장음표시 사용
131쪽
Io8 Pu NORMITAN Aderet,in aedificijs consisteret, atq; in pomarijs laetabunda spatiaretur. Quem . n. agrum penicillo Natura adumbrauit, hac adhibita diligentia non minus ceteris, quam uni seruat sibi. Panormus, lo- In descrip. quor cum Grauia, agros Mane 11 sque complect Iur, qui firmam austo piam ad eximiam pulchri udinem pictam repraesentant. Sed haec omit' n φρ tamus. ad ipsa miracula vel quae Natura depinxit, vel quae panormi 'tanae urbis potentia patrauit , deueniendum 1, cum nemo sanae mentis existat,qui dubitet, quin agri panormitani Scamaenitas, S ubertas sit certe Naturae dicendum ab unoquoque miraculum .i Fazelus itaque, ut a Fazelo exordiamur, cum de Siciliae prodi prio=. Le. gijs sermonem haberet,ceteris recensitis sic habet. In Panormitatis emiru- no, Saccensi, Hormo, ct alis pluribus agris fontes sunt sed e , quibus a M. Sicilig. Boisio Sarracenicum nomen remansit; Porum aquae mollienda ventris, purgandique vim habent. haec ille. At hoc prodigium commune cum ceteris, communis itidem, &laus. Recte admones. Verum
si quid simile, quo de neq; FaZelus, neque ceteri unquam memi nere, sed dies ipsa, sed experientia nos docuit, substit berem essetne commune, an vero panormitanae Vrbis singulare praeconi v m ξFinitimum sere est D.Gratiani de Castronio pomario pomarium, in cuius sinu e vitio, ut aiunt, saxo magna aquae vis erumpit, quae so Ie nascente hausta ad alui purgationem,ac salutem consert. Est ne itur hoc commune cum ceteris 'Natura sicut Panormitani agri singularis mater est, ita & singulare quid illi adijciendum putauit, ut quemadmodum & Civitatibus, ita & Sicilia ceteris agris omnibus praecinineret. Indignum .n. Naturae videbatur eam Urben , quae peculiaribus ipsius Naturae beneficijs gloriaretur,communi dii tare beneficio; voluit, ut illi alterum conduplicaretur; quo sacilius Vrbs il la,quae in Sicilia uniuersa parem non agnoscit, aliquo peculiari semper Naturae dono sese gloriabunda iactaret. Quare diuersis in locis diuersa miracula patefecit, ut ex miraculorum varietate Iaudationum varietas oriretur; quique ager aut libero caeli aspectu, aut ingenita ubertate, aut pomariorum pulchritudine Principem inter ceteros locum obtineret, principem etiam locum ex praecipua quadam Nat irae liberalitate obtiner t. Video, planeque perspicio id eos, qui male sunt in Panormum affecti,negaturos, cum id omnino videatur ijs esse figmctum ad pa- normitanae dumtaxat urbis celebrandam gloriam excogitatum. Isti prosecto nulla quidem alia possiunt ratione conuinci, nisi ut vel ipsi periculum faciant vel habeant incolis fidem; qui profecto non ita sunt laudum avidi,vi aut eas insequantur, aut aucupentur. At esto
132쪽
hoe . In illo ipso, quod est commune cum ceteris, quid singulare 'perio , ut singularis etiam Panormitana: Vrbis existat laudationis argumentum. Verba itaque Fazeli supra Iaudati repetite memoria si placet: illis liqc itidem ad ijcite ex eodem A uctore de- l. 8.d. p.
prompta. Deinceps, sic ait ontem paruum excipit a Thmo Narracen tantincuparMm salsas, tepidasquὸ habentem aquas, quas epotassatim venirem laxare, O rosiis langores cinare Panormitavi expertamur. JςcFaZelus. Magna certe aquae vis; magna itidem & Panormi laudatio . Quod aluum laxet, singulare non est; quod curet, peculiare. Vim .n. medicinae rem ipsam attingentiS ille sortitur; cum duplex i is A ribea sit, ut loquar cum D. Th. remouens morbum, O promoueus ad per- aert. secta amiatem . Hanc autem aqus vim merito cum Archita Ta- Dei. I. 3.rentino appellaueris Pharmaceuticen, quae, ut ait ille , morbis medi- GV oricatapotionesubueniat. Quare medicinam ipsam aut antecellit, aut vincit,cum semper opem medicina non serat. Hinc ille ad rem sic cecinit.
Eripis inurdam,modo dar medici salutem. Ad mediacm dabius confugit aeger opem . Et quidem ita se habet, ait Aristoteles, Medicus, ac Rhetor; is r. inquit πω semper persuadet, nee Mediossemper sanaι. Iam quod aliquando ex ipsamet medicina non habetur, ex huiusce sontis pharmaco summa cum animi gestientis voluptate gustatur, & bona comporis valetudo recuperatur. Sunt & aliς prodigiosae, ac salutares' aquae in hoc eodem agro Saccensis agri laticibus ita persimiles, ut
omnes dixeris p ne pares . Partim in ea ora maritima, quae ex Aquae Sancta nomenclatura nomenclaturam traxit; partim in eo
litore, in quo Mondelli, ut aiunt, Arx est ad tuendos ab hostium
excursione fines excitata, emergunt. Eumdem paene omnes sortiuntur effectum. Illa paulisper arenam voluit sale illita. Ceterum ab illis haud distant. Aquam igitur tam Buyhuti,quam Aquς Sancte, & huius itidem, de qua modo meminimus, Laurentius Nataliartis medice Doctor Excellentissimus sic infundebat in vas, ut ex hisce portentosum poculum,ae hominum saluti conducibile confectiun gris degustandum offerret, ac eo medicinae genere graui morbo laborantibus subueniret. Vt ex his liquido elucescat Naturam ipsam peculiari quadam ratione & Vrbis dignitati, & Panormitanorum saluti, vitaeque consulere;cum tot, ac tantis aquarum
133쪽
potionibus & ad urbis amplitudinem evehendam,&ad salutemI hominum comparandam, seruandamue suapte sponte prouiderit. Sed haec quidem ad conso uendam Ciuium incolumitatem, ac vi - . tam, quid quae ad oblectationem, & gloriam ξ Est, vi susiis hia supra cap. xe disseruimus, in Monte quasi in augusto flamine adumbratum Imperatorium caput, quod Panormitanis est ornamento, exteris admirationi, emulis inuidentiae . hoc . n. non solum id,quod immisimia , docet satis hanc imaginem a Natura depictam, ut Panormitanς Urbi supra ceteras urbes primatus beneficium consorctur, sed nouum etiam aliud, ac fere inauditum ponit ob oculos scilicet' ab una Panormitana urbe non oportere imperium segregari. Quorsum .n. hoc unius capitis stemma Natura depinxit,nisi ut profecto sicut unicum Imperatoris caput, ita& unicum in hac urbe Pregia consistere deberet imperium. Optimum plane est sequi Pontificum saniniones, Imperatorum leges,ordinemque Nature; Pontifices . n. ab hac una Capitis det nitatem , Imperatores Imperii summam, ac Natura tantam tanti honoris gloriam non amovit; quae quidem omnia ab auctoribus infra Iaudandis comprobanda cum sint; ad id, quod ultimo mihi propo situm est loco breuiter orationem conuertam. Panormum itaque unicum Sicilis caput regi j capitis hieroglyphico Natura declarat, cum in ea&consilium ἰ&sapientia , ac prouidentia versentur. hinc illa antiqua numismata, in quilius triangularis Insula,medium vero caput aristis coronatum hisce characterilius . PANORMI-Τ A N. ut scilicet Panormus una cum sit, que sicut ceteris consulit, prae ceteris sapit, ceteris prouidet, ita & una omnes Sicilis Ci-
m. Iliad. uitates moderatur,ac regit. Multos imperitare malum est, ait Hotne - λ rus, Rex unicus e D. ita. n. se. Rex habet in regno, ac nauicularius
in naui, ac Imperator in bello si. n. naufragium pati quis velit, si ab hoste superari malit Imperator, duplicem, qui administret,
gubernatorem, duplicem, qui militiam procuret,Imperatorem, admittat . Diuerse . n. sententiς diuersa pariunt consilia , quae cum quandoque sibi inuicem pugnent , nihil profecti, afferent boni, imo vero etiam plurimum detrimenti; cum eo dissicillimo tempore in varias vel militia, vel Res p. disti acta sentcntias insanae naufra- .gium patiatur est omnino necesse. Optimum itaque est ordinem Naturae sectari in hac dumtaxat urbe x et ostendentis, vel consutuentis caput.
Atque haec de Naturae prodigijs. Quid de Panormitanae potentis miraculis ρ Panormitanς urbis Potentia ita quidem singulariscit, Disitirco by Coosla
134쪽
est,mpesne sit ceterae vel miraculo; vel imidentiae;cumntilla in Sicilia tora sit Ciuitas ;; qui eum Panormitanae Vrbis potentiaipossitti quoquomodo contentare . Hanc Panormo gloriam concedaiael
omnesSuatienses itates est nccesse . . : i, res et . n lai Et quidens si e structiones ipsam maris profundit terri opplentes inspexeris; nonne dicenda prodigia; cum ille tum ventorum rabiem, cum ipsius estuantis maris impetum vel retardar vel obsistere profiteantuc. duperioribus annis ligneum pontem in ipso ma ris,finu ad Horoget excipiendum Vrbs Panormis. Extruxit ut in nueret satis vel ipsius exasperantis maris indignationem posse edomare se se, cum maris potentia panormitanae potentiae sit minor.Inflicte iniuriae haud immemor cadeute ponte pontem indignatum mare panormitanis Equitibus rabiem expleuit suam, atque iniuriam ea tam insigni ruina, luctuosaque internecione contrivit. Panotinus ne susceptum stinet onus vel propter infirmitatem animi, vel propter maris minitantis metimideponere videretur'; obsisten tem , refragantemque maris impetum mascula virtute prostrauit. Iamin. in mare moles est, qus squientis maris iracundiam cohibe ret,impetum reprimeret, audaciam retardaret, ac insanientes furores, vento bacchante frenaret; videretque aliquando an posset pa- normitans Vrbis potentiae quoquomodo refragari. Sic Panormitana Resp. antiquam,grauemq; maris iniuriam est vita; itaque Pro- regibus ex Hispania Panomum Vrbem regiam adeuntibus daturdi tutior,&commodior, & facilior dςMnsus. Hinc duplex elogium. Alterum ante ipsius orae maritime conspectum.
Ex hoc deducas velim duplex a Senatu Panormitano facinus
135쪽
editum, tum quia ut ventorum furorem obiecta mole ves praem tens oppugnaret, vel expugnaret inuictus; tum etiam qnia, ut Popc. Panormitani animos ea noui prodigii delectatione recrearet Nuique dum vel Rhedis prouectiis, Vci equis euectus vltro, curoqin commearet, patris urbis potentiam vel admiraretur, vel praedi
Alterum vero supra ipsum mare collocatum, ut veI mare ipsumta iam panormitanae Vrbis imperio subiectum, ceteris id legendum quasi peculiaris potentiae monumentum suapte sponte de praeserret,& offerret. Sinistrae. s, ,: ὲ Henriso Goman Ob rex. Comiti Principi O . Siciliatae . tua; μον. Optariss Aduenienιi.
PAN MVS prae incredibili iatiliasuisse Gus continere non H
ad 1ricum Ggman Olivaren. comitem Sicilias
Imma facta aliis ,posita ensibisaxea moles Primus O en lira luus honore subis. Scilicet Vrbs meridis ingentibus aequas honorem, in umia cupit,quod a esse decus. - Ηuie prodigiosae moli Ais imminet & ad pulchritudinem, & ad oblectationem composita, quae vel etiam ipta cum fortuna saeuiente sic proeliatur, ut non sortiter obsistat inlum, sed etiam vincat. sic ipsa maris potentia Panormitanae urbis venerata potentiam &victam sese , & ab una panormitana urbe dumtaxat isthaec patrari mirgeula confitetur. Quoties .n. Panormitanus Ciuis in huiusce Arcis areola muris circumsepta, marique contermina spatiatur, maris sibi fluctus cescari, depramique iure persuadeat. Exiguum plane hoc ξ illud maius. putau VAEI Pa Ormitana quondam totus portus, eum illi in Sici
136쪽
x As AE I EST A S. I3lia uniuersa nullum plane similem natura serniauerit,& ut supra cap. 3. De Pyrrho ex Diodoro retulimus, qui Panormitanorum urbem inuasit,quae pulcherrimum totius Siciliae portum haberet. Hunc vel incolarum incuria, vel temporum iniuria, vel arenarum colluuione oppletum perdidit Panormus; sed haec iactura gloriae potius Panormo,quam dedecori flait; nunquam .n. laaec potentiam osten rasset suam, nisi tantum,ac tam singulare beneficium sibi a natura , collatum fortuna perdidisset. Imo, ut ingenue fatear, haec haut inimicam, sed amicam se piaebuit, ac beneuolam. Qui .n. Ciuis Panormitanus ingenium venditasset suum, nisi haberet, unde id posset nauus exercere & qui itidem virtutem animi praetulisset sua, nisi cum ipsa ipsius maris potestate certasset ὸ Do ille gente, im optam. manitate barbaras, locis infinitas, omni copiarum genere abun' Mar. dantes, haud quidem singulare prmonium , evmee conditionem, ac naturam,quae vinci possent,habebant. at fluctus cohibere, maris impetum reprimere, ingruentibus hyemis tempestatibus fines collocare ; hoc sicut peculiare potentia genus, ita & singulare laudationis argumentum . In hanc rem extat inscriptio meo quidem tu, dicio digna, ouae ab unoquoque perlegatur, quaeque mirumquan tum celebretur. Est Antonij Vinitiani, quem siue orationem numeris solutam , siue pedibus astrictam summa eum laude scribentem debent omnes, velint, nolint, vel Praeceptorem sequi,vel om
Garrias Toletas Prorex Praeclariss. O dira maritιma set frustra --
Latum, aus omnino omnIbus ante se inexcogitaimm dignum ingeni=,aegnum, animi sui praeBantia, i va ratem mam expleret. Osiniuratem aquariret vim, ct impetum non cura admiraIionem interrupto cary rura aratris coerceret frangeret μὰ in aeternam urbisse ratat aWigloriam POR
riorex V.C. bιlitate aratassia ad exemplum praecipuus inchoatum ran D viri auspicioperagendiam, o memoriam perpetui nominis incisse οὐ-
Sed amabo te mi lector quidnam Ioannes Boterus tam de P nisis sui normitana Vrbe,quod obiter, quam de hoc pano stano portuis: P arte Disiligod by Cooste
137쪽
alrea Oita notabile,cM PALERMO na per grandeaga disso permoli, manne di habitatori,e per concorsio is nobisci AE per magnisωρ adi fabri che e H contrade, e per amen ,e racche a di terratorio e tale, .chepuo honorare tae Sicilie, non chev . Sed haec quidem cum ceteris scrip toribus communia, cum ita omnes de Panormitana urbe tum scia tiant,cum scribant. Hosce suus erit recensendi locus Ad portum redeamus. Audi quid ille de portu .iNm hanea, sic idem ille Bu
bile, e mn inde illa grande a Romu . haec ille. Lege, Quae scrip simus da hoc cap. x. sed obiter. Redic autem Buterus assirmat, Enon ι-egno deua grani Romana, Si .m Vrbem inisexem se se maris fluitibus opponentem, quid augustius, it ma ris potentiam superantem, quid potentius, si profunditatem maris exaequantem quid mirabilius Z si vero eiusdem suinptus consideraueris vel ad coarctandum mare, vel ad coercendas tempestates,vel ad aptandum nauibus commodiorem linum, quid gloriosius, quia laudabilius, quid magnificentius Θ Et quidem supputatis lumptibus inuenti im hactenus ab urbe panormitana ad maris rabiem edo. mandam, atque ad portum essiciendum fuisse tantum pecuniae consumptum, ut attingat hunc aureorum numerum 36o oo oo. ouin doliquet;cum . n. huiusce portus isso. Panormus iundament collocarit, qui vel iam tum pro dote triginta septem aureor una millia quotannis accepit, ad hunc usque diem supputatis ratiotubus aureos 36oo ooo. summa cum liberalitate laetus insumpsit. Praeter Quam quod maior vis auri, argentique proiecta, si adipla primum iacta inchoamenta, antequam statuta dos esset , aduertas animum . Id certe Senatus Panor tant naturam attendenti patet latis , nec is audebit profecto in meam pedibus ire sententiam. Hue accedit & illud singulare argumentum, quod ad potentiam urbis
ostentandam maxime facit. Proximum est nauale armamentarium
Protege D. Francisco a Castro Comite Castri, ac D. Didaco Pigmentellio totius Siculae classis praesecto, ac praecipua S P. plura au reorum millia erogantis Iiberalitate inchoatum. Ab eminenti uim Reuerendi T. D. D. Ioannitti no Doria S. R. E. Cardinali amplissimo pr-ri lapis sacer. Ob hoc tam singulare, ac nouum Panormitanae urbis Ornamentum ab eodem D. Didaco plures insti
138쪽
f M A IEs T A s. et iis tuti iussi, plurimae peractis comediae. totum hoc celebre, ac Roma na potentia dignum aedificium ab Mariano Smirutio in Siciliae Regno Philippi Regis auctoritate Architello designatum .. Ea par tium absolutio, quam nunc vides, Illustris. D. D. Petro Corserito Panormitanae urbis amantissimo adscribenda, qui vel patriae desiderantis studio, vel tanti aedificij inchoati pulchritudine, ae magnificentia excitatus curauit, ut singulis quibusque mensibus centum Quinquaginta aurei soluerentur, quo pedetentim opus hoc magni-seum, at regium undequaque peniceretur. Stet igitur singularia extare in panormitanae vibis agro auracula,& singulareri LP .viti elucere potentiam.
sis N huiusce primi libri ealce nullo mini. pacto est Pam
normitanae vibis omittenda Maiestas ; quae Iicet mi rumquantum ab unoquoque veritatis lectatore su-ispiciatur, ac celebretur, hic tamen rudi mineru quod aiunt. describenda; ut qui nunquam Panorinum appulerunt; eamque dumtaxat ob nominis famam terrarum ubique vulsatam concordi scriptorum laudation agnorum, haσdicendi ratione non secus atque penicillo tamquam in scaena quo' quomodo descriptam contemplentur, ijque si minus oculos jani mos certe eo grato iucundoque spectaculo depascantur. De praeclara Panormitanae urbis natur , esusque partibus, qualisnam ea florebat antiquitus, nihil ijs vltra addendum censeo, quae de ea, Homitam reliquos, satis egregie doctissim .ut cum Clu--σώ- uerio loquar, in cuius oroconcivis laudatio non minuitur,Marianus avi. . a s. Valguarnera in libro de rurbis panormitanae primordio prosecutus, ac varijs eruditionum generibus disertissime disertissimus illustrauit. Quem huiusce peranti qum urbis videndi decus desiderium tenet, eum consulat. Meae igitur sun t partes ,.qualis ea, c ene, Mngsit,quaue laude florescat,ob oculos distinctius, apertiusq; luculenta, veraque oration ς prQMd erei T l 2 D T D V A T i Quadrifariam ergo ri tota partitan qu si in quadruplices dis-Ρ a secta Dissiligod by Cooste
139쪽
secta urbes urbis unius ambitu contineri non possit. Et quidlissinos singulas attente contemplemur, contemplabimur certe suam. singulis retineri tum Venustatem, cum Maiestatem.
Α tenucleatiusprogrediamur, ab ea nobis exordiendum
est, Emam tutelaris Christina tuetur , ve seruat. Quid in ea non pulchrum, quid non magnum videas ξPorta,quae generatim Noua dicitur, quaeque ad Montem Regalem vergit, ita opificio quodam, miroque artificio elaborata est,ut prima tibi se te sese obiiciandis oculos consideranda Caroli V. imperatoris augustissimi ex Africa triumphantis praeclara monu menta. tanti nimirum Ducis gloria digna quidem satis, quae non hostium modo sanguine celebretur, sed ab imaginibus etiam ipsissensu, ac ratione destitutis merito commendetur ; unaquE dumta xat Regia urbs ceterarum omnium prima auspicatissimi Regia di gnitatem qua voce. qua signis, qua acclamatione proloquatur, ac Marco Antonia CoIumna Prorege ob Caroli V. triumphum exul tante, perfusa etiam ipsa mira quadam alacritate triumphet 'ac gestiat. Quamobrem duplex extat prae foribus elogium, alterum viam Toletanam, alterum vero Montis Regalis urbem spectat. In utroque digna panormitana maiestate maiestas. scilicet Antonius
140쪽
M. Antonius Columna Pro rex portam nouam ob Caroli V. Imperatoris ex Asriea triumphamis redditum aus catam in ampliorem formam re
xit, Dis abundanti Iustitia,veritatis , O pacis custor ipse exorina uu,O A biam dixit, in murra gloria exsilii perne illum i apud D
Heros commendetur monumento. M. D. LXXXIIII.
Et quidem haec di opere ,& magnitudine , dcforma inter Sicularum urbium ornamenta recenseatur, suspiciatur est necesse, quae, cum pleraque alia & eminentiora,& nobiliora in urbe contemplentur , fere pro nihilo a ciuibus,non ab exteris, quorum oculi rerum . pulcherrimarum sunt indices, ac iudices, aestimatur. Copia conmtemptum parit. o m.
Quidne pulchrum eonsiderastin quid magnum nune ipse m cum una contemplator. Nihil afferam de meo. Praestolatur & ει- zelus, praestolatur&Hugo Falcandus. Illius perelegans de Regia, venustaque descriptio. Lege si velis. satis ad sontem digitum intendisse. Loquentem interim Falcandum attendito. Alterius vero,inc ilit,laseris artem oppositam Patauum nouum inti dis mira ex quia ris lapidibus diligentia,miro labore constructam ,emenus quidemsipactoo murorum anfractibus circumclusem nterius vero multo gemmarum, auriquVpkndore conspis . Hinc habes surrim Pisanam Usaurorum custodia destinatam; istic turrim graecam ei Ciaitanspani, qua Memoista diei r imminentem . Medium vero locum pars ulla palatk , quae Dharia huncupatur, minimum habens aereoris illan rat, ρ multiformis ornatus Hreta praefulgentem, x ubi oeto,quietique indust
re Hluerit amisi Hus frequentare ebnsueuit. Inde per reliquum spatium varia sunt eme equa e dispossis massiones Marrenis, pshilisquemnuchis, qui a fuge, quin ra, .nt adfita . tam ct alia ibidem fati fissa multo irim de re ni unita, Mi Rex ast issam regni cum D Hruribus suis secretiari disseris . aut de ρ blicis, ct maioribus regni ne
viridis i/dituentium Aulis grato blandi in aspectu, Hic exanthemata in calorum varac tis L infigina maiorem quidem am meum industriam ct materia ubertatem desederam; maiori nihilominus pretio dis ahenda. Multa quidem ct alis indeas tu vilii roloris , ac Erius generis ornamenta in vitas ct sericis aurumisiextris , O multiformis pictura va-