Regia potestas quae fuerit secundum Homerum

21쪽

ἀνέρας, οἷσιν πεστι μέγα κρατος ἐνθαδε μιῆς dημου τε προυχουσιν ἰδὲ κρ*ηδεμνα πολ*ηος ειρυαται βουλῆσι καὶ Θεθὶσι δίκησιν.

Atque ipsum nomen declarat principes in bello duces fuisse. -- pius enim legimus ut in libro II, 79; Αργείων Φητορες ηδ ριέδοντες sive V l64: τοῖοι Μυρριιδόνων γήτορες se μέδοντες et XV 533:

οι δἐ συναγρορ ενοι Iuuων γητορες ανδρες δαίιρετον et Ulixes fabulans narrat se regi obedire noluisse ipsumque ducem sociorum exstitisse 13 265, :οτυμ αρ' ora, πατρι χαριζομενος θεραπεπιον δημω νι ρώων, ἀλλ' Ἀλλων ηπον ταίρων. Sacrificiorum deinde munus ad reges solos pertinere studuimus probare neque tamen principes omnino seiungendi sunt quippe qui ordinem secundum occupante cum Alcinoo a Neptuno, ut ipsorum misereat precentur 13 85-T:ώς ι μέν ' εἴχοντο Ποσειδώ υνι αν-rι δῆμου Φαιηκων γήτορες dio μοντες

et Hector roianorum principes ut cum virorum pugnam parantium seminis deos orent, est rogaturus 1 13 M' Restat ut de potestate principum, quae conspicitur in ipsorum conciliis, iudicemus. Atque re vera nihil magis contra eam sententiam pugnat, ex qua rex libera voluntate et potentia existere dicitur, ut rex reddatur tyrannus Asiaticus, quam eius in conciliis imago. Concilium autem convocatur a rege aut ab ipsis principibus. Nihil certi colligitur ex 2, 26:

22쪽

ab Agamemnone concilium vocatur I 89:ωτρώδης ὁ γέροντας ἀολλέας πεν χαιων

ἐς κλισίν et X 94 5 principes evocantur: τοὶ δ' α/ί ἔποντο 2έρμων βασιλῆες σοι κεκλήατο βουλvν. Hector cum Troianorum principibus concilium init X l4 5: Ἐκτωρ μὲν μετὰ τοῖσιν, σοι βουληφοροι σὶν βουλὰς βουλε- θείου παρὰ ση τι πλου.

et eum Achille deliberant Achivorum primores XXIV 650-2. Nausicae autem patri occurrit a regibus Vel principibus Ρhapaeum in eo Llium vocato 6 53-55:α δέ θυρα ἐρχομένου ξήρι' ἴτο αετὰ κλειτοῖς βασιλῆας ἐς βουλὴν, κα μιν κάλεον σαίνως ἀγαυοί φ ncipes suo iure concilia inibant. Achilles enim legatis, qui ipsi

quem sequamur Troianorum concilium omnino exstitisse negati P. 408, 16, 7. ' robat noster quoque locus optime, κλειτους βα-ῆας idem valere ac μάννας ἀγαυους itaque Phaeacum principes alio loco , 41 - - οι βασιλῆα nominanturnoque aliis locis quidquam interest inter nomina principum atque regum velut XX 83 4

quos reges principes esse probat Iliadis locus UI 146-153 ubi 'ώων νητορες 153)nominatim proferuntur, qui v. 149 δημογεροντε vocantur et ib0, 1 αγο αἰωθλοί. Ulixis pater, qui rex Cephallenum vocatur 24 378 κεφαλώπεσσιν ἀνάσσων istiscnominatur 24 134: Mamr ῆροι ταφήιον et Antinous rex 24, 17s: λ δ' Ἀντίνοον βασιIS'. Ipse quoque Agamemno non alio nomine appellatur 24, 24, : Ava et περὶ μεν, ἄφαμεν - τεροκωαυνωἄνδρων ηρώων φίλον ηεμεναι ν ματα παντα et utramque nomen legitur 24, 87-s. Praeterea compar 176 7, 303 11. 628, 9 14, 3b, 6 18 64. 5 21, 346, 7.

23쪽

missi erant, ut Achaeorum proceribus nuntiarent se conciliari non posse eum Agamemnone imperat ius quoddam principibus tribuens IX42l, 2:αλλ' υριεῖς ἐν ἰονrες ἀριστηεσσιν εχαιωμωγγελίην ἀπόφασθε - τὰ γὰρ γέρας ἐστὶ γεροντων. Itaque saepius legati, qui foedus feriant, pacem ineant, bella indicant mittuntur vel accipiuntur a concilio, a principibus Ulixes est missus 2l 17: τὰ χρειος το α ι πας δῆμος φελλεν patre et a principibus t 2l: προ γὰρ ηκε πατὴρ αλλοι τε γέροντες et Aetolorum nobiles Meleagrum ut sibi opem ferat, rogant multa pollicentes I 574:

Agamemno autem estore auctore X T concilium vocat I 89 ut de legatis ad Achillem mittendis deliberent principes itaque oliωrum duces qui praedam leam dividunt principes sunt habendi X 687 8:

Itaque recte interpretari videntur qui roianorum primorum iusiurandum significari volunt Iliadis aminis versu i libri XXII

οσσοι ἐν μεγαροισι Προυσιον αἴθοπα οῖνον αkι πινεζ' εμοισιν Quam ad magnam vim principum conciliorum probandam conserenda sunt quae Metor dicit V 2o-3.2

24쪽

vid. annotat edit Ameis atque aes. Similia IV 259 vid. oeppen, Anm. d. l. p. 282 qui addit illiniiche Ideen lagen ei unserem Eliren-wein gum Grande J Schomann p. 28 Anm. I.)Conciliorum autem alius quoque finis sine dubio erat. ermultis enim in rebus non reges soli ut quid fiat, non principes cum regibus imperant, e populus quoque ad deliberandum adliibetur. Quam ob

causam ex ipsarum rerum natura videtur esse effectum, cum in magnis concionibus voluntatem atque concilium difficile sit explicare, ut princi pum concilium saepius is coetus fuerit, id in quo coetu antea res deliberarentur atque destinarentur. Cuius sententiae exemplum luculentis-8imum habemus narrationem concilii atque concionis in libro Iliadis carminis ecundo Agamemno enim praecones ut populum ad contionem Vocarent, emiserat II 52:οι tra ἐκηρυσσον τοὶ δ' ηγειρονr stύλ ωκα sed antea concilium init II 53: βουλην ὁ πρωro 3 μγαθυμ ον ιζε γερομμών. Contionem vocare Vocatae praeesse regum erat ossicium ex Schoemanni aliorumque sententia. In concilium non solum rex principes vocaverat sed etiam principes regem. Neque solus re eontionem habet Regem autem gamemnonem praecone ad populum vocandum misisse legimus II 50,

atque idem Agamemno IX 0, 1l:

Itaque Ulixes comitum concionem constituit l0, 88; 2, 3l 9:

Sed ipsa prima concio, quam carinen nostrum describit, a principe quodam ab Achille est vocataci 54: τῆ δεκατη δ' ἀγορηνδε καλέσσατο δεῖν χιλλευς is

' ovem primorum apud Achivos II 404 - , duodecim regum apud Phaeaces 8 390, 1 - qui reges 7, 49, 0 saepissime vocantur κνητορες δε μέδοντες ut . 136;8, 26, 97, 387, 36 praeter quos et apud Achivos et apud Phaeaces multi alii principes

erant.

25쪽

Deinde comparanda est concionis celebemmae deseriptio, quae contio ab ipso Achille vocatur XIX 40 - 46 Ithacensium concionem elemachus Ulixe absente vocat 2 6, 7 et Antinous' 6, 376, 7. Neque solum principibus sed unicuique ut concionem Vocaret Videtur permissum fuisse et sua ipsius causa et ad rempublicam ab hostibus defendendam et ob alias res ad populum pertinentes 2 28-32:

νυ τίς δ' ξγγειρε τινα χρειω τοσον Λειν; νέων ἀνδρων et οἱ προγενέστεροί εἰσιμ et q. m.

Itaque non pro nihilo est habendus locus Odysseae extremus qui quamvis non antiquissimus sit, tamen quod consentit in loco citato libri secundi, ex more ceri illius temporis docet Ithacenses sua sponte, postquam Fama peό urbem venerit, ad concionem ivisse 24, 20:αυτοὶ δ' εἶ αγορὴν κίον θροοι νύ μενοι b. Quibus in concionibus principes multum semper valuisse verisimile est. Ipse Agamemno principes tantum compellat in concione IX T: ω φίλοι Ἀργει Οὐήγητορες ηδε ρεέδοντες et in celeberrima contione ab Achille vocata legimus XIX 78:ὼ φίλοι ηρωες Λαναοὶ θεραποντες χρηος. Ipsa Minerva ut principes in concionem Vocet elemacho suadet 1 272, 3:αυριον εἰς ἀγορην καλεσας ηρωας Ἀχαιους

quae concio ut in altero libro narratur ab unoquoque viro populari requentatur. Neque tamen colligendum mihi videtur, nulli populari unquam permissum suisse loqui in conelone, ex irati Ulixis dicto in maxima rerum perturbatione II 200, 20l:

si σέο φέρτεροί εἰσι.

non par est habendus secundum estorem I 277 8 9: μπε - Πηλείδη, θελ' ἐριζεριεναι βασιλῆι ἀντιβίην, ἐπεὶ Ου-F43κοίης φιρορε τιμημ

26쪽

20 Iliadis enim locus XI 213 i5:

virum de plebe ob eam potissimum caussam, si stulte Vel inique proserat orationem vituperat, atque hersites non ideo videtur vapulare quod loquitur sed quod indigne in reges invehitur; attamen ipsi Graeci Ulixem laudibus vel summum eius actum praedicant, quod hominem maledicum tacentem reddiderit II 274 5: νυν ὁ τοδε ιε, αριστον ν άργείοισιν ρεβενος τον λωβητῆρα πέπ)oλον ἐσχ' ἀγοραιον. εConcioni autem, cui ipsa Iustitia dea praeest 2 68, 9:

ῆτ' ἀνδρων ἀγορας ημεν λωει δε καθεῖει summa Vis tribuenda est. Non enim sola foedera ineunda pactioneSsaciendae ad concilium spectant. Ulixes et Menelaus cum Sceptro p ponuntur loquentes in roianorum concione propter Helenam ΙΙ 206: σευ νεκ' ἀγγελιης et XI 139-4l quae Idaeus responsa reserat ab Achivis, quem miserant de induciis ineundis, roiani in concione expectant VIII l4-6:

et Achilles cum Agamemnone in gratiam redit coram in concione XIX34 5 45 65-69 472-4. Itaque magnus quoque honor ex concione repetitu 490,

et alia vox ornandi causa adiicitur , 50:

Quam ob causam Nestor summe laudatur, qui melle dulcius Ι 249)loquebatur I 248:

δε Sed omnino noster vir popularis Eriis Curtius gr. Gesch. I p. 124 nobili genere natus - erat enim Agrii lilius, cuius pliter est Portheus rex Calydonius XVI 11b- in nobilium numero est habendus itaque ab Ulixe vocatur λιγυς περ ἐων ἀγo-ης II 24s.

27쪽

στωρ - δυεπης κορου . λιγυς Πυλιων ἀγορήτης et oratoris summa laus legitur , 170 4:

Praeterea vid. 3, 27 II 224 VII 25, 6. Alia quae contionandi magnam laudem cum ipsi bellis componunt, saepius leguntur velut IX 440 l:

Quam ad vim atque gravitatem concionis probandam, quae heroicis iam temporibus latissime si patuit, consideranda sunt ora, ubivis, in unaquaque civitate certa atque fixa. haeacum enim forum Nausicae describit Ulixi 6, 266, 7: ἐνθυ δε τε ι, ἀγορὴ καλὸν Ποσιδηιο ἄμ φις

quod in urbem introductus admiratur 7, 3, 4:

. de haeacum sor comparanda sunt quae leguntur , 5 8,ll l 2, 6, 7 Neque aliud Ithacensiuni sorum videtur suisse , s 3, 4:

deinde 6, 36i 2; 7, 2, 3 20, 36i 2 aliis locis Laestrygonum autem occurrit l0 li4. Iroianorum in sorum qu id ubi sit legimus II 788: οἱ δ' ἀγορας ἀγορενον επὶ IIριάριοι θ ρyσιν

28쪽

equus Achivorum est admotus , 502, 3:το δ' ἡδη - τ' M ριόων ἀγορὴ κεκαλυι ι μοι πινευ atque certum quoddam roianorum sorum probat Il. locus VII 345. Itaque non miramur Achivos Troiam decem annos obsidentes concionibus certum locum, sorum igitur sibi elegisse X 806-8: ἀλω οτε δαὶ κατὰ νας 'Oδυσσῆος θείοιοῖ ζε θέ ων Πάτροκλος, να σφ' ἀγορή τε θέε εις τεξην τῆ et καί σφι θεῶν hετευχατο βωs οἱ Neque tamen sorum magis valebat quam concio, quae, si fieri necesse erat, aliis quoque locis habebatur, ut concio roianorum bellum

ante urbem gerentium VII 489, 90 XVII 245 Achivorum VII

Re quomodo in concione peractae sint de Germanis aciti quoque narratio videtur docere cap. 1 Germaniae sed Iad Grimm. ἡUt turbae placuit considunt armati - - 0x re vel princeps, prout aetas cuique, prout nobilitas, prout decus bellorum, prout sacundia est, audiuntur auctoritate suadendi magis quam iubendi potestate. Si dis plicuit sententia fremitu aspernantur, in placuit, framea concutiunt. Atque re vera Graecorum quoque sedentium, XVIII 245-7. E. Curtius gr. Gesch. p. 24 videtur fuisse vel assentando acquiescere in principis vel regis contionabundi sententia, vel contra illos tumultuari.

Legimus enim VII 403 etes 50:

0 Ἐκτωρ ἀγορευ' ἐπι δἐ ρευες κελάδησαν. Interdum tacentes quoque assentabantur velut I 22, 3:

saepius autem re explicata, sententia certe a tacentibus probata concio mittitur nulla re praeterea addita a poeta ut re 9 VI 379: εὐ φαγ' Ἀ δ αρα οὐ μάλα μἐν κλυον ηδ' ἐπίθοντο

29쪽

Neque ullo momento concionis vis diminuitur, si non omnibus locis additum est, quod populus Voluerit; nam non solum Germanorum est fremitu aspernari: hersites invehitur in Agamemnonem II 43: a φάτο νεικείων Ἀγαρ- ενονα, 'oh εενα λαῶν atque Ithacenses non consentiunt cum principe Halithere 24 463, 4: χἰς ε αθ' οἱ δ' j νηίζαν ι εγάλευ ἀλαλητ p ρεισδε tu πλιέους et quibus non laret Odysseae extrema pars, hi legunt 3, 49, 50:οι δ' ακορουσαν ἐυκνημιδες Ἀχαμηχῆ θεσπεσίρ, δίχα δέ σφισιν ἡνδανε βουλή.Hector autem olydamanti dicit non ore ut rotan ipsi obediant XVII 295, 6, id quod ratum iaciunt XVIII 3l2, 3 neque Ithacenses

oratorem sequuntur 24, 65, 6:ου γάρ σφιν ἄδε ιιῆθος ἐνι φρεσιν αλλ' υπείθει

Luculentum denique locum de populi libera voluntate praebet Odysseae contio 3, 37-l85, licetque versibus citatis adiicere 3 150: διχα δέ σφισιν ἡνδανε βουλή itaque 3 155 7:

vide imprimis versus 3, 62 3, 65, 6, 7. Vehementer Myrmidones in ipsum Achillem invectos esse in contione legimus XV 202, 3 et 207:

Ρopuli igitur potestatem in concionibus novimus neque tamen his finibus potentia popularis est circumscripta. mam non multum abest

30쪽

quin mimi invehantur in aridem et secundum Hectorem non molo haec fieri poterant, sed etiam populus quod non invectus sit in aridem, ab eo vituperatur his verbis III 56, 7: ἀλλὰ ριδεα ρωες δειδηριονες ' η τέ χαν μηλαῖνον ἔσσο χιτῶνα κα ων νω ἔσσα ἐοργας. Nestor et Ulixes quaerunt ex elemacho num inferior evadat quoahomines ipsum oderint 3, 2l4 5 et 16, 95, 6:. Vsιοι ν κων ποδψινασαι et σεγε λαοὶ ἐχθαίρουσ' ἀνὰ δηs o et Antinous pertimet ne homines sibi morem non erant i 6, 375:Lχοι δ' ουκετι πάρεπαν ἐν ηιιι ηρα φέρουσι ab Antino patre ipse Ulixes populum prohibuerat 16, 28 30:τον ' ἐθελον φθῖσαι και ἀπορραῖσαι φιλον ητορηδ κατα 60ην φαγέειν ιενοεικέα πολλήν. ἀλλ' 'Oδυσσερ κατερυκε και σχεθεν ε/ιένους περ

et isistratus Nestoris filius indignatur, quod elemachus, qui eum tueantur patre absente non habeat 4, 166, 7: δέ οἱ ἰαλοι

compar. V 350, 1. 36)Reges autem qui populo domi bellique in omnibus fere rebus praeerant 6, 196, 7:

divites erant, itaque Ulixis divitiae laudibus ornantur 4 96-98:

' Ac de hac populari fama litantum vel ἡraecorum antiquissimi temporis mores adiuverit vid. . . Hormann 8, 23. aegelsb. VI, 7. Praeterea compar GladStone Schustor S. 342, 343.