D. Francisci Baronii ac Manfredis. De maiestate Panormitana libri 4

121쪽

numen implorat,Iaetus ex acceno beneficio redit domum. Miracu. Iacui cum auspiee Virginis liberalitate, sum peruia. templum it lad , redae lixeris , Graculorum Eous, eae quo. raculorum ena

L. g. dis. Gabrieli senti, ait Fazelus, ad dexteram quidem in eleuaro no . pri. nihil eum ut ui Acuto Monti altissirio subeit,templum ad p millei assurgiti & ordinis D. Bernardi adiectum illi carnobium insigne Cui Mariae de Angelis cognoment 4 Μ seedo Claromonte Motycae odis, Comite , consensit Vrbam si exti Romani Ponti Ris in agro Bardariqi, ruris erat Ecclesiae panormitanae,&ex causa permuta tionis adepto aedificatum, locupletissimeque ditatum, aer in publila. in tabulis Noraris Nicolai Castroniai 388. Mense Aug in Archi uio Magnae R. egimus. Quodcetate mea vetustate collapsum a Ioanne Paterni ciue Catanesi.Pal armitano Ar hiepiseopo, cui cessit ustauratumina agnisque aedibu amphatum . ab aedicula in area templi ab to salaicata , cti l . I eun Baptistae dicata appellationem a D. Ioanne Ba te vulga lide milest .,haec ille. Et uidem eum si templum hoc inaedito colle constructum, adeuntibus ansam praebet , ut uno aspectu totum panormitanum agrum fiore, g-ὶ PM., ac varii S I tuum mercibus onustum iotuepntur. Prospen F erge iacul Ualsimus, veteque regius est. regium panormitantim g qnus allic it, inuitat, vocat . I Sovero Ioan heu simulacruroeit4'uid na mirifi- fabricatum, ut nihil iste pul- clui , nihil protuberantibus venulis, ac me Iibrorum p puritone compactum , ita oculorum maiestate co- positum,ita Ouina polle conuolivum, vi artificem duintis non homi--m In eo .duquq xat .vux desiMIMur, ceterum parne. Miuit,ac spi-

τεῖ . Ad id invisendis qua est μὰ pate populus pano imitanus, se-CRRO Paschatisdie. Ogulis quibust aeraque annis cateruatim convola nimem ilicis. populi pietatem haud contemnit Pi droinus Sanctus, cum a tris eum donis amplificet: , ac singularibus

122쪽

1. M AI E ST A S. M

finibus collocatum ; ut ager ille, quem Sarracenorum superstitio violauem,Religiosorum Patrum fide, ac virtute sacraretur. Hic Marchionis de Villana Siciliae olim Proregis pietas, ae Iiberalitas non amplum modo, sed regium etiam caenobium inchoauit, tum quia ut ceteris exhiberet documenta pietatis, ac praxepta virm is, tum etiam quia ut Religiosi dumtaxat in cultum Dei op.amplifican dum diligentiam omnem, studiumque nauarent. Non desperan dum,quin Deo duce, ac auspice, perficiendum, numerisque sit absoluendum suisi.

Haud procul hinc S.Francisci a Paula tempIum variis, pulahe

rimis'; sacellis exornatum , diuersis Sanctorum imaginibus inmgnitum ae fornicibus auro distinctis adopertum suspicitur. Odae Mum,quo nihil pulchrius, nihil ornatius, de auro charitatis indice collustratur, & lacteo eandore virginei candoris argumento exhi-hetur, ut vel eo tamquam Hieroglyphico utraque virtus in huiusce Religiosae familiae Saeerdotibus declaretur, vel ut templum adeuntibus non sine e haritatis , ac iretegritatis ornamento ante Christi Domini tribunal sistendum demonstretur. E Carinensis portae regione respondet. , Hinc, atque hinc suae areae; quae non exiguam terrae coercent intercapedinem. Maior, quae vergit ad mare; quae ad urbem tendit, minor . Pomarijs undequaque cinguntur. Ex

maioribus accepi sacram hanc aedem in L oliuae planitie construelam. Argumento id est. In ea S. oliuae Sacellum extat, coliturque religiosissime. FazeIus hac de re progredioer ulterius . extra hane,inquit pportam ad iactum sagittae D. Olivae Virginis, ae Martyris panormitanae templumest, quo diruto a fundamentis in nobilissimam testudinum sectemhinstauratum, illique minimorum fratrum Caenobium religiosissimum adiunctum. De Caenobio vero nihil est quod di eam. Illud dumtaxat. Panormitana mai state dignum. Huic Caenobio& Caenobium, & templum finitimum est Sanctae Luciae sacrum'. penes est Franciscanae familiae Patius. Machaedae Duce auctore, ac Siciliae Prorege, inchoatum. Nautis

tu citroque commeantibus obuium, tum ut antequam soluant, intersint sacro, tum ut animos Sacra consessione detergant. Mari GIuitur . fluctus sacrat. Sedat.

A Lucia Virgine Virginis Deiparae aedes sacra, quae a cosolatio ne ducit nomen, haud distat. Consolationi Deiparae praeit lux. In auaustinianae familiae potestate est. Singulis quibuique Quadragesimae dominicis ad aedem hanc ingens hominum, iaminarumquc multitudo circumfluit. aptus ad leuandam molestiam &locus, ap-N a cius

123쪽

i' P A AGE Μ I T A N Atius ad sedaneis animi taedia et Virginis numen, octonis columnis in hibem digestis sustinetur. Templo illi, quod Romae delia Rotunda appellatur, haud dissimi ira uti Templa etiam panormitani Rome parentis templa imitantur Q h. i Tertio ab hoc ioco, quartoue lapidet Nam extat Virginis a Mercederit,mo Inchoatum est hoc tempore caenobium ita magnificum, ac φ aeclarum,ut nihil certe ves magnificentius, vel prae . clarius o Idinchoamanta petitiadento Ex linea Apelles. . Huic templo Ercta mons imminet, ac umbra vel fouet, vel faueta In eius apice D. LMSALIAE Virginis Panormitanae antrum aspectu quidem hortibile Astetriae cillim religiolum. Id h. eroico olim carmine descripsi. Soluta nune oratione describendum non putaui. Carmen tu in typis, Deo duce,imprimendum breui.

Inuento iam S ROSALIAE corpore,ut tantae tutelaris Ciuis, ac

Sanctoe S.P QI . locum illum, ac lucum essicerent relliosiorem utque D.ROSALIAE antrum praecipuo quodam cultu i ac venera tione ab omnibus haberetur, accepti beneficii haud immemor in ipso antro sacram aedem extruxit, insignivit, exornauit. Duplicem praesert columnamc marmore vestibulum . Haec ius criptio prae

124쪽

D Sicilia ferΘvnuersa istis palleis ex istam. Hoc te venientem monet Elogium, adeuntem ein sc :alterum

Thalamus. h. es R

A S. P. et Panormii inopiae hum, splendiri exornatum

& cultor diuino asstatus numine S. ROSALIAM Romani Martyro logij sinis adscripsit. ab .eo comino tus Panor. Senatus ne tanti

125쪽

accepti benes eis memoria consequeatium annorum obliuione deleretur sequens elogium in marmoreis rabulis inscriptum ipsi speluncae curauit assigendum,ut & Pontificis Opt. deque Panormitana urbe merentissimi donum seruarci , ct tanti Pontificis Migio h rum characterum praedicauomet cςlabraretur.

dati hen est memoria cum talantibus seculis unquam exeidereri neue hac elogia Sanct Am amfasis adscripta, ae diplomate ab isus rimiseriinopenso in ROSALIAM Virginem animo ad Senatum Panormitanum misso eonum a . . frequenti populo bancspecum g ot die reuissori occulo a forent lbuxe lapidem ιmmortalium graciarum vicem ob ra. Ipsius vero antrii dexter II t

In DIVAE ROSALIAE Fontem , .

intra rupem excavatum. issa latri, hic rorem gelida de rupe fluentem Condebat rosea cincta parata manu. Felix virgineis donee libata labellis Ediacat albeream gutta caduca rosam. Iam suis in pareum v nun elicior hospes Huc adra, ct in pomo amoris hale. cId autem praesert sinistra x .

In angulum iugulenta reus ecum l. D.ROSALIAE recessum. digia inaccessum riget, borret, perfluit an rum δ

Quod si ad specvm ipsam,ubi S. OSALIA 2 iacuit, de desitiata

126쪽

de ampla caeli spatia

uberim mense per urrere .

E sepulchri regione.

Vipuo luco e su D.ROSALIAEsacrum corpus . . Admirabili opere lapideis thecis insertuis ' . . s. Annos ferme αγα desitureia, God maiores nostros latuis istis diuinisus imotuit Poteri non ignorarem: fias μ' xxis imago ubi racuerat Ma es: Masuper imposita anno iubilat M D c. XXV.

Ruscumque venis peregre adum indigena . A civicum oculum mulacrum . O. Pui . . t Precibus, Fadis, lacrimis I: - . --

Iam copia es, in tabe sabmissas venerare.

Haec posterorum monumenta, quae sunt ad Sanctam ROS LIAΜ percolendam vel Ciuium incitamenta, vel omnium. Pe dent ubique flamina, comae, lintea, cerei, selopi, votivae tabellanquae Panormitana: Ascettiar pietatem vel praedicant, vel potentiam commendant. Nec mirandum pIane. Deus opt. Max. ut Virginis honori consulerer,diuinam quamdam, arcanamque vim in ipsis lapidibus occlusit , ut vel lapides ipsi Virginis ROSALIAE potentiam,editis miraculis vel loquerentur, vel praedicarent. Mons ille adeo hae tempestate carus est omnibus,ut ad eum non ciues modo, sed exterae etiam gentes, atque nationes confluant. Mirus itaque

127쪽

est omnium eoncursus. ROS ALIAE perstatum , arq asylum patet. hic illud merito.

In una ROSAU spes onmis omnium nititur . radices, ait FaZelus, tumαlassumit indigia praecises' non ingratum quoque, auι inanem in Panormum, O eius agros, ac mare prospectum praebens, ubi adicula en vetus a Diui Heliae Dictitane Sanctam Rosaliam ad hunc se locum subinde contulisse, ut diuinis de rei us cum Saeerdote fama sanctitatis illustri qui ab hominum societate remotus dies exigeret suos, ultro, citroque sermonem haberet, ac leuiusculis animum faminibus Sacrae consessionis igne purgaret. Et addecebat prosecto vel maxime eo loco huiusmodi Sacerdotem satastitatis, ac virtutis zelo floruisse, ut Heliae, sub cu, ius clientela vcrsabatur, vestigijs inhaereret. Atque haec quidem, quae ad septemtrionem spectant. cuae vero

ad meridiem vergunt ea . . . . . , si ilib.34p. auarta porta, ait FaE elus, ad latus orbis ocridentale Ca a Malara I rbe,qua Panormo passuum m. 7Cct. distat, nomen habet. extra quam per pontem superato Ortabo amne Iemplum Duae Mariae . a Grati p.m. 3. ab urbe aditur. qMo praetentosintra orsum ad montium rassices emergens fons en peremis , ct metras Ambire Sarracemce nuncupatus. haec Faetetus. 1'

ex nis sis. Ex xςM quidem templum hoc Deiparae Virginis a Graiijs cunia. 4. in nas. ram magno, perenuique fonte miscetur. c aelestium . n. donorum Damini. aqua symbolum est. Per med am mansi iam pertransibunt aqua. Q si vero ex huiusce templi fonte caelestium beneficiorum unda promanat ; S quo foris crescit&vnda , eo crescit & intus Virginis beneficientia ; ut nemo certe sit, qui sontem adeat, qui sitim non extinguat;& nimo itidem sit, qui indigus ad templum Virginis suplex accedat,qui ab ea singularibus exornatus benefici j non recedat. Inde a gratiis nomen inditum, ut unicuique constet satis hic Dei param Virginem, sicut & in caeteris etiam Siciliae Iocis, ita se liberalem , munificamque praebere, ut locus ille volperit hoc ei Ogio , a gratijs, insigniri. in Ad mille serine passus Panormo distat qdes sacra Fratrum Mini. morum, nobileque caeno ium,quod a victoria nomen traxit. Peruium omnibus , omni . in iucundum i Absolutum hoc anno templum est superioribus annis inchoatum ; ea quidem pulchritudine, ut Diuitigod by Cooste

128쪽

ad inuisendum sese ciues inlutet, exteroq alliciat augustum, nee

angustum sane.

Huic respondet PP. S. Theresiae templum affabre descriptum;

Quae videmus inchoamenta potius sunt haec, quam incrementia. Niveus in eo candor elucet,ut fortasse candorem animi,quem dii

religiosae familiae profitentur Patres, vel suadeat, vel ostentet..i Extat extra urbis mamia D. Agathae templum ea ibi ratione constinum, ut ne illius prodigii memoria consequentibus annas,tem plo teste, moreretur . A Quintio Agatha Catanam euocata, dum oblita patriae eo loco equum ascenderet, vestigium impressit in saxo. Legitur quidem hodierna luee vestigium, & conuiuis vestigium quasi aeternum beneuolentiae monumentum a ciuibus ore , lambitur, lacrimarum Ante proluitur. Et certe lapis ipse licet semst, ac ratione careret, cum tam nobil i, tamque praeclaro pondem

opprimi persensisset, ita quidem emollivit sele ; ut eum illud occIudere , atq; ab Tyranni saeuitia defendere sinu non posset suo, auidus vestigium Agathae retinuit gloria: argumentum suae: essetque inmposterum lapis hic decedentis Agathae ab urbe locuples testis; qiii sic et tu posteris de conciue Agatha loqui no posset, impresso vesti-sio, quasi expresso ore de Agatha Panormi deprehensa, nis omnibus , sortunisque spoliata loqueretur. Instauratur & itidem hae tempestate Apparitorsi olim ς des sacra, quam S. Adriani Sacerdotes monastic ς S. Augustini dilcipline in

auratores coIunt. Ipsa die, diuino fauente numine, bonis iuuan. tibus, augustior, magnificentior. iacta .n. sundamenta id suadent satis ..Seqoitur, ait Fa zelus, is lam Sanctospiritar Sacrum,ct Cana et rat Mam cinereiensi ordinis issi annexum praeclarum quidem, ct a Gualum L p. Panormisano Archiepsopo ad ripam fluminis, quod 'armis eo tempore Habes nominabam , gratia, Ofauore Gilrinu Securudi Siciliis Regis condisum, V msuop vigio Δωειππ- Mense Nouemb. amosa, us3 278. Guilelmin ipse testatur . cuius pinno iachoationis die filem Ees' flun pastum fuim Siculorum annales referum. Vti etiam a conditore a

Durum, quo ponea umplum maximum excitarit, reperium memorant.

Templum hoc triplici ratione factum est toto terrarum orbe ce leberrimum. Prima ex interfluente Orethi amne rerum pr Iarhgestarum vestigijs nobilitato. Quadere iam supra. Per varios ille nunc Meandros serpit, ac insinuat se se, ostendisq; enascentem secum deposuisse iam Elationem, cum a nauibus, ut Historici ata uerant, enauigaretur. Quo de recte illud.

129쪽

si Tertia demum, quod in ara inmima Cnrisu Domini erutem baiulantis imago, Alberto Duro Pictore, suspicitura ita quidem egregie delineata, Vt siccis eammetas contueri nemo possit. Diui Fruismum unumquodque simulacrum. Illud vero diuinius. adii rabilius. Centurionis latus quasi speculum & pr euntium,& co sequentium ordinem suis digestum locis prs feta & distinebe. N uumno arti l novique ingeni, penicillum 4 Inter res panormita

uuie conterminum est templum quod Nima Mansionis Albaria sui Sarraceni cum opus. Ipsa stru tura antiquitatem oIet. tarza. uita vestigia non secus ac 1L shmole imagines urbis nobilitatem declarant. Restat demum, ride S. Maris a Iesu templo pauca df, camus. Pr it Faetetus. Sequamur. Sic habet. 'o' pastui circiter soo. dextrorsum ad montium latus caenubium e M. Mati um, ac religiosib um haeretam minorum ob mannam retria N ctantium a S.Maria is DO appellatum Matthai Agrigensivi co

rimaturissua te .Hate illus I opera anno ab hinc'mὸ cem --.citatum . Is locus & loci sanctitate insignis, & Sancti Antoniide Padua Olim Panormum adeuntis aduentu nobilis. Sanctos creatistus. Nulla hominum vox exauditur . exactum silentium . non. xii si a volucrum concentibus interturbatur, an fouetur Multiplice pri templi foribus cupressi. ut hisce tamquam hyerogliphicis suadeatur ecilloc a teligiolos viros vivere, qui sibi iam mortui,Deo dumtaxat vivunt. Esrales anu capressos . . t . CA

130쪽

M A I E ST A S.

A N o R M V S haud immerito & ab exteris, & ab

auctoribus Naturae miraculum appellatur, cum ipsa sit inter Siculas Ciuitates reapse miraculum, ac miraculis peculiari quadam ratione ditetur. Enimuero in ipso, ut opinor, enascentis Sicilia primordio Siciliam uniuersam Natura peragrauit,& quidnam unicuique trubuendum ea, qua potuit, liberalitate concessit. Panormum vero cum unicam sibi Regiam, unicumque domicilium selegisset , regio

more locupletavit, atque in unam hanc omnia rerum omnium bona congessit, ut Naturae miraculum iure diceretur. Et certe si Conchae Aureae nomen, quo Panormus illustratur, attendamus,id ipsum plane miraculum est. Quid .n. in ea non magni , quid non inuenias noui omnibus omnium fructuum generihus exundantem videris. Speciosissimae arbores, lymphae Iucidi sesimae, perpetui fontes & vernant, & scatent. Quod si in toto terrarum orbe ager est, qui si sorte vel lymphis, vel sontibus, vel stuctibus gloriatur, haud hisce simul omnibus in unum congestis po-aest ut panormitanus ager gloriari. O beatam , sic lubet exclamare cum Falcando, cuncti αδ iaculis praedicandam planitiem , quae intra

gremiumsuum arborum, fructu- ὸgenus omne conclusi, φ- ροι quid

quam Hidelistarum oua praetendis. Solus itaque hic ager Naturae Parentis ager est . ceteris propemodum est nouerca Natura. ne tibi quaeso ob oculos Concham Auream hinc uvarum, hinc fructuum, hinc mellitarum arundinum, hinc olearum nectare promanantem, vere dixeris iure hoc Aureae Conchae nomen fuisse sortitum,& iure tamquam Naturae prodigium, ac miraculum appellari. Nam si fortasse vel tactam, vel Acutum Montem, vel quemlibet alium procerum,editumque collem conscendas, totum panormitanum aequor oculis subiectum tuis consitum arboribus intueare .

quo nihil plane ad videndum speciosus, ad contemplandum iucundius, ac delectabilius. Turres subinde vigiles , nobilissima quandoque aedificia, pulcherrima identidem pomaria. haec quidem omnia sibi Natura comparauit,ut hanc sibi scaenam turribus de . o a deret,