장음표시 사용
181쪽
Illud ethnici senis coli oquium cum ethnicis ad lescentibus. Eu. Jam aliquis causabitur, colloquium esse confidium a Cicerone. Cn. Isti huc mea non magni refert, sive hoc laudis tribuatur Catoni, qui talia censerit, dixeritque: sive Ciceroni, cujus animus sententias tam divinas cogitatione complexussit, cujus calamus res egregias pari facundia depinxerit. Quanquam equidem arbitror, & Catonem, etiamsi non dixit eadem, tamen similia dicere solitum in colloquiis. Nec enim tam impudens erat M. Tullius, ut alium Catonem si erit, quam De
vit: & in dialogo parum meminerit decori, quoa in primis spectatadum est in hoc scripti genere,
Praesertim quum ejus viri meimoria recens adhuc naereret animis eius aetatis hominum. T H. Veli
menter probabile est quod narras : sed dicam quid
mihi venerit in mentem, te recitante. Saepenumero mecum admiratus sem , q m omnes optent longaevitatem,& mortem exhorreant, tamen viae quen
quam comperiri tam felicem, non dico senem , sea provectioris aetatis hominem, qui rogatus, an, si d tur,velit repuerascere,usurus per omnia iisdem bonis ac malis, quae illi iam contigissent in vita, responderit idem quod Cato dicit; praesertim si recolat animo, quicquid annis retroactis seu uiste, seu laetum, oblisisset. Nam frequenter & suavium rerum recordatio , vel cum pudore vel cum conscientiar m lestia coniuncta est, ut animus ab his etiam recolendis nonaninus abhorreat, quam a tristibus. Id opinor nobis indicarunt sapientimini poetae , qui scribuntntum demum animas capi desiderio corporum reli- . clorum , po quam ex amne et Lethaeo longa bib
et Lethaeus inferorum quvius, se dictus a re ληξve abolia vione : omnes enim qui ipsius aquas gustassent pratorritarum rerum obliviscebamur.
182쪽
Τό CONVIVIUM Proinde quum hujusmodi quaedam lego de talibus
Viris, vix mihi tempero, quin dicam, Sancte Socra res , ora pro nobis. CH. At ipse mihi saepenumero non tempero , quin bene ominer sanctae animae M
ronis & Flacci. Neph. At ego quot vidi Christianos, quam frigide morientes t Quidam fidunt in his rebus , quibus non est fidendum: quidam ob conscien tiam scelerum & scrupulos, quibus indocti quidatis
obstrepunt morituro, pene desperantes exhalant animam. CH. Nec mirum, eos sic mori, qui per omnem vitam tantum philo phati sunt in I cere montis. Ne ih. Quid is huc verbi es SCA. Dicam, sed illud etiam atque etiam praefatus, me non damnore , imo vehementer probare sacramenta & riatus Ecclesiae ; sed quosdam vel improbos vel Q- perstitiosos, vel, ut mollissime dicam, simplices de indoctos, qui docent populum hisce ictus fide 'Te , pr aetermissis his qore nos vere reddunt Christianos. Noh. Nondum satis intelligo qHorsiis, eas. C H. Faxo ut intelligas. Si vulgus Christi norum spectus, nonne prora & pupys vitae illis lin ceremoniis est 3 In baptismo quanta religione
repraesentantur prisci ritus Ecclesiae 3 Comm 'ratur infrias mira fores templi , peruitur 2 exorcismus , peralitur catechismus, suscipiuntur vo . 'ra, abjuratur sistanas cum pompis & voluptatia bus suis ; tandem ungitur , consignatur , salitur a tingitur : datur negotium susceptoribus, ut pu
et Ritus sacri: vox illam ab urbe Caere derivatam voluntiquidam Authores: quod Roma a Gallis occimata virgines vestales in illo oppido receptae benignissime erunt : un de decreverunt quod omnis divinus cultias caeremoniae ει- .
183쪽
rum curent instituendum. Illi dato nummo redi munt libertatem. Et jam puer Christianus dicitur, α est aliquo modo. Mox rursus ungitur , ta dem discit confiteri , sumit Eucharistiam cor suescit quiescere diebus festis, audire sacrum, je . iunare nonnunquam, abstinere a carnibus. Et haec, si servat, habetur absolute Christianus. Ducit uxorem , accedit aliud sacramentum : initiatur sacris, rursus ungitur & consecratur, mutatur vestis, ducantur preces. Atque haec quidem omnia , quod
fiunt, probo : sed quod haec fiunt magis ex consuetudine, quam ex animo, non probo : quod nihil aliud adhibetur ad christianismum , vehementer Improbo. Siquidem magna pars hominum dum bis fidit , nihilo iecius interim per fis nefasque com gerit opes , servit irae', servit libidini , servit luvori, servit ambitioni ii sic tandem venitur ad mor tem Hic rursus caeremoniae t ratae. Adbibetur co fessio semel atque iterum, additur unctio, datur E charistia, adsunt cerei sacri, adest crux, adest aqua sacra, adhibentur indulgentiae, expromitur,am illic etiam emitur morienti diploma Pontificis, ordina tur 1 parentalia magnifice celebranda, fit rursus stipulatio solennis, adest qui clamet ad aurem moriemtis,imo nonnunquam occidit ante tempus,si contii gat,ut saepe fit,vocatior, aut bene potus. Hqc ut recte adhibentur, praesertim quae nobis tradidit Ecclesi stica consuetudo, ita sunt alia quaedam reconditi .ra, quae nobis hoc praestant, ut cum alacritate spiritus, ut cum Christiana fiducia ,'migremus hinc. Eu.i Iusta --: sacrificia pro mortuis, exequiae sau- in Iug. Parentate, est parentibus iusta persolvere..ninc di Puentales , quibus sistemnes epulae, ad monuorum sepulta. Ovid. fast. χ.
184쪽
Pie tu quidem ista vereque concionaris, sed inter nullus admovet manum cibis. Caveat quisque ne se fallat. Ego praedixi, nihil expectandam praeter secundas mensas, easque rusticanas, nequis sibi promittat et phasides aves , aut attagenas, aut 3 Attica bellaria. Haec amoveto, puer, &, quod restat, apponito. Videtis non copiae sed inopiae nostrae cornu Hic est proventus hortulorum quos vidistis. Ne parcite, siquid arridet T i . Tanta varietas est , ut vel ipso recreemur aspectu. Eu. Atqui ne plane contemnatis frugalitatem meam, haec patina exhilarasset Hilarionem monachum Evangelicum, comitatum vel centum monachis illius seculi. Paulo vero,atque Antonio, vel menstruus commeatus esse potuistet. T1. Imo nec Petrus ille princeps Apostolorum s stidisset, opinor, cum apud Simonem coriarium diaversaretur. Eu. Imo nec Paulus , opinor , cum coactus egestate sutoriam nocturnis horis exerce- ret. TI. Debemus benignitati divinae. Sed ego malim esurire cum Petro ac Paulo , modo quodHeesiet corporis alimoniae abundaret in delicias' animi. Eu. Imo discamus a Paulo, & abundare, de penuriam pati. Cum deerit, gratias agamus Jeiu
Christo , qui nobis suppeditet 5c frugalitatis & patientiae materiam. Quum supererit, gratias agamus cillius munificentiae, qui nos sua liberalitate invitet-ac provocet ad amorem sei : ac modice parceque
x Eruentes iis, quae largiter praebuit divina benignivas,
Phasiri, aιυὶ Phasiani & attagener, sive, ut alii m lunt , attages, aves in deliciis habitae.
- trita boliam J Attica bellaria de lautitiis ci eupediis
185쪽
pauperium memores simus, quibus Deus deesse vo- luit quod nobis superest, ut utrisque per alteros sit occano virtutis. Siquidem nobis largitur, unde subvenientes egestati fraternae,misericordiam ipsius promereamur ; & illi nostra liberalitate recreati, gratias agunt Deo pro bona menre nostra, nosque precibus suis illi commendant. Et recte venit iumentem. Heus, puer dic uXOri ut ex assis, quae superant, mittat Gudulae nostrae. Est vicina quaedam gravida, tenui fortuna, sed animo beatissima. Maritus nuper decessit, homo proiasus & ignavus, qui nihil uxori reliquit praeter liberorum gregem. TI. Christus jussit dare omni petenti: id si facerem, intra mensem ipsi mihi mendicandum esset. Eu. Opinor, Christum sentire de his qui petunt necessaria. Nam qui petunt, imo qui flagitant, vel extorquent potius
magnassummas, quibus extruant I coenationes L
cullianas, aut, quod pejus est, quibus alant luxum ac libidinem su am, iis negare, quod petunt,eleemosyna est: imo rapina est largiri male utaris, quod debebatur praesenti necessitati proximorum. Unde mihi videntur vix excusari posse a peccato capitali , qui
sumptibus immodicis aut eXtruunt aut ornant monasteria seu templa,quum interim tot viva Christi templa seme periclitentur , nuditate horreant, rerumque necessariarum inopia discrucientur. Quum
essem apud Britannos , vidi tumbam divi Thomae gemmis innumeris summique pretii onustam, pror- ter alia miracula divitiarum. Ego malim ista quae stiperflua sunt, elargiri in uilis pauperum, quam tervare satrapis aliquando semel omnia direpturis ; ac
i coenatis J Locus est, ubi coenatur. Luculli Romah magnificentia muliolum literis celobrata est.
186쪽
tumb,in ornare Rondibus ac flosculifrid opinor grastius esset illi sanctissimo viro. Cum essem apud Σ Ii subres, vidi monasterium quoddam ordinis 3 Cari sani non ita procul a 4 Pasarin eo templum est, ii tus ac foris , ab imo usque ad summuna , candido marmore constri ictum, & fere quicquid inest rerum,
marmoreum est, velut altaria, columnae , tumbae. Quorsum autem attinebat tantum pecuniarum eta
fundere , ut pauci monachi solitarii canerent in emplo marmoreo Ζ quibus ipsis templum hoc oneri est non usui,quod stequenter insestentur ab hospiti bus,qui non ob aliud eo se conserunt,nisi ut spectent templum illud marmoreum. Atque illic cognovi, quod stultius est , illis legata in singulos annos tria millia ducatorum in structuram monasterii. Et sunt, qui putent , esse nefas, eam pecuniam in pios risus
mertere, praeter mentem testatotis: maluntque d
moliri quod instaurent, quam non aedifical e. Haec quoniam insignia sunt , visum est commemorare: quanquam sunt passim in templis nostris exempla permulta similia. Haec mihi videtur ambitio , non eleemosyna. Divites ambiunt sibi monumentum in xemplis , in quibus olim nec divis locus erat. Curant se sculpendos ac pingendos , additis etiam nominibus ac belleficii titulo : atque hisce re . bus bonam templi partem occupant , olim opinor postulaturi , ut ipsorum cadavera in ipsis reponat tur altaribus. Dicet aliquis ε, An horum munificentiam existimas rejiciendam 3 Nequaquam, si tem-α- Italiae populus, qui Mediolanum tenent. 3 Cariusiani Chartreux Papia, alias Pavia. celebris urbs a quo Franeiscus I.' Galliae Re in praelio prope illam urbem commisib. captus
187쪽
RELIGIOSUM. y plo Dei dignum sit , quod offerunt. Sed ego, si s
θ εerdos aut episcopus essem , hortarer crassios illosa aulicos, aut negotiatores, ut, si vellent sua peccatas redimere apud Deum , ista clanculum effunderenti in subsidium eorum , qui vere pauperes sunt. Isui putant, perire pecuniam, quae sic frustulatim,& clant culum in praesentem esestatem tenuium subleva i dam dissipatur , cujurnullum extet apud posterost monumentum. Ego puto , nullam melius collocari
ea, quam ipse Cluistus sibi vult imputari certissimus i debitor. T I. An non putas recte collocari, quo4 d tur monasteriis 3 Eu. Et his darem nonnihi l, si dives essem , sed darem ad necessitatem , non ad luxum. i tum his, inter quos sentirem vigere studium veraei religionis. TI. Multi judicant, non admodum belle collocari, quod datur istis mendicis publicis. Eu. . . Et istis nonnihil dandum est aliquando, sed cum de lectu. At mihi consultum videatur, si singulae civiutates suos alerent, ne serrentur errones huc & illuc circumcursitantes, praesertim validi, quibus opus suppeditandum senso potius, quam pecuniam. TL.
Quibus igitur potissimum dandum censes,quantum,& quatenus 3 Eu. Hoc mihi ad I unguem describere diffieillimum sit. Primum animum adesse oportet, qui cupiat omnibus subvenire. Deinde pro mea tenuitate , quod possum, impertio , quoties sese offert occasio : praesertim his , quorum & pauper- . tas & integritas mihi nota est : hortor & alios ad beneficentiam, si me desecerint facultates. Ti. Sed
permittisne nobis hic in tuo regno libere loquiri Ad unguem, id est, persecte hinc ad unguem, explorare : i. e. sedulo ac diligenter. homo ad tinguem factus: i. e. abiblutus. EOI.
188쪽
Eu. Imo liberius, quam si domi vestrae iiss. Ti. Non probas in templis sumptus immodicos ; &has aedes multo minoris aedificare poteras. Eu. Equidem arbitror, has intra munditiein consistere, aut, si mavis, elegantiam : certe absunt a luxu, nisellor. AEdificant magnificentius , qui mendicato vectigal pendunt egenis : laliquid detraho, in me meosque frugalior, quo pos sim esse in pauperes munificentior. T I . Si istum antimum obtinerent omnes, permulti melius haberent mos nunc egestas gravat indignos : & ex adverso multi minus essent obesi, digni quos egestas doceat sebrietatem ac modostiam. Eu. Fortasse sic res habet. Sed vultisne ut haec inbpida bellaria re quapiam suavi condiamus 3 T i. Plus satis est delici rum. Eu. At ego hinc depromam, quod ne saturi quidem fastidiatis. Ti. Quid est 3 Eu. Codex est. Evangeliorum, ut, quod lautissimum habeo , vobis depromam in fine convivii.Recita,puer, ab eo loco, ubi proxime destitisti. Puer. i Nemo potest duobus dominis servire; aut enim unum odio habebit, Malterum diliget : aut unum sustinebit, & alterum contemnet. Non potestis Deo servire ,& mamm nae. Ideo dico vobis, ne soliciti sitis animae vestrae quid manducetis, neque corpori quid induamini. Nonne anima plus est quam esca, & corpus plus quam vestimentum Z Eu. Redde codicem. In hoc
loco mihi Jesus Christus videtur bis idem dixisse. Etenim pro eo quod prius dixit , odio habebit ,
t Math o. a , xs Mammona vox est Syriaea, valςt idem quod Hebraeum 3 an substantia. quae vox pro divitiis accipitur. sicuti quoque dictio Graeca is αία : Hathaeus scribit per dubiexta. Lucas vero per ruripi .
189쪽
mox ponit, contemnet: & pro eo quod prius posuerat, diliget, mox vertit, sustinebit, commutatis personis existir eadem sententia. T I. Non satis assequor quid velis. Eu. Demonstremus igitur ratione mathematica, si videtrir. In priore parte pro uno p ne pro altero B : rursus in posteriore pro uno pone B, pro altero A, verso ordine. Aut enim Aodio habebit, & B diliget: aut B sustinebit,& A co temnet. Nonne hic palam est, bis odio haberi.& B bis diligi 3 T i. Perspicuum est. Eu. Atqui haec
conjunctio, aut, praesertim repetita, habet emphasin sententiae contrariae, aut certe diversae. Ali qui nonne absurde diceretur , Aut Petrus me vincet , & ego cedam ; aut ego cedam , & Petrus me
vincet 3 T 1. Lepidum, ita me Deus amet, sophisma. Eu. At tum demum mihi videbitur lepidum, si hoc ex vobis didicero. TH. Animus somniat ac pa
turit mihi nescio quid : si jubetis , quicquid est, yro-
seram in medium ; vos eritis vel 1 ontropoli vel obstetrices. Eu. Quanquam vulgo mali ominis habetur somniorum meminisse in convivio, & p rum sit verecundum coram tot viris foetum eniti, tamen nos istud somnium, sive mavis partum animi tui, libenter excipiemus. T H. Mihi videtur in hoc sermone res commutari potius, quam persona. Et hanc vocem , unum & unum, non referri ad AM B: sed utraque pars resertur ad utrumlibet, ut Utrumcumque delegeris, ei iam opponatur , quoa significatur per alterum. Quasi dicas: aut excludes A, & admittes B. aut A admittes, & excludes s. Hic videtis manente persona, rem esse transsa-
1 oni opob J Divinatores, quibus exacta Pinniorum diiudicandorum ratio isti conjectores. ab ονειρος somnium M verss.
190쪽
tam . Atque hoc ita die um est de , ut nihil res rat , si idem enunties de B, hoc pacto : aut B eracludes, & admittes aut admittes B, & excludes Eu. Sane argute tu quidem problema nobis explicuisti, neque quisquam mathematicus melius depinxisset in x pulvere. Soph. Illud me magis movet, quod prohibet esse solicitos de crastino, quum Paulus ise laborarit manibus , victus parandi cauta atque idem acriter increpet otiosos, & ex alieno vivere gaudentes, admonens ut laborent, ac manibus operenturquod bonum est, ut sit unde tribuant alia quid necenitatem patienti. An non pii sanctique labores sunt, quibus maritus tenuis alit uxorem sibi earissimam dulcesque liberos 3 T i. Ista quaestio, mea sententia, variis modis distblvi potest. Primum, ut ad illa tempora potissiimam pertineat, Apo stolis ob Evangelii praedicationem late vagantibus eximenda erat solicitudo victus undecunque suppeditandi, quibus non vacabat opera manu ria cibuni quaerere, praesertim cum nullam artem scirent,pro ter piscationem. Nunc alia ratio temporum est, dentium amplectimur omnes, laborem sagimus. Ait
ra dissolvendi ratio est: Christus non interdixit imdustriam, sed solicitudinem. Et solicitudinem intel ligit juxta vulgarem hominum assectum, qui nulla de re magis anxii sunt, quam de parando victu, ut, omnibus rebus omissis, hoc solum agant, huic uni curae fini addi m. Id propemodum indicat ipse d minus, cum negat, eundepn duobus dominis servi reposse. Servit enim, qui toto pectore addictus est. Praecipuam igitur curam vult essu Evangelii prop
et Mathematici solent figuras in pulvere describere: Asehimedes ita in pulvere scribens occisias est: Hinc Prompingia in pulvere ci Syracula tuae capiuntur.