullisser reprimi, non in perpetulim comprimi pol e . d si se eiecerit , sic mi μος eduxerit , eodem ceteros undique colleoluc; Wragos aggregauerit : exstinguetur, atque delebitur non modo haec tam adκlta reip. pellis, MerAm etiam stirps, ac simen mistorum hominam. etenim diu iam, P. C. in
his periculis coniurationis , insidiisq; uer amor: sed incla
quo pacto omnium scelerum , ac ueteris In roris, εν audaciae πω tκritra in nostri consulatus tempus erupit. ouod si ex tanto latrocinio iste unim toti tur; κidebimur forti se ad breue quoddam tempus cura, er metu ege releuatuericulκm autem residebit eris inclusum penitus in uenis, atque in visceribus reip ut sepe homines agri, morbo graui, clim asta febriq; iactantur, si aquam gelidam biberint, primo releuari uidentur, deinde malid granius uehementiusq; lictantur I u hic morbus, qui est inrepinicet, releuat lis sitim poena uehemetias κias reliqκis ingrauescet. Iare,P .c.secedant improbi; siecernans se a bonis,unum in locum congregemur; muro denique, id qAod μpe iam dixi siecernantur a nobia, desimarrae insidiari domi suae consuli,circumstare tribunal praeaeru urbani obsidere cam gladiis curiam mulleolos,m faces ad incendendam urbe comparare: sit denique inscriptam in bronte uniascuiusque cinis, quid de rep. sentiat. Polliceor hoc uobis P. C. tantam in nobis conAlibuι fore diligentiam, tantam in uobis a
ctoritatem, tantam in eqκjubus R. uiri tem i tantum in
omnibκs bonis consensiouem , ut Catilinae profectione omnia putefacta, istu irata , oppressa, uindicata esse uideatis. Hisce omnibus, Catilina, cum reip. salnte,Cr cumissa peste, ac pernicie, cumq; eoram exitio , qui se tacuin