D. Francisci Baronii ac Manfredis. De maiestate Panormitana libri 4

141쪽

misias gemmis lateriacentibus illus arer . Margarita quopia aut xD-grae et lis aureis includuntur,aut persoriasso tenui connectuntur, ct eis alui dum Hspo oris induμω pietarati /ubentu ormam operis exisbιbere . Pareo ex ea parte, 's vriam respici alor*m ingressens eaponti regia primum occurrissumptus operis pauimento cons irata, paruus baberi inferius quidem preciosi marmoru rabulis decoratos inperius autem de lapillulis quadrisparum auratis, parum diuersicoloratas veseris, ae noui te umenti depictam lassoriam continentes. Supremi ver asi xii tabulatum Hsignis elegantia cristurae , O miranda picturae varietas. passumque radi 'tu auraissendor e mani. Sic ergo dispossum ,sD- sum e omnimoda voluptatis gratia delibutum palatium tamquam ea- ραι reliquo corpori toii pereminet ciuitati. Haec Falcandus egregie . Non haec sunt Poetarum commenta, non iactantium opinio innes , aut delirantium voces siub aspectum cadunt. Qui dictis haud credit, oculis habeat fidem, & maximam a nobis inibit gratiam , si Panormitanae maiestatis oculatus testis,non auritus existat.

Ea quidem h*ce deposcit. Multiplici oculorum ossicio veritas

delectatur .

Palatio conterminum est S.Ioannis ab Heremitis peruetustum ex M. S. auitumque caenobium ab Gregorio Magno Pont. Opt. Max. supe-Mssi rioribus saeculis extructum. Structura quidem & antiquitatem operis suadet,& conditoris pietatem olet. Dignum opus,quod colatur, cum ex eo tamquam exprRcipuo quodam S.Gregorii monumento Panomus illustretur . . inter utrumquς recens Porta anno Ioa O. annuente , eodemqu

probante Comite D.Francisco a Castro Prorege Opi. religiosissimo,deque Panormitana urbe, ac dicitiae regno benemerentissi patefacta, tuae ad eam regionem vergit,que Κhemonia dicitur;ex qua olim aquarum eluvione Panomus oppressa nobilem illam suorum Cicium est passa iacturam. O spectaculum non hominibus, modo, sed undis ipsis luctuosum. Vt pru/ens Prorex&. ciuium, popula ciumq; commodis consuleret, & urbis pulabritudini prospiceret,& demum ingruentibus futuri temporisi tempestatibus non s ecus acs clypeum Obijcei et nomen situm. Nςsngularetratia roresis beneficium, ac tami uiri memoria,consequentibus onis , obliuione deleretur, idque grati non homines modo, sed memores etiam vel

lapides ipsi initarentur, hoc tui micriptum e gium.

142쪽

Iam progrediamur vIterius. In urbem a Palatio pergentium oculis insigne quodam ex antiquiori lapide obijcitur aedificium a Matthaeo Sclafano Mamstedi Claramontani Motycae Comitis, qui praeclarum ad mare sibi struxerat domicilium, aemulatore Adriani olim Comite i 33o. a sundamentis excitatum . Ingens quidem , ac fere omnium maximum, uniusq; anni spatio perfectum undique, undique absolutum. Quod planE cum prae incredibili. magnitudine humanum captum exuperet lapis ille marmoreus grandioribus characteribus conciliat inscriptus fidem . Barbarum quid sonat, sed veritatem profert. et

ANNO DOMINI. - ccc XXX.

Felix Maribaeus Sciofanis memoria aegrius, . Fabricam ban ecu nobilem pruI, benignus . - .. Vt ne mireris morico tum se arefactam, . Vis annus fluxerat.Q- cernis ita peractamc

Anno itaque ab orbe red. rq o. cum venale Sanctius Rodericus Vicecomes id proponeret S.P. P.ut aegrotantium necessitati succurreret, eorumdemque saluti, vitaeque prospiceret, ac panormitanae pietati consuleret, Alphonso Siciliae, & Hispaniae rerum mintiente, coemit, quod tum operis magnitudine, tum loci pulchritudine Magni Xenodochij nomen assecutum. Nihil in eo, quod ad bonam aegrorum valetudinem conducat, desideres. Munia quidem sic prudenter, sapienterque distributa, ut alter alteri opitul tur , & alter alteri ob hominum multitudinem non obsit . Plures agris,

143쪽

egris, quq ad victum, potumquὸ serie necessaria, non stipendio m. Iuni affecti, sed pietate e moti suppedi aut viri. Sacerdotes non pauci Sacramenta submmistrant, ut morbo laborantibus neque co-gruus cibus , neque Sacramentorum omnium desideretur Opportunitas . hae de re latius suo loco. Nunciam, eodem austore Matth o, Diuq Clarae Monialium . extructum est C nobium, quod hac tempestate resectum, eiusque templum penitus instauratum, exornatum,nobilique odeo illustratum. Haet pre foribus extat antiquissimis chesineribus exarata . inscriptio,qu tempur , annumque non tacet.

rar quartus, Domini pon mille recentos, Traginta sepim Ludovicus reina tenebat.

N. dA Piura Fraelus. Ceterum nihil est quod dicam de templis m. nialium refectis, atque in augustiorem formam' redactis'; quae auro undequac, collucentes Aures Conchae Maiestatena summa cum corispiratione commendant. tam .n. hoc, quo de verba iam secimus,cium etiam illud a Righone dictum id itidem ad Sanctimo niales spectat ita hoc tempore magnificum praeclarumqtae suspicitur, ut non minus certe Ciues,quam aduenas in urbem confluen intes ad borum contemplationem invitent, quo facilius ii templorum maiestate pelIecti Divini numinis maiestatem religiosius venirentur; exteris vero nihil plane sit reliqui, quo mota, suasique vrbem non laudent, non praedicent, non admirentur. Camobijs hisce finitimum est, Ioanne de Dios auctore, Xenodochium hodierna luce de Monsatelli nominatum. Honestis viris, ac Sacerdotibus pervium. Neque mirandum plane. Sic ut .n. hic olim turris extitit, quae Patitellorum portae urbis imminebat, aptimis totius Stellae Christianis extructa ea inscriptione.

- Ita progrediente temporeturri fide, ac sanctitate compa stae suc-ee fit extructum Sacerdotibus Xenodochium qui non minuS Uer-ho , quam vitae, morumq; probitate unum, trinumq; Deum confi-

tentur,

144쪽

sitentur, venerantur, colunt. Conterminum est S. Saluatoris monialium carnobium, quod& antiquitatis religione, & Constantiae Re .ginae olim Sanctimonialis gloria praeclarum. Templum suis innixum columnis templi antiquitatem suadet. In ipsis fornicibus plures Sanctorum, Sanctarumq; antiquiores conspiciuntur Imagines. Ipsum vero Coenobium ita magnilicum, ut Regis potentia dignum videatur. Asseruat id Costantiae breuiari si diligentissime tamquam gloriae monumentum sine. hac de re pluribus suo loco. Quarto sere ab hoc lapide distat D. Nicolai ab Albergaria tem plum parochiali dignitate insignitum, atque a Regina Blanea Anno I oo. ut ex publicis tabulis FaZelus testatur, extructum. Imminet celeberrimo illi venali foro Sarracenice dicto SegebaIlarath, Quod ipsa die , deprauato a plebaeis paulatim nomine ex Gallorum internecione per syncopen hodierna luce Ballaro vocatur. omittenda hoc loco non est Carmelitani Templi instauratio, quae cum paene a fundamentis R. P. M. Heleodori Stremulae sambliam administrantis virtute duce excitata ducat originem, magnum quid S. P. P. iure pollicetur. Prudens nimirum Pater iste didicerat nullam omnino Religiosam familiam habere posse feliciter, nihilip boni unquam consequi, nisi augustissimo Domini-c i corporis Sacramento ardes digna comparetur, summusque honos vel Templorum magnitudine, vel peristromatum varietate, vel altarium pulchritudine habeatur. Quare nihilis certe habuit antiquius, ubi prouinciam totius familiae administrandam suscepit, quam numini sub panis, vinique spetie latitanti augustius Templa inchoare, ut ipse, si per tempus liceret, vel ceteri inchoatum numeris omnibus ab1Oluerent.

Ad ducentos ab hinc serme passus est Aedes Patrum Societatis IES V , quae SS. Philippum,&Iacobum Apostolos tutelarcs --neratur. Prima lil i fronte bS. Ignatii, & Xaueri, simulacrum vel ad contemplandum, vel ad adorandum obiicitus. Plurihus illa gradibus ex areola conscenditur. Aediculae mira arte elaboratae, auro conuestitae Martyrum, ac Sanctorum imaginibus illustratae. Sacello, qnod SS. vel ignatio, vel Xauetio sacrum, nihil vel pubchrius, vel speciosius, veI admirabilius. In utroque i. res praecla re gestae videntur ita descriptas , 'ut spectantium oculos ad sese inpiant, ac eorumdem animos noua quadam oblectatione sessure tur . Denique Templum ipsum hodierno die sic est ornatum, cultum, ut nihil ornatius, cultius nihil. illius .n. vestigia retinentce lebritatis, quam Panormitani Iesultae, cum in Sin cum mune in Ium

145쪽

rum Gregorius XV. POnt.M . Uisatium, ac fluetium xquptauit, summac .pompa, Mnsa quo appῆratu peregerunt Latius lib. p.

Clericorum Regularigm Templum iam inc atum e regione respondet. Magnificum di eri6,ac Regm qu9 seri ut autumant pixrique, obstrudurde magnitudineria nihij in tota Sicilia. ives diagnius, quod suspiciatur, vel magnificgutim, quod celebretur. Fervet opici m dies, α bpra , Lam Templi partem, quar ad ar ρn maximam ac principςm spemt, octonae cesRNM ustinent- equadragesimo palmari spatjo copstantes, quas,cum pse in ead pri-mpni,susprai sistidein linea A lles, M. ungue Leo . Ex hisce ira camenti ncrement44 Hircistis. Privari vero et'ficia, qt sparsim, passimq; in hac Urbe, quam praeciara, quamque sint notatisti Eus, vQ4 eη Iera , jcilliquet testes appello, qui ridistis, qm c Rinastis. Ea sipsuIatim omnia tacene sere superuacaneum Liri sum vel ipsa famλ in Mur satis ι eaque eerit tis calmo expres simis:character ps insomnium.an is Mibat si suco,fallaciti oth Ihid p DR . unum msie om-xuum dicam: Vrbe Regu digmi dissea iR siquis Panoriaratalia Maiestatis hostis id, q dos dum est, Ise fateatur; Praeterquam quod hum veritas armata mendacem petet; haud certe.Mδ-

ιLT ER Asuero Urbs sese nunc offert milii dictio ne demonstrandam SANCTAE AGAT HAEmm PanorMitanae,tum Catanae urbis Ciui sacram.' Ecce tibi primo loco: PalatiumP torium hodier. I na luce sic mimordine distributum, ut singularis D. Aloysi, Mastr'Antonii, ac Bardi prudentia , &virtus in ea distributione celebretur. Eo praeturam Exercente inter cetera praeclara, hoc etiam opus affabre factum iam inchoatum , iam periectum. Vibi, PRUrinitana sispexit: Omnia Vrbis munia, quae hiarsim inueniebantur . in unum hunc iocum congre

gata iam habes4 At en Urbs, quae. sicut ceteris Siciliae ciuitatibus in regula in his etiam muneribus obeundis sit & Idaea. Te breui tersublati clacet inlcai m. Proseri S. IIu O D. N. Duili do by Corale

146쪽

D.N. Philippo III. Hisp.ac Siriliae Re Frauesco de Castro conrau GIbi Pror. Vrbis incia eum is , quae ad eorum ministeria periisent, ut negotiae modo Reip.facilius explicaremur, uni mgia incis sedem amammae. henaes in domo P Ioria collocauerint: D.Alysius Masr Muniri Baris di Pι aetor. D. Petrus inerma , Thomas a Casim raspar vitiata, Vincentius Uannius, Benedictus de Prado hanciscus Scirotta SenaDres. Anno cla. II. CXVII. Superne itaque est Aula, nee exigua plane, sic magnificis exornata picturis,sic insignita hierogbphicis, ut & Urbis Panormitanae gloriam, & inuentoris Antonji Vinitiani commendet ingenium . In aulae coronidae & omnes nostri Regis inuictissimi adumbratae virtutes, & mira panormitanae urbis amplitudo suspicitur. Pluribus in locis vel coronatum caput, vel triangularis Insula in hunc efforma ta modum est, cuius imago haec quam vides.

147쪽

Vt ex ijs elucescat fatis Panormum Vrbem esse ceterarum caput. Hujusce aulae finem satis superque doctitanus docet ea inscriptione

Henriquedo Gormo Comiti Albadat. Pror. HELOpacis gloria clarissimo. . ' . Andreas de Salaris 'aior iterum E . Panormitana semper, OGiγὸ σιλὰ meritus , ct Petrus Alvares de Mon , D. Francisius Ams .

deus acobus Diana,Augustinus Bona coltus, urentius dela Montagna, O D. Rogerius Salamonius v. c. perenni ad augenda urbis comn. a voluntate aulam,m qua Senatus,ct Comitia haberisum pro amplitumne Magistratxi, O dignitate loriforma splendidiore refecerant, excoluerunt, ex nauretant. Am. M. XXXXI. .

Est e regione interioris aulae aedicula pro loci opportunitate no incommoda Diuis tutelaribus sacra. Senatus antequam ad Sena tum habendum cooptetur, interest sacro p feliciter, prospereque tam bono alite cuncta procedant. Inserne vero omnia suo ordine distributa Panormitanae Reip.os-ficia. Alterum seiunctum ab altero, ne rerum multitudo confusio nem pariat. Omnia Panormitani Senatus arguunt prudentiam , ut itidem prudentiam non minus, quam singulacem, miramque Fran

cisti Mutij V. I. D. solertiam illud iure dilaudat, qui patriae studio

inflammatus tabulas publicae fidei creditas cum videret, timeretque ne ipsa die,vel temporum iniuria, vel ignavorum hominum incuria aliquid detrimenti paterentur, in commodiorem, aptioremque te dem transtulit, quo facilius immortalitati consecratae tabulae intaminatae,incorruptaeque permanerent. Philippo m. Sicilia, atque Hister. Rege Aug. Pio Feliei.

D. Henriguo Ament estio Marchione Tauarae ct se illade comite Siciliam Pro Rege adminimante. D. Caesare Caesano Marchione Sortiri Gartum Vrbis Praetore. D.Octauio Corserito Equite Sancta Iacobi,n Alnsio de Ss era, Alpho,so Salarino Barone P aquarnera, Don OMaio Oriolis,D Petro Bottoner, O Alagon,isanesco Are Senatorrist. Francrsius Musius V. I. D. in antiquarium Me ex S. C. ampliore forma ex aedi catum tabulas publica fidei cretias transtulit felicitati, atquὸ immortalitati commendam.Amo a Virginis partu'ι 62ῖ.

148쪽

M A I E S T A S . Ix Hic me locus admonet, ut quoniam de Magistri Notarii Senatus

Panormitani munere, quo Franciscus Mutius lare Consultus hodierna luce summa cum lui nominis dignitate periungitur, ex huiusce inscriptionis occasione incidit sermo,de eo editaram paucata, di quidem in pauca pei stringam. Neque .n .id vel contemnendum. ut leue, vel ut quid nullius momenti ducendum pro nihilo. omnia in maiestate panormitana maiestatem olent. Eo itaque huiusce dignitas attingit, ut suspicienda, non modo sit, sed nee vulgaris etiam habenda videatur. Si in. magna est Panormitani Senatoris amplitudo, magna itide & Magistr Notarii dignitas. Vtraque parae par. paene similis utraque. Non hoc plane vel commentum,vel figmentum est.Extant Alphonsi Regis liter . Promo. ut qui sorte dictis non habet fidem, regiis Alphon si Regis cha - ἰraeteribus iam conuititus credat . ecce tibi. Alphonsis Dei gratia Rex A W-mfficilia, Valentia M. Ambias Pra redii, ct I uratis suos urb/ι Panormi consiliarys , salibus minisoatiam nostram. bonam volunratem. Auentaenus mos, reatibus eau sis animum nostrum mouentibus Magiurum Notarium Curia Iuratorum di me Urbis consequiae ' habere debere,ae participare in omnibus m unum

ex IV R AT I S tamquam ossicialem in capite eis. Et post paulo. Consequatur O habeat omnia commoda, immuniores ,franchisias , praemi nentias, ac enam Gabellarum exemptiones alias praerogat asinem

tamenta prout quemadmodum gaudens, ct consequuntur is Iurati, quilibri 1 ommaese concurraι m omnibus Amisi modo m unus ex eis Iam qiam in iis qua ad Proem babent, quam in js, qua in ponerum varis 3 per maiestatem regiam eis concedemur dante Domino. Es volumus, quod eum ipsis iaratis possis, O valear is omnibus O Engalis negotys ebas m Hiris o priuatis exequendis per eamdem uniuersis rem Operagendustra interese Curiam fi Din. Messanaiae dirimo Octob. an. a Nati est. Domini M. cccc. XXXII.

Legistin Regios qua decet attentione characteres perpendistin plura,quae librentur,digna; quo muneris dignitas elucescat. Mecum igitur paulo attentius verba diplomatis expendito. sed breuiter,ut rogi ediamur ad cetera. Ecce tibi primo loco. UT UNUM EXURATIS . In hunc etiam Rex volens, lubensque Senatoris digni talem consere. Quare mirum plane videri non debet,si in publicis, priuatisque rebus vel cJSenatu ut Senator est, vel togatus existit; .' quip-

149쪽

quippe qui, ut ad Regem redeam, es ut et 1 ex Iara is tamquam officialis in ea u. Parua ne haec aecipe aliud maius. Concurraι inomvitas simia modo ut mus ex eis tamquam mys quae ad nsesens habent, quam madis, a in serum gratiosὸ per malasatem regiam ei, cinciam. ων . Quali vero nullum velit inter hunc , ac Iuratos Patres esse di-1drimen. Tandem yt cum Rege rem omnem breuibus absolua ,.

D volamus, Sic Rex concludit egregie,νοα eum ipsis Iurarii possit. voleat in omnibus, Musis negoti=s,rebus publicis, O niuatis exequendis per eamdem uniuersi tem, O peragendis pro interesse nosrae Comae. Quod plane perinde sonat, ac si Rex hune rerum suarum vel Patronum deligat, vel fautorem . quid .n. sibi vult id loquendi genus, In peragendis pro interesse Curia notae,nisi ut omnes Senatores licet pro summa Regis amplitudine retinenda defatigent, Magister tamen Notarius debet ut ab Rege delectus ad eam promouendam diligenter attendere. Ceterum cetera explorata cum sint, nullaque prorsus explanatione indigeant, lectoris iudicio committimus. magna itaque ut constat satis, Panormitani Senatoris dignitas, magna itidem &Magistri Notarii, ut liquet, amplitudo. Verum ad institutum redeundum est, ut quod semel incaeptum, prosequamur. Hic itaque publicum armamentarium,ex quo danturuarma populo panormitano qui licet nullo sit armorum genere instructus, uno

tamen temporis momento sere omni,c Iangente lituo , armatura ad pugnandum armatur. 'In summa nihil est quod vel ad urbis propugnationem, vel ad

eiusdem certe pulchritudinem desideres. Intus arma , quibus mi Iea instruitur ι foris vero fons plurimis Deorum, Dearumque insi. gnitus imaginibus. quibus Ciuis oblectatur,quibus urbs Panormitana suspicitur, quibus Aureae Conchae celebratur Ornamentum , De quo quidem sonte cum egregie,erudite,atque eleganter scripsisset Antonius Uinitianus, operae pretium duxi nihil prorsus adde re de meo, sed versus, atque Epistolam italico sermone conscrip

tam exscribere, & consequenti annorum memoriae commendare; ne tanti sontis nomen, cui similem uniuersa non agnoscit Italia, vel tanti vatis de eo pangentis scriptitatio intermissa recordatione moreretur. Ea est. Duna di Anionis Vinitiarii circa Ia ispositione d si uiue de luscinia . na ma/126 la casa desia Catia . Altulti De Siguor Nicolo Antonio Spatafora 'rarie illa Citta dirasermo . Perche Hace a V. S. IEuLbe eis dica it miο parere intorua

150쪽

Dente licet peri', tamen Me dum θ ba rigabis, Niner imosse ursore virebis Λ πω. '