장음표시 사용
131쪽
i ox De Rrens Iud. Meetnatioine timuissent homines illi Plebem, nisi suisset illa iure
in Iudicium evocanda λ Moris quippe omnes apud Veteres comperio fuisse , ut in maxima hominum frequentia
Spectaculorum, vel Solennium aliquando caussa convenientium, CAPITALIORA Iu DICIA agerentur. In Argenide Baris clajus: Siculi nundinas ad Fori Conveniux, mercatum e lebrabant . Tune Regum edicta vulgari, Tu NC IN soNTEsEDICTA CONsTITu I. Tempus hoc rebus , si qua sacra, siqua pastici ritus datam. Confluebant in proximas inses ex vicianis mapatibus atque vicis, qui veI vus eis opibus abundabant, veI egebant urbanis. Hae dies constituta Palladis sacris erat, quo frequentior PopuIus videret Argenidem. IJ Quare de frequentissimi ex tota Italia homines Comitiorum ac Ludorum caussa Romam quum convenissent, Orationes habuit adversus Uerem Tullius: Non committam, inquiebat, s et ut tum res judicetur cum hae frequentia totius Italia Roma discesserit , quae convenit uno tempore undique Comitiorum, IUDICIORUM , censendique caussa. Huθαι IUDICII, ct Iaudii fructum, o ostensionis pericutam , vestrum laborem selicitudinemque nostram: scientiam quid agatur, memoriamque quid a quoque dieium sit , OMNIUM puto esse oportere. Jure igitur ac merito Primores Judaeorum , Religionem Iudicis saltem simulare , ac juxta sormas procedere coacti, nimium Plebis numerum, & solitam extra ordinem coactis in CONCIONI Bus licentiam timescebant. Quare Populi adversus Iesum Concionem Paschalibus diebus , quibus universa, Religionis ergo, Hierosolymam ascendere consueverat Judara , haud congregatam volu Usent , hujusmodi nempe
in CONCIONI Bus REPENTE CONVOCAT Is inordinati orie bantur pene semper , ac maximi tumultus quos compescere facile non erat aliquando: idque convenientibus Uriabis modo Incolis. Quid autem suturum fuisset universo sorte Iudaeae Populo in εκκ-ίαν evocato p Romani statas odio
132쪽
o Commentarius. I o 3 odio habebant, ac constitutas a Legibus Graecorum ac Judaeorum Conciones. Quanto magis Καπκκληούας odisse debuerunt, majori videlicet cum festinatione ac metu conis vocatas , majori cum imperitorum hominum frequentia
celebratast Itaque & easdem re insecta dissolvere aliquando soliti Praefides illi erant: quum nec minori invidia, aut
diverso laborarent exitu Κατεκκλησίω hujusmodi ipsos apud Graecos. Dolebat aeschines in oratione de ementita Legatione de illis, qui plures CONCIONEs REPENTE CONVOCATA s coaehi fuerant inire cum metu ac tumultu, ollam a Legibus constitutas. Divus autem Lucas, Romani Graecique Iuris e ritissimus, quae de CONVENTI Bus hisce adfirmamus, Apostolorum in Actis egrFie confirmat. Huauditis , inquit, IJ repleti sunt ira Ephesii) ct exelamaverunt dicentes : Magna Diana Ephesoram s impleta est Civitas confusione, ct impetum fecerunt uno animo in Theatrum s Paulo autem volente intrare in Popatam , non permia
serunt Discipuli. Ridam autem di de A ia Principibus , qui
erant amisi ejus, miserunt ad eum roganter, ne se daret in Theatrum μοῦ alii autem aliud clamabant f erat enim η Ἐκκλ σία συγκεκλυμενη Concio confusa : er plures nesciebant qua
de eausa convenissent Et cum sedasset Scriba Turbas dixit Si Demetrius er qui eum eo sunt Artisces , habent adversus aliquem causam , Conventus serenses aguntur , Proconsules sunt, accusent invicem. Si quid autem aberius rei quaritis , δε τη-Τκκλ,uria in Legitima Concione poterit absolvi. Nam ct periclitamur argui seditionis hodierna , eum nullus obnoxius si s de quo possimus reddere rationem )concussus nisus. Et eam hae dixisset dimisis Concionem. Haud absimilem vero exitum illi, quam in Christi caussa convocare debebant Concioni evenire posse iure timescebant Scribae ac Pharisaei, id si Paschalibus maxime diebus contigisset , quibus non poterat non immensa esse, quae adesse rite voluisset hominum imperitorum Turba atque Copia , unde qui fuisset dum
133쪽
dum inciperet Legitima , evaderet sertasse eonfusa Concio, quam iccirco , re infecta, tumultum non serens dimittere pergeret Proconsul, aut seditionis argui periclitarentur ipsi, quum nullius reus esset Claristus criminis, de quo certam possent reddere rationem. Quam prope revera fuit, ut indemnato Christo , videns quia mhia proficeret , sed magis tumultus fieret, si ) Concionem dimitteret Pilatust Verum postulabatur Majestatis Redemptor , quique Maiestatis legem reduxerat Tiberius, erat tunc temporis rerum etiam in Judaea Dominus simi versa prope Iudaeorum Gens
in Κατεκκλ, cr, illa convocata pene damnationem imperabat: vietas igitur dedit manu ς , esto serius quoad potuit , timidus Proconsul, Jestimque flagellis caesum tradidit tumultum jam excitanti in Concione Populo ut crucifigeretur . Ad illud autem , qualecumque fuerit , Populi in Concione congregati jus animum si intendisset Doctissimus Bellatus, elegantissimae orationis suae , quam Pilati Iudicium appellavit, priori parte contentus, alteram mitigasiet aliquantum . LIX. Et sane, Prophetae retro etiam rem hujusmodi praedixere . Nempe si ad arcana animum convertimuSOracula, quibus Christi Judicium fuit praenuntiatum, eadem Iudaeorum Concionem potius , quam Romanum respexisse Praesidem , aut eam verius Concionem Judaeorum,
cui Ethnicus praeerat Proconsul, inficari quis possit Z David inter ceteros , Miserunt , inquit a) Reges terra st
Principes conυenerunt in unum aὰversus Dominum , ct adversus Christum ejus . Quae verba, dum Christum ostenderet omnes complevisse veteris Testamenti Prophetias, in rem nostram commentatur Tertullianus . ,, Constitutus,, est igitur, ait, 3 Dominus in Judicio. Et statuit inis Iudicio Populum suum . Ipse Dominus in Judicium
134쪽
Commentarius. Ios,, veniet cum Presbytetis Se Archontibus Populi secun- dum Esejam. Atque exinde omne Scriptum Passionis is suae implevit . Astiterunt Reges terrae & Archontes,, congregati sint in unum adversus Dominum, &adve ,, si is Christum ejus. Nationes, Romani qui cum Pilato,, suerant. Populi, TRI Bus Is RAEL Is. Reges, in Herode . ,, Archontes, in summis Sacerdotibus . ,, Alio vero in loco ut evinceret haud omnia Prophetas per imagines figurasque concionatos, orationem ad ea quae de Christo praedixere convertens, ait inter cetera : ,, Venturum in Iudiis cium cum Presbyteris & Archontibus Populi. Nam de ,, tumultuatae sunt Gentes in Persona Pilati, o Popali meis ditati sunt inania in persona Israelis . Astiterunt Regesis terrae, Herodes: & Archontes congregati sunt in unum, is Annas & Caiphas adversus Dominum , adversus Chri- stum ejus .is IJ Flaud diversa vero magni Chrysostomi interpretatio. Tradito , inquit, ct comprehenso Iesu libenteae voiente, eoactum est Concilium iniquitate plenum , Iudaeorum simul ei Gentitiam: vide quomodo id etiam praedixerit Propheta dicent : mare fremuerunt Gentes, ct Populi, medi
-ιμα πως αυπ-o προςήD1ς λέγων, να τί ἐφρύαξαν λαοὶ εμελεrησαν κ*να; s a ) Itaque si Prophetarum ab Oraculis erat damnatio Christi DNr-VERso PopuLo asserta, si UNIUERso IUDAEORUM POPULO inlatam sibi necem exprobrat Messas, tanta quum sequuta sit ob Christi mortem ultio adversus GENTEM UNIVERSAM , ab uNIvERsI CONCIONE PopuLI Christum par est
dicere damnatum . Recte Pseudo-Egesippus : Dia litur
PENE OMMEs Iudaei in necem Domini nostrὶIesu Christι unanimiter consenserunt , imminente vindicta, PENE OMNES a
totis regionibus ad Aacimorum diem fessum congregati , bello
135쪽
ios De Forensi Tud. Buecina subito circumfusi sunt: ut primo quidem HIis pestifera lues ex Ioci angustia nasceretur, deinde citius fames. I Aut si non a Populi Concione damnatus fuit Christus, in ipsa tamen certe Judicium subiit Populi Concione . Nam etsi haud magis Juris Populo quis apud Judaeos post Gabinii etiam
Magistratum , tribuendum autumaret, quam apud Romanos rerum Dominos Gentemque togatam ,
quae Pseudo. Egesippi erat, a ) ac Flavii sententia , 3 haud perinde seqtieretur tamen haud fuisse in Judicio Christi CONCIONEM popuI. I advocatam, in qua ita denique vel infimi se gesserint Judaei, ut si non suffragiorum Jure, ast voto salieni , atque precibus damnationem a Praeside extorquentes, ipsius se reos constituerint. Exemplum in Romanorum Populi Concione sit , quam Tullius describit . Ipse, inquit, in Cn. Pompectus cum primum Concionem ad insem Consul designatur habuit, ubi id quod maxime experii a Vi υidebatur) ostendit , 1 Tribunitiam potestatem restituturum, odius est in eo strepitur concionis admurmaratio. Idem eadem in Concione cum dixisset , populatas, et exatasque esse Provincias , Iudicia autem turpia , di flagia iissa fleri r ei se proυidere ae eonsulere velis , tum vero non strepitu , sed maximo clamore suam Romanus Populus Itagni avit voluntatem. Idem clamor in Concione Judaeorum. Tertullianus t Itaque omnis Synagoga Filioram IsraeI etim interfecit, dicentes ad Pilatum, quum velot eum dimitterer
Sanguis ejus si per nos ct super Filios nostros , o F hune dia
mittis non et amicus Caesaris: ut assimpleri possent omnia qua
de eo fuerant scripta. s s ) Haud absimilia Sanctus habet Gaudentius scribens: Hune ergo ab agnis o haedis sumptum omnis multitudo Synagoga Israel interfecit , cum clamarunt
136쪽
Commentarius. Io omnes Pilato , Cruci ge eum. I Et riirsus : Pitato resissenti ne Chrsum , qua Rex eorum erederetum, eruci gendum pronuntiaret, pariter clamaverunt, Nos non habemus Regem,ns Caesarem. a J Sancti Leonis testimonio Judaei Pilatum
expetierum executorem magis sententia, quam arbitrum cau-Denique Pseudo Egesippus: Intulerunt itaque sJudari J parricidiales manur atque Auctorem visa intersciendam ad Pilatum deduxerunt : reluctantemque coeperunt per urgereIudicem . Verum si a Poptili Concione, vel in ipsa saltem, Christus damnatus est , si ad vinctii in eligendum quem liberari in Pascivi te opus erat, cogi debebat AP men universum, illudque non alia convocari ratione poterat, quam repetito Buccina, sive Tufa sonitu, Christi ve ba antequam comprehenderetur, de mox futuris circa se loquentis , cum Discipulo prolata, ςφω σαι, signincent necesse est r Antequam FORENs Is GALLUS, sive B. CCINATOR Tuba elangat s & illa Evangelistae r e δρυ μου α sic a ἐφωασε, cI secunda υice signum Buccina, sive Tuba dedit ue quo consequatur , tunc etiam temporis forensi usos sitisse Buccina Judaeos ad convocandum Agmen universum. LX. Quoniam vero nil adeo stabili fixum fundamen. to est , quod oppugnari non videatur posse , perviumque magis est apta dissetvere, quam connectere dissipata, operae pretium est argumento occurramus Viri Cl. adversus Altinaniuim, interpretationem quam dedimus verborum
Christi olim suspicatum , ex Lingua Christo vernacula desinato . is , inquit, s s obsecro ignorat , non id esse iuud vocabulum sαλήκτωρ quod a Uait Safiator lapsum prae scens Petri , quum non graeca Diafecto , sed ut probabilest, Dialecto usus fuerit Armena λ Quo successu ergo, suta O a dii,
137쪽
dit, horum locorum explicatio ab ambigua graecae explicatione vocis deducatur, nemini , ut quidem puto , ignoratum. Eodem enim jure mannae Amphora , si nummis
Hasmonaeorum aetate cusis fides est, aniata; cujus generis Vasa, ut notum, Graecis oloi dicebantur, uti apud Arist
phanem ejusque Scholiasten, I )in Sancto Sanctorum adservata , ex selo Graeci vocabuli significatu diceretur Asinus , convicio Gentilium , Judaeos illius caput coluisse somniantiti in . Haud dubie enim sitisse prius ostendendum, subdit, vel haberi in Lingua , quam Christo vernaculam
arbitramur, verbum ejusdem atque Graecum homonymiae, aut adhibuisse Servatorem tale verbum, quod denotaret, vel Buccinatorem.
LXI. Quot tamen hoc prorsus arbitraria in Objeeho lCur probabile quippe primum sit , Servatorem nostru in Discipulo loquentem , uiam Armena fuisse Dialecto , quum prope certum apud eos sit, qui in illorum sunt Historia temporum maxime versati, vernaculam illius Judaeorum temporis Dialectum Syriacam filisse λ Loco plurium, en unum quidem , sat idoneum tamen , do stissimi videlicet hisce in rebus Masclefit, testimonium. Notum est, in-Juit, a Deum qui in vetere Testamento per Prophetas Herasce Iocutus fuerat hominibus , in Novo locutum e e Syriare in Filio. Erat quippe illa Lingua in Iudaea ae Hierosol mista dieius carnis Christi vernacula r ct quamvis Apostoli ae Evangelistae, qui Dominum Legem suam id omate Syriaco amnunciantem audiserant , Graece scripserint f exceptis, ut Pimribus placet, Matthaeo , ct Aue ore Epistola ad Habraor f τι non potuit, quin scripta sua innumeris loquendi modis L m-gua Drae peculiaristis referserint , uti referta esse eonse tiunt celeberrimi quique noυi Testamenti Interpretes. uaenim grace scripserunt Sancti HL Viri, ea prius Syriace conceperant . Veruntamen majore versatur in errore Adversarius i In Vesp. V. 6Iq. a b Praes ad Gramira. Heb.
138쪽
Commentarius. I 'ritis, neque re stlim statuit ad Historiam explicandam effa . tum , demonstrandum videlicet suisse prius, vel haberi in Lingua, quam Christo vernaculam intelligimus, nomen, ejusdem ac Graecum homonymiae, vel adhibuisse Divinum Praeceptorem tale nomen, quod forens modo Buccinae esset asserendum. Hoc enim necesse, haud inficior, esset, si Hebraicum aut Syriacum hodieque haberemus , aut Armenum , aliquo ex Evangelista tamen , Domini verborum Textum. Ast quum Graecus praesto modo iit, desideretur etiam hebraicus, uti volunt, Matthaei Codex , haud alia nobis reliqua est, ad eruendos Evangelistarum, verborumque a Christo prolatorum Syrohebraice , aut sertasse A menice sensus, via, quam in qua res illae primum scriptae sunt greca Dialectus. Nec enim vim habet aliquam Obje- 2tim e re, cujus significatum in vetere invenire possumus Testamento ue quam sane ad explicandam , hebraicas ad voces confugiamus aequi ratio postulat: secus ubi Graeca vox verso non est , ubi hebraicae voci nullo respondet in loco. Sic verba Psalmi, δίκωος ὼς φοῖνιξ mΘ μει, quae Optime verterat Vulsatus Interpres: Iustus ut palma Drebit, ita esse intelligenda, adversus Tertullianum ac Pamelium evincit Cartv vinglitus , Illi quippe quum vocem ambi- si iam φῖνιξ, qtiae oc Phoenicem significare valet, Palmam, occe in loco priorem revocarent ad sensum , pervium Cartvvinglito fuit eos dato in testimonio interpretationis haud idoneae arsuere, quod istinc vox φοδειξ hebraeae voci ' o n in Bibliis respondeat, ubi non Αυem, sed Palmam denotat reapse . I) Verum Evangelistarum verba ex opposito haud inducta suisse vident omnes, ad effata significanda vetere in Foedere contenta, ast ipsa per se Textus sunt, iccirco in examen alterius ad stateram Linguae minus
LXII. Quid vero, si Graecae ad homonym am phrasis auferendam, hebraicam ad phrasim, ipsam quoque hom
139쪽
I i o De Sorensi Iussi Buccina
nymia laborantem quis confugeret λ Diverso utique nodum solvere teneretur gladio. Ita res est qua de agimus suti quippe graeca verba cum ad alitis vocem reserri pos-stini , tum etiam ad clangentem Fori Buccinam 3 unde ex Loci modo exigentia, ex emphasi determinari valent, denique ex adjecitis, ita Hebraeorum verba naan ΠMmp P, quae in Babylonico Codice Joma, Ante canere Gallum significant aliquando, denotant etiam Antequam Praco emiscet , quod idem apud Hebraeos ac , Antequam sa clangat Buccinator. Et primum quidem, vel in Hebrae rum Dialecto, eadem appellatum voce video alitem
Auroram elara consuetum voce vocare,
Praeconemque, seu Buccinatorem. Ut enim Lexica praeteream in praesens, in quibus nomen 'dia Virum non modo,
sed & Gallum Gallinaceum designat, fatetur adhuc apertissime Relandus, Talna udicos de vi vocum naan in palios ab aliis dissentire , quum alii eas per cantum Galli , alii per clangorem a Buccinatore factu in ex opposito interpretentur . In Gemara prosecto, recepta adeo est posterior haec interpretandi ratio, ut verba naan M p explane rur per illa uim 2 m: Clamaυit Praeco sic ut putarint Hebraeorum Doctores , Virum illum fuisse , qui id muneris habuerit , ut signo dato adpropinquantis Aurorae , advenientisque Lucis admoneret, quique iccirco, uti apud Graecos in voce vidimus αλὴκ . , & apud Latinos in altera Galtas ostendemus , e similitudine quadam , quae illi hacce erat in parte cum praenuntiante diem alite , apud Judaeos etiam Galue nomen invenerit . Hanc autem se
tentiam confirmat Relandus vehementer, ex nomine Pra
secto Portis aperiendis dato naa Filii Galii , uti ex Codice liquet in quo agitur de Syclis. IJ In Sacris Bibliis reapse , illa usurpatur saepissime dicendi serma, Co
vocatis ad Coetum denotandis, uti & Praeconisus, seu Pr clamatoribus. Capite siquidem primo Libri Numerorum,
i Orat. De GaII. eant. Hieros audit.
140쪽
Commentarius. II Irecensitis Tribuum Principibus , ubi in Vulgata legimus Hi nobilissimi Principes multitudinis per Tribus o cog nationes
sua, s hebraico legimus in Textu r myn 'Mmp Vocati Coetus 3 hoc est , uti Buxtorfius ad vocem M p explicat in Lexico r Hi sunt Convocati e Coetu , nempe tamquam praecipui ct celebriores, qui ad Consilia capienda, ct ardua peragenda eligi solent. Apud Danielem vero: M p Rr UI Et Praeco etimabat valenter I ) nempe, uti apud eundem Blixtorsum, nihil aliud nκmp quam Proclamatio est, &Mnpo Convocatio, quorum ex radice nemo non videt, Phrases, κ' p & nn an nΜmp n Dp esse derivatas. LXIII. Ob duplicem vero hujus significationem nominis, Sacrorum etiam Bibliorum testimonia nonnulla, &eodem quidem in loco, ad eum alii retulere, Sidera plausu Explodit, vigilique citat Titana canore salii vero sectis. Prioris fuit sententiae Hieronymus ad Caput Isaiae XXII. I7. edoctus, ut ipsemet testatur, ab Hebraeo Praeceptore suo, quum alii omnes , praeter Salomonem Iarium, 'a a diversa ratione illo interpretati fuerint in testimonio. a) Exemplis hoc demonstrari posset infinitis , quae homonymiam vocis proculdubio ostenderent,
de qua diligenter satis Bochartiis, 3 Light sootes, )Gaiaherius , 1 in qui & de multiplici verbi Mnp significatione erudite disputavit. LXIV. Hanc vero ob Orientalium maxime Lin uarum naturam, sive ob frequentissimam in hebraica & Graeca Lingua homonymiam, haud mirum profecto, si qui ad Ioci exigentiam, ad emphasim, ad adjecta animum non intenderit, multorum inde in interpretatione nominum errare soleat quam iacile . Argumentum enim a voce