장음표시 사용
111쪽
Vereor tamen ne nobis obtrudere velit Henrici Macliuiensis Albumasaris interpretis somnia , qui nauem in coelo adinvenit , ad quam Noe arcam suam construxit. Quod Petrus Alliacensis quasi diuinum inuentum maxime admiratus est, ut refert Ioan . Picus Mirandulanus tib r. in Astr. PS. Mitto hic quae plurimis possem exponere S S. Patrum dicta in hanc sententiam, quI orbe uniuersiim hoc in loco omnes interpretantur, unde Epiphanius lib. I. haer. 39. Sethianorum,
των ω ωπον πολε συπος. Ceterum, inquit, ubi diluuium omne omnino hominum genus abfum it, & alij item omnes , quos si vellem
hic congerere in immensum excresceret moles operis , propositarumque animaduersionum limitesprae tergrederetur,
Is sis authoritis es' antiquitas commen dantur ,genuinumque ipsius ortum 6sς Pentateuchum ostenditμr.
QVOP euenire ut plurimum ijs solet qui
semel verecundiae fines transierunt , ut
impune sint impudentes : idem ios accidit qui
112쪽
S ANIMA DVERSIONE Fueritatis semel limites praetergrediuntur , veimmodice & intolerabiliter mentiantur. Non
potuit sane impudentissimus nebulo diuina Mosis volumina suis nςnijs dc putidissimis nugis accommodare , cumque tantam lucem sustinere non posset tenebrio , autographos statim legis libros atque a Mose constriptos negare impie conatur. IVescio et ero,inquit, lib-4. cap. I. pag. Ι73. quo authore satis idoneo com pertum sit Pentateuchum Mosis ipsiusfuisse autographum , vulgo dicitur, sednon omnibus probatur. Hae cause me mouent , quare libros quinque illos, non Mosis archetypossed exscerptos 2 ex scriptos ab alio credam. In primis quod in illis legitur Moses mortuus , qui enim potuit Moses scraberepost mortem y Iosue aiunt addidisse momum Mosis capiti ultimo Deuteronomi'. Verum quis addidit mortem Iosue ipsius capite ultimo Libri illius qui Iosue inscribitur, quique a Iosueus conscriptus ut Pentateuchus a Mose reputatur ' Quam impium sit quam princeps δc ii
solens facinus , quam temerarium seniS --λιμπουδος dogma, nemo est qui non videat nisi qui plane c cus sit aut in eo pistrino educatus,
ex quo nihil nisi Religioni pestilentissimum,
regnis & Reipublicae Christianae magnopere timendum ac periculosum expectandum est Sed quis adeo stupidus, ut per haec latera alio&vulnerari non subodoretur Quisquis enim Mosis authotitatem oppugnare nititurChristi Domini Euangelium , eodem ictu vulnerat,
quique de Pentateuchi authore dubitat , do
113쪽
IN LIR. PRAE-ADAM IT. 'Euangelio quoque dubitat, de Christo Domino impie aduersatur. Ea est enim legis Mosaicae dc Euangelicae concordia perpetua que consensio, ut Mosaica typus sit & figura
Euangelium vero res ipsa quaeq; diuino correptus spiritu conscripsit Moses ac velut praedixit , eadem reipsa in Evangelio continentur sic a veritate ipsa Mosis nomine comprobantur , nec-non saepiuscule laudantur: Etenim
-m μεγαλωMωσῆ. Euae de mundi creatione magnus
Moses Philyphice diseruit ex diuino assatus spiritu edixit, inquit, Gregor. Nyssi. Innumeri quidem extiterunt haeretici qui Mosis libros sugillare , aut in condarios fensus detorquere ausi sunt, sed nullus adhuc ex
titerat perfrictae adeo frontis, ut Mosen eorum auth orem esse negare ausus fuerit, Nazaraei fateor apud Epiphanium lib. I. haer. 18. mrλάλυ τα βιδεια l mi ἐν τουτων --ν πιώρων conficta esse Biblia dic
hant , ct nihil simile a maioribus facitum fuiss8.
Mosen tamen eorum authorem agnoscebantvt Sc Manichaei apud Augustinum lib. de haer. qui Mosen Pentateuchi authorem fatebantur, quamquam a principe tenebrarum excoIitatos delirarent. Sed velim attendat hic lector , Catonem aut Socratem loqui forsan putabit , cum tamen eius verbis nihil ineptius inconcinniusve
esse possit. Quorsum enim Mosen aggredi
quid . si Mosca Pentateuchi auctor non est ,
114쪽
quid inde factumὶ Quid euincent verba ilIA
lib. 4. cap. I. pag. IpI. Solent omnes qui libris Mosaicis scrupulose addidii sunt inuentiones scientiarum, artium ct disciplinarum ct rerum omnium Tel ad Adamum, vel ad Adami referre posteros. Ratione illa tantum quia nullim homo prior Adamo leg tur apud Moysen. An ista verbavi& alia quet in Mosen ore blasphemo contorquet , Iudaris suis quos tantopere extollit, plurimum grata sint, vehementer dubito ne que Iudaeis in Mosis verba iurantibus talem censorem acceptissimum fore confido. Sed ut nonnulla dicamus quς huius rei amplitudo sibi suo iure postulat , diuinue legis-umosa ui duce spiritu multa vaticina
tus est , mortem quoque suam Prophetico spiritu conscripsisse tradunt Hebr orum nonnulli.
Philo Iudarus lib. 3. de vita Mossis sub finem,
suscipiendus esset si vetusans in porta, ut cum
sum consummaturus in coelum euolaret, diuino adlus θiritu. vivens adhuc , accurate praedixit quae velut in sua morte contigerunt, qui mortum est nondum mortuus, qui terra mandatus neminea ante non scilicet mortalium manibus sedim mortali virtut . EO
115쪽
Ed etiam processere quidam ut seipsum se peliuisse dixerint,& in arctissimam speluncam
ingressum, animam ibi exhalasse, alijs ctiam a Deo alijs ab Angelis id factum a seueranti bus. Sed ut ut si Pentateuchum genuinum esse Mosis foetum & autographum asserimus ,
adeo tamen Vt nonnulla a Iosue aut ab E sdra addita fuisse non grauate concesseriimus : δίin eo praesertim loco cap. Vlt. Deuteron. ad
iocha credimus ea quae leguntur ab eo loco, mortuusque e 'tibi A ses seruus Domini vers. 1 usque finem libri Dcuteronomij, ut G alia alibi in libris legis alijsque etiam veteris tes amenti partibuS.
Controuersia tantu es inter interpretes quinam Molis libris quaedam adiunxerit an Iosuesn vero Esdras Θ cum enim sib crudelissim , Antiochi dominatu libri fere omnes ludeteorum combusti sint , quod maximam late cla dem inrulit rei litteraria: apud Hebropos , id tamen impedimento non fuit , quominus codices legis plurimi seruati cladi suae superstites fuer1nt. Summum hac in re studium ex tollendum est: Maccaborum quorum dili gentia factum est, ut ad posteros hi codices foen citer transducti Jc deportati sint. Ijs autem itiori S addita fuisse nonnulla eruditi putant interpretes, alij quidem ab Esdra qui velut restitutor eorundem creditur ut legere est apud S. Athanasium in synops seu recensione sacrorum voluminUm. 9 ab τουτο mei
116쪽
βιζλια. Illud etiam de dra refertur, cum populorum negligentia ct diuturna captiuitate Biblia essent de perdita , ipse Esdras nobilis, honestarum artium studio flagrans, cr temone, cuncta apud se seruauit, ac demum protulit omnibusique copiam fecit, ratione ab interitu vindicata sunt
Biblia. Alij autem id praestitisse Iosue affr-mant qui in Mosis locum suffectus prophetiae
dono claruit , alium vero a Propheta quidquam addere potuisse non existimant. Nostrum tamen non est inter eruditos hac de re iudicium interponere nouatorem no strum confutare rantum instituimus. Is igitur lib. . cap. I. pag. I73. legitur p9rro De&teronomiy cap. i. Haec sunt verba quae locutus cst Moses trans Iordanem. si scri
psi sit Moses repouisset cis Iordanem Non enim
transi ivgrat I fines Iordanem Imo neque illum Tadat it unquam. Dixit autem trans Iordanem qui Deuteronomium conoeysit. QHantum nugarum i quarum
Ouis huic homini non succenseat qui ad ea studia audet respicere & de ijs scribere , qui 'bus neque vel mediocriter imbutus insc1tiam suam nobis omnino prodit. Solemne quippς est ijs qui scriptura interpretandam suscipiunt,
117쪽
I N L 1 p. P R IE - A D A MI T. aut loca qu da adducunt, ea diligenter expendere, tum ex primigeniae linguae fontibus,tum ex versionibus plurimis si opus fuerit. Quod si proestitisset talicius S ad litterae sensum ac commodatius interpretari potuisset. Sed qui ob imperitiam linguarum id pr stare non poterat, silentio inscitiam tueri poterat aut sal rem eruditos hac de re considere debuisset. In Hebraro habetur quod trans
Iordanem vertit vulgatus codex, potest tamen Verti cis, tranS, e regione , ex aduerso,
quod ex Lexicographis omnibus notissimum est , etiam in ea significatione reperitur inscriptura multis in locis, ut Exod1 2S.
ct facies lucernas septem γ' extolles eas lucemnas ut luceant e regione ipsius. Adstipulatur Arabica versio quae Hebraicae omnino consonat,
. quod videre est in Bibli qI Anglicanis PolygloitIs pag.
absoluam versiones omnes id hunc modum haec verba rediderunt Pergit eodem cap. pag. 174. Laudatur quin etiam numerorum cui te M. par mi sumptri ex Gro, cui titulus erat Bellorum Domini ver ba Numerorum hacsunt. Vnde dicitur in libro Bellorum Domini. Sicut fecit in m res rubio,1ac faciet in torrentibus Arnon. Laudari AM tem non potuit a Mose liber ille bellorum Domini,
118쪽
ANIMADvyRs Io Npsi in ipsa arena a Mose gerebantur. Quoniam oscitanter dc perfunctorie tantum haec legisse via de tui , mirum non est si negotium illi face sant ea Mosis verba. Dictio autem 'an librum quidem significat sed volumen etiam dc narrationem serpissime ; Erant forsan carmina quaedam δί epinicia de victoriis quas 1eportauerant Hebraei, quinetiam versus hac in loco citantur. Addere etiam postumus istud Prophetice dictum dicetur hoc est in re simili Israelitae istud dicent cum a posteris recensebuntur bella quae gesta sunt in Istael in mari rubro Sc ad hosce torrentes quod Omnino euincit versio Arab. p.639. Biblior.Angli C.
Denique S. Augustinus lib. i. quaest. in Gen Dccurrit his verbis. Neque negandum est fuisset iam Abros Chaldaeorum et Ade egressus est Abraham siue e gyptiorum ubi Hai cerat Moyses om-Hem illorum supientiam siue cuiusque gentis a
Eiusdem sunt ponderis, quae allatrat de fi
inquit pag i7 longissimeposti Iro enseripta qua
leguntur DeHieronomi' , cap. 3. Iair filius Manasse possedit omnem regionem Argob. UO Caturque ex nomine suo Basan Hanoch Iair;
idest villa Iair usque in praesentem diem. Bon dixisset Moses usque in praesentem diem
119쪽
IN L1B. PRAE-ADA M 1 r. istam illasuam quo tempore introducitur Idosis has dicens. Sed si vel mediocriter scripturς mentem rimari doctus fuisset aut in ii occe litteratura genere tantisper versatus e siet facili imu istud expertus fuisset per Iair enim non Iair ipse sed posteri intelliguntur idest Iair ipsius nepotes
enim Hebr. habetur, quod etiam ex omnium fere interpretum verbis constat. Sed innumeras cruces fimini illi haec verba
Cap. 3. Deuter On Omij , solus Og rex Basan superfuerat destirpe Gygantum, monstratur te clus eius ferreus qui est in Rabbath siliorum Ammou. Mirum profecto quantum haec insae
licem criticum exercuerint, ait enim quorsumrnquam opus erat Iudeos alio mittere ut lectum
gantis viderent, quis Igantem ipsum in terra sua viderant, vicerant, campis Easan ipsis prostratum, vulgo mensi erant ξ Quibus nihil absurdius fingi potuisse crediderim, non enim Moses Iudaeos illic mittit ut mentitur parcns ille Prae-Adamitarum, sed tantum res gestas exponit δc bella confecta feliciter recenset, quid autem incommodi csse dicet si gygantis illius lectum ferreum seruasse Iudaeos dicamus tanquam spolia de atrocissimis hostibus repo
Audiatur iterum hypercriticus de Hor reis quorum mentio fit Deuteron Om I, cap. a. Is igitur pag. I93. ait leguntur etiam hac Deu te nomiy cap. 2. In Seir prius habitauerunt Hor rael: quibus expulsis atque deletis habitaue
luxit fili, Esau: sicut fecit Israel in terra posses
120쪽
sionis quam dedit ei Dominus. Atqui certus neque Mose authore neque Mosis jaculo, expulsos oe deletos fuissse Hum deos a Iudaeis. QMJlais verbis facias si dicamus ea prophetice ablo se prolata fuisse , huius enim loci sensiis est Horraeos prius Seir possedisse quam filios Esau, quod etiam diserte notat versio Arab. pag. 72I. Biblior. Angl1c. Vt vero relictis his nucibus sua Molire
1 uuatur authoritas & contra imperiti ho muncion1s vesaniam defendatur , nullam cicertz maiorem aut luculentiore tribuere possumus quam si eandem reddamus quam Chri stus Dominus suis oraculis, dc suorum Euangelistarum scripto SI voce comprobauit, eam quippe ipsum legem quam prae manibuS ha benius Mosis nomine citat sepissime udami que ex ea pluribus in locis conuincere mi natur. Ioan . S. AS. Christus Dominus ait , Nolite putare quia ego accusaturus sum vos apud
Patrem: est qui accusat vos Moyses , in quo spe ratis , si enim crederetis Mosi, crederetis forsitan es mihi, is me enim ille scripsit: si autem illius
litteris non creditis quomodo verbis meis credetis'
Lucae 2 O. 29. Magister Moyses scripsit ηοbis sis δ'