장음표시 사용
241쪽
ies ad sui retumque sua tum de sensionem licita & necessaria est alterius occisio, nunquam contrahi irregularitatem. Ratio uniuersalis petenda est ex prima nostra regula, quia hoc ho- mieidium & lieitum de secessarium est , quae dure conditiones excusant, uti ostendimus, ab omni irregularitate , aequitas quidem actionis excludit irregulatitatem holnieidij voluntari j, quod peccatum mortale est contra quintum Decalogi praeceptum: necessitas autem impedit directam vindictae intentionem , & omnem lenitatis desectum ; atqui in hac defensione supponimus licitam atque
etiam necessariain esse occisonem, cogimur enim graue malum caede
eius, qui nobis illud in seire molitur, auertere, neque tenemur, ne illi
ozeamus tantum dispendium pati; igitur nulla erit in eo casu irregularitas.
D i co secundδ. Quoties ad sui terumque sua tum tuitionem , licita est alterius iniuste nos inuadentiscet des, aut mutilatio, toties illam es le nece Liariam, ac proinde semper licitam alterius occisionem ad sui defensionemelse omnis it regulatitatis immunem, quae ultima consequentia est ex ptio. ri conclusione & tegula uniuersali, quandoquidem aequitas & necessitas caedis excusant ab omni irregulari, tale, Ostendendum duntaxat restat, lomnem occisionem alterius ad sui defensionem , si licita Riusta sit, esse quoque trecessariam ἱ quod inde probatur, quia nihil potcst priuato permittere alterius interitum,preter ineuitabilem neccssitatem subeudi grandis alicuius mali, quod amoliri non polluimis , nisi eius, qui illud nobis iniuste inserte conatur, interitu. aut mutilatione , & licet illud malum
podi miis pati, si lubeati sc ait crius.
vitae parcere, ad id tamen non tenem ut , aliquando etiam obligamur omninδ vitam, sortunas , famam, pudicitiam, & alia bona nostra tueri, neque illis cedere possumus, esto id fieri non possiti, nis morte, caelu D modi bona eripere iniuste tentantis, ea enim necessitas secit nobis licitam caedem ipsius; nunquam igitur licet priuatae personae alterum Petimetet, nisi ratione necessitatis, In quam nolens redactus ab ipso est , ad grauissimum maluin sibi iniuste intentatum
Di Co tertio. Nihil distinguendum esse inter laicum & Clericum tirli occasu, sed utrumque liberum csse omnis irregularitatis , quando coactus necessitate inouitabili se suaque de- sendendi, iniustum inuasotcm occidit, aut mutilat, quia neuter ipsorum Peccat, ve patet, & vieique premitur necessitate, quae facit, vi non intendatur directE, & per se, vindicta, atque adeo omnis desectus lenitatis abstergat it, uti explicuimus. Quare selsum est hune Clericum manere irregularem saltem quoad alcen sum adiuteriores Ordines, quamuis in Iamiusceptis possit absque dispensitione minis irare, quod docuit glosse in cap. de his Clericis i. distinct. So.
atque S. Thom. 1. a. quaest. 6 . art. . ad 3. Scol. in. . distinct 2 s. quaest. I. ait: i. Ricliard. ibid. ead. dist. arr. s. quaest. 3 Paludan. quaest. A arr. I. con . . Henric. quod lib. 6. quaest. Io. & in uniuersum omnes veteres tum Theologi . tum iuris Pontificis interpretes, teste Comitolo, nam saltem de Clerico loquuntur, cum de eo explesse agant antiqua iura, quae in hanc rem allegant , nempe cap. i. dc a. de his Claricis, so. d. si tenturque P. Nau. lib. 1. de restitui. cap. 3. num. 3 s Graff. lib. I. cap. 61. num 9. Panorm .
242쪽
2. Loin cap. r. de vita & honestat. Clerico. num. 1. Quare quae innovalle denuo Trident. seiI . i . cap. 7. de reservat.
abrogata hae in parte Clem. si furiosus, existimauit xlaiol. lib. I. cap. lcia. num .io. M. Vige fima, de lib. s. cap. s. num. l . & 1 i. sed neque nouum ius Tridenti n. condidisse , neque η eius
antiquasse, neque in iure naturali quidquam definiuisse , aut Clericos noua irregularitate illigasse' sapienter
viderunt contra eandem Maiol. Henriq. lib. l . cap.io. num. 2. Petr.Nauar. lib. a. de restitui. cap. 3. num. 367. Ugolin. cap. 19. de irre Sular. num. Sari. lib. 6. cae. i 7. num. Io. ali; querecentiores; sic enim Conc. de homicidio culpabili , interpretati sunt Cardinales,quorum ricommissa est ea explicatio in declaratione I. Octob. an. is 87. deinde eodem modo loqui. tur Trident. de hoc homicidio, atque de casuali , & in utroque requirit dispensationem : atqui cap. superiori ostendi homicidium casuale in eo loco esse culpabile, de indirecte voluntarium ; igitur de istus homicidium faetiam fuerit eum culpata tutela. Denique , quia sepe dubium est, an
fuerit inculpata tutela ; ad cauendum foro ex Ierno, δέ omnem euellendum
scrupulum consulit dispensationem potius, quam imperat Concilium, ait
Explicantursingulares di cultates
ex priori consectario circa irregularitatem ex occisione in sui suarumque rerum defensionem facta. EX huius uniuersalis definitionis
certissima, ut vides, regula, singui lares controuersiae facillimὸ, relictis
DD. dissidiis, explicari possunt.
De occidente . ad vita defensionem Ri md enim , qui propriam Viram i
cum inculpatae tutelae moderami. ne alterius illam intuliὸ Ieripere satagentis in te litur seritat, non fit irregularis, cum gr.un ssimo metu excuser ut ab omni defectu lenitatis hic occidens , unde neque eam irregularitatem imponi potu ille mihi omnino certum est , ut dixi in prima regula. Quare non modo ex Clemen. ii suriosus , probanda est docti ina huius consectarii, sed ex ipso iure naturali; -- enim qu=dammodo illam accipiendam i neque enim nouum ius condidit ea. ζ me Π eam facit ob nes ,sconstitutione Clemens, uti sapiente t& ab Oidinario loci concedi. cap. au- aduertit glossia verb. idem , allegans Hostiens. qui de more & v suciis retiatur, sequiturqtie Nauarr. cap. Rum. Hs Henriq. tib q. cap. 1Ο. n. a. lit t. L. Molin. disp.r ov. a. 8 trach. 1. Autla I. par t. disput. s. seel. 3. dub. I. Suar. disp. 6. sect. I. n. 2. & traim .dιip. 7 a. num. I. & alij apud Sayr. lib. s. cap. IT. num.'. contra plures alios ibidem relatos, qui cum mani
iustissima ratione, uti ostendi, pu' , gnanta. tem de his Clelieis , loqui de homicidio culpabili , facile ex textu colligitur, Se alij aduertz
243쪽
Mane; sura enim antiqua, quibus ad irregularitate ex caede contraheli hanc irregularitatem adducti sunt, da , eadem ratione excusabitur ab agunt apertissime de homicidio cul- irregularitate ex nulli latione quoque pabili, quia aut vitari po erat, neque incurrenda: at vero non quaeritur hoc necessi ruina erat ad sui de sensionem. Paco, an mutilatio ficiat irregularem, quae aliter ωbtineri potu isset, aut quia in eo non fuit seruatum moderamen, quod patet ex poenis adiectis, uti aduerti superiori con sectatio circaeap. de his Clericis. so. d. atque ea dem ratione intelligendum este Trident. loco superias explicato. tandem fatetur Comit olus lib. 6. te sponsor. quaest. 34. post Nauarr. cap. 27. n. 2D.& Tolet. lib. I. cap. 74
DIFFICvLTAs II. De occidente ad vitandam
mutilatIonem. SEcVNob, occidens alium, ut I-tilationem ipse euiter, non est irregularis seruato moderamine inculpatae tutelae , qt Od docent Couarr. in Clem tertia pari. g. unico, num. 2. Cardinat. ibid. q. 13. Ugolin. cap. 29. I. . . & alij comuniter apud Say lib. 6.
cap. 17. num. 3. atque ex recentioribus Molin. trach. s. disp. 72. num. 6. Auila disp. s. cit. lech. s. diib. I. Bonac. disp. 7. q 4 pultist. 6. num. q. Pett. Nauarr. lib a.dc restitui. cap. . num. 346. contra Maio l. lib. s. cap. 48. num. 7. Villad. tracti de irregular. cap. de percustare, & 'paucos alios. Argumentantur vero Ugolin. Suar de alij communiter ex eo quddoccisio. 5c mors aequiparantur quoad contrahendam irregularitatem , ergo& quoad euitandam, haec tamen ratio
non sufficit, quia alia potest else dispositio iuris circa unum , quam ci Icaaliud ; deinde hinc tantum habetur, se ut mutilatio susscit, aequὰ atque mors ad contrahendam irregularitarem , ita quando quis excularetur ab sed an caedes ipla ad vitandam mitti lationem id faciat .Ratio igitur eli ea, quam attulimus in nostra regula , dein supeliori consectario , quamquς Couarr. Ugolin , & alij attigerunt, sed non satis explicarunt, quia tae-d iniuste nos mutilare conantis, ii aliter repelli nequeat, licita, de iusta
est , ut concedunt omnes, de dicemus alibi, & alioquin cogeremur pari in i ullam mutilationem, quae saepe cuml periculo vitae coniuncta est, imino quae est partialis quaedam mors ; estque idem ius ad sentandam in te glira in rem membrorum, de ipsam vitam; at qui eo casu non est licita inuadentis caedes, nisi ratione moralis necessitatatis, ac coactionis, ex qua a nobis suscipi tui,&propter grauioris mali inte-tati metu, ea porro necessitas.&metus xcusat ab iri egularitate, uti diximus.
E R T A , qui occidit iniustu in yy
in uasorem , ut se tueatur a graui vulnere, aut ne turpiter ab illo de Ginetur, non est irregularis, quod sentiunt docti recetiores allegati a Sayr.l Ib. s. cap. II. num. q. quibus ipse adhaesit , atque Salon. I. a. q. 64.
a. 8 controuers. 2. con. r. Hur ad .
tradi. 2 s. dissic. 24. nuin. 7. tona. l. Bona c. punct. 6. cit. num. 8. Diana A. pars. trach. 1. resolui. 6. Suar. disp. 6. seeh. 1 num. 6. qui affert exemplum eius, qui vel grauem percussionem timet, aut ratione vulneris, antratione in famiae, ut si alapa, aut vir-
244쪽
ga quis sit excipiendus, a quibus
non abnuit. Soto lib. 1. de iustitia. q. I. a. s. sub fin. tenetque Hentiq.
lin. cap. 29. x. 2. qui nisi vulnus te, iliale timeatur. vult contrahi irregu laritatem , etiamsi existimet licitam csse Occisionein, quando ea necessaria est ad vitandam verberationem. idem docuit Auita di b. t. cit. allegans Nauarr. in sumina Hispana. Ratio huius corollarii iam reddita Hii, innocentia enim, necessitas huius occisio. nis illam immunem faciunt ab omni culpa, atque etiam lanitatis desectu,& quod inde consequitur, ab omni Iriegulata rate. Fatentur porrδ licitamc sse caedem ist. am aduersarii, igitur &ni cellariam esse concedant oportet,
quandoquidem non fit licita, nisi ratione necessitatis, ut dixi consectario Iupcriori.
DIFFIcvLYAς IV. De occidente ad defensionem honoris , is bonorum.
VARTδ, occidens alium ad iu- a stam defensionem sui honoris,& famae, non fit etiam irregularis ;quod idem dicendum existimo,quando agitur de seruandis bonis sortunae
maioris momenti, quae sola illa auferentis morte retineri pollunt Magna contentione agitatur haec controueisa , scindunturque studia in contraria D D. uti videbis apud Dian . pari. trach. resolui. 4. Sayr. lib. 6 cap. I . nuna. 22. qui illos non satis Deliciter conciliare conatur. Et Couarr. in Clein . si suriosus 3. pari. I. ni c. n. s. & 6. Mihi nostra sententia , quae magis communis est, inter Iccentiores , nempe Suare Σ , Κ On. Gordon. Tann. Tu trian. Praepost. Hurtad. Sol. videtur necessarib eonis cludi ex dictis, cum enim fateatur aduersarij , eam caedem tunc licite committi, fateantur quoque Oportet necellatiam esse, & cum metu grandis mali coniunctam ; ratione enim illius aut necessitatis, aut metus licet mihi percutere, atque criam occidere iniustum inualorem priuria authoritate , quod alias non liceret; atqui metus & necessitas excusant a desectam suetudinis & irregularitate, utiolle. dimus sepius, neque alia ratione occisio ad defensionem propriae vitae, aut membri rusta est , quam quia necessitas Aa metus omittendi bonum insigne facit, ut potius intendatur
proprii boni conseruatio, Ar periculi depulso, quam ista vindicta ;s igitulin omnibus istis casibus smulis necessitas , aut metus , quamuis non adeo grauis , urgeat, eodem planEmodo excusabit a violatione mansu
tudinis Christia uae; esto non obligemur vitare haec mala, immo insignis animi foret ea generoso quodam conatu amplecti; si enim esset obligatio vitandi haec damna, uti aliquando
contingere poterit, quamuis non ita frequenter, tunc certum ex caede ita
ineuitabili non contrahi irregularitatem , ne Ecclesia videatur virtutia actus, aut praceptorum impletionem aliqua latione prohibere , quod tandem La yman satetur lib. 3. tra 2. 3 cap. 9. sub finem.
Obiicitur primo, Clem. si surio-
iis , excusat tantum ab irregularitate illum, qui suam vitam defendit;quare cum sit uniuersalissima iuris regula omnem homicidam voluntarium ei Ieirregularem , & ius nouum Clementinae excipiat tantum de sendentem propriam vitam re, qui omnes mane bunt irregulares, ctiamsi non peccent occidendo, quia ad hanc irre-- gulatitatem
245쪽
gularitatem minime requiritur culpa. Respondetur , t in hae Clementina nullum ius nouum statui , uti iam ostendimus, neque ullam ferri exceptionem a iure uniuersiali, nulli bieni in lata est uniuersalis illa regula, Omnem voluntarium occiso tem fieri irregularem , immo illa pugnaret cum iure naturali,& iniqua omnino esset, ut prima nostra regula docuit, nisi per voluntarium occisorem' ii relligas illum, qui nulla necessitate siue implendi cuiusquain periculi, siue vitandi impendentis mali alium occidit, neque unquam iure antiquo fuit irregularis , qui cum inculpata tutela vitae suae insidiatorem occidit, quod ex ptima & tertia regula , primo & secundo consectatio constat: hae igitur Clementina propriam salutem defendens, non eximitur irregularitate, quam alioquin ineurreretῖ ergo alij, qui ea Clementina non
sunt comprehensi, aut excepti, mini-mὶ damnari potetunt irregularitatis, declarauit enim tantum Clemens certum ius naturale neque de aliis, de
quibus inter DD. disputabatur, quidquam libuit definite. Obiicitur secundo cap. final. I . q. z. dc cap. interfeci sti, de homicidio ibi enim, ste tuaque Iiberando furem in-rerfecisti, non si quidem irregularis , consulitur tamen tibi poenitentia &Eleemosyna , immo si Clericus cidem secerit, non deponitur quidem, quamdiu tamen vivit, poenitentiam agi r. Respondetur, hoc caput desumptum esse ex Poenitentiali Romano,
In eoqile habetur cap. a . & eitatur etiam a Burcbard. lib. . 9. cap. 8. quai, quam ex Concilio Aurelian. cap. r.excerpsiste illud se dicat Iuo pari. i 3
cap. 6. de Gratian. I 3. quaest. vir. cap.
fili. atque etiam Buresiarii lib. II ca P.
so. hoc ver , capite agitur de occi sione,quae vitari poterat,& quae fuitoinnino culpabilis , alioquin non fuisset iniuncta aded grauis paenitentia.
Dices, secundum casum, qui ibi ponitur, & in quo interficitur futsi ne a j meditatione ad sui suarumque rerum liberationem,omnino esse
in culpabilem, de tamen pro illa occisione Cleticum fieri irregularem, veaduertit glossa in cap. interfecisti,quia dum allegatus fuerit ille Clericus
occisor in ordinem poenitentium tota vita, certe Altari ministrare non potuit. verum illo ipso argumento probatur etiam hanc occilionem etsi non mediato odio, sue ex od' meditatione commissum, suissetanun culpabilem, quandoquidem illi imposita
est perpetua poenitentia, & consequenter irregularitas,quae poenitentiae perpetuae est annexa : non suit autem culpabilis ea occiso, eo quod in bonorum defensionem facta fuerit , nam supponitur etiam facta inde sensio hem propriae vitae,his verbis, te itaque liberaudo ; vel igitur dicendum non modδ est non polle Clericum tueri suam vitam alterius moriare absque irregularitate , sed ncque absque graui culpa , quam Ecclesia perpetua pamitentia plectat; vel noxam , quae in occisone illius capi.tis punitur in Clerico tam graui poenitentia , aliunde petendam esse, quam quod in defensionem reiarum suarum.non fuerit: cidendus latro a Cletico , quandoquiisdem eodem modo Ioquitur sue Roman. Poenitentiale . siue Concilium Aurelianense , de occisione furis inde fen ionem propriae vitae, fuit igitur culpa, quia hic homicida poterat aliis ter sibi consuere, aut quia non satis
caute inculpatam tutelam seruauit
246쪽
Illa autem vel bate tuaque liberando , non sunt intelligenda coniunctive, sed disiunctive , vel alternatiue , Ut
Felin. ibid. Caietari. 1.2. quaest. 6 . ait. . Couarr. in Clem. cit 3. pari. S. Vnic. num. 6. atque alij Omnes interpretari sunt. quod Balbosa late resert in collectan. huius capit. ita ut sensiussi,non esse te homicidam, si te , rellua liberanso,latronem, quem aliter capere, aut impedire non poteras, oc
ei disti ; nam si coniunctim capienda essent laaec verba, & non licita esset
occisio suris, nisi ad se Se sua sinulls berandum , non modo pro de sensione suorum bonorum duntaxat, non Iiceret interficere iniustum inua tem absque culpa, aut saliena irregularitate, sed neque ad defen senem vitae,
nisi illa cum bonorum externorum conseruatione coniuncta esset. litto aliam expositionem non incommo, dam horum verborum , quam.affert Pett.a Nauar.hb. 2.de restitutione.c. s.
Obiicitur tertib ea p. suscipimus, de homicidio, ubi duo Clersci comprehensos latrones nocturnos vinciunt , & dum unus ex illis Abba. tem consulit . latronesque interea vincula disium punt.alter qui eos custodiebat,ipses occidit,ne ab ipsis interficeretur ; qua de causa: uterque Clericus pronuntiatus fuit irregularis, de contra mansietudinem Ecclesiasticam secisse; ergo non fuerit licitum saltem Clericis pro rerum defensione iniustum inuasorem occi .
Respondetur imprimis hac ratio- lcinetitione: probari neque Cleri eos in lsui etiam tuitionem interimere ag- fgressorem iniustum , quia in escap. dicitur hunc Clericum interfecisse flatrones, ne ab illis interficewtur. Se-
cundo non tantum foret irregularis l
hie Clericus, sed etiam pereasset sal
tem contra charitatem, id enim pro bant verba Alexandr. IlI. quael adduin
cunt,ait enim satiui se post pallium
relinquere tunicam , & temporalium iacturam pati , quam pro vilibus ita exardesiereri de commissima sententia est eo casu quo res tuas a latrone ser-l uare non potes, nisi illas asportantem occidendo. licitam esse ipsius caedem. Qua te dicendum est.eum glossa de communioli sententia apud Couarr. loco et t. Je Barbos in collectan. cap. suscepimus, suisse culpabilem excessum in ea reium sinum defenso ne, iam enim res suas recuperarant isti Clerici: inanis autem erat metus Cle rici, qui eos in custodia detinebat, ne ab illis occideretur si frangerent vincula.quod illos moliri videbant; quare nan potuit ex ea suspicione , aut timore eos praeuenire & occidere; denique poterat ipsemet suga , aut alia etiam ratione consulere suae fa
luti ; quare suit aestu quodam tracundiae abreptus ille Clericus, & ut
loquitur Ponti sex acriter exarsit, neque se suaque defendit, sed propria
aut horitate sutes punivit. Obiicitur quarto capi .de homicidio, licet occidere furem nocti nu, non vero diurnum , quia de nocte dispici nequit , an sui venerit ad occidendum, an ad surandum , inde enim colligitur nefas esse illum occidere qui furtum tantum committit.& non insidiatur vitae. Respondetur, hare verba esse Aug. lib. qq. in Exod. quaest. 14.Vbi exponit legem latam cap. at. Ex . Eius que rationem reddit, aiiqiae huic antiquissimae legi consensile leges saeculares , dicunt enim impune occidi nocturnum furem quoquo modo, si se cum telo defenderit, iam enim plus est,quam sur. Ita traditur l. . ff. ad i. Aquiliani.
247쪽
Aquiliam,s Itque ila lex i a. bularum,cuius me.ninit Cicero oratione Pro Milone.& Quintilianti t. cap. l O. Ex his porro legibus male argumentamur aduersari j. nisi vel iit simul ostendere cum Fortunio
apud Couarr. 9. unico. cit. Tunquam licere furem .ccidere pro desensionerem ira arvin tunc enim non modo
ex ea occisione sequetur irregu aritas ex desectu lenitatis, sed etiam ex hora icidio culpabili; neque quidquam distinguendum et it inter laicum SClericum, cum tamen hanc rerum de . sensionem cum raptoris nece licitam esse , modo supponamus , lateque ostendit Couarr. loco cit. non ex sola indulgontia legum, sed ex iure naturali quod a que Clericis ae laicis commune est utillinguunt tamen leges inter furem diurnum & nocturnum quia picrumque pollunt repellisures diurni abique caede, nisi quan do res ablatas telo & atmis de sendunt I nocturni verb fures vix arceri
sine periculo possunt, nisi ipsi occidantur ; si enim eadem vis a sere nocturno & diurno inferatur, & a neutro possit recuperari res sublata magni alicuius momenti sine ipsius caede,eo quδd illam vi detineat, viri usque occisio licita fuerit quanquam forum externum praesumat potius noxam commissam fuisse in caede in sutis diurni inermis, quam nocturni.
Obiicitur quinto cap. significasti 1. de homicidio. Pi est uter eo quod lationem res Ecclesae diripien. tem soliorio perciissidet, dicitur it- regularis, si vulnus icthale fuit. Re-Dondetur eam percussionem minime fuisse necessariam , sussicis bat enim clamor, qua udoquidem flati iii adne re parochia ni is qui illum cohibuerunt , immo & occi flerunt. Si quae alia obiiciantur, probabunt potius illicitam esse eo tu occilionem.' iam si semel concedamus, em
expertem esse culpae,ex ea tamen con
trahi irregularitatem,quandoquidem, ut dixi, non est licita nisi ratione metus reticuli impendentis , qui metus ab omni lege Ecclesiastica excusat.
Ov i Nid ex eodem principio sol- IFultur quaestio , quam posuit
Sacerdote , qui occidit quendam , iquo arrepta balba trahebatur , de isse aliter expedire non poterat. Dam nat hunc irregularitatis Ugolin. eo quod tunc non ageretur de vita.Ego contrarium omnino 'existimo ex dictis,cum enim grauissimaru fila auulsione barbae pateret ut iniuriam, a qua alter desinere nollet etiam rogatu S, potuit illam repellere eius etiam caede, de metu iniuriae ferendae, quo coactus occidit, excusabatur ab irregu
FFICVLTAs VI. De eo qsti clamore suo concitans vicinos ad capiendum ti Wonem , causa es, ut
SEx id qui clamat ad latrones, aut
vocat famulos, aut vicinos in au- Iώxilium, imperitque ut capiant latro
248쪽
nem,si ille intersciatur eo quδd te. sistat aut iudici traditus ab eo suspendi iubeatur, non incurrit irregularitatem. Ita VgOliv. cap. 14. g. . num. 7. Ratio mihi euidens est, quia poterat eo casu furem resistentem, & non reddentem ablata, interficere, potes taque illum capere , atque iudici ipse tradere ἱ neque placet , quod additUgolin. neccssariam esse protestatio isnem,cam enim necessitate sese tuendi saltem verbis vocarit vicinos:aut K. miliam, imploraritque etiam iudicis auxiliun iihil peccauit contra mansuetudinem aut contra legem Ecclesiasticam. Idem dicendum est de illo, qui j vocat socium ad repellendum iniustum inuasorem , aut qui eam in rem illi sua dat arma, qaia si poterat
iste manu sua interficere, ergo Ac aliena, ut habet Sayrus lib. 6. cap. II.
De occidente insidantem pu- . ' dicitia. SΕντ i Mo qui oceidit eum, a quo
eius pudicitia impetitur, quain. que aliter tueri nequit, non fit irregularis, quod docere debet ij omnes, quos sequuti sumus dime. 4. & ex lnostra regula necessa tib atque eui demer colligitur. nam primo aliquari ido propter periculum consensus tenetur ad eam caedem , & tunc obligatio sietuandi praecepti naturalis ac diuini, liberabit a desectu lenitatis& 1 praecepto Ecclesiastico, uti diximus. Secundo etiamsi non teneatur ad hoc medium usurpandum,potestramen lieite eo uti, ne damnum pudoris , quod maxime aestimabile eli, i patiatur,quod non flegabunt illi , qui ad tuendam famam & bona fortunae. id concedebant, maximὶ cum perditionem ροὰ ieitiae dispendium famae iacile consequi soleat ; igitur metu illo graui eximetur ab omni irregularitate. '.
. DIFFICvLTAs VIII. De occidente ad tuendum pro
tis vitam, famam , pudicitiam, i 3 aut bona aliter quam iniuste inuadentis nece tueri non potest, licite ipsum occidit,non tantum quaddo ad id lege iustitiae , aut. charitatis ita obligatur, ut sine peccato omittere nequeat, sed etiam quando eiusmodi praeceptum non 3rget ; cam enim proximi malum nostium reputemus, illum tueri possumus, eo modo quo
nos quod verum praesertim est,quando iste nobis propinquus est,ut pater, mater, frater, aliique consanguinei, aut amicus, Sc tunc immunis erit ab omni irregularitare. Ita Turrian. lib. 9.de censur. disp. 6 s. dub. .Κon. disp. i 8. num. 88. disp. a. de irregula L num. 36. Tann. s. p.disp. 6. quatit. I .dub. I . n. a Io. V italolatract. t r. lom. i. dissic.
quibus adhaesit late Silarea disp. 46. seet s.contra plerosque Summi stas de Canoia istas, quos cogessit idem Savr. qui idcirco hanc tanquam magis communem in praxi consilendam dicit, eamque docuit Auila disp. s. . 3.dub. .& Layman lib. 3. trach. 3. cap. '. tium. .Ratio mihi solemnis est.
249쪽
quia non potest eo casu reddi licita occisio, nisi vel quia obligor aliquo
praecepto uni potius succurrere,quam alteri, uniusque vitam tueri alterius morte, aut quia ratione coniunctio. nis damnum unius in me derivatur,& pro meo ducere possum ; si enim
omnia paria sunt, non possum unius vitam alterius aequalis nece seruare: aut denique, quia potiores Lint sem. per partes innocentis, cui me socium adiungo in defensionem aduersus vim ipsi illatam ; immo si agatur de vita , non potest intratus me prohibere a se iuuando, cum non sit dom nus vitae suae ; quare licet illi nullosuerim peculiati vinculo adstrictus, pollum ipsum iuuando aggressorem interimere, quod tradunt Di . citati,
aliiqile passim , fuitque ille Ethnicorum sensus apud Carbon. lib. de pacificat. inimicorum. cap 23. consect. vlt. Com igitur non fiat unquam licita illa occisio , nisi ratione alicuius urgentis necessitatis , ratione cuius non est spontanea mihi caedes commissa, non violatur pet eam mansuetudo, uti tapius fuit ostensum. Vide B Onac. quaest. A. pum t 6. num. II.
De eo, qui insidias sibi parantem
anteuertit , itamque occidit. I9 ONo,qui pra: uertit aduersarium LN eiusque insidias, quas Mon posset aliter vitare , quam iptum occidendo, non fit irregularis, quod communis opinio docet apud Sayr. lib. 6. cap. I. num. 3. Suppono itaque licitam esse haric praeuentionem, quod suse alio loco ostendo, quia reue Ia ea praeuentio non in nisi meta & pura
de senso ab eo , qui iam me inuast
cum iniuste me in eo statu constitue istir, in quo possi in meae vitae . aut bonis consulete , eiusque insidias, aue artes vitare, nisi illius caede. Quoties igitur ea praeuentio licita fuerit, imites .inmunis erit irregulat itatis, equε atque ipsa defensio , cum eadem ne cessitas, idemque mali impendentis metus viratae que excuset. Vide vgo-lin. cap. 29. ν 3. num 2 & 6 9.
De eo, qui ad inculpatam fui δε-
ex orio. Ec Ixto quaeri potest, an qui ex imodio occidit iniustum inua rem cum inculpata alioqui tutet i, fiat irregularis , quia videtur eo casu intendi vindicta per se; atque adet, violari mansuetudo. DisTiNGvENDA est directa intentio occidendi aggressorem ab odio, & quoad dilectam quidem intentionem illius occisionis eain inculpabilem esse, eo casu eertum est mihi cum Soto lib. s. de iustituti quaest. I. art. T. Coua tr. inclem. s furiosus. pari. 3. . vnie. Molin tr. 3. de Iustit disp. t i. num. 4. Savri in Claui lib. 7. cap io.
num. i y. Pctr I Nau. Lb. I. de restituta cap 3. mim. 3 39. Valciat. 2 2. disp.I. quaest. 8. p. . Leu tib a. cap. 9. n. II. Lopez r. pari. Iust. cap. 62. initio. Philiar. pali. r. .lib. 4. cap. 9. Estque euidentissima ratio,cam enim occiso
eo casu sit honesta de licita, nihil est quod prohibeat illam directe intendi,
eligitur quidem ut medium duntaxat ad sui defensionem, directe tamen &pet se, neque enim ratio medii cum dilecta illius volitione,quamuis in eo Ff 1 non
250쪽
non lis at voluntas, sed illud ad finem
ulteriorem dirigat, quod unum probant , quae afferuntur ab aduersatiis, qui dicunt in directe duntaxat intendendam esse eiusmodi occisionem, concedimus enim non intendi ut finem ultimum , sed ut medium per se neces latium, quod idcirco directe eligimus, & volumus. Ouare reiicimus Caietan . Saloni. N Aragon. 2. 2. quaest. 66. arr. T. . quibus in speciem rauere videtur S. Thong Victor. relect. de homicidio. n. i9. Comito l. lib. . responior. qti est. io. n. II. Cordub.
lib. i: qq. quaest. 38. Carbon. lib. de pacificat. inimi c. cap χ i. consect ue. &alios , qui in ista intentione directa, aut indirecta distinguenda subtilio rea videntur hoc Ioco. His positis
DICO, hunc occidentem cum in culpata tutela, quamuis intendat directe occisionem illam, neque pecca re , uti irinollendi, neque fieri irre-gul rem , quia metus de necessitas, uae cogit illum ad aistuirendam occionem, illamque directe volendam,
tanquain medium unicum tuendae suae vitae, excusit a violanda mansuetudine, intendere enim directe occi-sbnem & velle vindictam , quodpo stremum pugnatcum lenitate, diuersa omnino lunt , non vindictam, ut sic, nunquam licet priuato velle , &tamen potest, ut docui, Occisionem in aliquo casu in directe intendere. . I A M vero quando quis non tantum ex directa intentione , sed etiam ex odio iniustum inuasorein occidit, seruata in culpata tutela , peccat Omnino peccato in te ino homicidij, non incurrere tamen irregularitatem , sepienter docent COMMr. I. unic. cit. mim. 2. Henriq. lib. 1 . cap. 3. s. q.
qui id existimat in accus ante. Ratio huius consectari j est, quia actio exterior, Ob quam tantum incurritur it c-gularitas, est coacta, & proinde non violat lenitatem , esto inficiatui aliqua contraria lenitati. illa tamen in tentio non attenditur, sed adtiis duri- taxat externus, a quo si non abest te. nitas, non secit is regularem , quicunque sit tandem animus ipsum exerincentis.
DIFFICvLYAs XI. De occidente inlusium inuasorem, quem videt esse in peccato mortali, in eoque moriturum.
Noeci MA ista difficultas, quae imagni momenti vi actur, quoad irregularitatem tamen , de qua solum disputatur, toluta manet ex dictis, si enim eo casu talis occisio culpabili sit, eo quod debeamus prae ferre salu tem proximi nostrae corporali , irre gularitas prosccho ex ea contrahetur, quae non erit tantum ex defectii lem talis, sed ex delicto homicidu; si vero dicamus licitam esse eam caedem , tia quod proximus non sit in extrema necessitate salutis , & pereat volens, poterat enim & debebat ab itinere ab iniusta inuasione, siaut aberit ab ea actione sese de sendentis omnis culpa, ita aberit omnis irregularitas , non quasi non possit non contrahi irregu latitax in hac materia absque culpa. ut non setis *lide ratiocinatur Couarta sed quia, uti conlectario 2. diximus, nutaquam Occisio piritata aurthos ita te Leta licita est, nisi quia necessitate, aut ingenti aliquo meta excusatur, atqui constat ex prima rC-gula , necessitatem illam ac metum abstergere omnem irregulalitatem x. atquc