장음표시 사용
301쪽
vita Iul. Pontoderae inserta Vol. XII. Vitarum Italorum doctrina excellentium: Gemenuim minime functum esse amice ossicio, quum elisoniata a Ponte lena magnia ex Piante svPn Serit; sed durius hoc accePisse Ponto leniam, quam belli homines solent. Praeterea multus IO. Bupt. Morgagni annotationes euSque egregius et copiosas communicatas liabuit G Herus; quas in ultera Editionis suae paute integrus Publicavit. Pleraeque omnes in Columella cum Pulladio ct Vegetio comparando atque Emendando Fer Santur ; ubi mirabar, virum praestantissi inuin de consulendis Ilippiutricis graccis non cogituSse. Ipsas annotationes, breviter excerptas, inserui Commentariis meis. Qui vero copias atque elegantium doctrinae Morgugni accuratius perspicere atque admirari volent , iis ut Epistolus, in Gesneviana Editione propositas, ipsi adeunt, auctor sum. Fucciolati unnolutiones perpaucae simul in manus Gesneri pervenisse videntur , TRPO enim eas laudatas reperi; neque ulla alia in re nisi in latini tute Scriptorum R. R. explicanda occupatus suisse milii videtur Italus elegantissimus, cuius Epistolas, ad Gesnerum scriptas, Quin indico notationum suarum, Morgagni et Pontodurae ex
Italia transmissarum, habes in Thesauro Epistolico Gesneriano VOL II, p. 255 seqq. Hactenus de Gesneriana Editione, ab ipso viro doctissimo procurata anno 17OS. Pauca supersunt dicenda de ultera Editione, quam pOSt mortem eiuSunno appo curavit IO. Aug. Ernesti; in qua de Columella quidem praecla De moritus est Praeceptor olim meus, Publicatu vaPietate lectionis, e Codice antiquissimo et celebei rimo Parisiensi in monasterio S. Germani ducis illique a FP. Dudendorpio Oblata. Sed huius Codicis lectiones , u Gesueriana di ei as, nou j ita . by Cooste
302쪽
varietati inter textum operis Columellae et notas virorum doctorum positas immiscuit, quod lare videbat' ipse opportunius iis, qui Columellae libros legerent a sed perverso plane consilio ad calcem operis Columel-Iue reiecit. Causam ipse edidit hanc, quam ipsis viri
egregii verbis ponam : Aptius id Putabam iis , qui
totam illum viarietatem et in uerbis et in scriptiarutila usum criticiam in scriptoribus latinis tractiandis CognosCere pellent; γω anisu venti fractiam a uinis quibusdam doctissimis. Nam uidi in notis criticis ad Melenos latinitatis auctor es, ut a Drahcn rchio iuLiolauis aliisque, lectionum harum mentionem seri, ita, ut iis ad decernendum Merentur. Ceterum ex his codicis lectionibus non Parum emendationis accedones Columellae posse existimo, idque etiam Uecimine , quamquam breoi, demonstrapit uir doctus in Observationibus Doroillianis T. VII, P. 274. Auctorem huius speciminis, qui Gesnerum satis inclementer tractavit, P. Burmannum, Dominavit in Onomastico litterario Chr. Saxius. Sed nec lias Burmanni annotationas omnes Ernestius in alteram Editionem retulit.
et de varietate Sangermannensi diu me dubium habuit illud, quod ab Oudendorpio, Burmanno, I. Fr. Et
P. Gronovio, N. H insio aliisque annotatas repere-ratia Sangermannensis Codicis lectiones eas. quas in Collectione Ernestiana frustra quaerebam. Neque adhuc ipse causam huius diversitatis indagare vel interpretari potui. Interim sedulo varietatem omnem ex sarragine Ernestiana ad locos quamque suos transtuli; ubi si quid sorte diversitatis omissum a me fuerit, id errore meo, non Consilio, factum lectores iudicabunt, quibus aditus patet ad alteram Gesnerianam Editionem , unde omissa iacile poterunt expleri. De conditione Codicis, tantopere a viris idoctis laudati, nihil
303쪽
Pn1ΕFATio hucusque traditum exstabant, nisi quod Codicem Monasterii Corbeiensis. qui Parisiis in Bibliotheca S. Germani de pratis deinde asservatus sit, dixit Menagius ad Diogenem Laertium p. 54, edit. Uelat. neque magis mihi constabat, num Nicolaus Heinsius ipso Codicem inspexerit, an ab alio excerptam varietatem Iectionis acceperit. Qui lectiones Sangermannenses Ernestio transmisit in publicos usus edendas, utinum nuctoritatem exempli, unde ductae suerunt, addidisset. Nunc vero dubitare licet interdum, cui maiorem adhibeas fidem, ubi eiusdem Codicis scriptura diversa a diversis tradita legitur. Sed bene accidit, ut a doctissimo Ileerenio de Gronoviano apparatu critico ad Scriptores R. R. latinos, in Bibliotheca publica Lugduno-Batava latente, commonefierem. Statiin igitur aditum ad copias Gronovianus tentavi per eruditissimum virum et de literis graecis latinisque in primis bene meritum, Dav. Rulinvenium ; necis precibus meis pro singulari humanitate Sua, quam nuperrime etiam Polybius Schweighaeuseri expertus est, desilit, sed omnem GPono viatium apparatum liboraliter usibus meis concessit. Quo quidein beneficio, quantopere non tam me ipsum , quam omnes Columella Peliquorumque R. R. ScPiptorum lectores sibi vir egregius Obstrinxerit, oratione mea satis declarare non possum; cui interim publice hoc loco gratias agendas censui, dum exoptata mihi se obtulerit occasio gratae beneficii m moriae re et saeto testandae. In illo igitur Gmnoviano apparatu inerat varietas Codicis Sangermannensis, Et
quidem gemini, adscripta inferiori margini Editionis Commetianae; praeterea in charta , paginis Editionis
interposita, separatim annotatae Iegebantur eiusdem, ut suspico dicis lectiones multae. praeseris to
IS. titulo. In fronte libri ipse Abr. Gmnovius hanc
304쪽
brevem Codicis utriusque Sangermannensis notitiam apposuerat: Varietas lectionis, quae Partim in inferiore margine, Partim e regione contextus adiecta sunt, excerysi ex Editione Badii Ascensit i529. ad quam Patruus ὀ πάνυ comparaoerat Codicem Bibliothecae Abbatiae S. Germani Parisinae mense Augusto 3679. Codex erat forma quadrata, literis rotundis
conscriptus, et retustatem octingentorum annoromρν Uenebat. Alter uero Codex, quo Excerma ex Columella continebantur, in eadem Bibliotheca adservatus, Petere scriPtiana quoque erat exaniatus. Alterum
hunc Codicem incipere a libri quinti verbis Quoniam
familiariter ipse Abr. Gronovius in margine inferiore Editionis Commel. ibi annotaverat; eiusque lectiones numero a signavit plerumque cum altero consentientes. Quousque pertingerent Excerpta Codicis, nuspiam annotatum a GrOnovio reperi. Ceterum in varietate permultae lectiones desiderantur, quas ab Oudendo Pio acceptas pbsuit Ernesti. Cuius diversitatis causa unde sit repetenda, equidem excogitare non potui; facile autem illi iudicabunt, ad quos pervenit exemplum Editionis Ascensianae, manu Iacobi Gronovit notatum; unde fortasse Abr. Gmnovius illas tantum excerpserat lectiones, quas approbandas et in nova quam parabat, Editione, recipiendas censebat. Contra etiam Gronovius Iectiones aliquot annotaverat, quas in Collectione Oudendoryiana frustra quaeraS. Verba nunc primum orationi Columellae VI, cap. 3O,s. I inserta : Pale- - substernendae solus Grono ius ex Codice Sangermannensi annotavurat. In univer sum Codicem Sangermannensem, Omnium antiquisSimum, et ex quo reliqui scripti libri maiore minoreve cum fide tvanslati suePint, quilibet lector facile nunc uoscet; tanta est libri praestantia, tanta lectionum
305쪽
Probitas et veritas i Itaque Oinnem Columcllae orationem ad hanc veluti regulam corrigere. et ab insulsis Iucundi intcrpolationibus purgare non dubitavi; qua quidem in opera non Solurn elegantiae verborum concinnitatisque, cuius utriusque Columella egregie studiosus fuit, sed numeri etiam Oratorii rationem habendam censui. Multa enim verba, alienum in Io- cum transposita a librariis, ex auctoritate libri San- germannensis Suo reposita reperiet Iector, ubi admonere eum de mutatione interdum neglexi. De meo dedi coniectu as aliquot ex lectione vitiOSa, sed Proxima vero libri Sanget mannensis ductas, verum in
Ordinem verborum nihil mihi ipsi sine libri auctoritate licere putavi. Praeterea Codicem membranaceum Bibliothecae Pauli a Demidow indicavit Chr. Frid. Matthaci V. C. in Lectionum Mosquens. Vol. I, p. BC, atque inde Iectiones variantes retulit, ad librum Columellae decimum pertinentes , cum indicibus capitum singulorum librorum; unde didici, librum diligenter admodum ex Codice Sangermannensi fuisse descriptum, quocum in lectionibus plerisque omnibus conspirati
Singularis suit sortuna decimi Columellae Iibri, qui, quo pluribus vitiis suit a librariis conspurcatus, EO
maiorem excitavit interpretum copiam et diligentiam. Plurimas huic carmini I. Fr. Gronovit suasque conie-Cturas adscripserat 1hr. GDonovius: sed iam olim I. Pomponius Sabinus, vel, ut Commentariis in Columellanes editis inscriptum legitur, Fortunatus amplo
Commentario versus Columellae magis oneraverat, quam illustraverat, cpiem nullo cum lectoris Ductu, magno vero Cum taedio repotiit Gesneriana Editio. Post eum Io. Baptista Pitis maiore cum diligentiae laude interpretatus cst carmen hortouse, adhibito El-Di iii sed by Cooste
306쪽
iam librorum scriptorum auxilio; ex citius annotationibus . si quid utile ad rem moam videbam. excerpsi auctorique suo fideliter adscripsi. Lanc illoti Expositiones 3ISS. in Hortum Columellae Florentiae in Bibliothecae Mediceae Pluteo LII asservari. sido I. A. Fahricii rotulit Gesner. In Halleri Bibliothoea Boia-Dica Vol. II. p. 6 roperi C. Lancilloti Pasii Ferrariensis notas in Columellae Hortos ad Laurentium Modiceum quasi oditas Regii 3493 nescio quo auctore
memoratas. Eodem igitur anno duorum doctoriam virorum annotationes in Hortum Columellae poeticum
p odierunt. Nam Pomponii Sabini commentarius. qui in I ditione Bononiensi i 404 ciam versibias Columellae legitur, iam antea separati in editus exstubat hoc cum elogio : I. Moderati Columellae hortati commentaritim incipit foliciter. In fine legitur: Commontarium I. M. Commelliae sinit. Libellus plagulas tres cum dimidia implet. nec auctoris nomen ulli hi adscri-Ptum habet, tostante Gesnevo in Prae t. p. XII. Denique admonebo lectorem de libro Arabico, unde
non parum auxilii ad rusticos scriptores vel graecos vel latinos in torpretandos speraveram. Primam eius
notitiam debeo Catalogo Biblioth. Hispanie. Castriano T. I. p. 524 seqq. ubi opus a rubicum de re rustica
mnnuscriptum recensetur, et nomina auctoriam ibi
laudatorum ponuntur. pleraque ex Varroniano et Columellae Catalogo translata et mirum in modum vitiata. Specimen libri ibi laudatum tandem beneficio Ileynii mei nactus legi; cuius hic erat titulus: 'endice ad Hamulit Librum de Agricultura in Hispanum Sermonem translatum Madrili 37Si. 4 que contienedos capitulos dei Tnala o de Agricultura es ito enlcngua aniabica Por Abu Ziactaria Feia Mn Moha
307쪽
Capita, ex Opere arabico excerpta, tractant arandi seminandique tempus cum Seminum mensura, sed tanta cum nominum verborumque et auctoritatum diversitate , atque Obscuritate, ut latinorum quidem scriptorum auctoritatem multo minus quam graecorum agnoscere mihi licuerit. Neque ego ullum inde subsidium Geoponicis vel latinis rusticis exspectandum esse existimo: quamvis sieri potest, ut alium ad historiam rei rusticae, inprimis Hispanicae, illustrandam liber Arabicus, bene duntaxat conversus, usum Praestare possiti Speciminis tamen I O Ponam excerpta ex libro perraro verba de Seminum generibus aliis quot, quae sortasse lectores doctiores agnoscenti P. 265. Seon Abil-Fasia el Amialua, se cris meterea de Babilonia cebada, que Haman KOlba, quo es una creada sin cascam, Parecida ri trigo, y timeen et grano a unas diuision , b oetas: Ms evigasson como tas de nuestro trigo, excepto que lia ce da de calidad es m fria. Alinnos Iliamian is est a rebada Ga, mr Panecerae αἰ trigo, Cetaria Romana. La semilla que uama Ben-H-Hagiag en su Libro
309쪽
ex Editione B Legi Den i i Ma diaeta a Commelino et Gemero, et eomparata cum scriptura Codicum Lipsiensis , Sangorma δε- . nensis et Noaquensis, tibi etiam alio ordine leguntur scripta. Ipse Columella omnium librorum suorum argumenta subieeerat libro XI, ipso testanto XI, cap. 3, seet. 5, ubi videbis nolam. Dextrum paginae latus imple seriptura Rheginensis, sinistrum Codicum varietas. Lipsiensem, libro XI subicetam in Coaleo, cxcerpserat Gesuerus. Sanserinannensem Abr. Gronovius, M squensem Chr. Frid. Mathaei LOct. Mori. VOl. I, p. 8o seqq. In Sangermannensi primum singulis lihris ppost a leguntur temmata, quae cum scriptura Lipsiensi interdum conveniunt, saepe diversa sunt. Deinde eadem lemmata ad ealeem libri XI sub tecta leguntur, quae pleraque ibi cum Lipsiensibus conveniunt. Idem laetum in Codies Mosquensi, annotavit Cel. Matthaei. Vbi eadem in Codd. verba adsunt, in sinistro latere omissa memi- Neris , numeri tamen signo relicto; si quae Codd. vari ni in lemmatibus, XI libro subiectis, additum numerum XI inertes. Denique ca lemmata, quae sub finem XI libri tantum leguntur addita reliquis, semiiunti latis numeris distinxi.
L. Iuni Modo ii Columella rei maricae liber prinitis inci
I. LIB. r. Praeemta qtiae sequantiarqui rusticari Nelini
a. Qualiter dispositu tiniatis
3. Quiae praeciptie inspiciendo
agro , ani 'quam ematiar, notanda sint. 4. De salubritate regionum.
310쪽
L. I. M. COL 'MEii 1 g Ulaiis M. patrisfamiliae S. M. VIII. IX. tibi sunt m. hahel
iadens: Iticipit, Saepenu inero ei*itatis nostrae. Lin. II. de sementihus Die I ses. Sem8tilibus Mosq. XD Vide tiroisse olim Semeni; vias. l. si om. M. XI. stercores S.Il. terrae L. N. XI. Quod sint S.Ill. Quos deinde specios generibus subiungantur cin quotia. - sub iura gantur III. XI. 5. XI. L. XI. nis. qtiod in quo IV. Quou sotam maxime Pro
V. Quemadmorini silυestris loctis excolatur et iamiam fiat. VI. Quemnumodtim Mingnis et stimentaritis ager dinoscatur donoscatiar L. ) et tiliginosa Istra. et ulig. terra Om. L. M.
que gentis proscindenutim erile nutim sit.
tiarium agrtim stercorandiam sis.
8. De Pecore ei P coriam magistris. s. Putilis cor oratiarae man-eipia ctiique operi contribuenda sim.
fatigari si stercoretur a. Quot sine genera terreni. 3. Quae etiria adhihenda sit bubiis ab opere distanctis.
έ. Quo anni tempore campi arandi sint et quomodo. s. Exilis serra quomoda flem
s. De generibtis seminiam. 7. De generibus leguminum. 3. Quod seminandi tempus
q. Quor semintim modios iti-gertim Postulet , et medicinati
1 o. Quod solum cuique logia-ui coni eniar. i t. De genero pauloriam, ride Meuian , υ ia 3 farragine, noena , Menograeco , crMO , et
ia. Quemadmodum et quoloperia tintiniquo siti Ptim rumne legumen colatur.