장음표시 사용
201쪽
380 Cui cadit infausta susus gladiator arena: Heu male lustratae Phlegethontia victima Romae ldiam quid vesani sibi vult ars inpia ludi,
quid mortes iuvenum, quid mnguine pasta voluptas, uuid pulvis caveae semper funebris et illa 385 Amplii theatralis spectacula tristia pompae ΤNempe Charon iugulis miserorum se duce dignas Accipit in serias placatus crimine Sacro. Hae sunt deliciae Iovis infernalis, in istis Arbiter obscuri placidus requiescit Averni. 390 Nonne pudet regem populis sceptrisque potentem Talia pro patriae censere litanda saluter Relligionis opem subternis poscere ab antris 3
Evocat, heu, paenis tenebrosa ex sede ministrum Interitus, speciosa hominum cui sun era donet. 395 Incassum arguere iam Taurica sacra solemus: Funditur humanus Latiari in munere sanguis, Consessusque ille spectantum solvit ad aram Plutonis sera vota sui. Quid sanctius ara,
Quae bibit egestum per mystica tela cruorem 3400 Anne fides dubia est tibi, sub caligine caeca Esse Deum, quem tu tacitis rimeris in umbris ΤEcce deos Manes cur insidiaris haberi ΤIpSa patrum monumenta probant, dis Manibus illi e
Marmora Secta lego, quaecumque Latina vetustos
405 Custodit cineres densisque Salaria bustis. Dic, quibus hunc scribis titulum, nisi quod trucis orci
Inperium, verae ceu maiestatis, adoras'
En quibus inplicita squalebat regia summi Inperii, tractis maiorum ab origine sacris l382. Sed qui EP, Sed quid Aa, tortasse Et - 383. parta coni. Lips. l. l. , a :
solvat cet. - 397. concessori. A, cona Mosq. Ε - 404. quaecumq. l Am ete. Weii Z., quae. cet. - 406. hinc A Ald., quib. inserib. Ra in iis oceidebantur, c t. Lips. Salum. I, b., non, quod Plutoni saerata erant, ut ex h. v. Grang. male estici vult, ud. ad II, 1116. Tertuli. de speet. 5. RuhDken. Antiq. nona. XX. ed. Eiehstad. p. 7. Obbar. ad IIor. Ep. I, 1, 3. - De V. 390 cs. Virg. Aen. I, 2 l. - 395. Taurisad Senec. Octav. 985: Taurorum barbara tellus r Hospitis illis caedo i fatur Numon sup rum Diana). Ovid. Trist. IV, 4, 63. Iuven. XV, 116. Iin. Fel. XXX, 4. Hygin. l20. Cassiod. V. 42. - 396. Latiarii Tertuli. Λ polog. 9:
rum Iuppitor est quidam Latiaris),
quem ludis suis humano proluunt sanguiner de Spectae. 6. Min. Fel. l. I. Laetant. I, 21, 3. Cic. pro Milon. XXXI, 85. - 404. Lat. J Quae via nomana in-eepit a Porta Latina et ad montis Albani
202쪽
Cum priuceps gemini bis victor caede tyranni 410 Pulcra triumphali respexit moenia vultu, Nubibus obsessam nigrantibus adspicit urbem, Noctis obumbratae caligine: turbidus aer
Arcebat liquidum septena eX arce Serenum. Ingemuit miserans et sic ait: ,,EXue tristeS, 4la,
, , Fida parens, habitus; equidem praedivite cultu
,, Inlustrata cluis, spoliisque insigne superbis, , Attollis caput et multo circumlluis auro.
, , Sed nebulis propter volitantibus obsitus alti,, Verticis horret apex: ipsas quoque livida gemmas ε20,,Lux hebetat spissusque dies et sumus ob ora, , Suffusus rutilum frontis diadema retundit., , obseuras video tibi circumferrier umbras,
, , Caeruleasque animas atque idola nigra volare., , Censeo sublimem tollas Super aera vultum, 12. ,
, , Sub pedibusque luis nimbosa elementa relinquas: ,, mne quod ex mundo est, tibi subiaeet, hoc Deus ipse, , Constituit, cuius nutu dominaris et orbi, , Inperitas, et cuncta potens mortalia calcas. ,,Non decet, ut submissa oculos regina caducum 430,, Contemplere solum, maiestatemque requiras, , Circa humiles rerum partes, quibus ipsa SuperSla S.,,Non patiar, veteres teneas ut me duce nugas,
, ,Ut cariosorum Venereris monstra deorum.
, , Si lapis est, senio dissolvitur aut crepat ictu da 3,, Percussus tenui: mollis si bractea gypsum, , TeXerat, infido rarescit glutine sensim . , , Si sormani statuae lamuis conmisit aenis, , Lima terens, aut in partem cava membra gravato, , Pondere cumantur, Scabra aut aerugo peresam liu, , Conscii essigiem crebroque soramine rumpit.,,Nec tibi terra Deus, caeli nec sit Deus astrum, Nec Deus Oceanus, nec vis, quae Subter operta eSi, , , infernis triste ob meritum dampnata tenebris r, , Sed nec virtutes hominum Deus, aut animarum 4 i5,, Spirituumve vagae tenui sub imagine formae.
orationem ahrumpunt. Allyram expli- rationem veram esse v. 4B., ubi de
paganismo a Theodosio legibus vetito poeta loquitur, docet, Ud. v. i. 506.
203쪽
,,Λbsit, ut umbra Deus tibi sit geniusve locusve,
, , Λ ut Deus aerias volitans phantasma per auras.
, , Sint haec barbaricis gentilia numina pagis,
450 , , quos penes omne sacrum est, quidquid formido tremendum, , Suaserit, horriscos quos prodigialia cogunt, Credere monstra deos, quos sanguinolentus edendi , , Mos iuvat, ut pinguis luco lanietur in alto , , Victima visceribus multa inter vina vorandis. 455 ,,Λl te, quae domitis leges ac iura dedisti,, Gentibus, instituens, magnus qua tenditur orbis,
, , Armorum morumque seros mansuescere ritus,
, , Indignum ac miserum est, in relligione tenenda , , Hoc Sapere, inmanes populi de more ferino 460 , , quod sapiunt, nullaque rudes matione sequuntur. , , Seu noS procinctos maneat, Seu pace quietas, , Diciemus leges, seu debellata duorum, , Colla tyrannorum media calcemus in urbe: ,, AgΠ0Scas, regina, libens mea signi necesse est, 465 ,, In quibus elligies crucis aut gemmata resulget, , , Aut longis solido ex auro praesertur in hastis., , Hoc signo invictus transmissis Λlpibus ultor, , Servitium solvit miserabile Constantinus. , , Cum te pesti sera premeret Maxentius aula, 470 ,, Lugebas longo dampnatos carcere centum, , , Ut scis ipsa, patres: aut sponsus laedera pactae, , Intercepta gemens diroque satellite rapta ,, Inmeraus tenebris dura inter vincla luebat: ,, Aut, Si nupta torum regis conscendere iussa
475 , , Coeperat inpurum Domini oblectare furorem, , , Morte maritalis dabat indignatio paenas. , , Plena puellarum patribus ergastula saevi, , Principis: abducta genitor si virgine mussans,,Tristius ingemuit, non ille inpune dolorem 480 ,, Prodidit, aut consessa nimis suspiria traxit., , Testis Christicolae ducis adveniantis ad urbem, ,Mulvius, eXceptum Tiberina in flagna tyrannum, , Praecipitans, quanam Victricia viderit arma
sed cf. 494. - 473. vincula febat Τ Ηeins. Λr. vinela laudebat A , Inobat ni vincla turb. R etc. - 477. patribusque P, patrumque Ald. Gis. - 480. eonve.na animis W ed. Coleri mila ., animos eo ni. Heins. - 48l. Iugerunt edd. et edd. reee.: Vim libertatis nimiae inimiam Ald.l patriumquo dolorem, quem V. AER Boh. I. om. - 482. Molv. II, Milin Arev.
463 sq. r. J C s. v. 410. Oros. VII,
20 Sciens s Theodosius ae non eras solum signo luctv mn, sed et vietoriam
adepturrem . si meis se muniens
aimum Praelio dedit ae so in bellumeliamat nomo sequeretur victor futurus inmisit. Seqq. , quae de Constantino
laudantur, enarrat Euseb. vit. Const. I, 2 l. ..25. 32. histor. eccles. IX, 8. 9.
l. l. II. p. 372. , quo Maxentius Constantino insidias parabat, es. ΕuSeh. l. l.
204쪽
, , Maiestato regi, quod signum dextera vindex,, Praetulerit, quali radiarint stemmate pila. , , Christus purpureum gemmanti textus in auro, , Signabat labarum, clypeorum insignia Christus, , Scripserat, ardebat summis crux addita cristis.,,lpSe Senatorum meminit clarissimus ordo, qui tunc concreto processit crine catenis Squalans carcereis, aut nexus conpede Vasta, , ConpleXusque pedes victoris ad inclita flendo,, Procubuit vexilla iacens. Tune illo senatus,,Militiae ultricis titulum Christique verendum, , Nomen adoraVit, quod conlucebat in armis., , Ergo caVe, egregium caput orbis, inania posthac , , Prodigia et larvas solido tibi fingere cultu, , , Atque experta Dei virtutem Spernere veri. , , Deponas iam festa velim puerilia, ritus, , Ridiculos tantoque indigna sacraria regno. 50 i, , Marmora tabenti respergine tincta lavate, O proceres, liceat statuas consistere puras, , Λrtis cum magnorum opera; haec pulcerrima nostrae, , Ornamenta suant patriae, nec decolor usus,, In vitium Versae monimenta coinquinet artis. 505
libus edictis urbs in formula refugit Errores Veteres, et turbida ab ore vieto Nubila discussit, iam nobilitato parata Aeternas temptare vias Christumque vocante Magnanimo ductore sequi et spem mittere in aevum. bli Tunc primum senio docilis sua secula Roma Erubuit, pudet exacti iam temporis, odit Praeteritos foedis cum relligionibus annos. Mox, ubi contiguos lassis muralibus agros
ad Cod. Theod. VI, 25. Dan ., Gua. Moller. : dissert. de labaro Constant. cum nummis aeri in eisis. Alidors.l 696. ,
485490495 Diuiti rod by Cooste
205쪽
Aur. Prudentit Cleni. 515 Sanguine iustorum innocuo maduisse recordans Invidiosa videt tumulorum milia circum;
Tristis iudicii mage paenitet ac ditionis
Esisonis nimiaeque sacris pro turpibus irae, Conpensare cupit telerrima vulnera laesae 520 Iustitiae sero obsequio veniaque petenda, Ne tanto inperio maneat pietate repulsa Crimen Saeviliae, monstrata piacula quaerit Inque fidem Christi pleno transfertur amore.
Laurea victoris Marii minus utilis urbi, 325 Cum traheret Numidam populo plaudente Iugurtliam: Nec lantum Arpinas consul tibi, Roma, medelae Contulit extincto iusta inter vincla Cethego, Quantum praecipuus nostro sub tempore princeps Prospexit tribuitque boni: multos Catilinas 530 Ille domo pepulit: non saeva incendia tectis,
Aut sicas patribus, sed larlara nigra anima susInternoque hominum statui tormenta parantes. Errabant hostes per templa, per atria passim, Itomanumque soru ui et Capitolia celsa tenebant,
533 Qui coniuratas ipsa ad vitalia plebis
Moliti iusidias intus serpente veneno Consuerant tacitis pestem miscere medullis. Ergo triumphalor latitante ex hoste togatus Clara tropaea refert sine sanguine, remque qui riui 310 Λdsuescit supero pollere in secula regno. Denique nec metas statuit, nec tempora ponit: In perium sine sine docet, ne Romula virtus Iam sit avus, norit ne gloria parta Senectam. Exultare patres videas pulcerrima mundi 5 15 Lumina conciliumque senum gestire Catonum Candidiore toga, viveum pietatis amictum Sumere et exuvias deponere pontificales. Iamque ruit paucis Tarpeia in rupe relictis Λd sincera virum penetralia NaZare Orum, 550 Λtque ad apostolicos Euandria curia sontes, Anniadum soboles et pignera clara Proborum.
520. pefonde ΛΕa - 522. piae. solvit Gis. I. - 527. Contigit Ald.-529. Praescripsit Ald. Gis. - 532. stravit torm. mWeitet ., gluttiit Λ - 535. tum 2E plebes ΛΕ - 538. togatos A. eogator E le in s. - 546. Candidiora togas Boit. Irrim AP, noxa virorum E 550. Evand. l Romana, ab Evandro illo rege antiquo. GRANG. - 551 sqq. lui xx. 4I0 sqq. ad Constantinum reserunt, Λn ieiuna cum Probiano cos. a. 322., qui primus e Senatoribus religionem eliristianam amplexus est, et BaS- sum a. 358. Christianum laetum com-
memorari iudieant: sed cum illivv. de Theodosio agant. Anic. I Iermogenianus Otrbrius, An. Prohinus a. 395. cOSS. . Paullinus a. 394. ad iidem christianam eonversus Ambros. ep. 36.), et An. Bassus a. 408. eos. non Iun. Brasus. a. 358. murtuus intellegantur necesse
206쪽
Fertur enim ante alios generosus Anicius urbis Inlustrasse caput: sic se Roma inclita iactat.
Quin et Olybriaci generisque et nominis haeres, Λ diectus lastis, palmata insignis abolla 555Martiris ante fores Bruti submittere fasces
Λmbit et Ausoniam Christo inclinare securem. Non mulinorum, nou Bassorum dubitavit 7 Prompta fides dare se Christo stirpemquc superbam Gentis patriciae venturo attollere secto. 560 Iam quid plebicolas percurram carmine Gracchos Iure potestatis sultos et in arce senatus Praecipuos simulacra Deum iussisse revelli, Cumque suis pariter lictoribus omnipotenti Suppliciter Christo se consecrasse regendos 3 56JSexcentas numerare domos de sanguine prisco
Nobilium licet ad Christi signacula verSa S, Turpis ab idolii vasto emersisse profundo. Si persona aliqua est, aut si status urbis in his est, Si formam patriae facit excellentior ordo, 570Hi faciunt, iuncta est quotiens sententia plebis, Atque unum sapiunt plures simul ac potiores.
Respice ad inlustrem, lux est ubi publica, cellum, Vix pauca invenies gentilibus obsita nugis
Ingenia, obtritos aegre retinentia cultus, 571 Et quibus exactas placeat servare tenebras Splendentemque die medio non cernere solem. Posthino ad populum converte oculos quota parS esl, quae Iovis in se clam sanie non despuat aram 8 Omnis, qui celsa scandit caenacula Vulgus, 180 Quique terit silicem variis discursibus atram,
Et quem panis alit gradibus dispensus ab altis
coli. p. 82. - 580. castra. scalis vel caen. celsa domorum eonl. Heius. est. - V. 555. ,.OlJhr. eos. Se ipSum 580. caenae. J Varro L. L. IV, 33: ubi et dignitatem suam Christo subiecit. ' caenabant caenaculum . . . Postquam iuint. - 56 I. Graech. I Hieron. ep. VII: superiore parte caenitarct coepcrunt, Ante annos paucos propinquus vester superioris domus univorsa caenaeti a
Gracchus nobilitatem, patriam sonans dicta; ibique habitabant pauperes. vd. nomina eum Praef. gereret Urb. a. Obbae. ad IIor. Ep. I. I, 90. nuper t. ad 383. , nonne omnia portentosa simula- Iu V. III, 201. - 58 l. ter. sit.J Iuv. VI.cra . . .earussit, et iis quasi obsidibus 349: pedibus silicem quas eonterit praemissis impetranit baptismum Chria atram, ib. seliot.: quae sectica non sti. Nomen ducebat a C. et Tib. Grae- statur, sed pedibus ouis ambulat a perchis lege agraria populo laventibus, plo- hoc pauPer. - Pan. al. A r. l Panis grabis. - 573. eolla J Templi pars prima- dilis, quem COd. Τlieod. XLV, 13. doria, in qua in Pliam Senatus conveniebat, ann. eiv. universi pauperes gra- es. Cie. Plii l. II, 8, 19. Vitruv. IV, 5. - dibus i. e. ex antiquiore loco dispensa-
207쪽
Aur. Prudentit Clem. Λ ut Vaticano tumulum sub monte frequentat,
Quo cinis ille latet genitoris amabilis obses, 585 Coetibus aut magnis Laterani adcurrit ad aedes,
Unde sacrum reserat regali chrismate Signum.
Et dubitamus adhuc, Romam tibi, Christo, dicatam
In leges transisse tuas, omnique Volentem Cum populo et summis cum civibus ardua magni 590 Iani super astra poli terrenum extendere regnum ΤNec moveor, quod pars hominum rariSsima clausos Non aperit sub luce oculos et gressibus errat. Quamlibet inlustres meritis et sanguine clari, Praemia virtutum titulis et honoribus aucti 595 Ardua rettulerint iustorumque arce potiti Annales proprio signarint nomine chartas,
Atque inter veteres cera numerentur et aere:
Attamen in paucis iam deficiente caterva Nec persona sita est patriae, nec curia constat, 600 Et quodcunque lavent studii, privata voluntas Ac iam rara tenet, sed publica vota reclamant Dissensu celebri trepidum dampnantia murmur. Sic consulta patrum subsistere conscriptorum Non aliter licitum prisco sub tempore, quam Si 605 Ter centum sensisse senes legerentur in unum: Servemus leges patrias, infirma minoris Vox cedat numeri parvaque in parte silescat. Λdspice, quam pleno subsellia nostra senatu Decernant infame Iovis pulvinar et omne
610 Idolium longe purgata ex urbe fugandum: Qua vocat egregii sententia principis, illuc
Libera cum pedibus, luna corde frequentia transit. Nec locus invidiae est, nullum vis aspera terret, Ante oculos sic velle patet, cunctique probatum,si 5 Non iussum, sola capti ratione sequuntur.
tum accipi t. - 581. Mn. σmab. JPetri Apostoli, qui inVatieano sepultus esse dieitur, ud. Baron. Anu. I. p. 862. Later. J Celi. cf. Hieron. ep. XXX. l: in basiliea quondam Laterani, qui Caesariano Neroniano Tac. Ann. XV, 60. truncatus est gladio, staret in ordino Paenitentium. Cf. Iuv. X II. 147. ih. Iseinr.: aedes Lateranas in hasilicam et eeelesiam mulavit Constant. II., ud. Euseb. l. l. - 195. fuLI COSS. facti, quorum nomina annos indicabant in
fastis. Cera num. et aere l. e. in deos penates reseruntur; quorum imagines et publieas et privatas ex aere teraque R mani lingebant, ud. Iuven. XII, 57. Virg. Aen.VII, 177. Ieriaberg. l. l. p. 1l5. 605. Docent. I i. e. : Si senatorum D meruS hsquens est, et omnes in unam Rententiam euut, Senatusconsul lum lo-gitimum sit.
208쪽
Denique pro meritis terrestribus aequa rependens Munera sacricolis summos inpertit honores Dux bonus et certare sinit cum laude Suorum,
Nec pago inplicitos per debita culmina mundi
Ire viros prohibet, quoniam caelestia nunquam Terrenis solitum per iter gradientibus obstant. Ipse magistratum tibi consulis, ipse tribunal Contulit auratumque togae donavit amictum,
Cuius relligio tibi displicet, O pereuntum
Λdsertor divum, solus qui restituendos Vulcani Martisque dolos Venerisque peroras, Saturnique senis lapides Phoebique furores, Iliacae matris Megalesia, Bacchica Nysi, Isidis amissum semper plangentis Osirim, Mimica ridendaque suis sollempnia calvis, Et quascunque solent Capitolia claudere larvas. O linguam miro verborum sonte suentem, Romani decus eloquii, cui cedat et ipse Tullius, has landit dives lacundia gemmas los dignum, aeterno tinctum quod fulgeat auro, Si mallet laudaro Deum, cui sordida monstra Praetulit et liquidam temeravit crimine vocem rHaud aliter, quam si rastris quis temptet eburnis
Caenosum versare solum, limoque madentes
Excolere aureolis si sorte ligonibus ulvas rSplendorem dentis nitidi scrobis inquinat atra, Et pretiosa acies squalenti sordet in arvo. Non vereor, ne nio nimium considere quisquam ' Arguat ingeniique putet Iuctamen inire. Sum memor ipse mei satis et mea frivola novi; 645 Non ausim conferre pedem, nec spicula tantae Indoeilis laudi coniecta lacessere linguae. Inlaesus maneat liber excellensque volumeuobtineat partem dieendi fulmine saniam:
Sed liceat tectum servare a Vulnere pectus 650 Oppositaque volans iaculum depellere parma. Nam si nostra fides secto iam tuta quieto,
Viribus infestis hostilique arte petita est,
IIeins. : Nisei vel Nisas coni. id. Adv. I, 19. - 630. MDnicaque et rid. E Wou-ver. ad Firm. p. 106. Ald. - 638. cum r. quis temptat Ruci Ald.: rustr. coni. Heins. l. I. - 639. verraro Ε - 628. Iliae. m.J Opis: ludos Megalen- quirit et Isiaci misini caedunt poetorases Prud. indieare intpp. all. Liv. XXIX, et dolorem in felieissimas matris imi- 14. Cic. ad Fam. II. 11. bene viderunt. tantur: moae invento parvula gaudet 629. Isid.4 Min. l. XXI, 7: Dispem . Isis, eaeultant sacerdotes etc. , Ovid.
duum flium eum Cynocephalo suo et Met. IX, 692. Buneman. ad Lael. I, caluis tacerdotibus luget, plangit, in- 2I, 2 l.
209쪽
Aur. Prudentit Clem. Cur mihi fas non sit, lateris sinuamine nexi 655 Ludere ventosas iactu pereunte sagittas 3 Sed iam tempus iter longi cohibero libelli, Ne tractum sine sine serat fastidia carmen.
Simon, quem vocitant Petrum, Summus discipulus Dei, Lueis sorte sub exitu, Cum vesper croceus rubet, s Curvam vulserat aneoram Captans flamina linteis Et transnare volens fretum: Nox Ventum movet obvium, Fundo qui mare misceat, id Iactatam quatiat ratem. Clamor nauticus aethera Plangens atquc ululans serit Cum stridore rudentium:
Nec quidquam suberat speii 5 Mergendis prope naufragis, Cum Christum procul adspicit Pallens turba periculis, Caleantem pedibus mare, Ae si per solidam viam 20 Siceum littus obambulet. Haee miracula caeteri Vectores pavidi stupent: Solus non trepidus Petrus Agnoscit Dominum poli 25 Terraeque et maris invii,
Cuius omnipotentiae est Plantis aequora subdere.
654. mi Ald. - 655. sarissas Lips. Saturn. II, 20. Contra Symmach. II. Praes. - V. 5. Curam A: vulnerat R, avulserat mPrag. Gis. Ar 20. peramb. IR - 26. Cuiu que Gis. I.: cinctipol. Gis.
210쪽
eontra Syminaeli. II. Tendit suppliciter manus, Notum subsidium rogat. Ast illo placido adnue DS, Puppi ut desiliat, iubet. Iussis obsequitur Petrus, Sed vestigia fluetibus Summis tinguere coeperat Et lapsante gradu pcdes Pessum mergere lubricos. Mortalem Deus increpat, Quod sit non stabili fide, Nec calcare fluentia,Nee Christum valeat sequi. Τum dextra lamulum levat, Sistitque et docet ingredi Tergum per tumidum freti. Sie me tuta silentia Egressum dubiis Ioquax Infert lingua periculis: Non ut discipulum Petrum Fidentem merito et side, Sed quem culpa frequens levem Volvat per laeta naufragum. Sum plane temerariuS, Qui noetis mihi conscius, Quam vitae in tenebris ago, Puppem credere siue tibus I anti non timeam viri: Quo nunc nemo disertior Exultat, fremit, intonat Ventisquo eloquii tumet; Cui mersare saeillimum est Tractandae indoeilem ratis: Ni tu, Christe potens, manum Dextro numine porrigaS, Faeundi oris ut inpetus Non me fluctibus obruat; Sed sensim gradiens vadis Insistam fluitantibus.
ΗΛcT Us ei veterum cunabula prima deorum Et causas, quibus error hebes conssatus in orbe est