Desiderii Erasmi Roterodami Colloquia familiaria nunc emendatiora, quibus accedunt notae recognitae et auctae a Davide Constantio

발행: 1681년

분량: 838페이지

출처: archive.org

분류: 미분류

161쪽

RELIGIOSUM. TAI

silvente torporem. T I. Actum est itur de isto scorpio; nam is se nunquam explicabit ab aconiti solio. Etiam loquuntur hic scorpii 2 Fu. Et quidem Graece. Ti. Quid ait Z Eu. Sύρι Gεἰρ ε αλιeteis. Hic praeter herbas videtis omne serpentium genus. En vobis basiliscus, oculis igneis, ipsis etiam noce tissimis venenis formidabilis. T i. Et is loquitur alia quid. Eu . Oderint, inquit, dum metuant. T I. Plane Iegia vox. Eu. Imo nihil minus regium. sed tyrannica vox est. Hic pugnat lacerta cum vipera. Hic t dipsas insidiatur, tecta putamine ovi struthiocameli. Hic videtis politiam totam formicarum, ad quarum imitationem nos vocat Hebraeus ille sapiens, atque etiam Flaccus noster. Hic videtis formicas Indicas, quae aurum egerunt, ac servant. T 1. Deum immortalem , cui possit obrepere taedium in hoc theatro versanti Eu. Alias, inquam, licebit vel ad satietatem usque spectare. Nunc procul tantum spectate tertium parietem. Is habet lacus, amnes &maria, & in his quicquid est insignium piscium. Hic est Nilus, in quo delphinum illum videtis, hominum

amatorem, cum crocodilo depugnantem, quo non

alius hostis homini capitalior. In ripis ac litoribus videtis ea quae sunt αμticia, ut cancri, phocae, fiber. Hic est polypus captator, captus a concha. T 1. Quga loquitur ὶ 1 α ῶν Mire pictor secit aquam pellucidam. Eu. Aut hoc erat illi faciendum,aut nobis opus erat aliis oculis. In proximo est alter pol

Eδει olet ea Id est. reperis Deus nocentem. a Serpentis genus , qui morsu suo, sitim maximam in ferunt, sic dicti a liti. hine situla dicta est in me Susi.

tiebant dipsades unia. Lucan. l. s. a. ) Id est, captans capior. at tu

162쪽

CONVIVIUM

Pus, summa aequoris aqua velificans , 3 Liburnie rum gaudens imagine. Videtis torpedinem prostristum in arena concolori , quam hic tuto vel mana contigeris. Sed alio properandum est. Haec pascunt

oculos, at ventrem non explent, properemus ad reliqua. T 1. Etiamne amplius 3 Eu. Mox videbitis quid nobis praebeat posticum. Hic videtis hortum latis syatiosiim, in duas divistim partes; in altera est quicquid est herbarum esculentarum , in qua re- gnant uxor & famula mea: in altera , quicquid est medicarum , praesertim insignium. Ad laevam est pratum liberum , praeter virorem graminum nihil habens: septum est sepe perpetua, e spinis implexis,

sed vivis , contexta: illic nonnunquam vel ambulo, vel tufito cum sodalibus. Ad dexteram est pom Tium , in quo cum erit otium , videbitis pluriatas arbores peregrinas , quas paulatim doceo nostro coelo assuescere. T 1. Papae, nae tu vincis vel ipsum 3 Alcinoum. Eu. Hic aviarium est in confinio adhaerens ambulacro superiori, quod videbitis a prandio : videbitis formas varias, variasque linguas au dietis. Nec minus varia sitnt ingenia. inter quasdam cognatio est & mutuus amor, inter nonnullas simul tas irreconciliabilis. Sunt autem omnes adeo ci-

3 Liburnieamm gaurini J Auctor Plinius. Suntque Litaburnicae naviculae intextae viminibus. Postum J A des, quibus est adiunctus hortus, duas habens januas, anticam dc posticam. Antica spectat ad publicam viam : postica ducit ad hortum. Posticum quoquα

clocus proximus posticae. Alcinous Phaeacum Rex hortorum amantissimus. cuiusque horti celebrantur. Alcinoi mensa, Alcinoi Iuventus pso delicata ac voluptuosia : propter phaeacum intemperantiam. Hor. Ep. z.l. 1.Alcinoiquet in cute curanda Plus aequo operata iuventus. -

cures

163쪽

eures & mansitetae , ut si quando coeno illic ape ta fenestra, devolent in mensam,cibi linque vel E m nibus capiant. Si quando ingredior , in pontic lo pensili , quem videtis, fabulans cum amico, assiadent, auscultant, insident humeris aut brachiis, adeo dedidice t timere,quia sentiunt neminem laedere. In extrenio pomario 2 apum regnum est. Nec illud sane spectaculum inamoenum. In praesentia non sinam vos amplius contemplari, quod sit, quod vos posthac revocet tanquam ad novum ipectaculum. Aprandio caetera vobis ostendam. Puer. uxor & mmula clamitant corrumpi prandium. Eu. Jubeto illas esse aequanimes , nos iam accurremus. Lavemus ramici, ut puris manibus & animis ad mensam accedamus. Etenim si ethnicis quoque religiosa erat mensa, quanto mypis oportet esse sacram Christianis , quibus habet imaginem quandam illius sacrosancti convivii, quod dominus esus postremum egit cum suis discipulis. Et ob id receptum est, abluere manus,ut, si quid odi livoris, aut turpitudianis alicui forsitan resideat in animo , id ejiciat ante quam accedat ad cibum capiendum. Sic imopinor & corpori salubriores eue cibos , s suma tur animo delacato. T I. Istud verissimum esse credimus. Eu. Quoniam hoc exemplum nobis ab ipsis Christo traditum est, ut ab hymno cibum auspicaremur, nam id arbitror, quod stequenter in evangelio lesimus, illum benedixisse, aut gratias egisse pa- 'tri prius,quam cibum stangeret & rursum 3 hymno finiremus: si videtur, recitabo vobis hyi mn quem a regnum I Allusit ad id quod& apes rim

politiam habere finguntur.

a 'mαοὶ Hymnus nihil aliud quam divina laus est. P

164쪽

divus Chrysostomus miris laudibus praedicat Iaa Homilia quadam, dignatus etiam interpretari. T 1 . Imo,ut velis, rogamus. Eu. Benedictus Deus, qui me pascis a juventute mea , qui cibum praebes omni carni ii reple laetitia & gaudio corda nostra,ut astatim quod satis est: habentes , abundemus in omne opus bonum, in Christo Jesu domino nostro;cum quo tibi gloria , honor & imperium, cum sancto Spiritu in

o. nne aevum. T I. Amen. Eu. Nunc accumbite, ac

suam quisque umbram sibi adjungat. Caniciei tuae debetur primus locus, Timothee. T I. Verbo dignitaetatem universam meam complexus es. Hoc solo nomine sum ceteris anteponendus. Eu. Ceterarum dotium aestimator est Deus ; nos ea sequimur quae videmus. 2 Sophroni,adhaere corpori tuo. Tu Theo

phile , &Eulali, dextrum 'ensae latus occupat Chrysoglotius & Theodidactus occupabunt laevum. Vranius 8c Nephalius, quod superest..Ego hunc an- gulum tuebor. TI. Non patiemur : Eospiti debe tur primus locus. Eu.Tota domus haec mea est,simultique vestra : quod si mihi permittitur jus in regno meo, is locus debetur hospiti, quemcunque sibi dei gerit. Nunc utinam Christus ille exhilarator omnium , & sine quo nihil vere sitave est, dignetur butenostro interesse convivio , suaque praesentia exhil Tare animos nostros. T i. Spero dignabitur. Sed ubi sedebit, iam omnibus locis occupatisὶ Eu. Vtinam illate se misceat omnibus & patinis, & poculis, ut nihil

illum non sapiat , sed potissimum illabatur animist Homilia proprie significat sermonem ad populum ;

Hoc nomen Prisci Ecclesiae Do*ores eoneionibus tuis im- Posuerunt. α Sohlam J Sophronius, temperans. Gultur, bene I

'vent. I inductui, divinitus doctus. Nephabui

nostris

165쪽

nostris. Id quo magis dio netur, & nos tant; hospiatis reddamur capaciores, si molestum non est,aus calutabitis paululum e sacra lectione, sed ita, ut interim. nihilo secius admoveatis manus ovis 3c lactucis, si li- rbet. Tr. Id faciemus libenter, sed auscultabimus libentius. Eu. Is mos mihi multis nominibus videtve amplectendus, quod hac ratione vitentur inanes fabulae, praebeaturque materia confabulationis frugia

ferae. Multum enim ab iIlla dissentio , qui putant, non esse laetum convivium, nisi quod scateat ineptis ac lascivis fabulis , quod perstrepat obscoenis ca tiunculis. Vera hilaritas nascitur E pura sinceraque conicientia: atque hi sermones vere laeti sunt, quos semper & dixisse juvet, aut audisse,& semper delectet

meminisse : non quorum moX pudeat, quique cO scientiam poenitudine discrucient. Ti. Vtinam ista tam perpenderemus omnes , quam sunt vera. Eu.

Haec , praeterquam quod certam&insignem habent utilitatem , etiam jucunda fiunt , ubi vel menseni 'unum assiieveris. T r. Nihil igitur consul ius, quam optimis assuescere. Eu. Recita , puer , distincte iactare. Puer. Sicut divisiones aquarum, ita cor Regis in mand Domini , quocunque voluerit, inclinabit illud. Omnis via viri recta ubi videtur , appendit at tem corda Dominus. Facere misericordiam & i dictum , magis placet Domino, quam victimae. E Sit hoc satis. Praestat enim pauca avide discere, quam multa cum taedio devorare. T r. Praestat sane, sed non hic tantum. Plinius scripsit , officia Ciceronis nunquam de manibus deponenda: & sunt sane digna quae cum ab omnibus , tum praecipue as his qui de- .stinati sunt administrandae Reipublicae , ad verbum ediscantur, mea qua dem sententia: sed hunc Prove

biorum libellum semper dignum arbitratus sum,

si qui

166쪽

1 6 CONVLVIUM

qui semper nobis circumseratur. Eii. Quoniam sel bana , prandium fore dilutum & insipidum , idcirco hanc procuravi nobis condituram. T 1. Nihil hic est non lautissimum , & tamen si nihil esset praeter 1 bς-tas absque pipere, vino & aceto, talis lectio condiret omnia. Eu. Mihi tamen plus adderet gratiae, si: quod audio, pessitus intelligam. Atque utinam adesset albquis vere Theogogus , qui ista non intelligeret statum, verum etiam saperet. 1 Nobis idiotis nescio an fas sit hisce de rebus confabulari. T i. Ego vero puto,vel nautis esse fas , modo absit definiendi temeri etas. Fortasse & Christus, qui pollicitus est, sese adsi harum, ubicumque duo convenirent de ipso tractantes , aspirabit nobis tam multis. Eu. Quid, si igitur

partiamur inter nos novem tres sententiasὶ Conati a.

Non displicet , modo a convivatore incipiat ordo. . Eu. Non detrectarem provinciam , sed veroor ne hie vos peius accipiam, quam cibis accipio Age, necubi videar dissicilis convivator. omissis variis conjecti xis, quae in hunc locum congerunt interpretes, i hi videtur hic esse sensus moralis: glios mortales poste lecti monitis, increpationibus, legibus ac minis: rogis animum,quoniam neminem metuit, si repugnes, magis irritari. Et idcirco quoties principes vehementer contcndunt aliq'id , suo animo relinquelm dos, non quod semper velint optima , sed quod illorum stultitia malitiave Deus nonnunquam abutatur ad emendandos eos qui deliquerunt. Quemadmodum vetuit resisti Nabuchodonosor, quod illius ministerio decrevisset castigare populum suum. F

r T, J Allusit ad illud ut sapiant tatuae fisbrorum prandia betae.1 Idiotae illiterati, ignari. Vox haec apud Xenoph. significat, gregatium militem: nescio an lictat nobis ece.

167쪽

RELIGIOSUM. 10tassis illud est quod in Job : Qui regnare secla ho

minem hNocritam propter peccata populi. Atque huc fortasse pertinet quod ait David, deplorans pec catum suum: Tibi soli peccavi, & malum coram te feci. Non quod reges non peccent ingenti populi malo, sed quod non habeant hominem, cujus audi ritate condemnentur ; quum Dei iudichim nemo, quamlibet potens, possit effusere. Ti. Non disp liacet interpretatio. Sed quia sibi volunt divisiones

aquarum 3 Eu. Adhibita est similitudo, quae rem e planet. Violenta res & impotens est regis animus concitatus, nec huc aut illuc duci potest, sed impetu suo fertur, velut i oestro divino percitus, quemadmoJum mare sese spargit in terras ,:ac subinde cursum mutat , contemptis agris , aedificiis , de quicquid obstat. alicubi te condit sub terras : cuius impetum si coneris inbibere , aut alio deflectere, nihil agas. Idem accidit in magnis fluminibus, veluti fabulae quoque narrant de 2 Acheloo. Minus autem mali capitur, si commode obsecundes, quam si violenter repugnes. TI. Nihil igitur remedii

adversus malorum regum impotentiam 3 Eu. Fo lasse primum suerit, leonem in civitatem non rocipere et proximum, sic auctoritate senatus, magia si aluum ac civium , moderari potentiam illius, ut non facile erumpat in tyrannidem. Sed omnium

potissimum , dum adhuc puer est, & se principem esse nescit, sanctis praeceptis sormare pectus iulius. Prosunt & preces ac monita, sed blanda ac

et oestro percitus,ad furorem actusa oestrum est muscae tenus ο ρας quod boves ad furorem concitat suo aculeo. α oh.iso J Achelous aninis est Acarnaniae. Vide strahonem

si a

168쪽

x g CONVIVIUM

tempestiva. I Extrema ancora est , votis satigare Deum, ut regis animum inclinet ad ea, mae Curtistiano rege digna sunt. T r. Quid ais, idiota 3 Sibaecalaureus essein Theologiae , minime puderet istius interpretationis. Eu. An vera fit, nescio; mihi satis est, quod sensus non sit impius, aut haer liciis. Morem gessi voluntati vestrae. Nunc, ut docet in conviviis, vicissim audire cupio. Ti. Si quid desertis his quoque canis, mihi videtur, hoc dictum M ad sim ultorem sententiam accommodari posse. Eu. Credo ; & audire cupio. T I. Rex intelligi potest vir persectus , qui domitis carnis assectibus, lolo divini spiritus impetu ducitur. Porro qui sit huiusmodi, hunc non convenit fortassis humanis legibus in ordinem cogere , sed suo domino , cujusipiritu agitur, relinquendus est. nec judicandus cst. ex hisce rebus, quibus imbecillitas imperseetorum utcunque provehitur ad verant pietatem sed si quid secus sacit, dicendum est cum Paulo: Dominus es sumpsit illum:domino suo stat, aut cadit. Item illud: Spiritualis homo omnia dijudicat, ipse vero a nemune iudicatur. Talibus igitur nemo praescribat, sed Dominus qui praescripsit terminos mari & amnibus, habet cor sui regis in manu sua,& quocunque volue rit, inflectit illud. Quid enim opus est praescribere illi,qui suapte sponte praestat meliora,quam exigunt humanae leges 3 aut quVe temeritas sit, illum hominem constitutionibus astringere, quem certis argumentis constat divini spiritus afflatu gubernari 3 Eu.

Tu vero, Timothee , non solum canos habes capimi Extrema anchora. ultimum remedium sacram solvere anchoram, id est, ad extrema praesidia eonfugere: maXima enim anchora nautis sacra dicitur. quam tum mittunt, ubi ineAuemo vos intui discrimine. '

169쪽

RELIGIOSUM. 'Ios, sed peistus etiam habes eruditionis canitie venerabile. Atque utinam inter Christianos,quos omneis oportebat esse reges hujusmodi, riures reperirentur: hoc digni cognomine. Sed iam Iatis est ovatum, Mi holeribus praesusum. iubete haec tolli, & apponi quod superest. T i. Nobis affatim satis fictum est hae' ovatione, etiamsi nihil praeterea successerit veli sipplicationis, vel triumphi. Eu. Verum, quoniam, aspirante Christo, sicut opino successit res in prima

sententia, velim ut umbra tua nobis eis arret alterani, quae mihi videtur aliquanto obscuris, nius. Si boni voletis consulere qui e et se dixero , le-dulo dicam quod mihi videtis . Alioqui qui fieri p.

test, ut rebus obscurio lucem adserat umbra Eu. Equidem recipio suturuin omnium nomine;& tales umbrae lucem habent aptiorem oculis nostris.

IJeiu docere videtur quω Paulus. Diversis vitre xationibus contenditur ad pietaten . Alii placet sacerdotium, alii coelibatus, alii coniugium, alii L secessus, alii respublica, pro varietate corporum S ingeniorum. Rursiis alius vescitur quibuslibet, alius distinguit inter cibum & cibum , alius judicaz inter diem & diem, alius judicat omnem diem.' In his Paulus vult, unumquemque suo frui assectu ci- . tra contumeliam alterius. Nec oportet quemquam ex hujusmodi iudicare, sed judicium deferte Deo, qui expendit corda. Fit mim sepenumero , ut v

ovatio & triumphus distinguuntur ut maius de Minus ovatio enim minor est triumphus a verbo ovo laetor. 1 supplicatio pubἰica laetitia, in qua populus Rom. Diis, supplicabat pro iis qui pro Rep. rem bene gesserant: Caecheli. GaIl. . His rebus gestis dierum viginti supplicatio senatu est decreta. x deo via vita privata aut monachismus. .

170쪽

rso CONVIVIUM .

scens gratior sit Deo, quam non vescens , & diem festum violans acceptior sit Deo, quam is qui videtur observare: & matrimonium hujus gratius sit oculis Dei, quam multorum coelibatus. Dixi umbra. E Vtinam mihi saepe contingat cum talibus umbris colloqui. Rem, ni fallor, non acu, quod aiunt, sed ilingua tetigistio Sed adest qui coelebs vixit, non denumero beatorum , qui se castraverunt propter re gnum Dei: sed hic castratus est vi, quo magis et ventri , donec & hunc & escas destruxerit Capus est ex corte nostra. Elixis magis de 1ecror non inelegans: quod in eo natat, la Mucae lunt selectimis,ne. Sumat sibi quisque, quod gratum est anmio. Sed ne ei iiii vos fallani, succedit, huic assi nonnihil, mox 3 bellaria, deinde fabulce

. catastrophe. Ti. Sed interim excludimus o Tem e convivio. ER. Vbi vos venietis cminitati v

istris , accumbet & mea. Nunc quid aliud esset Idam s muta persona. 7 &illa suavius garrit mulier inter mulieres,& nos liberius philosopitamur. Alio- qui periculum sit , ne nobis accidat, quod aceidit S crati , cui quum essent convivae Philosophi, quibus magis placent hujusmodi fabulae, quam cibus, & in

longum proserretur disputatio, Xanthippe comm ta mensam subversit. TI. Nihil minus a tua in tuendum arbitror. Est enim mulier moribus placia villiniis. Eu. Mihi certe talis , ut commutare non

3 Astarta J Tragemata, secundae mensae. Catastropha 4 Prima pars Comoediae dicitur protasis; secunda, Epitalis, in qua tumultus est vehementissimus t tertia, catastrophe, quae componit tumultum.

s Mutu persona Μuta perlona in fabulis, quae ostenditur quidem, sed non loquitur Horat. Nec muta loqui pe sina Iahoni. vide Proverb.

cupiam,

SEARCH

MENU NAVIGATION