장음표시 사용
51쪽
controversias, quod a xlictoribus diditur, id est, ut M. Fabius et Sulpicius Victor interpretantur, admirabile, ut Augustinus, malae opinionis quod genus thematis omnino colorate tractandum est, et ut Seneca lib. II Controv. , in specioso iuvene cum uxore in cubili deprehenso' dixit, suspieiose. Idem Fabius lib. IV, cap. II: i Sunt quaedam et salsae expositiones, quarum in foro duplex est genus. Alterum, quod instrumentis adiuvatur, ut P. Clodius fiducia testium, qua nocte incestum Commiserat , Interamnae se suisso diccbat: alterum , quod est tuendum dicentis ingenio: id interim ad solam verecundiam pertinet, unde etiam mihi videtur dici Color: interim ad quaestionem. uQuaeri a pluribus non immerito potest, et quao sint illae rhetorum declamationes, quas ab Hieronymo continuas appellari solitas legunt in libello Sacerdotis, quem Cassiodorus se collegisse ait, quiquo
Bedae nomine amplior editus est: verba haec sunt: ομοιοτάλευτον, id est, similis terminatio dicitur figura, quotiens media et Postrema versus sive sententiae
Eos reduci quam relinqui, reet ii quam deseri, malui.
Hac figura poetae et oratores Saepe utuntur, ut
Peroia dirisi patuerunt caerula Ponti eis.
Et huiusmodi orationes esse reor, quas Hieronymus continuas i sive, ut quaedam impressa cxemplaria habent, cachinnas 3, rhetorum declamationes appellat. At ego in veteribus schedis lego Concinas Q INT. Declam. Tom. V B
52쪽
rhetorum declinationes: in aliis, Concinas declamationes: ut dubitem, an Concinas declinationes dixerit concinentes siexus et terminationes sente tiarum, id est, similiter cadentes clausulas, et eodem desinentes modo, sive similem sententiarum aut dictionum finem: an cincinnos declamationis, ut a ctor dialogi de Oratoribus Calamistros Maecenatis, qui homoeoteleutis et homoeoptotis maxime comstant, et M. I ull. III de Oratore, Cincinnos oratorum et poetarum. De utroque sustineo. Declamationis vero praecepta colligi possunt ex Annaei Senecae patris controversiis, et suasoriis;
ex utroque Quintiliano, itemque Petronii Arbitri Satyrico et C. Plinii Epistolis quibusdam, quae ab
alio nihil opus est, ut requiras, quum tibi ipse praestare et possis, et debeas. Bene vale. Raptim II
53쪽
Quum ipsius non solum Quintiliani testinionio, sed
ex scriptis aliorum , sub eius nomine, diversa D clamationum volumina , Sermonumve et Altercationum certum esset exstitisse, ac etiam usque ad tempora Rodolphi Agricolae pervenisse: mirabar quid es , set , cur aut tam cito , quasi repentino periissent, aut nescio quo malo , inter hominum manus nouamplius versarentur. Nullus enim iam dubitaverit,
opinor, ad Coloratas Quiutiliani Declamationes Iuvenalem illius discipul- alludere, quum ait,
Dio aliquem nolis , dic Quintiliana, colorem.
Et haec adeo diserte ab eo scripta: α Homo neque alieni matrimonii abstineus, neque Sui CustOS etc., quae Lactantius Firmianus libris suis retulit, non minimam mihi cupiditatem ea legendi asserebant, unde tam praeclara sumpta viderentur. Id certe ne hodic quidem accidit: sed in una harum fuisse Declamationum , quae has priaecesserunt, quas in lucem edimus, plane nunc ausim assii mare. Quid
Vero quum in eum Agricolae locum incidi, de In-
54쪽
ventione dialectica lib. III , cap. 34, ubi Quintiliani ex ea transcribit Declamatione verba, quae inscribitur, inquit et exstat hodie ignominiosus contra tres rogationes3 quae ita profecto suo nitore, et Quintilianeo dicendi genere, mihi auctorem
suum redolere videbantur, ut tum eas Declamati nes et coeperim em tare magis, et in ea me, cum plerisque aliis doctioribus, opinione confirmare, suppositas et adulterinas esse vulgares illas Caeci,
Parietis dealbati, militis Mariani Declamationes do
quorum summis et argumentis nusquam in institutionibus meminit in , latere autem, necdum eas insantium more saltem expositas, quae verae illius essent,
legitimae et naturales. Nihil aliud est Declamatio , ipse inquit Fabius, quam forensium actionum m ditatio : quo genere Tullium ipsum, ceterosque
omnes tum graecos, tum lati nos oratores, ad pugnam forensem velut praepilatis se exercuisse, notum est exemplis. Ideoque quum e medio foro, ab iis, qui diutius in eo versati essent, multa in scholam traducta verisimiliter viderentur, quae ad ius iudiciorumque veterem morem et consuetudinem pertinerent quod unum ex Cicerone et hoc nostro Quin- . tiliano , praesertim in tauta romanorum auctorum
nuria, peti possit, mirum est, si hoc Declamationum opus utinam integrum lὶ unice nctas restitui , ac veluti captivum postliminio reverti, aut redimi cupiebam 8 Αmissa potiundi spe, languescit amor. Sed ecce nihil minus mihi cogitanti, novissimis Potissimum tui lentis eι illeligiosissimis his
55쪽
temporibus, quum undique totis usque adeo turbatur agris, quum e patrio et pacato solo fit hosticum, nee iam linguae aut animi religionis eigo ni calumnia magis j pars corporis caeca et sera ut Cyrus ait apud Xenophontem , manus videlicet immaniter et
impure conseruntur, dumque silent leges inter arma , Viso tamen, ut alias saepe, sed tum malioribus avibus, meum Auratum: quamquam is me suum
verius possit dicere, cui debeo plurimum. Illic Post varios sermones, quum in quendam depravatum Lysiae locum mecum incidisset, ac sorte, quia iuris erat quaestio, feliciter satis fui quidem ei videbatur j, eum coniectura quadam restituissem: At vero inquit harum ad instar, quae tam breves sunt et acutae , Lysiae orationum, Quintiliani tibi Doclamationes habeo, si omnino emendari, non nisi certe a Iurisperito possint, atque adeo perspicaei,
v I inquiebat, οὐ ραδον. αλλὰ ὀξυ βλεποντος. Quid pluribus opus est y Ε bibliotheca sua mihi profert has Quintiliani reliquias. Video et verba legum audio : agnosco plura e medio iure depivmpla. Traditum igitur volumen accipio lubens: sed non eo in primis animo , ut unquam mihi tantum assumerem, quantum existimant, sed amice, me hodie amici mei praestitisse. Nam ut primum lineam lex ouuam aut alteram, caesum undique, et tindlun Pontus : nulla sere cohaerentia , confusa , indisti iis Lia, manea , eorrupta ac transposita omnia, ut iam mirari desierim , licet excusiam opus Lutetiae pe rioanuem Parvum, anno Christi is o 9, tamen 'l uasi
56쪽
desperatum, et pro derelicto habitum, aegi, et in
manibus haberi desiisse: ut testamentum id deseri, ac destitui dicimus, quo aperto signa confusa et Conturbata conspiciuntur. Roc adeo, quo vitio evene
rit , ex Thadaei Vgoleti epistola , quam hic apponi
iussi, cognosci potest. Sed omnino quam foeda e sent omnia, nisi qui simile meo exemplar habucri nullus abunde iudicabit. Ergo perquiro prius undique, num manuscriptum, aut saltem alterius edi-' tionis librum invenire possem. Vnum modo F. BLtaldus amicus et familiaris meus ex sorore assinis , mittit ad me, repertum Andegavi, et excusum Par- .mae anno Dom. I 494; sed ne ulla quidem literula a primo disserebat. Quid igitur 3 non colligemus, si id in statuis usurpatur, ne Quintiliani quidem rudera 3 Expostulant itaque amici, ut quando nulla Spes sit exemplaris veteris, quidquid tamen iudicio Vel coniectura possem , hoc Quintiliano pie concederem : neve paterer has forenses meditationes, ego qui in foro versari vellem , iterum supprimi et o rui : me nullam seri, in quo tum nihil agebatur, habere excusationem: quin ut aliquid in eo maxime ageretur, qua sum aetate, nullos adhuc ob frequentiam postico me fallere clientes. Non est munus hoc tam impar a me reiiciendi loeus: nec mihi, quod C. Laelio, conceditur, qui causa ampliata, quum existimaret se ultra nihil posse, censebat causam ad Ser. Galbam deserendam. Victus ergo non tam Pro culdubio precibus, quam multorum virorum aucto ritate, turn quum etiam ut minus mihi vitio verti
57쪽
possi in omnes omnia veterum instituta et monumenta restituere et reponere videri volunt, Quintilianum , quam possum, tandem cunctando ipse r stituo , ac in lucem ex misera conditione, quasi in libertatem assero, vindico: sic tamen , ut quoniam nullis , nisi ex ingenio nostro quod sentio quam sit exiguum tanquam e domo adductis probationi-hus, nec absque ulla codicis alterius fide, veluti Sponsore , assiduoque fideiussore iudicium agitur :ceteri liberum habeant, quid omnino sequi, et pro iudicato habere velint. Quid praestiterim non meum est dicere. Roc unum assirmare ausim, cum aliqua nunc desectatione et utilitate has Declamationes legi Posse, quae vix antea poterant, etsi exstitissent. Sane quum intelligerem id , quantulumcumque sit, quod praestiti, viris doctissimis satis approbari: inter quos honoris et virtutis causa nomino I. Ferrerium. F. Balduinum , B. Brissonium, L. a Quercui quorum in his iudicio et opera sane quam uSussum familiariter , facile permisi, in lucem id exiret,
cum aliquot meis ad obscuriores loco notis et animadversionibus: in quibus, ne quoque longior essem, castigationum et emendationum nostrarum causam et rationem sere non attuli, quod unaquaque Declamatione lecta semel ac iterum, facile bene iudicanti apparebit, cur unumquodque aut immutaverim, aut addiderim, aut subtraxerim .Omnibus satisfacere dissicile est. Ergo ut a Varrone dicebatur,
Si quis quid ignorat, discat: si quis scit, nunc
tibi labar, obserael: sane nota committam unquam, Diuili od by Corale
58쪽
ne, itum alii melius quid asserenti non gratulor, ipsi Quintiliano potius, bonam sui partem supprimendo,
iurisque studiosis invideam. Voluerunt nescio qui eius auctoritatem minuere quondam: sed quo erunt ore vel stomacho, quibus ne quidem placet Aristoteles 3 Faciunt line Duelligendo, ut nihil infeliLgant. Id unum vereor magis, ne merito, Prames amplissimi ordinis, arroganter et temere fecisse me existiment, qui tibi potissimum hoc opus dedicare, et sub titulo uinti nominis in vulgus emittere non dubitaverim, quasi et summac rerum, iudiciisque tibi tam valde occupato, vacet haec legere: aut
sint huiusmodi si legere per remp. liceat , quae
tantae auctoritatis , Prudentiae, virtutis, eruditionis et excellentiae viro osserantur : quem ita non minus perite et recte de omni scientiarum genero , quam sancte et religiose in senatu de iure ambiguo statuere et iudicare, cum summa audientium admiratione conspicimus: ac quem denique huius vere Fabii oratorem P Sumus appellare, qui vir profecto civilis sit, publicatum privatarumque rerum administrationi accommodatus, qui regat consiliis urbes, su det legibus, iudiciis emendet. Hunc tu, remotiorum, inquient, subselliorum advocate, tam eximium consorem, et severum iudicem non reformidas n scis hunc sacrosanctum Z nec eum temere appellari,
aut interpel ri posse, nisi quod fraude et detrimento fiat 3 Sed et si totum esset meum hoc opus, qua te scio esse comitate, humanitate et facilitate
quae plus co laudari solet, quo gratiam, opeS , et
59쪽
Polentiam nacta est , quali etiam animo cupidam iuventutem te scimus amplecti, ut non minus d here se tibi merito prae se serat, quam se M. Cra sus Q. Maximo, qui quum adolescentulus in initio accusationis ut te iudicia tenente , non ignorantia plerumque, sed stupore accidit exauimatus esset, continuo concilium dimiserit, simul ac eum fractum
ac debilitatum metu conspexerit. Haec , .iterum dico, si de re sola cognoscerem, omneque hoc munus ex me proficisceretur, ne quidem horum reprehensionem pertimescerem. Sed ille ipse Quintillanugest, qui sese clieutelae tuae dat, dicit, addicit:
Quintilianus sua aetate vir inter alios optimus, orator eloquentissimus, Domitiano Augusto familiarissimus, senex in hemicyclo sedens more maiorum, totius romanae nobilitatis praeceptor et moderator:
Tibi olim Patrono omnium solertissimo et facundi simo: si consilii tui copiam saceres, ut M. ille Manilius transverso ambulans soro, peritissimo et consultissimo : nunc praesidi vere primario , nec Regi solum Reginaeque iucundissimo , sed patricio sacrique consilii comiti. Quid8 se Fabius Guano commendat: eum iam apud te, quum sedebis, laudari sinito. Illius ergo est, non mea liberalitas. Sed si quid ad me attinet, nulla alia verborum utar, vel obtestatione, vel praeparatione, qua nec quidem uti necessarium existimavit Aristoteles , apud honos et aequos iudices : at unum id dixero, Quum in lege Deditionis nihil Quintilianus de se receperit, transit assi te velis nolis quantulumcumque de meo est, indivisa
60쪽
videlicet opera, et indituria. nanc si nequi honique
Consulas, climii late mihi satisfactum arbitrabor. B
De vale. Lutetiae Parisiori ina, XIV Kalend. Augusti,MDLXIII. '