장음표시 사용
231쪽
ille necessariae ae iustae dc sensionis
non fuit tamen inchoata ea occisionisi ab inuito de corusto,& quia etiam saepids excessus moderatae de sensio.
nis praetet intentionem contingit, errante manu ,aut in conatu timolian.
di proprium malum perturbata men te, nec satis sui compote, unde homicidium consequens eli omnino casuale , de quia denique vix unquam hoc homic: dium fit ex proposito &indu stria, idcirco dici sile. vulgo necessarium .de non spontaneum, iliae culpabile aliquando siue, uti seq ientius
accidit, sit inculpabile de tuitum. Alterum est homicidium iustum, sed voluntatium, quia sponte fit, atque per se intenditur,quale est caedes imperata a iud Qe reu damnant , & a ministris ex eiusdem iudicis imperio facta,xtque a militibus in bello iusto siue de sensitio,vive Ostensivo patrata;
hi enim omnes caedem , quam impe- Iant,vel exequuntur,vel iuuant con .silio, ope, aluique modis ex proposito intendunt, ex iustitiae tamen lege, at. que adeo non peccant. Neque dicas
iudicem aliosque ministros sui ostici, lege cogi ad occisionem, aut mu . tilationem rei . milites quoque Sacramento militari adigi ad pugnandum, ac proinde homicidium ab illis
commissum necelsarium nominari de. berci,non hi omnes, uti lain monui,
per se & directe intendunt homicidium, quod non fit ab aliis,quos dicebam inuitos & coactos ad auertendum aliquod sibi 'impendens malum, & quod aliter vitare nequeunt, suscipere hoe ficimus. Deinde tum
dices,tum nutiles, aliique omnes, qui ratione sui muneris obligantur ad iustam alterius mortein concurreret ,l sponte eam obligationem &munus subluere, de illam necessitatem ratione mulieris sibi impositam excutere pol Iant, abdicato munere sane magistratu , quamuis ad id minime obligentur, & idcirco occisio Sc mutilatio ab illis facta dicit ut omnino voluntaria P sed iusta I quale
ipsi non nominantur homicidae , cu .raea vox.crimen significet , de non quamcunque occisionem. De utroque igitur isto homicidio iusto tum necessario, tum voluntario , quaeritur,an inducat aliquam irregularitatem non. quidem poenalem, ea enim essentiali
liter prae requirit culpam, qualis non est in actione iusta , led aliam quampiam ratione indecentiae, quam a pellant de semini lenitatis , atque, ut quae parum explicata traduntur a DD. hoc loco ad.ceita principia nostro
De humidi io iuso necessa rast.
TvNM Au incurritur irregula- I i litas ex homicidio iusto,propter desectum lenitatis, quando quis illud committit . faetendo aliquid . quod
non poteli omittere sine peccato, aut quod metu cadente in constin temvirum coactus praestat; neque quidquam ea in parte inter Clericum de laicum distinguendum videtur.
eitum huius regule sensum, caedem,aut mutilationem aliquando sequi ex actione licita,alias ex actio isne non modo licita, sed etiam nece Diaria, quae duo valde diuersa sunt,ut ex iis quae initio dixi, facile colliges. nam qui non potest omittere actioncm, ex qua necessario sequetur ho-
232쪽
mieidium , siue illud praeuideat, sue Vitiue salem hanc doctrinam , eam non piaeuideat, inuitus omnino S t. mPD, VClur certam supponiint . vel eoacte occidit ; qui Vero potζιὸς per partes in quaestionibus singo iti-,ctionem, alioquin sibi permissium, i bu docent I di quidem Suarest disp.
relinquere , si eam re ipsa POD t, in sce . t. num I. ait sibi in diibita de que consequatur atriri u S intcritu , tum, nunquam Ecclesiam prohibere ea,quae sunt de lege natu tali.& idem omninδ dicendum esse in casu obligationis praecepti, propter cuius impletionem nunquam Clericus fiet inhabilis ad sacrii ministerium. Ea nodem quo e dominam tradit expressissimε Auila p. pari.disp.I. sect. 3.dub.vit. atque ea de causa excusat ab irregularitate eum, qui occidit inua dentem proximum, rempublicam, aut Principem eo casu,quo lege naturali istos tueri tenetur, quod idem non
alio profecth principio persuasi Couarruvias in Clcm. . p. I. unico n. s. de
alis in setius adducendi existimarunt. Eadem de causa Clericos .quoties iure naturali obligantur ad seruandam patriam manu propria pugnare, non peccare contra legem Ecclesiasticam bellum illis prohibentem , tradunt
apposite idem Caietan. vult, tunc incurri irregularitatem a Clericis, cam eadem a. 2.quaest. 33.att.7 ad negasset.
in Clerico denuntiante prodito lena patriae, si sua denuntiatione mortem ips crearit,eo quod tunc lex Eccles astica non debeat, aut possit naturalii uri praeiussi care ; quae eadem ratio valet in Clerico pugnante quoties ad id lege naturali obligatur; ne igitur per lingulares casus vagari quod aut mutilatio , non peccat quidem neque ratione actionis primariae, neque latione homicidii consequentis; nihilominus tamen sponte,& non coactus occidit, aut mutilat, maxime si caedem, aut mutilationem cum sua actione connexam elle viderit, aut si eam actionem faciat animo causandi mortem alteri, quod vide, mus in iudice , qui damnat capite reum,& ministris, qui sentenciam iudicis exequuntiar ; illi enim omnes reuer, intendunt primδ de directe mortem , ad quam reus fuit dam
Obligatio porro ponendi actiouem, cum qua alicuius interitus connexus est , oritur aliquando ex iure naturali, aut diuino, alias ex iure pOstiuo humano , alias ex praecepto superioris , aliquando etiam ex metu de vi exterius allata, sed graui, at que in virum constan rem cadente.
regulae. Homicidium consequens acrionem
licitum , ct ita necessiriam , ut e peccato relinqui nequeat, nullam parit irregularitatem.
in uniuersali nostra tegula nunquam contrahi irrefutari atem propter homicidium comequutum ex actione ita necessiria. vi sine aliquo peccato relinqui.n
Non tradunt quidem vulgo DD. infinitae foret operae, & in sngulis
D D. sensi cxquirere coganuari tradidi uniuersalem nostram regni rna, nimirum quoties aliquis non potest sine
peccato omittere actionem cum alterius morte necestario connexam, ilialum ex ea morte, aut inutilatione nullam Digiti oti by.COOgle
233쪽
l un prorsus irregularit item contrahere. ita Molina tra L 2. disp. IO9. n. s.& Eman. Sa v. irregularitas ex deser. matione licita. n. q. seb fila. Gordon. lib. 7. quaeli. i X. ia. 77. allegans Cassio
lib. a. de lege poenal . Probatur primo quia Ecclesia nunquam potest suis legibus incitare ad
peccatum; quod tamen saceret, nam metu itregularitatis incurrendae impelleret ad omittendas actiones, quasit ne culpa relinquere noti possi mus, dc inqii illima seret ea lex, quae Clericum , suo ministerio , & laicum a sacris remoueret,eo quod id praestiterint, quod nisi praestitissetit. peccassent: deinde manifeste pugnaret eo casu lex Ecclesiastica cum naturali& diuina ; atqui quoties ita concur
Molin. ex Clem. si furiosus ; declarat enim Pontifex illum qui ali in Decidit,eo qubd aliter mortem ipse vitare
nequeat, non esse irregularem , quia nunquam fuit mens Ecdesae in ea necessata te prohibere cum aliqua defeetiis N indecentiae nota, quod ius naturale permittit ὲ atqui in nostro casu non modi, ius naturale perinmittit hanc occisionem , siue actionem,ex qua illa sequitur, sed ita illam imperat, Vt nulla ratione possit omitti absque dispendio silutis, &sine violatione alterius linis, aut legis, cum tamen quis possit non mo-dd sine culpa, sed etiam cum singulati virtute pati sibi eripi vitam, ergo multo minus potuit Ecclesia irregu latitatis de semini alligare huic actionequeant , vel uti iusque obligatio necet I rid cellar,vel salte alterius .ptς-
ualet autem ius naturale humano, ut
patet; sectuitur ergo violari tunc posse Ecclesiasticum, quod non prohibet homicidium eo casu sub culpa, sed
tantom ratione indecentiae, quae in eo quamuis licite facto reperi uir,notat eius authorem irregularitate, ut iniud ce & aliis videbimus inferius: verum inde semper sequitur Ecclesiam ponere impedimentum aliquod
seri arido praecepto. ramore enim Irregularitaris εο notae istius externae, plurimi concitabuntur ad relinquen. dam act ionem,qxiam seb peccato po nere tenebantur straeterquam , quodsipienter aduertit Auila loco est. nullum fi gi merito poste desectam perfectae lenitatis & mansuetudinis in actu aliquo virtutis tunc obligantis, ne virtutes i nuice pugnare dicamus; in iudice veto noo est illa necessitas, runt duo praecepta, ut simul impleriliai,ad quam saciendam tunc necessario obligamur,& quam sine culpa relinquere nefas est. Quae rationes aeque valent, quando ostigatio alicuius actionis imposita fuit praecepto superioris, S non sola lege naturali, quia aeque quis cogitur obedire ne peccet . atque si lege naturali impetatum illi suisset;
quare cum tunc urgeatur absoluta necessitate, non incurret irregularitatem , quod conce lebat Suareet loco citat. & circa casus particulates plures alij docent, uti videbimus.
aliique limitant nostram regulam ad
peccatum mortale, unc nimirum nullam incurri irregularitatem ex caede quam quis committit, quia aliter vitare non potest peccatum mortale; ego enim in uniuersum dixi necessitatem vitiatPeccatum, nempe quodlibet sue mortale,sine veniale, excu-& s quando Dret, tunc reueta non i sare ab omni irregularitate, quia r fieret irregularis,uti cet stabit ex con- l tiones hactenus adductae id euincunt, sectariis. Denique argumentor cum ' cum Eccles a nunquam incitet suis
234쪽
legibus ad peccandum etiam tantum
Homicidium ad quod aliquis iuste
nullam parit irregularitatem. Dixi secundo quoties aliquis cogitur graui metu cadente inconstantem virum ad iustam actionem, ad quam sequetur alterius occisio, nullam incurri irregularitatem. v. gr. cogitur aliquis testati contra reum,aut illius iudicio interesse,eius-re causam reser re , aut pronuntiarententiam, aut illum iam damnatum plecte:'e miti latione,aut lin foetici arbori suspendere intentato vitae, aut fortunarum peliculo, aut ne ipse pereat defendere se ab ini ullo inuasore. Aio in his, aliisque similibus ea-sibus nullam conti alii irregularitatem, authores quos sequor, dabo inserius dum singulas istas quaestiones expendam. Ntinc satis fuerit regulam uniuersalem, nobis traditam firma
re ratione,nam cum supponamus tO-
tam hanc actionem,ad quam quis illata vi soncurrere cogit ut, iustam delicitam esse,non potetit alia hoc loco fingi irregularitas quam defectus
unitatis,uti omnes consentiunt; atqui hic desectus non reperitur in actione & caede iusta, nisi quis intendat directe vindictam, aut caedem, illa enim sola intentio pugnat cum lenitate dc mansuetudine Christi , unde passim DD.dicunt illum,qui ut subleuet infirmum, ipsum vertit Inlatus, atque ita praeter intentionem ipsi mortem accelerat, non fieri irreis
gularem, quia lenitas & mansuetudo minime 'violatur illa actione , que potius ex pietate , quamuis sortcssis non satis prouida, processit: at veroqui.actioiaem iustam connexam cum alterius occisione,aut ipsa in me occisionem ponit metu grauioris mali sibi impendeniis, de quod aliter vitare nequit, non intendit primatib& directe alterum occidere, sed se ipsum a morte, aut alio quopiam grauissimo malo liberare4 Quare Au iudisp. I. seddi 3. dub- vlt. dixit homici.
dium coactum,& non voluntarium. non facere it tegularem ; atqui hoc homicidium non est voluntarium,
cum illud vitate non possim , nisi grauis silvo meo damno, quod ego amoliri intendo primo de per se,nouautem homicidium nil secundatio& qu- si quadam necessariari conseoquutione, com illud etiam saepissime dulciteri unde/vides laium di scrimen inter iudicem qui ex sola sui ossiciuobligatione reum interfici iubet, Millum: qui idem piae star, quia ita sibi
imperatur a superiore, cuius imperium aut vitare,aut violare sne peccato nequit , Ni dicebamus prima
parte regulae, aut quia nisi id faciat agitur de ipsus salute, eo qubdad uel satij illius rei detrectanti senten tiam ferre,& in alium quempiam id
oneris derivare volenti mortem interminati suerint; quia prior ille iudex voluntarie & sponte vindictam& caedem rei intendit, quod quamuis iuste ex suo munere faciat, summae tamen lenitati Christi ad uel satividetur, idcirco fit irregularis ex dosectii lenitaris; posterior autem iudex ita punit reum pro sua aut horitate& munere, ut tamen id saciat ad ei it tandum imminens sibi periculum, atque ita non nisi coactus,qua re nullum
desectum lenitatis ipsum pati diei iure potest.
235쪽
Secundo consentiunt Gam S,eum,
qui ad vitandam propriam mortem - initisti m in uasorem occidit , nonccntrahere irregularitatem, q'od definit cicin. viii c. de homicid de inse. v rius dicemus ; atqui idem metus aliquando urgere potest ad testificandum contra reum . aut ipsum iudicandum, aut mortem decretam exequutioni mandandam ; cur igituraeque non excusabit ab irregularitate, aut cur potius in his actionibus, quamuis urgente grauissima necessi rate, factis repetietur defectus lenitatis , quim in ipsemet occisione non maiori necessitate propria manu it. rogata , quia ex vulgari regula iuris, Plu/ semper in β continet quod es m nui, regii l. de tegul. tutis in s. Cui
licet quod di plus,scet utique quod est mi iii, egui. 1 3. Neque dicas in iusta
de sensione nos cogi ab eo ipso, quem occidimus ad ipsum Occidendum atve id reium iudicem .accusatorem, ii chorem, Id alios eiusmodi nunquam pati vim ab eo, ad cuius caedem con
currunt,sed ab alio quopiam, qui illis
metum ineuiit; nam eum in utroque casu causa,quae excusat ab irregularitate, ratione iustae alioquin occisonis sit metus perdendae propriae vitae, V.
gr nihil omnino interest, a quocunque incutiatur, non enim agimus de aequitare actionis, sed de causa excusante ab irregularitate ipsam quamuis inculpabilem consequente, quae αμasa exeusans si sit metus , in uno aliquo casu, erit quoque in alio, in quo idem malum timebitur.His omnibus adde ex his , quae prima patre huius operis disputata sunt lib. 3.
cap. . . quaest.. metum vitae ad initten
dae,eiusve periculum excusare ab omni lege Ecclesiastica, aut saltem ab ea, quae nullam neque diuinam', neque naturalem includiti atqui lex de contrahenda irregulat ita te desecta lenitatis Ecclcsiastica est, cuna,vt dixi lib. superio ii, nullae censurae, aut irreis gularitates sint institutae a iure diuino, & idipsuin ex cap i. huius libri, atque ipsiusmet irregularitatis definitione constat. eius igitur obligatio prorsus cessabit urgente graui metu de periculo. .
Non es distinguendum inter Li-
cum cr Cleritum, ubi eadem urget necessιtin. AD extremum monui in nostra regula . nihil prorsus distin.
guendum esse inter laxum, & Clericum, ubi enim uterque ad occisionenatuitam quali premente necessitate, si . Ne metus impendetis mali, siue obligatione vitandi peccati aliquem occidit, utrumque immunem esse irre. gularitatis existimo cum Aullaciis p. I. se L .datas. M lin .disp. i Cy. trach. 2. num. 7. idcircd enim negat contra Sot Nauari.& Caictan. alibi adducendos, opus ei se protestatione de curanda morte', ut Clericus excusetur ab irregulatitate propter denuntiationem proditoris patriae , ad quam faciendam loge diuina & naturali obligatur, quia protestatio necessaria non est. nis in iis casibus, in quibus illa contrahi potest iri egularitas: at - qiii ostendimus in actione, ad quam
obligat lex naturalis,aut metus, nubiam aut indecentiam', aut lenitatis
violationem,aliumve defectiam reperiri posse ; ergo neque irregularitas: quod antem,qui illam actionem ponit , sit laicus Sc Clericus, omnino per accidens est, quandoquidem pie-
236쪽
muntur eadem obligatione ponendi actionem , de qua disputauimus, ne peccent, δέ code in periculi grauiss- mi metu impelluntur. Ubiicit Henriq. I b. l . cap. II. mina. r. lalcum, & Clericum nondum sectis initiatum, si occidat unimicum Reipubl. urgente naturali Pr ccpto, ficri iri egularem, ex com-imini sciatentia DD. quos ibidem allegat liti. N. quia tunc ea irregularitas non habet rationem poenae,
sed est solum impedimentum suscipiendi Ordines, quod ut constat ex toto cap. supcriori , incurri potest sine culpa : at vero in Clerico iam aliquo sacro ordine insignito, prohibitio suscipiendi superiores Ordines,aut utendi iam sui ccpti cst poena, quia priuat Clexi cum iure, qtiod habebat; ii igitur ex inculpata occisione, inamb& praecepto naturali imperata Clericus ficrct irregularis incurreret quanda sulpensionis poe- nun sine culpa , dc implendo praeceptu fieret inhabilis ad exercitium
propris Oisc ij, & Ordinis,quod iure
merito ablurdum existimauit S.
quod eo tempore seritandum omni no est , aliquem occidit, reperiri defectum lenitatis, siue iste sit laicus . siue Clericus, uti ostendi sese, imitabit haec personarum conditio, & shal tus quidpiain facetat, desectus man- .lsuetuditus potius admittcndus ellet in Clerico, illam in laico occidente, cum Clericii potidis deceat a sangui nc, uti loquuntur, abstinere , quam laicum; quare si in iusta atque neces-liaria occisione violari potest aliqua ratione mansuetudo , potius certe violabitur a Clerico, quam a laico.
De homicissio iusio voluntari o. IVsτA occisio spontanea, quia su D 6cipitur ab eo, qui nullo alio prae certo, quam muneris,& olfici j, quod volcias iubiit, ad illam obligatur, null; que libi ext cinsecus 'imposita
necessitate illata,vi aut metu inculto cogitur,facit irregularem ex desectu lenitati S.
Rc spondetur, qua nauis dar mus, omnem irregularitatem contractam
a Clerico ad aliquem sacrum ordinem,iam promoto,poenam e :le , ac
proinde culpam praerequirere, quod an verum sit, patebit inserius; inde tamen non sequitur, quando actio aliqua inculpabiliter fit tum a laico, tum a Clerico, laicum clic irregularem,& non Clericum, cum omnis ea
actio quae impedit a suscipiendisordinibus, impediat quoque ab usu ia sceptorii, ut in i platirregularitatis definitionc explicanda pastim obseruant DD. deinde nego incalu, de quo agimus, dum quis ne peccet sontra praeceptu naturale, aut aliud
EXPOSITIO ET COM'matio regula.
HAEc regula uniuersalis probata
manet ex superioris, cuius est contradictoria , expositione , comenim certum sit, iudices aliosque mi-l nistros ad moricin rei concurrentes,
de milites in bello etiam iusto sua manu interficicntes,fieri irregulares, quamuis nullam homicidij culpam in eiusmodi iusta occisione committant , necessarib concedenda est aliqua irregularitas desectus ic nitatis. quae in illis actionibus, quamuis licitis, de bonis, obscructur ; atqui ostendi inus superiori regula in occisione iusta, sed coacta, ct ncccsIaria,
237쪽
non possie fingi mansuctudinis illurn EXPOSITIO CON-
firmatio regula RIM A pars huius regulae perspicua est . quae eniim requiruntur,
ut vitiis aliquis cicatur causa occi-lionis intullae eadem omnino neccl-saria fiant, ut dicatur causa eiusdem occiosionis, ii tulta sit, nam aequitas', aute iniquitas actionis non facit ut aliquis dicatur causa, ipsainponens, aut non ponens; quae igitur excusabunt aliquem , ne illi trisuatur quaepiam actio, semper illum cxcusabunt, liue actio sit licita , siue illicita , hae enim dilictentiae faciunt
tantum , ut causa eiusnodi actionis peccet,aut non peccet, illam poncndo , non vero ut ponat, aut non ponat actionein quia igitur qui est caula tantum remota homicidis voluntari), non contrahit irregularitatem, sed sola causa proxima siue principalis, siue minus principalis existar, modo superius explicato , ita etiam, qui erit tantum limilis causa remota homicidii iusti. S cum lenitatis defectu coruusicti, non contrahctristarii irregularitatem : ut qui texuit, aut dcsectum ; restat igitur ut illum in occisione iusta,& volita,atque spo te suscepta inelli dicamiis, & sanccam ili casu prioris regulae lex, aut
praeceptum sua coactione potius occidat, inquit Henriq. cap. 1 . cit. num. a. quam homo, qui inuitus quodammodo iacit, atque adeo non poterit accusari imminutae mansuc-tudinis,quado volens Libit ossicium, quod nisi cum alterius caede exerce. re non potest, & illud etiam eadem libellate nullo cogente exercet, cae dein omninb ac vindictam per se intendere non sine aliqua violatae lenitatis nota, quamuis inculpabili censetur, atque minus aptus videtur Ecclc siae, qui ut minister mansuetissimi Pontificis Christi instituatur.
Denique constans inductio manifestum facit, nullam incurrer irregularitatem solius detectus lenitalis, nisi qui volens ad alterius caedem, aut ii uitii 1tionem iuste concurrit,
quoci tu consectariis se a singulis videte saeile fuerit.
ea Onania , Vae G- Idem dico de eo, qui casu fortuito, lx δb ix gularitate nomi- i qua non sui compos, ut infans, su- Iclij tunsarij, a musti , excusant riosus,dormiens occidit , aut qui etiam ab irregularitate homicidii iu-lsanitatis causa mutilat; hi enim o sta, sed etiam multo plura, nam cau- i nes neque irregularitatem ex delisa tantum principalis actionis , cui j cto,neque ex desectu lenitatis ratio- hic defectus lenitatis est annexus, ne homicidii, aut mutilationis in-
incurrit illam irregularitatem; non currunt.
uxilio. ra parte , qua diximus, solam causam principalem actionis, cui est annexa irregularitas propter lenitatis desectum , non Vero caetc
238쪽
ras, quae aut consilio, aut auxilio, aliive ratione ad eam concurrunt, fieri irregulares; pugnare enim videmur cum communi DD. sensu ,habe inus tame ins, nisi fallor,satis liqui-du; qui enim in bello iusto pugnant,
aut alios hortantur ad pugnandum , Aut pugnam imperant, modo ipsi met sua mauu nullum interimant , non fiunt irregulares, uti ostendimus ii serius, quamuis plurimi in eo conflictu perierint , & tamen hi omnes concurrunt moraliter a l eas caedestum iuuando , tum hortando , tum 4mperando, i minb ipsi met pugnant, atque etiam vulnerant; ergo falsum cst omnes concurrentes ad homicidium iustum illigari irregularitate, etiamsi causa principalis illius illigetur ; inamb inde colligo nunquam ab his causis minus principalibus in- curti irregularitatem, nisi id in aliquo casu aperte ex 'rimatur , quandoquidem nulli bi rectur in uniuer- suin ea irregularitas iri iure pro concurrentibus ad homicidium, inambin locis , in quibus agitur de irregularitate,ob hunc desectum excipiantur coadiuuantes: in aliis autem lo- eis numerantur singulae causae, quae innodantur eiusnodi impedimento, ut quando agitur de rei caede,& personis in eam influentibus, ut de iudice , cap. his a quibus 13. q. 8. &cap .ex vcstris,de cxcessibus Praelato.& de exeqiuatoribus sentetiae cap. aliquanto I. dist. s I.
Obiiciunt passim cap. si quis viduam 8. dist. so. v bi conscius homicidi j post Baptismum commissi, aut facto, aut praecepto, aut consilio,aut de sensione deiicitur a Ciero , si in illum subrepserit; ergo Omnes , qui concurrunt ad homicidium , fiunt
irregulares, atquc ut Videas comprehendi omne homicidium etiam iustum, aduerte ibi agi quoque de homicidio in sui defensionem commis. . at'ue adeo legitimo.
loqui, nisi de homicidio iniusto , ut apparet ex poena in fine adiecta, priliantur enim hi omnes communione, quae in fine duntaxat more laico reddenda erit his Clericis propter eiusmodi homicidium depositis,quae duae poenae depositionis, & priuationis communionis,pr terquam in extremo vitae fine,cuin grauissimae sint, supponunt grauem culpam; cum tamen in homicidio tulto, de quo agimus, nulla dc ne leuis quidem noxa agnoscatur ἔ adde ea quae absoluti dicuntur in iure de homicidio , maxime circa poenas ipso facto incurrendas , de solo voluntario, &culpabili intelligenda esse, ut Henriq. plures allegans obseruauit lib.
q. cap. v. n. vlt. lit t. L. & sane ii numera sequerentur absurda ,si,quoties iura quidpiam decernunt de homicidio absolute, accipiendaἔssent de quolibet homicidio, siue iusto, siue iniusto. Ad id porro quod dicebatur, homicidiu, de quo agitur in Canone citat.si quis vidua,ille iustum, quando-
qitide est dc senisum. Respondetur primo, cum glossa ibid. loqui canonem de defensione euitabili, & non
necessaria ; tunc enim non caret culpa homicidium. Secundo dico hunc canoncm non esse Martini Papae, ut solemni sibi errore allegat Gratian. sed tantum in collectione Marti iri Braccarensi reperiri, atque
in quibusdam Codicibus leti assensione, pro d/sensione. Expressior quidem videtur Canon i I. Conc. Triburiens. Sacerdos enim,& Diaconus deponi iubetur, qui nimium coaetus halaricidium feceris, extenditurque ea P TRA
239쪽
peetia ad consulentes. hortantes, &alios euismodi : verba porro illa nimiae coactionis omnem culpam ab eo homicidio remouere videntur , nihilominus cum imponatur grauis pCena depositionis, supponenda necessatio est aliqua culpa , eaque grauis, quare nimia illa coactio non est ea, quae omnem noxam abstergit, sed quae illam aliquantulum minuat , &quae fortassis in foro et uilia poena ordinaria saltem ho inicidii excusaret: aut quia etiamsi initio quis coactus et it ad sui defensionem , deinde tamen aestu quodam abreptus fines defensionis tiansitit. Denique de hoc eodem homicidio voluntario & pee camino Co intelliges cap. vlt. de Clericis pugnantibus, ubi homicidium dicitur facto consilio & de sensionepcrpetrari. CONfECT ARIVM I.
An sit vera communis regula ex homicidio licito priuata aut horitate commisso , nunquam contrahi irregularitatem i qua tamen ex eodem homicidio publica aut horitate facIo ct inculpa bili incurritur Z8 C X regulis a nobis stabilitis non
C fuerit operosum deducere ἰquid sentiendum sit circa vulgares dissicultates de tegularitate ratione sesectus lenitatis in homicidio defeqsilio, aut in legitimo iudicio, vel iusto bello conanisso. OaD oit autem a communi regu
lx, quam tradit Couarr. in Clem. si fuciolus. 3. pari. f. uni c. atque alibi sepius tota ea re lectione, citiusque meminit Naua tr. de quam caeteri vi-
dentur admissse, nimirum homicitidium inculpabile nunquam inducere irregularitatem , quoties fit , ptiuata periona ; secds vero , quando fit ipublica per sona; quod probant inductione , nam nullum est homicidium licitum propria aut horitate factum propter illud, quod in sui de sensio.
nem fit: illud autem non facit irregulatitatem ; at verb homicidium a , iudice , accusatore, teste, lictore 3c aliis ad caedem rei concurrentibus habet annexam irregularitatem, quod idem dicendum est de militibus in bello iusto proptia manu interficientibus ; hi vero omnes agunt ex officio publico atque publica aut horitate Reipublicae. Nos satis tamen placet haec vulgaris doctrina. Primo cnim non red dii ut in illa ratio di scriminis , quod admittitur inter caedem priuata det publica aut holitate iuste factam , &cut irregularitas ex una consequatur, non ex altera, quandoquidem utraque iusta est, & videtur omnino esse per accidens ad defectum lenitatis, quod quis priuata aut holitate', aut publica occidat, si reipsa occidat, atque etiam occidere intendat. Secunis db etiam aliquando caedes a publica periona illata immunis est irregularitatis . ut videbis in milite occidente in bello iusto de sensitio: quod autem bellum sit de sensilium, non iacit, ut miles non aque gerat in illo officium publicum , atque in bello ostensi uor iudex quoque, accusator, tellis, ali ἱ-que qui ad rei mortem proxime conia currunt, si id faciant urgente obligatione praecepti , quam sine peccato
violare non possum , aut actione natum imperatam omittere , vel si cogantur graui metu impendentis mali, quod vix aliter vitale queant, non fiunt irregulares, uti iam monuimus,
240쪽
& iterum contabit se igitur authoritas non facit, ut homi-eidium ab illa licite commissum pariat irregularitatem. Tettid plurimi Hocent , non vitari irregularitatem, quando aliquis occidit alium in defensioncm bono tum, aut famae , aut proximi, de non ita defensionem propriae vitae , atque etiamsi suae saluti fuga aliave ratione consulere possit,q ramuis non sine probro de aliqua infamia, & tamen probab: te esse concedunt iidem DD. caedem tunc com- .
missam licitam &iustam elle, scd non immunem irregularitatis ; quod igitur occisio fiat iuste a priuata perto na , non excusat ab itregulatitate ex defectu. v A s ob causas nolui uti communi illa regula, sed alias uniuersiliores tradere placuit, quae rationem huius vulgaris dicti continent, de quad in communi doctrina veritatis aut falsitatis insit, oste udunt. Quia enim nunci iam occisio, aut mutilatio licit E fit priuata aut horitate , nisi coacte de urgente grani necessitate, in quam inuiti adducti sumus propter obligationem urgentis praecepti imperantis actionem , quae sine peccato relinqui nequit , aut propter euitandum grande malum , quod nobis impendet, & cuius metri premimur. Homicidium iustum a priuata persona factum semper est necessa rium de coactum , ac proinde nunquam in eo ita prim b de per se vindicta intenditur, ut violetur lenitas 3c mansuetudo; quare nunquam inducit irregularitatem. At , eio, quia homicidium ratione solius publici ossici j factum semper est spontaneum, de saltem in sua prima radice omnino liberum ab omni coactione ει obligatione , siue quia tunc pollet aliquis abstinere ab illo sui ossicia actu, de alij permittere, qui eodem munere fungitur , sue quia saltem volens munus illud publicum suscepit, occisio tunc facta prim i & per se , ac
nullius alterius rei faciendae, aut obtinendae occasione impellente, intendi dicitur, quod cum eximia mansueti id ine , quam Ecclesia in suis mini stris exigit, non satis cohaerere videtur, atque adeo ratione elusinodi defectus contrahitur ista irregularitas, quae poenalia non est , neque ullam
noxam supponit ; si vero aliquando illi, qui aut horitate publica licite occidunt, id saciant cogente necessitate
distincta ab obligatione sui ossicij, de
quae premit illos ad exercitium, totum homicidium tunc commissum erit necessarium, de aeque expers irregularitatis, atque si suisset factum priuata persona, posset licite, & non coacte, & nulla ineuitabili necessitate, aut graui metu premente aliquem Occidere, reueri fieret irregularis Quare tota causa liuius irregularitatis in homicidio iusto quacunque aut horitate suscipiatur, siue publica,
siue priuata, petenda est a necessitate, aut coactione, quae impedit ne violet ut lenitas de mansietudo , cuius proinde desectus nullus eo casu repetitur.
An tu ste occidens alium ad sui r rumque suarum defensionem, fiat irregularis.'
SVrroso in his omnibus se tua. y
ii moderamen inculpat.c tutelae ,